سازمان بین‌المللی مهاجرت به مناسبت روز جهانی مهاجرت گفته است که میلیون‌ها نفر در افغانستان از خشونت‌ها، بی‌ثباتی اقتصادی و اثرات منفی دهه‌ها جنگ متضرر شده و در حالت آواره شدن و یا ترک وطن روبرو هستند. این سازمان با نشر اعلامیه‌ای گفته است که شهروندان افغانستان به دلیل بهبود وضعیت اقتصادی، فرصت‌های بهتر و به هدف مهیا شدن زندگی خوب، در تلاش مهاجرت از افغانستان اند. همه‌ساله از ۱۸ دسمبر به عنوان روز جهانی مهاجرت در سراسر جهان تجلیل می‌شود. افغانستان از معدود کشورهای جهان است که در حدود هشت میلیون شهروندش در کشورهای خارجی به خصوص در کشورهای همسایه زندگی می‌کنند. همچنان حدود شش میلیون نفر به دلیل جنگ‌ها و حوادث طبیعی از مناطق اصلی شان آواره شده و در حال حاضر، در مناطق دیگر در داخل کشور زندگی می‌کنند. سازمان بین‌المللی مهاجرت گفته است پس از تسلط مجدد حکومت فعلی بر افغانستان، شهروندان این کشور با مشکلات زیادی به شمول بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی مواجه شده و همچنان زنان و دختران در این کشور با موجی از محدودیت‌ها روبرو شدند. در این گزارش آمده است که بحران‌های متواتر به شمول بحران خشک‌سالی در این کشور، مردم را به مهاجرت ترغیب کرده است. همچنین این نهاد با اشاره به گزارش اخیر بانک جهانی در مورد افغانستان گفته است که در حال حاضر، نیمی از جمعیت این کشور در فقر زندگی می‌کنند، زنان با مشکلات زیادی مواجه اند و اکنون میلیون‌ها خانواده‌ برای زنده ماندن به کمک‌های بشردوستانه وابسته‌اند. سازمان بین‌المللی مهاجرت گفته است: «با وجود این تهدیدها، افغان‌ها در طول سال انعطاف قابل توجهی در سفر خود نشان داده‌اند و میلیون‌ها نفر در حرکت هستند.» این سازمان درباره دلایل سفر افغان‌ها به ایران و پاکستان گفته است که بیشتر آنان، برای دسترسی به فرصت‌های اقتصادی، مصوونیت، امکانات بهتر صحی و به هدف دیدار با اقارب‌شان، به این کشورها سفر می‌کنند. ملل متحد گفته است که بر اساس آمار ماه سپتمبر امسال، حدود ۳.۷۵ میلیون افغان در ایران و ۲.۰۵ میلیون دیگر در پاکستان زندگی می‌کنند. هرچند مقام‌های ایرانی مدعی اند که حدود شش میلیون افغان در آن کشور به سر می‌برند. همزمان با این، سازمان بین‌المللی مهاجرت با نشر گزارشی گفته است که طی هفته نخست این ماه، شمار برگشت کنندگان نسبت به تعداد افرادی که در تلاش ترک کشور شان از طریق مرزها بوده‌اند، بیشتر بوده است.

ریچارد بنت، گزارش‌گر ویژه‌ی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور افغانستان می‌گوید که سیستم تبعیض، جداسازی، بی‌احترامی به کرامت انسانی و طرد زنان و دختران افغانستان فراگیر و سیستماتیک است. آقای بنت می‌گوید که سیستم تبعیض‌آمیز و بی‌احترامی به کرامت انسان در سراسر افغانستان از طریق فرمان‌ها، احکام و سیاست‌های رسمی اجرا می‌شود که گاهی با مجازات‌های خشونت‌آمیز به همراه است. او این اظهارات را در گفتگوی با سازمان «آموزش نمی‌تواند منتظر بماند» مطرح کرده و از ادامه‌ی ممنوعیت آموزش دختران نیز ابراز نگرانی کرده است. وی تاکید کرد که مسدود بودن مکتب‌ها، تاثیر ویران‌گری بر دختران افغانستان دارد. گزارشگر ویژه‌ی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور افغانستان بنت، در بخشی از این گفتگو از پیامدهای بلندمدت ممنوعیت آموزش دختران نیز هشدار داده و گفته است که این وضعیت سبب ازدواج‌های زودهنگام یا اجباری، افسردگی، آسیب‌های خودخواسته، از جمله خودکشی و افکار خودکشی را میان دختران به شدت افزایش می‌دهد. به گفته‌ی ریچارد بنت، ممنوعیت آموزش دختران، جامعه‌ی افغانستان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به گفته‌ی او، در حالی‌که نیمی از جمعیت یک کشور از مشارکت محروم باشد، پیشرفت آن ناممکن است. او محدودیت‌های حکومت سرپرست بر زنان را گسترده و شدید توصیف کرده و گفت که اقدام‌های این گروه «جنایت علیه بشریت، به‌ویژه جرم آزار و اذیت جنسیتی» است. وی می‌گوید که براساس قانون‌های بین‌المللی سیاست‌های حکومت فعلی«جرم» پنداشته می‌شود. ریچارد بنت گفته است، آن‌چه در افغانستان رخ می‌دهد، نه تنها غیرقابل قبول؛ بلکه غیرانسانی است. باید گفت که بیش از یک هزار و ۱۸۵ روز می‌شود که دختران بالاتر از صنف ششم از آموزش محروم‌اند. هم‌چنان بیش از دو سال از محرومیت دختران درس‌های دانشگاهی می‌گذرد. ریچارد بنت، گزارش‌گر ویژه‌ی شورای حقوق بشر به‌دلیل گزارش‌هایی که از وخامت زنان در افغانستان منتشر کرده از سوی مسوولان حکومت فعلی متهم به «پروپاکنداسازی» در برابر حکومت شده است. حکومت فعلی سفر بنت را به افغانستان ممنوع کرده است.

