سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که در پی کامل تعلیق کمک‌های خارجی آمریکا دست‌کم ۴۲۰ مرکز صحی در سراسر افغانستان تعطیل شده‌اند. این نهاد با نشر گزارشی گفته است که تعطیلی این مراکز، ۳.۰۵ میلیون نفر را در ۳۰ ولایت افغانستان متأثر کرده است. سازمان بهداشت جهانی با نشر نموداری از تاثیرات تعلیق کمک‌های آمریکا بر ارائه خدمات صحی در افغانستان نوشته است که از ماه فبروری تا اکنون فعالیت دست‌کم ۲۲ نهاد اجرایی همکار با این سازمان متوقف شده است. در ادامه آمده است که در پی تعلیق کمک‌های آمریکا ۱۱ مرکز صحی در کابل، ۶۷ مرکز در مناطق مرکزی، ۸۰ مرکز در شرق، ۶۲ مرکز در شمال‌شرق، ۴۹ مرکز در شمال، ۷۰ مرکز در جنوب‌غرب، ۳۴ مرکز در جنوب و ۴۷ مرکز در غرب کشور تعطیل شده‌اند. گزارش هشدار داده است که توقف کمک‌های آمریکا تاثیرات منفی بر دسترسی مردم به خدمات صحی نجات‌بخش در افغانستان گذاشته است. همچنین این سازمان در بخشی از گزارشش از اهداکنندگان خواست که برای جلوگیری از «وخامت بیشتر اوضاع بشری»، بودجه جایگزینی را به مراکز صحی افغانستان اختصاص دهند. این درحالی است که آمریکا پس از روی‌کارآمدن دونالد ترمپ، کمک‌های خارجی خود را تعلیق کرد. این کشور بزرگترین کمک‌کننده به افغانستان بود. به‌تازگی صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در افغانستان هشدار داده است که به دلیل کاهش بودجه، ۶.۳ میلیون نفر که بیشتر آنان زنان و دختران هستند، دسترسی به مراقبت‌های صحی ضروری را از دست خواهند داد. پیش‌تر سازمان جهانی صحت در افغانستان هشدار داده بود که به‌دلیل کمبود بودجه، ۸۰ درصد مراکز صحی تحت حمایت این سازمان در افغانستان تعطیل خواهند شد.

خبرگزاری باختر که تحت کنترول حکومت سرپرست قرار دارد، گزارش داده است که یک بازرگان به نام عبدالظاهر بشیری می‌خواهد یک شفاخانه ۴۰۰ بستر ویژه کودکان در شهر هرات بسازد. در گزارش خبرگزاری باختر آمده است که این شفاخانه با هزینه پنج میلیون دالر ساخته خواهد شد و ویژه درمان کودکان خواهد بود. در ادامه آمده است که این شفاخانه در زمینی به مساحت ۲۰ هزار متر مربع و در هشت طبقه ساخته خواهد شد. مراقبت‌های ویژه، تداوی بیماری‌های قلبی، لابراتوار مجهز، بانک خون و مرکز مشاوره بخش‌هایی از این شفاخانه خواهد بود. در همین حال، عبدالظاهر بشیری، تاجر ملی سرمایه‌گذار این نهاد خیریه می‌گوید که با ساخت این شفاخانه از رفتن خیلی از مریض‌ها به خارج از کشور جلوگیری خواهد شد. وی تاکید کرد که متعهد به ساخت کامل این شفاخانه است و به تکمیل آن موفقانه عمل می‌کند. همچنین نور جلال جلالی، سرپرست وزارت صحت عامه در مراسم افتتاح این پروژه گفت که این وزارت تلاش می‌کند تا خدمات صحی معیاری و عادلانه را به مردم ارائه کند و با تجار افغان در این زمینه همکاری می‌نماید. این در حالی است که وضعیت صحی در افغانستان، به ویژه برای زنان، وخیم گزارش شده است. کم‌بود مرکزهای صحی، محدودیت‌های فرهنگی و کاهش دسترسی به خدمات بهداشتی، چالش‌های جدی برای زنان در سراسر این کشور ایجاد کرده است.

صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (UNFPA) برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که هزاران زن در سراسر افغانستان با بیماری «فیستول یا ناسور زایمانی» زندگی می‌کنند. این سازمان به‌مناسبت روز جهانی «پایان دادن به فیستول زایمانی» با نشر گزارشی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این آسیب یکی از «جدی‌ترین و غم‌انگیزترین آسیب‌های زایمان» بوده که قابل درمان می‌باشد. صندوق جمعیت سازمان ملل در ادامه تاکید کرده است که فیستول زایمانی علاوه بر آسیب جسمی، سبب افسردگی، انزوای اجتماعی و احساس شرم و حتی «فکر کردن به خودکشی» زنان نیز می‌شود. «فیستول زایمانی» معمولا پس از زایمان طولانی و بدون مراقبت‌های صحی مناسب ایجاد و باعث بی‌اختیاری مزمن ادرار در زنان می‌شود. این بیماری با آنکه با یک جراحی ساده و کم‌هزینه قابل تداوی می‌باشد، اما فقر، باورهای غلط و محدودیت‌ها، دسترسی بسیاری از زنان به درمان را دشوار کرده است. گزارش به نقل از اندرو سابرتون، معاون مدیر اجرایی صندوق جمعیت سازمان ملل نوشته است: «یک جراحی ساده و کم‌هزینه فیستول، به بیماران فرصت دوباره‌ای برای زندگی می‌دهد. این جراحی، سلامت و عزت‌نفس را به زنانی که مدت‌ها در سکوت رنج کشیده‌اند، بازمی‌گرداند.» صندوق جمعیت سازمان ملل متحد تاکید کرده است: «فیستول زایمانی، که اغلب ناشی از زایمان طولانی و مسدود شده است، تا ۴۲۰۰۰ زن را در افغانستان تحت تأثیر قرار می‌دهد. بسیاری از آنها زنان جوانی هستند که در مناطق صعب‌العبور و بدون دسترسی به مراقبت‌های به موقع زندگی می‌کنند. انگ مرتبط با این بیماری منجر به رها شدن و آسیب مادام‌العمر می‌شود.» همچنین پیو اسمیت، مدیر صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در آسیا و اقیانوسیه، با تاکید بر تداوی این مشکل گفته است: «بازماندگان فیستول نه تنها درد و ناراحتی جسمی را تحمل می‌کنند، بلکه با انگ اجتماعی و انزوای عمیقی نیز مواجه هستند. به همین دلیل حمایت روانی-اجتماعی برای کمک به بهبودی و بازیابی زندگی آنها بسیار مهم است.» این گزارش به‌نقل از دکتر منگل، داکتر جراح در شفاخانه‌ی زنان و زایمان ملالی نوشته است که هر روز یک یا دو بیمار را در این شفاخانه جراحی می‌کنند. وی گفت که زنان مبتلا به این بیماری «نه‌تنها به درمان، بلکه به دلسوزی و مشاوره نیز نیاز دارند.» صندوق جمعیت سازمان ملل متحد گفته از سه مرکز فیستول در ولایت‌های کابل، هرات و ننگرهار پشتیبانی کرده و جراحی، تجهیزات، خدمات ارجاع و آموزش را برای کارکنان صحی فراهم می‌کند. این نهاد افزوده که در سال ۲۰۲۴ میلادی تنها شفاخانه‌ی زنان و زایمان ملالی در کابل، ۲۰۰ زن مبتلا به این بیماری قابل پیشگیری را، جراحی و درمان کرده است.

