سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد اعلام کرده است که در سال ۲۰۲۴ میلادی، به منظور توانمندسازی زنان و دختران، از ۱۸ هزار و ۸۳۶ خانواده در افغانستان حمایت کرده است. این نهاد با نشر اعلامیهای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که در سال گذشتهی میلادی، ۲۸ هزار بستهی کمکی برای ساخت گلخانهها و زنبورداری به زنان ارائه کرده است. در بخشی از این اعلامیه آمده است: «هدف ما توانمندسازی زنان است. ما با ساخت گلخانهها، توزیع مرغ، خوراک، واکسن و آموزش از خانوادهها حمایت کردهایم.» سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد همچنان تاکید کرد که در یک سال گذشتهی میلادی، ۵۵۷ هزار مرغ که پرورش یافتهی دست زنان هستند را نیز واکسن کرده است. این نهاد افزوده است: «پرورش مرغها به زنان در افغانستان، این امکان را میدهد که تغذیهی خانوادههای خود را بهبود بخشند و در عین حال منبع درآمدی نیز داشته باشند.» قابل ذکر است که پس از ممنوعیت کاری زنان در بخشهای رسمی و سازمانهای بینالمللی، شماری از نهادهای سازمان ملل متحد تلاش دارند که از راههای مختلف زمینهی کار را برای زنان و دختران در افغانستان فراهم کنند. این در حالیست که چندی پیش نیز سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد گفته بود که برای ۲۰۰ نفر که بیشتر آنان زنان و دختران بودند در ولایت بامیان زمینهی کار در بخش زنبورداری را فراهم کرده است.
برچسب: رسانه گوهرشاد
مدیرکل کار و رفاه اجتماعی استان تهران اعلام کرد که بکارگیری شهروندان افغانستانی فاقد اسناد اقامت توسط شهرداریها ممنوع است و مشمول جریمه سنگین میشود. بهزاد سام دلیری، مدیرکل اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ایران گفته است که مهاجران اهل افغانستان باعث بروز مشکلات بهداشتی و امنیتی در تهران شدهاند. خبرگزاری ایسنا با نشر گزارشی گفته است که طبق ماده ۱۲۰ قانون کار، مهاجران افغانستانی فاقد اسناد اقامت نمیتوانند در ایران مشغول به کار شوند مگر آنکه دارای روادید ورود با حق کار مشخص بوده و مطابق قوانین و آییننامههای مربوطه، پروانه کار دریافت کرده باشند. در گزارش آمده است که کمتر از ۵ درصد اشتغال در ایران در اختیار اتباع و نیروی کار خارجی است. مدیرکل اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ایران تاکید کرد که که با ظهور مشاغل جدید و کمرنگ شدن برخی مشاغل سنتی، بسیاری از مشاغل با کمبود نیروی کار مواجه است. به گفتهی دلیری، نیروی کار خارجی به عنوان مکمل بازار کار مدنظر است و فهرستی از مشاغل بر اساس نیاز استانها در اختیار کارفرمایان گذاشته شده تا در صورت عدم امکان به کارگیری نیروی کار ایرانی، از اتباع خارجی استفاده کنند. ایسنا در گزارش خود گفته است که در حال حاضر کارفرمایان میتوانند با مراجعه به سامانه جامع اشتغال اتباع خارجی، نسبت به استعلام و درخواست پروانه کار برای نیروهای خارجی مورد نیاز خود اقدام کنند. همچنین پیش از این، رییس سازمان مدیریت شهر تهران گفته بود که بیش از ۶۰ درصد کارگران شهرداری، از شهروندان افغانستان هستند. این مقام ارشد ایرانی همچنان به مشکلاتی اشاره کرده است که به گفتهی او اخیرا اتباع «غیر مجاز» برای استان تهران به وجود آوردهاند. آقای دلیری گفت: «تبعات بهداشتی، اجتماعی، امنیتی تنها در شرایطی است که اتباع غیر مجاز به دلیل نبودن نظارت در سطح استان ایجاد کردهاند.» او درباره این مشکلات جزئیات بیشتری نداده است. طبق گزارش ایسنا، نزدیک به ۱.۵ میلیون نفر از افغانستانیها در ایران حضور قانونی داشته و دارای پروانه کار هستند، اما جمعیت افرادی فاقد سند قانونی بیش از این برآورد میشود. مدیرکل اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ایران افزود که ساماندهی نیروهای کار مجاز در اولویت وزارت کار قرار دارد و به موازات آن رصد و مقابله با اشتغال غیرمجاز اتباع بیگانه در دستور کار است. مقامات جمهوری اسلامی به مهاجران اهل افغانستان «اتباع بیگانه و غیرمجاز» میگویند. جمهوری اسلامی در ماههای گذشته فشار بر مهاجران افغانستان را افزایش داده و در بیشتر شهرهای ایران به کارگیری و حتا کرایه دادن خانه به افغانها ممنوع شده است.
