بخش زنان سازمان ملل متحد درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که تیمی از این نهاد پس از ساعت‌ها پیاده‌روی به ولسوالی نورگل در ولایت کنر یکی از مناطق آسیب‌دیده، رسیده است. این سازمان شب (چهارشنبه، ۱۲ سنبله) با نشر عکس‌هایی از رسیدن تیمی شامل زنان به این منطقه در حساب کاربری ایکس خود خبر داده است. این ولسوالی از جمله مناطقی است که بیشترین آسیب را براثر زمین‌لرزه‌ مرگ‌بار دیده است. بخش زنان سازمان ملل متحد در اعلامیه‌اش نوشته است که زنان و دختران در این منطقه گفته‌اند که سرپناه، غذا، آب سالم، پوشاک، مراقبت‌های صحی و حمایت روانی-اجتماعی از نیازهای فوری آنان است. براساس معلوماتی که مقام‌های حکومت سرپرست ارائه کرده‌اند، روستای دره مزار در ولسوالی نورگل براثر زمین‌لرزه کاملا تخریب شده است. زمین‌لرزه راه‌های مواصلاتی منتهی به این ولسوالی را نیز تخریب کرده بود. شماری از مسوولان دولتی روز چهارشنبه اعلام کردند که تمام راه‌ها بازگشایی شده است. براساس آخرین آمار، حمدالله فطرت، معاون سخنگوی حکومت فعلی گفته است که آمار جان‌باختگان زمین‌لرزه‌ی یک‌شنبه‌شب ولایت کنر به هزار و ۴۵۷ تن رسیده است. آقای فطرت روز (چهارشنبه، ۱۲ سنبله) با نشر پستی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که تعداد زخمی‌های این زمین‌لرزه‌ به ۳هزار و ۳۹۴ تن رسید است. معاون سخنگوی دولت تاکید کرده است که ۶ هزار ۷۸۲ خانه‌ی مسکونی در مناطق مختلف کنر ویران شده است.

کمیساریای عالی پناهند‌گان سازمان ملل (UNHCR) درتازه‌ترین مورد هشدار داده است که بازگشت بیش از یک میلیون شهروند افغانستانی از ایران و پاکستان، بحران انسانی گسترده‌ای را در افغانستان ایجاد کرده است. این سازمان روز (شنبه، ۸ سنبله) با نشر گزارشی گفته است که تا اکنون بیش از یک میلیون تن در سال جاری به کشور بازگشتند و از ۲۰ مارچ تا اکنون بیش از ۶۰۰ هزار تن وارد افغانستان شدند که نزدیک به ۳۵۰هزار تن از آن‌ها اخراج شده‌اند. در گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد تاکید کرده است که بسیاری از بازگشت‌کنندگان با تجربه‌های تلخ بازداشت، جدا شدن از خانواده و از دست دادن اموال خود مواجه شده‌اند. این در حالی است که ظرفیت محدود افغانستان برای پذیرش این تعداد بازگشت‌کننده، نیازهای انسانی موجود، بیکاری و اثرات بلایای طبیعی را تشدید کرده است. دولت پاکستان اول سپتامبر سال جاری را مهلت اخراج بیش از یک میلیون پناهجوی افغانستانی تعیین کرده است که کارت‌های اقامت موقت‌شان باطل شده است. در پاکستان هم چند میلیون مهاجر افغانستانی حضور دارند. به‌تازگی ‏کارت‌های اقامت بیش از یک میلیون نفر منقضی شده و دولت پاکستان ‏تا اکنون درباره تمدید یا عدم تمدید آن تصمیم نگرفته است.‏ در کنار آن، باید گفت که در حال حاضر روند اخراج و بازگشت مهاجران از ایران ادامه دارد. ‏مقام‌های جمهوری اسلامی ایران می‌گویند که تا اکنون بیش از یک میلیون مهاجر افغانستانی اخراج ‏شده‌اند. ‏ چند وقت پیش، ایران از تمام مهاجران بدون مدرک خواسته‌ بود که آن کشور را ترک ‏کنند. مقام‌های ایرانی درباره‌ی شمار مهاجران بدون مدرک آمار ‏متفاوت ارائه می‌کنند. همچنین براساس برخی آمار، شمار مهاجران بدون‌ مدرک ‏اهل افغانستان به چهار میلیون نفر می‌رسد. نهادهای امدادرسان همواره هشدار داده‌اند که بازگشت‌کنندگان با مشکلاتی چون نبود سرپناه، کار، فقر و محدودیت‌های آموزشی و فردی مواجه خواهند شد.