صندوق جمعیت سازمان ملل متحد برای افغانستان اعلام کرده است که به دلیل کاهش بودجه، ۶.۳ میلیون نفر که بیشتر آنان زنان و دختران هستند، دسترسی به مراقبت‌های صحی ضروری را از دست خواهند داد. این نهاد امروز (پنج‌شنبه، ۱ جوزا) در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که صدها مرکز صحی در مناطق دورافتاده و کلینیک‌های سیار در افغانستان مجبور به تعطیلی هستند. در ادامه آمده است که به دلیل کاهش بودجه‌ی کمک‌های بشردوستانه زنان و دختران دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی ضروری، از جمله خدمات نجات‌بخش سلامت مادران را از دست خواهند داد. باید گفت که پیشتر سازمان جهانی صحت در افغانستان هشدار داده بود که به‌دلیل کمبود بودجه، ۸۰ درصد مراکز صحی تحت حمایت این سازمان در افغانستان تعطیل خواهند شد. سازمان جهانی صحت تاکید کرده است که پس از توقف کمک‌های آمریکا در فبروری، فعالیت ۲۰۲ مرکز صحی در افغانستان تعلیق شده است. سازمان جهانی صحت هشدار داده بود که بدون مداخله‌ی فوری، بیش از ۲۲۰ مرکز دیگر ممکن است تا جون ۲۰۲۵ میلادی بسته شود و ۱.۸ میلیون نفر دیگر به مراقبت‌های صحی اولیه دسترسی نداشته باشند. همچنین بخش صحت افغانستان که به کمک‌های خارجی وابسته بود، پس از کاهش کمک‌ها در پی روی‌کارآمدن حکومت سرپرست و کاهش کمک‌های بشری، با فروپاشی مواجه شد. طی سه سال اخیر برخی از مراکز صحی افغانستان تحت حمایت نهادهای جهانی و کمک‌رسانی بودند؛ اما اکنون این نهادها می‌گویند که با کمبود بودجه مواجه‌اند.

آندره سابرتون، معاون اجرایی صندوق جمعیت سازمان ملل متحد برای افغانستان هشدار داده است که هر دو ساعت یک مادر در کشور به‌دلیل عوارض قابل پیشگیری بارداری، جان خود را از دست می‌دهد. آقای سابرتون این اظهارات را در نشستی در نیویارک مطرح کرده و گفته است که کاهش بودجه‌ی کمک‌های بشری در افغانستان به معنای «از دست دادن جان‌ها و زندگی‌های کمتر زیسته شده» است. وی تاکید کرده است که در طول سفر خود، از خدمات تحت حمایت سازمان ملل در ولایت‌های کابل، بامیان و مرز بین افغانستان و پاکستان بازدید کرده است. آندره سابرتون به کاهش ۳۳۰ میلیون دالری بودجه‌ی صندوق جمعیت سازمان ملل در سراسر جهان، اشاره کرده و افزوده است که از این مقدار بودجه، ۱۰۲ میلیون دالر آن به‌طور مستقیم بر فعالیت این نهاد در افغانستان تاثیر خواهد گذاشت. معاون اجرایی این نهاد سازمان ملل متحد برای افغانستان تصریح کرد که بیشتر این بودجه قرار بود برای تامین سلامت خانواده و مراقبت‌های سیار استفاده شود که هر دو در افغانستان که در حال حاضر یکی از بالاترین میزان مرگ و میر مادران در جهان را دارد، ضروری هستند. این مقام سازمان ملل تخمین زده که ۶.۹ میلیون زن و کودک در افغانستان تحت تاثیر این کاهش بودجه قرار خواهند گرفت و صندوق جمعیت سازمان ملل قادر خواهد بود که تنها ۴۰۰ مرکز صحی از ۹۰۰ مرکز صحی را حمایت کند. به گفته‌ی وی، با وجود این چالش‌ها، صندوق جمعیت سازمان ملل در افغانستان باقی خواهد ماند و به ارائه‌ی مراقبت‌های نجات‌بخش برای نیازمندان ادامه خواهد داد. همچنین وزارت صحت‌ عامه‌ی حکومت سرپرست با نشر اعلامیه‌ای اظهارات معاون UNFPA را رد کرده و گفته که این اظهارات خلاف واقعیت بوده و آمار ارائه شده‌ از سوی این نهاد فاقد شواهد دقیق بوده و ناعادلانه است. این وزارت گفته است که پس از حاکمیت دوباره‌ی حکومت فعلی، توجه ویژه به صحت مادر و کودک در کشور شده است. این در حالی است که حکومت سرپرست پس از بازگشت دوباره به قدرت در ماه آگوست ۲۰۲۱ میلادی، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و دروازه‌های دانشگاه‌های دولتی و خصوصی را نیز به روی دختران بستند. با آنکه افغانستان یکی از بالاترین نرخ‌های مرگ‌ومیر مادران و نوزادان در جهان را دارد، اما حکومت فعلی در زمستان ۱۴۰۳ خورشیدی تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی خصوصی را نیز ممنوع اعلام کرد. این تصمیم واکنش‌های سازمان‌ جهانی صحت و سازمان‌های مدافع حقوق بشری را در پی داشت. سازمان جهانی صحت در اعلامیه‌ای نوشت که ممنوعیت تحصيل دختران در انستیتوت‌های طبی می‌تواند سیستم صحی افغانستان را فلج کند.

