صندوق جمعیت سازمان ملل متحد با ابراز نگرانی گفته است که توقف موقتی کمک‌های خارجی ایالات متحده آمریکا، نظام صحی افغانستان متاثر خواهد کرد. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که این اقدام آمریکا، بیش از ۹ میلیون نفر را در افغانستان در بخش دسترسی به خدمات صحی با مشکل مواجه خواهند شد. در گزارش آمده است که فعالیت حدود ۶۰۰ تیم صحی سیار و مراکز مشاوره صحی در افغانستان نیز به دلیل این اقدام با مشکل مواجه خواهند شد. پیو اسمیت، رییس بخش آسیا صندوق جمعیت ملل متحد از کاهش بودجه برای رسیدگی به نیازمندان اظهار نگرانی کرده و گفته است که در حال حاضر، زندگی میلیون‌ها زن و دختر در افغانستان، بنگله‌دیش و پاکستان به دلیل عدم دسترسی به خدمات صحی حیاتی که توسط این سازمان حمایت می‌شود، در معرض خطر قرار دارد. دونالد ترمپ در نخستین روز کاری خود به عنوان رییس‌جمهور ایالات متحده، دستور توقف موقت ۹۰ روزه کمک‌های توسعه‌ای خارجی را صادر کرد. این تصمیم به منظور بازنگری در کارایی این کمک‌ها و هماهنگی آن‌ها با سیاست‌های خارجی حکومت او اتخاذ شده است. سازمان ملل متحد گفته است که در هر دو ساعت یک مادر در افغانستان به علت عوارض قابل پیش‌گیری مرتبط به حاملگی و زایمان جانش را از دست می‌دهد. به گفته‌ی ملل متحد، در حال حاضر افغانستان یکی از کشورهای در جهان است که بیش‌ترین میزان مرگ و میر مادران را دارد. در گزارش آمده است: «در زمانی که حقوق زنان و دختران افغان در حال از بین رفتن است، بدون حمایت صندوق جمعیت ملل متحد جان بسیاری از مردم از دست خواهد رفت.» بر بنیاد معلومات ملل متحد، با وجود کاهش کمک‌ها، این سازمان در سال گذشته میلادی توانست برای بیش از ۱۳ میلیون نفر در افغانستان خدمات ارائه کند. همچنین در بخشی این گزارش آمده است که توقف کمک‌ها سبب مسدود شدن بیش از ۶۰ مرکز صحی در پاکستان خواهد شد و همچنان کم از کم ۱.۷ میلیون نفر به شمول ۱.۲ میلیون مهاجر افغانستان در آن کشور از دسترسی به خدمات صحی محروم خواهند شد. صندوق جمعیت ملل متحد گفته است که برای ادامه‌ی برنامه‌های کمک‌های بشردوستانه در افغانستان، پاکستان و بنگله‌دش تا پایان سال ۲۰۲۵ میلادی، ۳۰۸ میلیون دالر نیاز دارد. همچنین پیش از این، سازمان جهانی صحت گفته بود که ۳۱۰ مرکز صحی به شمول شفاخانه‌ها در افغانستان، با کاهش خدمات و عدم حمایت مواجه خواهند شد. بر اساس آمار سازمان جهانی صحت، برای سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ میلادی برنامه‌های امدادرسانی بشری در بخش صحت ۲۹۴ میلیون دالر در افغانستان کمبود بودجه دارد.

