برنامه جهانی غذا به مناسبت روز جهانی آموزش اعلام کرده است که هیچ کودکی نباید هرگز مجبور شود بین غذا و آموزش یکی را انتخاب کند. این نهاد با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که برای بیش از ۷۰۰ هزار دانش‌آموز در افغانستان «وعده‌های غذایی مقوی» ارائه می‌کند. برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد تاکید کرده است که این میان وعده‌های غذایی به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا «تمرکز کنند، یاد بگیرند و آینده‌ای روشن بسازند که شایسته آن هستند.» قابل ذکر است که ۲۴ جنوری برابر با روز جهانی آموزش است. ملل متحد می‌گوید که از ممنوعیت حکومت فعلی بر آموزش بالاتر از صنف ششم دختران هزار و ۲۲۵ روز می‌شود. همچنین حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاه‌ها را نیز به‌روی دختران بستند. همچنان در تازه‌ترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را نیز منع کرده‌ است و به این ترتیب دختران را به‌صورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.

اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد اعلام کرده است که ۱.۵ میلیون دختر در افغانستان از حق یادگیری محروم هستند. اوچا روز گذشته (جمعه، ۵ دلو) به مناسبت روز جهانی آموزش با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود گفته است که آموزش یک حق انسانی، یک خیر عمومی و یک مسوولیت مشترک است. دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد تاکید کرده است که ممنوعیت آموزش برای دختران در افغانستان اکنون در سومین سال خود قرار دارد. در پیام اوچا آمده است: «این تخلف باید پایان یابد.» قابل ذکر است که حکومت سرپرست یک هزار و ۲۲۵ روز است که دختران در افغانستان را از آموزش بالاتر از صنف ششم محروم کرده‌اند. همچنین به تاز‌گی ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان، نیز به مناسبت این روز بر ضرورت پایان دادن به ممنوعیت آموزش دختران در کشور تاکید کرده است. در حالی اوچا از حق آموزش دختران افغانستان دفاع می‌کند که حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاه‌ها را نیز به‌روی دختران بستند. همچنان در تازه‌ترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را نیز منع کرده‌ است و به این ترتیب دختران را به‌صورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.

همزمان با روز جهانی آموزش، روزا اوتنبایوا، رییس یوناما یا دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان ادامه‌ی محرومیت دختران و زنان افغانستان از آموزش را یک «امر ناپسند و تراژدی» خوانده است. یوناما امروز (جمعه، ۵ دلو) در روز جهانی آموزش با نشر اعلامیه‌ای گفته است که این مناسبت مهم را با ابراز تأسف و نگرانی عمیق برای میلیون‌ها دختر افغانستان که از حق اساسی تعلیم محروم مانده‌اند، گرامی می‌دارد. در اعلامیه آمده است که یک هزار و ۲۲۵ روز می‌گذرد و به زودی چهار سال تمام می‌شود که دختران بالاتر از سن ۱۲ سال افغانستان به دلیل ممنوعیت حکومت سرپرست نمی‌توانند به مکتب بروند. روزا اوتنبایوا تاکید کرده است: «این یک امر ناپسند و تراژدی است که میلیون‌ها دختر افغان از حق تحصیل محروم شده‌اند. هیچ کشوری تا به حال با گرفتن قدرت و پشت سر گذاشتن نیمی از جمعیت خویش پیشرفت نکرده است.» او افزوده است که حکومت فعلی باید فورا به این ممنوعیت پایان دهند و به همه دختران اجازه دهند که به مکاتب بازگردند. دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان گفته است که حکومت سرپرست از آگست سال ۲۰۲۱، محدودیت های گسترده‌ای را بر ابتدایی ترین حقوق و آزادی‌های زنان و دختران وضع کرده اند. این دفتر گفته است که افغانستان تنها کشور در جهان است که زنان و دختران را به صراحت از تمام سطوح تحصیلی محروم می‌کند. این در حالی است که حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاه‌ها را نیز به‌روی دختران بستند. همچنان در تازه‌ترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را نیز منع کرده‌ است و به این ترتیب دختران را به‌صورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.

