بخش زنان سازمان ملل متحد می‌گوید که زنان و دختران افغانستان تقریباً از تمامی عرصه‌های زندگی به‌صورت سیستماتیک کنار گذاشته شده‌اند. این دفتر امروز (چهارشنبه، ۲۸ جوزا) با نشر گزارش تحت عنوان «شاخص‌جنسیتی افغانستان در سال ۲۰۲۴» گفته است که پس از بازگشت حکومت سرپرست به قدرت در سال ۲۰۲۱ میلادی، شاهد حمله‌‌ی بی‌سابقه به حقوق، آزادی‌ها و کرامت انسانی زنان و دختران افغا‌نستان بوده است و با وجود ایستادگی و عدم سکوت زنان افغانستان، فاصله‌ی آن‌ها با معیارهای جهانی توسعه‌ی انسانی به‌شدت افزایش یافته است. بخش زنان سازمان ملل متحد این گزارش را با حمایت مالی اتحادیه اروپا تهیه و در آن وضعیت زنان و دختران را افغانستان در پنج بخش «زندگی و سلامت مناسب»، «آموزش، مهارت‌آموزی و دانش»، «اشتغال و شمول مالی»، «مشارکت در تصمیم‌گیری» و «رهایی از خشونت» بررسی کرده است. در این گزارش آمده است که افغانستان در حال حاضر دومین شکاف جنسیتی گسترده در جهان را دارد و نابرابری میان زنان و مردان آن در بخش‌های صحت، آموزش، شمولیت مالی و مشارکت در تصمیم‌گیری ۷۶ درصد است. در بخشی از گزارش آمده است که تقریباً هشت زن از هر ده زن جوان افغانستان از آموزش، اشتغال و مهارت آموزی محروم هستند؛ رقمی که چهار برابر بیشتر نسبت به محرومیت مردان از این فرصت‌ها است‌. همچنین در این گزارش آمده است که شکاف مالی میان زنان و مردان افغانستان‌ نیز آشکار است، به‌طوری مردان سه برابر بیشتر از زنان احتمال دارد که حساب بانکی داشته باشند و از خدمات پولی موبایلی استفاده کنند. بخش زنان سازمان ملل متحد در این گزارش تاکید کرده است که با وجود این‌که زنان افغانستان تقریباً از زندگی عمومی و سیاسی حذف شده‌اند، همچنان به دنبال حکومت فراگیر هستند و راه‌هایی برای مطرح کردن نگرانی‌های خود در سطح ملی و محلی، پیدا می‌کنند. حکومت سرپرست از زمان تسلط دوباره بر افغانستان محدودیت‌های گسترده بر حقوق و آزادی‌های اساسی زنان وضع و آنان را از آموزش و کار محروم کرده‌اند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد برای افغانستان هشدار داده است که محدودیت‌های شدید علیه زنان و دختران سبب افزایش نرخ ازدواج کودکان، خشونت مبتنی بر جنسیت و کار آنها شده است. اين نهاد با نشر گزارشی در وب‌سایت خود نوشته است، محدودیت‌های شدید که علیه حقوق زنان و دختران افغانستان اعمال می‌شود، آسیب‌پذیری‌های موجود را بدتر کرده است. در گزارش دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد آمده است که اعمال محدودیت‌ها علیه زنان و دختران در افغانستان، وضعیت را برای کسانی که در حال حاضر بیشترین بحران را متحمل شده‌اند، تشدید کرده است. همچنین این سازمان با اشاره به کاهش بودجه‌ی کمک‌رسانی گفته است که تقريبا در ‏نیمه‌ی سال ۲۰۲۵ میلادی، برنامه نیازهای بشردوستانه و پاسخ‌گویی در افغانستان، تنها ۱۸ ‏درصد تمویل شده است.‏ در گزارش آمده است که در حال حاضر، بیش از ۴۲۰ مرکز صحی در سراسر افغانستان بسته شده است و دسترسی به مراقبت‌های صحی اولیه برای سه میلیون نفر متوقف شده است. این سازمان بین‌المللی نسبت به ادامه‌ی این روند هشدار داده و تاکید کرده است که نزدیک به ۳۰۰ مرکز تغذیه تعطیل شده که با تعطیلی این مراکز، درمان نجات دهنده‌ی ۸۰ هزار کودک و مادر مبتلا به سوءتغذیه نیز قطع شده‌ است. در ادامه آمده است که کاهش بودجه باعث اختلال در ارائه کمک به میلیون‌ها نفر در ‏سراسر کشور، از جمله زنان و دختران، جوامع آواره، کودکان و عودت‌کنندگان و سایر گروه‌های آسیب‌پذیر شده است‎.‎ دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل افزوده است که خدمات برای ۳.۳ میلیون نفر، از جمله کودکان و افراد دارای ‏معلولیت، دیگر در دسترس نیست. ‏ اوچا از کمک‌کنندگان و تمویل‌کنندگان مالی درخواست کرده تا بودجه انعطاف‌پذیر و به موقع را برای ‏طرح پاسخ‌گویی و نیازهای بشردوستانه در افغانستان افزایش دهند.