موسسه بین‌المللی «ورلد ویژن» درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که افغانستان طی چهار سال گذشته با بحران‌های متعددی از جمله زلزله‌های ویرانگر، بازگشت مهاجران و شوک‌های اقلیمی مواجه بوده است. این موسسه با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود با ابراز نگرانی نسبت به وضعیت کنونی افغانستان گفته است که میلیون‌ها شهروند افغانستان همچنان با بحران‌های پی‌در‌پی روبرو هستند. موسسه‌ بشردوستانه‌ «ورلد ویژن» در ادامه تاکید کرده است که از آگوست ۲۰۲۱ میلادی تا اکنون، به بیش از شش میلیون نفر از جمله ۳.۷ میلیون کودک در افغانستان، حمایت‌های حیاتی و بلندمدت ارائه کرده است. همچنین این موسسه در بخشی از اعلامیه‌اش تاکید کرده است که در راستای رسیدگی به چالش‌های مردم افغانستان، در کنار آنان خواهد ایستاد. موسسه ورلد ویژن تاکید کرده است که از سال ۲۰۲۳ میلادی تا اکنون، بیش از چهار میلیون تن در افغانستان از ایران و پاکستان ناچار به بازگشت به کشور شده‌اند. این نهاد، افغانستان را ششمین کشور آسیب‌پذیر در برابر تهدیدات ناشی از تغییرات اقلیمی معرفی کرده و افزوده که این کشور از جمله کشورهایی با پایین‌ترین سطح آمادگی برای مقابله با این تهدیدات است. در ادامه آمده است که بیش از ۹ میلیون نفر در افغانستان تحت تاثیر شوک‌های اقلیمی قرار دارند. قابل ذکر است که اخیراً نهاد حفاظت مدنی و عملیات‌های بشردوستانه اتحادیه اروپا گفته است که بیش از ۲۳ میلیون نفر در افغانستان به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند.

سازمان بین‌المللی مهاجرت درباره‌ی بازگشت گسترده مهاجران به ‏افغانستان هشدار داده و خواستار تامین بودجه فوری برای رسیدگی به این بحران ‏شده است، زیرا افغانستان با ‏یکی از بزرگترین بازگشت گروهی مهاجران در تاریخ معاصر روبرو است. این سازمان با نشر اعلامیه‌ای گفته است که از سپتامبر ۲۰۲۳ میلادی به این‌طرف بیش از چهار میلیون ‏مهاجر از از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند که ۱.۵ میلیون نفر تنها در سال ۲۰۲۵ میلادی بازگشته و انتظار می‌رود پس از تصمیم دولت پاکستان مبنی بر عدم ‏تمدید اقامت پناهندگان، یک میلیون نفر دیگر نیز از پاکستان بازگردند.‏ در اعلامیه آمده است که برای پاسخ‌گویی به نیازهای رو به ‌رشد در ‏مرزها و مناطق بازگشت، نیاز به بودجه اضافی دارد و بدون حمایت فوری، ‏سیستم‌های موجود با خطر شدید فروپاشی مواجه هستند و میلیون‌ها نفر را در ‏معرض خطر قرار می‌دهند.‏ محمد عبدیکر، رییس دفتر سازمان بین‌المللی مهاجرت که از افغانستان ‏بازدید کرده، گفته است: «من با خانواده‌هایی که به مرز ایران رسیده بودند، ‏صحبت کردم که کاملاً خسته بودند، بسیاری از آنها بچه‌های کوچک داشتند و ‏جایی برای رفتن نداشتند.»