همزمان با روز جهانی «نه به تنباکو»، سازمان جهانی صحت درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که از هر چهار بزرگ‌سال در افغانستان، یک تن تنباکو مصرف می‌کند. این سازمان امروز (شنبه، ۱۰ جوزا) با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که نسوار رایج‌ترین نوع تنباکوی مصرفی در میان افغان‌ها است. سازمان جهانی صحت در ادامه آمده هشدار داده است که صنعت تنباکو نسل جدید را هدف قرار داده است. این سازمان خواستار محافظت از جوانان در برابر آسیب‌های ناشی از مصرف تنباکو شده است. همچنین این نهاد خاطرنشان کرده است که مصرف تنباکو در میان جوانان، به‌ویژه پسران نوجوان افغان، در حال افزایش است. به گفته‌ی این نهاد، استفاده از تنباکو تنها سلامت فرد مصرف‌کننده را تهدید نمی‌کند، بلکه آسیب‌های گسترده‌ای به خانواده‌ها و ساختارهای اجتماعی نیز وارد می‌کند و فشار مضاعفی بر نظام‌های صحی وارد می‌سازد. ادوین سنیزا سالوادور، نماینده سازمان جهانی بهداشت در افغانستان می‌گوید میزان مصرف تنباکو در میان نوجوانان و جوانان پسر رو به افزایش است. این سازمان گفته است که مصرف تنباکو همچنان یکی از عوامل اصلی مرگ‌های قابل پیشگیری است و به افراد، خانواده‌ها و جوامع آسیب‌های جدی وارد می‌کند. در اعلامیه‌ی‌ این سازمان آمده است که شرکت‌های تولید تنباکو با پنهان‌سازی حقیقت، زیان‌های این ماده را پشت طعم‌های مختلف، جلوه‌های فریبنده و ادعاهای نادرست درباره بی‌ضرر بودن آن مخفی می‌کنند. این سازمان هشدار داد که شرکت‌ها با به‌کارگیری روش‌های گمراه‌کننده، جوانان را به مصرف تشویق می‌کنند و مصرف‌کنندگان فعلی را معتاد نگه می‌دارند و این روند به گسترش بیماری و افزایش فقر در جوامع می‌انجامد. روز جهانی «بدون تنباکو» هر سال به تاریخ ۳۱ می از سوی سازمان جهانی بهداشت برگزار می‌شود. هدف از این روز آگاهی‌دهی درباره خطرات تنباکو و تشویق کشورها به کاهش مصرف آن است.

منابع محلی از ولایت ننگرهار می‌گویند که یک پسر جوان در شهر جلال‌آباد، مرکز این ولایت ابتدا مادر و پدرش را به شکل فجیع به قتل رسانده و سپس خودش خودکشی کرده است. دست‌کم دو منبع به رسانه گوهرشاد گفته‌اند که این رویداد شام روز گذشته (جمعه، ۹ جوزا) در حوزه پنج امنیتی شهر جلال‌آباد از مربوطات مرکز ولایت ننگرهار رخ داده است. منبع تاکید کرده است که این رویداد به دلیل خشونت خانوادگی رخ داده است. در عین حال، سیدطیب جواد، سخنگوی فرماندهی پولیس ننگرهار با تایید این رویداد گفته است که یک جوان در این ولایت ابتدا مادر و پدرش را با ضربات چاقو به قتل رسانده و سپس خودکشی کرده است. آقای جواد افزوده است که این رویداد در حوزه پنجم امنیتی شهر جلال آباد رخ داده است. سخنگوی پولیس ننگرهار گفته است که بررسی‌ها در مورد این رویداد جریان دارد. قابل ذکر است که پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، قتل‌های مرموز زنان، کودکان و جوان در در سراسر کشور افزایش کم‌پیشینه یافته است. بیماری‌های روانی، خصومت شخصی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی این قتل‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند. براساس گزارش‌ها، عاملان قتل‌های مرموز غالبا «افراد مسلح ناشناس» دانسته می‌شود و حکومت فعلی کم‌تر از شناسایی و مجازات آنان خبر می‌دهند.