ولکر ترک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور افغانستان از تصمیم حکومت سرپرست مبنی بر منع استخدام زنان در سازمانهای غیر دولتی ابراز نگرانی کرده و گفت که دولت مسیر کاملاً اشتباهی را در پیش گرفته است. آقای ترک با نشر اعلامیهای از فرمان اخیر مقامات حکومت فعلی مبنی بر لغو مجوز فعالیت سازمانهای غیردولتی در صورت استخدام زنان افغانستان، شدیدا ابراز نگرانی کرده است و گفته است که این اقدامات به جای پیشرفت، افغانستان را در مسیر انزوای بیشتر قرار خواهد داد. وزارت اقتصاد حکومت سرپرست بهتازگی به سازمانهای غیردولتی ملی و بینالمللی دستور داده است تا از فرمانی که دو سال پیش صادر شده بود، پیروی و از استخدام زنان خودداری کنند. این وزارت هشدار داده است که جواز سازمانهایی که از این فرمان سرپیچی کند، لغو خواهد شد. در حال حاضر سازمانهای غیردولتی مصروف کمکرسانی به نیازمندان هستند. کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور افغانستان هشدار داده است در شرایطی که بیش از نیمی از جمعیت کشور در فقر به سر میبرند، این اقدام به شدت وضعیت انسانی در افغانستان را تشدید خواهد کرد. او تاکید کرد که سازمانهای غیردولتی نقش مهم در ارائهی کمکهای حیاتی برای نجات جان زنان، کودکان و مردان افغانستان دارند و محدودیت حکومت فعلی، تأثیرات منفی زیادی بر توانایی مردم در دریافت کمکهای بشردوستانه خواهد داشت. آقای ترک از مقامات حکومت سرپرست خواسته تا این فرمان تبعیضآمیز و دیگر اقدامات مشابه که دسترسی زنان به آموزش، کار و خدمات عمومی، از جمله بهداشت را محدود میکند، لغو کنند. ولکر ترک گفته است که هیچ کشوری نمیتواند بدون مشارکت نیمی از جمعیت خود، در زندگی عمومی به پیشرفت دست یابد و از حکومت فعلی خواسته که مسیر خود را تغییر دهند تا آیندهی افغانستان بهتر شود. قابل ذکر است که حکومت فعلی پس از دستیافتن به قدرت محدودیتهای شدیدی بر نیمی از پیکر جامعه وضع کرده است. در حال حاضر زنان و دختران اجازهی آموزش، تحصیل و کار را ندارند. حکومت فعلی در تازهترین محدودیت خود آموزش طبی زنان را نیز منع کرد، در وضعیتی که افغانستان با کمبود داکتران زن مواجه است.
سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان درتازهترین مورد اعلام کرده است که حدود ۵۸ درصد از خبرنگاران زن در صورت رد درخواست اطلاعات، به مراجع قانونی دسترسی ندارند. این سازمان روز (سهشنبه، ۱۱ جدی) با نشر گزارشی گفته است که اکثریت نهادهای «امارتی»، به ویژه دفتر رییسالوزرای حکومت سرپرست به بانوان خبرنگار اطلاعات نمیدهند و خبرنگاران زن در افغانستان با چالشهای دسترسی به اطلاعات روبرو هستند. در ادامه آمده است که اما دفتر رییسالوزرای حکومت فعلی به تحلیلگران مستقل و کارکنان بهداشتی نسبتاً با سهولت بیشتری اطلاعات ارائه میکند. در گزارش آمده است که بانوان خبرنگار در سراسر افغانستان با مشکلات جدی در زمینهی دسترسی به اطلاعات مواجه هستند. این گزارش به ویژه بر محدودیتهایی که نهادهای امنیتی و حاکمان فعلی، بهویژه دفتر ریاستالوزرای حکومت فعلی ، برای خبرنگاران زن ایجاد کردهاند، اشاره کرده است. بربنیاد یافتههای این گزارش، حکومت سرپرست به دلیل تبعیض جنسیتی و ترس از افشای حقایق، به دختران خبرنگار اطلاعات را به اشتراک نمیگذارند. این سازمان در ادامه تاکید کرده است که حدود ۳۸ درصد از خبرنگاران زن، عدم دسترسی به اطلاعات را ناشی از تبعیض جنسیتی میدانند و ۳۳ درصد از آنها ترس از افشای حقیقت را عامل اصلی محدودیتهای اطلاعاتی میشمارند. این سازمان در ادامه گفته است که حدود ۵۸ درصد از خبرنگاران زن اظهار کردهاند که در صورت رد درخواست اطلاعات، هیچگونه ارجاعی به مراجع قانونی ندارند یا قادر به انجام این کار نیستند. سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان افزوده است که این موضوع نشاندهندهی ضعف در مکانیزمهای قانونی و اطلاعرسانی است. در این گزارش آمده است که حداقل دو سوم پاسخدهندگان به نبود تضمینهای قانونی اشاره کردهاند و معتقدند که در برابر یک نظام غیرپاسخگو، امنیتی برای آنها وجود ندارد. گزارش سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان در ادامه تاکید کرده است که اکنون حمایت از آزادی بیان و دفاع از حقوق خبرنگاران، به ویژه خبرنگاران زن، در افغانستان بیش از هر زمان دیگری ضروری است. قابل ذکر است که پس از تسلط حکومت فعلی بر افغانستان، محدودیتهای گسترده علیه رسانهها و به ویژه زنان خبرنگار وضع شده است. براساس یافتههای بخش زنان سازمان ملل پس از تسلط دوبارهی حکومت فعلی بر افغانستان، ۸۰ درصد خبرنگاران زن به دلیل محدودیت، آزار و اذیت و ارعاب مجبور شدند کار خود را ترک کنند.
کمیتهی بینالمللی صلیب سرخ درتازهترین مورد اعلام کرده است که زنان و کودکان و افراد دارای معلولیت در افغانستان در خط مقدم بحرانها قرار دارند. این کمیته با نشر گزارشی گفته است که افغانستان در سال ۲۰۲۴ میلادی، همچنان با چالشهای بشردوستانهی عظیمی روبرو بوده که از بحران اقتصادی، بلایای طبیعی و پیامدهای جنگهای طولانیمدت سر چشمه میگیرد. کمیتهی بینالمللی صلیب سرخ تاکید کرد که تحریمهای بینالمللی و کاهش کمکهای خارجی، مشکلات بیشتری را در سراسر افغانستان ایجاد کرده است. در ادامه آمده است که این موضوعات وضعیت را در کشوری که میلیونها نفر با فقر، بیثباتی غذایی و مشکلات در دسترسی به مراقبتهای بهداشتی مواجه هستند، وخیمتر کرده است. در گزارش آمده است که وضعیت زنان، کودکان و افراد دارای معلولیت در سراسر افغانستان نگرانکننده بوده و آنان در معرض بیشترین خطرات قرار دارند. گزارش به نقل از کاترینا ریتز، رییس نمایندگی کمیته بینالمللی صلیب سرخ نوشته است که افغانستان نیاز فوری به توجه و کمکهای بلندمدت جامعهی جهانی برای رسیدگی به این وضعیت بحرانی دارد. همچنین در بخشی از این گزارش کمیتهی بینالمللی صلیب سرخ به خطرات ناشی از مواد منفجره در مناطق مختلف افغانستان اشاره شده و مواد منفجره تهدیدی جدی برای مردم افغانستان عنوان یاد شده است. این گزارش با نشر آماری گفته است که در سال ۲۰۲۴ میلادی، ۴۵۵ نفر غیرنظامی از جمله ۳۵۹ کودک در ۲۳۴ رویداد مرتبط با این خطرات جان خود را از دست دادند یا زخمی شدند. کمیتهی بینالمللی صلیب سرخ تاکید کرده است که با همکاری جمعیت هلال احمر افغانستان، بیش از ۲۴۰ هزار نفر را در مناطق آلوده به مهمات انفجاری آموزش داده تا خطرات را کاهش دهد. این کمیته افزود که در کنار برنامههای توانبخشی فیزیکی برای بیش از ۲۰۰ هزار نفر دارای معلولیت در افغانستان، کمک کرده است تا زندگی جدیدی را آغاز کنند. همچنین این گزارش بر ضرورت توجه بیشتر جامعهی جهانی به نیازهای فوری و بلندمدت مردم افغانستان به ویژه زنان و کودکان نیز تاکید کرده است.
