آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد از حکومت سرپرست افغانستان خواسته است که محدودیتهای تبعیضآمیز علیه زنان و دختران را فوراً بردارند و مکاتب و دانشگاهها را برای دختران بالاتر از صنف ششم باز کنند. آقای گوترش این اظهارات را دیروز (دوشنبه، ۲ میزان) در نشست جانبی سازمان ملل متحد دربارهی زنان افغانستان مطرح کرده و گفت که زنان و دختران افغانستان با بحران عمیق تبعیض و ستم مبتنی بر جنسیت روبرو هستند. وی با اشاره به قانون امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی گفت که این قانون حذف سیستماتیک زنان و دختران از زندگی عمومی را رسمیت داده است. او تاکید کرد: «زنان و دختران افغانستان عمدتا در خانههای خود محبوس هستند، بدون آزادی رفتوآمد و تقریبا بدون دسترسی به تحصیل یا کار. آنان حتا از آواز خواندن یا بلند کردن صدای خود در ملاءعام منع شدهاند.» دبیرکل سازمان ملل متحد افزود که قانون امر به معروف ادامهی فرمانهای است که حقوق و آزادیهای زنان و دختران افغانستان را در سراسر کشور سلب میکند. او افزود که زنان افغانستان از نرخ بالای خشونت مبتنی بر جنسیت، به اصطلاح قتلهای ناموسی و افزایش مرگومیر مادران رنج میبرند. آقای گوترش میگوید که تبعیض شدید مبتنی بر جنسیت تنها نقض کنوانسیونها و قوانین حقوق بشر نیست، بلکه خودآزاری در مقیاس ملی است و خوداتکایی اقتصادی را تضعیف میکند. وی گفت که آموزش دختران یکی از سریعترین راهها برای شروع توسعه اقتصادی و بهبود سلامت، رفاه و شکوفایی جوامع است. او به این باور است: «بدون زنان تحصیلکرده، بدون زنان در مشاغل، از جمله در نقشهای رهبری، و بدون بهرسمیتشناختن حقوق و آزادیهای نیمی از جمعیت، افغانستان هرگز جایگاه شایستهی خود را در صحنهی جهانی نخواهد داشت.» وی افزود که کشورها و سازمانها، از جمله سازمان همکاری اسلامی بهشدت خواستار احترام به حقوق اساسی دختران و زنان افغانستان هستند. این در حالی است که حکومت سرپرست پس از حاکمیت خود بر افغانستان محدودیتهای شدیدی علیه زنان و دختران وضع کرده است. طی سه سال گذشته، اکثریت زنان و دختران افغانستان از سوی حکومت فعلی از آموزش و کار محروم شدند. همچنین حکومت فعلی در ادامهی محدودیتهای خود بر آزادی و حقوق شهروندان افغانستان، اخیرا مقرراتی را تحت عنوان قانون امر به معروف و نهی از منکر وضع کرده است. این قانون با انتقادات و واکنشهای منفی گستردهی کشورها و سازمان ملل متحد مواجه شده است. اما حکومت فعلی انتقاد و مخالفت با قوانین خود را جرم اعلام کرده و گفته است که مخالفان و منتقدان قوانین این گروه محاکمه میشوند.
