مسوولان در وزارت صحت عامه‌ی حکومت سرپرست گفته‌اند که کارزار جدید تطبیق واکسن پولیو یا فلج اطفال در ۱۹ ولایت کشور آغاز شده است. شرافت زمان امرخیل، سخنگوی وزارت صحت عامه‌ با نشر اعلامیه‌ای گفته است که این کارزار امروز (دوشنبه، ۳۰ سرطان) در ۱۹ ولایت کشور آغاز شده است. آقای امرخیل تاکید کرده است که این دوره، سه روز دوام کرده و حدود ۷.۳ میلیون کودک زیر پنج سال در ۱۹ ولایت کشور واکسن پولیو دریافت خواهند کرد. همچنین صفحه‌ی «افغانستان عاری از پولیو» نیز امروز در حساب کاربری ایکس خود با نشر خبرنامه‌ای گفته است که دور جدید کارزار تطبیق واکسن پولیو در مناطق مختلف کشور آغاز شده است. قابل ذکر است که این صفحه مشخص نکرده که در جریان این کارزار چه تعداد کودک و در کدام ولایت‌ها واکسن پولیو دریافت خواهند کرد. این نهاد گفته است: « بیایید در این کمپاین با واکسین نمودن اطفال خود در برابر مرض پولیو، یک افغانستان مصٔون و روشن‌تر بسازیم.» بر اساس آمار سازمان جهانی صحت، در سال جاری میلادی دو مورد مثبت بیماری فلج اطفال در افغانستان در ولایت‌های بادغیس و هلمند شناسایی شده است. آمار این سازمان همچنین نشان می‌دهد که در سال جاری میلادی ۱۸ مورد مثبت ویروس محیطی پولیو نیز در افغانستان ثبت شده است که شامل هشت مورد در قندهار، شش مورد در هلمند و یک‌ مورد در هرکدام از ولایت‌های لغمان، کابل، ننگرهار و زابل می‌شود. در حال حاضر افغا‌نستان و پاکستان تنها کشورهای جهان هستند که ویروس فلج اطفال یا پولیو در آن ریشه‌کن نشده است. این در حالی است که در سال گذشته میلادی، ۲۵ مورد انسانی پولیو و ۱۱۳ مورد محیطی آن در افغانستان ثبت شده بود. از جمله موارد انسانی، ۱۴ مورد در قندهار، هفت مورد در هلمند، دو مورد در ارزگان، یک مورد در کنر و یک مورد در نورستان ثبت شده بود. چند وقت پیش سازمان جهانی صحت اعلام کرده بود که عربستان سعودی متعهد به کمک ۵۰۰ میلیون دالر برای محو فلج اطفال در افغانستان و پاکستان شده است.

امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجه‌ی حکومت سرپرست روند اخراج مهاجران افغانستان از ایران را «بسیار شدید» و «آزاردهنده» توصیف کرده و می‌گوید که این روند در حالی آغاز شد که آمادگی برای پذیرش بازگشت‌کنندگان در کشور وجود نداشت. آقای متقی این اظهارات را روز (یک‌شنبه، ۲۹ سرطان) در نشستی در کابل مطرح کرده و از اخراج گسترده مهاجران از ایران به شدت انتقاد کرده است. وی تاکید کرده است که حکومت فعلی بارها خواستار بازگشت تدریجی شده و در دیدارش با مسعود پزشکیان، رییس‌جمهور ایران نیز این موضوع را مطرح کرده است. سرپرست وزارت خارجه افزوده است: «مهاجران باید به کشورشان برگردند، مگر نه با بی‌عزتی، نه به شکلی که به آبرو، مال و عزت شان توجه نشود، باید بیایند، مگر به شکل آبرومندانه، باید بیایند، لیکن به تدریج.» همچنین او در بخشی از صحبت‌هایش از کمک‌های مردمی به مهاجران اخراج‌شده از ایران قدردانی کرد و خواستار تداوم آن شد. وی با اشاره به نیازهای این مهاجران در بخش‌های مختلف، خواستار کمک سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای جهان شد. امیرخان متقی از کشورهای همسایه به ویژه ایران و پاکستان خواست که بر اساس «برادری اسلامی و اصول همجواری» با مهاجران برخورد کنند. مقام‌های حکومت فعلی می‌گویند روزانه بیش از ۳۰ هزار مهاجر از ایران اخراج و وارد افغانستان می‌شوند. این اخراج‌ها در حالی پس از جنگ ایران و اسراییل شدت یافته است که افغانستان با بحران شدید حقوق بشری و انسانی مواجه ا‌ست و بسیاری از اخراج‌شد‌گان، از جمله زنان، خبرنگاران و مدافعان حقوق بشر در معرض خطر واقعی نقض حقوق بشر قرار دارند.