جمعیت هلال احمر افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرد که با کمک مالی بنیاد خیریه ملک سلمان، درمان چشم رایگان در ولایت هرات آغاز شده است. در اعلامیه‌ای جمعیت هلال احمر افغانستان که امروز (یک‌شنبه، ۲۸ ثور) نشر شده، آمده است که این برنامه شامل معاینه چشم چهار هزار بیمار چشمی، جراحی رایگان بیش از ۴۰۰ نفر و توزیع عینک است. در اعلامیه آمده است که در این دوره رایگان درمانی قرار است به بیماران دارو و عینک نیز توزیع شود. گفته شده این برنامه تا روز سه‌شنبه هفته‌ی جاری ادامه خواهد داشت. همچنین رضوان احمد بلوچ، مسوول هماهنگی مؤسسه البصر می‌گوید که خدمات این کمپاین شامل معاینه، تشخیص بیماری، تجویز دارو، توزیع عینک طبی و انجام جراحی‌های تخصصی است که با اولویت بیماران نیازمند ارائه می‌شود. در همین حال شمار زیادی باشندگان از ولسوالی‌ها و ولایات اطراف برای درمان به هرات آمده‌اند می‌گویند به دلیل مشکلات اقتصادی، توان پرداخت هزینه درمان چشم را نداشته‌اند و اما اکنون که این خدمات به صورت رایگان فراهم شده ابراز خوشحالی می‌کنند. مراجعه‌کنندگان در دوره از حکومت فعلی می‌خواهند که دایره‌ی ارائه خدمات صحی را در سراسر کشور گسترش دهد. نظام صحی افغانستان عمدتاً به کمک‌های کشورهای تمویل کننده متکی بوده که با روی کار آمدن حکومت سرپرست و قطع کمک‌ها، دچار کمبود منابع مالی و انسانی شده است.

سازمان جهانی بهداشت برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که سال‌ها جنگ و مشکلات اقتصادی در افغانستان، آسیب‌های سنگینی به سلامت روان زنان و کودکان وارد کرده است. این سازمان امروز (چهارشنبه، ۲۴ ثور) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که چندین دهه جنگ در افغانستان افراد بسیاری به‌ویژه زنان و کودکان را با استرس، افسردگی، اضطراب پس از سانحه و سایر شرایط مواجه‌ کرده است. در اعلامیه آمده است که این سازمان برای درک این موضوع با حمایت اتحادیه‌ی اروپا، برنامه‌های سلامت روان و حمایت‌های روانی-اجتماعی متحول‌کننده‌ای را برای نیازمندترین افراد ارائه می‌دهد. سازمان جهانی صحت در ادامه تاکید کرده است که از طریق شفاخانه‌ها و مراکز اجتماعی، جلسات مشاوره، گروه‌درمانی و مدیریت استرس را برای هزاران نفر از جمله زنان، کودکان، سالمندان و افراد دارای معلولیت در سراسر کشور ارائه می‌دهد. در اعلامیه آمده است: «با وجود این تلاش‌ها، اکثر ۳۴ شفاخانه‌ دولتی در افغانستان هنوز فاقد خدمات تخصصی سلامت روان هستند.» همچنین دکتر ادوین سنیزا سالوادور، نماینده سازمان جهانی صحت در افغانستان تاکید کرده است که این سازمان موفق شده است تا پایان نوامبر ۲۰۲۵ میلادی، پنج سرویس یکپارچه MHPSS، بستری و سرپایی را حفظ کند و آینده این خدمات نجات‌بخش همچنان نامشخص است.» سازمان جهانی صحت در این اعلامیه به نقل از زنانی نوشته که در مراکز اجتماعی این نهاد خدمات و مشوره سلامت روان دریافت کرده، صحت‌یاب شده و به «زندگی عادی خود» بازگشته‌اند.