برچسب: محدودیت
نویسنده: مهدی مظفری پارلمان اروپا در واکنش به اقدامات اخیر حکومت سرپرست افغانستان، بهویژه تصویب قانون جنجالی «امر به معروف و نهی از منکر»، نشستی ویژه در روز پنجشنبه 29 سنبله برگزار کرد تا وضعیت اسفبار حقوق بشر، بهویژه وضعیت زنان در افغانستان، را مورد بررسی قرار دهد. این نشست بهخاطر افزایش نگرانیهای بینالمللی در مورد نقض گسترده حقوق بشر در افغانستان و بهویژه محدودیتهای شدیدی که علیه زنان اعمال شده، برگزار شد. نتیجه این نشست، تصویب قطعنامهای قاطع بود که با اکثریت قریب به اتفاق آرا به تصویب رسید. این قطعنامه در حالی به تصویب رسید که فشارهای بینالمللی بر حکومت افغانستان به دلیل اعمال محدودیتهای جنسیتی و نقض حقوق بشر در حال افزایش است. پارلمان اروپا در این نشست تأکید کرد که این نوع قوانین و محدودیتها با هنجارهای بینالمللی در تضاد کامل هستند و منجر به سرکوب شدید حقوق انسانی زنان و دختران افغان میشود. این قطعنامه که با ۵۶۵ رأی موافق، هشت رأی مخالف و ۴۳ رأی ممتنع به تصویب رسید، بهصراحت نقض گسترده هنجارهای بینالمللی توسط حکومت فعلی افغانستان را محکوم میکند. در این قطعنامه، دولت فعلی افغانستان متهم به سرکوب شدید زنان و دختران، اقلیتهای قومی، مدافعان حقوق بشر و اقلیتهای جنسی شده است. این قطعنامه به وضوح نشان میدهد که سیاستهای حکومت کنونی نه تنها باعث بحران انسانی شدیدی در افغانستان شده، بلکه کشور را به انزوای بینالمللی نیز سوق داده است. پارلمان اروپا هشدار داده که این سرکوبهای گسترده و ادامه سیاستهای تنگنظرانه دولت افغانستان میتواند به بحرانی بزرگتر در سطح منطقه و جهان منجر شود. از همین رو، این قطعنامه نشاندهنده یک تغییر رویکرد جدی در مواضع بینالمللی علیه حکومت افغانستان است. آپارتاید جنسیتی وضعیت اسفناک زنان افغان در سایه حکومت سرپرست، ابعاد تازهای از نقض حقوق بشر را آشکار کرده است. پارلمان اروپا در اقدامی مهم، وضعیت کنونی زنان افغانستان را به عنوان «آپارتاید جنسیتی» توصیف کرده و خواستار به رسمیت شناخته شدن آن بهعنوان «جنایت علیه بشریت» در قوانین بینالمللی شده است. این اصطلاح بهطور دقیق به سیستماتیک بودن و فراگیر بودن تبعیضهای جنسیتی در افغانستان اشاره دارد. در واقع، پارلمان اروپا با این قطعنامه تأکید کرده است که سرکوب زنان و محدودیتهای شدید علیه آنها نه تنها یک نقض ساده حقوق بشر است، بلکه به نوعی جنایت علیه بشریت تعبیر میشود که نیازمند واکنش فوری و جامع جامعه جهانی است. این توصیف پارلمان اروپا در راستای نگرانیهای پیشین کارشناسان سازمان ملل، از جمله ریچارد بنت، است که رفتار حکومت افغانستان با زنان را بهعنوان «جنایت علیه بشریت» توصیف کرده بودند. این کارشناسان بر این باورند که اعمال محدودیتهای شدید و سیستماتیک علیه زنان در افغانستان، مصداق بارز آپارتاید جنسیتی است. در شرایط کنونی، زنان معترض افغان نیز بارها با اعتراض به سیاستهای حکومت، خواستار به رسمیت شناخته شدن این وضعیت به عنوان یک جنایت بینالمللی شدهاند. تداوم این اعتراضات نشان میدهد که زنان افغان همچنان