همزمان با افزایش محدودیت‌ها در برابر رسانه‌ها، شیرمحمد عباس استانکزی، معین سیاسی وزارت امور خارجه‌ی حکومت سرپرست در تازه‌ترین مورد گفته است که رسانه‌های افغانستان باید آزاد باشند. آقای استانکزی این اظهارات را روز (چهارشنبه، ۲۸ قوس) طی سخنرانی‌اش در سمینار «نقش رسانه‌ها در استحکام نظام اسلامی» در کابل مطرح کرده و از محدودیت‌ها در برابر رسانه‌ها انتقاد کرده است. وی در سخنرانی‌اش هشدار داده است که قیودات و انتقاد زیاد از رسانه‌ها، به جای نفع، زیان به بار می‌آورد. معین سیاسی وزارت امور خارجه‌ی حکومت فعلی تاکید کرده است: «خواهش من از [طالبان/حکومت سرپرست] این است که رسانه‌های ما را تقویت کرده و از آن‌ها پشتیبانی کنند.» به گفته‌ی وی، نیروهای حکومت فعلی نباید در مسایل جزئی برای رسانه‌ها مشکل ایجاد کنند. در حالی آقای استانکزی این اظهارات را مطرح می‌کند که حکومت فعلی در روزهای اخیر، شماری از تلویزیون‌ها را به دلیل نشر تصاویر موجودات زنده به سمت تعطیلی سوق داده‌اند. چندی پیش خانه آزادی بیان در روز جهانی تلویزیون گفته بود که پس از تسلط دوباره‌ی حکومت فعلی بر افغانستان، فعالیت بیش از ۳۰۰ رسانه متوقف شده است. همچین حکومت فعلی در بیش از سه سال گذشته، محدودیت‌ گسترده‌ای را علیه رسانه‌ها اعمال کرده است.

مسوولان محلی از ولایت غزنی شمار تلفات حوادث مرگ‌بار ترافیکی شب گذشته (چهارشنبه، ۲۸ قوس) در این ولایت را ۵۰ کشته و ۷۳ زخمی اعلام کرده‌‌اند. این دو حادثه حوالی ساعت ۱۱:۰۰ شب در شاهراه کابل-قندهار در منطقه‌ی شهباز مرکز غزنی و ساحه‌ی نانی بازار ولسوالی اندر این ولایت رخ داده است. حمیدالله نثار، رییس اطلاعات و فرهنگ غزنی به رسانه گوهرشاد گفت که در این دو حادثه که ۱۵ کیلومتر از یک‌دیگر فاصله دارد، اتوبوس‌های نوع ۵۸۰ با تانکر گاز و تریلری تصادف کرده‌اند. آقای نثار تاکید کرد که در این دو حادثه دست‌کم ۵۰ نفر جان‌باختند و احتمال افزایش تلفات وجود دارد. او تاکید کرد که در میان قربانیان و زخمیان زنان و کودکان شامل هستند و تا اکنون هویت ۹ قربانی زن شناخته شده است. رییس اطلاعات و فرهنگ غزنی تاکید کرد که وضعیت برخی از زخمیان نگران‌کننده توصیف شده است. مسوولان محلی غزنی درباره‌ی دلیل وقوع این دو حادثه چیزی نگفته‌اند. خرابی و غیرمعیاری‌بودن جاده‌ها، بی‌احتیاطی و عدم رعایت قوانین ترافیکی از عوامل حوادث ترافیکی در کشور دانسته می‌شود. بیشتر حوادث ناشی از تصادف یا واژگونی موترهای تیزرفتار است. باید گفت که هرازگاهی موترهای مسافربری بزرگ نیز دچار حوادث می‌شود و تلفات سنگین برجای می‌گذارد. شاهراه کابل-قندهار از جمله شاهراه‌های پرحادثه برای اتوبوس‌های مسافری به شمار می‌رود. همچنین در جریان ۴۸ ساعت گذشته نیز در نتیجه وقوع رویدادهای ترافیکی در خوست، پکتیا، غزنی، نیمروز و بدخشان پنج تن به شمول یک کودک جان باخته بودند.

