برچسب: زنان و دختران

3 ماه قبل - 104 بازدید

سیاره دشتی، ریيس بنیاد فهیم دشتی «مدال تاج‌گذاری پادشاه چارلز سوم» را از سوی پارلمان کانادا دریافت کرده است. علی احساسی، ریيس کمیته امور خارجی و توسعه بین‌المللی پارلمان کانادا در برنامه‌ای این مدال را به خانم دشتی اهدا کرد. آقای احساسی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است: «افتخار داشتم که مدال تاج‌گذاری پادشاه چارلز سوم را به افراد برجسته‌ای که بر جامعه، کشور ما و فراتر از آن تأثیر گذاشته‌اند، اهدا کنم.» سیاره دشتی، ریيس بنیاد فهیم دشتی گفته است که این مدال از سوی پارلمان کانادا به ۲۵ تن اهدا شده است. حکومت کانادا اعلام کرده است که این مدال را به مناسبت تاج‌گذاری چارلز سوم، پادشاه بریتانیا برای ۳۰ هزار تن اهدا می‌کند. مدال تاج‌گذاری چارلز سوم، پادشاه بریتانیا که همزمان پادشاه کشورهای مشترک‌المنافع از جمله کانادا هم است، سه روز پیش از مراسم تاج‌گذاری چارلز سوم که در ۱۶ ثور ۱۴۰۲ برگزار شد، توسط حکومت کانادا طراحی شد. در وبسایت فرماندار کل کانادا آمده است که این مدال برای ۳۰ هزار «فرد شایسته» اهدا خواهد شد. براساس اعلامیه فرماندار کل کانادا، مدال تاج‌گذاری پادشاه چارلز سوم به افرادی تعلق می‌گیرد که با دستاوردهای برجسته خود، چه در داخل و چه در سطح بین‌المللی، اعتبار و افتخار برای کانادا به ارمغان آورده‌اند. همچنین بنیاد فهیم دشتی روز (جمعه، ۲۴ حوت) با نشر اعلامیه‌ای نوشته است که سیاره دشتی این مدال را «به پاس خدمات ارزنده‌اش در عرصه رسانه، حمایت از آزادی بیان و مبارزه خستگی‌ناپذیرش برای حقوق زنان در افغانستان» دریافت کرده است. سیاره دشتی همسر فهیم دشتی، از روزنامه‌نگاران و فعالان رسانه‌ای سرشناس افغانستان است که پس از سقوط افغانستان در سنبله ۱۴۰۰ توسط نیروهای حکومت سرپرست در پنجشیر کشته شد. فهیم دشتی پس از سقوط کابل به پنجشیر رفت و به‌عنوان سخنگو به جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود پیوست. گفتنی است که بنیاد فهیم‌ دشتی، در سال ۱۴۰۱ پس از کشته فهیم دشتی به منظور یادبود از او و «به منظور حمایت از خبرنگاران و رسانه‌های آزاد در افغانستان» ایجاد شده است که سیاره دشتی همسرش این نهاد را مدیریت می‌کند.