در حال مبارزه برای احقاق حقوق خود هستند، اگرچه شرایط فعلی امید به تغییر را به شدت کمرنگ کرده است. در حال حاضر، آپارتاید جنسیتی بهعنوان یک جرم مستقل در قوانین بینالمللی تعریف نشده است، اما با توجه به شرایط بحرانی در افغانستان، تلاشهایی در جریان است تا این مفهوم بهعنوان یک جرم بینالمللی به رسمیت شناخته شود. این تلاشها در چارچوب تعدیل برخی مواد قوانین بینالمللی صورت میگیرد و هدف آن پاسخگویی به این جنایت هولناک و حمایت از حقوق زنان افغان است. به رسمیت شناخته شدن آپارتاید جنسیتی بهعنوان یک جرم بینالمللی، گامی بزرگ در جهت ایجاد مکانیزمهای قانونی برای پیگرد و مجازات عاملان این جنایت خواهد بود و میتواند به اعمال تحریمهای بینالمللی و اقدامات عملی برای محافظت از زنان افغان منجر شود. محکومیت تعامل با سردمداران فعلی افغانستان و درخواست تحریمهای جدید پارلمان اروپا در این اقدام قاطعانه، رفتار دولتهایی را که با تعامل با سردمداران حکومت فعلی افغانستان به تقویت این گروه کمک میکنند، نیز محکوم کرده است. این موضعگیری بر مبنای اصول حقوق بشر و بر پایه تعهدات بینالمللی است که هرگونه تعامل با دولتهایی که در نقض گسترده حقوق بشر مشارکت دارند، را منع میکند. این قطعنامه که با اکثریت قاطع آرا به تصویب رسید، نگرانی عمیق اتحادیه اروپا را نسبت به رویکرد برخی کشورها در قبال حکومت فعلی در افغانستان ابراز میدارد. اگرچه نمایندگان پارلمان بهطور مشخص نامی از کشورها نبردهاند، اما شواهد نشان میدهد که در سالهای اخیر، علاوه بر کشورهای همسایه و منطقهای، برخی از اعضای اتحادیه اروپا نیز بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم با حکومتداران افغانستان تعامل داشتهاند. این تعاملات نه تنها مشروعیت حکومت فعلی را تقویت کرده، بلکه زمینهساز ادامه نقض حقوق بشر در این کشور نیز شده است. در کنار محکومیت تعامل با حکومت سرپرست، پارلمان اروپا خواستار تشدید تحریمها علیه اعضای این گروه شده است. اتحادیه اروپا در حال حاضر برخی از مقامات ارشد حکومت افغانستان را تحت تحریمهای فردی قرار داده است، اما پارلمان اروپا معتقد است که این اقدامات کافی نیست و باید تحریمهای گستردهتری علیه این دولت اعمال شود. هنوز مشخص نیست که تحریمهای جدید شامل چه حوزههایی خواهد بود، اما انتظار میرود که این تحریمها بر فعالیتهای اقتصادی حکومت و منابع مالی آنها تأثیرگذار باشد. پارلمان اروپا تأکید کرده است که تحریمها باید بهگونهای اعمال شوند که به مردم عادی آسیب نرسد و تنها سردمداران حکومت تحت فشار قرار گیرند. علاوه بر موضوع تحریمها، پارلمان اروپا بر اهمیت حمایت از زنان و دختران افغان تأکید کرده است. نمایندگان پارلمان خواستار مشارکت فعال زنان افغان در تمامی عرصههای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور شدهاند و از جامعه جهانی خواستهاند تا از حقوق این قشر آسیبپذیر حمایت کنند. همچنین، پارلمان اروپا بر ضرورت ادامه کمکهای بشردوستانه به مردم افغانستان تأکید کرده است و از اتحادیه اروپا خواسته است تا این کمکها را بهطور مستقیم به