رسانه‌های بین‌المللی گزارش داده‌اند که سه فیلم از فیلم‌سازان اهل افغانستان برنده جایزه‌ بخش افغانستان جشنواره فیلم سماع در سویدن شده‌اند. در گزارش آمده است که فیلم‌های «زیباترین پیراهن کابلی» از کاظم عجرم، «آخرین تولد» از نوید محمدی و «کودکی من، وطن من» از فل گرابسکی و شعیب شریفی در فهرست برندگان‌ جشنواره سماع‌ هستند. پانزدهمین جشنواره فیلم سماع در روزهای ۲۸ و ۲۹ میزان با اشتراک کارگردان‌هایی از افغانستان، ایران، تاجیکستان و برخی کشورهای دیگر در شهر استکهلم سویدن برگزار شد. فیلم کوتاه «زیباترین پیراهن کابلی» به کارگردانی کاظم عجرم، کارگردان اهل افغانستان، تندیس بهترین فیلم کوتاه جشنواره سماع را از آن خود کرد. این فیلم در ماه آگوست ۲۰۲۳ ساخته شده و در جشنواره‌های مختلف به نمایش درآمده است. فیلم «آخرین تولد» از نوید محمدی، کارگردان دیگر اهل افغانستان نیز جایزه بهترین فیلم داستان جشنواره سماع را گرفته است. این فیلم به قدرت‌گیری دوباره حکومت فعلی در ماه اسد ۱۴۰۰ و تاثیرات آن بر زندگی یک خبرنگار زن و همسر و دوستانش می‌پردازد که در تلاش نجات یافتن از انتقام‌جویی و حاکمیت فعلی ‌اند. فیلم «آخرین تولد» سال گذشته اکران شد. همچنین فیلم «کودکی من، وطن من: ۲۰ سال در افغانستان» از شعیب شریفی و فل گرابسکی نیز برنده جایزه بهترین مستند جشنواره سماع شده است. در این فیلم، آقای شریفی و همکارش به زندگی یک شهروند افغانستان از کودکی تا جوانی پرداخته‌اند. پیشتر فیلم «کودکی من، وطن من» برنده جایزه بهترین مستند فیلمبرداری «بفتا»، آکادمی هنرهای فیلم و تلویزیون بریتانیا، نیز شد. از فیلم «پژواک‌ها» از احمد ابراهیمی نیز در بخش افغانستان جشنواره فیلم سماع تقدیر شده است. در حالی این فیلم‌ها برنده‌ی جایزه می‌شود که سینما و فیلم‌سازی در افغانستان به صورت کامل متوقف و بازی‌گران زن با محدودیت‌های شدید مواجه هستند.

عبدالقیوم روحانی، والی حکومت سرپرست در ولایت خوست می‌گوید که افغانستان میلیون‌ها جوان تحصیل کرده خود را در چهل سال گذشته از دست داده است. خبرگزاری باختر که تحت کنترول حکومت فعلی قرار دارد، گزارش داده است، آقای روحانی این اظهارات را در نشستی در دانشگاه خوست در مطرح کرده است که برخی از مقامات بلند پایه حکومت سرپرست از جمله ندا محمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی نیز در آن حضور داشته است. والی خوست تاکید کرد که افغانستان در حال حاضر به دکتر، مهندس، اقتصاددان و افراد متخصص دیگر نیازمند است. او افزود: «جوانان باید خود را با علوم دینی و عصری مجهز کنند تا از نیاز به دیگران رهایی یابند و به خودکفایی برسند.» همچنین در این نشست ندا محمد ندیم، وزیر تحصیلات حکومت فعلی گفته است: «دلیل اصلی پیشرفت و آبادانی دنیا در علم و تحصیل است. جایی‌که نور علم و دانش وجود داشته باشد، فساد و بی‌عدالتی وجود ندارد، انسانیت و بشریت محفوظ است و حقوق کسی پایمال نمی‌شود.» در حالی اظهارات والی خوست مطرح می‌شود که حکومت فعلی از سه سال به این سو مکاتب متوسطه و دانشگاه‌ها را بر دختران و زنان افغانستان بسته‌اند که همواره باعث اختلاف نظر در میان سران آن‌ها بوده است. با این وجود، شماری از رهبران حکومت سرپرست خواستار باز شدن نهادهای آموزشی و تحصیلی برای دختران و زنان افغانستان هستند. باید گفت که سازمان بین‌المللی مهاجرت در ماه اسد امسال اعلام کرد که از سال ۲۰۲۰ میلادی تا اکنون نزدیک به هشت میلیون شهروند افغانستان سرزمین خود را ترک کرده‌اند. از این میان، یک میلیون افغانستانی به کشورهای اروپایی پناه برده و ۸۵ درصد به کشورهای همسایه رفته‌اند. وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت فعلی روز (سه‌شنبه، ۱۶ اسد) این گزارش را رد کرد و گفت: «از زمان اشغال افغانستان توسط شوروی سابق تا اکنون چنین مهاجرت گسترده‌ای از افغانستان صورت نگرفته است.»

