کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهند‌گان اعلام کرده است که تنها در ماه اپریل سال جاری میلادی، ۲۸۰ هزار مهاجر افغانستانی از کشورهای ایران و پاکستان اخراج شده‌اند. شبکه خبری الجزیره امروز (سه‌شنبه، ۶ جوزا) به نقل از «یو‌ان‌اچ‌سی‌آر» گزارش داده است که بحران رو به وخامتی در افغانستان در حال شکل‌گیری است که از اخراج اجباری مهاجران از پاکستان و ایران سرچشمه می‌گیرد. در گزارش آمده است که بازگشت‌کنند‌گان تمام دارایی‌های خود را از دست داده‌اند و اکنون با آینده‌ای پرخطر مواجه هستند. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهند‌گان تاکید کرده است که ایران و پاکستان سال‌ها میزبان ۵.۲۵ میلیون مهاجر افغانستانی بوده‌اند، اما در ماه‌های اخیر، هر دو کشور خود با بحران اقتصادی روبرو شده‌اند. این در حالی است که بازگشت‌کنندگان با خطرات جدی امنیتی و نقض حقوق خود در افغانستان مواجه‌اند. در گزارش این سازمان بین‌المللی آمده است: «اقلیت‌های قومی و مذهبی، فعالان حقوق بشر و روزنامه‌نگاران نیز در هنگام بازگشت با تهدیدهای بیشتری روبه‌رو هستند.» کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهند‌گان گفته است که برای حمایت از بازگشت‌کنندگان در بخش‌های سرپناه، کمک نقدی، خدمات صحی و غذا به ۶۰ میلیون دالر نیاز دارد. باید گفت که پاکستان از نزدیک به دو ماه به این‌سو مرحله دوم اخراج اجباری مهاجران افغانستان را نیز روی دست گرفته که طی آن، هزاران شهروند افغانستان از این کشور با اجبار به افغانستان برگشت داده شده‌اند. در این میان مهاجران بازگشته از برخورد نادرست، زشت و خلاف ارزش‌های انسانی توسط پولیس پاکستان نیز سخن می‌زنند.

آسیا پلتفرم درتازه‌ترین مورد هشدار داده است که بیش از یک میلیون مهاجر افغانستانی که در ماه‌های اخیر از پاکستان برگشته‌اند، در صورت نبود حمایت فوری، در معرض خطر بی‌جاشدگی ثانویه و بحران انسانی قرار دارند. این نهاد با نشر اعلامیه‌ای گفته است که بازگشت‌کنندگان از کشورهای همسایه و به ویژه پاکستان، عمدتاً به‌طور اجباری، وارد کشوری می‌شوند که از پیش با فقر گسترده، فروپاشی اقتصادی و کم‌بود شدید منابع مواجه است. در اعلامیه آمده است: «افغانستان در گذشته بزرگ‌ترین بحران بی‌جاشدگی داخلی در آسیا را تجربه کرده است. حالا با موج بازگشت اجباری، یکی از بزرگ‌ترین تغییرات جمعیتی در سال‌های اخیر را از سر می‌گذراند.» نهاد آسیا پلتفرم در اعلامیه‌اش هشدار داده است که نبود زمین، سرپناه، سندهای قانونی، فرصت‌های شغلی و خدمات آموزشی و درمانی برای بازگشت‌کنند‌گان، زمینه‌ساز فاجعه‌ای انسانی و ناآرامی‌های بیشتر خواهد شد. همچنین این سازمان از تمامی کشورها، نهادها و سازمان‌های ذی‌ربط خواسته است که اصول بازگشت داوطلبانه، امن و با کرامت را رعایت کرده و با یک پاسخ منطقه‌ای هماهنگ، از حقوق پناهند‌گان و بازگشت‌کنند‌گان حمایت کنند. پاکستان که میزبان یکی از بزرگترین جمعیت پناه‌جویان کشور در درازمدت بوده است، در بحبوحه تیرگی روابط دوجانبه با حکومت فعلی و افزایش نگرانی‌های امنیتی، تصمیم به اخراج مهاجران بدون مدرک کشور گرفته است. با این حال، چالش‌های سیاسی و اقتصادی داخلی، با تأثیرات بلندمدت بر ثبات اجتماعی، باعث دشواری‌های بیش‌تر برای مهاجران بازگشته و جامعه افغانستان شده است. باید گفت که پاکستان از نزدیک به دو ماه به این‌سو مرحله دوم اخراج اجباری مهاجران افغانستان را نیز روی دست گرفته که طی آن، هزاران شهروند افغانستان از این کشور با اجبار به افغانستان برگشت داده شده‌اند. در این میان مهاجران بازگشته از برخورد نادرست، زشت و خلاف ارزش‌های انسانی توسط پولیس پاکستان نیز سخن می‌زنند.

