اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد در افغانستان می‌گوید که در سال ۲۰۲۵ میلادی، ۵.۸ میلیون نفر در افغانستان به سرپناه اضطراری و کمک‌های غیرغذایی ضرورت دارند. این نهاد امروز (سه‌شنبه، ۱۸ جدی) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این افراد شامل خانواده‌های سیل‌زده، بازگشت‌کنندگان و کسانی می‌شوند که در اقامتگاه‌های غیررسمی زندگی می‌کنند. دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد تاکید کرده است که که شرکای بشردوستانه رسیدگی به نیازهای ۱.۱ میلیون نفر را در اولویت قرار داده است. در ادامه آمده است که برای ارائه‌ی کمک‌های اضطراری، تجهیزات زمستانی و سرپناه به این افراد به ۱۷۹ میلیون دالر بودجه نیاز است. همچنین از اعلامیه‌ای اوچا آمده است که کوچک شدن فضای حفاظتی، اقتصاد شکننده، دسترسی ناکافی به خدمات اساسی، خطرات طبیعی و شوک‌های ناشی از آب و هوا و نیز پویایی‌های سیاسی منطقه‌ای همچنان توانایی افغان‌ها را برای بهبودی پس از 40 سال درگیری تضعیف می‌کند. این نهاد تاکید کرد: «در سال 2025، تقریبا نیمی از جمعیت، حدود 22.9 میلیون نفر به دلیل ظرفیت محدود برای برآوردن نیازهای مزمن و حاد، برای زنده ماندن به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند. علاوه بر این، تحمیل مداوم محدودیت‌های مرتبط با حقوق توسط مقامات عملی حکومت فعلی خطرات حفاظتی را در میان زنان، دختران و پسران، جوانان و سایر گروه‌های در معرض خطر افزایش داده است و دسترسی آنها به خدمات ضروری نجات جان و فرصت‌های معیشتی را محدود کرده است.» این در حالی است که اوچا دیروز نیز اعلام کرده بود که در سال جاری میلادی ۱۴.۸ میلیون نفر در افغانستان به کمک‌های غذایی و کشاورزی برای زنده ماندن نیاز دارند. این نهاد گفته بود که شرکای بشردوستانه ۱۴.۲ میلیون نفر را در اولویت قرار داده‌اند و برای رسیدگی به نیازهای آنان نیاز به ۱.۰۹ میلیارد دالر بودجه است.

ریاست دعوت و ارشاد وزارت صحت‌عامه‌ی حکومت سرپرست، به تازگی ۱۱ بست «مبلغ دین» را برای اداره‌های ملکی از جمله شفاخانه‌ها به اعلام گذاشته است. نسخه‌ی از فهرست بست‌های اعلام شده که به تازگی منتشر شده، آمده است که این وزارت در کنار مبلغان مرد، یک «مبلغ و مدرس زن» نیز استخدام می‌کند. در ادامه آمده است که مبلغان دینی در ادارات ملکی از جمله شفاخانه‌ها، موظف هستند که بر «پوشش، رفتار و عقاید» کارمندان نظارت و دخالت کنند. این بست‌ها در مراکز صحی ولسوالی‌های کابل است. همچنین شماری از رسانه‌ها گزارش داده‌اند که در برخی از مراکز صحی، از جمله مراکز ترک اعتیاد نیز مبلغان دینی استخدام شده‌اند. حکومت سرپرست در حالی‌ در مراکز صحی مبلغ دینی استخدام می‌کنند که مراکز صحی با کمبود پرسنل حرفه‌ای، از جمله داکتر زن مواجه‌اند. همچنان حکومت فعلی تحصیل زنان و دختران را ممنوع کرده و این ممنوعیت در آینده نیز بخش صحت افغانستان را با بحران جدی مواجه خواهد کرد. باید گفت که حکومت سرپرست پیش از این در دانشگاه‌ها مبلغ و ملا امام استخدام کرده‌اند. این گروه در هر اداره ریاستی تحت عنوان دعوت و ارشاد ایجاد کرده که گفته می‌شود مسوولیت آن نظارت بر پوشش و عقاید کارمندان است.