ادامه مطلب


3 ماه قبل - 113 بازدید

نمایندگی اتحادیه اروپا برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که دسترسی به خدمات صحی برای زنان و دختران این کشور ضروری است. این نمایندگی این موضوع را امروز (پنج‌شنبه، ۲۳ حوت) در روز پنجم و آخر کارزار خود برای حمایت از زنان افغانستان در حساب کاربری ایکس خود مطرح کرده است. نمایندگی اتحادیه اروپا برای افغانستان تاکید کرده است که در همکاری با سازمان صحی جهان به بیش از ۹۵ هزار زن این کشور خدمات سرپایی برای بیماری‌های عفونی ارائه داده است و بیش از هفت هزار و ۷۰۰ تن از آنان خدمات بستری را دریافت کرده‌اند. در اعلامیه آمده است:‌ «تقویت سیستم امنیت صحی افغانستان برای پاسخ‌گویی موثر به شیوع بیماری‌ها حیاتی است.» در ادامه آمده است که اتحادیه اروپا از تقویت خدمات تشخیصی و درمان بیماری‌های عفونی در سراسر کشور حمایت می‌کند تا نتایج سلامتی بیماران بهبود یابد. این نمایندگی افزوده است که برنامه‌های‌شان به آموزش کارمندان صحی کمک کرده و بیش از ۵۸۱ زن در زمینه سلامت روان، ۴۱ تن در پیش‌گیری و کنترل عفونت و تکنیک‌های آزمایشگاهی مهارت‌های جدیدی کسب کرده‌اند و به این ترتیب کیفیت خدمات صحی افزایش یافته است. قابل ذکر است که نمایندگی اتحادیه اروپا برای افغانستان به مناسبت هشت مارچ یا روز جهانی زنان، کارزار پنج‌روزه‌ای را برای حمایت از زنان و دختران افغانستان آغاز کرده بود. در حالی اتحادیه اروپا از دسترسی زنان به خدمات صحی دفاع می‌کند که اعمال محدودیت‌های دست‌وپاگیر حکومت سرپرست بر زنان، دسترسی این قشر به خدمات صحی را متاثر کرده و در حالت نابودی قرار داده است. براساس دستور حکومت فعلی، داکتران مرد حق ندارند بیماران زن را در نبود محرم شرعی آنان معالجه کنند. همچنین حکومت سرپرست در بیش از سه سال گذشته محدودیت‌های زیادی علیه شهروندان کشور، به‌ویژه زنان و دختران وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان از رفتن به مکتب، دانشگاه و کار منع شده و از ابتدایی‌ترین حقوق‌شان نیز محرومند. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند. این در حالی است که حکومت سرپرست در افغانستان بارها گفته که حقوق شهروندان، از جمله حقوق زنان در چارچوب احکام اسلامی در کشور بیشتر از پیش تأمین شده است.

ادامه مطلب


3 ماه قبل - 112 بازدید

اتحادیه اروپا درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که تداوم بحران حقوق بشری و انسانی در افغانستان پیامدهای ویرانگری، به‌ویژه برای زنان و دختران این کشور در پی خواهد داشت. اتحادیه اروپا این اظهارات را در نشست کمیته دایمی کمیساری عالی پناهند‌گان سازمان ملل متحد مطرح کرده و خواهان تحقق کامل و برابر حقوق بشر، توان‌مندسازی، مشارکت و رهبری زنان در تمام عرصه‌های اجتماعی شده است. همچنین اتحادیه اروپا با نشر اعلامیه‌ای گفته است که کشورهای عضو این اتحادیه سرکوب سازمان‌یافته زنان و دختران توسط حکومت سرپرست را محکوم کرده است. در اعلامیه آمده است که این کشورها از وضعیت فعلی افغانستان به شدت ابزار نگرانی کرده است. کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا تاکید کرده‌اند که مردم افغانستان همچنان با بحران شدید انسانی و حقوق بشری مواجه‌‌اند. در اعلامیه همچنان بر اهمیت دسترسی مهاجران افغانستانی به آموزش، بهداشت و معیشت پایدار تاکید شده است. نمایند‌گی اتحادیه اروپا در افغانستان نیز در روز چهارم کارزار خود برای حمایت از زنان افغانستان گفته است که از دو هزار و ۹۵۴ کسب‌وکار زیر اداره حکومت سرپرست حمایت کرده است. در ادامه آمده است که افزون بر این، ۹ هزار و ۳۳۱ زن بازگشت‌کننده فاقد مدرک که در معرض خطر خشونت قرار داشتند، حمایت مدیریت موردی دریافت کرده‌اند. این اتحادیه گفته است که با همکاری سازمان بین‌المللی مهاجرت از زنان و دختران افغانستان حمایت می‌کند. این نمایندگی تاکید کرده است: «زنان آواره، مهاجر و بازگشته به درآمد پایدار نیاز دارند. برنامه‌های اتحادیه اروپا، برای زنان آواره‌ی افغانستانی کسب و کارهای دوامدار ایجاد می‌کند. همچنان ما به طور کامل از استقلال اقتصادی زنان حمایت می‌کنیم.» اتحادیه اروپا در هشت مارچ یا روز جهانی زنان کارزار پنج‌روزه‌ای را برای حمایت از زنان افغانستان آغاز کرده بود.