آژانس‌های سازمان ملل متحد و سازمان‌های غیردولتی برای افغانستان از جامعه‌ی ‏جهانی خواسته‌اند که در کنار مردم این کشور ایستاده و برای جلوگیری از ‏وخامت بیشتر وضعیت و بحران بشری اقدام کنند. اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل با نشر اعلامیه‌ای گفته است که مردم ‏افغانستان پس از چهار دهه جنگ ویرانگر، با یک بحران عمیق و مداوم روبرو هستند که ناشی از شوک‌های ‏اقلیمی، توسعه‌نیافتگی، آوارگی و کاهش حمایت بین‌المللی می‌شود. در اعلامیه آمده است که محدودیت‌های شدید حکومت سرپرست بر حقوق زنان و ‏دختران افغانستان هم آسیب‌پذیری‌های موجود را بدتر کرده است. اوچا افزوده است که افزایش میزان ازدواج کودکان، خشونت مبتنی بر ‏جنسیت و کار کودکان از پیامدهای این محدودیت‌ها است.‏ در بخشی از اعلامیه آمده است که در حالی که مقام‌های دفاتر سازمان ملل طی یک ‏نشست دو روزه گرد هم آمده، آژانس‌های سازمان ملل و سازمان‌های غیردولتی بین‌المللی و ملی فعال در افغانستان از جامعه‌ی جهانی می‌خواهند که در ‏همبستگی با مردم افغانستان بایستند و برای جلوگیری از وخامت بیشتر وضعیت ‏شکننده اقدام کنند‎.‎ دفتر سازمان ملل در افغانستان نیز گفته است که نشست مقام‌های این سازمان، فرصت مهمی برای گفتگوی همه‌جانبه در مورد نیازهای ‏اساسی و تعامل سیاسی است. ‏ این دفتر گفته است که علی‌رغم رقابت چند بحران جهانی، همبستگی با افغانستان ‏همچنان حیاتی است.‏ در اعلامیه آمده است که تقریباً در ‏نیمه سال ۲۰۲۵، برنامه نیازهای بشردوستانه و پاسخ‌گویی در افغانستان، تنها ۱۸ ‏درصد تمویل شده است.‏ همچنین اوچا در بخشی از اعلامیه از کمک‌کنندگان درخواست کرده تا بودجه انعطاف‌پذیر و به موقع را برای ‏طرح پاسخ‌گویی و نیازهای بشردوستانه افزایش دهند. ‏زیرا بدون مداخله سریع، پیشرفتی که به سختی از طریق سال‌ها ‏کمک اختصاصی به دست آمده است، از دست خواهد رفت. این در حالی است که آمریکا بزرگترین کمک‌کننده به افغانستان بود که کمک‌هایش پس از روی‌کارآمدن ‏دونالد ترامپ قطع شد.‏ همزمان کمک‌های سایر کشورهای کمک‌کننده به افغانستان نیز کاهش یافته است.‏

منابع محلی از ولایت قندهار می‌گویند که یک مرد در ولسوالی «اسپین بولدک» این ولایت همسر باردارش را با طناب «دار زده» و کشته است. دست‌کم دو منبع با تایید این رویداد گفته‌اند که این زن روز (دوشنبه، ۲۶ جوزا) در مرکز ولسوالی اسپین بولدک به شکل فجیع به قتل رسیده است. منبع تاکید کرده است که مقتول «سیده» نام داشت و شش ماهه نیز باردار بود. منبع در ادامه افزوده است که این زن باردار پس از یک مشاجره لفظی، از سوی همسرش به قتل رسیده است. منبع در مورد سن و این‌که از این زن، چند اولاد به جا مانده است، چیزی نگفته است. مسوولان محلی حکومت سرپرست در ولایت قندهار تا اکنون در این مورد اظهارنظر نکرده‌اند. این در حالی است که هفت روز پیش نیز یک مرد در قندهار همسرش را به قتل رسانده بود. در آن رویداد، یک مرد در ناحیه‌ی پنجم شهر قندهار، همسرش با ضربات چاقو به قتل رسانده و او را «سربریده» بود. پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، قتل‌های مرموز زنان، کودکان و جوان در در سراسر کشور افزایش کم‌پیشینه یافته است. بیماری‌های روانی، خصومت شخصی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی این قتل‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.

سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که در پی افزایش درگیری‌ها بین اسراییل و ایران، خبرنگاران افغانستان در ایران با موج تازه‌ای از خشونت، تعقیب و بی‌سرنوشتی روبرو شدند. اين سازمان امروز (سه‌شنبه، ۲۷جوزا) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که فضای سیاسی، امنیتی و اجتماعی برای پناه‌جویان و خبرنگاران افغانستان در ایران به‌شدت تنگ‌تر شده است. در اعلامیه آمده است که خبرنگاران که به دلایل تهدیدات امنیتی و فشارهای سیاسی به ایران پناه آورده‌اند، اکنون نه‌تنها با خطر بازداشت و اخراج مواجه‌اند، بلکه حتا جان‌شان نیز در حملات دو طرف تهدید می‌شود. سازمان حمایت از خبرنگاران در بخشی از اعلامیه‌اش، از نهادها و سازمان‌های بین‌المللی حامی خبرنگاران خواسته است که هرچه عاجل‌تر زمینه‌ی انتقال، اسکان مجدد و حفاظت فوری خبرنگاران افغانستان ساکن در ایران را فراهم سازند. همچنین در بخش از اعلامیه آمده است که نهاد حامی خبرنگاران از جامعه‌ی جهانی خواستار اقدام فوری و عملی برای نجات جان خبرنگاران افغانستان در ایران شده‌ است. این در حالی است که ایران در سال جاری خورشیدی اخراج مهاجران افغانستانی را به‌صورت چشم‌گیر افزایش داده و مدارک اقامتی میلیون‌ها مهاجر را باطل کرده است. جمهوری اسلامی ایران «برگه سرشماری» حدود دو میلیون مهاجر افغانستانی را باطل اعلام کرده و به این افراد پس از دو بار مراجعه به دفاتر موسوم به «دفتر کفالت» کارت خروج می‌دهد. اخراج مهاجران افغانستانی از ایران در یک ماه اخیر شدت بیشتری گرفته است و اکثر اخراج‌شدگان خانواده‌هایی هستند که سال‌ها در ایران زندگی کرده‌اند.

