وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت سرپرست درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که به رادیوهای «بیگم» و «جوانان» اجازه داده است که نشرات خود را از سرگیرند. این وزارت شام روز (شنبه، ۴ حوت) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که مسوولان این دو رادیو متعهد شدند که پس از این مطابق سیاست حکومت فعلی و «اصول خبرنگاری» فعالیت کرده و از هرگونه تخلف خودداری می‌کنند. مسوولان رادیوهای بیگم و جوانان تا اکنون در مورد از سرگیری فعالیت شان و شرایط آن، اظهارنظر نکرده‌اند. این در حالی است که وزارت اطلاعات و فرهنگ در ۱۶ ماه دلو اعلام کرده بود که نشرات رادیو بیگم را به‌دلیل سوءاستفاده از جواز و تهیه برنامه برای یک تلویزیون که در خارج از کشور قرار دارد، متوقف کرده است. یک روز پس از آن، این رادیو اعلام کرد که کارمندان وزارت اطلاعات و فرهنگ و نیروهای استخبارات با یورش به دفتر این رادیو در کابل، دو کارمند مرد را بازداشت و کمپیوتر‌ها، هارددیسک‌ها، اسناد و تلفن‌های همراه خبرنگاران زن را با خود برده‌اند. حکومت فعلی تا اکنون در مورد آزادی دو کارمند مرد این رادیو اظهارنظر نکرده‌اند و مشخص نیست که آنان آزاد شده‌اند و یا هنوز در بازداشت هستند. قابل ذکر است که رادیو بیگم در هشتم مارچ سال ۲۰۲۱ میلادی، هم‌زمان با روز جهانی همبستگی زنان ایجاد شده بود و اکثر کارکنانش زن بودند‌. نشرات آن در ۱۲ ولایت کشور، از جمله کابل، پروان، بامیان، بغلان، لوگر، میدان وردک و غزنی قابل دسترس بود. این رادیو را حمیده امان، کارآفرین اهل افغانستان مقیم فرانسه راه‌اندازی کرده است و از سوی «مؤسسه‌ی بیگم برای زنان» مدیریت می‌شد. خانم امان «اکادمی بیگم» را نیز تأسیس کرده است که به دختران بالاتر از صنف ششم و محروم از آموزش، به‌صورت آنلاین آموزش می‌دهد. ویدیوهای آموزشی این رادیو از طریق رادیو بیگم نیز منتشر می‌شد و از طریق تلویزیونی به همین نام نیز قابل دسترس است.

قصر سفید آمریکا با انتقاد از سیاست‌های حکومت فعلی در برابر زنان و دختران می‌گوید که «خروج فاجعه‌بار» نیروهای آمریکایی از افغانستان به دستور جوبایدن، رییس‌جمهور پیشین آمریکا، سبب شده است که زنان و دختران، با سیاست «سرکوب» روبرو بوده و از این وضعیت رنج می‌برند. آنا کلی، معاون سخنگوی کاخ سفید این موضوع را در پاسخ به پرسش واشنگتن پست درباره‌ی تاثیر تعلیق کمک‌های آمریکا بر برنامه‌های آموزشی زنان افغانستان بیان کرده و گفته است: «خروج فاجعه‌بار جو بایدن از افغانستان به حکومت فعلی اجازه داد تا این گروه حکومت این کشور را خصمانه تصرف کرده و سیاست‌های شرعی قرون وسطایی را بر مردم تحمیل کنند.» در گزارش آمده است که پس از آن که دونالد ترمپ، رییس‌جهمور آمریکا دستور تعلیق کمک‌های خارجی این کشور را صادر کرد، کمک‌های به بخش آموزشی در افغانستان صورت می‌گرفت نیز متاثر شده است. در بخشی از گزارش آمده است: «در حالی‌که حکومت فعلی آموزش‌های بالاتر از صنف ششم را برای دختران ممنوع کرده است، آموزش‌های آنلاین و بورسیه‌های آموزشی آخرین فرصت‌ها و امید برای هزاران دختر و زن بوده است؛ اما تعلیق کمک‌های آمریکا این روزنه‌ی امید را آنان گرفته است.» بربنیاد گزارش روزنامه‌ی واشنگتن پست، آمریکا بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۹ حدود ۱۶۷ میلیون دالر در دانشگاه آمریکایی افغانستان سرمایه‌گذاری کرده بود. این دانشگاه که اکنون به دوحه، قطر منتقل شده است، یکی از بزرگ‌ترین ارائه‌دهندگان آموزش آنلاین برای زنان افغانستانی محسوب می‌شود. دانشگاه آمریکایی افغانستان به دلیل تعلیق کمک‌های مالی، ترم بهار ۲۰۲۵ خود را به حالت تعلیق درآورده است. این اقدام حدود ۷۰۰ دانش‌جو را تحت تأثیر قرار داده است. افزون بر این، دانشگاه آسیایی برای زنان در بنگلادش که به پناهگاهی برای بسیاری از زنان افغانستان تبدیل شده بود، به دلیل تعلیق کمک‌های آمریکا، پذیرش ۳۳۰ دانش‌جوی جدید را به تعویق انداخته است. این تحولات نگرانی‌های گسترده‌ای را در مورد آینده‌ی آموزش زنان افغانستان برانگیخته است. سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری هشدار داده‌اند که تصمیم دولت ترمپ برای توقف کمک‌های خارجی می‌تواند وضعیت زنان و دختران در افغانستان را وخیم‌تر کرده و آنان را از هرگونه آموزش محروم سازد.

کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد هشدار داده است که افغانستان همچنان با چالش‌های شدید بشردوستانه و اقتصادی، نقض حقوق بشر، ناامنی غذایی و آفات طبیعی که ثبات منطقه را در سال ۲۰۲۵ میلادی تهدید می کند، مواجه است. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که چالش‌های مهم، به‌ویژه برای زنان و دختران در افغانستان همچنان ادامه دارد. در گزارش آمده است که قوانین وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست که به تازگی صادر شده است، سیاست‌های سرکوبگرانه‌ی حکومتی را بیش‌تر تثبیت کرده و زنان را از رفتن به مکتب‌ها، دانشگاه‌ها، محل  کار و مکان‌های عمومی منع کرده است. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد برای افغانستان بر جابجایی گسترده‌ی افغان‌ها تاکید می‌کند و افزوده است که ایران و پاکستان روی هم میزبان حدود ۸ میلیون پناهنده افغان هستند که آن‌ها را به بزرگ‌ترین کشورهای میزبان پناه‌جو در جهان تبدیل می‌کند. قابل ذکر است که ایران در حال حاضر میزبان حداقل ۳،۸ میلیون پناهنده و پناه‌جو  است که بیش از ۱ میلیون نفر از سال ۲۰۲۱ میلادی وارد این کشور شده‌اند و این کشور را به بزرگ‌ترین کشور میزبان پناهندگان در جهان تبدیل می کند. در گزارش آمده است که علیرغم مشکلات اقتصادی فزاینده، ایران به ارائه خدمات بهداشتی و آموزشی برای پناهندگان افغان از طریق کارت شناسایی هوشمند ادامه داده است که اسناد آن‌ها را منظم می کند و دسترسی به خدمات را آسان می سازد. همچنین پاکستان حدود ۳،۲ میلیون پناه‌جوی افغان و سایر اتباع افغان را در خود جای داده است که ۷۶ درصد آن‌ها را زنان و کودکان تشکیل می دهند. با این حال، در این گزارش اشاره شده است که در سال‌های اخیر، محیط حفاظتی در پاکستان برای افغان‌ها به گونه‌ی فزاینده‌ای دشوار شده است. در اکتبر ۲۰۲۳، کمیته اپکس پاکستان، طرح بازگرداندن اتباع خارجی غیرقانونی را تصویب کرد ، اقدامی که به طور نامتناسب بر افغان‌ها تاثیر گذاشته است. در این گزارش آمده است که از ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۳، بیش از ۵۰۰ هزار افغان به صورت اجباری از پاکستان به افغانستان بازگردانده شده اند.

کمیسیار عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان برای افغانستان اعلام کرده است که یک زن با کمک نقدی این نهاد با ایجاد تجارت قالین‌بافی در ولایت هرات برای ۵۰ تن فرصت‌های شغلی ایجاد کرده است. این سازمان با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود از این زن به‌نام «آیناز» نام برده است. کمیسیار عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان برای افغانستان تاکید کرده است:‌‌ «کارمندان من می‌گویند که این شغل به آن‌ها کمک کرده تا اعتماد به نفس خود را بازیابند.» قابل ذکر است که با تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست در افغانستان، زنان و دختران با محدودیت‌های سنگین از جمله منع کار، آموزش، تحصیل و آزادی گشت‌وگذار روبرو شده‌اند. همچنین وزارت اقتصاد تحت کنترول حکومت فعلی در نامه‌ای به سازمان‌های غیردولتی خارجی و داخلی به تاریخ ۸ جدی امسال بار دیگر بر توقف فعالیت زنان در این موسسات تاکید کرده است. طبق این اعلامیه، تمامی موسسات غیردولتی موظف‌ هستند از این دستور پیروی کرده و اقدامات لازم را مطابق آن انجام دهند. وزارت اقتصاد در این نامه هشدار داده‌اند که اگر موسسه یا سازمان غیردولتی از این دستور سرباز بزند و به استخدام و کار زنان ادامه بدهد، جواز فعالیت آن از سوی وزارت اقتصاد زیر اداره آنان لغو خواهد شد. این اقدام حکومت فعلی با واکنش‌های تند جامعه‌ی جهانی و نهادهای بشردوستانه روبرو شده است.

کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد از تمامی کشورها خواسته که به بازگشت‌های اجباری اتباع افغانستان، به‌ویژه افراد آسیب‌پذیر از جمله اقلیت‌های قومی و مذهبی، زنان و دختران، روزنامه‌نگاران، فعالان حقوق بشر و اعضای حرفه‌های هنری مانند موسیقی‌دانان، پایان دهند. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که بازرسان حقوق بشر هشدار داده‌اند که بیش از ۴۰۰ هزار نفری که از اتباع افغانستان که به کشورشان بازگشته‌اند، با «آزار و اذیت» روبرو شده‌اند. در گزارش آمده است که گروه‌های آسیب‌پذیر به‌ویژه اقلیت‌های قومی، فعالان حقوق بشر و زنان و دختران از جمله کسانی هستند که ممکن است در معرض خطرات جدی در افغانستان قرار گیرند. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد و سازمان بین‌المللی مهاجرت هم‌چنان خواستار تعلیق کامل بازگشت‌های اجباری اتباع افغانستانی از کشورهای مختلف هستند. سازمان‌های بین‌المللی تاکید کرده‌اند که باید به وضعیت حقوقی و انسانی تمامی اتباع افغانستانی توجه ویژه‌ای شود و از اخراج افرادی که ممکن است با خطرات جدی روبرو شوند، جلوگیری گردد. این نهادها هشدار داده‌اند که این افراد ممکن است که در معرض خطرات جدی از جمله «آزار و اذیت‌های فیزیکی و روانی، نقض حقوق بشر و تهدیدات امنیتی» در کشور خود قرار گیرند. همچنین سازمان‌های بین‌المللی در گزارش‌شان خواستار اقدامات لازم برای حمایت از حقوق بشر و رفاه اتباع افغانستان در کشورهای میزبان هستند. این سازمان‌ها می‌گویند که باید تدابیر لازم برای حفظ امنیت، سلامت و رفاه این افراد در کشورهای میزبان اتخاذ شود تا از آسیب‌های احتمالی پیش‌گیری شود و حقوق انسانی آنان در این کشورها رعایت گردد. باید گفت که در نوامبر سال گذشته میلادی، محسین نقوی، وزیر داخله‌ی پاکستان گفته بود که اتباع افغانستان پس از تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۲۳ بدون مجوز مناسب حق زندگی در منطقه‌ی اسلام‌آباد را نخواهند داشت. این تصمیم سبب شد که بسیاری از اتباع برای جلوگیری از بازداشت، مجبور به ترک پاکستان شوند و بیش از 0.4 میلیون نفر به افغانستان بازگشتند. این در حالی است که دولت پاکستان در پاسخ به نگرانی‌های نهادهای بین‌المللی اطمینان داد که اعتبار کارت‌های ثبت‌نام پناهندگان تا تاریخ ۳۰ جون ۲۰۲۴ تمدید شده است.

مسوولان صحی از ولایت غور می‌گویند که در سال جاری خورشیدی ۴۵۰ کودک به بیماری سرخکان در این ولایت مبتلا شده که از این میان دو تن آنان جان باخته‌اند. محمدموسی الفت، متخصص بخش کودکان در شفاخانه‌ی مرکزی ولایت گفته است که بخش مراقبت‌های ویژه‌ی این شفاخانه، پُر از کودکانی است که به تازگی به علت گسترش بیماری سرخکان از بخش‌های گوناگون برای درمان به این شفاخانه آورده شده‌اند. آقای الفت تاکید کرد که تطبیق‌نشدن واکسن ضدبیماری سرخکان، سرازیرشدن سیلاب‌‍‌ها و آگاهی‌نداشتن خانواده‌ها از این بیماری، از علت‌های اصلی ابتلای کودکان به سرخکان است. او افزوده است: «نسبت به دو سال قبل شیوع سرخکان در غور زیاد شده است؛ واکسن‌نشدن کودکان، رعایت‌نکردن نظافت آنان و استفاده از آب‌های غیرصحی از علت‌های ابتلا به سرخکان است.» شماری خانواده‌های این کودکان می‌‌گویند که فرزندان‌شان نخست به بیماری سینه‌بغل و پس از آن به سرخکان مبتلا شده‌اند. محمد داوود باشنده‌ی مرکز ولایت غور گفته است که کودکش حدود هفت روز پیش به سرخکان مبتلا شده است. وی می‌گوید: «از قریه به شفاخانه مراجعه کردیم، کودکم ابتلا سینه‌بغل بود و پس از آن دانه‌ی سرخکان بیرون کرد؛ حالا هم بستری است.» مسوولان در بخش کودکان شفاخانه ولایتی غور گفته‌اند که از آغاز سال روان خورشیدی تا اکنون، بیش از ۴۵۰ کودک به این بیماری مبتلا شده که از این میان دو کودک جان باخته اند. همچنین حسام‌الدین حامی، معاون ریاست صحت عامه‌ی غور تصریح کرد که بیماری سرخکان بیش‌تر در ولسوالی‌های مرغاب، تیوره و بخش‌هایی از اطراف شهر فیروزکوه، مرکز این ولایت، گسترش پیدا کرده است. معاون ریاست صحت عامه گفت: «خدماتی که ما در مقابل بیماری سرخکان داریم، واکسن ضدسرخکان است که در تمام مرکزهای صحی موجود است. باشندگان غور می‌توانند کودکان شان را واکسن کنند تا در آینده از ابتلا به بیماری سرخکان در امان باشند. واکسن سراسری هر سه سال یک بار راه‌اندازی می‌شود.» باید گفت که سرخکان، از بیماری‌های ساری شایع در میان کودکان است. تب شدید، بی‌اشتهایی، سرفه و تراوش‌های جلدی، از نشانه‌های ابتلا به این بیماری است.

