وزارت صحت عامه‌ی حکومت حکومت سرپرست از آغاز پنجمین دور کمپاین فرعی واکسن پولیو (فلج کودکان) در ۱۱ ولایت افغانستان خبر داده و گفته است که این کارزار امروز (دوشنبه، ۳ جدی) آغاز شده و برای سه روز ادامه خواهد یافت. شرافت زمان امرخیل، سخنگوی این وزارت گفته که قرار است در این کمپاین، حدود ۴.۸ میلیون کودک زیر سن پنج سال در حوزه‌های مرکز، جنوب، شرق، غرب و شمال-شرق افغانستان واکسن دریافت کنند. او تاکید کرد که این کمپاین به ویژه در ولایات، کابل، قندهار، هلمند، ارزگان، زابل، ننگرهار، کنر، لغمان، نورستان، هرات و کندز تطبیق خواهد شد. همچنین در خبرنامه به نقل از جلال جلالی، سرپرست وزارت صحت عامه آمده است:«وزارت صحت عامه متعهد است که به همکاری شرکای کاری خود ویروس وحشی فلج کودکان را در افغانستان توقف نماید...ما تلاش می‌نمایم و کمپاین‌های واکسن پولیو و خدمات صحی را ادامه می‌دهیم تا به هدف که همانا محو کامل مرض پولیو در سراسر کشور می باشد، برسیم.» مسوولان حکومت فعلی از عالمان دینی، بزرگان قومی و والدین کودکان خواسته‌اند تا واکسیناتوران را در این ولایات همکاری کنند. به گفته‌ی وزارت صحت عامه، پولیو یک مرض ویروسی است که قابل درمان نیست و تنها توسط واکسن پولیو وقایه و محو می‌شود. ابتکار جهانی برای محو پولیو نیز گفته که قرار است کمپاین واکسن پولیو به هدف جلوگیری از افزایش موارد فلج کودکان در مناطق مختلف افغانستان آغاز شود. پیش از این، ابتکار جهانی برای محو پولیو گزارش داده بود که یک مورد جدید فلج اطفال در ولسوالی موسی‌قلعه ولایت هلمند ثبت شده است. این گفته است که با ثبت این مورد جدید، شمار واقعات مثبت پولیو در سراسر افغانستان به ۲۳ واقعه رسید. در طول چند ماه اخیر، موارد مثبت فلج اطفال در برخی ولایات به ویژه در جنوب افغانستان به طور دوامدار در حال افزایش است. افغانستان و پاکستان دو کشوری در جهان اند که هنوز هم بیماری پولیو از کودکان در آن قربانی می‌گیرد. پاکستان از ماه جنوری سال روان میلادی تا حالا ۶۳ مورد فلج کودکان را تایید کرده است.

سازمان عفو بین‌الملل درتازه‌ترین مورد، بار دیگر از جامعه‌ی جهانی و سازمان‌های بین‌المللی، خواستار پاسخگو کردن حکومت سرپرست افغانستان در برابر نقض حقوق بشر به‌ویژه حقوق زنان و دختران شده است. این سازمان با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود تاکید کرده است که جامعه‌ی بین‌المللی هرچه زودتر باید به‌خاطر لغو «آزارواذيت سیستماتیک» زنان و دختران افغانستان، اقدام‌های «جدی و فوری» را روی دست گیرد. در ادامه آمده است: «جامعه‌ی بین‌المللی باید به طور فعال عدالت را از طریق پاسخگو کردن اعضای حکومت فعلی، ترویج کند.» سازمان عفو‌ بین‌الملل از عمل‌کرد‌های روزافزون حکومت فعلی در برابر زنان انتقاد کرده و می‌گوید که هدف حکومت فعلی از روی دست گرفتن چنین سیاست‌هایی، به‌ «حاشیه کشاندن» زنان و دختران است. سازمان عفو بین‌الملل تاکید کرد: «آزار و اذیت جنسی از سوی حکومت فعلی به‌قدری گسترده و سیستماتیک است که به طور کلی به عنوان یک سیاست سرکوب‌گرایانه شکل گرفته که هدف آن تحت تسلط درآوردن و به حاشیه راندن زنان و دختران در سراسر کشور است.» این در حالی است که حکومت فعلی پس از تسلط بر افغانستان، حدود ۸۰ فرمان محدود‌کننده بالای زنان و دختران وضع کرده است. در حال حاضر زنان و دختران از تمام حقوق ابتدایی‌شان از جمله حق آموزش، کار، سفر و تفریح محروم هستند. اعضای حکومت فعلی بیش‌از سه سال است که از سوی کشورهای جهان به‌دلیل عمل‌کردهای شان در برابر زنان و دختران، به نقض‌کنندگان حقوق بشر متهم هستند.