بخش زنان سازمان ملل متحد می‌گوید که از هر ۱۰ زن جوان در سراسر افغانستان، هشت نفر آن‌ها از حق دسترسی به آموزش، تحصیل و داشتن شغل محروم هستند. اين نهاد امروز (سه‌شنبه، ۲۷ جوزا) با نشر گزارش شاخص جنسیتی افغانستان در سال ۲۰۲۴ میلادی، گفته است که پس از بازگشت حکومت سرپرست به قدرت، زنان افغانستان به‌طور قابل توجهی از استانداردهای جهانی توسعه انسانی عقب مانده‌اند. در گزارش آمده است که افغانستان با ۷۶ درصد اختلاف بین دستاوردهای زنان و مردان در حوزه‌های سلامت، آموزش، مشارکت مالی و تصمیم‌گیری، دومین شکاف جنسیتی گسترده در جهان را دارد. در بخشی از گزارش آمده است که زنان افغانستان به‌طور متوسط فقط ۱۷ درصد از پتانسیل کامل خود را برای انتخاب و دسترسی به فرصت‌ها محقق می‌کنند، در حالی‌که زنان در سراسر جهان به ۶۰.۷ درصد دست می‌یابند. بخش زنان سازمان ملل تاکید کرده است که افغانستان هنوز یکی از بزرگترین شکاف‌های جنسیتی نیروی کار در جهان را دارد. این سازمان افزوده است که زنان افغانستان بیشتر احتمال دارد در خانه و در مشاغل کم‌درآمد و ناامن کار کنند. در بخشی از گزارش آمده است که ۷۴ درصد از زنان زمان قابل توجهی را صرف انجام کارهای خانه می‌کنند، در حالی که این رقم برای مردان تنها ۳ درصد است. در گزارش شاخص جنسیتی افغانستان در سال ۲۰۲۴ میلادی آمده است که حضور زنان در کابينه‌ی حکومت فعلی صفر است  و این مانعی بر توانایی زنان در شکل‌دهی و اجرای سیاست‌ها و قوانین است. بخش زنان سازمان ملل می‌گوید که با وجود اینکه زنان افغانستان تقریبا از زندگی عمومی و سیاسی حذف شده‌اند، اما آن‌ها همچنان به دنبال حکومت فراگیر و یافتن راه‌هایی برای مطرح کردن خواسته‌ها و نگرانی‌های خود با طالبان هستند. این نهاد گفته که زنان و دختران افغانستان حق مشارکت سیاسی و داشتن زندگی عزت‌مند را همانند مردان این کشور دارند. گزارش به نقل از سیما باهوس، مدیر اجرایی نهاد زنان سازمان ملل متحد نوشته است: «پتانسیل زنان و دختران در افغانستان دست‌نخورده باقی مانده است. آنها از یکدیگر حمایت می‌کنند، کسب و کار اداره می‌کنند، کمک‌های بشردوستانه ارایه می‌دهند و علیه بی‌عدالتی صحبت می‌کنند.»

سازمان بین‌المللی مهاجرت درتازه‌ترین مورد گزارش داده است که در سه‌ ماه نخست سال جاری میلادی، پنج میلیون تن در افغانستان از خطرات محیط‌زیستی متأثر شده‌اند. این سازمان امروز (سه‌شنبه، ۲۷ جوزا) با نشر گزارشی گفته است که ۷۹ درصد از جابه‌جایی‌های داخلی در سال جاری به‌دنبال تهدیدهای محیط‌زیستی رخ داده است. در گزارش آمده است: «وقایع اقلیمی و بلایای طبیعی مستقیماً سبب جابه‌جایی‌های معیشت‌محور شده‌اند و نزدیک به ۳۹۶ هزار تن را وادار به ترک خانه‌های‌شان کرده‌اند.» سازمان بین‌المللی مهاجرت تاکید کرده است که ناامنی غذایی، در پی مخاطرات زیست‌محیطی، به‌عنوان مهم‌ترین چالش در اوایل سال ۲۰۲۵ میلادی مطرح شده است. در گزارش آمده است که در سه ماه نخست سال ۲۰۲۵ نزدیک به ۳۹۶ هزار نفر در افغانستان وادار به ترک خانه‌های شدند. از این تعداد، ۱۷۱ هزار و ۹۲۶ نفر به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند. سازمان بین‌المللی مهاجرت نوشته است که این سازمان داده‌های این گزارش را در ماه‌های مارچ و اپریل از ۶۲ هزار و ۶۵۸ روستا در ۳۴ ولایت افغانستان جمع‌آوری کرده است. همچنین یافته‌های این گزارش نشان می‌دهند که بیشتر بخش‌های کشور در زمستان و اوایل بهار شاهد پدیده‌های زیست‌محیطی چون خشکسالی، بارندگی شدید، سیلاب و برف سنگین بوده‌‌اند. طبق گزارش، در این بازه زمانی، افغانستان شاهد هوای بسیار سرد هم بوده است که بیشترین تلفات جانی و آسیب‌ها هم به دلیل هوای بسیار سرد رخ داده‌اند. علاوه بر این، ۴۴ درصد از روستاها گزارش دادند که در سه ماه نخست امسال دسترسی آن‌ها به آب آشامیدنی سالم محدود