نورجلال جلالی، وزیر صحت عامه حکومت سرپرست در دیدار با رییس سازمان پزشکان بدون مرز در افغانستان خواهان افزایش کمک‌ها و خدمات این سازمان در کشور شده است. این وزارت با نشر اعلامیه‌ای از دیداز نورجلال جلالی با میکاییل لیپی، رییس سازمان داکتران بدون مرز در افغانستان، خبر داده است. در اعلامیه آمده است که دو طرف در این دیدار در مورد فعالیت مرکزهای بهداشت این سازمان در افغانستان گفتگو کرده‌اند. نورجلال جلالی در این دیدار همچنان خواهان «بهبود مراکز صحی و خدمات صحی مربوط به داکتران بدون مرز» و تامین شفافیت در ارائه خدمات از سوی این سازمان شده است. همچنین دو رز قبل نیز جلالی در دیدار با ادوین سینیزا سالوادور، رییس سازمان صحی جهان برای افغانستان و مندیپ راتی رییس تیم پولیو در این سازمان، گفته بود که باید روی حل تمام مشکلات در بخش صحت کار شود. پزشکان بدون مرز یکی از معدود سازمان‌های بهداشتی است که در حال حاضر در افغانستان فعالیت می‌کند. این در حالی است که وضعیت صحی در افغانستان، به ویژه برای زنان، وخیم گزارش شده است. کم‌بود مرکزهای صحی، محدودیت‌های فرهنگی و کاهش دسترسی به خدمات بهداشتی، چالش‌های جدی برای زنان در سراسر این کشور ایجاد کرده است. همچنین چند وقت پیش نمایندگی اتحادیه‌ی اروپا برای افغانستان گفته بود که پشتیبانی و ارائه‌ی خدمات ابتدایی پزشکی در بخش جلوگیری و درمان سوتغذیه به زنان و کودکان در افغانستان حیاتی است.

سازمان جهانی بهداشت هشدار داده است که در این فصل، احتمال شیوع بیماری سرخکان افزایش یافته و از خانواده‌ها خواسته شده است تا برای جلوگیری از شیوع این بیماری، هرچه زودتر کودکان خود را واکسن کنند. این نهاد امروز (یک‌شنبه، ۲۱ ثور) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است: «در این فصل خطر بیماری سرخکان زیاد است. منتظر شیوع بیماری در خانواده نباشید. همین حالا در محل خود به مرکز صحی مراجعه و کودکان خود را واکسن کنید.» سازمان بهداشت جهانی تاکید کرده است که این واکسن برای همه کودکان زیر پنج سال به‌گونه رایگان، تطبیق می‌شود. براساس آمار سازمان ملل، در دو ماه اول سال جاری میلادی بیش از ۱۰۰ نفر براثر بیماری سرخکان در افغانستان جان باخته‌اند. همچنین پزشکان بدون مرز نیز هشدار داده است که روزانه یک کودکان در افغانستان براثر این بیماری جان می‌دهد. طبق گزارش اخیر سازمان بهداشت جهانی در ماه فبروری امسال، هشت هزار و ۷۷۶ مورد مشکوک بیماری سرخکان در این کشور ثبت شده است. در ماه فبروری ۶۹ نفر بر اثر این بیماری جان باخته‌اند. این سازمان در گزارشی اعلام کرده بود که بیش از چهار هزار مورد مشکوک به سرخکان در ولایت‌های هرات، بلخ و هلمند، ثبت شده است. مسوولان حکومت سرپرست با رد این گزارش اعلام کرد که کارزار سراسری واکسیناسیون سرخکان را راه‌اندازی می‌کند.