کلستر جهانی حفاظت یا (GPC) و کمیشنری عالی سازمان ملل برای پناهندگان یا (UNHCR) می‌گویند که حکومت حکومت سرپرست افغانستان در بیش از سه سال گذشته با سیاست‌های سختگیرانه و «تبعیض‌آمیز» زنان و دختران را در کنار بسیاری دیگر از مردم، به‌شدت سرکوب و منزوی کرده است. سازمان‌های بین‌المللی با نشر یک گزارش مشترک گفته‌اند که حکومت فعلی در سال ۲۰۲۴ میلادی، با اجرای این سیاست‌ها مردم افغانستان، به‌ویژه زنان و دختران را از آموزش، کار، خدمات صحی و بسیاری از دیگر تسهیلات محروم کرده و در نتیجه، نیاز آن‌ها به کمک‌های بشردوستانه افزایش یافته است. در این گزارش مشترک با ابراز نگرانی گفته است که حکومت فعلی با ایجاد موانع سیستماتیک، وضعیت بشری را در افغانستان وخیم‌تر کرده است. این گزارش می‌افزاید که زنان، دختران، پسران، افراد دارای معلولیت، اقلیت‌ها، سالمندان، جوانان، آوارگان داخلی، بازگشت‌کنندگان از دیگر کشورها و بسیاری از گروه‌های در معرض تهدید در دسترسی به حقوق، آزادی‌ها، تحرک و زندگی مدنی عمومی با محدودیت‌های شدید مواجه هستند. همچنین در بخشی از گزارش مشترک کلستر جهانی حفاظت و کمیشنری عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان آمده است که افغانستان در سال ۲۰۲۴ با بی‌ثباتی‌های شدید اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مواجه بود و بازگشت مهاجران از ایران، پاکستان و ترکیه، این وضعیت را وخیم‌تر کرده است. در این گزارش سازمان‌های بین‌المللی همچنان بر ارائه کمک‌های بشردوستانه فوری به گروه‌های در معرض خطر و آسیب‌پذیر، و همچنان بر اقدامات فوری از سوی جامعه جهانی تاکید کرده است. قابل ذکر است که با آن که حکومت حکومت فعلی همواره مدعی است که حقوق همه، به ویژه از زنان و دختران، در چهار چوب شریعت در افغانستان تامین است، اما در بیش از سه سال حاکمیت خود در این کشور محدودیت‌های گسترده‌ای را بر زنان از جمله در حوزه آموزش و کار اعمال کرده است.

با افزایش محدودیت‌ها بر کار زنان در سکتور صحت و ممنوعیت آموزش آنان در بخش پزشکی، اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های انسان‌دوستانه‌ی سازمان ملل متحد می‌گوید که در ۱۰۰ هزار زایمان، ۶۰۰ زن جان خود را از دست می‌دهند که این آمار سه برابر میانگین جهانی است. اوچا، با نشر گزارشی از آمار بلند مرگ‌ومیر زنان در هنگام زایمان ابراز نگرانی کرده و گفته که محدودیت‌های حکومت سرپرست بر کار زنان در بخش بهداشت، دسترسی آنان به مراقبت‌های بهداشتی را محدود کرده است. در بخشی از گزارش آمده است که حکومت فعلی در ۲ دسامبر ۲۰۲۴، اعلام کرد که تمام موسسه‌های آموزشی پزشکی برای زنان، از جمله برنامه‌های نیمه‌حرفه‌ای و تحصیلات عالی، بسته خواهند شد. این فرمان، تهدیدی جدی برای آینده‌ی صحت عمومی این کشور است. این نهاد گفته است که در سوی دیگر فعالیت کارمندان زن در نهادهای انسان‌دوستانه با محدودیت‌های بیش‌تری روبرو شده است و با تشدید محدودیت‌ها، به ‌ویژه در منطقه‌های دوردست، زنان بیشتری از مراقبت‌های قبل و بعد از ولادت، واکسیناسیون و سایر خدمات حیاتی محروم خواهند شد. دفتر هماهنگ کننده‌ی کمک‌های انسان‌دوستانه‌ی سازمان ملل متحد تاکید کرده است که افزون بر ممنوعیت تحصیل زنان در رشته‌های پزشکی، کارمندان زن بخش صحت با مشکل‌های دیگری نیز مواجه‌اند؛ سخت‌گیری‌های بیش‌تر بر تردد، داشتن محرم در سفرهای کاری و بازرسی‌های مکرر در ایست‌های بازرسی از چالش‌های اساسی زنان و دختران در ارائه‌ی مراقبت‌های بهداشتی و هم‌چنان در زمان مراجعه به مرکزهای بهداشتی عنوان شده است. نیلوفر، یکی از کارمندان بخش بهداشت در افغانستان است. در گزارش آمده است که او برای ارائه‌ی خدمات به زنان و دختران گاهی به ولایت‌های مختلف سفر می‌کند؛ اما سفرهایش پر از چالش‌ها و محدودیت‌های است که حکومت سرپرست بر زنان و دختران در بیش از سه سال گذشته وضع و اجرا کرده است. او با اشاره به محدودیت‌های روزافزون حکومت فعلی بر زنان افزوده است: «زن بودن در افغانستان خود یک چالش است. زن بودن و در عین حال دنبال کردن یک حرفه تخصصی حتا دشوارتر است.» قابل ذکر است که در ماه‌های پسین نگرانی‌ها از افزایش مرگ‌ومیر زنان و کودکان در افغانستان افزایش یافته است. افغانستان از دهه‌ها به این‌سو بلندترین آمار مرگ‌ومیر زنان در هنگام زایمان را دارد.