ادامه مطلب


3 ماه قبل - 120 بازدید

امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دایمی ایران در سازمان ملل متحد گفته است که محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی حکومت سرپرست علیه زنان و دختران افغانستان غیرشرعی بوده و در تعارض با سنت‌های فرهنگی افغانستان نیز است. خبرگزاری ایرنا گزارش داده است که آقای ایروانی این اظهارات در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد مطرح کرده و گفته است که وضعیت زنان و دختران در افغانستان همچنان وخیم است. نماینده دایمی ایران در سازمان ملل متحد تاکید کرده است: «سیاست‌ها و فرامین، از جمله ممنوعیت حضور زنان و دختران در موسسات صحی، آنان را بیش‌ از پیش از حقوق اساسی‌شان محروم و بحران بهداشت و درمان در افغانستان را تشدید کرده است.» امیرسعید ایروانی از حکومت سرپرست خواسته است که این اقدامات را مورد بازنگری قرار دهند و گام‌های فوری برای احیای حقوق زنان بردارند. این مقام ایرانی در حالی این اظهارات مطرح می‌کند که جمهوری اسلامی با حکومت فعلی افغانستان رابطه‌ی نزدیک سیاسی و اقتصادی دارد. قابل ذکر است که حکومت سرپرست در بیش از سه سال گذشته محدودیت‌های زیادی علیه شهروندان کشور، به‌ویژه زنان و دختران وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان از رفتن به مکتب، دانشگاه و کار منع شده و از ابتدایی‌ترین حقوق‌شان نیز محرومند. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند. این در حالی است که حکومت سرپرست در افغانستان بارها گفته که حقوق شهروندان، از جمله حقوق زنان در چارچوب احکام اسلامی در کشور بیشتر از پیش تأمین شده است.

ادامه مطلب


3 ماه قبل - 118 بازدید

در ادامه‌ی محدودیت زنان و دختران افغانستان، جنیفر کارول مک‌نیل، وزیر صحت ایرلند در دیدار با شماری از زنان افغانستانی، نقض حقوق بشر توسط حکومت سرپرست را محکوم کرده است. نمایند‌گی ایرلند در سازمان ملل امروز (چهارشنبه، ۲۲ حوت) در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که به حمایت و دادخواهی برای زنان و دختران افغانستان ادامه خواهد داد. نمایند‌گان نزدیک به ده کشور در شورای امنیت سازمان ملل روز گذشته نیز سرکوب زنان از سوی حکومت فعلی را محکوم کرده بودند. قابل ذکر است که حکومت فعلی بیش از سه سال است که دختران و زنان افغانستان را از تحصیل و کار محروم و آزادی‌های فردی آنان را نقض کرده‌اند این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. قابل ذکر است که در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند..

ادامه مطلب


3 ماه قبل - 116 بازدید

نمایند‌گی اتحادیه اروپا در افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که از دو هزار و ۹۵۴ کسب‌وکار زیر اداره حکومت سرپرست حمایت کرده است. این اتحادیه گفته است که از استقلال اقتصادی زنان حمایت می‌کند. این نمایندگی امروز (چهارشنبه، ۲۲ حوت) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که در روز چهارم کارزار خود برای حمایت از زنان و دختران افغانستان این موضوع را مطرح کرده است. نمایند‌گی اتحادیه اروپا همچنان در ادامه تاکید کرده است که از ۶۳۸ زن برای حفظ شغل‌شان حمایت شده است. در ادامه آمده است که افزون بر این، ۹ هزار و ۳۳۱ زن بازگشت‌کننده فاقد مدرک که در معرض خطر خشونت قرار داشتند، حمایت مدیریت موردی دریافت کرده‌اند. این اتحادیه گفته است که با همکاری سازمان بین‌المللی مهاجرت از زنان و دختران افغانستان حمایت می‌کند. این نمایندگی تاکید کرده است: «زنان آواره، مهاجر و بازگشته به درآمد پایدار نیاز دارند. برنامه‌های اتحادیه اروپا، برای زنان آواره‌ی افغانستانی کسب و کارهای دوامدار ایجاد می‌کند. همچنان ما به طور کامل از استقلال اقتصادی زنان حمایت می‌کنیم.» اتحادیه اروپا در هشت مارچ یا روز جهانی زنان کارزار پنج‌روزه‌ای را برای حمایت از زنان افغانستان آغاز کرده بود. در حالی این اتحادیه از حقوق زنان و دختران افغانستان دفاع می‌کند که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب، دانشگاه و ورزش منع کرده‌ است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. قابل ذکر است که در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

