سازمان پزشکان بدون مرز درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که بسیاری از باشند‌گان مناطق کوهستانی و دورافتاده ولایت بامیان توانایی دسترسی به خدمات درمانی در زمان مناسب را ندارند. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که نبود دسترسی به خدمات درمانی، به‌ویژه برای زنان باردار و کودکان خطرات جدی برای سلامتی آنان ایجاد می‌کند. در گزارش آمده است که از سال ۲۰۲۲ میلادی تا اکنون، بیش از ۸۰ هزار مشاوره سرپایی، هشت هزار و ۵۰۰ مشاوره پیش و پس از زایمان و بیش از ۱۵۰ زایمان ایمن در کلینیک‌های ساخته‌شده توسط این نهاد در بامیان ثبت شده‌اند. سازمان پزشکان بدون مرز تاکید کرده است که با تأسیس این کلینیک‌ها هزاران تن از باشند‌گان مناطق کوهستانی و دورافتاده ولایت بامیان از خدمات رایگان بهداشتی و درمانی بهره‌مند شده‌اند. همچنین گزارش به نقل از فاطمه منصورعلی، هماهنگ‌کننده پروژه سازمان پزشکان بدون مرز در بامیان، نوشته است: «مردم مناطق دورافتاده اغلب یا توان مالی سفر به شفاخانه را ندارند یا اصلاً نمی‌توانند به‌ موقع خود را به مراکز درمانی برسانند.» این در حالی است که چندی پیش نورجلال جلالی، وزیر صحت عامه حکومت سرپرست، ایجاد مراکز صحی جدید در مناطق دورافتاده کشور را ضروری دانسته بود. در حالی پزشکان بدون مرز از عدم دسترسی باشندگان بامیان به خدمات صحی انتقال می‌کند که حکومت سرپرست آموزش رشته‌های طبی برای دختران را منع کرده است.

صندوق جمعیت سازمان ملل متحد اعلام کرده است در حالی که جهان به ۹ صدهزار قابله‌ نیازمند است، بسیاری از زنان و دخترانی که به آنها متکی هستند، نادیده گرفته می‌شوند. این نهاد با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که قابله‌ها در مواقع بحرانی جان انسان‌ها را نجات می‌دهند و قابله‌های آموزش‌دیده که در یک محیط کاملا کاربردی کار می‌کنند، می‌توانند از دو سوم مرگ و میر مادران و نوزادان و جلوگیری کنند. در ادامه آمده است که قابله‌ها می‌توانند ۹۰ درصد از کل خدمات ضروری سلامت جنسی، باروری، مادران و نوزادان را ارائه دهند. صندوق جمعیت سازمان ملل متحد افزوده است که با این حال، آنها به دلیل کمبود سرمایه‌گذاری و حمایت، تنها ۱۰ درصد از نیروی کار بهداشت را تشکیل می‌دهند. این سازمان تاکید کرده است که از سال ۲۰۰۸ میلادی به این‌سو با شرکا و دولت‌ها برای ایجاد نیروی کار قابله‌های «آموزش‌دیده و دارای پشتیبانی خوب در محیط‌های کم منابع»  همکاری کرده است. این نهاد تصریح کرد که برای «تقویت آموزش و پرورش قابله‌ها، ایجاد محیط توانمندساز و سازوکار نظارتی برای قابله‌ها و آماده‌سازی قابله‌ها برای ارایه‌ی خدمات جامع و یک‌پارچه سلامت جنسی، باروری، مادران، نوزادان و نوجوانان» تلاش می‌کند. در حالی جهان به صدها هزار قابله نیازمند است که افغانستان از نظر نرخ بالای مرگ‌ومیر مادران در رتبه‌ی هفتم جهان قرار دارد. حکومت سرپرست پس از بازگشت دوباره به قدرت، علاوه بر محدویت‌های اجتماعی و حقوقی علیه زنان و دختران، دروازه‌های مکاتب و دانشگاه‌ها را به‌روی آن‌ها بسته‌اند. همچنین حکومت فعلی در زمستان ۱۴۰۳ خورشیدی تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی خصوصی را نیز ممنوع اعلام کردند. این تصمیم واکنش‌های سازمان‌ جهانی صحت و سازمان‌های مدافع حقوق بشری را در پی داشت. سازمان جهانی صحت در اعلامیه‌ای نوشت که ممنوعیت تحصيل دختران در انستیتوت‌های طبی می‌تواند سیستم صحی افغانستان را فلج کند.