مردم نیازمند برساند و از رسیدن آن به دست حکومت جلوگیری کند. این رویکرد، نشاندهنده حساسیت ویژه پارلمان اروپا به وضعیت مردم افغانستان و اهمیت دسترسی مستقیم به کمکهای انسانی است. توماس نیکلسن، نماینده ویژه اتحادیه اروپا برای افغانستان، اخیراً اعلام کرده است که اتحادیه اروپا در سال جاری میلادی ۳۰۰ میلیون یورو به افغانستان کمک کرده است و این کمکها بهصورت مستقیم به مردم افغانستان و سازمانهای غیردولتی میرسد. این نوع از کمکهای مستقیم بهویژه در شرایط بحرانی کنونی اهمیت بیشتری پیدا کرده است، زیرا حکومت فعلی افغانستان از این کمکها برای تحکیم قدرت خود استفاده میکند. با این حال، سازمان ملل متحد هشدار داده است که افغانستان همچنان با یک بحران انسانی شدید روبرو است و نیازمند کمکهای بیشتر جامعه جهانی است. در مجموع، قطعنامه پارلمان اروپا نشان میدهد که اتحادیه اروپا نگران وضعیت افغانستان و نقض حقوق بشر در این کشور است. این اتحادیه با محکوم کردن تعامل با سردمداران حکومت و خواستار تشدید تحریمها، پیام روشنی به حکومت افغانستان ارسال کرده است. همچنین، تأکید پارلمان اروپا بر حمایت از زنان و دختران افغان و ادامه کمکهای بشردوستانه نشان میدهد که اتحادیه اروپا متعهد به کمک به مردم افغانستان است. با این حال، برای بهبود وضعیت افغانستان و ایجاد یک دولت فراگیر و پایدار، همکاری بیشتر جامعه جهانی و فشار بر قدرتمندان حکومتی این کشور برای رعایت حقوق بشر و تعهدات بینالمللی ضروری است.
سازمان مشارکت جهانی برای آموزش اعلام کرده است که حکومت سرپرست با بستن مکاتب بالاتر از صنف شش و دانشگاهها به روی دختران افغانستان، آینده آنان را دزدیده است. این سازمان امروز (دوشنبه، ۲ میزان) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که دختران افغانستان سه سال فرصت یادگیری را از دست دادهاند. سازمان مشارکت جهانی برای آموزش تاکید کرد که سه سال از محرومیت دختران افغانستان از مکاتب بالاتر از صنفش و تحصیلات عالی میگذرد. این در حالی است که وزارت معارف حکومت سرپرست، در بیستوهفتم سنبله سال ۱۴۰۱ با پخش اطلاعیهای از دانشآموزان پسر و آموزگاران مرد در افغانستان دعوت کرد تا به مدارس و مکاتب برگردند. وزارت معارف هیچ اشارهای به بازگشت دانشآموزان دختر و آموزگاران زن به مکاتب نکرده بود. از آن زمان تا اکنون مکاتب بالاتر صنف ششم بسته است و دختران اجازه رفتن به دانشگاه را هم ندارند. باید گفت که محدودیتهای حکومت فعلی، باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. سازمان ملل متحد و جامعهی جهانی در سه سال اخیر بارها خواستار لغو ممنوعیت حق آموزش و کار زنان در افغانستان شدهاند، اما حکومت سرپرست تا اکنون به این خواستها اعتنا نکرده است. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند. همچنین به تازگی، قانون جدید امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی حتا صدای زنان را «عورت» عنوان کرده است. بخش زنان سازمان ملل پیش از این نیز گفته بود که محدودیتها بر زنان تاثیر مخربی بر زندگی آنان در افغانستان داشته است.
