دو دختر اهل افغانستان‌ برای فعالیت‌های‌شان در حمایت از آموزش دختران و زنان در کشور، موفق به دریافت جایزه معتبر دایانا ۲۰۲۴ میلادی شدند. این جایزه که به یاد پرنسس دایانا، یکی از حامیان بزرگ فعالیت‌های بشر دوستانه، نام‌گذاری شده است، به رهبران جوانی اعطا می‌شود که در ایجاد تغییرات مثبت در جهان تاثیرگذار بوده‌اند. در اعلامیه آمده است که این دو دختر به نام‌های روبینا عزیزی و مژده اکبری می‌باشد. روبینا عزیزی، بنیان‌گذار سازمان «Path of Change» پس از بیرون شدن از افغانستان در سال ۲۰۲۳ میلادی، این سازمان را برای حمایت از دخترانی که از آموزش محروم شده‌اند تاسیس کرد. این حرکت، هزاران نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار داده و کارزارهایی را برای بازگشایی مکتب‌ها و دانشگاه‌ها در افغانستان راه‌اندازی کرده است. وی درباره این جایزه گفت: «جنبش دختران در مسیر تغییر نشان‌دهنده رهبری و تعهد بی‌شمار داوطلبانی است که مأموریت ما را به اشتراک می‌گذارند.» همچنین مژده اکبری، مدیر «CoodGreenAfg.org»، این جایزه را به زنان افغانستان تقدیم کرد. او در حساب کاربری اینستاگرام خود نوشته است: «این جایزه فقط برای من نیست؛ بلکه برای تمام دخترانی است که برایشان مبارزه می‌کنم و برای تمام اعضای تیم فوق‌العاده‌ام که در این مسیر از من حمایت کرده‌اند. من این افتخار را به زنان مقاوم افغانستان تقدیم می‌کنم که هر روز الهام‌بخش من هستند.» در حالی این دو دختر اهل افغانستان این جایزه را به دست می‌آورند که حکومت فعلی مکاتب دخترانه بالاتر از صنف ششم را تعطیل کرده و ورود زنان به دانشگاه‌ها را ممنوع کرده است. محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بمانند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

سازمان داکتران بدون مرز در افغانستان (MSF) می‌گوید که ممنوعیت آموزش دختران در انستیتیوت‌های صحی تاثیر منفی بر روند ارائه خدمات صحی در سراسر کشور می‌گذارد و همچنان پیامد ناگواری بر سلامت زنان خواهد داشت. داکتران بدون مرز با نشر اعلامیه‌ای گفته است که ممنوعیت تحصیل زنان و دختران در بخش طبی در افغانستان، سبب حذف بیشتر و به حاشیه راندن آنان از زندگی عمومی و مسلکی خواهد شد. در ادامه آمده است که با توجه به جداسازی بخش‌ شفاخانه‌های مردان و زنان، شمار اندک کارمندان صحی زن در افغانستان روی ارائه خدمات صحی در این کشور تاثیر منفی گذاشته است. این در حالی است که روز (دوشنبه، ۱۲ قوس) بخت‌الرحمان شرافت، معین وزارت صحت عامه، در دیدار با مسوولان انستیتیوت‌های طبی کابل گفته است که پس از این، ثبت نام و ادامه‌ی آموزش دختران در این نهادهای آموزشی ممنوع است. دختران و زنان در این نهادهای آموزشی، در رشته‌های قابلگی، داروسازی، پروتز دندان، لابراتوار، اکسری، فزیوتراپی و پرستاری مصروف آموزش بودند. مایکل لی پایه، رییس دفتر داکتران بدون مرز در کابل گفته است که در حال حاضر، حدود نیمی از کارمندان صحی این نهاد در سراسر افغانستان را زنان تشکیل می‌دهند. وی تاکید کرد که ممنوعیت آموزش دختران در انستیتیوت‌های طبی، زنان را از دسترسی به آموزش و خدمات بی‌طرفانه صحی محروم خواهد کرد. این نهاد بین‌المللی همچنان گفته است که نیازمندی سکتور صحت افغانستان بسیار زیاد است و نیاز است تا به کارمندان صحی زن بیشتر در این زمینه آموزش داده شود. داکتران بدون مرز با ابراز نگرانی گفته است که محدودیت‌های حکومت سرپرست بر روند آموزش زنان و دختران در این کشور، تاثیر منفی بر موجودیت کارمندان زن در بخش صحت داشته است. رییس دفتر داکتران بدون مرز در افغانستان همچنان گفت: «اگر هیچ دختری به مکتب نرود و هیچ زنی به دانشگاه و یا انستیتیوت‌های صحی نرود، متخصصان صحی آینده از کجا خواهند آمد و چه کسی به زنان افغانستان که آنان به شدت به کمک نیاز دارند، رسیدگی کنند؟» ممنوعیت آموزش دختران در انستیتیوت‌های طبی واکنش‌های بین‌المللی را نیز برانگیخته و شماری از نهادهای مدافع حقوق بشر، ضمن محکوم کردن آن، این گروه را به لغو این تصمیم ترغیب کرده‌اند. مقام‌های حکومت فعلی تا اکنون به گونه‌ی رسمی در مورد این تصمیم چیزی نگفته‌اند.

