خانواده سلطنتی هلند برای قدردانی از فعالیتهای لیلا حیدری، بنیانگذار کمپ و مرکز آموزشی مادر که در زمینه درمان معتادان و آموزش زنان و دختران افغانستان فعالیت میکند، نشان «گئوزنپنینگ» (Geuzenpenning) را به او اهدا کرد. نشان گئوزن، معروف به نشان شجاعت، که از عالیترین نشانهای سلطنتی هلند به شمار میرود با حضور مارگریت، شاهدخت هلند، و دهها تن از مقامهای دولتی و کنشگران حقوق بشر به لیلا حیدری، فعال اجتماعی افغان اهدا شد. در بیانیهای خانواده سلطنتی هلند آمده است که شاهدخت مارگریت، با اهدای این مدال به لیلا حیدری «از کار شجاعانه او» قدردانی کرد. لیلا حیدری، ازدواج در خوردسالی تا مدیریت کمپ درمان معتادان همچنین سایت نشان گئوزن در مطلبی جزئیاتی از زندگی لیلا حیدری منتشر کرد. در این مطلب آمده است که لیلا حیدری متولد ۱۹۸۷ در یک خانواده افغان در پاکستان است که پس از مدتی اقامت در پاکستان به ایران پناه بردند. لیلا در ۱۲ سالگی در ایران با یک مرد روحانی ازدواج کرد و در ۱۳ سالگی نخستین فرزندش را به دنیا آورد. او در ۱۹ سالگی از شوهرش جدا شد و طبق قوانین اسلامی، سه فرزندش نزد پدرشان باقی ماندند. لیلا حیدری از آن پس به تحصیل پرداخت و در رشتههای ادبیات فارسی، الهیات و روانشناسی تحصیل کرد. او همچنین در زمینه فیلمسازی نیز کار کرده است. براساس معلومات موجود خانم حیدری در سال ۲۰۰۹ میلادی و هنگام بازگشت از ایران به افغانستان با اعتیاد برادرش حکیم و دشواریهای زندگی او مواجه شد و تصمیم گرفت برای کمک به برادر خود و دیگر معتادان به مواد مخدر، مرکز درمانی کوچکی ایجاد کند. این مرکز بهسرعت رشد کرد و از سوی متقاضیان به «کمپ مادر» شهرت یافت و به یکی از مراکز مهم درمان معتادان در کابل تبدیل شد. در ادامه آمده است که خانم حیدری برای تامین هزینههای کمپ مادر، رستورانی به نام تاجبیگم تاسیس کرد که به یکی از رستورانهای پرجنبوجوش کابل بدل شد. او بعد از بسته شدن رستوران تاجبیگم خانم حیدری فعالیت خود را با ایجاد «مرکز آموزشی مادر»، با هدف ارائه برنامههای آموزشی به زنان و دختران ادامه داد. در بیانیه خانواده سلطنتی هلند آمده است «مرکز آموزشی مادر»، که سال ۲۰۲۱ میلادی تاسیس شد، امکان آموزش و درآمدزایی را برای دختران و زنان زیادی فراهم کرد. در ادامه آمده است که زنان و دختران این مرکز در زمینه نقاشی، دوزندگی و طراحی لباس، بافت قالیچه و ساخت جواهرات آموزش میبینند و از این طریق کسب درآمد میکنند. [caption id="attachment_11473" align="aligncenter" width="310"] مدال گئوزن (Geuzenpenning)[/caption] نشان گئوزن چیست؟ مبارزان هلندی که در جنگ جهانی دوم شرکت داشتند، بنیاد نشان گئوزن را در سال ۱۹۸۷ میلادی تاسیس کردند. این نشان هر سال به مبارزان راه آزادی و فعالان حقوق بشر که در حمایت از دموکراسی و ضد دیکتاتوری فعالیت میکنند اهدا میشود. در سال ۲۰۱۱ میلادی، سیما ثمر، رییس کمیسیون حقوق بشر دولت پیشین افغانستان، بهخاطر دفاع از زنان و حقوق بشر این مدال را به دست آورده بود.