ملاله یوسفزی، برنده جایزهی صلح نوبل و فعال آموزش دختران میگوید که با شماری از فعالان زن، در مقابل ساختمان سازمان ملل متحد تجمع کرده و خواستار توجه رهبران جهان به وضعیت زنان و دختران در افغانستان، غزه و برخی از کشورهای دیگر شدند. خانم با نشر یک پیام ویدیویی در حساب کاربری ایکس خود، از اشتراککنندگان در ۷۹مین نشست عمومی ملل متحد خواست که باید به وضعیت زنان و دختران توجه جدی کنند. او گفت: «دختران در جهان با مشکلات مختلف روبرو هستند. دختران در افغانستان از مکاتب متوسطه منع شدهاند، دختران در غزه تحت بمباران دوامدار زندگی میکنند، دختران در نایجریا از سیلهای ویرانگر رنج میبرند.» وی همچنان از رهبران جهان خواست که تا اقدامات بیشتری را برای بهبود وضعیت زندگی دختران در سراسر جهان به شمول افغانستان روی دست گیرند. قابل ذکر است که پس از بازگشت حکومت فعلی به قدرت در افغانستان، این گروه مکاتب متوسطه و لیسه را به روی دختران بست. علاوه بر این، حکومت فعلی در دسمبر ۲۰۲۲ تحصیل دختران در دانشگاهها و موسسات تحصیلات عالی را نیز ممنوع کرد. ملاله یوسفزی هفته گذشته از مبارزه زنان و دختران در افغانستان برای تامین حقوق شان، به ویژه تلاش آنان برای باز شدن مکاتب ستایش کرد و گفت که زنان افغانستان در این مبارزه تنها نیستند. او ادامه بستهماندن مکاتب دختران توسط حکومت فعلی را «بیرحمانه و جنایت» خوانده و گفت که برای پاسخگو قراردادن حکومت سرپرست تلاش خواهد کرد و در این راستا، زنان و دختران افغانستان متحدان زیادی در جهان دارند. این در حالی است که ۷۹همین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تاریخ ۱۰ سپتمبر (۲۰ سنبله) آغاز شد و تا اکنون جریان دارد. همزمان با ادامهی نگرانیها از محدودیتهای حکومت فعلی بر زنان و دختران در افغانستان، سهیل شاهین، رییس دفتر سیاسی این گروه در قطر از دعوت نشدن نماینده این گروه در نشست مجمع عمومی ملل متحد انتقاد کرده است.
کاترین راسل، مدیر اجرایی یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل از ادامهی ممنوعیت آموزش دختران در افغانستان انتقاد کرده و میگوید که هیچ بهانهای برای محروم کردن دختران از آموزش وجود ندارد. خانم راسل در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که براساس سیاستهای حکومت سرپرست، سه سال است که دختران در افغانستان از آموزشهای بالاتر از صنف ششم در سراسر این کشور محروم هستند. او تاکید کرد که در حال حاضر ۱.۵ میلیون دختر در افغانستان از حق ادامهی آموزش و دستیابی به حقوق کامل خود محروم ماندهاند. مدیر بخش اجرایی صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد افزود: «هیچ بهانهای برای محروم کردن دختران از حقوق آنان و مزایای جامعهی تحصیلکرده وجود ندارد.» پیشتر همزمان با سهسالگی ممنوعیت آموزش دختران، یونیسف گفته بود که امسال با ادامهی ممنوعیت آموزش دختران ۳۸ هزار دختر دیگر نیز از ادامهی آموزشهای شان محروم میشوند. در حالی کاترین راسل از منع آموزش زنان و دختران افغانستان انتقاد میکند که حکومت سرپرست پس از بازگشت به قدرت در افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از تحصیل محروم و سپس دانشجویان دختر را از رفتن به دانشگاهها دولتی و خصوصی و آموزشگاههای خصوصی منع کردند. باید گفت که محدودیتهای حکومت فعلی، باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. سازمان ملل متحد و جامعهی جهانی در سه سال اخیر بارها خواستار لغو ممنوعیت حق آموزش و کار زنان در افغانستان شدهاند، اما حکومت سرپرست تا اکنون به این خواستها اعتنا نکرده است. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند. همچنین به تازگی، قانون جدید امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی حتا صدای زنان را «عورت» عنوان کرده است. بخش زنان سازمان ملل پیش از این نیز گفته بود که محدودیتها بر زنان تاثیر مخربی بر زندگی آنان در افغانستان داشته است.
