سازمان «دختران در مسیر تغییر»، در واکنش به ادامهی محرومیتهای آموزش دختران در افغانستان میگوید که منع آموزش دختران و زنان «ویرانگر» است و از جامعهی جهانی میخواهد تا از آموزش دختران افغانستان حمایت کند. این نهاد آموزشی امروز (شنبه، ۱۲ جوزا) با نشر ویدیویی از کارکردهای دانشآموزان خود در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که با گذشت بیش از ۹۰۰ روز از منع آموزش دختران بالاتر از صنف ششم در افغانستان، حق آموزش آنان «ربوده» شده است. این ویرانگر است. در ادامه آمده است: «این ویرانگر است که به همه فرصتهایی که از دست دادهاند، فکر کنیم. دختران، دانشی که میتوانستند را به دست آورند و آیندهای که میتوانستند، بسازند؛ محروم شدهاند.» این سازمان گفته است که بر توانمندسازی دختران تلاش میکند و از آموزش آنان نیز حمایت میکند. سازمان «دختران در مسیر تغییر»، یک نهاد آنلاین آموزشی برای دختران افغانستان است که پس از محدودیتهای آموزشی در افغانستان، از سوی روبینا عزیزی، فعال آموزش ایجاد شد که در زمینههای مختلف به دختران آموزش میدهد. این در حالی است که پس از به قدرت رسیدن حکومت سرپرست و با گذشت نزدیک به سه سال اخیر، حکومت فعلی با صدور ۵۰ فرمان محدودکننده، دختران را از آموزش منع و دستور ممنوعیتهای شغلی زنان را نیز صادر کرده است.حکومت فعلی نیز زنان را از گشتوگذار در مکانهای عمومی محروم کرده است.
برچسب: محدودیت
بخش زنان سازمان ملل متحد در تازهترین مورد اعلام کرده است که در افغانستان از ۱۱۳ سازمان زنان در ۱۹ ولایت افغانستان حمایت میکند و زنان با حمایت این سازمان، از طریق کار و فعالیت اجتماعی کسب درآمد میکنند. این نهاد با نشر گزارشی تحت عنوان «بازسازی جنبش زنان در افغانستان، یک سازمان در یک زمان» گفته است که از طریق آموزش مناسب و ایجاد مهارت برای ابتکارههای زنان بودجهی اولیه در مقیاسهای کوچک را فراهم میکند. برنامهی «بازسازی جنبش زنان در افغانستان» از سوی سازمان ملل متحد در اواسط سال 2022 میلادی راه اندازی شده است. در ادامه آمده است که از ماه مه 2024، برنامه شاخص «بازسازی جنبش زنان در افغانستان» با 113 سازمان در 19 ولایت همکاری کرده و دستکم از 515 زن حمایت کرده است. آنان از این طریق حقوق دریافت میکنند. بر اساس دادههای سازمان بینالمللی کار، نرخ اشتغال زنان تا پایان سال ۲۰۲۲ در مقایسه با پیش از تسلط حکومت سرپرست، 25 درصد کمتر شده است. حکومت سرپرست، از دسامبر ۲۰۲۲، کار زنان در سازمانهای غیردولتی ملی و بینالمللی را منع کرد. همچنین بخش زنان سازمان ملل با اشاره به کاهش نرخ اشتغال زنان و محدودیتهای کاری آنان افزوده است که پیگیری یک تعداد محدودی از کارها و راهاندازی شغلهای کوچک خانگی، راه نجاتی ضروری برای زنان است تا مهارتهای خود را برای کار آینده ایجاد کنند و امید خود را بازگردانند. آلیسون داویدیان، نمایندهی ویژه بخش زنان سازمان ملل متحد در افغانستان میگوید که حمایت از سازمانهای مردمی تحت رهبری زنان نه تنها به حفظ آنان کمک میکند؛ بلکه زنان را برای کارهای بزرگتر در آینده آماده میکند. او تاکید کرد: «تعهد ما به سرمایهگذاری در سازمانهای زنان، نه تنها از نظر مالی؛ بلکه از طریق سرمایهگذاری فنی پایدار و طولانیمدت و ظرفیتسازی برای تضمین موفقیت، ایجاد انگیزه در آنان و ارتقای پایداریشان است.» این در حالی است که حکومت فعلی پس از تسلط بر افغانستان، در کنار اقدامهای محدود کنندهی دیگر، کار زنان در بخشهای مختلف را گامبهگام ممنوع کرد. اکنون زنان فقط در بخشهای محدودی چون کارهای خانگی، تجارتهای کوچک و متوسط مصروف هستند.
