مرکز حقوق بشر افغانستان اعلام کرده است که محرومیت دختران از حق آموزش در کشور، باعث افزایش موارد ازدواج‌های اجباری و زیرسن شده است و دانش‌آموزان و دانشجویان دختر قربانی این ازدواج‌ها هستند. این نهاد ناظر بر وضعیت حقوق‌ بشر روز (دوشنبه، ۸ دلو) با نشر گزارشی زیر عنوان «دسترسی زنان به حق آموزش با کیفیت در افغانستان تحت کنترل حکومت سرپرست» گفته است که منع آموزش زنان و دختران پی‌آمدهای ناگواری برای زنان و دختران افغانستان و برای کل جامعه به همراه داشته است. این گزارش به پیامدهای منفی منع آموزش دختران اشاره کرده و می‌گوید که انزوای اجتماعی، تبدیل زنان به اعضای ناکارا و غیرفعال خانواده، افزایش موارد ازدواج اجباری و زیرسن دختران، تحمل خشونت خانوادگی، گرفتارشدن زنان به بیماری‌های روانی و حتا اقدام به خودکشی و مهاجرت ناخواسته از پی‌آمدهای منفی محرومیت دختران از حق آموزش است. همچنین در بخشی از گزارش آمده است که این نهاد دریافته است که «درصدی نگران‌کننده‌ای» از دختران دانش‌آموز و دانشجو پس از ترک آموزش و تحصیل، وادار به ازدواج اجباری شده‌اند. این نهاد تاکید کرده است که تا اکنون هرچند آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد. مرکز حقوق بشر افغانستان افزود که ۱۰ نفر از مصاحبه‌شوندگان گزارش، شاهد ۳۴ مورد ازدواج اجباری و زیرسن دانش‌آموزان و دانشجویان در محل زندگی‌شان بوده‌اند. مؤمنه (مستعار) در ولایت تخار که خود قربانی ازدواج اجباری است و مجبور شده با یکی از نیروهای حکومت فعلی ازدواج کند، گفته است که او ۱۰ نفر از هم‌صنفی‌ها و دختران روستای خود را می‌شناسد که پس از محرومیت از آموزش، مجبور شده‌اند با افرادی که دوست نداشتند، ازدواج کنند. مرکز حقوق بشر افغانستان گفت که علی‌رغم محدودیت‌های موجود توانسته است با ۱۵ نفر از دانشجویان و دانش‌آموزان قربانی ازدواج اجباری و زیرسن به‌صورت مستقیم یا از طریق اقارب نزدیک و آشنایان شان صحبت کنند. این مرکز گفته است که یافته‌های تحقیق‌اش نشان می‌دهد که ۹۱ درصد ازدواج این دختران بدون رضایت صورت گرفته است. همچنین در بخشی از گزارش آمده است که ۶۶ درصد قربانیان ازدواج اجباری (جامعه‌ی نمونه‌ی تحقیق) زیرسن ۱۸ سال قرار داشتند. در گزارش این مرکز آمده است که فایزه (مستعار) در هرات در هنگام ازدواج ۱۴ ساله بود و مجبور به ازدواج با مرد ۲۵ ساله شد. در گزارش این نهاد اشاره شده است که حمیده (مستعار)، دانش‌آموز در بدخشان یک سال پس از ترک تحصیل، درحالی‌که ۱۵ سال سن داشت، مجبور به ازدواج با یک فرمانده ۳۸ ساله‌ی محلی شد. در گزارش آمده است که این فرمانده حکومت فعلی پیش از این نیز دو بار ازدواج کرده و اکنون هر دو همسر قبلی‌اش با حمیده در یک خانه زندگی می‌کنند. منبع: مرکز حقوق بشر افغانستان همچنین ارزیابی مرکز حقوق بشر افغانستان نشان می‌دهد که ۶۶ درصد قربانیان ازدواج اجباری و زیرسن، دانش‌آموزان مکاتب و ۳۳ درصد آنان دانشجویان دانشگاه‌ها هستند. در ادامه آمده است که ۸۳ درصد قربانیان ازدواج‌های اجباری و زیرسن گفتند که توسط شوهران، پدران، برادران و اعضای خانواده‌ی شوهر خود مورد خشونت فیزیکی قرار گرفته‌اند. در گزارش آمده است که ۹۱ درصد گفتند که گرفتار بیماری‌های روانی و افسردگی شدید شده‌اند. همچنین ۲۵ درصد گفته‌اند که به خودکشی فکر می‌کنند. پیشتر ریچارد بنت، گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور افغانستان هم در مصاحبه‌ای گفته بود که ممنوعیت تحصیل برای دختران بالای صنف ششم تأثیر مخربی بر دختران افغانستان دارد.