شماری از زنان معترض و اعضای گروه اعتراضی زنان موسوم به «شنبههای ارغوانی»، میگویند که سازمان همکاری اسلامی به عنوان مهمترین نهاد جهان اسلام، نقش مهمی در متوقف کردن «آپارتاید جنسیتی و جنایت علیه بشریت» که در برابر زنان و دختران افغانستان صورت میگیرد، دارد. اعضای جنبش شنبههای ارغوانی گفتهاند که حکومت فعلی در سه سال گذشته، همهی سیاستهای شان را زیر نام دین و شریعت بر زنان و دختران تطبیق کرده است. این جنبش تاکید کردند که سازمان همکاری اسلامی در برابر وضعیت موجود سکوت کرده است. زنان معترض میگویند: «اکنون بیش از هر زمان دیگری انتظار میرود که سازمان همکاری اسلامی موضعی قاطع و روشن در دفاع از حقوق زنان افغانستانی اتخاذ کرده و از ادامهی سکوت و بیتفاوتی خودداری کند.» در ادامه آمده است که اقدامهای «سرکوبگرانه و محدودیتهای شدید اعمالشده توسط حکومت فعلی بر زنان، نهتنها با اصول بنیادی و روحیه عدالتمحور اسلام کاملاً در تضاد است؛ بلکه تصویری تحریفشده و نادرست از این دین» ارائه میدهد. اعضای جنبش شنبههای ارغوانی میگویند که سکوت سازمان همکاری اسلامی در برابر وضعیت زنان و دختران نهتنها پیامدهای وخیمی برای زنان میگذارد؛ بلکه اعتبار و مسوولیتپذیری سازمان همکاری اسلامی را نیز زیر سوال میبرد. زنان معترض میگویند: «این سازمان، با صدور یک فتوای قاطع مبتنی بر اصول واقعی شریعت، بهوضوح بیان کند که هیچ تفسیر یا اجرای افراطی که منجر به نقض کرامت انسانی و حقوق زنان شود، از سوی اسلام تایید نمیشود.» زنان معترض تاکید دارند که سکوت دراز مدت سازمان همکاری اسلامی در برابر نقض آشکار حقوق زنان، چالشهای مهمی را در زمینه «مشروعیت و تاثیرگذاری» آن بر مسائل مربوط به حقوق بشر در جهان اسلام ایجاد کرده است. در حالی این خواست از سازمان همکاری اسلامی مطرح میشود که این سازمان پیش از این بارها، از سیاستهای حکومت فعلی در برابر زنان و دختران انتقاد کرده و از این گروه خواسته است که به دختران و زنان حق کار و آموزش را بدهند.
جیس جامبرتگری، نماینده بریتانیا در شورای امنیت ملل متحد، از حکومت سرپرست افغانستان خواست سیاستهای «نفرتانگیز» خود علیه زنان و دختران افغان را فوراً تغییر دهد. خانم جامبرتگری، قانون امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی را «عقبگردی غمانگیز برای مردم افغانستان» توصیف کرده و گفت که جامعهی جهانی باید علیه تهاجم مستمر حکومت فعلی به حقوق بشر موضع واحد داشته و یکصدا صحبت کند. او تاکید کرد که موضع متبوع کشورش در حمایت از زنان و دختران افغانستان و فراهم کردن بسترهای شنیدهشدن صدای آنها تغییرناپذیر است. وی افزود که بریتانیا قانون امر به معروف و نهی از منکر را به شدت نکوهش کرده و از آزادیهای زنان و دختران افغانستان حمایت میکند. جیس جامبرتگری تصریح کرد که بریتانیا خواستار انتصاب فوری فرستاده ویژه به افغانستان و پیشرفت قطعنامه ۲۷۲۱ شورای امنیت است. نماینده بریتانیا در شورای امنیت سازمان ملل میگوید که حکومت فعلی نباید انتظار داشته باشند که بدون پایبندی به تعهدات بینالمللی خود نسبت به حقوق و آزادیهای اساسی زنان و دختران افغانستان، جامعهی جهانی با آنها تعامل کند. همچنین او در ادامه خاطر نشان کرد که بریتانیا از سال ۲۰۲۱ تا اکنون بیش از ۸۰۰ میلیون دالر را برای مقابله با بحران انسانی در افغانستان کمک کرده است. او از دیگر کشورهای جهان خواست که اقدامات مشابهی را برای کاهش فقر و گرسنگی در افغانستان انجام دهند. وی همچنان گفت که بریتانیا برای دستیابی به یک افغانستان صلحآمیز برای همسایگان و جامعهی جهانی، متعهد به کار سازنده با احزاب در داخل و خارج از افغانستان است.
