دفتر توسعه سازمان ملل متحد برای افغانستان درتازه‌ترین مورد پیش‌بینی کرده است که محدودیت‌های حکومت سرپرست بر زنان و دختران تا سال ۲۰۲۶ میلادی حدود ۹۲۰ میلیون دالر زیان وارد خواهد کرد. این دفتر امروز (چهارشنبه، ۱۰ ثور) با نشر پیامی هشدار داده است که افغانستان به‌گونه‌ای فزاینده در بحران اقتصادی-اجتماعی فرو رفته است. دفتر توسعه سازمان ملل متحد برای افغانستان در ادامه تاکید کرده است که این بحران نابرابری‌های اجتماعی، به‌ویژه وضعیت زنان و دختران را وخیم‌تر کرده است. این سازمان در ادامه افزوده است که اقتصاد افغانستان به‌شدت به واردات و کمک‌های بین‌المللی وابسته است. براساس این گزارش، ۷۵ درصد جمعیت افغانستان در سال ۲۰۲۴ میلادی با ناامنی معیشتی مواجه بوده‌اند که نسبت به سال ۲۰۲۳ میلادی، شش درصد افزایش یافته است. در گزارش این سازمان بین‌المللی آمده است: «۹۰ درصد خانوارهای افغانستان که با از دست رفتن دارایی‌های تولیدی، منابع معیشتی، شغل و فرصت‌های درآمدی مواجه‌اند، ناچار به کاهش مصرف روزانه خود شده‌اند.» قابل ذکر است که با سلطه دوباره حکومت سرپرست بر افغانستان، نهادهای بین‌المللی همواره از بدتر شدن وضعیت اقتصادی شهروندان و افزایش محدودیت‌ها بر زنان هشدار داده‌اند.

حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین افغانستان، بار دیگر بر بازگشایی مکاتب و دانشگاه‌ها برای دختران تاکید کرده و از حکومت سرپرست خواست که هرچه زودتر دروازه‌های مکاتب و دانشگاه‌ها را به روی دختران بگشاید تا آنان به آرزوهای‌شان دست یابند. آقای کرزی این اظهارات را در دیدار با شماری از دانشجویان در کابل مطرح کرده و گفته است: «افغانستان خانه مشترک همه مردم آن است. جوانان اتحاد و همبستگی ملی را هرچه بیشتر تقویت کنند.» وی در این دیدار آینده را متعلق به جوانان دانسته و به آنها توصیه نمود تا برای خود، خانواده و کشور، خود را به بهترین درجات علم و دانش برسانند. همچنین او در این دیدار اظهار امیدواری کرد تا دروازه‌های مکاتب و دانشگاه بروی دختران هرچه زودتر گشوده شود تا آنان نیز به آرزوهای‌شان دست یافته و سهم خود را در خودکفا شدن افغانستان ادا نمایند. این نخستین بار نیست که حامد کرزی بر بازگشایی مکاتب و دانشگاه‌ها تاکید می‌کند. او از معدود چهره‌های برجسته سیاسی در داخل افغانستان است که برخلاف خواست حکومت سرپرست، به طور پیوسته بر آغاز مجدد آموزش مدرن و رسمی زنان و دختران تاکید می‌کند. حکومت فعلی از چهار سال پیش دروازه‌های مکاتب و دانشگاه‌ها را به روی دختران بسته‌اند. مقامات حکومتی در پاسخ به انتقادهای بین‌المللی از بسته بودن مکاتب دخترانه می‌گویند که کشورها و سازمان‌های بین‌المللی نباید در امور داخلی افغانستان دخالت کنند.