برچسب: زنان و دختران
سازمان عفو بینالملل از تمدید یوناما یا مأموریت هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان استقبال کرده و از رزا اوتنبایوا، رییس این هیأت خواسته است که رسیدگی به وضعیت اضطراری حقوق بشر در کشور را با تمرکز بر حقوق زنان، دختران، اقلیتها و همچنین بحران انسانی در اولویت قرار دهد. عفو بینالملل با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که در زمانی که وضعیت حقوق بشر در افغانستان رو به وخامت است، نظارت و گزارشدهی یوناما بسیار مهم است. این سازمان تاکید کرد که یوناما باید به گزارش علنی، قوی و مکرر حقوق بشری خود ادامه دهد و در عین حال بر حکومت سرپرست فشار بیاورد تا تمام احکامی را که حقوق زنان و دختران را محدود میکند، لغو کنند. این در حالی است که شورای امنیت سازمان ملل متحد شب گذشته با تصویب قطعنامهای به اتفاق آرا مأموریت هیأت معاونت این سازمان در افغانستان (یوناما) را برای یک سال دیگر تمدید کرد. براساس این تصمیم، مأموریت هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) تا ۱۷ مارچ ۲۰۲۵ تمدید شد. مأموریت هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان تمدید میشود که زنان و دختران با محدودیتهای شدید آموزشی و کاری مواجه هستند. زنان و دختران در افغانستان اجازه آموزش، کار در نهادهای داخلی و بینالمللی و فعالیتهای اجتماعی و سیاسی ندارند.
نصیراحمد اندیشه، نمایندهی افغانستان در جنیوا میگوید که وضعیت وخیم زنان و دختران در افغانستان، نیازمند پاسخ هماهنگ جامعهی جهانی است. آقای اندیشه بیانیهای را که با حمایت نمایندگان چهل کشور طرح شده است، در جریان بحث آزاد در پنجاهوپنجمین اجلاس شورای حقوقبشر سازمان ملل متحد ارائه کرده و گفت که وعدههای حکومت فعلی بهشمول احترام به حقوقبشر برآورده نشده است و زنان و دختران همچنان نمیتوانند به حقوق اساسیشان دسترسی داشته باشند. او تاکید کرد که کمیسیون منع همهی اشکال تبعیض علیه زنان و دختران به این نتیجه رسیده است که بهدلیل ماهیت گسترده و سیستماتیک رفتارهای حکومت فعلی علیه زنان، این رفتارها ممکن است «آزار و اذیت جنسیتی» محسوب شود. وی افزود که سرکوب هدفمند و نهادینهشدهی زنان، از سوی کارشناسان، بهویژه ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوقبشر سازمان ملل متحد برای افغانستان، بهعنوان «آپارتاید جنسیتی» توصیف شده است. نمایندهی افغانستان در جنیوا افزود که این وضعیت چیزی جز پاسخگویی کامل را نمیطلبد. در حالی نصیراحمد اندیشه خواستار اقدام جامعهی جهانی جهت احترام به زنان و دختران افغانستان میشود که بیش از دو سال میشود که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاهها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند. علیرغم واکنشها و محکومیتهای جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیمشان دربارهی آموزش زنان و دختران عقبنشینی نکردهاند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است.
سازمان ملل متحد اعلام کرده است که در حاشیهی شصتوهشتمین اجلاس سالانهی «کمیسیون مقام زن» این سازمان در نیویارک، وضعیت خبرنگاران زن تحت حاکمیت حکومت فعلی طی نشستی با حضور شماری از خبرنگاران و مسوولان رسانههای افغانستان مورد بررسی قرار گرفته است. این نشست تحت عنوان «خبرنگاران زن افغانستان در حاکمیت حکومت فعلی» در مقر سازمان ملل متحد برگزار شده و فرحناز فروتن و وحیده فیضی به نمایندگی از خبرنگاران زن افغانستان در این نشست شرکت کرده و در مورد وضعیت خبرنگاران در کشور صحبت کردند. فرحناز فروتن گفت: «در افغانستان زن بودن معیاری برای محدودیت، ممنوعیت و تبعیض است، خبرنگار زن بودن یک شجاعت بیپایان است. زنان خبرنگار روایت تاریخ خبرنگاری را در افغانستان تغییر دادهاند و امروز با کمترین امکانات تلاش برای حفظ و پرورش آزادی بیان در درون افغانستان دارند.» او میگوید که باید بیش از هر زمان دیگر بر نقش معنادار، تصمیمگیرنده و رهبریکنندهی زنان در رسانههای داخل و خارج از افغانستان تاکید صورت