صندوق جمعیت سازمان ملل متحد درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که در سال گذشته میلادی، ۱۳.۷ میلیون تن در افغانستان از کمک‌های این نهاد بهره‌مند شده‌اند. این سازمان امروز (پنج‌شنبه، ۲۵ ثور) در گزارش سالانه ۲۰۲۴ خود گفته است که ۷۸ درصد از این کمک‌ها بر زنان و دختران متمرکز بوده است. در بخشی از گزارش آمده است که این کمک‌ها عمدتاً در بخش خدمات صحی و برای زنان، دختران و نوزادان در ۳۴ ولایت افغانستان ارائه شده‌ است. این نهاد تاکید کرده است که از میان ۱۳.۷ میلیون دریافت‌کننده، ۱۰.۷۳ میلیون را زنان و ۲.۹۷ میلیون تن دیگر را مردان تشکیل می‌دهند. در ادامه آمده است که صندوق جمعیت سازمان ملل متحد از ۲۱۶ میلیون دالر مورد نیاز برای رسید‌گی به نیازمندان، ۱۷۶ میلیون دالر دریافت کرده است. در همین حال، اندرو سابرتون، معاون اجرایی این سازمان، در پی سفر اخیرش به افغانستان تاکید کرده که قطع کمک‌های مالی آمریکا، بحران انسانی در افغانستان را تشدید کرده است. وی تاکید کرده است که حدود ۶.۳ میلیون تن عمدتاً زنان از دریافت مراقبت‌های نجات‌بخش صندوق جمعیت ملل متحد محروم خواهند شد. براساس گزارش‌های موجود کمک‌های بشری به افغانستان کاهش یافته است. آمریکا که بزرگ‌ترین کمک‌کننده به این کشور بود، پس از روی‌کارآمدن دونالد ترمپ کمک‌هایش را به افغانستان و سایر کشورهای فقیر قطع کرده است. در کنار آن، محدودیت وضع شده بر زنان و دختران نیز به اقتصاد بحرانی افغانستان ضربه‌ی سنگین وارد کرده است. همچنین اخراج مهاجران افغانستان از کشورهای ایران و پاکستان ادامه دارد؛ امری که منجر به وخامت وضعیت می‌شود.

شماری زنان معترض و اعضای جنبش اعتراضی زنان پنجره امید می‌گویند که  طرح موزاییک یوناما یا دفتر نمایندگی سیاسی سازمان ملل متحد در افغانستان، در تضاد با اصول بنیادین حقوق بشر است. این جنبش اعتراضی با نشر اعلامیه‌ای گفته است که یوناما با طرح موزاییک، حکومت سرپرست را بدون هیچ‌گونه شرط حقوق بشری، به عنوان شریک گفتگو معرفی کرده که این طرح خود بازتاب‌دهنده‌ی انحصار قدرت است. در ادامه آمده است: «در این طرح، صدای هیچ زن معترض، هیچ قربانی خشونت و هیچ گروه مقاومت مدنی شنیده نشده است. این رویکرد، نفی کامل تنوع  سیاسی، اجتماعی و جنسیتی مردم افغانستان است.» زنان معترض با اشاره به محدویت‌های زنان در افغانستان تاکید کرده‌اند که یوناما خواهان «تعامل سازنده» با حکومت فعلی است. آنان نوشته‌اند: «این طرح عملا پیام می‌دهد که آپارتاید جنسیتی پذیرفتنی است و یوناما، با سکوت در برابر سرکوب ساختاری زنان، به جهان اعلام می‌کند که می‌توان تبعیض جنسیتی را نهادینه کرد و باز هم مشروعیت بین‌المللی به دست آورد.» زنان معترض طرح ارایه‌ شده یوناما را خیانت به مردم افغانستان دانسته‌اند. آن‌ها خواهان لغو فوری طرح موزاییک و آغاز یک روند جامع واقعی با مشارکت نمایندگان مستقل زنان، فعالان مدنی، قربانیان جنگ و نهادهای دموکراتیک شده است. همچنین زنان معترض در این اعلامیه، خواستار تضمین بازگشت بی‌قید و شرط دختران به آموزش، زنان به کار و حضور فعال زنان در زندگی عمومی به عنوان پیش شرط هر نوع  گفتگو شده‌اند. آنان از شورای امنیت سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی خواسته‌اند که آپارتاید جنسیتی در افغانستان را به رسمیت شناخته و آن را محکوم نماید. این در حالی است که یوناما چندی پیش طرحی را به منظور حل بحران جاری سیاسی، حقوق بشری و انسانی در افغانستان تهیه کرده و در نشست اخیر «فرمت دوحه» ارائه داده است. این سند زیر عنوان «رویکرد جامع برای افغانستان»، در ۱۰ صفحه به عنوان «نقشه‌ی راه موزاییک»، در تاریخ ۱۷ فبروری سال  ۲۰۲۵ میلادی به اشتراک گذاشته شده و مستند به توصیه‌های «ارزیابی مستقل وضعیت افغانستان» است که پیش‌تر توسط شورای امنیت سازمان ملل منتشر شد.

