«جبهه آزادی افغانستان» به تیرباران شماری از باشندگان ولایت دایکندی واکنش نشان داده و می‌گوید که تیرباران‌شدن ۱۴ نفر از باشندگان این ولایت در مناطق مرزی با ولایت غور «نسل‌کشی» و «جنایت علیه بشریت» است. این جبهه دیشب (پنج‌شنبه، ۲۲ سنبله) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که قربانیان این حمله همه از قوم هزاره-شیعه و باشندگان ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر ولایت دایکندی بودند. «جبهه آزادی افغانستان» حکومت فعلی مهتم کرده و تاکید کرده است که عاملان این حمله نیز «ملیشه‌های نیروهای حکومت فعلی» می‌باشند. در اعلامیه‌ آمده است که «این کشتار وحشیانه در حالی اتفاق افتاده که همه‌ی مردم محل خلع سلاح اند و تنها عناصر تفنگ‌دار در ولایت‌های غور، دایکندی و حومه، ملیشه‌های حکومتی هستند.» ابن جبهه افزود که قتل‌های هدفمند و رخدادهای مشابه پیش از این نیز از ولایت‌های دایکندی و غور گزارش شده و در سه سال اخیر «صدها» خانواده از این دو ولایت «کوچ اجباری» داده شده‌اند. این جبهه افزوده که این رویدادها نشان می‌دهد که طالبان در مناطق مرکزی، شمال و غرب کشور با انگیزه‌های قومی و با هدف تغییر بافت‌جمعیتی مناطق دارای تنوع قومی و مذهبی، به کشتار مردم، به‌ویژه هزاره‌ها و کوچ اجباری آنان اقدام می‌کنند. در اعلامیه‌ آمده است: «توقف موترهای مسافران عادی و غیرنظامی و به رگبار بستن مکرر آنان بدون هیچ دلیلی، مصداق بارز جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است.» این در حالی است که بعد از ظهر دیروز چهار فرد مسلح موتورسایکل‌سوار بر باشندگان ولایت دایکندی در ساحه‌ی میان روستاهای «قریودال» دایکندی و «پهلوسنگ» غور، تیراندازی کردند که براثر آن دست‌کم ۱۴ نفر کشته و چهار نفر زخمی شدند. قربانیان این حمله همه باشندگان روستای «قریودال» ولسوالی سنگ‌تخت‌وبندر ولایت دایکندی بودند که برای استقبال از زائران کربلا به نوار مرزی این ولایت با ولایت غور رفته بودند. منابع محلی به رسانه گوهرشاد روز گفته‌اند که مهاجمان چهار نفر و سوار بر دو دو موتورسایکل بودند. همچنین گروه داعش با نشر اعلامیه‌‌ای مسوولیت این حمله را به عهده گرفته است و گفته است که در آن ۱۵ نفر کشته و شش نفر دیگر زخمی شده‌اند. قابل ذکر است که مسافران هزاره پیش از این نیز بارها در مسیرهای مواصلاتی غور و دایکندی هدف حملات مسلحانه قرار گرفته و تیرباران شده‌اند. گروه داعش مسوولیت شماری از این حملات را به عهده گرفته است، اما مسئولیت برخی از این حملات مرگ‌بار را هیچ گروهی به عهده نگرفته است.

سازمان جهانی مهاجرت اعلام کرده است که در یک سال گذشته برای بیش‌ از 600 زن در سراسر افغانستان در بخش‌های مختلف فرصت‌های شغلی را فراهم کرده است. این سازمان با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود گفته است که طی یک سال گذشته، دو هزار و 24 فرصت شغلی را در سراسر کشور ایجاد و محافظت کرده که از این میان 694 مورد آن برای زنان و دختران بوده است. سازمان جهانی مهاجرت تاکید کرد که در این مدت برای گسترش 256 کسب‌وکار در سراسر افغانستان تجهیزات کاری کمک کرده که 97 مورد این کارها تحت رهبری زنان بوده است. این سازمان، اما جزییات بیش‌تر در مورد نوعیت کارها ارایه نکرده است. این سازمان در حالی از ایجاد فرصت‌های شغلی برای زنان و دختران در افغانستان خبر می‌دهد که حکومت سرپرست، کار زنان را در بخش‌های مختلف را منع کرده است. کارهای خصوصی از جمله تجارت‌های کوچک و متوسط و صنایع‌دستی از محدود کارهای‌ست که حکومت فعلی آن ‌را ممنوع نکرده است؛ اما با آن‌هم کار زنان در این بخش‌ها از محدودیت‌های کلی این گروه متاثر است. به‌شمول سازمان ملل، شماری از نهادهای دیگر در سه سال گذشته تلاش کرده که از کارهای زنان در این بخش‌ها حمایت کنند.