‏ وی تصریح کرد که «سازمان بین‌المللی مهاجرت» به عنوان رهبر کنسرسیوم مرزی، تمام تلاش ‏خود را می‌کند، اما در حال حاضر تنها به یک نفر از هر ده نفری که به کمک ‏نیاز دارند کمک می‌کند. همچنین او در بخشی از صحبت‌هایش افزوده است: «این وضعیتی است که ‏هیچ کس نباید با آن روبرو شود. افغانستان نباید فراموش شود.»‏ این در حالی است که بازگشت مهاجران از پاکستان در ماه اپریل پس از آنکه مقام‌های پاکستان ‏ضرب‌الاجل خروج مهاجران بدون مدرک را تعیین کردند، افزایش ‏یافت.‏ همان زمان، موج بزرگتری از بازگشت از ایران آغاز شد و همچنان ادامه دارد. رییس سازمان بین‌المللی مهاجرت وضعیت مرزهای افغانستان را بحرانی توصیف ‏کرده، اما گفته است که نباید از فشارهای وارده بر جوامعی که بازگشت‌کنندگان ‏در آنها مستقر می‌شوند، غافل شد.‏ وی گفت: «بسیاری از این مناطق در حال حاضر فاقد خدمات اولیه و ‏فرصت‌های اقتصادی هستند. بدون سرمایه‌گذاری، بازگشت‌کنندگان برای ادغام ‏مجدد با مشکل مواجه خواهند شد و این اغلب منجر به جابجایی بیشتر می‌شود. ‏شکستن این چرخه معیوب نیازمند حمایت پایدار است.»‏ در حال حاضر یکی از مشکلات جدی بازگشت‌کنندگان، نبود سرپناه است. پس ‏از آغاز موج گسترده بازگشت، شهرهای افغانستان با کمبود خانه مواجه شده‌اند و همچنان ‏اجاره ملک‌ به شدت افزایش یافته است.‏

رادیو اروپای آزاد درتازه‌ترین مورد گزارش داده است که مقام‌های تاجیکستان روند تازه‌ای از بازداشت و اخراج پناه‌جویان اهل افغانستان را در مناطق نزدیک به شهر دوشنبه آغاز کرده‌اند و ده‌ها تن از مردان، زنان و کودکان افغانستانی از خانه‌های‌شان منتقل شده‌اند. رادیو اروپای آزاد، روز (جمعه، ۳ اسد) با نشر گزارشی گفته است که صدها پناه‌جوی اهل افغانستان در رودکی و شهر وحدت تاجیکستان هشدار دریافت کرده‌اند که اگر ظرف ۱۵ روز این کشور را ترک نکنند، به‌گونه اجباری اخراج خواهند شد. این رادیو به نقل از چند پناه‌جوی افغانستانی در شهر وحدت گزارش داده است که در تاریخ ۱۵ جولای، موترهای حامل نظامیان تاجیک وارد محل سکونت افغانستانی‌ها شده و ده‌ها تن را با خود برده‌اند. رادیو اروپای آزاد به نقل از یکی از این پناه‌جویان نوشته است که نیروهای پولیس اسناد شناسایی شهروندان افغانستان را ضبط کرده و تاریخ مشخصی را برای ترک کشور به آن‌ها تعیین کرده‌اند. قابل ذکر است که براساس آمار کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهند‌گان، تا پایان سال ۲۰۲۴ میلادی حدود ۰ هزار و ۹۰۰ پناه‌جوی اهل افغانستان در تاجیکستان ثبت بوده‌اند. اما برخی تخمین‌ها شمار واقعی پناه‌جویان اهل افغانستان را تا ۱۳ هزار تن نیز برآورد کرده‌اند. در حالی اخراج شهروندان افغانستان از تاجیکستان شروع شده است که ایران و پاکستان تا اکنون صدها هزار مهاجر را به صورت اجباری اخراج کرده است. این اخراج‌ها در حالی پس از جنگ ایران و اسراییل شدت یافته است که افغانستان با بحران شدید حقوق بشری و انسانی مواجه ا‌ست و بسیاری از اخراج‌شد‌گان، از جمله زنان، خبرنگاران و مدافعان حقوق بشر در معرض خطر واقعی نقض حقوق بشر قرار دارند.