دفتر توسعه سازمان ملل متحد اعلام کرده است که ۹۷ درصد جمعیت افغانستان با فقر انرژی روبرو هستند و برق خورشیدی در این کشور، فراتر از روشنایی خانه‌ها، امید را تقویت می‌کند. این دفتر امروز (یک‌شنبه، ۱۱ جوزا) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که در تلاش توسعه انرژی تجدیدپذیر است و این انرژی کلینیک‌ها، مشاغل و زندگی را متحول می‌کند. اعلامیه به نقل از کانی ویگناراجا، دستیار دبیرکل سازمان ملل متحد و مدیر منطقه‌ای دفتر توسعه این سازمان نوشته است که دهه‌ها جنگ و کمبود سرمایه‌گذاری، افغانستان را به یکی از ناامن‌ترین کشورهای جهان از نظر انرژی تبدیل کرده است. وی تاکید کرده است که افغانستان به ۴.۸۵ گیگاوات برق نیاز دارد؛ اما تولید داخلی برق این کشور ۰.۶ گیگاوات است. کانی ویگناراجا افزوده است که در حال حاضر میانگین مصرف انرژی در سال در افغانستان تنها ۷۰۰ کیلووات و ۳۰ برابر کم‌تر از میانگین جهانی است. او در ادامه هشدار داده است که خاموشی‌های مکرر و هزینه‌های بالای انرژی ضروری‌ترین خدمات مانند مراقبت‌های بهداشتی را مختل می‌کند و آسیب‌پذیرترین افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این مقام بین‌المللی در بخشی از صحبت‌هایش گفته است که با بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال، ظرفیت تولید برق خورشیدی افغانستان بی‌نظیر است. همچنین استفن رودریکز، نماینده‌ی دفتر توسعه سازمان ملل در افغانستان می‌گوید که این سازمان از سال ۲۰۲۱ میلادی موفق شده است که هزاران سیستم برق خورشیدی را در سراسر کشور نصب کند. او تصرحی کرد که این سیستم‌ها در حال حاضر برق خدمات ضروری، از جمله حدود ۵۰۰ شفاخانه و مکتب را فراهم می‌کند و ۳.۷ میلیون نفر از آن مستفید می‌شوند. قابل ذکر است که افغانستان در حال حاضر به برق وارداتی متکی است. برق وارداتی نیز نیازهای این کشور به برق را برآورده نمی‌کند و در حال حاضر شهرهای بزرگ با چالش جدی برق مواجه‌ اند. با این وجود حکومت فعلی در تلاش استفاده از ظرفیت‌های داخلی برای تأمین انرژی مورد نیاز کشور می‌باشد.

