یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد اعلام کرده است که به‌دلیل شهرنشینی سریع و تغییرات اقلیمی، ممکن است آب زیرزمینی کابل تا سال ۲۰۳۰ میلادی به پایان برسد. این نهاد امروز (سه‌شنبه، ۸ عقرب) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است: «اگر ما اکنون اقدام کنیم، می‌توانیم جلو این روند را بگیریم.» صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل تاکید کرد که رزا اوتنبایوا، نماینده‌ی ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در افغانستان و رییس یوناما همراه با تاج‌الدین اویواله، مسوول این نهاد در افغانستان از شماری از مناطقی که در کابل دچار کم‌آبی هستند، بازدید کرده‌اند. در ادامه آمده است که هدف از بازدید آنان یافتن راه‌حلی برای رفع مشکل کم‌آبی در این مناطق بوده است. قابل ذکر است که در سال‌های اخیر باشندگان مناطق مختلف با کمبود شدید آب مواجه شده‌اند. خشک‌سالی مداوم در چند سال اخیر و حفر بی‌رویه چاه‌های عمیق از عوامل کاهش آب زیرزمینی در کابل دانسته می‌شود‌. این در حالی است که پیش از این، یونیسف یا صندوق کودکان سازمان ملل متحد گفته بود که از هر۱۰ تن، ۸ تن در افغانستان آب غیرصحی می‌نوشند و ۹۳ درصد از کودکان در مناطقی زنده‌گی می‌‌کنند که به‌شدت از ناحیه آب، در مرحله بالای آسیب‌پذیری قرار دارند. همچنین اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد گزارش داده بود که تغییرات آب‌وهوا در افغانستان دسترسی خانواده‌ها به آب را ۶۰ درصد کاهش داده است. کاهش آب‌های زیرزمینی، سرازیر شدن سیلاب‌، بلند رفتن درجه‌ حرارت، کاهش بارنده‌گی، بارش‌های بی‌موقع و تغییر رطوبت هوا از نشانه‌های تغییر اقلیم در افغانستان خوانده شده است.

زنان معترض عضو «جنبش شنبه‌های ارغوانی» می‌گویند که زنان تحت حاکمیت حکومت سرپرست، به‌طور سیستماتیک حقوق و آزادی‌های خود را از دست داده و در معرض حذف قرار دارند. این جنبش با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که طی سه سال اخیر سیاست‌های «ظالمانه» و اقدام‌های «سخت‌گیرانه» عملاً افغانستان را به زندان زنان تبدیل کرده است. آنان می‌گویند که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، آموزش دختران و زنان را هدف قرار داده است. در اعلامیه آمده است که حکومت سرپرست پس از تصرف کابل، میلیون‌ها دختر را از فرصت یادگیری و توسعه محروم کرده که این «نقض اساسی» حقوق زنان و مانع مشارکت کامل‌شان از جامعه می‌شود. در ادامه آمده است که زنان از بسیاری از شغل‌ها منع شده‌ که آنان را به نقش‌های خانگی واگذار کرده است. به‌باور جنبش شنبه‌های ارغوانی، این اقدام حکومت فعلی، وابستگی اقتصادی زنان را بیشتر می‌کند. زنان معترض تاکید کردند: «محرومیت‌های آموزشی پیامدهای عمیقی نه تنها برای تک تک زنان بلکه برای کل اقتصاد کشور دارد، زیرا زنان ماهر و آموزش دیده از مشارکت در توسعه اجتماعی محروم هستند.» آنان می‌گوید: «مقررات حکومت فعلی فضای ترس و انزوا را ایجاد می‌کند و تبعیض جنسیتی را بیش‌تر می‌کند. زنانی که جرات می‌کنند از قانون‌های طالبان سرپیچی کنند با مجازات‌های شدیدی از جمله خشونت و زندان مواجه می‌شوند.» همچنین جنبش شنبه‌‌های ارغوانی در بخشی از اعلامیه می‌گوید که با توجه به بحران صحی در افغانستان، دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی در سه سال اخیر «بدتر» شده است. در اعلامیه بیان شده که بسیاری از کارکنان مراقبت‌های بهداشتی زن اخراج شده‌اند و زنان برای دریافت درمان‌های پزشکی، به‌ویژه در زمینه‌ی سلامت باروری، با موانعی مواجه هستند. به‌باور زنان معترض: «عدم دسترسی به خدمات ضروری، وضعیت ناامن زنان افغانستان را تشدید می‌کند و سلامت جسمی و روانی آنان را تهدید می‌کند.» در اعلامیه آمده است: «جامعه‌ی بین‌المللی اقدام‌های حکومت فعلی را محکوم کرده است؛ اما تلاش کرده است تا یک واکنش موثر را فرموله کند.» قابل ذکر است که حکومت سرپرست در سه سال اخیر محدودیت‌های ویژه‌ی بر حقوق زنان وضع کرده است. اقدام‌های این گروه با واکنش‌های تند جامعه‌ی جهانی مواجه شده است. همچنین کارشناسان سازمان ملل متحد نیز دستور‌های حکومت فعلی را مصداق عینی «آپارتاید جنسیتی» دانسته و خواستار بررسی آن در افغانستان شده‌اند.