الیف شافاک، نویسندهی مشهور ترکی-بریتانیایی از عادیسازی محدودیتهای حکومت سرپرست بر زنان و دختران افغانستان انتقاد کرده و میگوید که زنان و دختران افغان نباید فراموش شود. خانم شافاک با نشر پیامی در حساب کاربری اینستاگرام خود از سخنان یک کارشناس روابط بینالمللی غربی که گفته است حکومت فعلی «با وجود همه چیز» امنیت را در این کشور تامین کرده، انتقاد کرد. نویسندهی مشهور رمان ملت عشق با اشاره به بخشی از سخنان این تحلیلگر افزود: «با شنیدن چنین نظرهای خونم به جوش میآید.» وی تاکید کرد که آنچه را که این کارشناس غربی «با وجود همه چیز» مینامد، ابتداییترین حق زنان و دختران افغانستان است. این نویسنده، در ادامه نوشته که وضعیت زنان و دختران در حاکمیت حکومت فعلی جزییات «بسیار بیاهمیت» برای این تحلیلگر است. زنان برای آنان فقط قربانیان کوچک هستند، جزییات بسیار بیاهمیت. خانم شافاک، ویدیویی از شماری از دختران دانشآموز را همراه با یک آهنگ اعتراضی دختران منتشر کرده و افزوده که دختران افغانستان نباید فراموش شود. قابل ذکر است که پیش از این نیز این نویسندهی ترکی از محدودیتهای حکومت فعلی بر زنان انتقاد کرده بود. او پیشتر در واکنش به سخنان ملا هبتالله آخوندزاده، رهبر حکومت فعلی مبنی بر «سنگسار زنان در ملاءعام» گفته بود که حکومت سرپرست نفرت سیستماتیک از زنان را به هر گوشهی از جامعه و زندگی، گسترش میدهد. این در حالی است که حکومت فعلی پس از بهدست گرفتن قدرت در افغانستان، بهگونهی بیسابقه زنان و دختران را سرکوب کرده و آنان از حقوق ابتدایی و اساسیشان محروم کرده است. در حال حاضر، زنان و دختران از آموزش بالاتر از صنف ششم منع شده، همچنان حق کار، گشتوگذار آزادانه، مشارکت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مدنی، حضور در مکانهای عمومی را ندارند.
نمایندگی دائمی امارات متحدهی عربی در سازمان ملل، از دیدارش با رینا امیری، نماینده ویژهی آمریکا در امور زنان افغانستان، در مورد سومین نشست دوحه و اهمیت آموزش دختران در افغانستان خبر داده است. این نمایندگی امروز (پنجشنبه ۱۰ جوزا) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود از ممنوعیت آموزش دختران در افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفت ک این گفتگو بر سومين نشست آتی دوحه و محدودیتهای روزافزون حکومت سرپرست بالای زنان و دختران افغانستان متمرکز بوده است. در ادامه آمده است که ممنوعیت آموزش دختران تحت حاکمیت حکومت سرپرست، نگرانی مشترک او با نماینده ویژهی آمریکا در امور زنان افغانستان است. نمایندگی امارات در سازمان ملل گفت: «علاوهبر گفتگو دربارهی سومین نشست آتی دوحه، که قرار است ماه آینده با حضور فرستادگان ویژه برگزار شود، ما دربارهی نگرانیهای مشترک در مورد وضعیت زنان و دختران افغانستانی، و اهمیت تضمین دسترسی آنان به آموزش صحبت کردیم.» باید گفت که قرار است سومین نشست دوحه به میزبانی سازمان ملل متحد به تاریخ ۳۰ جون و اول جولای (۱۰ و ۱۱ سرطان) با حضور نمایندگان ویژهی کشورها برای افغانستان برگزار شود. در حالی این نگرانیها از وضعیت افغانستان بهویژه آموزش دختران از سوی کشورهای جهان مطرح میشود که نزدیک به سه سال میشود، حکومت فعلی زنان و دختران را از حقوق اولیه شان از جمله حق آموزش، کار، سفر و تفریح و مشارکتهای سیاسی محروم ساخته است.