اداره ملی امتحانات حکومت سرپرست تاریخ برگزاری آزمون کانکور سال ۱۴۰۴ را بار دیگر بدون اظهارنظر در مورد اشتراک دختران اعلام کرده است. مقام‌های اداره امتحانات امروز (یک‎‌شنبه، ۷ ثور) در نشستی در مرکز اطلاعات و رسانه‌های حکومت در کابل گفته‌اند که آزمون کانکور در پنج مرحله از تاریخ ۷ جوزا تا ۲۰ سرطان سال جاری خورشیدی برگزار خواهد شد. در خبرنامه آمده است که در مرحله اول از تاریخ هفت تا نُه جوزا آزمون ولایت‌های میدان‌وردک، لوگر، پروان، پنجشیر، کاپیسا، غزنی، پکتیکا، بغلان، غور، بامیان و دایکندی اخذ خواهد شد. در ادامه آمده است که در مرحله دوم آزمون ولایت‌های ننگرهار، قندهار، نیمروز، پکتیا، نورستان، لغمان، هلمند، زابل، کنر، خوست، فراه و ارزگان از ۲۸ تا ۳۰ جوزا سال جاری برگزار می‌شود. همچنین در اعلامیه گفته شده است که در مرحله سوم از تاریخ ۴ تا ۶ سرطان آزمون ولایت‌های تخار، جوزجان، بادغیس، کندز، سرپل، هرات، بلخ، فاریاب، سمنگان و بدخشان گرفته خواهد شد. به همین ترتیب، در مرحله چهارم که به ‌تاریخ ۱۳ سرطان برنامه‌ریزی شده، آزمون کابل اخذ خواهد شد. اداره ملی امتحانات تامید کرده است که مرحله پنجم در ۲۰ سرطان برگزار و آزمون مدرسه‌های دینی، اختصاصی (چهارده‌پاسان)، غیرحاضران ولایت‌ها، فارغان خارج مرزی و شبانه اخذ خواهد شد. همچنین اعلامیه به نقل از عبدالباقی حقانی، رییس اداره امتحانات حکومت فعلی نوشته است که برای برگزاری امتحان کانکور امسال «آمادگی‌های خوبی» اتخاذ شده و براساس نصاب موجود وزارت معارف این گروه، سوالات جدید و معیاری به زبان‌های پشتو، فارسی، عربی و انگلیسی تهیه شده است. وی ظرفیت جذب در دانشگاه‌ها را ۷۶ هزار و ۴۰۰ و ظرفیت جذب موسسه‌های نیمه‌عالی را ۳۳ هزار و ۵۰۰ تن اعلام کرده است. این در حالی است که آزمون کانکور امسال نیز بدون حضور دانش‌آموزان دختر برگزار خواهد شد. مسوولان حکومت سرپرست در حالی تاریخ کانکور سال ۱۴۰۴ خورشیدی را اعلام کردند که صدها هزار دختر به دستور مقامات از حق آموزش و تحصیل بازمانده‌اند. افزون بر این، ارقام متقاضیان پسر نیز کاهش چشم‌گیری را نسبت به سال‌های گذشته نشان می‌دهد.

کمیته‌ی بین‌المللی نجات، از پیامدهای منفی قطع کمک‌های بشری آمریکا بر مردم افغانستان به ویژه زنان و کودکان هشدار داده و می‌گوید که قطع این کمک‌ها، سبب شده که بیش از یک میلیون مادر باردار یا شیرده مبتلا به سوتغذیه از دریافت کمک‌های نجات‌بخش محروم شوند. این سازمان با نشر گزارشی، وضعیت بشری در افغانستان را وخیم توصیف کرده و افزوده که این وضعیت پس از قطع کمک‌های بشری آمریکا به مراتب بدتر شده است. کمیته‌ی بین‌المللی نجات تاکید کرده است که دهه‌ها درگیری، بحران اقتصادی طولانی، و بلایای زیست‌محیطی میلیون‌ها نفر را به فقر سوق داده و از هر سه افغانستانی، یک نفر دچار ناامنی غذایی است. به گفته‌ی کمیته‌ی بین‌المللی نجات، وضعیت به ویژه برای گروه‌های آسیب‌پذیر، از جمله بیش از سه میلیون کودک و ۱.