اهمال کاری یعنی به تعویق انداختن وظایف تا لحظه‌ی آخر یا انجام دادن‌شان پس از موعد مقرر.هرچقدر هم که منظم باشید باز احتمالش وجود دارد که به جای انجام کارهایتان چندین ساعت را با انجام کارهای بیهوده مثل تماشای تلوزیون ویا گشتن در شبکه‌های اجتماعی هدر دهید. شاید یک پروژه‌ی کاری را به تعویق بیندازید، تکالیف‌تان را دیر انجام دهید یا کارهای خانه را نادیده بگیرید؛ طرحواره‌ی اهمال کاری در هر جنبه ای از زندگی ممکن است اثر منفی زیادی بر شغل، مفیدیت کارها و زندگی شما بگذارد که در ادامه به معرفی ابعاد مختلفی از ازین موضوع میپردازیم. علل طرحواره اهمال کاری: تا به حال شده تصور کنید برای انجام یک پروژه یک هفته فرصت دارید ولی متوجه شوید که موعد تحویل آن روز بعد بوده است؟ ما اغلب تصور میکنیم پروژه‌ها زودتر از آن چیزی که زمان می‌برند تمام  می‌شوند و این باعث میشود تصور کنیم که هنوز زمان زیادی برای انجام همان فعالیت داریم و در نتیجه نوعی احساس امنیت کاذب به ما دست می‌دهد. یکی از مهم ترین عواملی که منجر به طرحواره‌ی اهمال کاری می‌شود این تصور است که برای انجام کاری بخصوص حتما باید انگیزه‌ی داشته باشیم یا چیزی به ما الهام شود. واقعیت این است که اگر شما برای انجام وظایف خود صبر کنید تا از لحاظ ذهنی در شرایط ایده آل قرار بگیرید به خصوص آن وظایفی که دلخواه شما نیستند، احتمالا زمان مناسب هیچوقت فرا نمی‌رسد و آن کار هیچوقت انجام نمی‌شود. در ادامه به سایر عوامل میپردازیم:  دانش آموز یا دانشجو بودن: محققان می‌گویند که احتمال اهمال کاری در میان محصلان رواج بیشتری دارد، تحقیقات حاکی از این بوده اند که هشتاد تا نود و پنج درصد از دانشجویان روزانه اهمال کاری می‌کنند به خصوص زمانی که پای تکمیل پروژه‌های و تکالیف شان در میان باشد. به اعتقاد محققین برخی تحریفات شناختی باعث طرحواره‌های اهمال کاری تحصیلی می‌شوند؛ به عنوان مثال: زمان باقیمانده برای اجرای فعالیت‌هارا بیش از حد در نظر می‌گیرند. زمان لازم برای برخی فعالیت‌ها را کم در نظر می‌گیرند. به اشتباه در نظر دارند که برای تکمیل یک پروژه باید به لحاظ ذهنی در شرایط کاملا ایده آل قرار داشته باشند. افسردگی: ممکن است گاهی اهمال کاری از تبعات افسردگی نیز باشد، ناامیدی، درماندگی و کمبود انرژی شروع کردن و به پایان رسانیدن ساده ترین کارها را هم مشکل می‌کند. افسردگی همچنین ممکن است باعث احساس شک به خود نیز شود زمانی که نمی‌دانید چطور برای انجام پروژه ای دست به کار شوید در این حالت یعنی به توانایی‌های‌تان اطمینان ندارید و به خودتان نیز شک دارید و حتی ممکن است به این نتیجه برسید که پشت گوش انداختن آن کار بسیار راه آسانتری است. اختلال وسواس جبری (OCD): اهمال کاری در بین افرادی که اختلال وسواس جبری دارند نیز بسیار معمول است زیرا این عارضه اغلب با کمالگرایی ناسازگار همراه می‌شود که زمی‌نه ساز ترس از ارتکاب اشتباهات جدید، شک به این‌که آیا کاری را به درستی انجام می‌دهید یا نه و نگرانی درباره‌ی انتظارات دیگران از خودتان است.افراد مبتلا به اختلال وسواس جبری اغلب به بلاتکلیفی گرایش دارند که باعث می‌شود بجای تصمیم گیری وعملکرد قاطعانه دچار طرحواره‌ی اهمال کاری شوند. اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD): بسیاری از بزرگسالان دچار اختلال کمبود توجه بیش فعالی با اهمال کاری دست و پنجه نرم می‌کنند. وقتی محرک‌های بیرونی و افکار درونی خودتان حواس‌تان را پرت می‌کند شروع یک کار برای‌تان بسیار سخت می‌شود مخصوصا درصورتی که آن کار برایتان جدید باشد و یا جذابیتی نداشته باشد. آیا اهمال کاری نوعی بیماری روانی است؟ اهمال کاری نوعی بیماری روانی نیست اما در برخی موارد ممکن است نشانه‌ی نوعی از بیماری زمینه‌ای مانند افسردگی، اختلال وسواس جبرییا اختلال ADHD باشد. چرا اهمال کاری می‌کنیم؟ ما اغلب برای توجیه رفتارهای خود بهانه‌های زیادی می‌تراشیم. به گفته‌ی محققان چند دلیل اصلی اهمال کاری در نزد مردم موارد زیر می‌باشند: ندانستن اینکه چه کاری باید انجام شود؛ ندانستن شیوه‌ی انجام کار؛ بی میلی به انجام کار؛ اهمی‌ت ندادن به تمام شدن یا نشدن کار؛ اهمی‌ت ندادن به زمان انجام شدن کار؛ نداشتن حس و حال انجام کار؛ عادت داشتن به صبر کردن تا لحظه‌ی آخر؛ اعتقاد فرد به اینکه تحت فشار بهتر کار می‌کند؛ تصور فرد از خودش اینطور که در لحظه‌ی آخر می‌تواند کار را انجام دهد نداشتن انگیزه‌ی شروع کار فراموش کردن مقصر دانستن بیماری یا ضعف جسمانی منتظر زمان مناسب ماندن نیازمند بودن به زمانی برای تفکر درمورد کار به تعویق انداختن یک کار برای انجام کار دیگری اسکات یانگ در کتاب "بیش یادگیری" می‌گوید: بیشتر تعلل‌ها ناخودآگاه اند، تعلل می‌کنید اما آن را به شکل تعلل نمی‌بینید در عوض آن را استراحتی که واقعا نیاز است یا خوش گذراندن چون زندگی همیشه کار نیست می‌ بینید. مشکل این دو طرز فکر نیست مشکل زمانی است که از آنها برای پوشاندن رفتار واقعی‌تان استفاده می‌کنید.نمی‌خواهید کاری را که باید روی آن متمرکز شوید انجام دهید به این دلیل که از آن کار متنفرید یا کار دیگری هست که بیشتر دل‌تان می‌خواهد انجام دهید؛ اولین قدم برای جلوگیری از تعلل تشخیص آن است. ادامه دارد... نویسنده: مرضیه بهروزی «روانشناس بالینی»

سازمان صحی جهان اعلام کرده است که این نهاد از آغاز سال جاری میلادی تا اکنون ۳۳۹ کارمند صحی را در افغانستان آموزش داده است. این سازمان روز (چهارشنبه، ۳۰ عقرب) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که ۱۵۴ تن این کارمندان زنان هستند. در اعلامیه آمده است که این نهاد بین‌المللی تنها در ولایت هرات ۴۸ کارمند صحی را که نیمی از آن‌ها زن بودند، در بخش مراقبت‌های صحی و ارائه خدمات اولیه آموزش داده است. سازمان جهانی صحت تاکید کرد که کارمندان آموزش‌دیده شامل داکتران، متخصصین زنان و نرس‌ها هستند. همچنین داکتر حمیدالله عطایی، یکی از اشتراک‌کنند‌گان برنامه آموزشی سازمان صحی جهان در هرات گفته است: «مدیریت ارائه خدمات اولیه صحی زمانی که کادر صحی و تجهیزات محدود باشد، بسیار چالش برانگیز است، اما با مجموعه مهارت‌های جدیدی که در طول آموزش به دست آوردم، به عملکردهای صحی خود اطمینان بیش‌تری دارم.» از سویی هم، ادوین سنیزا سالوادور، نماینده سازمان جهانی صحت در افغانستان، گفته است که شهروندان افغانستان یک بحران گسترده بشری را تجربه می‌کنند. قابل ذکر است که طی سه سال گذشته شهروندان سراسر کشور به دلیل کمبود کادر صحی و تجهیزات در مراکز صحی با چالش‌های جدی رو‌برو شده‌اند. پس از تسلط دوباره حکومت سرپرست بر افغانستان، شمار زیادی از متخصصین صحی به دلیل وضع محدودیت‌های شدید از سوی این گروه مجبور به ترک کشور شده‌اند.