وزارت تحصیلات عالی می‌گوید که گزارش‌های مربوط به موافقت مشروط حکومت سرپرست با اعطای بورس‌های تحصیلی برای زنان و دختران افغانستانی در دانشگاه‌های پاکستان را تکذیب کرده و آن را بی‌اساس خوانده است. حافظ ضیاالله هاشمی، سخنگوی وزارت تحصیلات عالی با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود گزارش‌های مربوط به توافق مشروط با پاکستان برای اعطای بورس‌های تحصیلی به دختران و زنان افغانستانی را رد کرد. در اعلامیه آمده است: «در روزهای اخیر گزارش‌هایی نشر شده است مبنی بر اینکه امارت اسلامی افغانستان با پاکستان در مورد بورس‌های تحصیلی دختران افغانستان به گونه‌ی مشروط توافق کرده است. وزارت تحصیلات عالی این خبر را کاملاً رد کرده و تاکید دارد که هیچگونه توافقی با پاکستان یا سایر کشورها در زمینه بورس‌های تحصیلی دختران وجود ندارد.» این اظهارات در حالی صورت می‌گیرد، که روز (شنبه، ۶ دلو) مقامات پاکستانی اعلام کرده بودند که مقامات حکومت فعلی در افغانستان توافق کرده‌‌اند تا دختران افغان تحصیلات عالی شان را در پاکستان ادامه بدهند، مشروط بر اینکه به محرم مرد آنان ویزه‌ی پاکستان داده شود تا آنان را همراهی کنند. این در حالی است که اخیراً‌ دولت پاکستان اعلام کرده است که در مرحله سوم بورس‌های تحصیلی "علامه اقبال" ؛ طی سه سال آینده ۴۵۰۰ بورس به محصلین افغان برای تحصیل در دانشگاه‌های این کشور اختصاص خواهد داد. محمد صادق، نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان گفته است که ۳۳ درصد از این بورس‌ها ویژه دختران افغان در نظر گرفته شده است. امتحان این بورس‌ها روزهای شنبه و یکشنبه به صورت حضوری در شهر کویته مرکز ایالت بلوچستان و شهر پشاور مرکز ایالت خیبرپشتونخوا برگزار شد. همچنین گفته شده است که آزمون این بورس‌ها به صورت آنلاین نیز اخذ خواهد شد. نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان تاکید کرده است که بیش از ۲۰ هزار دانشجو برای شرکت در این امتحان ثبت‌نام کرده‌اند که از این تعداد ۵۹۴۶ محصل در مقطع ماستری و ۶۱۶ محصل دیگر، از جمله دختران، برای تحصیلات طبی درخواست داده‌ اند. مقامات پاکستانی تاکید کرده‌‌اند که تعدادی از پذیرفته‌شدگان در این برنامه‌ی تحصیلی، در رشته‌های طب، انجنیری و زراعت تحصیل خواهند کرد. پاکستان در سال‌های قبل به هزاران محصل افغان بورس‌های تحصیلی فراهم می‌کرد و همه مصارف آن‌ها را بر عهده می‌گرفت. اما پس از آنکه حکومت فعلی در آگوست ۲۰۲۱ بار دیگر بر افغانستان مسلط شدند و تحصیل دختران پس از صنف ششم را ممنوع کردند، برنامه بورس تحصیلی برای محصلان دختر متوقف شد. همچنین حکومت سرپرست زنان و دختران افغانستان را از سفر یا پرواز بدون محرم منع کرده است.