سازمان جهانی صحی می‌گوید که از آغاز سال ۲۰۲۴ میلادی تا اکنون، ۹۲ واقعه مثبت فلج کودکان یا پولیو در افغانستان و پاکستان ثبت شده‌اند که از این میان ۲۵ مورد آن در افغانستان و ۶۷ مورد دیگر در پاکستان وجود دارند. این سازمان در گزارشی گفته است که ۳ مورد جدید پولیو در هفته جاری در ایالت‌های بلوچستان، سند و خیبرپختونخوا پاکستان ثبت شده‌اند. سازمان جهانی صحت در ادامه تاکید کرده است که این واقعات مثبت در منطقه کیلا عبدالله در ایالت بلوچستان، کشمور در ایالت سند و تانک در ایالات خیبرپختونخوا گزارش شده‌اند. آمار واقعات مثبت پولیو در ۲۰۲۴ قابل ذکر است که سال ۲۰۲۴ میلادی با ۹۳ واقعه مثبت پولیو، گواه افزایش بی‌پیشینه این بیماری در افغانستان و پاکستان نسبت به سال پیش از آن بوده است. این در حالی است که در سال ۲۰۲۳ میلادی، تنها ۱۲ واقعه مثبت پولیو در افغانستان و پاکستان گزارش شدند که هر دو کشور هر کدام با ۶ مورد، گواه واقعات مثبت فلج کودکان بوده‌اند. در همین حال سازمان جهانی صحی می‌گوید که ۴۱ نمونه جدید محیطی نیز در هفته جاری گزارش شده‌اند که همه در پاکستان هستند. به گفته این سازمان، ۲۳ واقعه مثبت محیطی پولیو در ایالت سند، هشت واقعه در در ایالت پنجاب، ۷ مورد در ایالت بلوچستان و دو واقعه مثبت محیطی در ایالت خیبرپختونخوا بوده است. شمار واقعات مثبت پولیو در سراسر افغانستان به ۲۳ واقعه رسید. در طول چند ماه اخیر، موارد مثبت فلج اطفال در برخی ولایات به ویژه در جنوب افغانستان به طور دوامدار در حال افزایش است. افغانستان و پاکستان دو کشوری در جهان اند که هنوز هم بیماری پولیو از کودکان در آن قربانی می‌گیرد. پاکستان از ماه جنوری سال گذشته میلادی تا حالا ۶۹ مورد فلج کودکان را تایید کرده است. پولیو یک مرض ویروسی است که قابل درمان نیست و تنها توسط واکسن پولیو وقایه و محو می‌شود.

زمستان و بحران فقر؛ برنامه جهانی غذا برای افغانستان در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که میلیون‌ها تن در این کشور نیازمند کمک‌های فوری هستند. این سازمان این اظهارات را امروز (سه‌شنبه، ۱۷ جدی) در یادداشتی در حساب کاربری ایکس خود مطرح کرده است. برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد تاکید کرده است که اکثریت این خانواده‌ها ناگزیر هستند از میان غذا و گرم نگه‌داشتن فرزندان‌شان یکی را انتخاب کنند. این سازمان با ابراز نگرانی از بحران اقتصادی در افغانستان خواهان کمک‌های فوری از سوی نهادهای بین‌المللی شده است. همچنین برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد پیش‌تر نیز گفته بود که برای کمک به نیازمندان در افغانستان برای شش ماه آینده به ۷۱۸ میلیون دالر نیاز است. برنامه جهانی غذا اذعان داشت که پنج میلیون تن در این کشور نمی‌دانند وعده بعدی غذایی‌شان از کجا تأمین خواهد شد. به گفته‌ی این دفتر، یک میلیون تن از این افراد در نقاط سخت‌گذر از جمله بدخشان، غور، بامیان و دایکندی قرار دارند. همچنین اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد گفته است که برای رسیدگی به مناطق آسیب‌پذیر در افغانستان در فصل زمستان و بحران فقر؛ به ۶۰۳.۵ میلیون دالر بودجه به‌صورت فوری نیاز است. این دفتر در سال جاری میلادی برای کمک‌رسانی به مردم افغانستان ۳.۰۶ میلیارد دالر بودجه درخواست کرده بود؛ اما گفته می‌شود بخشی از این بودجه تأمین شده است. به‌گفته‌ی اوچا، بیش از ۲۳ میلیون نفر در افغانستان نیاز به کمک دارند. نهادهای امدادرسان خارجی همچنین پیش‌بینی کرده‌اند که زمستان دشواری در انتظار مردم افغانستان خواهد بود.