نصیراحمد اندیشه، نماینده افغانستان در شورای حقوق بشر سازمان ملل، از کمبود پزشکان و پرستارهای زن در افغانستان ابراز نگرانی کرده و میگوید که ممنوعیت آموزش زنان و دختران تحت حاکمیت حکومت فعلی، بهطور چشمگیری بر دسترسی به مراقبتهای صحی تأثیر گذاشته است. آقای اندیشه امروز (چهارشنبه، ۹ جوزا) در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که محدودیتهای روزافزون حکومت فعلی بالای زنان و دختران بهویژه محدود ساختن محیطهای کاری، مردم افغانستان را از دسترسی به مراقبتهای صحی به مشکل مواجه کرده است. وی تاکید کرد که انجمن پزشکهای زن در آمریکا، تلاش دارد که همواره از پزشکهای زن افغانستان چه در داخل کشور و چه در بیرون حمایت کند. همزمان با این نمایندگی دایمی افغانستان در دفتر سازمان ملل در ژنو، نیز در واکنش به محدودیتهای حکومت فعلی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است: «درحالی که جهان بر دستیابی به برابری جنسیتی متمرکز است، در افغانستان، حکومت فعلی بهطور سیستماتیک زنان را از تمام جنبههای جامعه پاک کرده است.» در ادامه آمده است که این یک یادآوری آشکار از نابرابریهای جنسیتی است که هنوز در سطح جهانی وجود دارد. این دفتر توصیهی عمومی و جدید «کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان» را در مورد نمایندگی برابر و فراگیر زنان در سیستمهای تصمیمگیری را گامی مهم در جهت درست خوانده است. نمایندگی افغانستان در سازمان ملل افزود: «این ابتکار به توانمندسازی زنان کمک میکند و اطمینان حاصل میکند که صدای آنان در شکل دادن به سیاستها و قوانینی که بر آنان تأثیر میگذارد شنیده میشود. این حیاتی است که ما به تلاش برای برابری جنسیتی ادامه دهیم و موانعی را که مانع از مشارکت کامل زنان در جامعه میشوند، از بین ببریم.» این در حالی است که حکومت سرپرست پس تسلط بر افغانستان، آزادیهای مدنی و اجتماعی شهروندان کشور به ویژه زنان را محدود کرده است. حکومت با صدور بیش از ۵۰ فرمان محدودکننده، حق آموزش و کار و دیگر فعالیتهای اجتماعی را از زنان سلب کرده است.