محمود خان اچکزی، رهبر حزب عوامی ملی پشتونخوای پاکستان به ممنوعیت آموزش دختران توسط حکومت سرپرست اشاره کرده و گفته است که در افغانستان مشکلات مهمتری نسبت به آموزش دختران اولویت دارند. رهبر حزب عوامی ملی پشتونخوا این اظهارات را روز گذشته (یک‌شنبه، ۷ دلو) در یک گردهمایی در شهر کویته پاکستان مطرح کرده و گفته است: «افغانستان مشکلات بزرگی دارد و مسایل دیگری بر تحصیل اولویت دارند. آزادی افغانستان و ایجاد حکومتی متحد، مهم‌تر از هر چیز دیگری است.» همچنین او در بخشی از صحبت‌هایش تاکید کرده است: «ما خواهان پارچه‌‌کردن پاکستان نیستیم، اما اگر پاکستان در افغانستان دخالت کند و ما قدرت داشته باشیم، مانع آن خواهیم شد. اجازه نخواهیم داد کسی به افغانستان آسیب برساند.» او افزود: «حزب ما از هر کسی که در افغانستان قدرت را در دست دارد حمایت می‌کند. من اعلام می‌کنم که خود را وزیر خارجه افغانستان می‌دانم و هرکس درباره افغانستان صحبتی دارد، باید با من مطرح کند. حزب ملی عوامی پشتونخوا از هرکسی که برای حفظ تمامیت ارضی و آزادی افغانستان تلاش کند حمایت خواهد کرد.» همچنین وی با اشاره به رفتار حکومت پاکستان با پناه‌جویان افغانستانی گفت: «پاکستان باید به آن دسته از پناه‌جویان افغان که در این کشور متولد شده‌اند و رشد کرده‌اند، شناسنامه بدهد. اگر این کار انجام نشود، ما به دادگاه‌های بین‌المللی مراجعه خواهیم کرد.» او اظهار داشت که آزادی افغانستان با آزادی پشتون‌های پاکستان گره خورده است و بار دیگر تاکید کرد که پاکستان نه اسلامی است و نه جمهوری. محمود خان اچکزی از بی‌توجهی حکومت پاکستان به حقوق پشتون‌ها انتقاد کرد و گفت که پشتون‌ها باید مانند سایر اقوام پاکستان از حقوق برابر برخوردار شوند.

محمد صادق، نماینده ویژه پاکستان برای افغانستان اعلام کرده است که دانشجویان افغانستانی، به‌شمول دختران و پسران، علاقه‌مند به تحصیل در پاکستان هستند. او امروز (یک‌شنبه، ۷ دلو) با نشر تصاویری در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که ده‌ها تن از دانشجویان افغانستانی در آزمون بورسیه «علامه اقبال» در پیشاور و کویته شرکت کرده‌اند. آقای صادق تاکید کرده است که حضور این دانشجویان در مراکز آزمون، نشان از اشتیاق و علاقه آنان به تحصیل در پاکستان است. همچنین نماینده‌ ویژه پاکستان برای افغانستان چند وقت پیش گفته بود که مرحله دوم برنامه بورسیه‌های علامه اقبال برای دانشجویان افغانستانی آغاز شده است. به گفته‌ی وی، قرار است این بورسیه‌های کامل تحصیلی در رشته‌های پزشکی، مهندسی، کشاورزی و دیگر رشته‌ها برای دانشجویان افغان اعطا شود. وی علاوه کرده است که این برنامه طی سه سال آینده چهار هزار و ۵۰۰ بورسیه کامل را در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا ارائه می‌کند. او تاکید کرده بود که ۳۳ درصد این بورسیه‌ها به دانشجویان دختر اختصاص یافته و این برنامه بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین بورسیه خارجی برای دانشجویان افغان است. محمد صادق اضافه کرده بود که کل فرآیند طی ۴۵ روز پایان خواهد یافت. در حالی محمد صادق از علاقه‌مندی دانشجویان افغانستانی به تحصیل در پاکستان سخن می‌زند که حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاه‌ها را نیز به‌روی دختران بستند. همچنان در تازه‌ترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را نیز منع کرده‌ است و به این ترتیب دختران را به‌صورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.