ادامه مطلب


3 ماه قبل - 109 بازدید

شماری از فعالان حقوق بشر در نشستی گفته‌اند که زنان و دختران افغانستان در بند سرکوب، فقر، نابرابری و ستم قرار گرفته‌ و دست‌آوردهایی که در دو دهه گذشته با تلاش و مبارزه به دست آورده بودند، اکنون از بین رفته است. فعالان حقوق بشر این اظهارات را در نشستی که از سوی «هزاره‌های حوزه نیو انگلند» در شهر بوستون ایالت ماساچوست آمریکا برگزار شده بود، مطرح کرده و گفته‌اند که زنان در افغانستان روزی در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی همتراز با مردان نقش ایفا می‌کردند، اما امروز از تمامی حقوق انسانی خود محروم شده‌اند. در قطع‌نامه‌ای که از سوی هزاره‌های حوزه نیو انگلند منتشر شده، آمده است که سیاست حکومت سرپرست نه‌تنها سرنوشت میلیون‌ها دختر را به تاریکی کشانده، بلکه آینده‌ی افغانستان را نیز با بحران عمیقی مواجه کرده‌است. در قطع‌نامه آمده است که حکومت فعلی فرصت‌های شغلی را از زنان گرفته، آنان را از مشارکت در سیاست، اقتصاد و اجتماع محروم کرده است. فعالان حقوق بشر در قطع‌نامه گفته‌اند: «زنان افغانستان نه‌تنها از حقوق اولیه خود بی‌بهره‌اند، بلکه هرگونه اعتراض یا مطالبه‌ی برابری [آنان] با خشونت سرکوب می‌شود.» این فعالان حقوق بشر گفته‌اند که مبارزه برای حقوق زنان، یک وظیفه جهانی و ضروری و به‌عنوان انسان‌های متمدن، همبستگی خود را با تمامی زنان جهان که برای آزادی، عدالت و برابری مبارزه می‌کنند، اعلام می‌کند. فعالان حقوق بشر از سازمان ملل متحد، اتحادیه‌ی اروپا، سازمان همکاری‌های اسلامی، نهادهای مدافع حقوق بشر، رسانه‌های بین‌المللی و تمامی کشورهای متعهد به ارزش‌های انسانی خواسته است که سیاست‌های محدودکننده‌ علیه زنان افغانستان را محکوم کنند. این فعالان حقوق بشر از جامعه‌ی جهانی و سازمان‌های مدافع حقوق بشر نیز خواسته‌اند که رفتار حکومت فعلی با زنان را به عنوان آپارتاید جنسیتی به رسمیت بشناسند و برای جرم‌انگاری آن، تحت قوانین بین‌المللی، از جمله در پیش‌نویس کنوانسیون جنایات علیه بشریت، تلاش کنند. همچنین داکتر سیما سمر، رییس پیشین کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در این نشست گفته است که حکومت فعلی زنان را در افغانستان با وضع محدویت‌های شدید علیه حقوق و آزادی‌های اساسی شان «به اسارت» گرفته‌اند. رییس پیشین کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در این نشست گفته است که هیچ صلحی در جهان بدون مشارکت زنان پایدار بوده نمی‌تواند.