وحیده فیضی، خبرنگاری از افغانستان در جریان سخنرانی در «کنگرهی جهانی رسانههای خبری» از اشتراککنندگان این نشست خواسته است که صدای خبرنگاران زن افغانستان را شنیده و از آنان حمایت کند. خانم فیضی با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که رسانهها و خبرنگاران افغانستان محور بحثهای این نشست نبوده و همچنان هیچ یک از مدیران رسانهی افغانستان در این کنگره دعوت نشده است. خانم فیضی در این نشست در مورد وضع محدودیتهای بر روزنامهنگاران زن و مبارزههای «شجاعانهی» آنان نیز صحبت کرده و از رسانههای جهان و مسوولان ارشد آنان خواسته است که افغانستان را فراموش نکرده و به حمایتشان از خبرنگاران افغانستان مانند گذشته ادامه دهند. وی تاکید کرد که از اشتراککنندگان این کنگره نیز خواسته تا به صدای روزنامهنگاران زن افغانستان گوش بدهند و از آنان بهعنوان منابع موثق خبری در افغانستان بهره برده و آنان را حمایت کنند. باید گفت که همایش سالانه «کنگره جهانی رسانههای خبری» امسال تحت عنوان، شکل دادن به آیندهی رسانههای خبری در عصر هوش مصنوعی، در شهر کپنهاگ برگزار شد. در این همایش سه روزه بیش از ۹۰۰ روزنامهنگار و مدیران رسانهی از ۷۰ کشور جهان حضور داشتند. در حالی این خبرنگار زن افغان خواستار حمایت خبرنگاران و مسوولان رسانههای بینالمللی از رسانهها و خبرنگارن زن افغانستان میشود که پس از حاکمیت حکومت فعلی در افغانستان، بهدلیل محدودیتها بر رسانهها و خبرنگاران زن، بیش از 80 درصد خبرنگاران زن کارهای شان را از دست دادهاند. همچنین خبرنگارانی که فعلا مصروف کار هستند نیز با مشکلهای متعدد در عرصهی روزنامهنگاری مواجه هستند.
بخش زنان سازمان ملل متحد اعلام کرده است که آلیسون داویدیان، نماینده این نهاد برای افغانستان، با شماری از بازرگانان و روزنامهنگاران زن در شهر جلالآباد، مرکز ولایت ننگرهار دیدار کرده و بر حمایت از زنان بازرگان تاکید کرده است. بخش زنان ملل متحد با نشر خبرنامهای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این زنان خواستار حمایت از فعالیتهایشان شدند. در خبرنامه آمده است که بازرگانان زن از این سازمان خواستند که از کسبوکارهای تحت رهبری زنان و دسترسی بهتر آنها به بازارها حمایت مالی و فنی کند. در ادامه آمده است که خانم دایویدیان همچنان با رزونامهنگاران در جلالآباد درباره راههای حمایت از فعالیتهای آنها در شرایط کنونی گفتگو کرده است. این در حالی است که در بیش از دو سال گذشته، حکومت سرپرست محدودیتهای گستردهای بر اشتغال زنان وضع کرده است. همچنین حکومت سرپرست با صدور فرمانهایی روزنامهنگاران زن و رسانهها را محدود کرده که این امر منجر شده تعداد زیادی از آنها از این شغل دست بکشند. در کنار آن حکومت فعلی نزدیک به سه سال گذشته، محدودیتهای شدیدی علیه دختران و زنان وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان به مکتب و دانشگاه نمیتوانند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند.
منابع محلی از ولایت فاریاب میگویند که یک زن جوان در ولسوالی خواجه سبزپوش این ولایت خود را حلقآویز کرده و به زندگی اش پایان داده است. دستکم دو منبع خواست که هویتشان در خبر ذکر نشود، گفتهاند که یک زن ۲۳ ساله در روستای «تپه قشلاق» از مربوطات ولسوالی خواجه سبزپوش خود را در اتاقش با دستمال حلقآویز کرده و به زندگیاش پایان داده است. منبع تاکید کرد که این زن الینا نام داشت و شام روز (دوشنبه، ۷ جوزا) خودکشی کرده است. منبع دلیل خودکشی الینا را خشونت خانوادگی عنوان کرد. به گفتهی منبع، شوهر او معتاد است و هر روز او را لتوکوب میکرد. مسوولان محلی در ولایت فاریاب شوهر این زن را در پیوند به خودکشی همسرش بازداشت کردهاند. تا اکنون مشخص نیست که از این زن جوان چند فرزند به جا مانده است. همچنین مقامهای حکومت فعلی در فاریاب تا اکنون دربارهی این قضیه اظهارنظر نکردهاند. باید گفت که آمار خودکشی در این اواخر در سراسر افغانستان در میان زنان افزایش یافته است. بیماریهای روانی، ازدواجهای اجباری، خشونت خانوادگی و فشارهای روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی خودکشیها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمیتوانند برای خشونتهای واردهی شان شکایت کنند و اینگونه خشونتها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا میکند.