بگیرد. همچنین وحیده فیضی، یکی دیگر از خبرنگاران زن اهل افغانستان میگوید که در این نشست موضوعات مهمی در مورد وضعیت خبرنگاران و رسانهها بهویژه زنان خبرنگار مورد بحث قرار گرفته است. خانم فیضی تاکید کرد: «پس از حاکمیت حکومت فعلی بر افغانستان، شماری زیادی از خبرنگاران باتجربه افغانستان را ترک کردند و ما نیاز به آموزش و حمایت نسل جدید از خبرنگاران زن داریم.» همچنین ذکی دریابی، روزنامهنگار و مسوول روزنامهی اطلاعات روز نیز در این نشست گفت که حمایت از خبرنگاران زن در شرایطی که حکومت فعلی میخواهد آنها را کاملا از جامعه حذف کنند، یک مسوولیت مشترک برای تمامی رسانهها و نهادهای حمایتکننده است. از سویی هم، سازمان عفو بینالملل، سازمان بینالمللی حمایت از رسانهها (IMS)، بخش زنان سازمان ملل متحد، یونسکو، نمایندگی دایمی کشور دانمارک در سازمان ملل به صورت مشترک مسوولیت برگزاری این نشست را به عهده داشتهاند. نمایندگی دائم دانمارک در سازمان ملل متحد در حساب کاربری ایکس خود نوشته است: «خبرنگاران زن افغانستان هر روز در برابر ظلم مقاومت میکنند و جان خود را برای تولید محتوای رسانهای به خطر میاندازند.» این نمایندگی میگوید که روی چگونگی حمایت جامعهی جهانی از کار زنان در زیر حاکمیت حکومت فعلی بحث صورت گرفت. در حالی این نشست برگزار میشود که حکومت فعلی محدودیتهای گستردهای بر حضور زنان در رسانهها و فعالیت خبرنگاران زن وضع کردهاند. پیش از این سازمان حمایت از رسانهها گفته بود که برای خبرنگاران زن در افغانستان، حضور در محل کار یک «اقدام مقاومتی» است.
سازمان ملل متحد اعلام کرده است که نمایشگاهی از عکسهای زنان افغان به هدف انعکاس «مبارزات زنان افغانستان» در دفتر این سازمان در ژینو، برگزار شده است. سازمان ملل متحد ویدیویی از این نمایشگاه را در حساب کاربری ایکس خود منتشر کرده و نوشته است که این نمایشگاه نشان دهندهی مبارزه و استقامت زنان و دختران افغانستان میباشد. دفتر سازمان ملل متحد در ژینو با نشر اعلامیهای گفته است که از ماه آگست سال ۲۰۲۱ میلادی به اینسو، زنان و دختران افغانستان با شرایط دشوار و محدودیتهای شدید مواجه هستند. این در حالی است که بعد از آنکه حکومت سرپرست در افغانستان، دوباره به قدرت رسید، آنها دختران و زنان افغان را از آموزش در مکاتب متوسطه و لیسهها و دانشگاهها منع کردند. همچنین حکومت فعلی از کار زنان و دختران افغانستان در نهادها و ادارات غیردولتی داخلی و بینالمللی جلوگیری کرده است. سازمان ملل متحد میگوید که احکام حکومت فعلی، فعالیت و اشتراک زنان افغان را در همهی عرصههای زندگی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی محدود ساخته است.
نصیراحمد فایق، سرپرست نمایندگی افغانستان در سازمان ملل متحد میگوید که افغانستان تنها کشوری است که زنان و دختران در آن از حقوق انسانی خود برخوردار نیستند. آقای فایق این اظهارات را در شصتوهشتمین نشست کمیسیون مقام زن در سازمان ملل متحد که زیر نام «جنایت علیه بشریت در افغانستان با نگاه جنسیتی» برگزار شده بود، مطرح کرده و گفت که زنان افغانستان، اکنون از حق آموزش، تحصیل و حق کار محروم هستند و این تنها کشوریست که زنان و دختران در چنین وضعیتی به سر میبرند. شصتوهشتمین نشست کمیسیون مقام زن در سازمان ملل متحد با حضور یکصدویک هیأت عالیرتبه در مقر سازمان ملل در نیویارک، برگزار شد. در این نشست که تا ده روز ادامه خواهد داشت، روی وضعیت زنان و دختران در سراسر جهان، حمایت از حقوق آنان، تقویت اقتصاد زنان و دختران و برابری جنسیتی نیز بحث خواهد شد. همچنین دوروتی استرادا تانک، رییس گروه کاری سازمان ملل در مورد تبعیض در برابر زنان و دختران، نیز در این نشست کمیسیون وضعیت زنان گفته بود: «زنان و دختران در افغانستان از زندگی عمومی حذف میشوند.» این در حالی است که حکومت سرپرست پس از تسلط بر افغانستان، زنان و دختران را از ابتداییترین حقوقشان از جمله رفتن به مکتب برای دختران بالاتر از صنف ششم و دانشگاهها و کار در نهادهای غیردولتی داخلی و بینالمللی منع کرده است.