آنی ارنو (Annie Ernaux) با نام کامل آنی ترز بلانش ارنو، اولین روز سپتامبر سال ۱۹۴۰ در فرانسه و در خانوادهای متوسط متولد شد. او بعد از تحصیل ادبیات در دانشگاههای روئن و بوردو، به تدریس در دانشگاه مشغول شد. ارنو فعالیت ادبی خود را در سال ۱۹۷۴ و با نگارش یک زندگینامه آغاز کرد. او در نگارش داستانهایش، بیشتر بر زندگینامهی خود و اطرافیانش متمرکز بود و از طرفی، ترکیبی از تجربیات فردی و تاریخی را نیز با یکدیگر میآمیخت تا آثاری را خلق کند که بیشترین تأثیرگذاری را بر خوانندگان داشته باشند. پیشرفت اجتماعی خود و والدینش، رابطهای که با پدرش داشت، تجربیات او از زندگی در فرانسه، سالهای نوجوانی، ازدواج، رابطهی پرشوری که با مردی از اروپای شرقی داشت، سقط جنین، بیماری آلزایمر و مرگ مادرش، موضوع خودزندگینامههای آنی ارنو را تشکیل میدهند که همگی بهخوبی حسوحال مدنظر نویسنده را به مخاطبان او انتقال میدهند. آثار آنی ارنو تاکنون به دهها زبان زندهی دنیا ترجمه شدهاند و بسیاری او را مهمترین نویسندهی فرانسوی عصر حاضر میدانند. ارنو در سال ۲۰۲۲، بهپاس جسارتش در عیانسازی خاطرات زندگی شخصی خود، با همهی محدودیتها، مشکلات و رخدادهای تأثیرگذار در آن و همچنین ظرافت و دقتی که در این امر به خرج میدهد، مفتخر به دریافت جایزهی نوبل ابیات شد. تاکنون تنها تعداد معدودی از آثار آنی ارنو به زبان فارسی ترجمه شدهاند که آمار فروش قابلتوجهی را از آن خود کردهاند. سبک روایی جسورانهی این نویسندهی مشهور ادبیات فرانسه را میتوان از مهمترین ویژگیهای تأثیرگذار در جلب طرفداران پرتعداد او در نظر گرفت. کتاب جایگاه (A Man's Place)، از سری آثار آنی ترز بلانش ارنو است که آن را با تمرکز بر سالهای کودکی خود نوشته و در آن، بر رابطهی خود با پدرش تمرکز کرده است. ماجرای کتاب جایگاه از زمانی آغاز میشود که پدر از دنیا میرود. ارنو زندگی این مرد را به طبیعیترین و واقعیترین شکل ممکن و بهدور از هرگونه اغراقی روایت میکند. این اثر بهعنوان یکی از آثار برگزیدهی نیویورک تایمز شناخته میشود. کتاب یک زن (A Woman's Story)، روایتیست از مادران و دختران، جوانی و پیری و رویاها و واقعیت. آنی ارنو بعد از تجربهی مرگ مادرش پس از گذراندن یک دوره از درگیری با بیماری آلزایمر، در این داستان به بررسی پیوند میان مادران و دختران میپردازد. این اثر پس از انتشار بهعنوان یکی از فینالیستهای جایزهی کتاب لسآنجلس تایمز معرفی شد. آنی ارنو در کتاب شرم (Shame) نیز به سراغ روایت زندگی خود و خانوادهاش رفته و از روزی میگوید که شاهد ماجرایی تکاندهنده بوده؛ ماجرایی که در آن، پدرش قصد کشتن مادرش را داشته است. او در این اثر روانشناختی و اجتماعی، با دیدگاهی جامعهشناسانه از پیامدهای چنین اتفاقاتی میگوید و ترسی را روایت میکند که پس از سالها، هنوز هم در دل دارد. آنی ارنو در کتاب علاقهی بیقیدوشرط (Simple Passion)، ارتباط عاشقانهی خود با یک مرد را روایت میکند و بهزیبایی، جزئیاتی دقیق از آنچه در عواطف و امیال انسانها به وجود میآید را به مخاطبان خود انتقال میدهد. این اثر هم مانند سایر آثار او، بر اساس زندگی واقعیاش نوشته شده و از همین رو میتواند تأثیرگذاری بیشتری بر مخاطب داشته باشد. کتاب سالها (The Years) نیز یکی از برترین آثار آنی ارنو است که وی در آن، برای توصیف حالات خود از ضمیر سوم شخص استفاده کرده است. خاطرات