بوده است و زیرساخت‌های اساسی آب‌‌رسانی نیز در بیش از ۸۰ درصد از جوامع روستایی وجود نداشته است. این امر، آسیب‌پذیری شهروندان در برابر خشکسالی، سیلاب و بارندگی شدید را افزایش داده است. براساس یافته‌های این گزارش، ۳۹ درصد از روستاها به خدمات بهداشتی دسترسی نداشته‌اند. سازمان بین‌المللی مهاجرت همچنین دریافته است که در آغاز سال ۲۰۲۵، به دلیل مشکلات زیست‌محیطی ناامنی غذایی به بزرگ‌ترین چالش برای مردم افغانستان تبدیل شده است، طوری‌که ۴۷ درصد مردم افغانستان به نا امنی غذایی مواجه‌اند. سازمان بین‌المللی مهاجرت این گزارش را در قالب یافته‌های دور دوم «ارزیابی آسیب‌پذیری اقلیمی افغانستان» منتشر کرده است. همچنین نهادهای مختلف سازمان ملل نسبت به تغییرات اقلیمی و وخامت وضعیت محیط‌زیست در افغانستان هشدار داده‌اند.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد برای افغانستان اعلام کرده است که برای جلوگیری از بحران غذایی در کشور، برنامه‌ی «نخستين غذاى افغانستان» را آغاز کرده است. این سازمان با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که ۹۰ درصد کودکان در افغانستان با فقر غذایی زندگی می‌کنند که نصف آن‌ها با «فقر شدید غذایی» روبرو هستند. یونیسف تاکید کرده است که هدف اين برنامه بهبود رژیم غذايى کودکان زير دو سال از طريق تحول در سيستم‌هاى غذايى و تغذيه می‌باشد. در بخشی از اعلامیه آمده است که قرار است این برنامه، ۱.۷ میلیون کودک را در سراسر افغانستان تحت پوشش قرار دهد. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد برای افغانستان افزوده است که برنامه‌ی نخستین غذای افغانستان، مردم را تشويق می‌کند تا غذا‌های محلى و مكمل مغذى را در حد توان شان، براى کودکان خردسال شان تهيه نمايند. اعلامیه به نقل از داكتر تاج‌الدين اویوالی، نماينده‌ی يونيسف در افغانستان نوشته است که کودکان در افغانستان تنها سوءتغذيه ندارند، بلكه به‌طور «مزمن» از ابتدايى‌ترين عناصر رشد نیز محروم هستند. آقای اویوالی هشدار داده است: «نصف کودکان در افغانستان روزانه تنها از دو نوع غذا از مجموع هشت نوع غذاى لازم استفاده می‌كنند که اين كار آنان را با خطر بلند سوءتغذيه و حتى مرگ مواجه مى‌سازد.» براساس گزارش‌ها در سال ۲۰۲۵ میلادی، ۱.۵ ميليون کودک خردسال در افغانستان دچار لاغرى شديد هستند که ۱.۴ ميليون تن آنان در معرض خطر بلند مرگ‌ومير قرار دارند و ۸۵درصد آن‌ها کودکان كمتر از دو سال هستند. یونیسف می‌گیود که بيشتر از ٣٣ درصد کودکانی که در فقر شدید غذایی گیر مانده‌، در خطر قد كوتاهى و تاخير در رشد قرار دارند. همچنین صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد در بخشی از اعلامیه‌اش گفته است که افغانستان در مقام چهارم كشورهایی قرار دارد كه با بيشترين ميزان فقر شديد  غذایی کودکان روبرو هستند.

اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که بحران بشردوستانه در افغانستان به‌دلیل درگیری، بلایای طبیعی، فقر مزمن و کووید۱۹ در حال تشدید است. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که تلفات انسانی در سراسر افغانستان زیاد است و نیاز به کمک‌های بشری نیز در حال افزایش است. دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد تاکید کرده است که با کمک شریکان بشردوستانه در سه ماه اول سال روان میلادی به ۷.۶ میلیون تن در افغانستان کمک کرده‌اند. اوچا افزوده است که نیازها به کمک‌های بشردوستانه بدون کاهش ادامه دارد. این در حالی است که پس از تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان، وضعیت اقتصادی شهروندان کشور روز‌به‌روز وخیم می‌شود. بر اساس گزارش، سازمان ملل برای کمک‌رسانی در سال ۲۰۲۵ میلادی درخواست بیش از ۲.۴ میلیارد دالر کرده است، اما تا اکنون تنها ۱۲ درصد از این بودجه تأمین شده است.