همدلی و اعتماد دو ستون اساسی برای ایجاد و حفظ روابط زناشویی موفق هستند. بدون وجود این دو عنصر، زندگی مشترک ممکن است دچار چالش‌های متعددی شود و زوجین نتوانند به احساس امنیت و آرامش برسند. در این مقاله، به بررسی راه‌های تقویت همدلی و اعتماد بین زوجین می‌پردازیم و راهکارهایی عملی برای بهبود این دو عنصر حیاتی ارائه می‌کنیم. اهمیت همدلی در زندگی زناشویی همدلی، به معنای توانایی درک احساسات و تجربیات دیگران از منظر آن‌هاست. همدلی به زوجین کمک می‌کند تا مشکلات یکدیگر را بهتر درک کنند و در برابر چالش‌های زندگی، حامی یکدیگر باشند. وقتی زوجین به یکدیگر گوش می‌دهند و احساسات یکدیگر را درک می‌کنند، پیوند عاطفی آن‌ها قوی‌تر می‌شود و زندگی زناشویی‌شان از ثبات بیشتری برخوردار خواهد بود. راه‌های تقویت همدلی بین زوجین گوش دادن فعال یکی از راه‌های مهم برای تقویت همدلی، گوش دادن فعال است. زمانی که همسر شما صحبت می‌کند، به جای قطع کردن حرف‌های او یا ارائه راه‌حل‌های سریع، به دقت گوش کنید و با او همدردی کنید. این رفتار نشان می‌دهد که شما به او اهمیت می‌دهید و احساساتش برای شما ارزشمند است. ابراز احساسات به شیوه مناسب بسیاری از سوءتفاهم‌ها در زندگی زناشویی ناشی از ابراز نادرست احساسات است. زوجین باید یاد بگیرند که احساسات خود را به شیوه‌ای محترمانه و بدون سرزنش یا انتقاد بیان کنند. این کار باعث می‌شود که همسر شما بتواند احساساتتان را بهتر درک کند و به آن پاسخ مناسبی بدهد. تقویت مهارت‌های گفت‌وگو گفت‌وگوی صمیمانه و بدون قضاوت، پایه همدلی است. زوجین باید زمانی را برای گفت‌وگوهای روزمره و همچنین بحث در مورد مسائل جدی اختصاص دهند. انتخاب زمان و مکان مناسب برای این گفت‌وگوها می‌تواند به درک بهتر و جلوگیری از تنش کمک کند. پذیرش تفاوت‌ها هیچ دو انسانی کاملاً شبیه یکدیگر نیستند. زوجین باید یاد بگیرند که تفاوت‌های یکدیگر را بپذیرند و به جای تلاش برای تغییر همسرشان، بر روی نقاط مشترک تمرکز کنند. این پذیرش، پایه‌ای برای همدلی عمیق‌تر خواهد بود. اهمیت اعتماد در روابط زناشویی اعتماد، بنیانی است که روابط زناشویی بر آن استوار است. بدون اعتماد، احساس امنیت از بین می‌رود و رابطه ممکن است دچار شک و تردید شود. اعتماد به زوجین اجازه می‌دهد تا احساسات و افکار خود را بدون ترس از قضاوت یا انتقاد به اشتراک بگذارند. راه‌های تقویت اعتماد بین زوجین شفافیت در ارتباطات یکی از مهم‌ترین عوامل در تقویت اعتماد، شفافیت در گفتار و رفتار است. زوجین باید اطلاعات مهم و مرتبط با زندگی مشترک خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و از پنهان‌کاری خودداری کنند. شفافیت باعث می‌شود که احساس امنیت در رابطه افزایش یابد. وفاداری و پایبندی به تعهدات وفاداری به معنای احترام به تعهدات زناشویی است. زوجین باید به تعهدات خود پایبند باشند و در برابر وسوسه‌های خارجی مقاوم بمانند. این رفتار نشان‌دهنده احترام به همسر و ارزش‌گذاری به رابطه است. اجتناب از رفتارهای مشکوک رفتارهایی که باعث ایجاد شک و تردید در همسر می‌شوند، اعتماد را تضعیف می‌کنند. زوجین باید از هر گونه رفتار یا ارتباطی که ممکن است موجب سوءتفاهم شود، خودداری کنند و در صورت بروز شک و تردید، موضوع را با شفافیت توضیح دهند. حمایت در لحظات دشوار زوجین باید در لحظات دشوار و بحرانی کنار یکدیگر باشند و حمایت عاطفی و عملی خود را نشان دهند. این حمایت نه تنها اعتماد را تقویت می‌کند، بلکه به احساس همدلی و نزدیکی بین زوجین نیز کمک می‌کند. تقویت همدلی و اعتماد میان زوجین نیازمند تلاش، صبر و تعهد است. با گوش دادن فعال، پذیرش تفاوت‌ها، شفافیت در ارتباطات و حمایت متقابل، زوجین می‌توانند روابطی قوی‌تر و پایدارتر بسازند. در نهایت، همدلی و اعتماد نه تنها به بهبود کیفیت زندگی زناشویی کمک می‌کنند، بلکه الگوی مناسبی برای فرزندان و نسل‌های آینده نیز خواهند بود.