منابع محلی از ولایت بدخشان می‌گویند که یک پسر جوان در این‌ ولایت مادرش را با ضربات چاقو و به شکل بسیار فجیع به قتل رسانده است. احسان الله کامگار، سخنگوی فرماندهی پولیس ولایت بدخشان نیز با تایید این قتل گفته است که این رویداد حوالی شام روز گذشته (دوشنبه، ۱۷ جدی) در روستای «مومن‌آباد» از مربوطات ولسوالی کشم این ولایت رخ داده است. آقای کامگار تاکید کرده است که این جوان با استفاده از چاقو مادر‌ش را به شکل بسیار فجیع به ‌قتل رسانده‌ است. سخنگوی پولیس بدخشان افزوده است که این پسر جوان سپس از انجام قتل، از ساحه متواری شده است. وی در ادامه گفت که قاتل توسط نیروهای پولیس بدخشان از ولسوالی کشم بازداشت شده است؛ اما هنوز علت و انگیزه‌ی این قتل مشخص نیست. او می‌گوید که این پسر جوان تحت نظارت نیروهای پولیس این ولایت قرار دارد و تحقیقات در مورد انگیزه و چگونگی قتل جریان دارد. همچنین سخنگوی پولیس ولایت بدخشان در مورد هویت این پسر جوان جزییات ارائه نکرده است. باید گفت که تا اکنون مشخص نیست که از این زن چند فرزند دیگر به‌جا مانده و خودش چند ساله بوده است. این زن در حالی توسط پسرش به قتل می‌رسد که بر اساس گزارش‌ها، دست‌کم پنج زن در دو ماه اخیر توسط اعضای خانواده‌ از جمله پدر، برادر و پسرشان به قتل رسیده‌اند. این پنج رویداد در ولایت‌های بغلان، فاریاب، هرات و بادغیس رخ داده و در آن، زنان به صورت بی‌رحمانه‌ای توسط اقارب نزدیک‌شان به قتل رسیده‌اند. پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، قتل‌های مرموز زنان، کودکان و جوان در در سراسر کشور افزایش کم‌پیشینه یافته است. بیماری‌های روانی، خصومت شخصی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی این قتل‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.

سازمان همکاری اسلامی اعلام کرده است که قرار است به تاریخ ۱۱ تا ۱۲ ماه جاری میلادی در اسلام آباد، نشستی را درباره «آموزش زنان در جهان اسلام» برگزار کند. رسانه‌های پاکستانی گزارش داده‌اند که ادامه‌ی ممنوعیت آموزش و تحصیل دختران و زنان افغانستان در حاکمیت حکومت سرپرست محور این نشست است. در گزارش‌ها آمده است که این نشست با عنوان «آموزش دختران در جوامع مسلمان: چالش‌ها و فرصت‌ها» برگزار می‌شود و یک ابتکار با حمایت عربستان سعودی و با میزبانی پاکستان است. در ادامه آمده است که تا اکنون حدود ۳۰ وزیر خارجه از کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی شرکت خود را در این نشست دو روزه، تایید کرده‌اند. هرچند دستور کار دقیق این نشست پخش نشده؛ اما منابع به اکسپرس تربیون گفته‌اند که یکی از اهداف اصلی آن «ایجاد فشار بر حکومت فعلی برای تجدید نظر در ممنوعیت تحصیل دختران» است. ممنوعیت آموزشی دختران در افغانستان حکومت فعلی با برگشت به قدرت در آگوست ۲۰۲۱ میلادی، آموزش دختران بالاتر از صنف ششم در مکتب‌ها و تحصیلات زنان و دختران در دانشگاه‌های کشور را منع کرد. هرچند در ابتدا این سیاست حکومت فعلی به عنوان یک اقدام موقت تلقی می‌شد و بسیاری امیدوار بودند که مکتب‌ها پس از تعطیلات زمستانی بازگشایی خواهند؛ اما با گذشت سه سال حکومت سرپرست نه تنها از این اقدام شان پا عقب نکشیده است، بلکه این ممنوعیت را تشدید نیز کرده است. مسوولان حکومت فعلی به تازگی تحصیل دختران در نهادهای طبی که آخرین روزنه امید برای دختران و زنان کشور عنوان می‌شد را نیز ممنوع کرده و به انستیتوت‌های پزشکی دستور داده‌اند تا زنان و دختران دانشجو را جذب نکنند. هنوز مشخص نیست که آیا در این نشست از مسوولان حکومت فعلی دعوت خواهد شد یا خیر. همچنین شماری از رسانه‌ها گزارش داده‌اند که یک مقام اشتراک کننده در این نشست، به شرطی که نامش فاش نشود، پیشنهاد کرده که مسوولان حکومت فعلی باید بخشی از این نشست باشند.