منابع می‌گویند که مسوولان نیروهای امنیتی حکومت سرپرست در مرز اسلام‌قلعه ولایت هرات از نزد زائران کربلا پرچم‌ها، کفن میت و کتاب‌های مذهبی شیعیان را از عراق و ایران با خود آورده بودند، ضبط کرده‌اند. دست‌کم سه منبع امروز (پنج‌شنبه، ۲۲ سنبله) با تایید این موضوع گفته‌اند که مسوولان مرز اسلام‌قلعه زائران کربلا را «مشرک» خوانده و گفته‌اند که این کتاب‌ها «پر از شرکیات» است و اجازه نیست که وارد خاک افغانستان شود. منبع گفت که صبح امروز مسوولان امنیتی در مرز اسلام‌قلعه هرات تمام وسایل زائران کربلا و موتر حامل آنان را چک کرده و حدود ۵۰ جلد کتاب و بیش از ۱۰ (کفن میت) را ضبط کرده و به انبارخانه شان انداخته‌اند. در ادامه آمده است که کتاب‌های «زیارت عاشورا» « صحیفه سجادیه» و «ارتباط با خدا» از جمله کتاب‌های همراه زائران کربلا بوده که توسط مسوولان مرزی ضبط شده است. همچنین یک منبع دیگر گفت: «متاسفانه رفتار نیروهای مرزی حکومت سرپرست با زائران خیلی خشن بوده، کتاب‌ها کفن میت را پاره کرده و دور انداخته‌اند.» منبع از مسوولان حکومتی خواست که به این کارشان پایان داده و اجازه دهند، مردم به مسایل مذهبی شان بدون محدودیت و ترس بپردازند. این در حالی است که حکومت سرپرست پیش از این دستور جمع‌آوری کتاب‌های مغایر فقه حنفی از کتاب‌خانه‌های مراکز آموزشی و دانشگاه‌ها را صادر کرده بودند. حکومت فعلی تدریس آموزش‌های دینی براساس فقه جعفری در مکاتب و دانشگاه‌ را نیز منع کرده است. باید گفت که در گذشته در ولایت‌های شیعه‌نشین کتاب‌های درسی دینی در مکاتب براساس فقه جعفری بود. همچنین در دانشکده‌ی شرعیات دانشگاه بامیان، فقه جعفری تدریس می‌شد.