بنیاد مارتین انالز اعلام کرده است که ژولیا پارسی، از زنان معترض افغانستان، همراه با منوچهر خالق نظراوف، فعال حقوق‌‌ بشر اهل تاجیکستان، برنده‌ی جایزه این بنیاد در سال ۲۰۲۴ شده است. این بنیاد با نشر اعلامیه‌ای گفته است که این دو نفر جایزه‌ی خود را روز پنج‌شنبه هفته‌ی جاری در شهر جنیوا سوئیس دریافت خواهند کرد. در اعلامیه آمده است که هیأت داوران متشکل از ده نهاد بین‌المللی حقوق‌‌ بشری، از جمله سازمان عفو بین‌الملل و دیدبان حقوق‌‌ بشر، این دو نفر را برنده‌ی جایزه امسال ماریتن انالز دانسته‌اند. اعلامیه به نقل از هانس تولن، رییس هیأت داوران این جایزه نوشته است: «ما بسیار مفتخریم که از این دو برنده استثنایی تقدیر کنیم. آنان بهای بسیار زیادی برای احترام به عدالت و برابری در افغانستان و تاجیکستان پرداخته‌اند و جامعه‌ی جهانی باید به‌جای مبارزه با منافع ژئواستراتژیک در منطقه، از تلاش‌های آنان حمایت کند.» قابل ذکر است که ژولیا پارسی از سوی نهاد حقوق‌‌ بشری «فریدم‌نو» نامزد دریافت این جایزه شده بود. همچنین آندریا پراسو، مدیر اجرایی «فریدم‌نو» گفته است که آنان از این‌که خانم پارسی برنده‌ی این جایزه شده‌ است، خوشحال هستند. وی تاکید کرد: «این جایزه قدردانی از عزم تزلزل‌ناپذیر ژولیا و تعهد ثابت او برای دفاع از حقوق زنان علی‌رغم تلاش‌های حکومت فعلی برای ساکت کردن او است. این همچنین یادآور مبارزات جاری تمام زنان افغانستان علیه سرکوب‌گران و نیاز جامعه‌ی جهانی به حمایت از آنان در تلاش‌های‌شان برای بازپس‌گیری حقوق‌شان است.» «جایزه مارتین انالز» در سال ۱۹۹۳ میلادی برای بزرگداشت از مارتین انالز، دبیرکل سابق سازمان عفو بین‌الملل پایه‌گذاری شد. این جایزه که معروف به جایزه «نوبل حقوق‌ بشر» است، همه ساله به یکی از شاخص‌ترین مدافعان حقوق‌ بشر اعطا می‌شود. باید گفت که ژولیا پارسی پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، در اعتراضات خیابانی زنان معترض در کابل علیه این گروه حضور برجسته داشت. ژولیا پارسی که عضو رهبری جنبش اعتراضی خودجوش زنان معترض بود، اولین بار در تاریخ ۳ سپتامبر ۲۰۲۱، با گروهی از دختران معترض دست به اعتراض خیابانی زد و تا زمان دستگیری‌اش دست‌کم در ۳۸ برنامه اعتراض اشتراک داشته است. او در پنجم ماه میزان سال گذشته‌ی خورشیدی همراه با پسرش از سوی حکومت فعلی در کابل بازداشت شد و پس از حدود سه ماه، در ۲۷ ماه قوس از زندان آزاد شد.