مسوولان ریاست صحت عامه ولایت خوست می‌گویند که در سه ماه گذشته، نزدیک به ۱۰ هزار مادر و کودک در این ولایت به سوءتغذیه مبتلا شده‌اند. احمد مجاهد، رییس صحت عامه خوست گفته است که اخیراً نزدیک به ۳۰ مرکز صحی در برخی مناطق دوردست این ولایت که در زمینه سلامت مادر و کودک خدمات ارائه می‌کردند، مسدود شده‌اند. وی ضمن اشاره به موجودیت امکانات در این بخش، نسبت به توقف کمک‌های نهادهای بین‌المللی ابراز نگرانی کرده و گفته است که این امر ممکن است آن‌ها را با مشکلات جدی رو‌برو کند. آقای مجاهد تاکید کرده است: «تلاش ما این است که با همکاری وزارت مربوطه، این مراکز صحی بسته‌شده را دوباره فعال کنیم.» او افزوده است که بر بنیاد ارقام ثبت‌شده، طی سه ماه گذشته نزدیک به ده هزار نفر که بیش از نصف آنان کودکان هستند، دچار سوءتغذیه شده‌اند. همچنین رییس صحت عامه ولایت خوست در بخشی از صحبت‌هایش تاکید کرد: «کلینیک‌هایی که مسدود شده است باعث شده گزارش‌هایی از مرگ‌ومیر مادران و کودکان برای ما برسد.» قابل ذکر است که بیماری سوءتغذیه در افغانستان به‌ویژه در میان کودکان یک بحران جدی است و مشکلاتی چون فقر، عدم دسترسی به خدمات بهداشتی و تغذیه‌ای مناسب مانع ارائه درمان‌های ضروری و پیشگیری از این بیماری می‌شود. اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشری سازمان ملل متحد پیش‌بینی کرده است که آمار کودکان مبتلا به سوءتغذیه در افغانستان در سال ۲۰۲۵ به ۳.۵ میلیون نفر برسد. طبق گزارش‌های ملل متحد این رقم در پنج سال گذشته حدود ۳ میلیون کودک زیر پنج سال بوده است.

سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که در پی کامل تعلیق کمک‌های خارجی آمریکا دست‌کم ۴۲۰ مرکز صحی در سراسر افغانستان تعطیل شده‌اند. این نهاد با نشر گزارشی گفته است که تعطیلی این مراکز، ۳.۰۵ میلیون نفر را در ۳۰ ولایت افغانستان متأثر کرده است. سازمان بهداشت جهانی با نشر نموداری از تاثیرات تعلیق کمک‌های آمریکا بر ارائه خدمات صحی در افغانستان نوشته است که از ماه فبروری تا اکنون فعالیت دست‌کم ۲۲ نهاد اجرایی همکار با این سازمان متوقف شده است. در ادامه آمده است که در پی تعلیق کمک‌های آمریکا ۱۱ مرکز صحی در کابل، ۶۷ مرکز در مناطق مرکزی، ۸۰ مرکز در شرق، ۶۲ مرکز در شمال‌شرق، ۴۹ مرکز در شمال، ۷۰ مرکز در جنوب‌غرب، ۳۴ مرکز در جنوب و ۴۷ مرکز در غرب کشور تعطیل شده‌اند. گزارش هشدار داده است که توقف کمک‌های آمریکا تاثیرات منفی بر دسترسی مردم به خدمات صحی نجات‌بخش در افغانستان گذاشته است. همچنین این سازمان در بخشی از گزارشش از اهداکنندگان خواست که برای جلوگیری از «وخامت بیشتر اوضاع بشری»، بودجه جایگزینی را به مراکز صحی افغانستان اختصاص دهند. این درحالی است که آمریکا پس از روی‌کارآمدن دونالد ترمپ، کمک‌های خارجی خود را تعلیق کرد. این کشور بزرگترین کمک‌کننده به افغانستان بود. به‌تازگی صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در افغانستان هشدار داده است که به دلیل کاهش بودجه، ۶.۳ میلیون نفر که بیشتر آنان زنان و دختران هستند، دسترسی به مراقبت‌های صحی ضروری را از دست خواهند داد. پیش‌تر سازمان جهانی صحت در افغانستان هشدار داده بود که به‌دلیل کمبود بودجه، ۸۰ درصد مراکز صحی تحت حمایت این سازمان در افغانستان تعطیل خواهند شد.