سازمان جهانی بهداشت برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که سال‌ها جنگ و مشکلات اقتصادی در افغانستان، آسیب‌های سنگینی به سلامت روان زنان و کودکان وارد کرده است. این سازمان امروز (چهارشنبه، ۲۴ ثور) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که چندین دهه جنگ در افغانستان افراد بسیاری به‌ویژه زنان و کودکان را با استرس، افسردگی، اضطراب پس از سانحه و سایر شرایط مواجه‌ کرده است. در اعلامیه آمده است که این سازمان برای درک این موضوع با حمایت اتحادیه‌ی اروپا، برنامه‌های سلامت روان و حمایت‌های روانی-اجتماعی متحول‌کننده‌ای را برای نیازمندترین افراد ارائه می‌دهد. سازمان جهانی صحت در ادامه تاکید کرده است که از طریق شفاخانه‌ها و مراکز اجتماعی، جلسات مشاوره، گروه‌درمانی و مدیریت استرس را برای هزاران نفر از جمله زنان، کودکان، سالمندان و افراد دارای معلولیت در سراسر کشور ارائه می‌دهد. در اعلامیه آمده است: «با وجود این تلاش‌ها، اکثر ۳۴ شفاخانه‌ دولتی در افغانستان هنوز فاقد خدمات تخصصی سلامت روان هستند.» همچنین دکتر ادوین سنیزا سالوادور، نماینده سازمان جهانی صحت در افغانستان تاکید کرده است که این سازمان موفق شده است تا پایان نوامبر ۲۰۲۵ میلادی، پنج سرویس یکپارچه MHPSS، بستری و سرپایی را حفظ کند و آینده این خدمات نجات‌بخش همچنان نامشخص است.» سازمان جهانی صحت در این اعلامیه به نقل از زنانی نوشته که در مراکز اجتماعی این نهاد خدمات و مشوره سلامت روان دریافت کرده، صحت‌یاب شده و به «زندگی عادی خود» بازگشته‌اند.