منابع محلی از غرب شهر کابل می‌گویند که یک زن جوان در شهرک مهدیه از مربوطات این شهر خودکشی کرده است. دست‌کم دو منبع گفته‌اند که این رویداد شام روز گذشته (جمعه، ۱۹دلو) در شهرک مهدیه از مربوطات غرب کابل رخ داده است. منبع تاکید کرده است که این زن جوان دارای یک فرزند بوده است. منبع افزوده است که این زن جوان به دلیل «خشونت‌های شدید خانوادگی» خودکشی کرده است. منبع در مورد نحوه‌ی این خودکشی و هویت این زن جوان جزییات ارائه نکرده است. به گفته‌ی منبع، نیروهای حکومت سرپرست جسد این زن را برای بررسی‌ بیشتر به طب عدلی انتقال داده‌اند. مسوولان امنیتی حکومت فعلی در کابل هم  تا هنوز در این مورد چیزی نگفته‌اند. این در حالی است که روز پنج‌شنبه هفته‌ی قبل نیز یک نوجوان در هلمند پس از تنش‌ لفظی با برادرش خودش را حلق‌آویز کرد باید گفت که میزان خودکشی زنان و دختران در سراسر افغانستان و به ویژه در ولایات شرق کشور پس از تسلط حکومت فعلی به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته است. بیماری‌های روانی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی خودکشی‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.

دفتر اتحادیه‌ی اروپا برای افغانستان، به‌مناسبت روز جهانی بیماری سرطان از یک مرکز درمان بیماری‌های سرطانی بازدید کرده و گفته است که برای مقابله با این بیماری، به آموزش‌های پزشکی ویژه برای زنان نیاز است. این اتحادیه با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود به‌مناسبت روز جهانی بیماری سرطان، بر ضرورت آموزش‌های پزشکی برای زنان در افغانستان تاکید کرده است. در ادامه آمده است: «برای مقابله‌ی موثر با چالش‌های صحی در افغانستان به آموزش‌های پزشکی زنان نیاز داریم.» دفتر اتحادیه اروپا برای افغانستان در بخشی از پیامش گفته است که با همکاری سازمان بهداشت جهانی از این مرکز درمان بیماری‌های سرطانی حمایت می‌کند. روز جهانی سرطان، ابتکاری از سوی اتحادیه‌ی بین‌المللی کنترل سرطان است که هدف آن گردهم‌آوردن مبتلایان به سرطان، حمایت از آنان و تلاش برای کاهش این بیماری در سطح جهانی می‌باشد. هر سال حدود ۲۰ هزار نفر در افغانستان به انواع مختلف سرطان مبتلا می‌شوند که از این تعداد، بیش از ۱۵ هزار نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. شایع‌ترین انواع سرطان‌ها شامل سرطان سینه، معده، مری، لب، دهان، رحم و شش هستند. چندی پیش شرافت زمان امیرخیل، سخنگوی وزارت صحت عامه‌ از افزایش شمار مبتلایان به بیماری سرطان در افغانستان خبر داده بود. این وزارت گفته است که در جریان سال گذشته دست‌کم ۶ هزار واقعه جدید ابتلا به بیماری‌های سرطانی در کشور ثبت شده است. سخنگوی وزارت صحت عامه می‌گوید که در سال گذشته حدود ۲۴ هزار نفر به دلیل ابتلا به بیماری‌های سرطانی به مراکز صحی در سراسر افغانستان مراجعه کرده‌اند. با این وجود وزارت صحت عامه آمار مشخصی از میزان مرگ‌و‌میر این بیماری در افغانستان ارائه نکرده است.