یک زن که در جامعهای زندگی میکند که هر روز، تفاوت قابلتوجهی با روز قبل از خود دارد. این اثر جوایز متعددی را برای نویسنده به ارمغان آورده است. یکی از مهمترین ویژگیهای آثار این نویسنده، نوشته شدن آنها در قالب زندگینامه است. آنی ارنو با ظرافتی ستودنی، تمام جزئیات آثار خود را بر اساس واقعیت کنار یکدیگر چیده و به همین طریق، هم نقشی غیرقابلانکار را در انتقال وقایع تاریخی ایفا میکند و رنگوبوی جامعه در زمان وقوع اتفاقات روایتشده را برای مخاطبان خود شبیهسازی میکند – و طبیعتاً از آنجایی که خودش فضای وقوع داستان را تجربه کرده، به شیوهی ماهرانهتری این کار را انجام میدهد – و هم بهخوبی میتواند حسوحالی که میخواهد را به کمک نوشتههای خود به خواننده انتقال دهد. دقت نظر او در روایتها و شجاعت و توجهی که در این امر دارد، افتخارات بزرگی مانند دریافت جایزهی نوبل ادبیات را برای او به ارمغان آوردهاند. کمیته اعطای جوایز نوبل روز پنجشنبه ۱۴ مهر آنی ارنو، نویسنده ۸۲ ساله فرانسوی، را برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۲۲ معرفی کرد. آکادمی سوئد در بیانیهای نوشت که خانم ارنو به خاطر «شهامت و تیزهوشی واقعگرایانه» که به او امکان میدهد در آثارش «ریشهها، بیگانگیها و محدودیتهای جمعی حافظه شخصی را کشف کند»، شایسته دریافت این جایزه است. اکثر آثار آنی ارنو زندگینامه خود او و خانوادهاش است که با نگاه موشکافانه در زوایای جامعهشناسی به رشته تحریر کشیده شده است. آنی ارنو به سبب توانایی درج شده در آثارش جوایز و القاب متعددی را از آن خود کرده است که شامل: برندهی جایزهی نوبل ادبیات در سال ۲۰۲۳ کسب عنوان نویسندهی کتابهای برگزیدهی نیویورک تایمز، برای «جایگاه» و «علاقهی بیقیدوشرط» کسب عنوان نویسندهی فینالیست جایزهی کتاب لسآنجلس تایمز برای «یک زن» کسب عنوان نویسندهی بهترین کتاب هفتگی ناشران برای «شرم»، در سال ۱۹۹۸ کسب عنوان نویسندهی برگزیدهی واشنگتن پست برای بهترین اثر با محوریت خاطرات، برای «من در تاریکی میمانم (I remain in darkness)» در سال ۱۹۹۹ دریافت جایزهی مارگریت دوراس برای کتاب «سالها» کسب جایزهی خوانندگان تلگرام در سال ۲۰۰۹، برای کتاب «سالها» دریافت جایزهی اروپایی استرگا در سال ۲۰۱۰، برای کتاب «سالها» فیلم سینمایی علاقهی بیقیدوشرط (Simple Passion) به کارگردانی دانیل عربید (Danielle Arbid) با اقتباس از رمانی به همین نام نوشتهی آنی ارنو ساخته شد. این فیلم در سال ۲۰۲۲ در سینماهای جهان اکران شد. رمان «اتفاق (Happening)» به قلم آنی ارنو، در سال ۲۰۲۱ دستمایهی ساخت فیلمی به همین نام (Happening)، به کارگردانی آدری دیوان (Audrey Diwan) قرار گرفت. بخشهایی از رمان شرم نوشته آنی آرنو «بعدازظهر روز یکشنبه ای در ماه ژوئن، پدرم می خواست مادرم را بکُشد. من مثل همیشه یک ربع مانده به ساعت دوازده به مراسم عشایر بانی رفته بودم. باید از قنادی شهرک تجاری، یعنی مجموعه ساختمان های موقتی که بعد از جنگ ساخته شده و در انتظار پایان بازسازی بود، شیرینی می آوردم.» «چند روز است که با صحنه ی یکشنبه ی ماه ژوئن زندگی میکنم. وقتی نوشتمش، «واضح» می دیدمش: رنگی، با شکل های مشخص، صداها را می شنیدم، حالا، خاکستری شده، نامنسجم و بی صدا، مثل فیلمی در یک کانال تلویزیونی که قفل است و بدون بازکردن قفلش داری نگاهش می کنی. بیان آن صحنه با کلمات هم در بی معنا بودنش تغییری ایجاد نمی کند.» نویسنده: قدسیه امینی