بخش زنان سازمان ملل متحد در افغانستان درتازه‌ترین مورد وضعیت زنان و دختران برگشت‌کننده از ایران و پاکستان را بحرانی توصیف کرده است. این سازمان با نشر گزارشی تحت عنوان «هشدار جنسیتی» در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که زنان و دختران تقریباً یک‌سوم بازگشت‌کنند‌گان از ایران در سال ۲۰۲۵ میلادی و حدود نیمی از بازگشت‌کنندگان از پاکستان را تشکیل می‌دهند. قابل ذکر است که زنان و کودکان در میان بازگشت‌کنندگان، آسیب‌پذیرترین گروه‌های اخراج شده به شمار می‌روند و سازمان ملل این بحران را یک «آزمون برای انسانیت جمعی» خوانده و از جامعه‌ی جهانی خواسته است تا بودجه حمایت از زنان و دختران بازگشت‌کننده را افزایش دهند. در بخشی از گزارش آمده است که از سپتامبر ۲۰۲۳ میلادی، بیش از ۲.۴۳ میلیون افغانستانی بدون مدارک از ایران و پاکستان بازگشته‌اند که بیش از ۱.۱ میلیون نفر از آنها تنها در سال جاری از ایران بازگشته‌اند. این در حالی است که زنان پس از بازگشت به افغانستان با محدودیت‌های گسترده مانند ممنوعیت تحصیل، محرومیت از حق کار و تبعیض جنسیتی روبرو خواهند بود که وضعیت آنان را به‌شدت شکننده و آسیب‌پذیر می‌سازد. این اخراج‌ها در حالی پس از جنگ ایران و اسراییل شدت یافته است که افغانستان با بحران شدید حقوق بشری و انسانی مواجه ا‌ست و بسیاری از اخراج‌شد‌گان، از جمله زنان، خبرنگاران و مدافعان حقوق بشر در معرض خطر واقعی نقض حقوق بشر قرار دارند.

امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجه‌ی حکومت سرپرست روند اخراج مهاجران افغانستان از ایران را «بسیار شدید» و «آزاردهنده» توصیف کرده و می‌گوید که این روند در حالی آغاز شد که آمادگی برای پذیرش بازگشت‌کنندگان در کشور وجود نداشت. آقای متقی این اظهارات را روز (یک‌شنبه، ۲۹ سرطان) در نشستی در کابل مطرح کرده و از اخراج گسترده مهاجران از ایران به شدت انتقاد کرده است. وی تاکید کرده است که حکومت فعلی بارها خواستار بازگشت تدریجی شده و در دیدارش با مسعود پزشکیان، رییس‌جمهور ایران نیز این موضوع را مطرح کرده است. سرپرست وزارت خارجه افزوده است: «مهاجران باید به کشورشان برگردند، مگر نه با بی‌عزتی، نه به شکلی که به آبرو، مال و عزت شان توجه نشود، باید بیایند، مگر به شکل آبرومندانه، باید بیایند، لیکن به تدریج.» همچنین او در بخشی از صحبت‌هایش از کمک‌های مردمی به مهاجران اخراج‌شده از ایران قدردانی کرد و خواستار تداوم آن شد. وی با اشاره به نیازهای این مهاجران در بخش‌های مختلف، خواستار کمک سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای جهان شد. امیرخان متقی از کشورهای همسایه به ویژه ایران و پاکستان خواست که بر اساس «برادری اسلامی و اصول همجواری» با مهاجران برخورد کنند. مقام‌های حکومت فعلی می‌گویند روزانه بیش از ۳۰ هزار مهاجر از ایران اخراج و وارد افغانستان می‌شوند. این اخراج‌ها در حالی پس از جنگ ایران و اسراییل شدت یافته است که افغانستان با بحران شدید حقوق بشری و انسانی مواجه ا‌ست و بسیاری از اخراج‌شد‌گان، از جمله زنان، خبرنگاران و مدافعان حقوق بشر در معرض خطر واقعی نقض حقوق بشر قرار دارند.