در آستانه‌ی فرا رسیدن شب یلدا، شماری از زنان و اعضای جنبش فانوس آزادی زنان افغانستان گردهم آمده و شب یلدا را تجلیل کردند. زنان در این برنامه، ابراز امیدواری کردند که سال آینده، شب یلدا را زیر بیرق آزادی، در فضایی سرشار از عدالت و برابری جشن بگیرند. اعضای جنبش فانوس آزادی زنان افغانستان شب گذشته (سه‌شنبه، ۲۷ قوس) با تجلیل از شب یلدا در کابل، بر ضرورت مبارزه برای حقوق زنان تاکید کرده و گفته‌اند که زنان افغانستان هرگز تسلیم تاریکی نمی‌شوند. زنان معترض، شب یلدا را نمادی از پیروزی نور بر تاریکی عنوان کرده و می‌گویند: «یلدا برای ما فقط یک شب طولانی نیست، بلکه فرصتی برای تأمل، همبستگی و تقویت امید به آینده‌ای روشن است. همان‌گونه که تاریکی یلدا پایان می‌یابد، ظلم و بی‌عدالتی نیز روزی پایان خواهد یافت.» آنان خواستار اقدامات جدی جامعه‌ی جهانی برای پایان دادن به «آپارتاید جنسیتی» در افغانستان شدند. همچنین زنان معترض خواستار بازگشایی مکاتب و دانشگاه‌ها به‌روی دختران، توقف خشونت علیه معترضان زن و به‌رسمیت شناختن «آپارتاید جنسیتی» به عنوان «جنایت علیه بشریت» شدند. این برنامه با خواندن اشعار حافظ و بیان داستان‌هایی از شب یلدا ادامه یافت و با پیامی از امید به آینده و تعهد به مبارزه برای آزادی و عدالت به پایان رسید. اعضای جنبش فانوس آزادی زنان افغانستان تاکید کردند که شب یلدا برای آن‌ها نه فقط یک جشن، بلکه نمادی از مقاومت و ایستادگی در برابر تاریکی است. این در حالی است که حکومت سرپرست تجلیل از شب یلدا را غیرشرعی دانسته و ممنوع اعلام کرده است. قابل ذکر است که به‌تازگی، ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر حکومت فعلی هیأتی را برای جلوگیری از رسم‌ورواج‌های ناپسند تعیین کرده است.

اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل برای افغانستان می‌گوید که ۲۲.۹ میلیون تن در این کشور در سال ۲۰۲۵ به کمک‌های بشری نیاز خواهند داشت. این سازمان امروز (چهارشنبه، ۲۸ قوس) با نشر گزارشی گفته است که میلیون‌ها نفر در افغانستان، به‌ویژه زنان و دختران، در معرض محدودیت‌های حکومت سرپرست قرار دارند. اوچا تاکید کرد که این محدودیت‌ها حفاظت از شهروندان افغانستان، به‌ویژه اقلیت‌ها را با خطر مواجه کرده است. در ادامه آمده است که از میان ۲۲.۹ میلیون، ۲۱ میلیون تن به بهداشت و آب نوشیدنی سالم دسترسی ندارند. در بخشی از گزارش آمده است که همچنان، ۱۴.۸ میلیون تن دیگر با ناامنی غذایی شدید روبرو هستند و ۷.۸ میلیون زن و کودک دیگر نیاز فوری به مواد مغذی دارند. دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل برای افغانستان هشدار داده است که بحران خشک‌سالی نیز افغانستان را در اوایل سال ۲۰۲۵ تهدید می‌کند. این سازمان گفت که از میان ۲۲.۹ میلیون افغان نیازمند برای سال ۲۰۲۵، بازیگران بشردوستانه فقط می‌توانند ۱۶ میلیون تن را زیر پوشش کمک‌ها قرار دهند. قابل ذکر است که اوچا پیش از این خاطرنشان کرده بود که بازیگران کمک‌های بشردوستانه در سال ۲۰۲۴ با کمبود بودجه روبرو بوده و فقط توانسته‌اند از میان ۲۳ میلیون تن نیازمند، حدود ۱۵ میلیون آن را کمک کنند. گفتنی است که با گذشت بیش از سه سال از حاکمیت حکومت سرپرست بر افغانستان، شهروندان کشور هر روز فقیرتر می‌شوند.