مسوولان محلی حکومت سرپرست از ولایت لغمان می‌گویند که در پی یک آتش‌سوزی در این ولایت، دو کودک دختر جان باخته‌اند. عبدالمالک افغان، سخنگوی والی لغمان گفته است که این رویداد روز (دوشنبه، ۱دلو) در منطقه «سستمی» از مربوطات ولسوالی الینگار رخ داده است. آقای افغان تاکید کرده است که کودکان دختر جان باخته سه تا شش ساله بوده‌اند. وی تصریح کرد که این آتش‌سوزی  در خانه‌ی مردی به‌نام عزیزالله رخ داده است. سخنگوی والی لغمان افزوده است که این آتش‌سوزی خسارت مالی به صاحب‌خانه نیز وارد کرده است. مسوولان محلی در ولایت لغمان تا اکنون دلیل این آتش‌سوزی را مشخص نکرده است. قابل ذکر است که رویدادهای مشابه هرازگاهی از شهروندان قربانی می‌گیرد. باید گفت که در فصل سرما در افغانستان خانواده‌ها از گاز و زغال‌سنگ جهت گرمایش خانه‌ها استفاده می‌کنند که هرازگاهی باعث حوادث مرگ‌بار گازگرفتگی، زغال‌گرفتگی و آتش‌سوزی می‌شود. بی‌احتیاطی و عدم امکانات معیاری از عوامل این حادثه دانسته می‌شود.

زلمی خلیل‌زاد، نماینده‌ی پیشین ایالات متحده‌ی آمریکا برای صلح افغانستان می‌گوید که مکتب‌ها و دانشگاه‌ها باید هم‌زمان با سال جدید آموزشی در افغانستان به‌روی دختران و زنان باز شوند. زلمی خلیل‌زاد، با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود با ابراز امیدواری گفته که اخیرا دو پیشرفت در حوزه‌ی آموزش دختران صورت گرفته است. آقای خلیل‌زاد تاکید کرد که یکی از این تحول‌ها کنفرانس آموزش دختران در جوامع اسلامی‌ در پاکستان بود که در آن بر حق آموزش برابر تاکید شده است. قابل ذکر است که سازمان همکاری اسلامی در هفته‌ی گذشته، کنفرانس جهانی «آموزش دختران در جوامع اسلامی» را در اسلام‌آباد، پایتخت پاکستان برگزار کرد. در این نشست رهبران و نمایندگان کشورهای اسلامی حضور داشت. همچنین نماینده‌ی پیشین آمریکا برای صلح افغانستان، بر این باور است که اعلام مخالفت شیرمحمد عباس استانکزی، معین سیاسی وزارت خارجه‌ی حکومت سرپرست با ممنوعیت آموزش دختران از دیگر پیش‌رفت‌ها در عرصه‌ی آموزش دختران و زنان است. عباس استانکزی، معین سیاسی وزارت خارجه‌ روز (شنبه، ۲۹ جدی)، در مراسم فراغت دانش‌آموزان یک مدرسه‌ی دینی در خوست گفت که زنان و دختران با «بی‌عدالتی» از سوی رهبر این گروه از آموزش محروم شده‌اند. آقای استانکزی گفته بود راهی که حکومت فعلی می‌روند، مطابق «شریعت» نیست؛ بلکه ناشی از «طبیعت» این گروه است. او گفته است: «تمام حقوق شان (زنان) تلف شده است، میراث نیست، حق انتخاب شوهر ندارند، به بد داده می‌شوند، اجازه‌ی آموزش نمی‌دهیم، اجازه‌ی رفتن به مسجد نمی‌دهیم، دروازه‌های دانشگاه‌ها بسته است، به مدرسه‌های [دینی] هم اجازه نمی‌دهیم، آیا ما مطابق شریعت حرکت می‌کنیم؟» معاون سیاسی وزارت خارجه‌ گفت که تمام اختلاف‌های جهان با این گروه بر سر مسأله‌ی آموزش زنان و دختران است. زلمی خلیل‌زاد در بخشی از پیامش گفته است: «علمای افغانستان، رهبران حکومت فعلی که به طور خصوصی می‌گویند که آنها مخالف ممنوعیت دختران و زنان از تحصیلات عالی هستند، و همه افغان‌های وطندوست باید همین کار را انجام دهند. لیسه‌ها و پوهنتون‌ها باید با آغاز سال نو افغانستان در ۲۱ مارچ باز شوند.» این در حالی است که حکومت فعلی پس از به‌دست گرفتن قدرت گام‌به‌گام آموزش دختران را محدود و ممنوع کرد. اکنون یک هزار و ۲۱۷ روز می‌شود که مکتب به روی دختران بسته است.