پارلمان اروپا با صدور قطعنامهای، وضعیت زنان و دختران افغانستان را «آپارتاید جنسیتی» عنوان کرده و از اتحادیه اروپا خواسته است که از بهرسمیتشناسی آپارتاید جنسیتی بهعنوان جنایت علیه بشریت حمایت کند. این قطعنامه با ۵۶۵ رأی موافق، هشت رأی مخالف و ۴۳ رأی ممتنع در پارلمان اتحادیه اروپا تصویب شده و توشیح قانون امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی را محکوم کرده است. در قطعنامه آمده است که قانون امر به معروف حکومت فعلی زنان و دختران افغانستان را از حقوق و آزادیهای اساسیشان بیشتر محروم کرده و این وضعیت معادل «آپارتاید جنسیتی» است. در ادامه آمده است که قانون امر به معروف و اجرای سایر دستورات باعث حذف زنان از صحنهی عمومی، ازدواج اجباری و زودهنگام آنان و قراردادنشان در معرض خشونت جنسی شده است. اعضای پارلمان اروپا در این قطعنامه از شجاعت زنان افغانستان ستایش کردهاند. آنان در این قطعنامه خواستار وضع تحریمهای جدید اتحادیه اروپا علیه حکومت سرپرست شدهاند. همچنین اعضای پارلمان اروپا رفتار کشورهایی را که با عادیسازی روابط با حکومت فعلی آنان را تقویت میکنند، محکوم کردهاند و خواستار مشارکت معنادار زنان افغانستان در مجامع و مذاکرات بینالمللی شدهاند. قابل ذکر است که حکومت فعلی از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، محدودیتهای گستردهای بر حقوق و آزادیهای اساسی زنان وضع و آنان را از آموزش و کار منع کرده است. ملا هبتالله آخندزاده، رهبر حکومت سرپرست حدود یک ماه پیش قانون امر به معروف و نهی از منکر را توشیح کرد که براساس آن صدای زنان «عورت» محسوب میشود و شنیده شدن آن در بیرون از خانه منع شده است.
توماس گرینفیلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد از سیاستهای حکومت سرپرست در قبال زنان و دختران انتقاد کرده و میگوید که «استقبال مطلق حکومت فعلی از زنستیزی استبدادی عمیقاً نگران کننده است». خانم گرینفیلد، روز (جمعه، ۳۰ سنبله) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود تاکید کرده است که حکومت فعلی هرچه زودتر باید به عملکردهای «زنستیز» خود در برابر زنان پایان دهند. وی تاکید کرد: «ایالات متحده به صراحت گفته که هرگونه گام معنادار جهت عادیسازی روابط با حکومت سرپرست، وابسته به اقدامات این گروه از جمله رفتار با زنان و دختران، خواهد بود.» در حالی نگرانیها از وضعیت زنان و دختران افغانستان مطرح میشود که زنان در این کشور از ابتداییترین حقوقشان محروم هستند. قابل ذکر است که حکومت فعلی، با روی کار آمدن دوبارهیشان در آگوست ۲۰۲۱ در افغانستان، حدود ۸۰ فرمان محدودکننده بر زنان و دختران صادر کرده است. همچنین حکومت سرپرست پس از بازگشت به قدرت در افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از تحصیل محروم و سپس دانشجویان دختر را از رفتن به دانشگاهها دولتی و خصوصی و آموزشگاههای خصوصی منع کردند. باید گفت که محدودیتهای حکومت فعلی، باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. سازمان ملل متحد و جامعهی جهانی در سه سال اخیر بارها خواستار لغو ممنوعیت حق آموزش و کار زنان در افغانستان شدهاند، اما حکومت سرپرست تا اکنون به این خواستها اعتنا نکرده است. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند. همچنین به تازگی، قانون جدید امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی حتا صدای زنان را «عورت» عنوان کرده است. بخش زنان سازمان ملل پیش از این نیز گفته بود که محدودیتها بر زنان تاثیر مخربی بر زندگی آنان در افغانستان داشته است.