خبرگزاری باختر که تحت کنترول حکومت سرپرست قرار دارد، گزارش داده است که یک بازرگان به نام عبدالظاهر بشیری می‌خواهد یک شفاخانه ۴۰۰ بستر ویژه کودکان در شهر هرات بسازد. در گزارش خبرگزاری باختر آمده است که این شفاخانه با هزینه پنج میلیون دالر ساخته خواهد شد و ویژه درمان کودکان خواهد بود. در ادامه آمده است که این شفاخانه در زمینی به مساحت ۲۰ هزار متر مربع و در هشت طبقه ساخته خواهد شد. مراقبت‌های ویژه، تداوی بیماری‌های قلبی، لابراتوار مجهز، بانک خون و مرکز مشاوره بخش‌هایی از این شفاخانه خواهد بود. در همین حال، عبدالظاهر بشیری، تاجر ملی سرمایه‌گذار این نهاد خیریه می‌گوید که با ساخت این شفاخانه از رفتن خیلی از مریض‌ها به خارج از کشور جلوگیری خواهد شد. وی تاکید کرد که متعهد به ساخت کامل این شفاخانه است و به تکمیل آن موفقانه عمل می‌کند. همچنین نور جلال جلالی، سرپرست وزارت صحت عامه در مراسم افتتاح این پروژه گفت که این وزارت تلاش می‌کند تا خدمات صحی معیاری و عادلانه را به مردم ارائه کند و با تجار افغان در این زمینه همکاری می‌نماید. این در حالی است که وضعیت صحی در افغانستان، به ویژه برای زنان، وخیم گزارش شده است. کم‌بود مرکزهای صحی، محدودیت‌های فرهنگی و کاهش دسترسی به خدمات بهداشتی، چالش‌های جدی برای زنان در سراسر این کشور ایجاد کرده است.

صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (UNFPA) برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که هزاران زن در سراسر افغانستان با بیماری «فیستول یا ناسور زایمانی» زندگی می‌کنند. این سازمان به‌مناسبت روز جهانی «پایان دادن به فیستول زایمانی» با نشر گزارشی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این آسیب یکی از «جدی‌ترین و غم‌انگیزترین آسیب‌های زایمان» بوده که قابل درمان می‌باشد. صندوق جمعیت سازمان ملل در ادامه تاکید کرده است که فیستول زایمانی علاوه بر آسیب جسمی، سبب افسردگی، انزوای اجتماعی و احساس شرم و حتی «فکر کردن به خودکشی» زنان نیز می‌شود. «فیستول زایمانی» معمولا پس از زایمان طولانی و بدون مراقبت‌های صحی مناسب ایجاد و باعث بی‌اختیاری مزمن ادرار در زنان می‌شود. این بیماری با آنکه با یک جراحی ساده و کم‌هزینه قابل تداوی می‌باشد، اما فقر، باورهای غلط و محدودیت‌ها، دسترسی بسیاری از زنان به درمان را دشوار کرده است. گزارش به نقل از اندرو سابرتون، معاون مدیر اجرایی صندوق جمعیت سازمان ملل نوشته است: «یک جراحی ساده و کم‌هزینه فیستول، به بیماران فرصت دوباره‌ای برای زندگی می‌دهد. این جراحی، سلامت و عزت‌نفس را به زنانی که مدت‌ها در سکوت رنج کشیده‌اند، بازمی‌گرداند.» صندوق جمعیت سازمان ملل متحد تاکید کرده است: «فیستول زایمانی، که اغلب ناشی از زایمان طولانی و مسدود شده است، تا ۴۲۰۰۰ زن را در افغانستان تحت تأثیر قرار می‌دهد. بسیاری از آنها زنان جوانی هستند که در مناطق صعب‌العبور و بدون دسترسی به مراقبت‌های به موقع زندگی می‌کنند. انگ مرتبط با این بیماری منجر به رها شدن و آسیب مادام‌العمر می‌شود.» همچنین پیو اسمیت، مدیر صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در آسیا و اقیانوسیه، با تاکید بر تداوی این مشکل گفته است: «بازماندگان فیستول نه تنها درد و ناراحتی جسمی را تحمل می‌کنند، بلکه با انگ اجتماعی و انزوای عمیقی نیز مواجه هستند. به همین دلیل حمایت روانی-اجتماعی برای کمک به بهبودی و بازیابی زندگی آنها بسیار مهم است.» این گزارش به‌نقل از دکتر منگل، داکتر جراح در شفاخانه‌ی زنان و زایمان ملالی نوشته است که هر روز یک یا دو بیمار را در این شفاخانه جراحی می‌کنند. وی گفت که زنان مبتلا به این بیماری «نه‌تنها به درمان، بلکه به دلسوزی و مشاوره نیز نیاز دارند.» صندوق جمعیت سازمان ملل متحد گفته از سه مرکز فیستول در ولایت‌های کابل، هرات و ننگرهار پشتیبانی کرده و جراحی، تجهیزات، خدمات ارجاع و آموزش را برای کارکنان صحی فراهم می‌کند. این نهاد افزوده که در سال ۲۰۲۴ میلادی تنها شفاخانه‌ی زنان و زایمان ملالی در کابل، ۲۰۰ زن مبتلا به این بیماری قابل پیشگیری را، جراحی و درمان کرده است.