سازمان ائتلاف برای زنان در روزنامه‌نگاری می‌گوید که در ۵ سال اخیر دست‌کم ۳۳ مورد تهدید علیه روزنامه‌نگاران زن افغانستانی از جمله ۷ مورد قتل را ثبت کرده است. این سازمان با نشر اعلامیه‌ای گفته است که روزنامه‌نگاران زن در افغانستان در میان تهدیدات مداوم، فشارها، سانسور، قوانین سرکوب‌گر، خشونت، آزار و اذیت مجبور به زندگی و کار زیر سلطه «ظلم» هستند. این نهاد نسبت به تهدیدهای «غیرقابل تصور» علیه خبرنگاران زن در حاکمیت حکومت سرپرست ابراز نگرانی کرده و گفته است که وضعیت زنان خبرنگار «شوکه‌کننده» است. سازمان ائتلاف برای زنان در روزنامه‌نگاری گفت حکومت سرپرست در افغانستان حق فعالیت آزادنه روزنامه‌نگاران را سلب کرده، آن‌ها را به خاموشی واداشته و زنان را از مشارکت در زندگی عمومی منع کرده است. این سازمان تاکید کرد که پس از حاکمیت حکومت فعلی در افغانستان در آگوست ۲۰۲۱، حداقل ۸۰۰ خبرنگار و فعال زن افغان را به محل امن منتقل کرده است. به گفته این سازمان، «زندگی برای خبرنگاران و به‌طور کلی وضعیت آزادی مطبوعات در افغانستان تحت حاکمیت طالبان در معرض خطرات و چالش‌ها بوده است.» این نهاد می‌گوید که به مستندسازی و برجسته‌سازی موارد تهدیدات علیه روزنامه‌نگاران زن در افغانستان تحت کنترول حکومت فعلی ادامه می‌دهد. سازمان ائتلاف برای زنان در روزنامه‌نگاری از جامعه‌ی جهانی خواسته است تا امنیت روزنامه‌نگاران زن را در اولویت قرار دهد و از آزادی مطبوعات در افغانستان دفاع کند. این سازمان گفته است که روزنامه‌نگاران زن تحت حاکمیت حکومت سرپرست در ترس دائمی از زندان، آزار و اذیت، خشونت و حتا مرگ، تنها به دلیل انجام شغل خود در شرایط غیرقابل تصور زندگی می‌کنند. این در حالی است که حکومت فعلی در سه سال اخیر، محدودیت‌های گسترده‌ای بر فعالیت رسانه‌ها در مجموع و به‌ویژه علیه روزنامه‌نگاران زن وضع کرده است. این سازمان گفته است که خبرنگاران و فعالان زن در داخل افغانستان از وضعیت نگران‌کننده و تهدیدهای حکومت فعلی، شوکه شده‌اند. سازمان ائتلاف برای زنان در روزنامه‌نگاری با خبرنگاران زن افغانستان ابراز هم‌بستگی خود را اعلام کرده و متعهد است که رنج‌های آنان را بازتاب می‌دهد تا صدای آنان از منظر رسانه‌های کشور محو نشود. این گزارش در حالی منتشر می‌شود که در تازه‌ترین موارد حکومت فعلی دستور داده که تصویر زنده‌جان در رسانه‌های داخلی کشور متوقف شود. پس از این دستور نشرات دست‌کم ده رسانه‌ از جمله «تلویزیون ملی» در تخار، قندهار و بادغیس متوقف شده است.