ادامه مطلب


3 ماه قبل - 98 بازدید

تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا، همبستگی خود را با زنان افغانستان اعلام کرده و سرکوب سیستماتیک آن‌ها را محکوم کرده و می‌گوید که هیچ کشوری نمی‌تواند در شرایطی که نیمی از جمعیت آن از حقوق اساسی محروم است، به شکوفایی برسد. آقای بلر در پیامی به مناسبت روز جهانی زن، بر استقامت و پایداری زنان افغانستانی تاکید کرده و مبارزه آن‌ها برای عدالت و برابری را ضرورتی برای آینده‌ی افغانستان دانسته است. وی تاکید کرد: «پس از بازگشت حکومت سرپرست به قدرت، زنان افغانستان با سرکوب سیستماتیک مواجه شده‌اند؛ از حق تحصیل محروم شده، از زندگی عمومی کنار گذاشته شده و از آزادی‌های اساسی خود بی‌بهره مانده‌اند. با این حال، وی مقاومت آن‌ها را استثنایی توصیف کرده است.» او با اشاره به دو دهه گذشته افغانستان، گفت که این کشور در مسیری متفاوت قرار داشت؛ مسیری که در آن، زنان نقش حیاتی در شکل‌دهی آینده آن ایفا می‌کردند. تونی بلر افزوده است: «البته چالش‌های بزرگی وجود داشت، اما کشور پیشرفت‌های قابل‌توجهی به‌ویژه برای زنان داشت. دختران در مکتب بودند، زنان در دولت، تجارت و بازار کار حضور داشتند. این پیشرفت نباید و نمی‌تواند بی‌ثمر بماند.» نخست‌وزیر پیشین بریتانیا می‌گوید که فداکاری‌های مردم افغانستان و جامعه بین‌المللی نباید به فراموشی سپرده شود. وی افزود که دو دهه گذشته نشان داده است که زنان افغانستان، در صورت برخورداری از فرصت، به پیشرفت و تعالی دست می‌یابند. همچنین او در بخشی از پیامش اطمینان داده است: «مبارزه زنان افغانستان نادیده گرفته نشده و از پایداری و شجاعت آن‌ها قدردانی کرده است. شجاعت شما در برابر سرکوب، جهان را تحت تأثیر قرار داده است. مبارزه شما برای آزادی و کرامت نادیده گرفته نمی‌شود.» در حالی تونی بلر از حقوق زنان و دختران افغانستان دفاع می‌کند که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب، دانشگاه و ورزش منع کرده‌ است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. قابل ذکر است که در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

ادامه مطلب


3 ماه قبل - 118 بازدید

نمایندگی اتحادیه اروپا در افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که در سال گذشته به ارزش ۴.۸ میلیون یورو به زنان و دختران کارآفرین در افغانستان کمک فراهم کرده است. اتحادیه اروپا این موضوع را امروز (دوشنبه، ۲۰ حوت) در کارزار پنج‌روزه‌ای که برای حمایت از زنان افغانستان برگزار شده بود، مطرح کرده و گفته است که از توانمندسازی اقتصادی زنان و دختران افغانستان حمایت می‌کند. در ادامه آمده است که دو هزار و ۵۴ زن در افغانستان را از طریق پروژه «مالا» در زمینه تجارت‌های کوچک آموزش داده است. نمایندگی اتحادیه اروپا تاکید کرده است که افزون بر این، پروژه «مالا» تا سال ۲۰۲۵ میلادی حدود ۱۴ هزار و ۵۰۰ شغل را حفظ کرده است. این در حالی است که حکومت فعلی زنان را از کار کردن در نهادهای دولتی و غیردولتی حذف کرده است. همچنین حکومت سرپرست در بیش از سه سال گذشته محدودیت‌های زیادی علیه شهروندان کشور، به‌ویژه زنان و دختران وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان از رفتن به مکتب، دانشگاه و کار منع شده و از ابتدایی‌ترین حقوق‌شان نیز محرومند. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند. حکومت سرپرست در افغانستان بارها گفته که حقوق شهروندان، از جمله حقوق زنان در چارچوب احکام اسلامی در کشور بیشتر از پیش تأمین شده است.