کرن دیکر، کاردار سفارت آمریکا برای افغانستان به تصمیم حکومت سرپرست مبنی بر بستن انستیتوت‌های طبی به‌روی دختران واکنش نشان داده و می‌گوید که این تصمیم در هر زبان، فرهنگ و مذهب غیرقابل دفاع است. خانم دیکر در حساب کاربری ایکس خود با اشاره به صدور این دستور گفته است: «قندهار پیش از این با منع دختران از تبدیل‌شدن به آموزگار یا انجنیر، آینده‌ی افغانستان را به خطر انداخته بود؛ و اکنون با جلوگیری از تبدیل‌شدن دختران به داکتر، یا قابله‌، آینده‌ی آنان را به‌طور کامل نابود می‌کند.» کاردار سفارت آمریکا برای افغانستان تاکید کرد: «نوزادان متولد نخواهند شد. مادران خواهند مرد. تمام مردم افغانستان رنج خواهند برد. این تصمیم باید برای جلوگیری از رنج غیرضروری لغو شود.» او افزود که درک ارزش دیپلماسی حکومت فعلی در خارج از افغانستان دشوار است اگر این چیزی است که آنان عرضه می‌کنند. حکومت سرپرست پس از بازگشت به قدرت در افغانستان، مجموعه‌ای از محدودیت‌های سخت‌گیرانه بر حقوق و آزادی‌های زنان اعمال کرده است. ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم، محرومیت زنان از اشتغال در بسیاری از بخش‌های دولتی و خصوصی و ممنوعیت حضور در اماکن عمومی مانند پارک‌ها و باشگاه‌ها از جمله این محدودیت‌ها بوده است. این درحالی است که افغانستان یکی از بالاترین نرخ‌های مرگ‌ومیر مادران و نوزادان در جهان را دارد و زنان کشور به دلایل فرهنگی و اجتماعی معمولاً به پزشکان زن مراجعه می‌کنند. این تصمیم حکومت فعلی با واکنش‌های منفی در سطح بین‌الملل مواجه شده است.

دانشگاه آکسفورد درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که نشستی را برای برجسته کردن نقض حقوق زنان در افغانستان برگزار می‌کند. این دانشگاه با نشر اعلامیه‌ای گفته است که این نشست امروز (شنبه، ۱۷ قوس) توسط شبکه حقوق زنان (WRN) برگزار خواهد شد. در اعلامیه آمده است که این نشست بخشی از یک سلسله مراسم شب‌زنده‌داری در دانشگاه آکسفورد خواهد بود. اعلامیه به نقل از هدر بینینگ، بنیان‌گذار شبکه حقوق زنان نوشته است که فرمان اخیر حکومت سرپرست مبنی بر ممنوعیت دختران از انستیتوت‌های صحی وضعیت را بدتر کرده است. این شبکه از دولت بریتانیا خواسته است که سکوت خود در برابر نقض حقوق زنان زیر حاکمیت حکومت فعلی را بشکند و از محاکمه این گروه در دادگاه کیفری بین‌المللی حمایت کند. این در حالی است که شماری از کشورها از جمله شیلی، اسپانیا، مکزیک، فرانسه، لوکزامبورگ و کاستاریکا پرونده نقض حقوق زنان افغانستان را به دادگاه کیفری بین‌المللی ارجاع داده‌اند. همچنین درتازه‌ترین مورد، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را وزارت صحت عامه‌ ممنوع کرده است. با گذشت چندین روز از صدور این دستور، مسوولان حکومت فعلی تا اکنون درباره‌ی آن توضیح نداده‌اند. قابل ذکر است که حکومت فعلی با اقدام اخیر خود، زنان و دختران را به‌طور کامل از حق آموزش و تحصیل محروم کردند. این تصمیم واکنش‌های گسترده‌ای را در پی داشته است.