عبدالولی حقانی، معین وزارت صحت عامه حکومت سرپرست می‌گوید که بیش از پنج هزار و ۳۰۰ کودک در کشور به بیماری تالاسمیا مبتلا هستند. آقای حقانی این اظهارات را در نشستی به مناسبت روز جهانی تالاسمیا در کابل مطرح کرده و گفته است که برای حمایت از بیماران مبتلا به این بیماری اقداماتی انجام شده است، از جمله ایجاد مراکز تشخیص در چندین ولایت کشور. تالاسمیا یک بیماری‌ ارثی است که توانایی بدن در تولید هموگلوبین را مختل می‌کند. وی در ادامه تاکید کرد که بیماران تالاسمیا از اولویت‌های وزارت صحت عامه است و این وزارت خدمات تشخیص، درمان، دوا و خون‌رسانی را به‌گونه رایگان به کودکان مبتلا ارائه می‌کند. او در بخشی از صحبت‌هایش از مردم خواست تا با شرکت در کارزارهای اهدای خون، از بیماران تالاسمیا که نیاز مداوم به تزریق خون دارند، حمایت کنند. همچنین عبدالولی حقانی از نهادهای امدادرسان، از جمله کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، نیز خواست تا از تلاش‌ها برای کمک به بیماران تالاسمیا پشتیبانی کنند. با آنکه آمار دقیق از شیوع تالاسمیا در افغانستان در دست نیست، اما یافته‌های برخی مطالعات، تصویری کلی از گستردگی این بیماری ارائه می‌دهد. بر اساس داده‌هایی که در وب‌سایت «ریسرچ گیت» منتشر شده، حدود یک تا یک‌ونیم میلیون تن در افغانستان حامل ژن بتا-تالاسمیا هستند؛ آماری که از نرخ شیوع ۳.۸ درصدی در میان ۳۶۹ بیمار سرپایی به دست آمده است. همچنین طبق همین داده‌ها، نرخ حاملگی آلفا-تالاسمیا در میان زنان باردار حدود ۱۴.۴ درصد و بتا-تالاسمیا نزدیک به ۳ درصد برآورد شده است. یک گزارش در ماه فبروری ۲۰۲۵ که در مجله هماتولوژی و علوم وابسته منتشر شد، نشان می‌دهد که تنها در ولایت ننگرهار، بیش از ۱۵۰۰ کودک مبتلا به تالاسمیا زندگی می‌کنند. همچنین، پژوهشی در جنوری ۲۰۲۴ میلادی که در مجله علوم طبی پایه افغانستان چاپ شده، نشان می‌دهد که ۱۷.۶ درصد کودکان مبتلا به کم‌خونی که در یک شفاخانه کابل مورد بررسی قرار گرفتند، به بتا-تالاسمیا مبتلا بودند. تالاسمیا یک بیماری جنتیکی است که توانایی بدن برای تولید هموگلوبین پروتئینی در گلبول‌های قرمز که وظیفه انتقال اکسیجن را دارد، مختل می‌سازد. کودکانی که به نوع شدید این بیماری مبتلا هستند، معمولاً به تزریق خون مادام‌العمر و مراقبت‌های ویژه نیاز دارند. در صورت عدم درمان مناسب، تالاسمیا می‌تواند منجر به عوارض جدی از جمله آسیب اندام‌ها و مرگ زودرس شود. این بیماری در مناطقی چون آسیای جنوبی، خاورمیانه و حوزه مدیترانه شیوع بیشتری دارد.