شماری از زنان معترض از جامعه‌ی جهانی، سازمان‌های حقوق بشری و کشورها خواسته‌اند به وضعیت وحشتناک زنان و دختران در افغانستان توجه کنند و اقدامات قاطعانه‌ای برای حمایت و حفاظت از حقوق آنان انجام دهند. زنان معترض در بیانیه‌ی مشترک گفته‌اند که این بیانیه را در این برهه‌ی تاریک و دردناک از تاریخ افغانستان، با قلبی مملو از اندوه و خشم منتشر کرده‌اند. در ادامه آمده است که زنان و دختران افغانستان تحت رژیم «ستمگر و جابر حکومت فعلی» به‌طور سیستماتیک از تمامی عرصه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حذف شدند. آنان وضعیت زنان و دختران افغانستان را در ابعاد مختلف وحشتناک توصیف کرده و از سازمان ملل متحد، نهادهای حقوق بشری و کشورهای منطقه و جهان خواسته‌اند که در برابر این وضعیت وحشتناک نظاره‌گر نباشند. در بیانیه آمده است که حکومت فعلی نباید از هیچ‌گونه حمایت مالی و سیاسی برخوردار شوند و سران این گروه باید به‌عنوان ناقص حقوق بشر و حقوق زنان در لیست سیاه بین‌المللی قرار گیرند. در ادامه آمده است که باید جلو پول‌های ارسالی ماهیانه‌ی آمریکا به حکومت سرپرست گرفته شود. این زنان تاکید کردند: «ما از جامعه‌ی جهانی و سازمان‌های حقوق بشری می‌خواهیم که فورا و به‌طور جدی به وضعیت زنان افغانستان توجه کنند و اقدامات لازم را برای حفاظت از حقوق آنان انجام دهند. ما باور داریم که با همبستگی و تلاش‌های مشترک، می‌توانیم به این وضعیت وحشتناک پایان دهیم.» زنان معترض به اظهارات اخیر کرن دیکر، کاردار سفارت آمریکا برای افغانستان نیز اشاره کرده و سخنان او را ناامیدکننده خوانده‌اند. این در حالی است که خانم کرن دیکر گفته بود که در سومین نشست دوحه، نمایندگان حکومت فعلی ادعا کردند که افغا‌نستان امروز در مسیری قرار دارد که مردم این کشور می‌خواستند. زنان معترض گفته‌اند که حکومت فعلی هیچ‌گاه مورد قبول و پسند مردم افغانستان نبوده و نخواهند بود. در حالی زنان معترض از حقوق زنان و دختران افغانستان دفاع می‌کند که حکومت سرپرست پس از تسلط بر افغانستان، با صدور بیش از ۵۰ فرمان، زنان و دختران را در جنبه‌های مختلف محدود و حقوق شان را نقض کرده است. همچنین در این مدت، حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند.

شبکه خبری-تحلیلی اورسیا می‌گوید که به‌دلیل محدودیت‌های حکومت سرپرست به‌شمول ممنوعیت آموزش، سلامت روان دختران و زنان بدتر شده و همچنان میزان اضطراب، افسردگی و خودکشی نیز افزایش یافته است. این شبکه با نشر گزارشی گفته است که ممنوعیت آموزش تنها یکی از جنبه‌های سیاست گسترده‌تر حکومت سرپرست برای حذف زنان از زندگی عمومی‌ است. در گزارش آمده است که حکومت فعلی پس از به‌دست گرفتن قدرت، وعده داده است که تعلیق آموزش دختران موقتی ا‌ست و منتظر وضعیت مناسب برای ادامه‌ی آموزش زیر قوانین اسلامی هستند. حالا تقریباً سه سال از آن گذشته و مکتب‌ها و دانشگاه‌ها هنوز برای دختران بسته است. این شبکه تاکید کرد که حکومت فعلی آموزش را مساله‌ی داخلی‌ عنوان می‌کند و این وضعیت حتا امید کمی را برای بازگشایی مکتب‌های دخترانه فراهم نمی‌کنند. شبکه خبری-تحلیلی اورسیا، اقدام‌های حکومت فعلی را سرکوب‌کننده عنوان کرده و گفته است که زنان و دختران از زندگی عمومی حذف شده‌اند. همچنان از پیامدهای اعمال این سیاست‌ها هشدار داده و نوشته این وضعیت افزون بر نسل کنونی؛ نسل آینده‌ی افغانستانی‌ها را نیز ویران می‌کند. همچنین در بخشی از این گزارش به مبارزه و دادخواهی زنان برای حقوق شان نیز اشاره شده و آمده است که زنان و دختران با وجود واقعیت تلخ، به مقاومت‌شان ادامه داده‌اند. شبکه خبری اورسیا نوشته است که زنان و دختران افغانستان برای حقوق‌شان در خیابان‌ها اعتراض کردند، اکنون در خطر بازداشت و خشونت قرار دارند. این شبکه گفت که رها کردن این زنان برای مبارزه‌ی اشتباه جدی‌ است و جامعه‌ی بین‌المللی موظف به حمایت، پشتیبانی و هم‌بستگی با زنان افغانستان می‌باشد. باید گفت که حکومت سرپرست پس از تسلط بر افغانستان، با صدور بیش از ۵۰ فرمان، زنان و دختران را در جنبه‌های مختلف محدود و حقوق شان را نقض کرده است. همچنین در این مدت، حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