برنامه جهانی غذا برای افغانستان می‌گوید که زنان و دختران بیش‌ترین آسیب را از بحران بشری و پزشکی در افغانستان متحمل می‌شوند. هارالد مان‌هارت، معاون برنامه‌ جهانی غذا در افغانستان با نشر خبرنامه‌ای گفته است که هم‌راه با تاکایوشی کورومیا، سفیر جاپان در کابل، از یک مرکز درمانی سوتغذیه در پایتخت دیدن کرده‌‌اند. سفیر جاپان برای افغانستان تاکید کرده است که دیدن مادران و کودکان افغانستانی که از سوءتغذیه رنج می‌برند «دل‌خراش» است. او با اشاره به این بحران افزوده است که کشورش متعهد به پشتیبانی از شهروندان افغانستان به ویژه در بخش پزشکی است. برنامه‌ی جهانی غذای سازمان ملل متحد نوشته کرده است که نزدیک به یک‌سوم جمعیت این کشور نیازمند کمک‌های فوری غذایی است. همچنین معاون برنامه جهانی غذا برای افغانستان گفته است که این کشور بلندترین میزان سوتغذیه‌ی کودکان را در سال‌های اخیر تجربه می‌کند. این نهاد، سال گذشته‌ی میلادی به سه میلیون کودک ویک میلیون و هشت‌صد هزار مادر باردار و شیرده در سراسر کشور خدمات درمانی یا پیش‌گیرانه سوءتغذیه ارائه کرده است. بربنیاد آمار سازمان ملل متحد، نزدیک به ۲۳ میلیون نفر در افغانستان نیازمند کمک‌های فوری غذایی هستند. در سوی دیگر، نهادهای سازمان ملل متحد بارها هشدار داده که زنان و دختران به دلیل محدودیت‌های فرهنگی و طالبان، بیش‌ترین آسیب را از بحران انسانی تجربه می‌کنند.

شماری از فعالان حقوق بشر در نشستی گفته‌اند که زنان و دختران افغانستان در بند سرکوب، فقر، نابرابری و ستم قرار گرفته‌ و دست‌آوردهایی که در دو دهه گذشته با تلاش و مبارزه به دست آورده بودند، اکنون از بین رفته است. فعالان حقوق بشر این اظهارات را در نشستی که از سوی «هزاره‌های حوزه نیو انگلند» در شهر بوستون ایالت ماساچوست آمریکا برگزار شده بود، مطرح کرده و گفته‌اند که زنان در افغانستان روزی در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی همتراز با مردان نقش ایفا می‌کردند، اما امروز از تمامی حقوق انسانی خود محروم شده‌اند. در قطع‌نامه‌ای که از سوی هزاره‌های حوزه نیو انگلند منتشر شده، آمده است که سیاست حکومت سرپرست نه‌تنها سرنوشت میلیون‌ها دختر را به تاریکی کشانده، بلکه آینده‌ی افغانستان را نیز با بحران عمیقی مواجه کرده‌است. در قطع‌نامه آمده است که حکومت فعلی فرصت‌های شغلی را از زنان گرفته، آنان را از مشارکت در سیاست، اقتصاد و اجتماع محروم کرده است. فعالان حقوق بشر در قطع‌نامه گفته‌اند: «زنان افغانستان نه‌تنها از حقوق اولیه خود بی‌بهره‌اند، بلکه هرگونه اعتراض یا مطالبه‌ی برابری [آنان] با خشونت سرکوب می‌شود.» این فعالان حقوق بشر گفته‌اند که مبارزه برای حقوق زنان، یک وظیفه جهانی و ضروری و به‌عنوان انسان‌های متمدن، همبستگی