برنامه جهانی غذا به مناسبت روز جهانی آموزش اعلام کرده است که هیچ کودکی نباید هرگز مجبور شود بین غذا و آموزش یکی را انتخاب کند. این نهاد با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که برای بیش از ۷۰۰ هزار دانش‌آموز در افغانستان «وعده‌های غذایی مقوی» ارائه می‌کند. برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد تاکید کرده است که این میان وعده‌های غذایی به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا «تمرکز کنند، یاد بگیرند و آینده‌ای روشن بسازند که شایسته آن هستند.» قابل ذکر است که ۲۴ جنوری برابر با روز جهانی آموزش است. ملل متحد می‌گوید که از ممنوعیت حکومت فعلی بر آموزش بالاتر از صنف ششم دختران هزار و ۲۲۵ روز می‌شود. همچنین حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاه‌ها را نیز به‌روی دختران بستند. همچنان در تازه‌ترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را نیز منع کرده‌ است و به این ترتیب دختران را به‌صورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.

اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد اعلام کرده است که ۱.۵ میلیون دختر در افغانستان از حق یادگیری محروم هستند. اوچا روز گذشته (جمعه، ۵ دلو) به مناسبت روز جهانی آموزش با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود گفته است که آموزش یک حق انسانی، یک خیر عمومی و یک مسوولیت مشترک است. دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد تاکید کرده است که ممنوعیت آموزش برای دختران در افغانستان اکنون در سومین سال خود قرار دارد. در پیام اوچا آمده است: «این تخلف باید پایان یابد.» قابل ذکر است که حکومت سرپرست یک هزار و ۲۲۵ روز است که دختران در افغانستان را از آموزش بالاتر از صنف ششم محروم کرده‌اند. همچنین به تاز‌گی ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان، نیز به مناسبت این روز بر ضرورت پایان دادن به ممنوعیت آموزش دختران در کشور تاکید کرده است. در حالی اوچا از حق آموزش دختران افغانستان دفاع می‌کند که حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاه‌ها را نیز به‌روی دختران بستند. همچنان در تازه‌ترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را نیز منع کرده‌ است و به این ترتیب دختران را به‌صورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.

شماری از رسانه‌ها به نقل از منابع محلی در ولایت هرات گزارش داده‌اند که مسوولان محلی حکومت سرپرست به دلیل گرفتن نشان انگشت زنان، روند توزیع کمک‌های نهادهای امدادرسان را در شماری از ولسوالی‌های این ولایت تعطیل کرده‌اند. در گزارش رسانه‌ها آمده‌ است که مسوولان محلی حکومت فعلی در ولایت هرات به نهادهای امدادرسان هشدار داده‌اند که از این پس حق ندارند نشان انگشت زنان را برای توزیع کمک‌های بشری بگیرند. در ادامه آمده است که مسوولان روند توزیع کمک‌ها را تعطیل کرده و به نهادهای امدادرسان دستور داده‌اند تا طرحی را تهیه کنند که به جای زنان، مردان خانواده‌ها کمک دریافت کنند. قابل ذکر است که تا اکنون مسوولان محلی حکومت سرپرست در ولایت هرات و نهادهای امدادرسان در این باره چیزی نگفته‌اند. گفتنی است که حکومت فعلی زنان را از حق آموزش، کار، آزادی‌های فردی و حتا دریافت کمک‌های بشری محروم کرده است. حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاه‌ها را نیز به‌روی دختران بستند. همچنان در تازه‌ترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را نیز منع کرده‌ است و به این ترتیب دختران را به‌صورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.

شماری از زنان معترض و اعضای جنبش خودجوش زنان معترض افغانستان خواهان حمایت دونالد ترمپ، رییس‌جمهور آمریکا، از زنان افغانستان و قطع تعامل با حکومت سرپرست شده‌اند. اعضای این جنبش با صدور بیانیه‌ای از دونالد ترمپ، رییس‌جمهور آمریکا خواسته‌اند که حمایت از زنان و دختران افغانستان را در اولویت سیاست‌های این کشور قرار دهد. اعضای این جنبش تاکید کردند: «تعامل با حکومت سرپرست افغانستان به‌معنای مشروعیت‌بخشی به گروهی است که حقوق زنان و دختران را به‌طور سیستماتیک نقض می‌کند.» جنبش خودجوش زنان افغانستان از ترمپ خواسته‌ است که فشار دیپلماتیک و تحریم‌های هدفمند علیه حکومت فعلی را اعمال کند. همچنین در بخشی از بیانیه‌ای جنبش خودجوش زنان افغانستان آمده است که ارسال پول و هر نوع کمک دیگر به حکومت فعلی، باعث تشدید سرکوب بیشتر زنان و دختران خواهد شد. اعضای جنبش از دونالد ترمپ، رییس‌جمهور آمریکا خواسته‌اند که روند انتقال پناه‌جویان اهل افغانستان را متوقف نکند. به گفته‌ی آنان، توقف این روند جان هزاران تن را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد. این در حالی است که پیش از این، ترمپ گفته بود که کمک‌های مالی به حکومت فعلی را قطع می‌کند و سلاح‌های به‌جامانده از نیروهای آمریکایی را نیز از افغانستان پس خواهد گرفت. در حالی جنبش خودجوش زنان افغانستان خواستار توجه آمریکا به نقض حقوق زنان و دختران این کشور می‌شود که حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاه‌ها را نیز به‌روی دختران بستند. همچنان در تازه‌ترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را نیز منع کرده‌ است و به این ترتیب دختران را به‌صورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.