برنامه جهانی غذا در افغانستان در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که فضاهای عمومی و فرصت‌های کاری برای زنان و دختران افغان در کشور درحال کوچک شدن است. این نهاد نشر گزارش تصویری در حساب کاربری ایکس خود گفته است که برای زنان و دختران افغانستان در سراسر کشور زمینه‌ی کسب درآمد را فراهم می‌کند. برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد تاکید کرد که راه‌کارهای آنان به یک راه نجات برای زنان و دختران در سراسر افغانستان تبدیل شده است. برنامه‌ جهانی غذا در یکی از فرصت‌های کاری، شماری از زنان و دختران را در یک پروژه‌ی خیاطی و کیف‌دوزی را آموزش می‌دهد. هم‌چنان برای این دختران ماهانه ۶ هزار و ۴۰۰ افغانی می‌دهد. این نهاد به نقل از راضیه، یکی از این دختران می‌گوید که با استفاده از این فرصت کاری، خیاطی را یاد می‌گیرد و با معاشش به خانواده‌اش کمک اقتصادی می‌کند. او از ادامه‌ی ممنوعیت آموزشی دختران نیز ابراز نگرانی کرده، تاکید کرد که دختران با فراگیری حرفه‌های مختلف به آینده‌ی شان امیدوار باشند. حکومت سرپرست پس از به‌دست گرفتن قدرت، بیش از ۵۰ فرمان به هدف محدودکردن زنان و دختران در بخش‌های مختلف صادر کرده است. زنان و دختران در نتیجه‌ی این فرمان‌ها از زندگی عمومی حذف شده و از ابتدایی‌ترین حقوق‌شان نیز محروم‌اند. همچنین نزدیک به سه سال است، حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است.

مسوولان در وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت سرپرست در افغانستان می‌گویند که در دو سال اخیر از چاپ ۱۵۰ عنوان کتاب در کشور جلوگیری کرده‌اند. عبدالعلیم زانواک مفتی‌زاده، رییس انتشارات دولتی بیهقی که اکنون تحت کنترول حکومت فعلی فعالیت دارد به تلویزیون خصوصی طلوع‌نیوز گفته است که این کتاب‌ها «خلاف آموزه‌های دینی» بوده‌اند. آقای مفتی‌زاده تاکید کرد: «کتاب‌هایی که چاپ می‌شوند باید مطابق با پالیسی یک نظام باشد و مخالف اساسات و کلتور ما نباشند.» او در ادامه افزود: «این چنین کتاب‌ها ۱۵۰ جلد کتاب بودند که قابل چاپ نبودند یا از خارج آمده بودند و یا تأثیرات اشغال که آمریکایی‌ها بودند از آن تأثیرات داشتند.» قابل ذکر است که حکومت سرپرست از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، محدودیت‌های گسترده‌ای بر چاپ، نشر و فروش کتاب و سایر محصولات فرهنگی در کشور وضع کرده است. حکومت فعلی شماری از کتاب‌ها را از کتاب‌فروشی‌های کابل و ولایت‌ها جمع‌آوری و فروش آن را ممنوع کرده‌ است. همچنین حکومت فعلی بارها کتاب‌فروشی‌ها را مسدود و مسوولان آنان را بازداشت و توقیف کرده‌اند. در کنار آن، نزدیک به سه سال است، حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است.