نمایندگی اتحادیه اروپا در افغانستان همزمان با روز جهانی کودک، اعلام کرده است که متعهد به حمایت از کودکان افغانستان از طریق برنامه‌های آموزشی، مراقبت‌های صحی و حفاظتی است. این اتحادیه با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که کودکان آینده‌ی افغانستان هستند. نمایندگی اتحادیه اروپا تاکید کرد که در کنار مردم افغانستان، به‌ویژه کودکان و مادران، محکم می‌ایستد. قابل ذکر است که امروز، (چهارشنبه، ۲۰ نوامبر برابر با ۳۰ عقرب) مصادف با روز جهانی کودک است. همچنین افغانستان از ناامن‌ترین مکان‌ها برای کودکان شناخته می‌شود. در حال حاضر بحران‌های اقتصادی و اقلیمی بیشتر کودکان را متأثر می‌کنند. شاخص جهانی فقر چندبعدی (ام‌پی‌آی) گزارش داده بود که ۵۸.۹ درصد فقیران در افغانستان را کودکان تشکیل می‌دهند. در این گزارش که چندی پیش منتشر شد، آمده است که تعداد کودکان فقیر حدود پنج میلیون بیشتر از بزرگ‌سالان است. همچنین در افغانستان زیر حاکمیت حکومت فعلی، کودکان دختر از حق آموزش محروم شده و با ازدواج‌های زودهنگام مواجه‌ هستند. محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

نیلا ابراهیمی، دختر ۱۷ ساله‌ی اهل افغانستان به دلیل تلاش‌هایش برای حقوق زنان و دختران، برنده‌ی جایزه بین‌المللی صلح کودکان موسسه‌ «حقوق کودکان» شد. نهاد حمایت از حقوق کودکان در هالند با نشر اعلامیه‌ای گفته است که نیلا به‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران پلتفرم «قصه او یا Her Story» برنده‌ی جایزه صلح کودکان ۲۰۲۴ شده است. در اعلامیه آمده است که نیلا ابراهیمی از میان ۱۶۵ نامزد از ۴۸ کشور جهان برنده‌ی این جایزه شده است. در ادامه آمده است که «قصه او» بستری امن برای روایت داستان‌های دختران و زنان افغانستان، شناخته می‌شود. نهاد حمایت از حقوق کودکان تاکید کرد که از طریق برنامه‌ی «قصه او»، نیلا پتانسیل، توانایی و مقاومت دختران اهل افغانستان، چه در داخل و چه در خارج از افغانستان، را برجسته می‌کند. این نهاد افزود که او برای حق آموزش تمام دختران و زنانی که به دلیل ممنوعیت‌های تبعیض‌آمیز حکومت فعلی از تحصیل محروم شده‌اند، مبارزه می‌کند. همچنین در بخشی از اعلامیه آمده است که نیلا ابراهیمی قبل از تسلط حکومت فعلی، به‌منظور اعمال فشار بر مقامات معارف کابل برای لغو ممنوعیت آواز خواندن دختران دانش‌آموز در محضر عام، آوازخوانی خود را ضبط و در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد. اعلامیه به نقل از مارک دولارت، موسس و رییس بنیاد حقوق کودکان نوشته است: «زنان و دختران در سراسر افغانستان در حال حاضر با ظلم غیرقابل تحملی روبرو هستند. ممنوعیت آموزش بالاتر از دوره ابتدایی منجر به محرومیت حیرت‌آور ۲.۵ میلیون دختر در افغانستان از مکتب شده است. کار الهام‌بخش نیلا برای ارائه‌ی صدایی که در سراسر جهان شنیده می‌شود، او را به برنده‌ی واقعا شایسته‌ی بیستمین جایزه بین‌المللی صلح امسال تبدیل می‌کند.» مارک دولارت تاکید کرده است که نیلا ابراهیمی به‌دلیل رهبری یک جنبش اعتراضی موسیقی در افغانستان و همچنین الهام‌بخشی به دیگر دختران افغا‌نستان برای مطالبه‌ی حقوق‌شان و مبارزه با بی‌عدالتی، از طریق سخنرانی‌های عمومی و فعالیت‌های بین‌المللی، مورد تقدیر قرار گرفته است. قابل ذکر است که جایزه بین‌المللی صلح کودکان هر ساله توسط یکی از برندگان جایزه صلح نوبل اعطا می‌شود و امسال توکل عبدالسلام خالد کرمان این جایزه را به نیلا ابراهیمی اهدا کرد. در حالی خانم ابراهیمی برنده‌ی این جایزه می‌شود که دختران بالاتر از صنف ششم از آموزش منع شده‌اند. محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