اوچا یا دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل برای افغانستان اعلام کرده است که چالشها در برابر فعالیت کارمندان زن در نهادهای غیردولتی داخلی و بینالمللی افزایش یافته است. این دفتر امروز (سهشنبه، ۱۱ جدی) در یک نظرسنجی تازه اعلام کرده است که بسیاری از زنان و دختران در سراسر افغانستان دیگر قادر به کار از دفتر یا در ساحه نیستند. براساس نظرسنجی انجام شده توسط اوچا، زنان و دختران در افغانستان در اوایل سال قادر به سفر به نقاط خدماتی بودند، اما اکنون این توانایی از آنها سلب شده است. دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل برای افغانستان در بخشی از گزارشش تاکید کرده است که در فعالیت نهادهای بهداشتی تغییرات زیادی بهوجود نیامده است. در نظرسنجی این دفتر آمده که در ماه سپتامبر سال جارب میلادی، درصد زنان که میتوانستند برای کمکرسانی سفر کنند، ۶۴ بود، اما اکنون به ۵۲ درصد کاهش یافته است. این نهاد بینالمللی قانون امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست را یکی از این چالشها دانسته و تاکید کرده است که این قانون بهطور عمده مانع فعالیت زنان شده است. طبق نظرسنجی انجام شده توسط دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل برای افغانستان، ۴۳ درصد از نهادهای امدادرسان گزارش دادهاند که برخی از زنان به دلیل فرمانهای محدودکننده حکومت فعلی مجبور به ترک وظیفه شدهاند. این در حالی است که در تازهترین مورد، وزارت اقتصاد حکومت سرپرست طبق دستور رهبر این گروه، بار دیگر به نهادهای بینالمللی هشدار داده است که زنان را استخدام نکنند و مانع کار آنها در دفاتر شوند.
یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل میگوید که ۱۷ هزار و ۴۰۰ کودک اهل افغانستان را در سال ۲۰۲۴ به کانون خانوادههایشان بازگردانده است. این سازمان امروز (سهشنبه، ۱۱ جدی) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این اقدام را با همکاری دفتر اتحادیه اروپا در افغانستان انجام داده است. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد پیش از این اعلام کرده بود که برای کودکان بازگشته از پاکستان در گذرگاه تورخم، مرکز تفریحی ایجاد کرده است. قابل ذکر است که یونیسف کودکان اخراج شده از پاکستان و ایران را به خانوادههایشان ملحق میکند. این در حالی است که پس از بازگشت دوباره حکومت سرپرست به قدرت، کودکان مجبور به انجام کارهای شاق شدهاند و حتی برای کشورهای همسایه مهاجرت میکنند. همچنین چند روز پیش سازمان حفاظت از کودکان گفته بود که بحران اقتصادی، خشکسالیها و سیلابهای پیدرپی در افغانستان زندگی کودکان را در این کشور تحت تاثیر قرار داده است. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که سال ۲۰۲۴ میلادی برای کودکان در افغانستان «بیرحمانه» بوده است. سازمان حفاظت از کودکان با نشر ویدیویی در حساب کاربری ایکس خود خواستار حمایت از کودکان افغانستان بود. کودکان در افغانستان با مشکلات متعددی مواجهاند. بر اساس ردهبندی بنیاد حقوق کودکان، افغانستان در میان سه کشور بد برای کودکان در سال ۲۰۲۳ قرار داشت. سازمان حفاظت از کودکان پیش از این گفته بود که نوزادان افغان در طول زندگی خود پنج برابر بیشتر از افراد ۶۰ ساله امروز، از تاثیرات خشکسالی متاثر خواهند شد.