روزنامه واشنگتن پست، وضعیت زنان و دختران افغانستان را «اسف‌بار» خوانده و آن را حماسه‌ای از نقش ایالات متحده در این کشور از سال ۲۰۰۱ بدین‌سو دانسته و گفته است که این داستانی از «تراژدی و غرور، حوادث ناگوار و فساد» است. این روزنامه با نشر گزارشی گفته است که ۲۳ سال پس از ۱۱سپتامبر، حکومت فعلی، تفسیر «بنیادگرایانه‌‌» را در افغانستان عملی کرده که جامعه‌ی این کشور به‌ویژه زنان و دختران را خفه می‌کند. واشنگتن پست می‌گوید که زنان و دختران افغانستان، مانند یک نسل پیش (دور اول حکومت حکومت فعلی)، باز هم از آموزش محروم و حکومت فعلی آنان را در هر کاری که می‌توانند انجام دهند، محدود کرده و از معلوم‌شدن چهره و حتی صدای خود در ملاء‌عام منع شده‌اند. در گزارش به خروج نیروهای ائتلاف خارجی از افغانستان و روی کار آمدن حکومت فعلی اشاره شده است که این یک «شوک وحشیانه» برای نخبه‌گان غرب بوده است؛ اما برای حکومت سرپرست افغانستان پیروزی به حساب می‌‌آید. بر اساس گزارش این روزنامه، جمعیت «فقیر» افغانستان، به ویژه زنان بهای خروج آمریکا از افغانستان را می‌پردازند. واشنگتن پست، همچنان گفته است که افغانستان در چنگال یک بحران انسانی متوالی است که با چندین دهه درگیری و توسعه‌ی ناموفق، اثرات پایین دستی همه‌گیری ویروس کرونا، رکود اقتصادی بزرگ و فروپاشی بخش بانکی که با تسلط حکومت فعلی و متعاقب آن به‌وجود آمد، قرار دارد. همچنین روزنامه واشنگتن پست قانون «امر به معروف و نهی از منکر» را «خفقان‌آور» خوانده است. باید گفت که مقامات سازمان ملل و مدافعان حقوق بین‌الملل نیز از نافذ شدن این قانون انتقاد کرده‌اند. فولکر تورک، مسوول حقوق بشر سازمان ملل متحد، اظهار کرده است: «من می‌خواهم انزجار خود را از این اقدامات اخیر، که شامل ممنوعیت حتی تماس چشمی بین زنان و مردانی که با هم مرتبط نیستند و اعمال پوشش اجباری سر تا پا برای زنان، از جمله صورت‌شان، را آشکار کنم.» ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت فعلی در واکنش به انتقادهای بین‌المللی در بیانیه‌ای منتقدان بیرونی را محکوم کرد و خواستار «اعتراض محترمانه به ارزش‌های اسلامی» شد. او در این بیانیه گفته است که حکومت فعلی«از تعهد خود به حمایت و اجرای قوانین اسلامی منصرف» نمی‌شوند.

سازمان جهانی صحت اعلام کرده است که ناامنی غذایی به یک بحران در حال گسترش در افغانستان تبدیل شده و هم‌اکنون ۲.۹ میلیون کودک زیر پنج سال با سوءتغذیه شدید مواجه هستند. تدروس آدهانوم گیبریسوس، دبیرکل سازمان جهانی صحت امروز (پنج‌شنبه، ۲۲ سنبله) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که ۸۵۰ هزار نفر از این کودکان به سوءتغذیه حاد دچار هستند. آقای گیبریسوس تاکید کرد که یک‌سوم شهروندان افغانستان در مناطق ناامن غذایی زندگی می‌کنند و سیل و خشکسالی وضعیت آن‌ها را وخیم‌تر کرده است. او افزود که کارکنان صحی این سازمان ۲۱ هزار کودک مبتلا به سوءتغذیه حاد را در ۱۴۰ مرکز بهداشتی در سراسر افغانستان درمان کرده‌اند. وی گفت که خدمات صحی ارائه‌شده به این کودکان کافی نیست و آن‌ها به کمک‌های بیشتری نیاز دارند. تدروس آدهانوم گیبریسوس در پیامش از جامعه‌ی جهانی درخواست کرد تا به سازمان بهداشت جهانی و همکارانش در ارائه کمک‌های بهداشتی و غذایی مورد نیاز، فوراً مساعدت کنند. پیش از این، سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده بود که حدود ۲۰ تن دارو و تجهیزات پزشکی به مراکز بهداشتی پنج ولایت شمالی افغانستان ارسال کرده است. این سازمان افزود که تجهیزات پزشکی شامل کیت‌های پنومونی، ویروس سرخک، وبا و ست‌های جراحی و پانسمان است.