چه کسی میگوید نمیتوان در زمان سفر کرد؟ ممکن است بسیار تخیلی و غیر ممکن به نظر برسد. اما برای ما اتفاق افتاد. وقتی ما میگویم منظورم من و سی و اندی میلیون انسانی هست که یک شبه و بی آنکه بخواهیم طعمهی سفری در زمان شدیم. سفری که چنان روزگارمان را تغییر داد که هیچ کسی قبل از آن به گمانش هم نمیگنجید. قبول دارم که قرار نیست تمام سفرها خوب باشد اما میتوانست اینقدر هم بد نباشد. اینقدر که بعد از آن، روزهایمان را چون زندانی حبس ابد خورده، بشماریم و امیدی برای روز بعد نداشته باشیم. مثل روز روشن، هنوز خاطرات قبل از این سفر اجیاری را به خاطر دارم؛ مثل تمام شبهای معمولی عمرم، خوابیدم تا طبق معمول فردا صبح به مکتب بروم. قرار بود برای امتحان چهار و نیم ماهه مکتب آمادگی بگیرم. اما هرگز صبح نشد. حداقل نه آن صبحی که من به امید آن خوابیده بودم. من تنها نبودم؛ یکی به این امید که فردا به کارهایش برسد، دیگری که از قضا هم جنس من بود، به این امید خوابید که فردا به دانشگاه برود. اما صبح ما هرگز نیامد، ما دقیقا همان شب، شبانه به آغوش سفری اجباری رفتیم که تا همین حالا که دارم خاطرات قبل از سفر را مینویسم، ادامه دارد. راستش را بخواهید ما بیدار شدیم، زمين، همان زمين بود، همان آبی آسمان، همان پرندهها، حیوانات، خانهها، کوچهها و آدمها. اما همه چیز با ما غریبه بود. افغانستان دیگر آن افغانستان نبود، عشق، از خانههای ما رفته بود، آزادی ترک مان کرده بود و ما را چون اسیری در بند، رها کرده و رفته بود، شهرها دیگر بوی زندگی نمیدادند، خیابانها دیگر با ما رفیق نبودند، گویی تمام آن خاطراتی که با هم داشتیم، یک شبه دود شده بود، همه چیز متلاشی بود، همانند چهرهی نابود شده پس از سونامی. از آدمها بگویم، این مهمترین بخشش است. یک شبه لباس عوض کردند، یک شبه افکارشان تغییر کردند، دیگر خبری از آن پولیسهای نظامی پوش نبود که با دیدنشان امنیت به جان مان تزریق میشد. ما بودیم، همه بودند اما هیچ خاطرات مشترکی گویا با همدیگر نداشتیم، همینقدر غریبه و ناشناس. آن روز بود که باورم شد سفر در زمان وجود دارد، آدمها یک شبه ریش درآوردند و مویشان سفید شد. روزگار بد مان کلید خورد و دستمان چنان از همه جا کوتاه شد که نه فریادمان شنیده شد و نه کسی دستمان را گرفت. ما برگشتیم به پنجاه سال قبل، شاید هم به یک قرن یا قرنها قبل. تاریخ درستش را نمیدانم اما همینقدر میدانم که به روزگاری برگشتیم که دختران اجازه رفتن به مکتب را ندارند، حق ندارند درس بخوانند، حقی به نام برخوداری از آموزش، تعلیم، تحصیل، کار برای زنان وجود ندارد. مردان با زبان دیگری صحبت میکنند و زبان زنان را نمیفهمند، دختران از اینکه دخترزاده شدهاند، ناراحت هستند و گریه میکنند. عدهای ردپایی از خاطراتشان باقی مانده، خودشان رفته اند شاید مایلها از این روزگار فاصله داشته باشند، شماری از