حکومت انتقالی سوریه به رهبری هیأت تحریر شام برای اولینبار «میساء صابرین» را بهعنوان رییس بانک مرکزی آن کشور تعیین کرده است. خبرگزاری رویترز در تازهترین مورد گزارش داده است که میساء صابرین اولین زنی که است که در تاریخ سوریه بهعنوان رییس بانک مرکزی این کشور تعیین شده است. در گزارش رویترز آمده است که او پیش از این بهعنوان معاون بانک مرکزی سوریه کار کرده است و جانشین رییس خود محمد عصام هزیمه شده است که در سال ۲۰۲۱ از سوی بشار اسد، رییس جمهور پیشین این کشور به این سمت تعیین شده بود. میساء صابرین دومین زنی است که در دولت انتقالی سوریه به یک سمت بلند دولتی منسوب شده است. قابل ذکر است که پیش از او عایشه دبس بهعنوان مدیر دفتر امور زنان در دولت انتقالی سوریه تعیین شده بود. هیأت تحریر شام و گروههای شورشی متحدش پس از سرنگونی حکومت بشار اسد، اعلام کردهاند که به حقوق زنان پابند هستند و آن را رعایت میکنند. این در حالی است که حکومت فعلی در افغانستان که از پیروزی هیأت تحریر شام در سوریه بهصورت گسترده استقبال کردند، برخلاف آن گروه، محدودیتهای گستردهای بر حقوق و آزادیهای اساسی زنان وضع و آنان را از حق کار و آموزش محروم کرده است. حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاهها را نیز بهروی دختران بستند. حکومت فعلی در تازهترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوتهای طبی را نیز منع کرده است و به این ترتیب دختران را بهصورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شدهاند.
پس از تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان، محدودیتهای گستردهای بر حضور زنان در اجتماع و فعالیتهای اقتصادی، فرهنگی و آموزشی آنان اعمال شده است. این سیاستها، کشور را از بهرهبرداری از تواناییهای بالقوه و بالفعل نیمی از نیروی انسانیاش محروم کرده است. با این وجود، زنان افغانستان تسلیم این محدودیتها نشده و از فرصتهای مختلف برای کار و کارآفرینی بهره بردهاند. به گزارش خبرگزاریهای افغانستان، سازمان ملل متحد اخیراً اعلام کرده است که در حال حاضر ۸۰ هزار تجارت کوچک در افغانستان تحت مدیریت زنان قرار دارد. برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) نیز اعلام کرده که از این زنان و تجارتهایشان در افغانستان حمایت کرده است. این نهاد بیان داشته که این تجارتهای کوچک باعث ایجاد شغل برای ۹۰۰ هزار نفر شده و ۴.۵ میلیون نفر از مزایای آن بهرهمند شدهاند. با وجود سنگاندازیهای بیشمار دولت و دیگر چالشهای موجود، زنان افغان با پشتکار و اراده قوی، نقش مهمی در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ایفا میکنند. آنها با ایجاد و مدیریت تجارتهای کوچک، نه تنها به بهبود وضعیت اقتصادی خانوادههای خود کمک میکنند، بلکه به توسعه پایدار و کاهش فقر در جامعه نیز یاری میرسانند. حمایتهای بینالمللی، بهویژه از سوی سازمان ملل متحد و نهادهای وابسته، در تقویت و توسعه این تجارتها نقش بسزای داشته است. این حمایتها شامل ارائه آموزشهای فنی و حرفهای، دسترسی به منابع مالی و ایجاد شبکههای ارتباطی برای تبادل تجربیات و اطلاعات میشود. با این حال، چالشهای متعددی همچنان پیشروی زنان کارآفرین افغان قرار دارد. محدودیتهای فرهنگی و اجتماعی، نبود دسترسی به بازارهای بزرگتر، کمبود سرمایه و منابع مالی، و عدم حمایتهای قانونی و دولتی از جمله موانعی هستند که این زنان با آنها مواجهاند. «ممنوعیت