کارولاین گلک، سخنگوی کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهند‌گان (UNHCR) درتازه‌ترین مورد گفته است که برگشت مهاجران افغانستانی‌ از ایران باید داوطلبانه باشد. کارولاین گلک با نشر نوار تصویری در حساب کاربری ایکس خود از سفرش به گذرگاه اسلام‌قلعه ولایت هرات خبر داده و گفته است که سال گذشته صدها هزار مهاجر به افغانستان بازگردانده شدند. او تاکید کرد: «سال گذشته با وجود توصیه کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان برای عدم بازگشت، بسیاری از مهاجران مجبور به بازگشت شده‌اند.» سخنگوی کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان افزود که از ماه سپتامبر سال روان میلادی به این‌سو، شمار بازگشت‌کنندگان از ایران به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. کارولاین گلک می‌گوید که موضع کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهند‌گان این است که هرنوع بازگشت باید داوطلبانه باشد و در مصونیت و عزت انجام شود. همچنین او در بخشی از صحبت‌هایش تاکید کرد که به‌رغم چالش‌ها، کمیساری عالی پناهندگان و شریکان آن در افغانستان در تلاش برای بازسازی زند‌گی افراد بازگشت‌کننده از آن‌ها حمایت می‌کنند‌. این در حالی است که چندی پیش اسکندر مومنی، وزیر داخله ایران، گفته بود که این کشور دیگر ظرفیت پذیرش مهاجران غیرقانونی افغان را ندارد و اخراج‌ آن‌ها در اولویت قرار دارد.

نهاد همیاری زنان افغانستان از عملکرد حکومت سرپرست افغانستان برای سرکوب رسم و رواج‌ها در کشور به شدت انتقاد کرده و می‌گوید که فرهنگ و هویت مردم این سرزمین غیرقابل نابودی است. این نهاد (یک‌شنبه‌شب، ۲ جدی) این اظهارات را در بیانیه‌ای به مناسبت شب یلدا ابراز کرده و گفته است: «شب یلدا یکی از کهن‌ترین جشن‌های این منطقه، نمادی از دوام و استقامت در برابر تاریکی است.» نهاد همیاری زنان افغانستان تاکید کرد که حکومت فعلی تلاش دارند هویت‌های فرهنگی مردم افغانستان را نابود کنند، اما ایستادگی زنان و تجلیل با شکوه از این شب تاریک و دراز نشان‌دهنده تعهد در برابر هرگونه تاریکی است. در بیانیه آمده است که با زنده نگه‌داشتن این جشن، زنان افغانستان به حکومت فعلی و دنیا نشان دادند که نمی‌توانند نور فرهنگ، امید و همبسته‌گی را خاموش کنند. در ادامه آمده است که زنان و دختران در هر نقطه از جهان که باشند هویت و فرهنگ افغانستان را می‌توانند به نسل‌های بعدی انتقال دهند. نهاد همیاری زنان افغانستان به این باور است که فرهنگ یک گنجینه زنده است و باید حفظ شود. این زنان می‌افزایند هر محدودیتی که بر آن‌ها تحمیل شود، انگیزه‌ای برای مبارزه بیش‌تر و ایستادگی در برابر ظلم خواهد بود. این جنبش در ادامه بیان داشته که در تاریخ افغانستان، زنان نقش برجسته‌ای داشته‌اند و این روند ادامه خواهد داشت.

وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست اعلام کرده است که نیروهایش در ولایت لوگر پس از دریافت شکایات مردمی، یک زن و یک مرد را به اتهام «ترویج فحشا» بازداشت کرده‌اند. وزارت امر به معروف امروز (یک‌شنبه، ۲ قوس) با نشر اعلامیه‌ای حساب کاربری ایکس خود نوشته است که زن بازداشت‌شده از طریق تماس‌های تلفنی، جوانان را به اعمال غیراخلاقی و فحشا تشویق می‌کرد. در اعلامیه آمده است، این زن همراه با یکی از جوانانی که با او در ارتباط بوده، بازداشت شده و تحت بازجویی قرار دارد. وزارت امر به معروف جزئیات بیشتری درباره‌ی هویت افراد بازداشت‌شده منتشر نکرده است. قابل ذکر است که نیروهای وزارت امر به معروف و نهی از منکر پیش‌تر نیز در بسیاری از ولایت‌های کشور، زنان، دختران و جوانان را به اتهام‌های مختلف، از جمله روابط جنسی خارج از ازدواج و فرار از منزل، بازداشت کرده‌اند. در بسیاری از موارد، بازداشت‌شدگان در پرونده‌های مشابه، یا با قید ضمانت آزاد شده‌اند و یا هم در ملاءعام شلاق خورده و به حبس محکوم شده‌اند.