خود را با تمامی زنان جهان که برای آزادی، عدالت و برابری مبارزه می‌کنند، اعلام می‌کند. فعالان حقوق بشر از سازمان ملل متحد، اتحادیه‌ی اروپا، سازمان همکاری‌های اسلامی، نهادهای مدافع حقوق بشر، رسانه‌های بین‌المللی و تمامی کشورهای متعهد به ارزش‌های انسانی خواسته است که سیاست‌های محدودکننده‌ علیه زنان افغانستان را محکوم کنند. این فعالان حقوق بشر از جامعه‌ی جهانی و سازمان‌های مدافع حقوق بشر نیز خواسته‌اند که رفتار حکومت فعلی با زنان را به عنوان آپارتاید جنسیتی به رسمیت بشناسند و برای جرم‌انگاری آن، تحت قوانین بین‌المللی، از جمله در پیش‌نویس کنوانسیون جنایات علیه بشریت، تلاش کنند. همچنین داکتر سیما سمر، رییس پیشین کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در این نشست گفته است که حکومت فعلی زنان را در افغانستان با وضع محدویت‌های شدید علیه حقوق و آزادی‌های اساسی شان «به اسارت» گرفته‌اند. رییس پیشین کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در این نشست گفته است که هیچ صلحی در جهان بدون مشارکت زنان پایدار بوده نمی‌تواند.

شماری از زنان معترض به مناسبت هشتم مارچ، روز جهانی همبسته‌گی زنان می‌گویند که زنان افغانستان، به‌ویژه فعالان حقوق بشر، خبرنگاران و زنان معترض با یکی از شدیدترین بحران‌های انسانی و حقوقی در جهان مواجه هستند. زنان معترض با نشر قطع‌نامه‌ای از جامعه‌ی جهانی و نهادهای بین‌المللی می‌خواهند که فشار را بر حکومت سرپرست افزایش دهند تا ممنوعیت‌های تحصیلی، شغلی و اجتماعی توسط حکومت علیه زنان لغو شود. زنان معترض تاکید کردند که محدودیت‌های سیستماتیک، خشونت گسترده و حذف کامل زنان از عرصه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در افغانستان، مصداق بارز نقض حقوق بشر و آپارتاید جنسیتی است. در قطع‌نامه‌ی زنان معترض آمده است که پس از تسلط حکومت فعلی، زنان از حق آموزش، کار، آزادی بیان و مشارکت در جامعه محروم شد‌ه‌اند. همچنین در بخشی از قطع‌نامه آمده است که برای زنان معترض، خبرنگاران، فعالان حقوق بشر و نظامیان پیشین که در افغانستان و کشورهای همسایه با تهدید و سرکوب مواجه‌اند، راه‌های امن و قانونی برای خروج و اسکان مجدد باید ایجاد شود. قابل ذکر است که حکومت سرپرست در بیش از سه سال گذشته محدودیت‌های زیادی علیه شهروندان کشور، به‌ویژه زنان و دختران وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان از رفتن به مکتب، دانشگاه و کار منع شده و از ابتدایی‌ترین حقوق‌شان نیز محرومند. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند. این در حالی است که حکومت سرپرست در افغانستان بارها گفته که حقوق شهروندان، از جمله حقوق زنان در چارچوب احکام اسلامی در کشور بیشتر از پیش تأمین شده است.