شورای پناهندگان ناروی با اشاره به کاهش کمک‌ جامعه‌ی جهانی به هدف رسیدگی به بحران بشری در افغانستان، می‌گوید که شهروندان این کشور در بیش از سه سال گذشته بدترین بحران انسانی را تجربه می‌کنند. این شورا با نشر اعلامیه‌ای گفته است که در حال حاضر، میلیون‌ها نفر به شمول زنان و کودکان آسیب‌پذیر در شرایط سخت به سر می‌برند و با آغاز فصل زمستان، آنان شب‌ها و روزها را در سرمای منفی ۱۰ درجه تحمل می‌کنند. در ادامه آمده است که با تشدید بحران بشری در این کشور، نیاز است تا نهادهای بین‌المللی کمک‌رسان در این کشور، تلاش‌های خود را افزایش داده و بیشتر از هر زمان دیگر به نیازمندان در این کشور رسیدگی کنند. یان ایگلند، رییس این شورا که هفته گذشته به افغانستان سفر کرده، گفته است که پس از دهه‌ها درگیری، فروپاشی اقتصادی و تغییرات اقلیمی مخرب، روند بازگشت مهاجران اهل افغانستان از کشورهای منطقه تشدید یافته و میلیون‌ها شهروند در معرض خطر اخراج از کشورهای همسایه‌ی افغانستان قرار دارند. این مقام ارشد شورای پناهندگان ناروی که اخیراً از نقطه‌ی مرزی افغانستان و ایران بازدید کرده، گفته است که بسیاری از شهروندان این کشور که وطن خود را به خاطر زندگی بهتر ترک کرده و به کشورهای همسایه مهاجر شده بودند، در حال حاضر در معرض خطر اخراج اجباری قرار دارند. او تاکید کرده است که این مهاجران در حالی به افغانستان بر می‌گردند که بار دیگر به یک آینده‌ی نامعلوم به شمول بیکاری، فقر و گرسنگی و موارد دیگر مواجه اند. بر بنیاد معلومات شورای پناهندگان ناروی، ایران تلاش دارد تا ماه مارچ امسال، کم از کم دو میلیون مهاجر را اخراج کند و همچنان پاکستان از ماه اکتوبر ۲۰۲۳ میلادی به این‌سو، ۸۰۰ هزار مهاجر اهل افغانستان را از این کشور اخراج کرده است. یان ایگلند همچنان از محدودیت‌های شدید بر زنان و دختران توسط حکومت سرپرست ابراز نگرانی کرده و گفته است که این محدودیت‌ها در بخش‌های مختلف تاثیر منفی خواهد داشت. وی افزوده است که ممنوعیت تازه‌ی حکومت فعلی درباره منع تحصیل دختران در انستیتیوت‌های طبی، تاثیر مستقیم بر سلامت زنان در این کشور خواهد داشت و کار و زندگی آنان را بیشتر از هر زمان دیگر تهدید خواهد کرد. این در حالی است که حکومت فعلی پس از حاکمیت مجدد بر افغانستان، محدودیت‌های زیادی را بر زنان و دختران در افغانستان وضع کرده است. این گروه در سپتمبر ۲۰۲۱، آموزش دختران را در مکاتب متوسطه و لیسه منع و سپس در دسمبر ۲۰۲۲ میلادی زنان را از آموزش در دانشگاه‌ها و کار در سازمان‌های غیرحکومتی محروم کرد.