سیما باهوس، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد و مدیر اجرایی بخش زنان این سازمان می‌گوید که میلیون‌ها دختر و زن در افغانستان که از تحصیل محروم شده‌اند، در خانه‌های خود زندانی‌اند. خانم باهوس این اظهارات در نشست شورای امنیت سازمان ملل مطرح کرده و گفته است: «ما به یاد می‌آوریم ترس میلیون‌ها زن و دختر افغانستانی را که از تحصیل، آینده و صدای خود محروم شده‌اند و چگونه در سکوت خفه می‌شوند.» او تاکید کرد که دختران به دلیل محرومیت از آموزش، به مکاتب خانه‌گی روی آورده‌اند. وی در این نشست خواستار محافظت از زنان آسیب‌پذیر در سراسر جهان شده است. معاون دبیرکل سازمان ملل متحد و مدیر اجرایی بخش زنان این سازمان گفت که زنان در غزه در انتظار مرگ هستند و هر روزه حملات هوایی اسراییل و گرسنگی آنان را تهدید می‌کند. این مقام سازمان ملل، تصمیم دادگاه اتحادیه اروپا مبنی بر پذیرش درخواست‌های پناهند‌گی زنان افغانستانی در کشورهای اروپایی به دلیل ملیت و جنسیت را ستایش کرده است. باهوس پیشتر تاکید کرده بود که جامعه جهانی باید از تمام ابزارها برای اعمال فشار بر حکومت فعلی استفاده کند. در حالی سیما باهوس بر تامین حقوق زنان و دختران افغانستان تاکید می‌کند که حکومت سرپرست از سه سال پیش درهای مکاتب و دانشگاه‌ها را به روی دختران بسته‌اند. با وجود واکنش‌های گسترده و خواست‌ها مکرر جامعه بین‌المللی برای لغو این محدودیت‌ها، حکومت سرپرست تا هنوز از خود انعطاف نشان نداده است. باید گفت که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

اتحادیه‌ اروپا می‌گوید که در هر دو ساعت یک مادر در افغانستان به‌دلیل عوارض قابل پیش‌گیری مربوط به بهداشت باروری و ولادی، جان خود را از دست می‌دهد. این اتحادیه با نشر اعلامیه‌ای گفته است که ۹۰ درصد زنان و مادران در افغانستان به خدمات بهداشتی ضروری دسترسی ندارند. در اعلامیه آمده است که خدمات اولیه‌ی بهداشتی تنها در اختیار ده درصد زنان قرار دارد. اتحادیه اروپا هشدار داد: «نرخ مرگ‌ومیر مادران، اطفال و نوزادان در میان بالاترین میزان مرگ‌ومیر جهان باقی مانده است. در هر دو ساعت یک مادر به‌دلیل عوارض قابل پیش‌گیری مربوط به صحت باروری و ولادی، جان خود را از دست می‌دهد و بیست‌وپنج درصد شهروندان افغانستان در مناطق صعب‌العبور و محروم زندگی می‌کنند.» در ادامه آمده است که اتحادیه اروپا ۱۶ میلیون یورو به سازمان جهان بهداشت و ۱۵ میلیون یورو به دفتر جمعیت سازمان ملل متحد در افغانستان برای بهبود خدمات بهداشتی کمک کرده است. این اتحادیه گفته است این حمایت مالی و ارائه کمک‌‌ها برای بهبود خدمات تداوی بیماری‌های غیرساری، از جمله سرطان و گسترش خدمات در بخش‌های بهداشت باروری، نسایی و ولادی، نوزادان، صحت طفل و نوجوانان اختصاص داده شده است. در ادامه آمده است که افغانستان در ارائه‌ی خدمات اولیه‌ی بهداشتی، به‌ویژه برای زنان، جوانان و کسانی‌‌که در مناطق محروم زندگی می‌کنند با چالش‌های قابل توجهی مواجه است. ویرونیکا باسکوویک پوهر، سرپرست نمایندگی اتحادیه‌ اروپا در افغانستان گفته است این حمایت مالی تضمین می‌کند که مراقبت‌های بهداشتی به افرادی که بیش‌تر به آن نیازمند هستند، برسد و حوزه‌های حیاتی مانند صحت باروری، مراقبت از مادر و نوزاد و مبارزه با بیماری‌های مزمن در اولویت قرار گیرند. وی تاکید کرد: «ما به این باور هستیم که با هم‌کاری مستمر، مبتنی بر اعتماد، شفافیت و مشارکت، می‌توانیم تاثیر پایداری بر صحت و رفاه آسیب‌پذیرترین قشر افغانستان، به‌ویژه زنان و اطفال بگذاریم.» او می‌گوید که این نهاد تعهد می‌کند که از دسترسی زنان و مردان در افغانستان، به‌ویژه در مناطق دورافتاده و محروم