صندوق جمعیت سازمان ملل متحد برای افغانستان اعلام کرده است که به دلیل کاهش بودجه، ۶.۳ میلیون نفر که بیشتر آنان زنان و دختران هستند، دسترسی به مراقبت‌های صحی ضروری را از دست خواهند داد. این نهاد امروز (پنج‌شنبه، ۱ جوزا) در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که صدها مرکز صحی در مناطق دورافتاده و کلینیک‌های سیار در افغانستان مجبور به تعطیلی هستند. در ادامه آمده است که به دلیل کاهش بودجه‌ی کمک‌های بشردوستانه زنان و دختران دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی ضروری، از جمله خدمات نجات‌بخش سلامت مادران را از دست خواهند داد. باید گفت که پیشتر سازمان جهانی صحت در افغانستان هشدار داده بود که به‌دلیل کمبود بودجه، ۸۰ درصد مراکز صحی تحت حمایت این سازمان در افغانستان تعطیل خواهند شد. سازمان جهانی صحت تاکید کرده است که پس از توقف کمک‌های آمریکا در فبروری، فعالیت ۲۰۲ مرکز صحی در افغانستان تعلیق شده است. سازمان جهانی صحت هشدار داده بود که بدون مداخله‌ی فوری، بیش از ۲۲۰ مرکز دیگر ممکن است تا جون ۲۰۲۵ میلادی بسته شود و ۱.۸ میلیون نفر دیگر به مراقبت‌های صحی اولیه دسترسی نداشته باشند. همچنین بخش صحت افغانستان که به کمک‌های خارجی وابسته بود، پس از کاهش کمک‌ها در پی روی‌کارآمدن حکومت سرپرست و کاهش کمک‌های بشری، با فروپاشی مواجه شد. طی سه سال اخیر برخی از مراکز صحی افغانستان تحت حمایت نهادهای جهانی و کمک‌رسانی بودند؛ اما اکنون این نهادها می‌گویند که با کمبود بودجه مواجه‌اند.

آندره سابرتون، معاون اجرایی صندوق جمعیت سازمان ملل متحد برای افغانستان هشدار داده است که هر دو ساعت یک مادر در کشور به‌دلیل عوارض قابل پیشگیری بارداری، جان خود را از دست می‌دهد. آقای سابرتون این اظهارات را در نشستی در نیویارک مطرح کرده و گفته است که کاهش بودجه‌ی کمک‌های بشری در افغانستان به معنای «از دست دادن جان‌ها و زندگی‌های کمتر زیسته شده» است. وی تاکید کرده است که در طول سفر خود، از خدمات تحت حمایت سازمان ملل در ولایت‌های کابل، بامیان و مرز بین افغانستان و پاکستان بازدید کرده است. آندره سابرتون به کاهش ۳۳۰ میلیون دالری بودجه‌ی صندوق جمعیت سازمان ملل در سراسر جهان، اشاره کرده و افزوده است که از این مقدار بودجه، ۱۰۲ میلیون دالر آن به‌طور مستقیم بر فعالیت این نهاد در افغانستان تاثیر خواهد گذاشت. معاون اجرایی این نهاد سازمان ملل متحد برای افغانستان تصریح کرد که بیشتر این بودجه قرار بود برای تامین سلامت خانواده و مراقبت‌های سیار استفاده شود که هر دو در افغانستان که در حال حاضر یکی از بالاترین میزان مرگ و میر مادران در جهان را دارد، ضروری هستند. این مقام سازمان ملل تخمین زده که ۶.