سفارت ایالات متحده آمریکا برای افغانستان از افزایش میزان ازدواج‌های اجباری و زودهنگام دختران در سراسر کشور ابراز نگرانی کرده و خواهان محافظت از دختران شده است. این سفارت روز (جمعه، ۱۶ قوس) در یک پیام ویدیویی در حساب کاربری ایکس خود، به مناسبت ۱۶ روز کارزار علیه خشونت جنسیتی، گفته است که میزان ازدواج‌های اجباری و زودهنگام دختران پس از بسته شدن مکاتب افزایش یافته است. جوئل سندفور، رییس مأموریت اداره انکشاف بین‌المللی ایالات متحده، در این پیام تصویری تاکید کرده است که پس از مسدودشدن مکاتب دختران بالاتر از صنف ششم از سوی حکومت سرپرست، ازدواج‌های اجباری دختران ۲۵ درصد و ازدواج‌های زودهنگام ۴۵ درصد افزایش یافته است. سفارت آمریکا از این آمار ابراز نگرانی کرده و تاکید کرده است که این روند دختران و زنان افغانستان را با چالش‌های جدی اجتماعی و اقتصادی روبرو می‌کند. این سفارت همچنان قانون امر به معروف و نهی از منکر را برای زنان خطرناک توصیف کرده است. پیش از این نیز نهادهای حقوق بشری از افزایش ازدواج‌های اجباری و زودهنگام دختران هشدار داده بودند. همچنین برنامه جهانی غذا در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که برخی خانواده‌ها در افغانستان به دلیل فقر و گرسنگی شدید، دختران خردسال خود را به ازدواج می‌دهند. این سازمان با انتشار ویدیویی در حساب کاربری ایکس خود، این وضعیت را «داستانی دلخراش» برای برخی از خانواده‌ها در افغانستان توصیف کرده است. برنامه جهانی غذا، خشکسالی‌های پی‌درپی و بحران اقلیمی را از عوامل اصلی گسترش فقر در افغانستان می‌داند.

رینا امیری، نماینده ویژه آمریکا در امور زنان و حقوق‌‌بشر برای افغانستان به بستن انستیتوت‌های طبی به روی دختران واکنش نشان داده و می‌گوید که این عمل‌کرد مصداق آزارواذیت سیستماتیک جنسیتی است و امنیت و رفاه همه‌ی شهروندان افغانستان را تهدید می‌کند. خانم امیری امروز (جمعه، ۱۶ قوس) در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این سیاست بر همه‌ی مادران، نوزادان دختر و پسری که هنوز متولد نشده‌اند و آینده‌ی افغانستان تأثیر می‌گذارد. او در ادامه تاکید کرد که جلوگیری از ظهور داکتران زن و منع درمان زنان و دختران توسط داکتران مرد، غیرانسانی و غیرمنطقی است. وی افزود که مسوولان حکومت سرپرست در سه سال گذشته با نادیده‌گرفتن خواسته‌های شهروندان افغانستان و فشارهای بین‌المللی، سیاست‌های تبعیض‌آمیز افراطی‌‌تری را اتخاذ کرده‌اند که به تدریج موجب حذف تدریجی حقوق زنان، مشارکت آنان در فضای عمومی و دسترسی‌شان به مکانیزم‌های حمایتی شده است. نماینده ویژه آمریکا در امور زنان و حقوق‌‌بشر برای افغانستان تاکید کرد:«سیاست‌ها و احکام بی‌وقفه‌ی حکومت فعلی به وضوح نشان می‌دهند که آن‌ها هیچ قصدی برای احترام به تعهدات بین‌المللی افغانستان ندارند.» مسوولان شماری انیستیتوت‌های طبی روز دوشنبه هفته‌ی جاری تأیید کردند که وزارت صحت عامه‌ تحصیل دختران در این انستیتوت‌ها را تا اطلاع ثانی منع کرده است. این تصمیم با واکنش‌ها و محکومیت گسترده مواجه شده است.