به خدمات بهداشتی ضروری اطمینان حاصل کند‌. همچنین ایدوین سینزا سلوادور، نماینده‌ی سازمان جهانی صحت نیز گفته است که با کمک جدید مالی این نهاد قادر خواهد بود تا دسترسی به مراقبت‌های صحی با کیفیت بالا را برای بیماری‌های غیرساری، از جمله سرطان در هفت ولایت افغانستان افزایش دهد. او گفته است که این نهاد تعهد می‌کند که از دسترسی زنان و مردان در افغانستان، به‌ویژه در مناطق دورافتاده و محروم به خدمات صحی ضروری اطمینان حاصل کند‌. کوابینا آسانتی انتیامو، نماینده‌ی صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در افغانستان نیز گفته است که آنان با این کمک به بیش از نیم‌میلیون نفر از جمعیت افغانستان دسترسی خواهند یافت و خدمات صحی جامعه‌محور را تقویت خواهند کرد. قابل ذکر است که این کمک در حالی صورت گرفته است که نهادهای امداد‌‌‌رسان در سال جاری میلادی با کمبود شدید بودجه برای ارائه‌ی خدمات به افراد نیازمند مواجه هستند و بارها در مورد پی‌آمدهای آن هشدار داده‌اند. براساس آمار اوچا، برنامه پاسخ بشردوستانه برای افغانستان در سال ۲۰۲۴ با ۲.۰۹ میلیارد دالر کمبود بودجه مواجه است.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد می‌گوید که موارد ابتلا به بیماری پولیو یا فلج اطفال در افغانستان در سال ۲۰۲۴ میلادی به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. این نهاد با نشر گزارشی گفته است تا اواسط ماه اکتبر سال جاری میلادی، ۲۲ مورد ابتلا به فلج اطفال در سراسر کشور ثبت شده که نسبت به سال‌های گذشته افزایش چشمگیری را نشان می‌دهد. در ادامه آمده است که این افزایش عمدتاً به دلیل شرایط بد بهداشت، عدم دسترسی کافی به آب آشامیدنی مناسب، به‌ویژه در مناطق روستایی، رخ داده است. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد تاکید کرد که این نهاد در اوایل سال ۲۰۲۴ پروژه‌ای را در مناطقی از شرق افغانستان آغاز کرد که آب‌های آن‌ها در سال ۲۰۲۳ از نظر وجود ویروس پولیو مثبت بود. در ادامه آمده است که هدف این پروژه بهبود وضعیت فاضلاب، ارتقای بهداشت و بسیج جوامع برای مقابله با شیوع ویروس فلج اطفال/پولیو بوده است. همچنین در بخش از گزارش آمده است که در نتیجه اجرای این طرح، تغییرات قابل ملاحظه‌ای در تعداد نمونه‌های آب مثبت برای ویروس فلج اطفال به وجود آمده است؛ در حالی که در سال ۲۰۲۳ تعداد نمونه‌های مثبت آب به بیش از دو برابر رسید، از زمان اجرای این طرح در سال ۲۰۲۴ این تعداد به شدت کاهش یافته است. یونیسف گفته است که گرچند آمار کلی بیماری پولیو در افغانستان همچنان در حال افزایش است؛ اما هیچ‌یک از ۲۲ مورد تایید شده این بیماری در سال ۲۰۲۴ از مناطقی نیست که طرح آزمایشی یونیسف در آن‌ها اجرا شده است. در گزارش آمده است که اگر این طرح به‌طور گسترده‌تر در سایر مناطق افغانستان اجرا شود، می‌تواند امیدی برای کاهش موارد فلج اطفال در سراسر کشور فراهم کند. این در حالی است که سازمان جهانی صحت موارد مثبت پولیو در افغانستان در سال جاری را ۲۲ مورد اعلام کرده است. براساس گزارش‌های موجود در سال جاری خورشیدی تنها در قندهار ۱۲ مورد مثبت بیماری پولیو ثبت شده است. موارد پولیو در ارزگان و هلمند در جنوب و ولایت‌های کنر و نورستان در شرق کشور نیز ثبت شده است. در سال گذشته‌ی میلادی شش مورد مثبت بیماری فلج کودکان در افغانستان ثبت شده بود که همه در ولایت ننگرهار بود. باید گفت که در حال حاضر افغانستان و پاکستان تنها کشورهای جهان اند که بیماری پولیو در آن‌ها به صفر نرسیده است. در سال جاری میلادی تا اکنون از ثبت ۲۸ مورد مثبت پولیو در پاکستان گزارش شده که بخش عمده‌ی آن در ایالت‌های مرزی خیرپختونخوا و بلوچستان است.