سیما باهوس، رییس بخش زنان سازمان ملل متحد میگوید که افغانستان همچنان جدیترین بحران حقوق زنان و دختران را تجربه میکند. خانم باهوس این اظهارات را در شصتوهشتمین نشست کمیسیون مقام زن در سازمان ملل متحد که زیر نام «جنایت علیه بشریت در افغانستان با نگاه جنسیتی» برگزار شده بود، مطرح کرده و گفت که باید فضا برای مشارکت زنان و دختران در تمام تصمیمگیریها باز شود. او میگوید که در این نشست از زنان افغانستان درباره اینکه امنیت برای آنها چه معنایی دارد، شنیده است. این نشست روز (سهشنبه، ۲۲ حوت) به میزبانی امارات متحده، بریتانیا، انستیتوت توسعه خارجی و نهاد پژوهش و توسعه در مقر ملل متحد برگزار شد. کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد نیز در اعلامیهای نوشته است که این نشست یک فراخوان فوری برای اقدام هماهنگ جامعهی جهانی برای تدوین «آپارتاید جنسیتی» بهعنوان جنایت علیه در چارچوبهای حقوقی بینالمللی برگزار شده بود. در اعلامیه آمده است که چارچوبهای حقوقی بینالمللی در حال حاضر برای رسیدگی به نقض حقوق بشر مبتنی بر جنسیت، با این ماهیت و مقیاس، مجهز نیستند. این سازمان تاکید کرد که کنوانسیونهای آپارتاید و رفع تبعیض علیه زنان میتواند در این زمینه بهصورت مجزا، کاربرد داشته باشد، اما به یک رویکرد جامعتر و قویتر نیاز است. این در حالی است که حکومت سرپرست پس از تسلط بر افغانستان، زنان و دختران را از ابتداییترین حقوقشان از جمله رفتن به مکتب برای دختران بالاتر از صنف ششم و دانشگاهها و کار در نهادهای غیردولتی داخلی و بینالمللی منع کرده است.
باوجود سرکوب و وضع محدودیت علیه زنان و دختران در افغانستان، جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیهی اروپا در تازهترین اظهار نظرش گفته است که در افغانستان تحت کنترل حکومت سرپرست، آپارتاید جنسیتی وجود دارد. آقای بورل این اظهارات را در نشست سالانه شورای امنیت سازمان ملل متحد دربارهی همکاری این سازمان با اتحادیه اروپا بیان کرده است. او در این نشست گفت: «به نظر میرسد که افغانستان فراموش شده است، اما وضعیت بشردوستانه، اقتصادی، سیاسی و حقوق بشری نگران کنندهاست. در افغانستان یک آپارتاید جنسیتی وجود دارد. این وضعیت نمیتواند تحمل شود.» وی بر اجرای قطعنامه ۲۷۲۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد دربارهی افغانستان تاکید کرده و گفت که برای اجرای قطعنامه، به فشار و تعامل ضرورت است. این قطعنامه چندی پیش در راستای اجرای توصیههای «ارزیابی مستقل افغانستان» تصویب شد. قابل ذکر است که در این قطعنامه از دبیرکل سازمان ملل متحد خواسته شده که در مشوره با اعضای شورای امنیت، بازیگران و ذینفعان مرتبط به افغانستان، از جمله مقامهای حکومت فعلی، زنان، جامعهی مدنی و کشورهای منطقه یک نمایندهی ویژه در مورد افغانستان با تخصص قوی در مورد حقوقبشر و جنسیت، تعیین کند. شورای امنیت سازمان ملل متحد گفته است که این نماینده ویژه باید توصیههای ارزیابی مستقل افغانستان را بدون لطمه زدن به مأموریت یوناما و فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل برای افغانستان، اجرایی کند. باید گفت که حکومت فعلی پس از تسلط خود بر افغانستان، محدودیت شدید بر زنان و دختران وضع کرده است. در حال حاضر زنان و دختران افغانستان از کار و آموزش و دیگر فعالیتهای اجتماعی محروم هستند.