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که بیش از ۲۲ میلیون نفر در افغانستان، از جمله ۱۲ میلیون کودک، به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که در جریان یک دوره مشخص، بیش از ۸۲۹ هزار کودک برای شناسایی سوء‌تغذیه حاد بررسی شده‌اند که از میان آن‌ها، ۳۷ هزار کودک شامل ۵۹ درصد دختر، تحت درمان قرار گرفته‌اند. در گزارش صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد تاکید کرده است که این نهاد از ارائه خدمات صحی ابتدایی، ثانوی و تخصصی در ۳۴ ولایت افغانستان از طریق دو هزار و ۴۰۶ مرکز صحی ثابت حمایت می‌کند. در بخشی از این گزارش آمده است که از ۱۵ هزار و ۷۷۵ صنف آموزشی در سطح جامعه در ۳۲ ولایت حمایت کرده و از این طریق، زمینه آموزش را برای بیش از ۳۴۸ هزار کودک شامل ۶۶ درصد دختر فراهم کرده است. در ادامه آمده است که در کنار خدمات صحی و آموزشی، بیش از ۴۷ هزار کودک و مراقب آن‌ها نیز به خدمات محافظت از کودکان دسترسی یافته‌اند. این در حالی است که مقام‌های یونیسف بارها نسبت به کاهش منابع مالی و تاثیر آن بر خدمات بشردوستانه هشدار داده‌اند. براساس گزارش‌های موجود کمک‌های بشری به افغانستان کاهش یافته است. آمریکا که بزرگ‌ترین کمک‌کننده به این کشور بود، پس از روی‌کارآمدن دونالد ترمپ کمک‌هایش را به افغانستان و سایر کشورهای فقیر قطع کرده است. در کنار آن، محدودیت وضع شده بر زنان و دختران نیز به اقتصاد بحرانی افغانستان ضربه‌ی سنگین وارد کرده است. همچنین اخراج مهاجران افغانستان از کشورهای ایران و پاکستان ادامه دارد؛ امری که منجر به وخامت وضعیت می‌شود.

حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین افغانستان پس از فراغت پسرش میرویس از صنف ۱۲ از مکتب «افغان-ترک» ابراز امیدواری کرده است که دخترش، ملالی نیز بتواند در کشور تا صنف ۱۲ در کشور درس بخواند. آقای کرزی با نشر عکس‌هایی در حساب کاربری فیس‌بوک خود نوشته است که پسرش میرویس دوره مکتب را به پایان رسانده و روز (پنج‌شنبه، ۸ جوزا) فراغتش را جشن گرفته است. رییس‌جمهور پیشین کشور در ادامه تاکید کرده است: «دخترم ملالی هم دوره ابتدایی را به پایان رسانده و برای تعلیم در مراحل بالاتر آماده و مصمم است.» وی افزوده است: «امیدوارم او نیز همراه با تمام خواهران هموطن خود، دوره مکتب را تا صنف دوازدهم در داخل کشور تکمیل نمایند و با تحصیلات عالی در پوهنتون به آرزوهای‌شان دست یافته و برای خود، خانواده و کشور عزیز خود مصدر خدمت شوند.» حکومت سرپرست آموزش دختران بالاتر از صنف ششم را منع کرده‌ و بر این اساس، دختر رییس‌جمهور پیشین کشور هم نمی‌تواند به آموزش خود در داخل کشور ادامه دهد. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. در این میان، فعالیت‌هایی چون صنایع‌دستی، خیاطی و کارهای محدود خانگی، از معدود گزینه‌های باقی‌مانده برای آنان به شمار می‌رود. یونیسف و شماری از نهادهای بین‌المللی تلاش دارند از طریق همین فرصت‌های محدود، راهی برای توان‌مندسازی زنان و دختران در افغانستان باز کنند.