یان اگلند، دبیر کل شورای پناهند‌گان ناروی در تازه‌ترین مورد گفته است که محرومیت دختران در افغانستان از آموزش، انکار غیرقابل تحمل حقوق بشر است. آقای اگلند این اظهارات امروز (یک‌شنبه، ۳۰ جدی) در حساب کاربری ایکس خود مطرح کرده و گفته است که از یک کارخانه قالین‌بافی در شهر هرات بازدید کرده است. وی در ادامه نوشته است که در این کارخانه دخترانی را ملاقات کرده است که از مکتب محروم شده و به قالین‌بافی روی آورده‌اند. دبیرکل شورای پناهندگان ناوری به نقل از یکی از این دختران نوشته است: «من فقط تا صنف پنجم درس خواندم، اما رویای من هنوز این است که پزشک بشوم.» دبیر کل شورای پناهند‌گان ناروی روز گذشته از سفرش به افغانستان خبر داده بود. وی خاطرنشان کرده است که در سفرش به ولایت هرات با شماری از زنانی دیدار کرده است که سرپرست خانواده‌های خود هستند. یان اگلند تاکید کرده است که بحران افغانستان از سوی جامعه‌ی جهانی نادیده گرفته شده است. در حالی او از محرومیت دختران در افغانستان از آموزش انتقاد می‌کند که حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاه‌ها را نیز به‌روی دختران بستند. همچنان در تازه‌ترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را نیز منع کرده‌ است و به این ترتیب دختران را به‌صورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.

شیرمحمد عباس استانکزی، معین سیاسی وزارت امور خارجه‌ی حکومت سرپرست، از بزرگان حکومتی خواسته است که زمینه‌ی فراگیری آموزش را به همگان فراهم کند. آقای استانکزی این موضوع را روز گذشته (شنبه، ۲۹ جدی) در مراسم دستاربندی حافظان و قاریان در مدرسه‌ دینی «مظهرالعلوم نیازی» در خوست مطرح کرده و گفته است که هیچ بهانه‌ای برای بسته‌بودن نهادهای آموزشی وجود ندارد. وی تاکید کرده است: «خواست ما از بزرگان امارت اسلامی این است که بدون قیدوشرط دروازه‌های علم را در چهارچوب اصول اسلامی به روی همه باز کنند؛ جهان هم در باره‌ی همین موضوع با ما اختلاف دارند.» معین وزارت امور خارجه‌ی حکومت فعلی افزوده است که تعیینات در نهادها باید بر اساس شایسته‌سالاری انجام و کار به افراد مسلکی سپرده شود. او می‌گوید که اگر نظام کنونی پشتیبانی شهروندان را داشته باشد، هیچ قدرتی در برابر آن ایستادگی نمی‌تواند. عباس استانکزی، در بیش از سه سال گذشته بارها از حکومت سرپرست خواسته است که زمینه‌ی فراگیری آموزش‌ را به همه‌ شهروندان افغانستان فراهم کند. او پیش از این نیز از عدم بازگشایی مکاتب و دانشگاه‌ها به‌روی دختران انتقاد کرده بود و اظهار امیدواری کرده بود که مکاتب «بدون تبعیض» به‌روی همه باز شوند. باید گفت بیش از سه سال می‌شود که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. همچنان حکومت فعلی آموزش زنان و دختران در نهادهای صحی را نیز منع کرده است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. قابل ذکر است که در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

منابع محلی از ولایت هرات می‌گویند که یک دختر جوان در این ولایت از سوی پدرش به شکل فجیع به قتل رسیده است. دست‌کم دو منبع از نزدیکان این دختر امروز (پنج‌شنبه، ۲۷ جدی) با تایید این رویداد گفته‌اند که یک دختر جوان عصر روز گذشته در ولسوالی چشت‌شریف هرات از سوی پدرش با «سلاح سرد» به شکل فجیع به قتل رسیده است. منبع دلیل و انگیزه‌ی این قتل را خشونت خانوادگی عنوان کرده است. منبع در مورد هویت و سن این دختر جوان معلومات نداده است. همچنین مسوولان محلی در ولایت هرات تا اکنون در این باره چیزی نگفته‌اند. حدود یک هفته پیش نیز یک زن جوان از سوی شوهرش در ولسوالی اوبه هرات به قتل رسیده بود. پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، قتل‌های مرموز زنان، کودکان و جوان در در سراسر کشور افزایش کم‌پیشینه یافته است. بیماری‌های روانی، خصومت شخصی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی این قتل‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.