وزارت امر به معروف و نهی از منکر اعلام کرده است که دفتر تلویزیون «آرزو» در کابل را برای «حفظ ارزش‌های اسلامی، جلوگیری از سوءاستفاده از رسانه‌ها و تقویت نظم اجتماعی» بسته کرده است. این وزارت امروز (پنج‌شنبه، ۱۵ قوس) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که عده‌ای از نام تلویزیون آرزو «برای انجام اقدامات مغایر با ارزش‌های اسلامی و عنعنات ملی استفاده» می‌کردند. در اعلامیه آمده است: «عده‌ای غیررسمی با حمایت مالی رسانه‌های تبعیدی در خارج از کشور، بر خلاف اصول اسلامی و افغانی برای دوبله سریال‌های مبتذل» استخدام شده بودند. وزارت امر به معروف و نهی از منکر تاکید کرد که نیروهای استخبارات و امر به معروف روز گذشته به دفتر نمایندگی تلویزیون آرزو در کابل یورش بردند و پس بازرسی چندساعته، این دفتر را بستند. همچنین مرکز خبرنگاران افغانستان گفته است که حکومت فعلی بر دروازه‌ی دفتر تلویزیون آرزو نوشته‌اند که به‌دلیل نشر سریال‌های غیراخلاقی و مبتذل، تا امر ثانی مهرولاک شده است. حکومت فعلی محدودیت‌های شدیدی بر رسانه‌ها وضع کرده‎‌اند. منع پخش سریال و فیلم از جمله این محدودیت‌ها است. پیش از این دفترهای تلویزیون‌های «بریا» و «نور» نیز در کابل مسدود شده است. طی این سه سال، ده‌ها رسانه‌ دیگر به دلیل محدودیت‌ها و مشکلات اقتصادی تعطیل شده‌اند.

شماری از دختران دانشجو در انستیتوت‌های طبی در هرات به تصمیم اخیر حکومت سرپرست دست به اعتراض زده و می‌گویند که «از حقوق خود دست نمی‌کشند». این دختران امروز (پنج‌شنبه، ۱۵ قوس) به‌صورت خودجوش در مقابل ساختمان مقام ولایت هرات تجمع کرده و بستن انستیتوت‌های صحی به‌روی دختران دانشجو را ظلم خواندند و شعار «حق، عدالت، تحصیل» را سر می‌دادند. دختران دانشجو با شعارهایی چون «از حقوق خود دست نمی‌کشیم»، «تعلیم حق ماست»، «ز گهواره تا گور دانش بجوی» و «حق، عدالت و تحصیل» دست به اعتراض زدند. آنان از مقام‌های حکومت سرپرست خواستند که تصمیم منع تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را لغو کنند. دختران معترض شعارهای‌شان را به سه زبان دری، پشتو و انگلیسی نوشته‌اند. این تجمع اعتراضی در حالی برگزار می‌شود که حکومت فعلی در روزهای اخیر تمامی انستیتوت‌های صحی را به‌روی دختران تا اطلاعی ثانی مسدود کرده‌اند. این تصمیم حکومت فعلی واکنش‌های منفی جهانی را در پی داشته است. استفان دوجاریک، سخن‌گوی دبیرکل سازمان ملل متحد درباره‌ی فرمان ممنوعیت تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته است که این دستور تأثیر مخربی بر سیستم صحی و توسعه این کشور خواهد داشت. همچنین ریچارد بنت، گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور افغانستان نیز گفته است که از منع تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی وحشت‌زده شده است و طالبان این ممنوعیت را لغو کنند. حکومت سرپرست پیش از این آموزش دختران در دوره‌های متوسطه و لیسه و دانشگاه‌ها را نیز منع کرده است. محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بمانند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.