شماری از پناه‌جویان افغانستان در پاکستان می‌گویند که نیروهای امنیتی این کشور روند اخراج و بازداشت مهاجران فاقد مدارک قانونی را تشدید کرده است. در بین مهاجران بازداشت شده، زنان و کودکان نیز شامل هستند. منابع از میان مهاجران اهل افغانستان در پاکستان امروز (دوشنبه، ۱۷ جدی) به رسانه گوهرشاد گفته‌اند که شماری زیادی از پناه‌جویان افغانستانی در مناطق (I-11)، (B-17) و بهارکو، از مربوطات اسلام‌آباد، پایتخت پاکستان، بازداشت شده و به کمپ‌ها منتقل شدند. منبع در مورد آمار دقیق بازداشت‌‌شدگان جزییات ارائه نکرده است، اما می‌گوید که در میان بازداشت‌شدگان زنان و کودکان نیز شامل هستند. همچنین براساس نوارهای تصویری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، نشان می‌دهد که زنان و کودکان نیز در میان بازداشت‌‌شد‌گان هستند. در روزهای اخیر، شماری زیادی از پناه‌جویان اهل افغانستان از ترس بازداشت پولیس پاکستان پنهان شده‌اند. منبع افزود که روند بازداشت پناه‌جویان پس از تنش‌های اخیر میان حکومت سرپرست و پاکستان و شروع سال ۲۰۲۵ میلادی افزایش یافته است. پیش‌تر، دو شهروند افغانستان نوار تصویریی را نشر کردند و گفتند که از ترس پولیس پاکستان خود را در تشناب پنهان کرده‌اند. پولیس پاکستان تا اکنون به‌طور رسمی درباره بازداشت و اخراج پناه‌جویان اظهار نظر نکرده است، اما روند بازجویی و بازداشت به‌ شدت ادامه دارد. پناه‌جویان می‌گویند که در فصل سرما از ترس خانه‌های‌شان را رها کرده و در کنار خیابان‌ها پناه برده‌اند. شماری زیادی از نهادها به روند واکنش نشان داده و خواهان توقف این روند شدند. همچنین شماری از زنان معترض، بازداشت مهاجران افغانستانی توسط پولیس پاکستان را نقض حقوق بشر خوانده و از ادامه این روند ابراز نگرانی کرده‌اند. جنبش پنجره امید در اعلامیه‌ای افزوده است که در صورت اخراج مهاجران از پاکستان، آنان با تهدید جدی در افغانستان روبرو خواهند شد. به گفته این جنبش، بیشتر مهاجران در پاکستان از ترس تهدیدات فرار کرده‌اند و منتظر پرونده‌های پناهند‌گی خودشان به کشور سوم هستند. در متن این اعلامیه آمده است: «جنبش پنجره امید اخراج اجباری و آزار و اذیت مهاجران افغانستان، به خصوص زنان و کودکان، از پاکستان نقض آشکار حقوق بشر می‌داند.» این جنبش از سازمان ملل و نهادهای حقوق بشری خواسته است که هرچه سریع‌تر جلوی اقدامات دولت پاکستان مبنی بر بازداشت مهاجران را بگیرند.