وزارت صحت عامه‌ی حکومت سرپرست در تازه‌ترین اعلام کرده است که در حال حاضر سه هزار و ۲۰۰ مرکز درمان سوءتغذیه در سراسر افغانستان فعال است. شرافت زمان امرخیل، سخنگوی وزارت صحت عامه با نشر پیام ویدیویی گفته است که در این مراکز به کودکان و مادران مبتلا به سوءتغذیه خدمات درمانی ارائه می‌شود. آقای امرخیل تاکید کرد که تعداد این مراکز در زمان حکومت پیشین افغانستان حدود دو هزار مرکز بود. وی افزود که در شش ماه اخیر حدود ۹۳۴ هزار کودک مبتلا به سوءتغذیه متوسط و حاد در این مراکز صحی درمان شده‌اند. سخنگوی وزارت صحت عامه می‌گوید که از این میان ۶۰۰ هزار نفر مبتلا به سوءتغذیه متوسط و ۲۳۴ هزار مبتلا به سوءتغذیه حاد بودند. او گفت که وزارت صحت عامه‌ی حکومت فعلی تلاش می‌کند که مراکز درمان سوءتغذیه و خدمات داخل بستر را در سراسر کشور افزایش دهد. شرافت زمان امرخیل گفت که حکومت فعلی در سه سال اخیر ۳۵۰ مرکز جدید برای درمان سوءتغذیه ایجاد کرده و همچنان به مناطق دوردست توجه ویژه می‌کند. در حالی وی از افزایش مراکز درمان سوءتغذیه خبر می‌دهد که براساس آمار سازمان ملل متحد، حدود چهار میلیون کودک، نوزاد و مادر شیرده در افغانستان مبتلا به سوءتغذیه هستند. همچنین شاخص جهانی گرسنگی نیز در تازه‌ترین گزارش خود گفته است که ۳۰.۸ درصد جمعیت افغانستان دچار سوءتغذیه هستند و کودکان در این کشور به‌دلیل ابتلاء به سوءتغذیه نسبت به سن خود قدکوتاه‌تر هستند. فقر اقتصادی و کاهش میزان دسترسی مردم به مراکز و خدمات صحی از عوامل اصلی ابتلای کودکان و مادران شیرده به سوءتغذیه گفته می‌شود. این در حالی است که چند روز پیش نیز بانک جهانی اعلام کرده بود که افغانستان تحت حکومت سرپرست در میان ۲۶ کشور فقیرترین جهان است. قابل ذکر است که پس از تسلط دوباره حکومت فعلی بر افغانستان، به دلیل محدودیت‌های این گروه علیه شهروندان و کاهش کمک‌های بین‌المللی، اقتصاد خانواده‌ها در کشور به‌شدت کاهش یافته است.

روزا اوتنبایوا، رییس یوناما یا هیأت معاونت سازمان ملل متحد برای افغانستان می‌گوید که بیش از پنج میلیون کودک در این کشور به آموزش دسترسی ندارند. خانم اوتنبایوا این اظهارات را در دیدار با معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت سرپرست مطرح کرده و گفت که بیش از پنج میلیون کودک به آموزش دسترسی ندارند و سوادآموزی در افغانستان یک موضوع مهم و حیاتی است. وی همچنان از راه‌اندازی یک کمپین ملی برای ترویج کتاب‌خوانی در افغانستان خبر داد است. او تاکید کرد که در کنار کمک‌های بشردوستانه، یوناما آماده همکاری در بخش‌های سوادآموزی، کتابخانه‌های عمومی و هنرستان‌ها است. همچنین در این دیدار، عتیق‌الله عزیزی، معاون هنر و فرهنگ وزارت اطلاعات و فرهنگ، از یوناما درخواست کرد که در زمینه ساخت کتابخانه‌های عمومی در ولایات و ولسوالی‌ها، ایجاد سیستم‌های دیجیتال و توسعه کتابخانه‌های سیار به این وزارت کمک کند. وی همچنان از جامعه بین‌المللی هم خواست تا به بازسازی، حفاظت و آموزش کارمندان در حوزه آثار تاریخی افغانستان کمک کنند. بر اساس بیانیه وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت فعلی، دو طرف همچنان درباره حفظ و تقویت آثار تاریخی، جلوگیری از قاچاق و حفاری‌های غیرقانونی در مناطق باستانی و فرهنگی کشور صحبت کردند. در حالی روزا اوتنبایوا از عدم دسترسی بیش از پنج میلیون کودک به آموزش خبر می‌دهد که حکومت فعلی بیشتر از سه سال است که زنان و دختران را از رفتن به مکاتب و دانشگاه‌ها محروم کرده‌ است. باید گفت که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.