اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که سیاست‌های محدودکننده حکومت سرپرست در نیمه دوم سال ۲۰۲۴ میلادی روند کمک‌رسانی بشردوستانه را با چالش‌های جدی مواجه ساخته بود. این نهاد با نشر گزارشی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که قانون «امر به معروف و نهی از منکر» مصوب ۲۱ آگوست ۲۰۲۴ میلادی، آزادی‌های زنان و مردان را به‌شدت محدود کرده و شامل ممنوعیت موسیقی و نمایش تصاویر موجودات زنده نیز می‌شود. در بخشی از گزارش آمده است که از تاریخ ۲ دسامبر ۲۰۲۴ میلادی، آموزش زنان و دختران در موسسات پزشکی به‌طور کامل ممنوع شده؛ تصمیمی که تأثیر منفی چشمگیری بر دسترسی به خدمات حیاتی بهداشتی گذاشته است. با این حال، در سال ۲۰۲۴ میلادی، بیش از ۲۰ میلیون تن در افغانستان از کمک‌های بشردوستانه بهره‌مند شده‌اند که شامل ۶ میلیون زن و ۵.۱ میلیون دختر می‌شود. این در حالی است که محدودیت‌های وضع‌شده از سوی حکومت فعلی، دسترسی زنان و دختران افغانستان به آموزش، مراقبت‌های صحی و اشتغال در نهادهای امدادی را به‌شدت کاهش داده است. همچنین حکومت سرپرست از زمان تسلط دوباره بر افغانستان محدودیت‌های گسترده بر حقوق و آزادی‌های اساسی زنان وضع و آنان را از آموزش و کار محروم کرده‌اند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

مسوولان محلی از ولایت پنجشیر می‌گویند که یک کودک در ولسوالی آبشار این ولایت در رودخانه غرق شده و جان باخته است. حقمل سعد، سخنگوی فرماندهی فرماندهی پولیس پنجشیر گفته است که این رویداد روز (یک‌شنبه، ۵ اسد) در منطقه‌ی گلاب‌خیل از مربوطات ولسوالی آبشار این ولایت رخ داده است. سخنگوی فرماندهی پولیس در پنجشیر در ادامه تاکید کرد که این کودک پسر بوده و شش سال سن داشته است. او در مورد هویت این کودک چیزی نگفته است. وی در ادامه افزوده است که جسد این کودک با همکاری باشندگان محل و نیروهای حکومتی از آب بیرون کشیده شده و به خانواده‌اش تحویل داده شده است. پیش از این نیز رویدادهای مشابه چندین تن به‌شمول زنان و کودکان، در شماری از ولایت‌های کشور جان باخته‌اند. دو روز پیش نیز دو جوان در هرات در بند پاشدان این ولایت در آب غرق شده و جان باختند. پیش از این نیز چندین تن به‌شمول زنان و کودکان در شماری از ولایت‌های کشور در نتیجه‌ی غرق شدن در آب جان باخته‌اند. همچنین چندی پیش نیز یک مادر همراه سه فرزند خود در ولسوالی حصارک ولایت ننگرهار در پی سقوط در آب غرق شده و جان باختند. بارش‌ باران‌های شدید فصلی و افزایش سطح آب دریاها در فصل بهار همواره از شهروندان کشور قربانی گرفته است. بی‌احتیاطی و نبود امکانات امداد و نجات در نزدیکی رودخانه‌ها و آب‌ها از عوامل این حوادث مرگ‌بار دانسته می‌شود.

آیت‌الله واعظ‌زاده بهسودی، از مراجع تقلید شیعیان افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده که دفترش در منطقه‌ی دشت برچی در غرب کابل از سوی وزارت عدلیه حکومت سرپرست بازگشایی شده است. آقای واعظ‌زاده با نشر اعلامیه‌‌ای گفته است که دفترش بعد از ظهر روز (یک‌شنبه، ۵ اسد) از سوی مسوولان وزارت عدلیه حکومت فعلی بازگشایی شده است. این مراجع تقلید شیعیان افغانستان در کابل حدود پنج روز پیش اعلام کرده بود که دفتر و مدرسه‌اش در منطقه‌ی دشت برچی از مربوطات غرب کابل از سوی وزارت عدلیه مسدود شده است. آقای بهسودی علت بسته‌شدن مدرسه و دفترش را «توطئه» و «دسیسه» فردی به اسم «حاجی امین» و «هیأت امناء خودخوانده مسجد و مدرسه مهدویه» دانسته بود. وی تاکید کرده بود که از «تولیت» مسجد و مدرسه مهدویه «رفع ید» کرده و فتوا داده بود که پس از این نمازخواندن در مسجد مهدویه اشکال دارد و باطل است. آقای واعظ‌زاده در اعلامیه‌‌ی امشب خود گفته است که وزارت عدلیه حکومت فعلی دفترش را در این مسجد بازگشایی و مسوولان آن تحویل داده، اما در مورد «تولیت» مسجد و مدرسه مهدویه چیزی نگفته است. بستن دفتر آیت‌الله واعظ‌زاده بهسودی در غرب کابل از سوی حکومت سرپرست با واکنش‌های گسترده مواجه شده بود و انتقادات زیادی را در پی داشت. قابل ذکر است که آیت‌الله واعظ‌زاده بهسودی پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، بارها از سیاست‌های حکومت علیه شیعیان و هزاره‌ها، از جمله بازداشت دختران جوان از خیابان‌ها انتقاد کرده است.