فوزیه کوفی، نماینده‌ی پیشین پارلمان افغانستان، هم‌زمان با پایان سال آموزشی در ولایت‌های سرد‌سیر کشور، از آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد خواسته است که هرچه زودتر اقدام‌های جدی و معناداری را برای لغو ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم در افغانستان روی‌دست بگیرد. خانم کوفی با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود، از ادامه‌دار بودن ممنوعیت آموزش دختران در افغانستان ابراز نگرانی کرده است. وی تاکید کرد: «برخی از دختران صنف ششم عمداً تلاش می‌کنند که در آزمون‌های سالانه شرکت نکنند و تصمیم دارند سال آینده نیز به مکتب ادامه دهند. این چه نوع ناامیدی است که افراد را وادار می‌کند تا عمداً آینده‌ی خود را به خطر بی‌ندازند؟» نماینده‌ی پیشین پارلمان افغانستان در ادامه از آنتونیو گوترش خواسته است تا برای بهبود وضعیت آموزشی و بازگرداندن امیدهای از دست رفته‌ی زنان و دختران افغانستانی، هرچه زودتر اقدام کند. او افزود: «سخنان و هم‌دردی‌های رهبران جهان نه کافی است و نه تأثیرگذار. زمان آن فرارسیده که برای بازگرداندن اعتماد دختران بی‌صدای افغانستان که امیدهای شان عمیقاً به سازمان‌های چندجانبه و هنجارهای بین‌المللی گره خورده، اقدام‌های مؤثر و معناداری صورت گیرد.» باید گفت که این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شود که اکنون در افغانستان، یک هزار و ۱۵۵ روز می‌شود که دروازه‌های مکتب به روی دختران بالاتر از صنف ششم بسته است. طی بیش از سه سال گذشته حکومت سرپرست افغانستان خواست جامعه‌ی جهانی، سازمان‌های حقوق بشری و دانش‌آموزان مبنی بر بازگشایی مکتب‌ها را نپذیرفته است. حکومت فعلی آموزش دختران را مسئله‌ی داخلی افغانستان عنوان کرده و می‌گویند که نه سازمان ملل و نه جامعه‌ی جهانی «حق مداخله» در این زمینه را دارند.

شفیقه یارقین «دیباج» در مرکز ولایت سرپل در یک خانواده‌ای روشنفکر و تحصیل کرده به دنیا آمد. پدرش میرزا محمد قاسم قاضی‌زاده شاعر، وکیل پارلمان در دوره‌ای هفتم شورای ملی افغانستان، شهردار شهر سرپل و کارمند عالی‌رتبه‌ی وزارت معادن و صنایع افغانستان و از تحصیل یافته‌گان دوره‌ای رشدیه زمان امیر امان الله خان بود. پدر بزرگش قاضی محمد اسماعیل و اجداد پدری‌اش از ۱۳ نسل قاضی شهر سرپل بودند. مادرش بانو «محترمه» خانم خانه‌دار و دختر «ایشان نذر خان» از افراد سرشناس و محترم ولسوالی صیاد سرپل بود. شفیقه فرزند اول پدر و مادرش بود، اما تربیتش را همسر نخست پدرش بانو «تاجور» دختر تاجرباشی «ناربای» خان، که زنی بسیار محترم، مدبر و مهربان بود، به عهده داشت. شفیقه هنوز سه سال داشت که خانواده‌اش از سرپل به شهر مزارشریف کوچیدند. او تا صنف ششم در لیسه‌ی