ریاست صحت‌ عامه ولایت بادغیس از ثبت یک مورد مثبت پولیو یا فلج کودکان در این ولایت خبر داده است. محمد یوسف نجمی، مدیر عمومی معافیت کتلوی ریاست صحت عامه‌ی ولایت بادغیس روز گذشته (جمعه، ۳حوت) به رسانه‌ها گفته است که آزمایش پولیوی یک دختر پنج‌ساله مثبت بوده است. این نخستین مورد مثبت پولیو یا فلج کودکان در افغانستان در سال جاری میلادی است. آقای نجمی تاکید کرده است که این دختر باشنده روستای «قروتو» ولسوالی بالامرغاب ولایت بادغیس است. در حال حاضر افغانستان و پاکستان تنها کشورهای جهان هستند که بیماری فلج کودکان یا پولیو در آن‌ها به صفر نرسیده است. براساس آمار سازمان جهانی صحت، پاکستان در سال ۲۰۲۴ میلادی ۷۳ مورد و افغانستان ۲۵ مورد پولیو را گزارش داده بود. ۱۴ مورد آن تنها در ولایت قندهار بود. همچنین مقامات پاکستانی، هفته‌ی گذشته نخستین مورد مثبت فلج کودکان در سال ۲۰۲۵ را در این کشور گزارش دادند. با این وجود، مقامات سازمان جهانی صحت هشدار داده‌اند که توقف کمک‌های مالی ایالات متحده آمریکا، برنامه‌ی محو ویروس پولیو در افغانستان و پاکستان را تهدید می‌کند. حنان بلخی، رییس منطقه‌ای سازمان جهانی صحت در مدیترانه‌ی شرقی، در یک کنفرانس خبری آنلاین، بر نقش حیاتی کمک‌های مالی آمریکا در بخش تلاش‌های نظارتی این سازمان بر پولیو و سایر امراض قابل انتقال، تاکید کرده است. همچنین او در بخشی از صحبت‌هایش اعلان ترمپ مبنی بر خروج ایالات متحده از سازمان جهانی صحت را «تاسف‌آور» خواند و گفته است که این کشور از دهه‌ها به اینسو از حامیان عمده‌ی کار این سازمان در مدیترانه شرقی بوده است.

منابع محلی از ولایت غور می‌گویند که یک دختر جوان در مرکز این ولایت خود را حلق‌آویز کرده و به زندگی‌اش پایان داده است. دست‌کم دو منبع به رسانه گوهرشاد گفته‌اند که این دختر شام روز (پنج‌شنبه، ۲ حوت) در منطقه «دهن اخته خانه» از مربوطات غرب شهر فیروز کوه، مرکز ولایت غور پس از مشاجره لفظی با پدرش، خودش را حلق‌آویز کرده است. منبع تاکید کرد که این دختر صامعه نام داشت و ۱۹ ساله بود. منبع افزوده است که این دختر یک سال قبل با مردی نامزد شده بود، اما با نامزدش اختلاف داشت. منبع دلیل خودکشی این دختر را مخالفت با ازدواج اجباری خواند. منبع گفت که نیروهای حکومت سرپرست برادر و مادر صامعه را بازداشت کرده‌اند. مسوولان محلی در غور تا اکنون درباره‌ی این قضیه چیزی نگفته‌اند. این در حالی است که هفته‌ی قبل نیز یک نوعروس در قندهار و یک زن جوان در کابل خودکشی کردند‌. باید گفت که میزان خودکشی زنان و دختران در سراسر افغانستان و به ویژه در ولایات شرق کشور پس از تسلط حکومت فعلی به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته است. بیماری‌های روانی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی خودکشی‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.