دادگاه عالی حکومت سرپرست درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که هشت تن را در ولایت پکتیا به اتهام‌های قتل، دزدی، آدم‌ربایی و همچنان «روابط نامشروع» شلاق زده است. این دادگاه امروز (چهارشنبه، ۲۸ قوس) با نشر خبرنامه‌ای گفته است که دو تن از این افراد هر کدام به ۱۰ سال زندان و ۳۹ ضربه شلاق محکوم شده‌اند. در خبرنامه آمده است که دو تن دیگر هر کدام به سه سال حبس و ۳۹ ضربه شلاق محکوم شده‌اند. دادگاه عالی حکومت فعلی تاکید کرد که این دادگاه یک تن دیگر به یک سال زندان محکوم شده و سه تن دیگر تنها ۳۹ ضربه شلاق خورده‌اند. این در حالی است که حکومت فعلی پنج تن را روز گذشته در ورزشگاه ولایت پروان شلاق زده بودند. مسوولان حکومت سرپرست می‌گویند که در حین اجزای تطبیق مجازات بدنی این افراد، مقام‌های محلی قضایی، مسوولان مختلف اداره‌های محلی تحت مدیریت آنان در این ولایت و همچنین باشندگان محل حضور داشته‌اند. در این خبرنامه آمده است که این حکم پس از تایيد دادگاه عالی بر این افراد تطبیق شده است. این در حالی است که حکومت سرپرست در نزدیک به دو ماه گذشته به شمول این هشت فرد، ۱۵۰ نفر از جمله ۲۲ زن را در ولایت‌های مختلف به اتهام‌های گوناگون شلاق زده‌اند. اجرای شلاق و سایر مجازات‌های بدنی در ملاءعام توسط حکومت فعلی با واکنش‌های گسترده داخلی و بین‌المللی نیز مواجه شده است. نهادهای حقوق بشری این اقدامات را ناقض حقوق بشر و کرامت انسانی می‌دانند و خواستار توقف فوری این مجازات‌ها شده‌اند.

رابرت دیکسن، کاردار سفارت بریتانیا برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که در سفر اخیرش به کابل علاوه بر مقام‌‌های حکومت سرپرست، دیدارهای مفیدی با زنان، بخش خصوصی، آژانس‌های سازمان ملل متحد و دیپلمات‌های خارجی داشته است. آقای دیکسن در حساب کاربری ایکس خود نوشته است: «همه‌ی آن‌ها نسبت به افزایش فقر و سرکوب در افغانستان بسیار نگران بودند.» کاردار سفارت بریتانیا ابراز امیدواری کرده است که در سال ۲۰۲۵ میلادی، راه بهتری برای افغانستان پیدا شود. وی افزود، همان‌گونه که با سرپرست‌وزیران حکومت سرپرست بحث کرده «ارزیابی مستقل سازمان ملل متحد و قطع‌نامه‌ی ۲۷۲۱ شورای امنیت، چشم‌انداز افغانستانی امن‌تر و مرفه‌تر را ارائه می‌دهد». همچنین رابرت دیکسن در بخشی پیامش گفته است که در ملاقات‌هایش با مقام‌های حکومت فعلی، نگرانی عمیق خود را در مورد ممنوعیت تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی و تأثیر آن بر وضعیت صحی، به‌ویژه برای زنان و کودکان ابراز کرده است. او تاکید کرده است که در این دیدارها بر اهمیت سازمان‌های غیردولتی در ارائه‌ی کمک‌های بشردوستانه به مردم افغانستان، به‌ویژه ۱۶۰ میلیون پوند کمک بریتانیا، نیز تاکید کرده است. این در حالی است که حکومت فعلی حدود ۱۵ روز پیش تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را تا اطلاع ثانی منع کردند. علاوه بر این، گزارش‌هایی وجود دارد که این گروه تصمیم دارد فعالیت موسسه‌ها و نهادهای بین‌المللی را نیز در افغانستان منع کند. توماس نیکلسون، نماینده‌ی ویژه اتحادیه اروپا برای افغانستان نیز گفته بود که در سفرش به افغانستان این موضوع را با مقام‌های حکومت سرپرست در میان گذاشته، اما آنان جزییات بیشتری ارائه نکرده‌اند. محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بمانند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.