نورویژه احمدی، پزشک اهل افغانستان پس از گذراندن دوره‌ی سه ماهه امتحانات بین‌المللی «OET، PLAB1 و PLAB2» موفق به کسب عضویت در شورای پزشکی بریتانیا شد. نورویژه احمدی، پزشک ۳۰ ساله اهل افغانستان است که تحصیلات ابتدایی خود را در کابل به پایان رساند و سپس در رشته‌ پزشکی در هند و دانشگاه خصوصی «افغان-سوئیس» در کابل به تحصیل ادامه داد. او پس از تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان به بریتانیا مهاجرت کرد و فعالیت حرفه‌ای و تحصیلات خود را در آنجا ادامه داد. خانم احمدی در گفتگو با رسانه‌ها از حکومت فعلی خواسته است تا درهای مکاتب و دانشگاه‌ها را به‌روی دختران باز کرده و محدودیت‌های اشتغال آنان را لغو کند. وی از دختران افغانستان خواست به مبارزه برای دستیابی به حقوق خود ادامه دهند و تسلیم نشوند. عضویت در شورای عمومی پزشکی بریتانیا به پزشکان اجازه می‌دهد تا به‌طور قانونی در این کشور فعالیت کنند و نشان‌دهنده ارزیابی و تایید حرفه‌ای فرد است. قابل ذکر است که این موفقیت در شرایطی برای نورویژه احمدی به دست آمده است که طی سه سال گذشته حکومت فعلی میلیون‌ها دختر را از رفتن به مکتب و دانشگاه محروم کرده است. به‌رغم واکنش‌های بین‌المللی به این اقدام، مسوولان حکومت سرپرست مدعی هستند که بر اساس «شریعت» تمام حقوق زنان را تأمین کرده است.

شماری از پزشکان و پژوهشگران حوزه سلامت ایران در نامه‌ای، از سخنان رییس بخش سل و تحقیقات ریوی انجمن انستیتوت پاستور ایران که گفته بود «بیشترین موارد مثبت ابتلاء به سل مربوط مهاجرین اهل افغانستان» است، انتقاد کردند. پزشکان و محققان ایرانی گفته‌اند که سخنان ابوالفضل فاتح، رییس بخش سل و تحقیقات ریوی انجمن انستیتوت پاستور ایران موجب گسترش نفرت قومی و نژادپرستی می‌شود. آقای فاتح اخیراً در مصاحبه‌ای گفته بود: «بیشترین موارد مثبت ابتلاء به سل مربوط به اتباع افغانستانی به ویژه اتباع غیرمجاز است که بدون غربالگری و کنترول وارد ایران می‌شوند.» ۷۲ تن از دانشگاهیان و پژوهشگران فعال در علوم سلامت ایران در این نامه نوشتند که نسبت دادن یک بیماری خاص به شهروندان و مهاجران افغانستان «ایجاد نوعی انگ اجتماعی» است که می‌تواند زمینه‌های آزار و خشونت علیه مهاجران را فراهم کند. این پژوهشگران، سخنان ابوالفضل فاتح را «نادرست و خطرناک» خواندند و گفتند که چنین سخنی در تضاد آشکار با اخلاق پزشکی است. به گفته‌ی آنان، اظهارات این پزشک ایرانی «می‌تواند به عنوان گسترش نفرت قومی و نژادپرستی قلمداد شود.» همچنین مژگان مینوسپهر، رییس گروه بیماری‌های واگیر یزد نیز در روزهای اخیر گفته بود که بیشتر افراد مبتلا به بیماری سل در این استان مهاجرین هستند. او گفت که در مجموع ۱۷۲ مورد ابتلا به بیماری سل در یزد شناسایی شده که ۹۴ نفر آن مهاجرین هستند. در نامه ۷۲ تن از دانشگاهیان آمده است: «موارد فراوانی در تاریخ پزشکی در جهان وجود دارد که پزشکان و درمانگران آگاهانه یا ناخواسته به ابزاری برای تبعیض و آزار گروه‌های آسیب‌پذیر تبدیل شده‌اند.» آن‌ها در این نامه هشدار دادند که اظهاراتی از این دست می‌تواند زمینه‌های برخورد با شهروندان افغانستان که از آسیب‌پذیرترین گروه‌های اجتماعی در ایران هستند را بیش از گذشته فراهم کند. بیماری سل چیست؟ سل یک بیماری عفونی و مسری است که در موارد مرگبار و کشنده است. این بیماری توسط باکتری «مایکوباکتریوم توبرکلوزیس» ایجاد می‌شود. این بیماری اغلب دستگاه تنفسی، به‌ویژه ریه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما می‌تواند سایر اندام‌های بدن مانند استخوان‌ها، مفاصل، مغز، کلیه و پوست را نیز درگیر کند. حدود ۸۰ درصد از موارد ابتلا به سل مربوط به ریه‌ها است. اغلب عفونت‌ها بدون علامت و پنهان هستند اما معمولاً از هر ده عفونت نهفته یک عفونت در نهایت پیشرفت کرده و به بیماری فعال تبدیل می‌شود. اگر سل درمان نشود، بیش از ۵۰٪ از افرادی که به آن آلوده می‌شوند را به کام مرگ می‌کشاند. یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های این بیماری، سرفه مداوم به مدت بیش از دو هفته است. این سرفه‌ها ممکن است با علائم دیگری مانند تب، کاهش وزن، تعریق شبانه، کاهش اشتها، خستگی، ضعف، درد قفسه سینه و در برخی موارد خلط خونی همراه باشد.