اداره‌ی ملی امتحانات که اکنون تحت کنترل حکومت سرپرست فعالیت می‌کند، اعلام کرده است که روند اخذ آزمون کانکور امروز (پنج‌شنبه، ۸ جوزا) در ۱۱ ولایت کشور بدون حضور دختران آغاز شده و فردا نیز ادامه خواهد داشت. این اداره با نشر اعلامیه در حساب کاربری فیس‌بوک خود نوشته است که آزمون کانکور در ولایت‌های پروان، کاپیسا، پنجشیر، بغلان، بامیان، غور، دایکندی، میدان وردک، لوگر، پکتیا و غزنی آغاز شده است. قابل ذکر است که این آزمون امسال نیز بدون حضور داوطلبان دختر آغاز شده است. اداره‌ی ملی امتحانات تاکید کرده است که ۲۵ هزار و ۳۰۰ داوطلب پسر در این ولایت‌ها برای شرکت در آزمون کانکور ثبت‌نام کرده بودند. داوطلبان در بخش‌های کانکور عمومی، اختصاصی، مدارس دینی و ورود به دانشکده‌های شبانه رقابت می‌کنند. آزمون کانکور سال جاری خورشیدی قرار است در پنج مرحله برگزار شود. این آزمون تا ۲۰ ماه سرطان ادامه خواهد داشت. همچنین طی بیش از سه سال گذشته زنان و دختران افغانستان از ابتدایی‌ترین حقوق خود، از جمله آموزش و کار، محروم شده‌اند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. در این میان، فعالیت‌هایی چون صنایع‌دستی، خیاطی و کارهای محدود خانگی، از معدود گزینه‌های باقی‌مانده برای آنان به شمار می‌رود. یونیسف و شماری از نهادهای بین‌المللی تلاش دارند از طریق همین فرصت‌های محدود، راهی برای توان‌مندسازی زنان و دختران در افغانستان باز کنند.

شماری از زنان معترض و جنبش اعتراضی «زنان عدالت‌خواه افغانستان» به‌مناسبت روز جهانی بهداشت قاعدگی می‌گویند که قاعدگی تابو و شرم نیست بلکه نادیده‌ گرفتن آن جنایت است. این جنبش اعتراضی با نشر اعلامیه‌ای نوشته است که میلیون‌ها زن و دختر در افغانستان در اسارت تابوها، فقر آموزشی، نبود دسترسی به لوازم بهداشتی و سکوت مرگ‌بار نهادهای داخلی و جهانی گرفتار هستند. در اعلامیه آمده است که دختران در افغانستان به‌خاطر نداشتن آگاهی در مورد قاعدگی از مکتب می‌مانند، در خانه حتی به نوار بهداشتی دسترسی ندارند. اعضای جنبش اعتراضی زنان عدالت‌خواه تاکید کرده است: «زنان و دختران در افغانستان بخاطر سنت‌ها، هنوز قاعدگی را ناپاکی می‌نامند و زنان را در ایام قاعدگی از حق تماس با خانواده و حتی غذا محروم می‌کنند.» زنان معترض از رسانه‌ها‌ خواسته‌اند که به‌جای تصویرسازی رمانتیک از زنان افغانستان صدای واقعی رنج آنان را پخش کنند. همچنین اعضای جنبش اعتراضی شنبه‌های ارغوانی نیز در اعلامیه‌ای نوشته‌اند که پدیده‌ی «کودک‌همسری» و «کودک‌مادری» در افغانستان، به یکی از تراژدی‌های بزرگ و بی‌پاسخ برای میلیون‌ها دختر مبدل شده است. این جنبش افزوده است که با بازگشت حکومت سرپرست به قدرت، آمار ازدواج‌های اجباری و زودهنگام در میان دختران خردسال به‌طور نگران‌کننده‌ای افزایش یافته است. در ادامه آمده است: «ازدواج‌های اجباری و زودهنگام نه‌تنها آینده‌ی دختران را بلکه سلامت روانی، جسمی و اجتماعی نسل‌های آینده را نیز تهدید می‌کند.» قابل ذکر است که همه ساله از روز ۲۸ ماه می، روز جهانی سلامت قاعدگی، به‌منظور افزایش آگاهی درباره مسایل بهداشتی مرتبط با قاعدگی، شکستن تابوها و حمایت از دسترسی برابر به محصولات بهداشتی و آموزش در مورد قاعدگی به‌ویژه برای دختران و زنان در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود. همچنین سازمان ملل متحد (United Nations) روز گذشته (چهارشنبه، ۷ جوزا) اعلام کرده است که صدها میلیون نفر در سراسر جهان به محصولات و امکانات کافی برای سلامت قاعدگی دسترسی ندارند.