سازمان حفاظت از کودکان درتازه‌ترین اعلام کرده است که بحران اقتصادی، خشکسالی‌ها و سیلاب‌های پی‌در‌پی در افغانستان زندگی کودکان را در این کشور تحت تاثیر قرار داده است. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که سال ۲۰۲۴ میلادی برای کودکان در افغانستان «بی‌رحمانه» بوده است. سازمان حفاظت از کودکان با نشر ویدیویی در حساب کاربری ایکس خود خواستار حمایت از کودکان افغانستان شد. این سازمان تاکید کرد: «بحران اقتصادی، خشکسالی‌ها و سیلاب‌های پی‌در‌پی باعث شده‌اند که کودکان از نظر غذایی در وضعیت بدی قرار بگیرند. به ما کمک کنید تا به کودکان افغان، امید بدهیم.» سازمان حفاظت از کودکان پیش از این نیز نسبت به بحران انسانی ناشی از تغییرات اقلیمی در افغانستان هشدار داده و گفته بود تنها اوایل امسال ۳۸ هزار نفر که نیمی از آن‌ها کودکان بودند، به دلیل شرایط جوی در این کشور، آواره شدند. قابل ذکر است که کودکان در افغانستان با مشکلات متعددی مواجه‌اند. بر اساس رده‌بندی بنیاد حقوق کودکان، افغانستان در میان سه کشور بد برای کودکان در سال ۲۰۲۳ قرار داشت. سازمان حفاظت از کودکان پیش از این گفته بود که نوزادان افغان در طول زندگی خود پنج برابر بیشتر از افراد ۶۰ ساله امروز، از تاثیرات خشکسالی متاثر خواهند شد.

نصیراحمد فایق، نماینده دایم افغانستان در سازمان ملل متحد گفته است که سیاست‌های حکومت سرپرست افغانستان نمایان‌گر ارزش‌های اسلامی و فرهنگ مردم این کشور نیست. آقای فایق این اظهارات را در نشست شورای امنیت این سازمان که در مورد صلح و زنان برگزار شده بود، مطرح کرده و گفته است که حکومت فعلی تعهدات بین‌المللی حقوق بشری افغانستان را نقض کرده است. او با نشر متن سخنرانی‌اش در حساب کاربری ایکس نوشته است که زنان و دختران افغانستان با بحران شدید انسانی ناشی از آپارتاید جنسیتی تحمیلی حکومت سرپرست روبرو هستند. نماینده دایم افغانستان در سازمان ملل با اشاره به تأمین حقوق زنان در نظام پیشین خاطرنشان کرده که حکومت سرپرست با صدور دست‌کم ۹۰ فرمان سرکوب‌گر حقوق آنان را نقض کرده است. وی تاکید کرد: «این مسایل فراتر از جنسیت است و بحران‌های ملی با تأثیرات عمیق بر آینده اقتصاد افغانستان ایجاد می‌کند.» همچنین در بخشی از متن این سخنرانی آمده است که جامعه‌ی جهانی نباید در زمینه نقض حقوق زنان و دختران افغانستان از سوی حکومت فعلی بی‌طرف باشد. به گفته‌ی فایق، سازمان ملل باید آپارتاید جنسیتی حکومت فعلی را به‌عنوان یک جنایت علیه بشریت به‌رسمیت بشناسد. همچنان وارد کردن فشار بر حکومت فعلی، به‌رسمیت‌شناسی آپارتاید جنسیتی، تأمین صلح فراگیر در افغانستان و تخصیص منابع مالی به‌منظور حمایت از زنان و دختران افغانستان از خواست‌های مهم نماینده دایم افغانستان در سازمان ملل متحد از جامعه جهانی، به‌ویژه شورای امنیت سازمان ملل است. در حالی نصیراحمد فایق از وضعیت بد زنان افغانستان انتقاد می‌کند که حکومت سرپرست از سه سال پیش درهای مکاتب و دانشگاه‌ها را به روی دختران بسته‌اند. با وجود واکنش‌های گسترده و خواست‌ها مکرر جامعه بین‌المللی برای لغو این محدودیت‌ها، حکومت سرپرست تا هنوز از خود انعطاف نشان نداده است. باید گفت که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد برای افغانستان می‌گوید که با توجه به نابرابری‌ و آسیب‌پذیری‌های