ریچارد بنت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که آنان شاهد بحران حقوق بشری فاحش در این کشور هستند. آقای بنت روز (جمعه، ۲۷ سرطان) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که اخراج گسترده افغانستانی‌ها، از جمله پناه‌جویان، از ایران و پاکستان تعجب‌آور است. او افزوده است که تهدیدهای واقعی برای اخراج افغانستانی از کشورهای دیگر نیز وجود دارد. گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر تاکید کرده است که دولت‌هایی که مسوولیت‌های اخلاقی و قانونی خود را فراموش کرده‌اند، باید مسیر خود را تغییر دهند. در همین حال، کارشناسان سازمان ملل اخراج گسترده مهاجران افغان از ایران و پاکستان را محکوم کرده و خواهان توقف فوری این روند شده‌اند. کارشناسان سازمان ملل متحد تاکید کرده است که از آغاز سال جاری میلادی، بیش از ۱.۹ میلیون افغانستانی از ایران و پاکستان اخراج شده‌اند. اخراج مهاجران افغانستانی، واکنش‌های گسترده داخلی و بین‌المللی را به دنبال داشته است. طبق گزارش‌ها، دولت ایران در روزهای اخیر، هزاران مهاجر فاقد مدارک قانونی را اخراج کرده و آنان را بدون هیچ‌گونه حمایتی در مرزها رها می‌کند.

به دنبال اخراج گسترده مهاجران اهل افغانستان از ایران، رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل در افغانستان و رییس یوناما، خواهان رسیدگی فوری به وضعیت بازگشت‌کننده‌گان شده است. یوناما امروز (سه‌شنبه، ۲۴ سرطان) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که اوتونبایوا به مرز اسلام‌قلعه در هرات، جایی که روزانه ده‌ها ‏هزار مهاجر از ایران وارد افغانستان می‌شوند، سفر کرده و با مهاجران دیدار داشته است. خانم اوتونبایوا هشدار داده است که باید زنگ خطر برای جامعه جهانی به صدا درآید؛ چون که حکومت سرپرست به‌تنهایی قادر به جذب موج عظیم بازگشت‌کنندگان نمی‌باشد. او افزوده است که مدیریت بازگشت‌کنند‌گان فراتر از توان نهادهای امدادرسان است. وی تاکید کرده است: «این یک آزمون برای وجدان جمعی ماست. افغانستان، کشوری که هم‌اکنون با خشکسالی و بحران مزمن انسانی مواجه است، نمی‌تواند به‌تنهایی این شوک را جذب کند.» طبق معلومات اعلامیه، در کشوری که ۷۰ درصد جمعیت آن زیر خط فقر زندگی می‌کنند، بازگشت بیش از ۱.۴ میلیون مهاجر وضعیت را وخیم‌تر خواهد کرد. رییس یوناما خطاب به جامعه‌ی جهانی گفته است: «روی خود را برنگردانید. بازگشت‌کنندگان نباید به حال خود رها شوند. آنچه اکنون شاهدش هستیم، پیامد مستقیم بی‌پاسخ ماندن مسوولیت‌های جهانی است.» همچنین در بخشی از اعلامیه آمده است که خانواده‌های مهاجر به‌جای تجربه لحظه‌ی مثبت ‏به‌خاطر برگشت به کشورشان، با ملال، آسیب‌های روانی و ‏بی‌سرنوشتی گسترده روبه‌رو می‌شوند.‏ رییس یوناما تصریح کرد که افغانستان که از گذشته با خشک‌سالی و بحران ‏بشری مواجه است، توانایی تحمل تلاطم ناشی از موج تازه‌ای برگشت ‏مهاجران را ندارد.‏ او بر اهمیت کمک‌های بی‌درنگ برای ادغام مجدد بازگشت‌کنندگان ‏تاکید کرده است و می‌گوید که شواهد ابتدایی حاکی از آن است که ثبات ‏جامعه‌ی برگشت‌کننده مستلزم طرح و تطبیق برنامه‌های فوری ‏معیشتی و سرمایه‌گذاری روی زیربناهای اجتماعی است.‏ رزا اوتنبایوا هشدار داده است که عدم اتخاذ اقدامات فوری، ضایع‌شدن ‏پول به‌جامانده از برگشت‌کنندگان در کشور میزبان و فشار روی ‏بازار کار، آوارگی مجدد و خطر بی‌ثباتی بیشتری را به‌دنبال ‏خواهد داشت.‏ در حال حاضر روند اخراج مهاجران از ایران به‌شدت ادامه دارد. ‏عمده‌ی بازگشت‌کنندگان خانواده‌های مهاجر هستند. بیکاری و نبود ‏مسکن چالش جدی برگشت‌کنندگان عنوان می‌شود.‏