مسوولان در فرماندهی پولیس ولایت کاپیسا از جان باختن دو زن در پی گازگرفتگی ناشی از زغال‌سنگ در این ولایت خبر دادند. این فرماندهی با نشر خبرنامه‌ای گفته است که این رویداد حوالی ساعت ۲:۳۰ پس از چاشت روز (چهارشنبه، ۱۷ دلو) در دره پچغان از مربوطات ولسوالی نجراب رخ داده است. در خبرنامه آمده است که قربانیان این رویداد زنان ۱۷ و ۳۵ ساله بودند. فرماندهی پولیس ولایت کاپیسا در مورد قرابت زنان قربانی جزییات ارائه نکرده است. همچنین در بخشی از خبرنامه آمده است که در پی این رویداد یک مرد میان‌سال نیز مسموم و به شفاخانه انتقال داده شده است. پیش از این نیز رویدادهای مشابه در برخی ولایت‌های دیگر کشور رخ داده بود. باید گفت که در فصل سرما در افغانستان خانواده‌ها از گاز و زغال‌سنگ جهت گرمایش خانه‌ها استفاده می‌کنند که هرازگاهی باعث حوادث مرگ‌بار گازگرفتگی و زغال‌گرفتگی می‌شود. پیش از این از ولایت‌های دیگر کشور نیز مرگ افراد براثر گازگرفتگی گزارش شده است. بی‌احتیاطی و عدم امکانات معیاری از عوامل این حادثات دانسته می‌شود. علائم زغال‌گرفتگی مسمومیت با منوکسیدکربن می‌تواند طیف وسیعی از علائم را شامل شود که در بیماری های مختلفی دیده می‌شود، متاسفانه بسیاری از این علائم شبیه به علائم سرماخوردگی است و اکثر افراد فکر می‌کنند به دلیل سردی هوا دچار سرماخوردگی شده‌اند و سعی در خوابیدن می‌کنند. سردرد، ضعف جسمانی، سرگیجه و بی قراری، تهوع و استفراغ، خمیازه کشیدن بیش ازحد، کاهش دید، حالت خواب آلودگی شدید، کسلی، خستگی و کاهش قدرت عضلانی و … از جمله مهم‌ترین این علائم است.

مرکز خبرنگاران افغانستان توقف نشرات «رادیو بیگم» از سوی حکومت سرپرست افغانستان را ادامه‌ی سیاست سرکوب رسانه‌های آزاد دانسته و آن را به شدت محکوم کرده است. این مرکز با نشر اعلامیه‌ای از حکومت سرپرست خواسته است که در تصمیم شان تجدیدنظر کنند و اجازه دهند که این رادیو بر مبنای قانون رسانه‌ها فعالیت خود را ادامه دهد. در اعلامیه آمده است که مرکز خبرنگاران افغانستان، تعلیق فعالیت جواز کار رادیو خصوصی بیگم را خلاف قانون رسانه‌های کشور و اقدامی در راستای سرکوب فعالیت رسانه‌های آزاد در کشور می‌داند و محکوم می‌کند. این مرکز تاکید کرده است که در قانون رسانه‌های همگانی که از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت فعلی نیز قابل اجرا خوانده شده است و رسانه‌ها در انجام کارهای حرفه‌ای خود آزاد هستند و مسولان نباید در کار آنها محدودیت خلق کرده و یا آن‌ها را تهدید کنند. وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت فعلی دیروز (سه‌شنبه، ۱۶ دلو) اعلام کرد که نشرات رادیو بیگم را به‌دلیل تخلف از پالیسی نشراتی و استفاده‌ی نادرست از جواز متوقف کرده است. این وزارت گفته بود که این رادیو برای یک تلویزیون مستقر در خارج از کشور، مواد و برنامه تهیه می‌کند. تا اکنون مسوولان رادیو بیگم در این زمینه ابراز نظر نکرده‌اند. قابل ذکر است که «رادیو بیگم» در هشتم مارچ سال ۲۰۲۱ میلادی، هم‌زمان با روز جهانی همبستگی زنان ایجاد شده بود و تنها شبکه رادیویی بود که تمام کارکنان آن زن بودند‌. براساس اطلاعات منتشرشده در صفحه‌‌ی فیس‌بوک این رادیو، نشر آن در شماری از ولایت‌های کشور، از جمله کابل، پروان، بامیان، بغلان، لوگر، میدان وردک و غزنی قابل دسترس بود. این رادیو را حمیده امان، کارآفرین اهل افغانستان مقیم فرانسه راه‌اندازی کرده است و از سوی «مؤسسه‌ی بیگم برای زنان» مدیریت می‌شد. خانم امان «اکادمی بیگم» را نیز تأسیس کرده است که به دختران بالاتر از صنف ششم و محروم از آموزش، به‌صورت آنلاین آموزش می‌دهد. ویدیوهای آموزشی این رادیو از طریق رادیو بیگم نیز منتشر می‌شد و از طریق تلویزیونی به همین نام نیز قابل دسترس است.

سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد اعلام کرده است که به هدف توان‌مندسازی زنان کشاورز در نورستان، ۲۵۰ گل‌خانه را برای ۲۵۰ خانواده‌ی تحت سرپرستی زنان ساخته است. این نهاد با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این گل‌خانه‌ها در ۵۶ روستا در ولسوالی‌های برگیمتال، دوآب، کامدیش و ماندل ساخته شده است. در اعلامیه آمده است که این گل‌خانه‌ها افزون بر افزایش تغذیه و تنوع غذایی، به بهبود وضعیت معیشتی این خانواده‌ها کمک کرده و امکان تولید سبزی‌های خارج از فصل را فراهم می‌کنند. سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد تاکید کرده است که زنان کشاورز با کار در این گل‌خانه‌ها می‌توانند درآمد خود را افزایش داده و در برابر چالش‌های اقتصادی و تغذیه‌ای مقاوم‌تر شوند. قابل ذکر است که نورستان، یکی از ولایت‌های کوهستانی و نسبتاً دورافتاده‌ی افغانستان، با چالش‌های زیادی در زمینه‌ی کشاورزی روبرو است. شرایط سخت جغرافیایی، تغییرهای آب‌وهوایی، کم‌بود زمین‌های حاصل‌خیز و محدودیت در دسترسی به بازارها، همواره مانعی برای کشاورزان این منطقه بوده است. قابل ذکر است که پیش از این نیز، نهادهای مختلف سازمان ملل متحد از جمله برنامه‌ی جهانی غذا اعلام کرده بود که برای کشاورزان زن در ولایت‌های مختلف، برنامه‌های آموزشی برگزار کرده است. در حالی‌که کار زنان در افغانستان در بسیاری از بخش‌ها ممنوع شده، این نهادها تلاش دارند که بر توان‌مندسازی زنان در بخش‌های باقی‌مانده کار کنند. در کنار آن، حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاه‌ها را نیز به‌روی دختران بستند. همچنان در تازه‌ترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را نیز منع کرده‌ است و به این ترتیب دختران را به‌صورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است. این اقدام حکومت فعلی افغانستان باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بمانند. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.

صندوق جمعیت سازمان ملل متحد برای افغانستان اعلام کرده است که زنان و دختران در این کشور به‌دلیل عدم دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، در معرض خطر افزایش مرگ‌ومیر و بیماری‌های مختلف قرار دارند. این نهاد با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود از محدودیت دسترسی زنان و دختران افغانستان به خدمات بهداشتی امن و موثر ابراز نگرانی کرده و گفته است که با همکاری بریتانیا، خدمات نجات‌بخش را برای اطمینان از دسترسی بدون مانع زنان به مراقبت‌های بهداشتی ارائه می‌کند. صندوق جمعیت سازمان ملل متحد به نقل از فوزیه، یکی از زنان در ولایت ننگرهار گفته است: «بچه‌ام خیلی مریض است. دو فرزند دیگر هم دارم که آن‌ها نیز در خانه به دنیا آمدند. بدون پول، نمی‌توانستیم برای کمک پزشکی به جایی برویم.» همچنین ملالی امین، کارمند یک مرکز بهداشتی در این ولایت تاکید کرده است که مردم روستا هزینه‌ی پرداخت تداوی خود در مراکز بهداشتی دورتر را ندارند. ملالی افزوده است: «مردم از ما توقعات زیادی دارند؛ زیرا این کلینیک در منطقه‌ای بسیار دورافتاده واقع شده است. فقر در این‌جا بسیار گسترده است و مردم حتی ۱۰ افغانی برای پرداخت کرایه موتر به‌منظور رفتن به کلینیک‌های دیگر و خرید دارو ندارند.» صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در بخشی از این گزارشش بر ضرورت سرمایه‌گذاری پای‌دار برای تضمین دسترسی امن و بدون مانع زنان به مراقبت‌های صحی در افغانستان تاکید کرده است. این سازمان گفت: «به همراه شرکا و اهداکنندگان خود، خدمات بهداشتی نجات‌بخش در زمینه‌های باروری، مادران، نوزادان، کودکان و نوجوانان را به‌منظور مقابله با تاثیرات شدید بحران انسانی بر زنان و دختران ارائه می‌دهیم.» قابل ذکر است که افغانستان یکی از بالاترین نرخ‌های مرگ‌ومیر مادران و نوزادان را در جهان دارد. عواملی هم‌چون کم‌بود کادر درمان متخصص، به‌ویژه پزشکان زن، نبود تجهیزات پزشکی کافی، و کم‌بود بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در ولایت‌های دوردست، از مهم‌ترین دلایل افزایش مرگ‌ومیر مادران و نوزادان در این کشور عنوان شده است. همچنین کارشناسان بهداشت و نهادهای بین‌المللی بارها هشدار داده‌اند که بدون حمایت کافی از سیستم بهداشت و درمان، وضعیت سلامت زنان و کودکان در افغانستان وخیم‌تر خواهد شد. در شرایطی که بسیاری از کشورهای جهان در حال کاهش مرگ‌ومیر مادران هستند، افغانستان هم‌چنان با بحرانی عمیق در این زمینه روبه‌رو است.