رسانه‌های محلی گزارش داده‌اند که شمار موارد مثبت بیماری پولیو یا فلج کودکان در ولایت قندهار در سال جاری به ۱۲ مورد رسیده است. در گزارش‌ رسانه‌ها آمده است که یک مورد مثبت بیماری پولیو در ولسوالی اسپین‌بولدک شناسایی شده است و با این مورد، موارد انسانی پولیو در ولایت قندهار به ۱۲ مورد رسیده است. در ادامه آمده است که شامل سه مورد در مرکز قندهار، دو مورد در ولسوالی اسپین‌بولدک، چهار مورد در ولسوالی ارغستان، یک مورد در ولسوالی دند، یک مورد در ولسوالی میوند و یک مورد در ولسوالی شاه‌ولی‌کوت می‌شود. در گزارش‌ رسانه‌ها آمده است که ۲۵ مورد مثبت محیطی پولیو هم در قندهار ثبت شده است. همچنین مسوولان صحی در ولایت قندهار می‌گویند که کارزارهای تطبیق واکسن فلج کودکان را هر‌ ماه در این ولایت راه‌اندازی می‌کنند. داکتر جمال‌الدین، مسوول معافیت کتلوی ریاست صحت عامه‌ی قندهار می‌گوید که تلاش می‌شود که تطبیق واکسن را از مسجدبه‌مسجد به خانه‌به‌خانه اجرا کند. با این وجود گزارش‌های وجود دارد که حکومت سرپرست تطبیق واکسن خانه‌به‌خانه را منع کرده‌اند. حکومت سرپرست تا اکنون آمار کلی از موارد مثبت پولیو در کشور را منتشر نکرده‌اند. مقام‌های حکومتی بارها مدعی‌ اند که پولیو در افغانستان صفر شده است. طی ماه‌های گذاشته از ثبت دست‌کم هفت مورد در زون جنوب و دو مورد دیگر در ولایت‌های کنر و نورستان گزارش شده بود. در سال گذشته‌ی میلادی شش مورد مثبت بیماری فلج کودکان در افغانستان ثبت شده که همه در ولایت ننگرهار است. در سال ۲۰۲۲ نیز از ثبت دو مورد مثبت پولیو در افغانستان گزارش شده بود. در حال حاضر افغانستان و پاکستان تنها کشورهای جهان اند که بیماری فلج کودکان در آن‌ها محو نشده است.

وزارت معارف حکومت سرپرست در تازه‌ترین مورد اعلام کرده که ۱۹ هزار و ۶۶۹ مدرسه دینی در سراسر کشور ایجاد شده است. مولوی کرامت‌الله آخندزاده، معین تعلیمات اسلامی وزارت معارف امروز (چهارشنبه، ۲۱ سنبله) در برنامه حساب‌دهی دولت به مردم در مرکز اطلاعات رسانه‌های حکومت گفته است هم اکنون ۳ میلیون ۶۸۷ هزار و ۲۰۰ تن مصروف فراگیری تعلیمات اسلامی هستند. آقای آخندزاده گفت که ۱۰ میلیون و ۹۱۴ هزار دانش‌آموز در مکاتب دولتی و خصوصی مصروف آموزش هستند. او تاکید کرد که طی یک سال گذشته، ۳۱۶ مکتب دولتی و خصوصی در کشور ایجاد شده است. گفتنی است که پس از روی کار آمدن حکومت سرپرست، ایجاد مدرسه‌های دینی در کشور افزایش یافته است. همچنین معین تعلیمات اسلامی از تعلیمات خاص و فراهم سازی زمینه آموزش در ۱۸ ولایت برای ۴۸۴ طفل معیوب و معلول نیز خبر داده و گفت که در این ولایات برای ۳ هزار و ۸۴۴ دانش آموز معلول وسایل و امکانات درسی نیز مهیا شده است. وی از چاپ و توزیع ۱۶ میلیون و ۱۸۸ هزار و ۹۳۹ جلد کتب درسی برای دانش آموزان صنف اول تا دوازدهم و به تعداد ۶۱۷ هزار و ۹۷۸ جلد کتب درسی برای مراکز تعلیمات اسلامی، در یک سال اخیر اطلاع داده و افزود که به تعداد ۲۹۴ هزار و ۶۴۱ جلد کتب سواد آموزی نیز در سراسر کشور چاپ و توزیع شده است. وی از برگزاری برنامه‌های ارتقای ظرفیت برای ۲۴۸ هزار و ۱۱۳ کارمند وزارت اعم از مامورین و معلمان نیز