ادامه مطلب


3 ماه قبل - 166 بازدید

به مناسبت روز جهانی زن (۸ مارچ)، فرصتی فراهم می‌شود تا نگاهی عمیق‌تر به وضعیت تحصیل و سواد زنان در افغانستان بیندازیم؛ کشوری که تاریخ پرفراز و نشیبی در زمینه حقوق زنان، به‌ویژه حق آموزش، تجربه کرده است. تحصیل و سواد، به‌عنوان پایه‌های اصلی توانمندسازی افراد و جوامع، برای زنان افغانستان نه تنها یک حق اساسی، بلکه ابزاری برای رهایی از محدودیت‌ها و بازسازی آینده‌ای روشن‌تر بوده است. با این حال، این مسیر همواره با چالش‌های عدیده‌ای از جمله جنگ، فقر، فرهنگ مردسالارانه و سیاست‌های تبعیض‌آمیز همراه بوده است. اولین اقدام اصلاحی برای آموزش زنان تلاش برای آموزش زنان در افغانستان به بیش از یک قرن پیش بازمی‌گردد. در زمان پادشاهی امان‌الله خان (۱۹۱۹-۱۹۲۹)، اصلاحات مدرنی با هدف بهبود وضعیت زنان آغاز شد. او با تأکید بر اهمیت تحصیل زنان، مکاتب دخترانه را تأسیس کرد و حتی گروهی از دختران را برای تحصیل به خارج از کشور فرستاد. ملکه ثریا، همسر امان‌الله، نیز نقش مهمی در این اصلاحات داشت و با تأسیس نشریه‌ای به نام ارشادالنسوان، به آگاهی‌بخشی زنان کمک کرد. اما این تلاش‌ها با مخالفت‌های شدید سنتی و مذهبی روبه‌رو شد و با سقوط امان‌الله، تحصیل زنان به حاشیه رفت. در دهه‌های بعدی، به‌ویژه در زمان ظاهر شاه و پس از آن در دوران جمهوری (دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰)، زنان به تدریج به مکاتب و دانشگاه‌ها راه یافتند. در این دوره، حضور زنان در عرصه‌های آموزشی و حرفه‌ای افزایش یافت و آمارها نشان می‌دهد که تا سال ۱۹۹۱، حدود ۷ هزار زن در مؤسسات آموزش عالی و ۲۳۰ هزار دختر در مکاتب مشغول تحصیل بودند. با این حال، این پیشرفت‌ها عمدتاً در شهرها متمرکز بود و مناطق روستایی همچنان از دسترسی به آموزش محروم بودند. تأثیر جنگ و حاکمیت امارت اسلامی در دهه ۱۹۹۰ با آغاز جنگ‌های داخلی و به‌ویژه تسلط امارت اسلامی در دهه ۱۹۹۰، تحصیل زنان به یکی از تاریک‌ترین دوره‌های خود رسید. این گروه با تفسیر سخت‌گیرانه از قوانین اسلامی، تحصیل دختران را به‌طور کامل ممنوع کردند. مکاتب دخترانه تعطیل شد، معلمان زن از کار اخراج شدند و نرخ سواد زنان به شدت کاهش یافت. در این دوره، تخمین زده می‌شود که نرخ سواد زنان در مناطق روستایی به ۳ تا ۴ درصد و در شهرها به حدود ۱۳ درصد سقوط کرد. این محدودیت‌ها هم دسترسی زنان به آموزش را از بین برد، و هم پیامدهای عمیقی بر سلامت، اقتصاد و ساختار اجتماعی افغانستان گذاشت. پیشرفت‌ها پس از سال ۲۰۰۱ پس از سقوط امارت اسلامی در سال ۲۰۰۱، با حمایت جامعه جهانی و دولت جدید افغانستان، تلاش‌هایی برای احیای آموزش زنان آغاز شد. قانون اساسی سال ۲۰۰۳ حق تحصیل زنان و دختران را به رسمیت شناخت و ماده ۴۴ این قانون دولت را مکلف به توسعه تعلیم برای زنان کرد. میلیون‌ها دختر به مکاتب بازگشتند و دانشگاه‌ها بار دیگر پذیرای زنان شدند. تا سال ۲۰۱۷، بر اساس گزارش‌ها، حدود ۳.