عزیزانشان اما کنار ما نفس میکشند و در هراس زنده هستند. هیچ شور و شوقی برای زیستن وجود ندارد. هیچ فرصت جدیدی و یا کار جدیدی نیست. ته تمام کوچهها بن بست ساختهاند، نمیدانم اما به هر سو تلاش میکنم که بروم و از این مرداب راهی به بیرون پیدا کنم، نیست. عدهای بدنهایشان سلاخی شدند، اعدام شدند، هر روز در این روزگار، آدمها به دلایل متفاوتی که اصلا هم مشخص نیست، شلاق زده میشوند آن هم در دادگاههای صحرایی. زنان به جرمهای نکرده، شلاق زده میشوند، در چهاردیواریها حبس شده اند و عجیبتر اینکه هیچ مرجعی برای بررسی این جنایات وجود ندارد. عجیب است. نیست؟ سه سال از آن شبی میگذرد که من به امید فردای روزی که قرار بود به مکتب بروم و برای امتحان چهار و نیم ماهه آمادگی بگیرم، میگذرد. اکنون با خودم میگویم ای کاش آن شب، دیرتر میخوابیدم. ای کاش آن شب را بیشتر بیدار میماندم و بیشتر از آن لحظات لذت میبردم. چه میدانستم که قرار است، گیر کنیم دقیقا به همان روزی از تقویم که هرگز مثل آنچه میخواستیم، اتفاق نیفتاد. نمیدانم چند روز، هفته یا ماه است که نخدیدهام، خواب آرامی نداشتهام، چند وقت است که دیگر هرگز با خیال آسوده در خیابانها قدم نزدهام و با دوستان و خانواده به تفریح نرفتهام. راستش را بخواهید حساب روزها از دستم در رفته است و کم کم دارم به باقی آدمهای بیروح شهر میپیوندم. آدمهایی که از روی اجبار و نه اختبار نفس میکشند و با مفهومی به نام زندگی مدتهاست که غریبه شدهاند. چهرههایشان با دستان غم، قاب گرفته شده و قلبهایشان عاری از شادی، میتپند. نویسنده: ماه نور روشن
ریاست صنایع و تجارت حکومت فعلی در ولایت میدانوردک اعلام کرده است که «اتاق تجارت و صنایع زنان» را در این ریاست افتتاح کرده است. ریاست صنایع و تجارت با نشر خبرنامهای گفته است که این نخستین بار است که اتاق تجارت و صنایع ویژه زنان در این ولایت آغاز به کار میکند. در خبرنامه آمده است که حکومت سرپرست براساس اصول شریعت اسلامی، متعهد به ایجاد سهولتهای تجاری برای زنان است. در ادامه آمده است که با افتتاح این اداره برای شمار زیادی از زنان در این ولایت، فرصتهای کاری ایجاد خواهد شد. فریبا نوری، معاون اتاق تجارت و صنایع زنان در مراسم افتتاح این اتاق تجارتی گفت که اتاق تجارت و صنایع زنان با توجه به «قوانین شریعت اسلامی و حکومت فعلی» فعالیت خواهد کرد. در خبرنامه آمده است که تا اکنون در ۲۰ ولایت افغانستان اتاق تجارت و صنایع ویژه زنان افتتاح شده است. قابل ذکر است که چندی قبل وزارت اقتصاد اعلام کرده بود که تعداد زنان که کسب و کار کوچک و بزرگ دارند حدود ۵۴ هزار زن در افغانستان است. در حالی حکومت سرپرست این اتاق تجارتی را افتتاح کرده است که هماکنون زنان افغانستان با محدودیتهای گستردهای اشتغال روبرواند. حکومت فعلی رفت و آمد و حضور زنان در انظار عمومی را محدود کرده است.