شماری از زنان معترض و اعضای جنبش اعتراضی موسوم به «جنبش شنبههای ارغوانی» از وضع محدودیتهای حکومت سرپرست بر زنان بهویژه حجاب اجباری انتقاد کرده و میگویند که پوشش اجباری بخشی از یک کمپین عمدی و سیستماتیک برای حذف زنان از فضاهای اجتماعی، خاموش کردن صدای آنان و از بین بردن نقش زنان و دختران در جامعه است. اعضای این جنبش با نشر بیانیهای در حساب کاربری ایکسشان، نوشتهاند که تحمیل پوشش اجباری از سوی حکومت فعلی بر زنان و دختران، پایههای «آزادی و کرامت انسانی» آنان را نابود کرده است. در ادامه آمده است: «وضع این محدودیتهای سرکوبگر نه تنها آزادی زنان را تهدید میکند، بلکه به ویران شدن مسیر پیشرفت و توسعهی افغانستان منجر خواهد شد. هیچ جامعهی بدون مشارکت فعال و توانمندسازی زنان نمیتواند به عدالت و پیشرفت دست یابد.» آنان از تاثیرهای روانی و فزیکی پوشش اجباری بر زنان نیز ابراز نگرانی کردند. زنان معترض تاکید کردند که پوشش اجباری سبب ایجاد احساس بیگانهگی و انزوای درونی در بین زنان میشود. آنان در این مورد گفتهاند: «این تحمیل، هویت فردی و اجتماعی زنان را سرکوب کرده و توانایی بیان فردیت و آزادی را از آنان سلب میکند. احساس مداوم محدودیت و عدم حق انتخاب، منجر به اضطراب، افسردگی و کاهش عزت نفس میشود.» اعضای جنبش شنبههای ارغوانی میگویند: «پوشیدن تمام بدن و لباسهای محدود کننده سبب مسایل مختلف سلامت جسمی میشود. این لباسها بهویژه در آبوهوای گرم افعانستان، خطرات جدی برای سلامت زنان بهبار میآورد و باعث بیماریهای پوستی، کمآبی بدن و گرمازدگی میشود.» آنان تاکید کردند: «پوشش اجباری نمونهی از سیاستهای سرکوبگر حکومت فعلی است. این دولت با انکار حقوق بنیادین انسانی و اجتماعی زنان، نه تنها به هویت و خودمختاری آنان حمله میکند، بلکه آینده و توسعهی جامعهی افغانستان را نیز بهطور کلی در خطر میاندازد.» این در حالی است که حکومت سرپرست در سه سال گذشته متهم به نقض گستردهی حقوق بشری بهویژه حقوق زنان و دختران است. این انتقادها در حالی مطرح میشود که حکومت فعلی در سومین سال از حاکمیت شان قانون «امر به معروف و نهی از منکر» خود را توشیح کرده و اکنون در سراسر کشور نافذ است. مادهی سیزدهم این قانون که دارای هشت بند است به «احکام مربوط به حجاب زن» اختصاص داده شده است.