سازمان بین‌المللی مهاجرت، یوناما و بخش زنان سازمان ملل متحد در گزارش ربع‌وار مشترک خودشان گفته‌اند که حدود ۶۴ درصد از زنان و دختران افغانستان هنگام بیرون شدن از خانه، احساس امنیت و مصوونیت نمی‌کنند. در گزارش مشترک که امروز (چهارشنبه، ۳ اسد) توسط این سازمان‌ها منتشر شده، آمده است که زنـان و دختران افغانستان در اکثریت اوقات از نشست‌های عمومی کنار گذاشته می‌شوند، مجبور هستند به اعضای مرد خانواده و جامعه اتکا کنند و این موضوع خطر عادی‌سازی حذف آنها از سطوح مختلف تصمیم‌گیری در کشور را تشدید می‌کند. در گزارش نشر شده با ۸۸۸ زن در ۳۳ ولایت افغانستان گفتگو شده است. این گفتگوها از تاریخ ۱۷ تا ۲۹ ماه اپریل سال جاری صورت گرفته است. طبق گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت، یوناما و بخش زنان سازمان ملل متحد، ۵۹ درصد زنان و ۳۶ فیصد مردان در صحبت با این سازمان‌ها گفته‌اند که زنان باید سهم ۵۰ درصدی در تمام تصمیم‌گیری‌های مرتبط به افغانستان داشته باشند. در این گزارش آمده است که زنان و دختران در حال حاضر از حضور در مراحل مختلف تصمیم‌گیری در مورد زندگی‌شان محروم هستند. زنان و دختران از سازمان ملل متحد و جامعه‌ی جهانی خواسته‌اند که از طریق دادخواهی‌های مستقیم با حکومت سرپرست، مشورت با جامعه‌ی مدنی، نشست مستقیم زنان با حکومت و پیوند دادن کمک‌ها برای زنان، شرایط آن‌ها را بهبود دهند. در گزارش آمده است که ۶۴ درصد از زنان مصاحبه‌کننده گفته‌اند که هنگام خارج شدن از خانه بدون همراه مرد، احساس مصونیت نمی‌کنند و ۵۰ درصد از آن‌ها گفته‌اند که هنگام بیرون شدن از خانه به همراه یک مرد از اعضای خانواده‌ی خود، احساس امنیت می‌کنند. همچنین در بخش دیگری از این گزارش آمده است که تنها سه درصد از زنان به خدمات آموزشی دسترسی دارند. در ادامه آمده است که ۱۵ درصد از زنان به خدمات صحت روانی و ۶۷ درصد هم به خدمات صحی و بهداشتی دسترسی دارند. طبق این گزارش، سه درصد زنان به خدمات حل منازعات رسمی و هفت درصد به حل منازعات غیر رسمی دسترسی دارند و ۱۸ درصد هم گفته‌اند که به هیچ یک دسترسی ندارند. در بخش دیگری از این گزارش آمده است که اکثریت زنان مورد مطالعه، گفته‌اند که وضعیت درآمدزایی برای زنان در کشور به‌طور قابل توجهی بدتر شده است. گزارش در ادامه گفته است که زنان افغانستان می‌خواهند در نشست‌های جامعه‌ی جهانی حضور داشته باشند و قـادر بـه نمایندگی از نیازها و تجارب تمام زنان کشور باشند. زنان خاطرنشان کرده‌اند که به مکانیزم رسمی برای حل و فصل منازعات دسترسی ندارند. آنان اضافه کرده‌اند که مسوولان حکومت فعلی در برابر حقوق کمی که به آنان در نظر گرفته شده است، پاسخگو نیستند.

مسوولان در فرماندهی پولیس ولایت غزنی یک مرد که قبلاً دو همسر خود را در ولسوالی قره‌باغ این ولایت کشته بود، اکنون بر صورت همسر سومش اسید پاشیده و او را نابینا کرده است. ابوخالد سرحدی، سخنگوی فرماندهی پولیس غزنی ضمن تایید این رویداد، از دستگیری متهم خبر داد. آقای سرحدی گفت که این فرد در قریه مانجو ولسوالی اندر غزنی حین فرار بازداشت شد. او تاکید کرد که زن قربانی تیزاب‌پاشی، بینایی خود را از دست داده است. سخنگوی فرماندهی پولیس غزنی افزود که متهم مشکلات روانی دارد. اسیدپاشی به زنان یکی از موارد خشونت علیه زنان است. برخی از زنان به علت نوع پوشش، اختلافات خانوادگی و خشونت‌های ناموسی مورد حمله با اسید در کشورهایی چون ایران قرار گرفته‌اند. همچنین پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، قتل‌های مرموز زنان، کودکان و جوان در در سراسر کشور و به‌ویژه در ولایت فاریاب افزایش کم‌پیشینه یافته است. بیماری‌های روانی، خصومت شخصی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی این قتل‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.

ندامحمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی حکومت سرپرست درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که حکومت نصاب تحصیلی دانشگاه‌های کشور را بازنگری کرده‌ و برای تایید به شورای وزیران فرستاده شده است. آقای ندیم که در «کنفرانس ملی کار» در کابل صحبت می‌کرد، این موضوع را مطرح کرده و گفت که این وزارت دو سال روی نصاب تحصیلی دانشگاه‌ها کار کرده و «تجدیدات خوبی» در آن وارد کرده است. وی از حذف شماری از مضمون‌ها نیز خبر داد. او تاکید کرد که «ضرورت جامعه» در نصاب تحصیلی دانشگاه‌ها در نظر گرفته شده است تا مطابق آن در دانشگاه‌ها تدریس شود. سرپرست وزارت تحصیلات عالی اما جزئیات بیشتری از تغییرات در نصاب تحصیلی دانشگاه‌های کشور ارائه و مشخص نکرد که چه مضامینی از نصاب تحصیلی حذف و چه مضامینی اضافه شده است. باید گفت که حکومت سرپرست در ۱۸ اسد سال ۱۴۰۱ از ایجاد و شروع فعالیت یک ریاست برای بازنگری نصاب تحصیلی خبر داده بودند. طبق گزارش‌ها، براساس حکم ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر حکومت فعلی، این ریاست در تشکیلات وزارت تحصیلات عالی ایجاد شده و کارش را آغاز کرده بود. وزارت تحصیلات عالی حتا در قوس سال گذشته به همه دانشگاه‌های کشور دستور داده بود که کتاب‌خانه‌های خود را از کتاب‌های دوران جمهوریت تصفیه و به ‌جای آن‌ها کتاب «سیرت» را جابه‌جا کنند. همچنین پس از تسلط دوباره‌ی حکومت فعلی بر افغانستان و کنترل این گروه بر نهادهای آموزشی، نگرانی گسترده از ایدئولوژیک‌شدن این نهادها ابراز شده است. گزارش‌هایی نیز وجود دارد که حکومت فعلی ساعات تدریس مضامین دینی را در دانشگاه‌های کشور افزایش داده است.

همزمان با اعلام نتایج آزمون سراسری کانکور از سوی حکومت سرپرست، مدافعان حقوق بشر و فعالین حقوق زنان، این آزمون را «تک‌جنسیتی» عنوان کرده و گفته‌اند که ادامه‌ی ممنوعیت آموزش دختران، آینده‌ی کشور را فلج می‌کند. شهرزاد اکبر، رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر در زمان حکومت پیشین افغانستان، امروز (دوشنبه، ۱ اسد) به نتایج آزمون سراسری کانکور بدون حضور دختران واکنش نشان داده و در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که حکومت فعلی همچنان به حذف زنان از تمامی حوزه‌های زندگی عمومی از جمله دسترسی به آموزش‌های متوسطه، لیسه و دانشگاهی ادامه می‌دهند. خانم اکبر هشدار داد که ممنوعیت دختران از آموزش و تحصیل، آینده‌ی جامعه‌ی افغانستان را فلج می‌کند. همچنین اورزلا نعمت، پژوهشگر اهل افغانستان هم در حساب کاربری ایکس خود در پیوند به نتایج آزمون سراسری کانکور نوشته است که آزمون کانکور یک سال دیگر بدون حضور دختران برگزار شد. او تاکید کرد که این تبعیض سیستماتیک نمونه‌ای از «آپارتاید جنسیتی» و جنایتی علیه ملت افغانستان در درازمدت است. قابل ذکر است که نتایج آزمون سراسری کانکور ۱۴۰۳ روز گذشته از سوی اداره‌ی ملی امتحانات که تحت کنترل حکومت فعلی است، اعلام شد. بر اساس این اعلام، اتل خان رحیم‌زوی از لیسه حبیبیه با کسب ۳۵۹.۶ نمره به عنوان فرد شماره یک کانکور امسال معرفی شده و به دانشگاه طبی کابل راه‌ یافته است. سید مجید از بلخ، شفیع‌الله نظامی از فراه و ارشاد احمد از ولایت لغمان به ترتیب مقام‌های دوم تا چهارم کانکور امسال را از آن خود کرده‌اند. آزمون سراسری کانکور امسال نیز بدون حضور دختران و در پنج مرحله برگزار شد‌. ندامحمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی گفته است که شمار کامیاب‌شدگان امسال نسبت به پارسال بیشتر است. در حالی نتایج امتحان کانکور امسال اعلام می‌شود که نزدیک به سه سال که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است.