رضا شفا‌خواه، وکیل مدافع ایرانی درتازه‌ترین مورد گزارش داده است که سارا گوهری، دانشجوی افغانستانی رشته جامعه‌شناسی دانشگاه تهران از «بازداشت انفرادی» اداره اطلاعات مشهد به زندان تربت جام منتقل شده است. آقای شفاخواه امروز (یک‌‌شنبه، ۵ اسد) در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که خانم گوهری از زندان تربت جام تماس گرفته است. وی در ادامه تاکید کرده است که پرونده اتهامی سارا گوهری «تحت عنوان تبلیغ علیه نظام در دادسرای شهرستان تایباد در حال رسیدگی» است. قابل ذکر است که پیش از این سازمان حقوق‌‌بشری «هه‌نگاو» گزارش داده بود که این دانشجوی افغانستانی از سوی مأموران وزارت اطلاعات ایران در ۱۵ سرطان از مرز تایباد بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده است. او پیش‌‌تر در حساب کاربری اینستاگرام خود اعلام کرده بود که قصد دارد برای انجام یک تحقیق مستقل در باره‌ی مهاجران افغانستانی به مرز تایباد برود. این دانشجوی ۲۹ ساله زمانی بازداشت شد که روزانه ده‌ها هزار مهاجر افغانستانی از ایران اخراج می‌شدند. شماری از آنان از آزار و اذیت‌ توسط مأموران ایرانی شکایت می‌کردند. همچنین چندی قبل از ناپدیدشدن یک دختر نوجوان اهل افغانستان در تهران ‏نیز گزارش شده است.‏ بستگان فریده محمدی، مهاجر ۱۵ ساله‌ی اهل افغانستان در ایران در صحبت با رسانه گوهرشاد ‏تایید کردند که او مدت هشت روز می‌شود که ناپدید شده است و ‏هنوز اطلاعی از سرنوشتش در دست نیست.‏ منبع گفت که او ‏حوالی چاشت روز چهارشنبه (۱۸ سرطان) از ‌‏«چهارراه ده متری»، واقع در منطقه‌ی اسلام‌شهر صالح‌آباد تهران، ‏ناپدید شده است‎.‎ منبع تاکید کرده است که فریده در یک کارگاه خیاطی در این منطقه کار می‌کرد ‏و حوالی چاشت از این کارگاه خارج شده و دیگر اطلاعی از او در ‏دسترس نیست.‏ باید گفت که در اواسط ماه جوزای امسال، جسد مثله‌شده‌ی کبرا رضایی، یک ‏دختر جوان مهاجر افغانستانی پس از ۵۰ روز ناپدیدبودن، از میان ‏زباله‌ها پیدا شد‎. پس از آن رسانه‌های ایران گزارش دادند که بقایای جسد این زن از ‏خانه‌ی یک مرد ایرانی کشف شده و او در ارتباط با این قتل ‏بازداشت شده است‎.‎ این موارد در حالی گزارش شده است که ایران به‌گونه‌ی گسترده در حال ‏اخراج مهاجران افغانستان هستند. مهاجران از برخورد پولیس ‏ایران شاکی اند.‏ ‏هم‌زمان آنچه که «مهاجرستیزی و افغانستانی‌ستیزی» در جامعه‌ی ‏ایران گفته می‌شود، نگرانی‌هایی را در پی داشته است.‏

یوناما یا دفتر هیأت معاونت سازمان ملل در افغانستان درتازه‌ترین مورد، خواهان اقدام فوری برای مقابله با تغییرات اقلیمی در این کشور شده است. ایندریکا راتواته، معاون نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل برای افغانستان و هماهنگ‌کننده امور بشردوستانه، امروز (یک‌شنبه، ۵ اسد) با نشر پیامی تصویری گفته است که شهروندان افغانستان هم‌اکنون با خشکسالی شدید روبرو هستند. آقای راتواته در ادامه تاکید کرده است: «به‌عنوان یکی از قربانیان اصلی تغییرات اقلیمی، آینده افغانستان تا حد زیادی به یک انقلاب جهانی در حوزه انرژی وابسته است.» او تصریح کرد که اقدام جهانی برای مردم افغانستان یک امر حیاتی است. به گفته‌ی وی، بحران اقلیمی برای افغانستان یک تهدید دور نیست و اکنون نیز جریان دارد. افغانستان که پیش از این در اثر دهه‌ها جنگ، بحران‌های اقتصادی و انسانی آسیب دیده، اکنون یکی از ده کشور جهان است که بیش‌ترین آسیب‌پذیری را در برابر پیامدهای تغییرات اقلیمی دارد. آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، سه‌شنبه گذشته خواهان آغاز «فصل جدید انرژی» شد و از گذار عادلانه از سوخت‌های فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر استقبال کرد. همچنین آنتونیو گوترش در پیامش از گروه ۲۰ کشور صنعتی خواست که در این زمینه پیشگام شوند و بر ضرورت اقدام جدی برای مقابله با آلودگی، جلوگیری از نابودی تنوع زیستی و تأمین منابع مالی لازم برای حفاظت از زمین تاکید کرد. نهادهای مختلف سازمان ملل همواره نسبت به پیامدهای تغییرات اقلیمی در افغانستان هشدار داده‌اند.