۲ میلیون مادر باردار یا شیرده که از سوءتغذیه‌ی حاد رنج می‌برند، وخیم است. در بخش از این گزارش، با اشاره به محدودیت‌های حکومت سرپرست بر کار زنان و دختران آمده که بسیاری از خانواده‌هایی که تحت سرپرستی زنان است، با خطر گرسنگی و سوتغذیه روبه‌رو شده است. کمیته‌ی بین‌المللی نجات افزوده است که کاهش کمک‌های آمریکا دست‌کم ۳۰۰ هزار کودک افغانستانی را از آموزش محروم کرده است. کاهش این کمک‌ها همچنان، دست‌رسی ۷۰۰ هزار افغانستانی دیگر را به مراقبت‌های بهداشتی، واکسن، درمان سوءتغذیه، آب سالم و خدمات حفاظتی قطع کرده است. این در حالی است که آمریکا در طول دهه‌ها، بزرگ‌ترین تامین‌کننده‌ی بودجه‌ی سازمان‌های امدادی به مردم افغانستان بوده و اکنون قطع این کمک‌ها، سبب نگرانی‌ها درباره افزایش بحران بشری شده است. کمک‌های آمریکا در وضعیتی به افغانستان قطع می‌شود که بیش از ۲۲ میلیون نفر در افغانستان برای ادامه‌ی زندگی شان به کمک‌های انسان‌دوستانه نیازمند اند. در سوی دیگر، بازگشت صدها خانواده از ایران و پاکستان سبب بدترشدن وضعیت شده است. سازمان‌های امدادرسان نیز بارها از کم‌بودجه در این کشور ابراز نگرانی کرده‌اند.

نمایندگی اتحادیه‌ی اروپا برای افغانستان گفته است که پشتیبانی و ارائه‌ی خدمات ابتدایی پزشکی در بخش جلوگیری و درمان سوتغذیه به زنان و کودکان در افغانستان حیاتی است. این اتحادیه با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که از پروژه‌های صحی به ویژه برای زنان و کودکان در هلمند حمایت می‌کند. این اتحادیه گفته است که این پروژه‌ها با تمرکز بر ارائه‌ی خدمات صحی ابتدایی، درمان آسیب‌های ناشی از تروما و بهبود وضعیت تغذیه، به ویژه برای زنان و کودکان، طراحی شده‌اند. نمایندگی اتحادیه‌ اروپا برای افغانستان با تامین منابع مالی این پروژه‌ها، بر اهمیت حفاظت از سلامت زنان و کودکان در شرایط بحران تاکید کرده و حمایت از این قشر آسیب‌پذیر را یکی از اولویت‌های کاری خود عنوان کرده است. این در حالی است که وضعیت صحی در افغانستان، به ویژه برای زنان، وخیم گزارش شده است. کم‌بود مرکزهای صحی، محدودیت‌های فرهنگی و کاهش دسترسی به خدمات بهداشتی، چالش‌های جدی برای زنان در سراسر این کشور ایجاد کرده است.

سازمان جهانی صحت درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که پس از توقف کمک‌های آمریکا در فبروری سال جاری میلادی، فعالیت ۲۰۲ مرکز صحی در افغانستان تعلیق شده است. این سازمان در گزارش ماهانه‌ی خود گفته است که با توقف فعالیت این مراکز صحی، ارائه خدمات ضروری و مراقبت‌های بهداشتی برای ۱.۸ میلیون نفر در ۲۸ ولایت مختل شده است. در ادامه آمده است که یک فراخوان فوری برای جلب حمایت کمک‌کنندگان جهت فعال کردن مجدد خدمات و جلوگیری از فروپاشی بیشتر نظام صحی، حیاتی است. تعطیلی مراکز صحی در حالی رخ می‌دهد که افغانستان در حال حاضر با چندین بیماری شایع، از جمله سوءتغذیه، سرخک، مالاریا، تب دنگی، فلج اطفال و تب خون‌ریزی‌دهنده‌ی کریمه یا کنگو دست‌وپنجه نرم می‌کند. همچنین سازمان جهانی صحت در بخشی از گزارش‌ ماهانه‌ی خود از ثبت ۱۳۹ هزار و ۲۲۶ مورد ابتلا به بیماری عفونت حاد تنفسی و ۳۰۹ مورد مرگ‌ومیر ناشی از آن در ماه مارچ خبر داده است. این سازمان گفته است که آمار عفونت حاد تنفسی (ای‌آرآی) یا پنومونی در ماه مارچ نسبت به ماه فبروری، کاهش ۱۸.