۹ میلیون زن و کودک در افغانستان تحت تاثیر این کاهش بودجه قرار خواهند گرفت و صندوق جمعیت سازمان ملل قادر خواهد بود که تنها ۴۰۰ مرکز صحی از ۹۰۰ مرکز صحی را حمایت کند. به گفته‌ی وی، با وجود این چالش‌ها، صندوق جمعیت سازمان ملل در افغانستان باقی خواهد ماند و به ارائه‌ی مراقبت‌های نجات‌بخش برای نیازمندان ادامه خواهد داد. همچنین وزارت صحت‌ عامه‌ی حکومت سرپرست با نشر اعلامیه‌ای اظهارات معاون UNFPA را رد کرده و گفته که این اظهارات خلاف واقعیت بوده و آمار ارائه شده‌ از سوی این نهاد فاقد شواهد دقیق بوده و ناعادلانه است. این وزارت گفته است که پس از حاکمیت دوباره‌ی حکومت فعلی، توجه ویژه به صحت مادر و کودک در کشور شده است. این در حالی است که حکومت سرپرست پس از بازگشت دوباره به قدرت در ماه آگوست ۲۰۲۱ میلادی، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و دروازه‌های دانشگاه‌های دولتی و خصوصی را نیز به روی دختران بستند. با آنکه افغانستان یکی از بالاترین نرخ‌های مرگ‌ومیر مادران و نوزادان در جهان را دارد، اما حکومت فعلی در زمستان ۱۴۰۳ خورشیدی تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی خصوصی را نیز ممنوع اعلام کرد. این تصمیم واکنش‌های سازمان‌ جهانی صحت و سازمان‌های مدافع حقوق بشری را در پی داشت. سازمان جهانی صحت در اعلامیه‌ای نوشت که ممنوعیت تحصيل دختران در انستیتوت‌های طبی می‌تواند سیستم صحی افغانستان را فلج کند.

جمعیت هلال احمر افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرد که با کمک مالی بنیاد خیریه ملک سلمان، درمان چشم رایگان در ولایت هرات آغاز شده است. در اعلامیه‌ای جمعیت هلال احمر افغانستان که امروز (یک‌شنبه، ۲۸ ثور) نشر شده، آمده است که این برنامه شامل معاینه چشم چهار هزار بیمار چشمی، جراحی رایگان بیش از ۴۰۰ نفر و توزیع عینک است. در اعلامیه آمده است که در این دوره رایگان درمانی قرار است به بیماران دارو و عینک نیز توزیع شود. گفته شده این برنامه تا روز سه‌شنبه هفته‌ی جاری ادامه خواهد داشت. همچنین رضوان احمد بلوچ، مسوول هماهنگی مؤسسه البصر می‌گوید که خدمات این کمپاین شامل معاینه، تشخیص بیماری، تجویز دارو، توزیع عینک طبی و انجام جراحی‌های تخصصی است که با اولویت بیماران نیازمند ارائه می‌شود. در همین حال شمار زیادی باشندگان از ولسوالی‌ها و ولایات اطراف برای درمان به هرات آمده‌اند می‌گویند به دلیل مشکلات اقتصادی، توان پرداخت هزینه درمان چشم را نداشته‌اند و اما اکنون که این خدمات به صورت رایگان فراهم شده ابراز خوشحالی می‌کنند. مراجعه‌کنندگان در دوره از حکومت فعلی می‌خواهند که دایره‌ی ارائه خدمات صحی را در سراسر کشور گسترش دهد. نظام صحی افغانستان عمدتاً به کمک‌های کشورهای تمویل کننده متکی بوده که با روی کار آمدن حکومت سرپرست و قطع کمک‌ها، دچار کمبود منابع مالی و انسانی شده است.