سیف‌الاسلام خیبر، سخنگوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست می‌گوید که دو تن را به اتهام «دوبله سریال‌های تلویزیونی با محتوای غربی» و تفکر فرهنگ غربی بازداشت کرده است. آقای خیبر با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود از بازداشت این دو تن خبر داده و گفته است که این دو تن با رسانه‌های خارجی در ارتباط بوده و از سوی آن‌ها حمایت مالی نیز می‌شدند. سخنگوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر از این دو تن به اسم‌های نوید اصغری و مشتاق احمد نام برده است. وی مشخص نکرده که این افراد چه زمانی و از کجا بازداشت شده‌اند. در نوار تصویری که از اعتراف یکی از افراد توسط سخنگوی وزارت امر به معروف منتشر شده، خودش را مدیرمسوول شرکت «پیکسل» معرفی می‌کند. او تاکید کرد که با حدود ۳۰ کارمند خود، سریال‌‌های تلویزیونی را برای شرکت‌های مختلف از جمله «اپ دریا و تلویزیون فضا» دوبله می‌کرده است. این در حالی است که حکومت فعلی پس از بازگشت دوباره به قدرت، محدودیت‌های شدیدی علیه رسانه‌ها و فعالیت رسانه‌ای در کشور وضع کرده و خبرنگاران زیادی هم را به زندان انداخته است. همزمان حکومت سرپرست نشر تصاویر زنده‌جان در تلویزیون و رسانه‌های اجتماعی را ممنوع اعلام کرده است. مقامات حکومتی چندی پیش نیز گفته بودند که دو تن را در کابل به اتهام دعوت مردم به «الحاد، مسیحیت و فمینیسم» بازداشت کرده‌اند.

خبرگزاری اسوشیتدپرس گزارش داده است که با گذشت سه سال از ممنوعیت آموزش متوسطه و عالی برای دختران در افغانستان، بسیاری از دختران نوجوان که از دسترسی به آموزش رسمی محروم مانده‌اند، اکنون به مدرسه‌ها روی آورده‌اند. این خبرگزاری با نشر گزارشی گفته است که حکومت سرپرست پس از بازگشت به قدرت در سال ۲۰۲۱ میلادی، در اقدامی کم‌سابقه، تنها کشور جهان شدند که به‌طور رسمی دختران را از آموزش متوسطه و عالی منع کرد. در ادامه آمده است که در غیاب هرگونه گزینه آموزشی رسمی، مدرسه‌های دینی به‌تنها پناهگاه آموزشی برای هزاران دختر افغانستان‌ تبدیل شدند. ناهیده، دختر ۱۳ ساله‌ای که هر روز پس از پایان مدرسه ابتدایی در قبرستانی در کابل کار می‌کند، از رویای پزشک شدن می‌گوید: «رویایی که به باور خودش، حالا دیگر دست‌نیافتنی شده است. او تصمیم دارد در سال تحصیلی آینده به یک مدرسه دینی بپیوندد.» ناهیده با ناامیدی به اسوشیتدپرس می‌گوید: «ترجیح می‌دهم به مدرسه بروم، اما نمی‌توانم، بنابراین به مدرسه مذهبی می‌روم.» زاهدالرحمن صاحبی، مدیر مرکز علوم اسلامی «تسنیم نصرت» در کابل، به اسوشیتدپرس می‌گوید: «از آنجایی که مدارس به روی دختران بسته است، آن‌ها این را به‌عنوان فرصتی برای یادگیری می‌بینند.» این مرکز حدود ۴۰۰ دانش‌آموز دارد که ۹۰ درصد آنان زنانی از سنین سه تا ۶۰ سال هستند. آنان قرآن، فقه اسلامی، احادیث و زبان عربی می‌آموزند. وی می‌افزاید که پیش از تعطیلی مکاتب رسمی نیز مدارس مذهبی محبوب بودند، اما اکنون شمار متقاضیان به‌طرز چشمگیری افزایش یافته است. در حال حاضر آمار دقیقی از شمار دخترانی که به مدرسه‌های دینی روی آورده‌اند، وجود ندارد. اما کرامت‌الله آخوندزاده، معاون وزارت معارف، قبلاً اعلام کرده بود که تنها در سال گذشته، بیش از یک میلیون دانش‌آموز جدید در مدرسه‌های مذهبی ثبت‌نام کرده‌اند. او گفت که شمار کل دانش‌آموزان در این نهادها به بیش از سه میلیون تن رسیده است.