منابع محلی از ولایت خوست می‌گویند که پنج عضو یک خانواده در اثر گازگرفتگی در مرکز این ولایت جان باخته‌اند. دست‌کم دو منبع به رسانه گوهرشاد گفته‌اند که این رویداد شب گذشته (یک‌شنبه، ۱۶ جدی) در یک آپارتمان مسکونی در حوزه اول امنیتی این ولایت رخ داده است. منبع تاکید کرد که جان باخته‌گان شامل پدر، مادر و سه پسر خوردسال است که اعضای یک خانواده هستند. همچنین طاهر احرار، سخنگوی فرماندهی پولیس ولایت خوست با تایید این رویداد می‌گوید که قربانیان گازگرفتگی اعضای یک خانواده بودند. آقای احرار افزوده است که این خانواده از باشندگان ولسوالی سروبی ولایت پکتیکا بودند. سخنگوی پولیس ولایت خوست گفت که اعضای این خانواده برای تداوی مادر خود از پکتیکا به این ولایت آمده بودند. باید گفت که در فصل سرما در افغانستان خانواده‌ها از گاز و زغال‌سنگ جهت گرمایش خانه‌ها استفاده می‌کنند که هرازگاهی باعث حوادث مرگ‌بار گازگرفتگی و زغال‌گرفتگی می‌شود. پیش از این از ولایت‌های دیگر کشور نیز مرگ افراد براثر گازگرفتگی گزارش شده است. بی‌احتیاطی و عدم امکانات معیاری از عوامل این حادثه دانسته می‌شود. علائم گازگرفتگی مسمومیت با منوکسیدکربن می‌تواند طیف وسیعی از علائم را شامل شود که در بیماری های مختلفی دیده می‌شود، متاسفانه بسیاری از این علائم شبیه به علائم سرماخوردگی است و اکثر افراد فکر می‌کنند به دلیل سردی هوا دچار سرماخوردگی شده‌اند و سعی در خوابیدن می‌کنند. سردرد، ضعف جسمانی، سرگیجه و بی قراری، تهوع و استفراغ، خمیازه کشیدن بیش ازحد، کاهش دید، حالت خواب آلودگی شدید، کسلی، خستگی و کاهش قدرت عضلانی و ... از جمله مهم‌ترین این علائم است.

مسوولان محلی از ولایت تخار می‌گویند که شیوع بیماری تنفسی در میان کودکان این ولایت به صورت چشم‌گیر افزایش یافته است. محمدآصف محمدی، آمر شفاخانه ولایتی تخار، روز گذشته (یک‌شنبه، ۱۶ جدی) به خبرنگاران گفته است که این بیماری از یک هفته به این‌سو افزایش یافته و بیشتر مبتلایان کودکان خورد سال هستند. آقای محمدی در ادامه تاکید کرده است که تا اکنون ۴۵۰ کودک در پی ابتلا به این بیماری به شفاخانه ولایتی بستری شدند. آمر شفاخانه ولایت تخار افزوده است که سرفه شدید و درد سینه از نشانه‌های ابتلا به این بیماری در میان کودکان است. با وجود افزایش بیماری تنفسی در میان کودکان، شماری از بیماران در شهر تالقان، مرکز ولایت تخار، از نبود دارو و عدم دسترسی به خدمات به موقع در شفاخانه ولایتی تخار شکایت دارند. آنان از حکومت سرپرست و نهادهای صحی خواستار رسیدگی بیشتر به بیماران تنفسی و به‌ویژه کودکان شدند. باید گفت که شیوع بیماری تنفسی در زمستان و تابستان بین کودکان افزایش پیدا می‌کند. همچنین قابل ذکر است که هر زمستان سرماخوردگی، آنفولانزا و سایر بیماری‌های تنفسی را به همراه دارد که می تواند به سرعت گسترش یابد، به ویژه در بین کودکان. دکتر لورا سانتوس، مدیر بخش مراقبت های ویژه کودکان در بیمارستان کودکان هاسنفیلد نیویورک در مورد نکاتیاز جمله نحوه مراقبت از کودکان مبتلا به بیماری های تنفسی، علائمی که ممکن است نشان دهند بیماری جدی تر باشد و نکاتی برای کمک به بهبودی کودک شما در خانه مشاوره  می دهد.