برنامه توسعه ملل متحد هشدار داده است که ناامنی معیشتی برای زنان و دختران در افغانستان به‌گونه‌ چشم‌گیر در حال افزایش است و مشارکت اقتصادی زنان به‌شدت کاهش یافته و تنها ۷ درصد از زنان افغانستانی شاغل‌ هستند. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که تنها ۵۶ درصد از خانوارها در سال ۲۰۲۴ میلادی محیط زندگی‌شان را برای زنان و دختران «ایمن» توصیف کرده‌اند؛ در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۲ میلادی، ۷۲ درصد بوده است. در گزارش آمده است که این کاهش ۱۶ درصدی، نشان‌دهنده‌ی افت چشمگیر حس امنیت برای زنان در محیط‌های خانگی است. همچنین در بخشی از این گزارش آمده است: «مشارکت اقتصادی زنان به‌شدت پایین ارزیابی شده است. تنها ۷ درصد از زنان در افغانستان در مقابل ۸۴ درصد از مردان در بازار کار حضور دارند. در ادامه آمده است که این اختلاف فاحش، بیانگر محدودیت‌های ساختاری و اجتماعی شدید بر اشتغال زنان است. برنامه توسعه ملل متحد از افزایش ناامنی معیشتی در سراسر کشور خبر داده و بر اساس داده‌های موجود، ۷۵ درصد خانوارها با ناامنی معیشتی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند که این رقم نسبت به سال گذشته، ۶ درصد افزایش یافته است. این نهاد تاکید کرد که افزایش هزینه‌های زندگی، کاهش درآمد و به‌ویژه قطع کمک‌های بشردوستانه، اثرات سنگینی بر خانوارهای آسیب‌پذیر، به‌ویژه خانواده‌های زن‌سرپرست گذاشته است. بر بنیاد این گزارش، ۹۰ درصد از تمامی خانواده‌ها و ۹۷ درصد از خانواده‌هایی که توسط زنان سرپرستی می‌شوند در معرض شوک‌های اقتصادی قرار داشته‌اند. باید گفت که افغانستان در پایین‌ترین جایگاه شاخص جهانی زنان، صلح و امنیت قرار دارد. سازمان‌های بین‌المللی بارها هشدار داده‌اند که ادامه محدودیت‌های گسترده بر آموزش، اشتغال و آزادی‌های اساسی زنان، نه‌تنها نابرابری جنسیتی را تشدید می‌کند، بلکه سلامت، رفاه و ثبات اجتماعی کشور را نیز به خطر می‌اندازد. همچنین از محرومیت دختران بالاتر از صنف ششم از مکتب بیش از ۱۳۰۰ روز گذشته است. حکومت فعلی دختران را از رفتن به دانشگاه و فراگیری آموزش‌های طبی نیز محروم ساخته‌اند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد در افغانستان اعلام کرده است که به ۵۰ هزار زن باردار و شیرده در شهر کابل قرص {تابلیت} مکمل آهن برای جلوگیری از کم‌خونی توزیع کرده است. این نهاد با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این مقدار قرص را به کمک اتحادیه‌ی اروپا توزیع کرده است. در ادامه آمده است که قرص‌های مایکرونوتریین حاوی ۱۵ نوع ویتامین و منرال‌ها برای تقویت تغذیه زنان هستند. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل تصریح کرده است که این قرص‌ها به زنان کمک می‌کند تا با کم‌خونی و دیگر کمبودهای تغذیه‌ای در دوران بارداری و شیرده مبارزه کنند. این نهاد پیش از این نیز گفته بود که در سال ۲۰۲۴ میلادی برای ۲.۵ میلیون دختر در افغانستان قرص آهن یا جلوگیری از کم‌خونی توزیع کرده است. پیش از این قرص‌های آهن در مکاتب دخترانه توزیع می‌شد، اما پس از ممنوعیت آموزش دختران و بسته‌ شدن مکاتب به روی دختران بالاتر از صنف ششم، یونیسف آن‌را خانه به خانه برای دختران توزیع می‌کند.

منابع محلی از ولایت ننگرهار می‌گویند که یک دختر ۱۹ ساله در ولسوالی کامی این ولایت، با خوردن مرگ‌ موش خودکشی کرده است. دست‌کم دو منبع گفته‌اند که این رویداد روز گذشته (دوشنبه، ۲۲ ثور) در منطقه‌ی «دارکلی» از مربوطات ولسوالی کامی این ولایت رخ داده است. منبع تاکید کرد که این دختر جوان زینب نام داشت و با خوردن مرگ موش یا زهر به زندگی‌اش پایان داده است. منبع افزوده است که دلیل خودکشی این دختر جوان خشونت خانوادگی می‌باشد. همچنین مسوولان محلی حکومت سرپرست در ولایت ننگرهار نیز این رویداد را تایید کرده و گفته‌اند که دلیل این خودکشی روشن نیست. باید گفت که میزان خودکشی زنان و دختران در سراسر افغانستان پس از تسلط حکومت فعلی به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته است. بیماری‌های روانی، عدم دسترسی به خدمات صحی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی خودکشی‌ها در بین زنان و جوانان بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.

اتحادیه‌ی اروپا و برنامه‌ی توسعه سازمان ملل متحد اعلام کرده است که در تلاش مشترک برای توان‌مندسازی زنان و دحتران در افغانستان، اقدام به حمایت از رشد کسب‌وکارهای کوچک به رهبری زنان کرده‌‌اند. برنامه‌ی توسعه‌ی سازمان ملل متحد در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که تا اکنون با آموزش‌های هدف‌مند و اعطای کمک‌های مالی توانسته بیش از هشت هزار و ۲۰۰ شغل جدید در سراسر افغانستان ایجاد کند. در ادامه آمده است که این برنامه با هدف ساختن آینده‌ای روشن‌تر برای زنان، فرصت‌های آموزشی و مالی اجرایی می‌شود. برنامه‌ی توسعه‌ی ملل متحد به محدودیت‌های گسترده بر زنان و دختران در افغانستان برای دسترسی به شغل و منابع مالی اشاره کرده و تاکید کرد که به پشتیبانی‌اش از زنان و دختران در این کشور ادامه می‌دهد. قابل ذکر است که حکومت سرپرست از زمانی که قدرت را در آگوست ۲۰۲۱ میلادی به دست گرفت؛ محدودیت‌های گسترده بر زنان و دختران صادر کرده است. بربنیاد داده‌های سازمان ملل متحد تا اکنون دست‌کم ۸۰ فرمان به هدف محدودکردن زنان صادر شده است. یکی از این محدودیت‌ها حوزه‌ی کار و کسب درآمد زنان و دختران را نشانه گرفته است. در حالی که آنان از کار در بسیاری از بخش‌ها منع شده‌اند؛ اما کسب‌وکار خصوصی چون صنایع‌دستی و خیاطی از محدود شغل‌های باقی‌مانده برای زنان در حاکمیت حکومت فعلی است. برخی از سازمان‌های جهانی تلاش کرده که در این زمینه از کار زنان پشتیبانی کند. سازمان ملل گفته بود که در سال گذشته‌ی میلادی از ۷۵ هزار شغل زنان در افغانستان حمایت کرده است.