کار زنان» پس از تغییر رژیم در افغانستان و روی کار آمدن حکومت سرپرست در اوت ۲۰۲۱، محدودیتهای شدیدی بر فعالیتهای زنان اعمال شد. در نخستین گام، کارمندان زن از ادارات دولتی اخراج و مجبور به خانهنشینی شدند. سپس، حاکمان فعلی، فعالیت زنان در مؤسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی را ممنوع کردند. در ادامه، حتی کار زنان افغان در دفاتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) و سایر آژانسهای این سازمان نیز ممنوع اعلام شد. علاوه بر این، حکومت برخی از کسبوکارهای تحت مدیریت زنان را نیز تعطیل کردند. بهعنوان مثال، آرایشگاههای زنانه در سراسر افغانستان بسته شدند که منجر به بیکاری بیش از ۶۰ هزار زن گردید. این اقدامات، تأثیرات منفی گستردهای بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی زنان افغان داشته و آنها را از مشارکت در توسعه کشور بازداشته است. با وجود این محدودیتها، زنان افغان همچنان به تلاشهای خود برای مشارکت در فعالیتهای اقتصادی ادامه میدهند. بر اساس گزارش برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP)، بیش از ۸۰ هزار تجارت کوچک تحت رهبری زنان در افغانستان فعال است که برای ۹۰۰ هزار نفر فرصت شغلی ایجاد کرده و زندگی ۴.۵ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داده است. «تجارت آنلاین و صنایع دستی: مسیر امید زنان افغان» با وجود تلاشهای حکومت سرپرست برای حذف زنان از چرخه اشتغال و اقتصاد افغانستان، زنان کارآفرین با استفاده از اندکترین فرصتها همچنان به فعالیت خود ادامه میدهند. رشد تکنولوژی و دسترسی به اینترنت و شبکههای اجتماعی، فضای جدیدی برای تجارت و کسب درآمد فراهم کرده است. صدها زن و دختر جوان در افغانستان با بهرهگیری از این امکانات، تجارت آنلاین خود را راهاندازی کردهاند. این تجارتها که اغلب در زمینههای فروش محصولات محلی، ارائه خدمات آموزشی، و فعالیت در شبکههای اجتماعی چون یوتیوب انجام میشود، به این زنان امکان میدهد که درآمدی پایدار داشته باشند. برخی از آنان با ایجاد کانالهای آموزشی در حوزههایی چون آشپزی، زندگی روستایی و صنایع دستی به جذب مخاطب و کسب درآمد پرداختهاند. صنایع دستی یکی دیگر از عرصههای پررونق فعالیت زنان افغان است. زنان با مهارتهای سنتی خود، تجارتهای کوچک مرتبط با صنایع دستی راهاندازی کرده و محصولات خود را نه تنها در داخل کشور بلکه به بازارهای بینالمللی نیز صادر میکنند. شبکههای اجتماعی نقشی کلیدی در معرفی و فروش این محصولات ایفا میکنند و به زنان این امکان را میدهند تا به مخاطبانی گستردهتر دسترسی پیدا کنند. این فعالیتها نه تنها اقتصاد محلی را تقویت کرده؛ بلکه میراث فرهنگی افغانستان را نیز به جهانیان معرفی کرده است. با این حال، زنان افغان همچنان با چالشهای بزرگی مواجه هستند. بحران اقتصادی ناشی از تسلط دولت سرپرست و محدودیتهای اعمالشده بر زنان، فشارهای بیسابقهای را بر آنان وارد کرده است. بنا بر گزارشهای سازمان ملل متحد، میلیونها زن و کودک افغان در شرایط بحرانی از نظر تغذیه و دسترسی به خدمات اولیه زندگی قرار دارند. با این وجود، زنان افغان با روحیهای قوی و مقاوم، در تلاشاند تا نقش خود را در جامعه و اقتصاد حفظ کنند. این مقاومت، هرچند امیدوارکننده است، اما پیامدهای مخرب محدودیتهای حکومت بر زندگی این زنان همچنان پابرجاست و نیازمند توجه و حمایت بیشتر جامعه بینالمللی است. نویسنده: مهدی مظفری