خبر داد. آقای آخندزاده از تلاش‌های این وزارت در راستای بازنگری و اصلاح کتب و مفردات درسی و همچنین بررسی کیفیت عرضه خدمات در نهادهای تعلیمی طی سال گذشته نیز اطلاع داد. در همین حال قاری منصور احمد حمزه، سخنگوی وزارت معارف در پاسخ به پرسش‌ خبرنگاران در رابطه با بازگشایی مکاتب بالاتر از صنف ششم دختران گفت: «ما به معلومات سخنگوی مرکزی حکومت در مورد بازگشایی مکاتب دختران اکتفا نموده و می‌گویم که تا امر ثانی تعطیل است.» مقامات این وزارت از پرداخت معاش اساتید خانه نشین زن به مبلغ ۵ هزار افغانی به صورت ماهانه نیز خبر داده و گفتند که مجموعا بیش از ۷ صد هزار تن در حال آموزش تعلیمات دینی در کشور هستند که زنان و دختران را نیز شامل می‌شود. در حالی وزارت معارف از ایجاد مدارس دینی در کشور خبر می‌دهد که حکومت سرپرست پس از بازگشت به قدرت در افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از تحصیل محروم و سپس دانش‌جویان دختر را از رفتن به دانشگاه‌ها دولتی و خصوصی و آموزشگاه‌های خصوصی منع کردند. باید گفت که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. سازمان ملل متحد و جامعه‌ی جهانی در سه سال اخیر بارها خواستار لغو ممنوعیت حق آموزش و کار زنان در افغانستان شده‌اند، اما حکومت سرپرست تا اکنون به این خواست‌ها اعتنا نکرده است.

اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ سازمان ملل متحد در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که برای رسیدگی به مناطق آسیب‌پذیر در افغانستان در فصل زمستان به ۶۰۳.۵ میلیون دالر بودجه به‌صورت فوری نیاز است. این نهاد امروز (چهارشنبه، ۲۱ سنبله) «اولویت‌بندی زمستانی» خود را منتشر کرده و مطلبی نوشته است که این بودجه را برای اولویت‌های تعیین‌شده بین ماه‌های اکتبر تا دسامبر سال ۲۰۲۴ میلادی نیاز است. در ادامه آمده است که ۱۰۴ میلیون دالر برای «الزامات پیش از موقعیت‌یابی اولیه» در سه ماه اول سال ۲۰۲۵ نیاز است. اوچا تاکید کرد که در اولویت‌بندی بین سکتوری که انجام داده است، ۱۷۱ ولسوالی دارای اولویت بلند، ۲۲۷ ولسوالی دارای اولویت متوسط و سه ولسوالی دارای اولویت پایین مشخص شده است. دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ سازمان ملل متحد افزود که این اولویت‌بندی را با تجربه و تحلیل وضعیت و با استفاده از تجربیات اولویت‌بندی‌های سال‌های گذشته انجام داده است. این نهاد می‌گوید که خطرات زمستان زیاد و میزان آسیب‌پذیری شدید است و خدمات کافی به مردم ارائه نمی‌شود. در اعلامیه آمده است که دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ سازمان ملل متحد با شکاف ۲.۳ میلیارد دالری در بودجه‌ی بشردوستانه برای افغانستان در سال ۲۰۲۴ مواجه است. در ادامه آمده است که اوچا برای کمک‌رسانی به مردم افغانستان در سال جاری میلادی ۳.۰۶ میلیارد دالر بودجه درخواست کرده بود، اما می‌گوید تا اکنون فقط ۲۵ درصد از این بودجه را دریافت کرده است. این نهاد اعلام کرده بود که در سال جاری میلادی ۲۳.۷ میلیون نفر در افغانستان نیاز به کمک‌های بشردوستانه دارند، اما آنان ۱۷ میلیون نفر را در اولویت قرار داده‌اند.