۵ میلیون کودک از جمله تعداد قابل توجهی دختر به مکاتب دسترسی داشتند، هرچند هنوز ۸۵ درصد از کودکانی که از تحصیل محروم بودند، دختران بودند. در این دوره، حضور زنان در حرفه‌هایی چون پزشکی، معلمی و حتی سیاست افزایش یافت و چهره‌هایی چون شمسیه حسنی(هنرمند)، لیمه آفشید(شاعر) و هدی خموش(روزنامه‌نگار و فعال حقوق زن)، الهام‌بخش نسل جدیدی از زنان شدند. با این حال، این پیشرفت‌ها شکننده بود. ناامنی، فقر و سنت‌های مردسالارانه همچنان موانع بزرگی بودند. در بسیاری از مناطق، خانواده‌ها به دلیل نگرانی‌های امنیتی یا باورهای فرهنگی از فرستادن دختران به مکتب خودداری می‌کردند. همچنین، کمبود معلمان زن و زیرساخت‌های آموزشی، به‌ویژه در روستاها، دسترسی به تحصیل را محدود کرده بود. سقوط نظام جمهوری و وضعیت کنونی از آگست ۲۰۲۱، با بازگشت حکومت سرپرست به قدرت، وضعیت تحصیل و سواد زنان بار دیگر به مخاطره افتاد. حاکمان جدید در ابتدا وعده‌هایی برای اعتدال دادند، اما به سرعت سیاست‌های محدودکننده را اعمال کردند. دختران از تحصیل بالاتر از صنف ششم منع شدند و در دسامبر ۲۰۲۲، تحصیلات دانشگاهی زنان نیز ممنوع شد. حتی انستیتوت‌های پزشکی، که آخرین پناهگاه آموزشی برای دختران بود، در دسامبر ۲۰۲۴ بسته شد. این اقدامات، افغانستان را به تنها کشوری در جهان تبدیل کرده است که به‌طور سیستماتیک زنان را از آموزش محروم می‌کند. امروز، بیش از یک میلیون دختر از رفتن به مکتب محروم هستند و نزدیک به ۳۳۰ هزار دختری که در سال ۲۰۲۳ صنف ششم را به پایان رساندند، نمی‌توانند تحصیل خود را ادامه دهند. این محدودیت‌ها نه تنها آینده فردی این دختران را نابود می‌کند، بلکه پیامدهای بلندمدتی بر جامعه دارد. مادران بی‌سواد نمی‌توانند به تربیت نسل بعدی کمک کنند و کمبود متخصصان زن در بخش‌هایی چون صحت و تعلیم، مشکلات را تشدید می‌کند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که ۹۰ درصد زنان در افغانستان بی‌سواد هستند و این آمار در سایه سیاست‌های کنونی رو به وخامت است. مقاومت و امید با وجود این محدودیت‌ها، زنان افغانستان دست از مبارزه -برای تعلیم و تحصیل- نکشیده‌اند. صنف‌های درسی مخفی توسط معلمان شجاع تأسیس شده و برنامه‌های آموزشی آنلاین، هرچند با چالش‌هایی چون کمبود برق و اینترنت، به برخی دختران کمک کرده است. اعتراضات خیابانی زنان، با شعارهایی چون «تحصیل، کار، آزادی»، نشان‌دهنده عزم آن‌ها برای بازپس‌گیری حقوق‌شان است، هرچند این اعتراضات اغلب با سرکوب خشونت‌آمیز مواجه شده است. جامعه جهانی نیز بارها این وضعیت را محکوم کرده و سازمان ملل تأکید کرده که آموزش زنان شرط اساسی برای به رسمیت شناختن حکومت سرپرست است. اما تاکنون، فشارهای بین‌المللی نتوانسته تغییری در سیاست‌های این رژیم ایجاد کند. سخن پایانی وضعیت تحصیل و سواد زنان در افغانستان، آینه‌ای از چالش‌ها و امیدهای این کشور است. در حالی که تاریخ نشان‌دهنده تلاش‌های مستمر برای بهبود این وضعیت است، واقعیت کنونی حکایت از عقب‌گردی دردناک دارد. روز جهانی زن فرصتی است تا جهان به یاد آورد که آموزش زنان نه تنها یک حق، بلکه ضرورتی برای صلح، توسعه و عدالت است. زنان افغانستان، با وجود همه دشواری‌ها، همچنان مشعل امید را روشن نگه داشته‌اند و این وظیفه ماست که صدای آن‌ها را بشنویم و از مبارزه‌شان حمایت کنیم.

ادامه مطلب