۹ درصدی را نشان می‌دهد. به‌گفته‌ی سازمان جهانی صحت، این کاهش ناشی از گرم‌ترشدن هوا که عفونت‌های تنفسی را کاهش می‌دهد و واکسیناسیون‌های پنوموکوک یا آنفولانزا است. با این وجود، این سازمان در ماه فبروری از ثبت ۱۷۱ هزار و ۶۵۹ مورد ابتلا به بیماری عفونت حاد تنفسی و ۳۵۰ مورد مرگ‌ومیر ناشی از آن خبر داده بود. همچنین در گزارش سازمان جهانی صحت آمده است که ارقام مشکوک به سرخک حاکی از روند صعودی نگران‌کننده‌ی این بیماری است، به‌طوری که ۱۲ هزار و ۵۳۵ مورد جدید در ماه مارچ گزارش شده است که نشان‌دهنده‌ی افزایش ۴۲.۸ درصدی نسبت به فبروری است. سازمان جهانی صحت تاکید کرد که در ماه مارچ، ۸۲ مورد مرگ ناشی از سرخک نیز گزارش شده است. در بخشی از گزارش آمده است که نرخ مرگ‌ومیر سرخک ۰.۷ درصد است و این نشانه‌ای از شدت سرخک در میان جمعیت‌های واکسینه‌نشده است. این سازمان در گزارش ماه مارچ، از ثبت ۷۹۴ مورد ابتلا به ملاریا، ۲۹ مورد کنگو، ۱۸ مورد تب استخوان‌شکن یا دنگی و ۱۴۷ مورد کرونا نیز خبر داده است. بر اساس این گزارش، در ماه مارچ هفت هزار و ۱۲۸ مورد اسهال آبکی حاد گزارش شده است که نشان‌دهنده‌ی افزایش ۹.۴ درصدی نسبت به فبروری است.

هیدر بار، معاون بخش زنان در دیدبان حقوق بشر، با انتقاد از طرح تازه‌ی سیاسی سازمان ملل متحد برای افغانستان هشدار داده است که این طرح سه نگرانی اساسی، از جمله چگونگی نقش زنان و مبهم بودن خواسته‌های جامعه‌ی جهانی را در بر دارد. خانم بار با نشر پیامی گفته است که این طرح، حقیقتی را نادیده می‌گیرد که بر بنیاد قطعنامه‌ی ۱۳۲۵ شورای امنیت سازمان ملل، زنان افغانستانی باید به‌گونه‌ی کامل در تمامی گفتگوها درباره‌ی آینده‌ی کشورشان مشارکت داشته باشند. وی تاکید کرده است: «حقوق زنان یک مورد اختیاری در فهرست نیست که بتوان آن را انتخاب کرد یا نادیده گرفت.» او افزوده است که دومین نگرانی، روشن بودن خواسته‌های حکومت فعلی در این طرح است. در ادامه آمده است: «حکومت فعلی خواستار آزادسازی تمامی دارایی‌های منجمدشده، لغو تحریم‌ها و به‌رسمیت شناخته‌شدن هستند. بنابراین، اگر هر یک از این خواسته‌ها برآورده شود، جامعه‌ی جهانی دیگر نمی‌تواند آن را پس بگیرد.» معاون بخش زنان در دیدبان حقوق بشر می‌گوید که حکومت فعلی در حال حاضر در مسیر دست‌یابی به برخی از این اهداف‌شان پیش‌رفت کرده‌اند و این روند می‌تواند این پیش‌رفت را تسریع بخشد، بی‌آن‌که جامعه‌ی بین‌المللی در برابر آن امتیاز معناداری گرفته باشد. هیدر بار تصریح کرد که جامعه‌ی جهانی نباید اجازه دهد که حکومت فعلی بدون ایجاد تغییرات بنیادین در زمینه‌ی حقوق بشر، به‌ویژه‌ حقوق زنان به امتیازهای سیاسی و اقتصادی دست یابند. به باور او بی‌توجهی به این مسئله می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای آینده‌ی سیاسی و اجتماعی افغانستان به‌همراه داشته باشد. دیده‌بان حقوق بشر و سایر نهادها بار‌ها هشدار دادند که ادامه‌ی این روند، می‌تواند به حذف کامل زنان از تصمیم‌گیری درباره‌ی آینده‌ی کشور منجر شود.