اتل مشوانی، سخنگوی ریاست تربیت بدنی و ورزش حکومت سرپرست بازی شطرنج در افغانستان را «تعلیق» کرده است. آقای مشوانی به تلویزیون خصوصی طلوع‌نیوز گفته است که به‌دلیل وجود مشکلات در سطح رهبری فدراسیون شطرنج و «ملاحظات شرعی» درباره‌ی این رشته، بازی شطرنج منع شده است. وی تاکید کرده است که پس از بررسی‌های شرعی در خصوص بازی شطرنج، در مورد ازسرگیری این بازی زیر چتر اداره‌ی ورزش تصمیم گرفته خواهد شد. او درباره‌ی آنچه ملاحظات شرعی درباره‌ی شطرنج خوانده، توضیح نداده است. حکومت سرپرست پیش از این هم بر برخی از رشته‌های ورزشی و سرگرمی‌ها محدودیت وضع کرده است. در حال حاضر ورزش هنرهای رزمی ترکیبی (ام‌ام‌ای) در افغانستان تحت کنترل حکومت فعلی ممنوع است. همچنین حکومت فعلی زنان را از تمام رشته‌های ورزشی محروم کرده‌اند. قابل ذکر است که شطرنج در بسیاری از کشورها به‌عنوان یکی از ورزش‌های فکری مؤثر در آموزش مهارت‌های ذهنی، تمرکز و تصمیم‌گیری شناخته می‌شود. افغانستان نیز در سال‌های گذشته در این رشته حضور بین‌المللی فعالی داشته است.

پیو اسمیت، مدیر بخش آسیا و اقیانوسیه صندوق جمعیت سازمان ملل هشدار داده است که قطع بودجه در افغانستان مرگبار خواهد بود. آقای اسمیت با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود، حمایت‌ بشردوستانه بین‌المللی در افغانستان را «حیاتی» دانست و خواستار توجه به نیازهای فوری زنان و دختران به‌ویژه در بخش سلامت شد. وی تاکید کرده است که از نزدیک به مناطق محروم افغانستان سفر کرده و با واقعیت‌های تلخ مواجه شده است. پیش از این نیز این مقام ملل متحد تخمین زده بود که قطع کمک‌های امریکا در میان سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۸ منجر به مرگ‌ومیر یک هزار و ۲۰۰ زن در جریان ولادت و بیش از یک صد هزار بارداری ناخواسته خواهد شد. اسمیت اذعان کرد که کمک‌های مالی آمریکا در سال ۲۰۲۳ میلادی از سه هزار و ۸۰۰ مورد مرگ در دوران بارداری در سراسر جهان جلوگیری کرده است. صندوق جمعیت سازمان ملل، بیش از ۷۰۰ مرکز صحی در سراسر افغانستان را حمایت می‌کند. قابل ذکر است که ماهانه ۷۰۰ هزار نفر از خدمات این مراکز صحی استفاده می‌کنند. با این حال در پی کاهش و قطع کمک‌های بین‌المللی، صندوق جمعیت سازمان ملل با مشکل تامین بودجه روبرو شده است. همچنین بر اساس آمار سازمان ملل متحد، در سال جاری میلادی ۲۲.۹ میلیون نفر در افغانستان نیاز به کمک‌های بشردوستانه دارند و ۱۶.۸ میلیون نفر آنان برای دریافت کمک در اولویت قرار گرفته‌اند. اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد برای کمک به این افراد ۲.۴۲ میلیارد دالر بودجه درخواست کرده است. این در حالی است که کمک‌های بشری به افغانستان به شدت کاهش یافته است.