سازمان «افغانستان عاری از پولیو» درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که دور جدید واکسیناسیون پولیو یا فلج کودکان در کشور آغاز می‌شود. این سازمان امروز (یک‌شنبه، ۲ جدی) با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این دور فردا (دوشنبه) در مناطق مختلف افغانستان آغاز می‌شود. این سازمان مشخص نکرده است که دور جدید واکسیناسیون در کدام مناطق و به مدت چند روز ادامه خواهد داشت. براساس آخرین گزارش سازمان جهانی صحت، در سال جاری میلادی ۲۳ مورد مثبت پولیو در افغانستان ثبت شده است، درحالی‌که سال گذشته شش مورد مثبت گزارش شده بود که همه در ننگرهار بود. طبق اطلاعات منابع، در سال ۲۰۲۴ تنها ۱۲ مورد مثبت بیماری پولیو در قندهار ثبت شده است. موارد مثبت پولیو در ولایت‌های ارزگان، هلمند، کنر و نورستان نیز ثبت شده است. به‌گفته‌ی سازمان جهانی صحت، تعداد موارد محیطی پولیو در سال ۲۰۲۴ در افغانستان به بیش از ۹۱ مورد رسیده است. در حال حاضر افغانستان و پاکستان تنها کشورهای جهان اند که بیماری پولیو را ریشه‌کن نتوانسته‌اند. در سال جاری درحالی‌که احتمال گسترش پولیو در افغانستان به‌دلیل افزایش برگشت‌ مهاجران از پاکستان وجود داشت، حکومت سرپرست برای مدتی کارزار تطبیق واکسن را تعلیق کردند. حکومت فعلی بر تطبیق واکسن به‌طور خانه‌به‌خانه و کار زنان واکسیناتور محدودیت وضع کرده‌ است.

منابع محلی از ولایت فاریاب می‌گویند که یک پسر جوان در مرکز این ولایت مادرش را به ضرب چاقو و به شکل فجیع به قتل رسانده است. دست‌کم دو منبع به رسانه گوهرشاد گفته‌اند که این رویداد روز گذشته (شنبه، ۱ جدی) در ناحیه نهم شهر میمنه، مرکز ولایت فاریاب صورت گرفته است. منبع تاکید کرد که این پسر جوان قیام‌الدین نام دارد. منبع افزوده است که قیام‌الدین مادر ۴۵ ساله‌اش را به‌دلیل دعوای خانوادگی با ضربات چاقو به شکل فجیع به قتل رسانده است. به گفته‌ی منبع، این خانواده باشندگان اصلی ولسوالی پشتون‌کوت بودند و در ساحه‌ی میدان هوایی میمنه زندگی می‌کردند. منبع می‌گوید که قیام‌الدین متهم به قتل توسط نیروهای حکومت سرپرست بازداشت شده است. مسوولان محلی در ولایت فاریاب در مورد این واقعه به‌گونه‌ی رسمی به رسانه‌ها چیزی نگفته‌اند. دو روز قبل نیز یک مرد در ولسوالی قیصار این ولایت خواهرهمسر و باجناق خود را به قتل رسانده‌ بود. پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، قتل‌های مرموز زنان، کودکان و جوان در در سراسر کشور و به‌ویژه در ولایت فاریاب افزایش کم‌پیشینه یافته است. بیماری‌های روانی، خصومت شخصی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی این قتل‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.

دفتر توسعه سازمان ملل متحد درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که از بیش از ۸۰ هزار تجارت کوچک تحت رهبری زنان در افغانستان حمایت کرده است. این دفتر امروز (یک‌شنبه، ۲ جدی) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که تجارت تحت رهبری زنان برای ۹۰۰ هزار نفر شغل ایجاد کرده و بیش از ۴.۵ میلیون نفر از آن مستفید می‌شوند. درحالی دفتر توسعه سازمان ملل متحد از حمایت ۸۰ هزار تجارت کوچک تحت رهبری زنان در افغانستان خبر می‌دهد که زنان و دختران در افغانستان با محدودیت‌های شدید حکومت سرپرست مواجه‌اند و از کار در نهادهای دولتی و غیردولتی محروم هستند. همچنین حکومت فعلی برخی از کاروبار زنان، از جمله آرایشگری زنان را نیز منع کرده است. این در حالی است که زنان و کودکان بیشترین تأثیر بحران اقتصادی در کشور را بر دوش می‌کشند. همچنین حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاه‌ها را نیز به‌روی دختران بستند. حکومت فعلی در تازه‌ترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را نیز منع کرده‌ است و به این ترتیب دختران را به‌صورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است.