وزارت معارف حکومت سرپرست اعلام کرده است که قصد دارد که ۸۹ هزار و ۵۱۶ بست در تشکیلات این وزارت را تنقیض کند. براساس طرح این وزارت و حکم ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر حکومت سرپرست در طرح تنظیم سقف تشکیل ۱۴۰۴ آمده است که تشکیلاتش از ۳۸۹ هزار و ۲۰۰ بست به ۲۹۹ هزار و ۶۸۴ بست کاهش پیدا می‌کند. بر اساس این طرح، ۸۹ هزار و ۵۱۶ بست از تشکیلات وزارت معارف حذف خواهد شد و همچنان بست‌های خالی موجود، بست‌های مقیده تشکیل، بست‌های کارکنان معروف به تقاعد و بست‌هایی که بودجه معاشات آن‌ها از کود احتیاط به وزارت معارف انتقال داده نشده، حذف خواهد شد. در این طرح آمده است که ۸۲ هزار و ۴۵ بست خالی قابل تنقیض شناسایی شده است؛ اما از این میان برای سه هزار و ۲۴۶ بست، متصدی قراردادی استخدام شده است. در ادامه آمده است که بست‌های خالی دارای متصدی قراردادی حفظ شود و در مجموع ۷۵ هزار و ۷۹۹ بست خالی تنقیض شود. قابل ذکر است که با اجرای این تصمیم، دست‌کم ۳۵ هزار و ۸۹۵ تن از کارمندان وزارت معارف کار خود را از دست می‌دهند. وزارت معارف ادعا کرده که اکثر بست‌های حذف شده «خالی» بوده است. وزارت معارف در این طرح اعلام کرده است که روند استخدام کارمندان در سراسر کشور متوقف خواهد شد. در این طرح رباره‌ی بست‌های خالی توضیح داده نشده است که آیا این بست‌ها شامل بست‌های معلمان زن نیز می‌شود یا خیر. در حال حاضر آموزگاران زن خانه‌نشین هستند؛ اگرچه حکومت فعلی مدعی اند که معاش آنان را پرداخت می‌کنند. باید گفت که در حال حاضر مکاتب و مراکز آموزشی افغانستان تنها به‌روی پسران باز است. حکومت سرپرست پس از تسلط بر کشور، مکاتب را به‌روی دختران بالاتر از صنف ششم بسته‌اند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

مرکز درمان سوی‌تغذیه کودکان در کابل به دلیل کاهش کمک‌های بشر دوستانه‌ی آمریکا و قطع بودجه نهاد توسعه بین‌المللی ایالات متحده به صورت کامل تعطیل شده است. خبرگزاری ای‌اف‌ای فرانسه با نشر گزارشی هشدار داده است که مرکز «مبارزه با گرسنگی» که غذا، دوا و مراقبت رایگان برای کودکان فراهم می‌کرد، اکنون بسته شده و هیچ بدیلی وجود ندارد. در گزارش آمده است که این مرکز به‌طور میانگین هر ماه ۶۵ کودک مبتلا به سوی‌تغذیه شدید را درمان می‌کرد و برخی از کودکان برای مدت طولانی‌تری در آن بستری می‌شدند. خبرگزاری ای‌اف‌ای فرانسه تاکید کرده است که متخصصین این مرکز به‌ویژه در درمان کودکانی که توانایی راه رفتن یا خوردن نداشتند، خدمات حیاتی ارائه می‌دادند. این خبرگزاری به نقل از کوبی ریتولد، رییس نهاد مبارزه با گرسنگی از دشواری‌های پیش‌رو پس از تعطیلی این مرکز سخن هشدار داده و تاکید کرده است که سایر بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در افغانستان توانایی و تخصص لازم برای پذیرش این کودکان را ندارند. بر بنیاد گزارش‌های برنامه جهانی غذا، تا سال ۲۰۲۵ میلادی حدود ۳.۵ میلیون کودک در افغانستان در معرض خطر سوی‌تغذیه قرار خواهند داشت و بیشتر از نیمی از جمعیت این کشور به کمک‌های بشردوستانه فوری نیاز دارند. همچنین بسته شدن مراکز درمانی و کاهش فعالیت‌های سازمان‌های غیردولتی در افغانستان، بحران سوی‌تغذیه را تشدید خواهد کرد. قابل ذکر است که بیماری سوءتغذیه در افغانستان به‌ویژه در میان کودکان یک بحران جدی است و مشکلاتی چون فقر، عدم دسترسی به خدمات بهداشتی و تغذیه‌ای مناسب مانع ارائه درمان‌های ضروری و پیشگیری از این بیماری می‌شود. اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشری سازمان ملل متحد پیش‌بینی کرده است که آمار کودکان مبتلا به سوءتغذیه در افغانستان در سال ۲۰۲۵ به ۳.۵ میلیون نفر برسد. طبق گزارش‌های ملل متحد این رقم در پنج سال گذشته حدود ۳ میلیون کودک زیر پنج سال بوده است.