جنبش اعتراضی زنان موسوم به «اتحاد و همبستگی زنان افغانستان» اعلام کرده است که با گذشت بیش از دو سال از حاکمیت حکومت فعلی در افغانستان، این حکومت همواره در برابر زنان و دختران از خود «دشمنی» نشان داده و با فرمانهای روزافزون صدای آنان را بهویژه صدای خبرنگاران زن را خاموش کرده است. این جنبش با نشر یک نوار تصویری در حساب کاربری ایکس خود گفته است که حکومت فعلی بعد از وضع محدودیتها برای پوشش خبرنگاران زن، اکنون احتمال میرود که کار آنان را نیز در رسانهها منع کند. در ادامه آمده است که در افغانستان حقوق زنان نقض گردیده و حکومت فعلی از هیچ نوع عملکرد «خشونتآمیز» در برابر زنان دریغ نمیکند. جنبش اتحاد و همبستگی زنان افغانستان با نشر ویدیویی از آزیتا نظیمی، خبرنگار و یکی از اعضای این جنبش تاکید کرد: «از زمان تسلط حکومت فعلی تا کنون دهها زن بهخاطر اعتراضهای شان به قتل رسیدند یا هم در زندانها مورد شکنجه و بدرفتاری قرار گرفتهاند، از جمله منیژه صدیقی، فعال حقوق زن و عضو جنبش خودجوش زنان که همین اکنون با شکنجه مواجه است.» او از جامعهی جهانی بهویژه نهادهای مدافع حقوق بشر خواست که «آپارتاید جنسیتی» را در افغانستان جدی بگیرند و هر چه زودتر حکومت فعلی را بهخاطر آزادی منیژه صدیقی، تحت فشار بیشتر قرار دهند. این در حالی است که چند روز پیش سرپرست وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست در دیدار با نمایندگان رسانهها در کابل، هشدار داده بود که اگر خبرنگاران زن هنگام نمایان شدن در تلویزیونها و یا مصاحبههای تصویری صورت خود را نپوشانند، این احتمال وجود دارد که رهبر حکومت فعلی کار کردن زنان در رسانهها را به طور کامل ممنوع کند. باید گفت که حکومت فعلی در بیش از دو سال تسلط بر افغانستان برای زنان خبرنگار نیز فرمانهای محدود کنندهی صادر کرده که این فرمانها آزادی بیان و رسانهها را به گونهی جدی محدود کرده است. این در حالی است که در این مدت شماری زیادی از خبرنگاران زن از کار دست کشیدهاند و شماری هم از این کشور فرار کردهاند.
با وجود منع آموزش و اشتغال زنان از سوی حکومت سرپرست، برنامه توسعهی سازمان ملل متحد (UNDP) اعلام کرده است که برای بیش از ۱۶ هزار زن و دختر در سراسر افغانستان، «فرصتهای شغلی کوتاهمدت» ایجاد کرده است. این برنامه این اظهارات را در حساب کاربری ایکس خود نوشته است. برنامه توسعهی سازمان ملل متحد تاکید کرد که خانوادههاییکه سرپرستی آنان را زنان بر عهده دارند، برای تأمین نیازهایشان با مشکلات جدی مواجه هستند. این در حالی است که این نهاد چند وقت پیش نیز گفته بود که پروژهای را به منظور توانمندسازی ۷۵ هزار زن کارآفرین در افغانستان راهاندازی کرده است. در ادامه آمده است که پروژهای توانمندسازی برنامهی توسعهی سازمان ملل، زنان کارآفرین را قادر ساخته است که تجارتها را مدیریت کرده و برای زنان و مردان زمینهی کار نیز فراهم کنند. در حالی سازمان ملل متحد بر حمایت از کار زنان تاکید میکند که حکومت سرپرست در بیشتر از دوونیم سال گذشته محدودیتهای زیادی بر زنان وضع کرده است. محدودیتهای حکومت فعلی بر کار زنان بهویژه در نهادهای غیردولتی داخلی و خارجی باعث شده است که دهها هزار زن در کشور خانهنشین و چالشهای زیادی بر سر راه ارائه کمکهای بشردوستانه به مردم نیز ایجاد گردد. سازمانهای امدادرسان و کشورهای جهان، همواره خواستار لغو محدودیتها بر کار زنان شدهاند.