در ادامه‌ی اخراج مهاجران از پاکستان و ایران، بیش از ده سازمان فرهنگی و رسانه‌ای بین‌المللی و داخلی با نشر یک اعلامیه‌ی مشترک، خواستار توقف «اخراج دسته‌جمعی و خودسرانه‌ی» مهاجران افغانستان از پاکستان شدند. این سازمان‌ها با نشر اعلامیه‌ای گفته‌اند که نویسندگان، هنرمندان، خبرنگاران و مدافعان حقوق‌ بشر، در صورت اخراج به افغانستان همچنان با تهدیدهای جدی، از جمله بازداشت خودسرانه، شکنجه، کشته شدن و حتی زندان مواجه خواهند شد. انجمن بین‌المللی قلم، گزارشگران بدون مرز، کمیته‌ی حفاظت از خبرنگاران، انجمن بین‌المللی زنان در رادیو و تلویزیون، شبکه بین‌المللی شهرهای پناهگاه (آیکورن)، سازمان «ارتباط هنرمندان در معرض خطر»، «فری‌پرس ان‌لیمتید»، «فرانت‌لاین دیفندرز»، «ایندیکس آن سینسورشیپ»، نی، خبرنگاران افغانستان در تبعید در آمریکای شمالی و جنوبی، انجمن‌های قلم افغانستان، آمریکا، آلمان و ناروی از جمله امضاکنندگان این اعلامیه می‌باشند. در ادامه آمده است: «در میان افرادی که بیش از همه در معرض خطر پیگرد قرار دارند، نویسندگان، خبرنگاران، هنرمندان و مدافعان حقوق بشر هستند که همچنان با تهدیدهای جدی، از جمله بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه و زندان روبرو هستند.» این سازمان‌ها تاکید کردند: «زنان و دخترانی که به افغانستان بازگردانده می‌شوند نیز با سطوح بی‌سابقه‌ای از سرکوب در تمامی جنبه‌های زندگی‌شان مواجه خواهند شد که مصداق آپارتاید “جنسیتی” است.» این سازمان‌ها گفته‌اند که بسیاری از مهاجران افغانستان که پس از تسلط حکومت سرپرست به پاکستان رفته‌اند، برنامه داشتند که به کشورهای امن مهاجرت کنند، اما تعلیق مسیرهای ویزای بشردوستانه و عدم حمایت کافی از شهروندان در معرض خطر افغانستان در کشورهای مختلف جهان، از جمله ایالات متحده، بریتانیا و آلمان، باعث شده است که بسیاری از آنان در شرایط ناامن و بی‌ثبات گرفتار شوند. در اعلامیه آمده است که برنامه‌ی اخراج دسته‌جمعی و اجباری مهاجران از پاکستان برای بیش از یک میلیون پناهنده و پناه‌جوی اهل افغانستان، موج تازه‌ای از ترس را ایجاد کرده است. قابل ذکر است که پاکستان از اول اپریل سال جاری میلادی روند اخراج اجباری مهاجران افغانستان را آغاز کرد و افراد بدون اسناد و دارندگان کارت شهروندی افغانستان را اخراج می‌کند. براساس آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت، تا اکنون بیش از ۱۳۰ هزار مهاجر از پاکستان اخراج و به افغانستان بازگشته‌اند.

منابع محلی از ولایت خوست می‌گویند که پنج تن، به‌شمول دو زن، در پی درگیری میان دو خانواده در این ولایت کشته شده و یک زن دیگر نیز زخمی شده است. دست‌کم دو منبع محلی به رسانه‌ها گفته‌اند روز گذشته (چهارشنبه، ۷ جوزا) این درگیری در ولسوالی «تنی» خوست رخ داده که در نتیجه پنج نفر به شمول دو زن کشته و یک زن دیگر نیز زخمی شدند. منبع تاکید کرده است که چهار عضو یک خانواده به شمول پدر، مادر، خواهر و برادر، از یک طرف در این درگیری کشته شده‌اند. منبع افزوده است که همچنان یک تن از طرف دیگر، در این درگیری نیز جان باخته است. منبع در ادامه گفته است که یک تازه‌عروس نیز در این درگیری به شدت زخمی شده است. منبع گفت که این تازه عروس جهت ادامه‌ی تداوی به مرکز صحی انتقال یافته است. منبع در ادامه خاطر نشان کرده است که این درگیری بر سر جنجال بین کودکان رخ داده است. مسوولان در فرماندهی پولیس ولایت خوست نیز این رویداد را تایید کرد‌ه‌اند، اما در مورد دلیل و انگیزه‌ی این درگیری جزییات ارائه نکردند. قابل ذکر است که پیش از این نیز درگیری‌های خانواد‌گی، اغلب بر سر مسایل مربوط به زمین، در این ولایت رخ داده است. همچنین چند روز پیش نیز در اثر درگیری میان دو خانواده در ولایت کاپیسا یک تن کشته شده و هشت تن دیگر به‌شمول چهار زن زخمی شدند.