یوناما یا دفتر معاونت سازمان ملل متحد برای افغانستان می‌گوید که افغانستان همچنان از تأثیرات «سه‌گانه بحران‌های سیاره‌ای» شامل تغییرات اقلیمی، از دست رفتن تنوع زیستی و آلودگی رنج می‌برد. یوناما این اظهارات امروز (سه‌شنبه، ۲ ثور/۲۲ اپریل) به مناسبت روز جهانی زمین مطرح کرده و گفته است که : «بیایید تلاش کنیم و سال ۲۰۲۵ را سال بازگرداندن سلامت به زمین‌مان کنیم.« همچنین آنتونیو گوترش، دبیرکل ملل متحد، نیز به مناسبت روز جهانی زمین در پیامی هشدار داده که «مادر زمین دچار تب شده است.» آقای گوترش با اشاره به اینکه سال گذشته گرم‌ترین سال ثبت‌شده در تاریخ بوده، تاکید کرد که این پدیده نتیجه یک دهه متوالی از افزایش بی‌سابقه دماست. دبیرکل سازمان ملل متحد علت این بحران را انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی عنوان کرد. دبیرکل سازمان ملل همچنین به علائم بحران اقلیمی از جمله آتش‌سوزی‌های ویرانگر، سیلاب‌ها و گرمای شدید اشاره کرد و گفت که برای مقابله با این بحران باید انتشار گازهای گلخانه‌ای به سرعت کاهش یابد و اقدامات سازگاری با تغییرات اقلیمی تقویت شود. وی همچنان در بخشی از پیامش گفته است که انرژی‌های تجدیدپذیر ارزان‌تر، سالم‌تر و ایمن‌تر از سوخت‌های فسیلی هستند و سرمایه‌گذاری در این بخش می‌تواند هم به نفع اقتصادها باشد و هم از جوامع در برابر فجایع اقلیمی محافظت کند. او همچنان خواستار آن شد که همه کشورها تا پایان امسال برنامه‌های جدید ملی برای مقابله با تغییرات اقلیمی تدوین کنند، به گونه‌ای که افزایش دمای جهانی به ۱.۵ درجه سانتیگراد محدود شود، هدفی که برای جلوگیری از بدترین سناریوهای بحران اقلیمی حیاتی است. همچنین آنتونیو گوترش در پیامش از گروه ۲۰ کشور صنعتی خواست که در این زمینه پیشگام شوند و بر ضرورت اقدام جدی برای مقابله با آلودگی، جلوگیری از نابودی تنوع زیستی و تأمین منابع مالی لازم برای حفاظت از زمین تاکید کرد. قابل ذکر است که افغانستان سال‌ها درگیر جنگ و بحران‌های انسانی بوده، به دلیل شکنندگی زیربناهای اقتصادی و محیط زیستی خود، یکی از آسیب‌پذیرترین کشورها در برابر تغییرات اقلیمی به شمار می‌رود.