موجود از جمله فروپاشی نسبی خدمات اجتماعی و صحی، افغانستان با یک بحران انسانی پیچیده مواجه است. این نهاد امروز (سه‌شنبه، ۸ حوت) با نشر گزارشی گفته است که بلایای طبیعی ناشی از تغییرات اقلیمی، چالش‌های مردم افغانستان را که از دهه‌ها به ‌این‌سو درگیر جنگ و فقر است، تشدید می‌کند. به گفته‌ی دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد برای افغانستان، این کشور در میان ۱۲ کشور جهان قرار دارد که تغییر شدید اقلیمی و رویدادهای طبیعی را طی سال‌های گذشته و اکنون تجربه می‌کند. اوچا می‌گوید: «تأثیرات تغییرات اقلیمی و بحران کمبود آب یک مشکل پیچیده برای افغانستان و مردم آن است که نزدیک به ۸۰ درصد آنان برای تأمین نیازهای روزانه خود به منابع طبیعی متکی هستند.» این نهاد افزود که زنان و دختران افغان با توجه به وضع محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ی حکومت سرپرست، بیش‌تر تحت تأثیر چالش‌های موجود در افغانستان قرار گرفته‌اند. این در حالی است که نهادهای سازمان ملل متحد بارها از تأثیرات ناگوار تغییرات اقلیمی بر زندگی مردم هشدار داده‌اند و خواستار کمک جامعه جهانی برای مقابله با تأثیرات تغییرات اقلیمی در کشور شده‌اند‌. باید گفت که با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان، کمک‌های نهادهای امدادرسان برای این کشور کاهش یافته و ارائه خدمات با منع کار زنان در موسسات داخلی و بین‌المللی کاهش چشم‌گیر داشته است.

سازمان جهانی صحت اعلام کرده است که برای ارائه‌ی خدمات به مردم افغانستان در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ به ۳۵۲ میلیون دالر بودجه‌ی اضافی نیاز دارد. این نهاد امروز (پنج‌شنبه، ۳ حوت) با نشر گزارشی تحت عنوان «پاسخ‌ یک‌پارچه به بحران انسانی افغا‌نستان» گفته است که در مجموع برای رسیدگی به نیازهای صحی به مردم این کشور، در این دو سال به ۴۲۳ میلیون دالر نیاز است. در گزارش آمده است که افغا‌نستان در حال حاضر با یک بحران انسانی پایدار که چالش‌های متعددی به همراه دارد، دست‌وپنجه نرم می‌کند. در ادامه آمده است که شهروندان افغانستان یک سیستم صحی ناپایدار را تحمل می‌کنند و با شبح روزانه‌ی کمبود مواد غذایی و سوءتغذیه روبرو هستند. سازمان جهانی صحت تاکید کرد که پس از ماه آگست سال ۲۰۲۱ میلادی نیاز به کمک‌های بشردوستانه در افغانستان به‌صورت چشم‌گیر افزایش یافته است.‌ زیرا شمار افراد نیازمند قبل از ماه آگست سال ۲۰۲۱ میلادی ۱۸.۴ میلیون نفر بود، اما در سال جاری میلادی به ۲۳.۷ میلیون نفر رسیده است. سازمان جهانی صحت در گزارش گفته است که پاسخ یکپارچه‌ی خود به بحران انسانی در افغانستان را بر اساس سه اولویت استراتژیک طراحی کرده است. در گزارش آمده است که اولویت استراتژیک اول، رسیدن به مناطقی که تا اکنون غیرقابل دسترس بوده و اولویت دادن ارائه‌ی خدمات به زنان و کودکان است. این نهاد دومین اولیت استراتژیک خود را حفاظت از مردم به‌صورت روزمره با افزایش پاسخ‌دهی به شرایط اضطراری جاری و نیازهای صحی در حال ظهور دانسته است. سازمان جهانی صحت گفته است که سومین اولویت استراتژیک هم هماهنگی بخش صحت در افغانستان برای حداکثر مؤثریت خدمات است. این نهاد می‌گوید که به همین دلیل ۳۵۲ میلیون دالر بودجه‌ی اضافی درخواست کرده است تا بتواند به چالش‌های موجود در بخش صحی رسیدگی کند.