سلطان راضیه در شهر مزار شریف درس خواند و از صنف هفتم بنا بر تغییر محل کار پدرش به کابل، در لیسه رابعه‌ی بلخی درس‌هایش را ادامه داد تا این که در سال ۱۳۵۱ با اول نمر‌گی دوره لیسه را به پایان رسانید و پس از سپری کردن امتحان کانکور و اخذ نمره‌ی عالی در دانشکده دلخواهش، دانشکده ادبیات و علوم‌بشری دانشگاه کابل در رشته‌ی ژورنالیزم ادامه‌ای تحصیل داد و دانشگاه را با درجه‌ی اعلی تمام کرد. درجه تحصیل نهایی او دكتورای زبان و ادبیات است که  در ماه فبروری سال ۱۹۹۹ میلادی در انستیتوت زبان و ادبیات امیرعلی شیرنوایی، آكادمی علوم جمهوری ازبكستان دفاع کرد و دیپلوم PhD خود را به دست آورد. شفیقه یارفین دیباج از سال ۱۳۵۶ تا ۱۳۹۰ در این پست‌ها کار کرده است: معین مسلکی وزارت امور زنان (معاون وزیر)، مدیر برنامه‌های ادبی رادیو تلویزیون ملی و در عین زمان تهیه کننده و گوینده برنامه‌های ادبی، عضو علمی و رییس یكی از شعبات آكادمی علوم افغانستان، در بست فوق رتبه با حفظ حقوق كدر علمی اكادمی علوم به حیث ریس عمومی نشرات و تبلیغات مجلس سنا و در عین زمان مدیر مسوول مجله‌ی ماهانه «سنا» و گوینده و تهیه كننده برنامه‌ی هفته‌گی «صدای سنا» در رادیو و تلویزیون ملی افغانستان، رییس شورای اسلامی زنان جوزجان و  همزمان با آن استاد در انستیتوت پیداگوژی امیرعلی‌شیر‌نوایی جوزجان، مشاور فرهنگی ولایت جوزجان، رییس امور تربیتی وزارت معارف و در عین زمان مدیر مسوول مجله‌ی «تربیت»، رییس شورای علمی وزارت معارف و مشاور نصاب تعلیمی، آموزگار (در آغاز کار برای مدت یک سال)، نماينده مردم در چند لویه جرگه. او با طنزنویس و پژوهشگر نامدار افغانستان محمد حلیم یارقین ازدواج كرده و دارای یک دختر به نام ویدا (شاعر و آهنگساز) و دو پسر به نام‌های سنجر و ارسلان و پنج نواسه به نام‌های آيلين، آلتای، سومر، اینجو و اوزل می‌باشد و در حال حاضر در پایتخت کشور سویدن زندگی می‌کند. شفیقه یارقین شاعر، داستان‌نویس، پژوهشگر و مترجم ادبی است که از سال ۱۳۵۷ تا حال شعرها، داستان‌ها، ترجمه‌ها، مقاله‌ها، رساله‌ها، کتاب‌ها و مصاحبه‌هایش در مجله‌های معتبر علمی افغانستان، ازبکستان، تاجکستان، ایران، اتریش، ایتالیا، و نشرات برون مرزی چاپ شده است. او به خاطر فعالیت‌های علمی- ادبی و اداری اش جوایز، مدال‌ها، نشان‌ها، ترفیعات فوق العاده، تقدیرنامه‌های درجه اول و مکافات نقدی گرفته است که مهم ترین‌های شان قرار ذیل است: جایزه‌ی بین المللی دكتور محمد معین در سال ۱۳۹۰ از کشور جمهوری اسلامی ایران، مدال عالی دولتی افغانستان «ملالی» در سال ۱۳۹۰، مدال عالی دولتی افغانستان «غازی میر بچه خان» در سال ۱۳۸۹، جایزه‌ی بهترین کتاب سال ۱۳۸۷ از کشور جمهوری اسلامی ایران برای کتاب فرهنگ دو جلدی اوزبیکی به فارسی. جایزه و مدال مطلای فوند بین المللی بابر از کشور جمهوری اوزبیکستان در سال ۱۹۹۹، جایزه‌ی «آزادی» مجتمع جامعه مدنی افغانستان «مجما» در سال ۱۳۸۶، جایزه‌ی صلح سیمرغ از سوی بنیاد بین المللی میراث‌های فرهنگی آسیا «آرمانشهر» در سال ۲۰۱۹، جایزه و دیپلوم مقام دوم قصه‌ی کودک از مسابقه‌ی آنلاین «بنیاد بین المللی استعدادهای جهان» در جمهوری قزاقستان در اول جون سال ۲۰۲۰، جایزۀ ادبی «حکیم ناصر خسرو بلخی»، جمهوری دموکراتیک افغانستان. دو جایزه‌ی مطبوعاتی وزارت اطلاعات و فرهنگ، چند مدال صداقت، دو نشان افتخار، ترفیعات فوق العاده، تقدیرنامه های درجه اول و تعدادی تحسین نامه از سوی دولت جمهوری دموکراتیک و جمهوری اسلامی افغانستان. تلویزیون سرتاسری ملی آلمان از کار و فعالیت‌های  دکتور شفیقه یارقین در سال ۱۹۹۶ فلم کوتاه مستند تهیه و بیش از ده‌بار از شبکه ماهواره‌یی جهانی خویش نشر کرده است. شفیقه یارقین به زبان دری و اوزبكی شعر، داستان، مقاله، رساله و کتاب و به زبان پشتو شعر و مقالات پژوهشی و علمی نوشته است كه تعداد زیادی از آنها در مجله‌ها و نشریه‌های افغانستان، نظیر: خراسان، كابل، ژوندون، ملیت‌های برادر، غرجستان، حجت، تربیت، صدف، چاووش، روزنه، انگار و روزنامه های كابل تایمز، انیس، اصلاح و یولدوز و مقاله‌ها و مصاحبه‌هایش در نشریه‌های خارج و نشریه‌های بیرون مرزی (ایران، آلمان، ازبكستان، تاجیكستان، امریکا، اتریش)، همچنان در مجموعه‌ها، تذكره‌ها و سالنامه‌ها با تخلص‌های «یارقین» و «دیباج» به چاپ رسیده است. شفیقه دیباج از سه سال به این سو رهبری یک گروه ۵۰ نفری بانوان و شاعران افغانستان را برای تولید محتوای ادبیات کودک به عهده دارد که محصول آن بیش از ۱۵۰۰ شعر و ۱۸۲ قصه کودک است. این شعرها و داستان‌ها از فیسبوک، وبسایت «شعر و داستان کودک» و فیسبوک دیباج توماریس نشر شده است. کلیپ‌های ویدیویی بسیاری نیز ازاین نوشته‌ها در یوتیوب و سایر شبکه‌های اجتماعی به نشر رسیده است. همچنان در درازنای سال‌های گذشته و حال، تعداد زیادی مصاحبه‌های رادیویی و تلویزیونی با رادیوهای بین المللی (بی‌بی‌سی، آزادی، صدای آمریكا،  روسیه، تاجكستان، ازبكستان، ایران “ایرنا”…) و تلویزیون‌های بین‌المللی (تلویزیون سرتاسری ملی آلمان، تلویزیون ملی ایتالیا، صدا و سیمای ایران، شبكه‌های مختلف تلویزیون‌های ازبكستان، تاجكستان، قزاقستان…) و اكثر رادیوها و تلویزیون‌های دولتی و شخصی افغانستان انجام داده است. او با زبان‌های انگلیسی، سویدی، روسی، ترکی و اردو نیز آشناست و در کارهای پژوهشی خود می‌تواند از منابع علمی این زبان‌ها استفاده کند. او حدود ۵۰ کتاب و رساله چاپ شده و تعدادی کتاب و رساله آماده‌ی چاپ دارد که در اخیر همین بیوگرافی فهرست همه آثارش علاوه می‌شود. دیوان ظهیرالدین محمد بابر (متن انتقادی)، نادره و شعرهای او، بابرگه ارمغان، نصاب الصبیان، بابر منگولیگی، دیوان شاه غریب میرزا غریبی، زنده‌گانی و آثاركامران میرزا، دیوان بابر (تكلمه بر چاپ كابل دیوان بابر)، درباره‌ی زبان، خط و فرهنگ نویسی ترکی، رباعیات مولانا جلال الدین محمد بلخی- رومی، نَی تیلماجی و غیره نمونه‌ی سخن: هوای سرد شبانگاهی، صدای شرشر باران بود زنی که غصه صدایش کرد، ز نام خویش گریزان بود گلوی ملتهبش می‌سوخت، همیشه دردِ نگفتن داشت چه حرف‌ها که به لب‌هایش، کبوتران هراسان بود نگاه منتظرش هر شب به راه مرد به در می‌ماند مرد پیش زنی دیگر، عزیز کرده و     مهمان بود سپیده سر‌زد و زن مأیوس به روی بستر تنهایش ز سرنوشت خودش بیزار،  به حال خویش پریشان بود کنار آینه ایستاد و دو قطره اشک فرو بارید دوای خواب … سرش چرخید، سقوط … نقطهٔ پایان بود… نویسنده: قدسیه امینی