سفارت حکومت سرپرست در تهران درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که امیرطاها رضایی، مهاجر اهل افغانستان، توسط دو شهروند ایرانی به‌گونه «فجیع» به قتل رسیده است. این سفارت با نشر اعلامیه‌ای گفته است که پرونده قتل امیرطاها را با مقام‌های ایرانی در میان گذاشته است. در اعلامیه آمده است که مسوولان سفارت، آن‌ها از مقام‌های ایرانی خواسته‌اند که عاملان این قتل را به پنجه قانون بسپارند. در اعلامیه آمده است که مسوولان سفارت حکومت فعلی در تهران، این موضوع را در دیدار با خانواده امیرطاها مطرح کرده است. قابل ذکر است که جسد این مهاجر افغانتسان در تاریخ ۱۱ سرطان در شهر آبسرد دماوند ایران پیدا شده بود. او پیش از قتل، برای مدتی ناپدید شده بود. همچنین به‌تازگی از ناپدیدشدن یک دختر نوجوان اهل افغانستان در تهران ‏نیز گزارش شده است.‏ بستگان فریده محمدی، مهاجر ۱۵ ساله‌ی اهل افغانستان در ایران در صحبت با رسانه گوهرشاد ‏تایید کردند که او مدت هشت روز می‌شود که ناپدید شده است و ‏هنوز اطلاعی از سرنوشتش در دست نیست.‏ منبع گفت که او ‏حوالی چاشت روز چهارشنبه هفته‌ی پیش (۱۸ سرطان) از ‌‏«چهارراه ده متری»، واقع در منطقه‌ی اسلام‌شهر صالح‌آباد تهران، ‏ناپدید شده است‎.‎ منبع تاکید کرده است که فریده در یک کارگاه خیاطی در این منطقه کار می‌کرد ‏و حوالی چاشت از این کارگاه خارج شده و دیگر اطلاعی از او در ‏دسترس نیست.‏ باید گفت که در اواسط ماه جوزای امسال، جسد مثله‌شده‌ی کبرا رضایی، یک ‏دختر جوان مهاجر افغانستانی پس از ۵۰ روز ناپدیدبودن، از میان ‏زباله‌ها پیدا شد‎. پس از آن رسانه‌های ایران گزارش دادند که بقایای جسد این زن از ‏خانه‌ی یک مرد ایرانی کشف شده و او در ارتباط با این قتل ‏بازداشت شده است‎.‎ این موارد در حالی گزارش شده است که ایران به‌گونه‌ی گسترده در حال ‏اخراج مهاجران افغانستان هستند. مهاجران از برخورد پولیس ‏ایران شاکی اند.‏ ‏هم‌زمان آنچه که «مهاجرستیزی و افغانستانی‌ستیزی» در جامعه‌ی ‏ایران گفته می‌شود، نگرانی‌هایی را در پی داشته است.‏

بخش زنان سازمان ملل متحد (UN Women) اعلام کرده است که حقوق و آزادی‌های زنان و دختران افغانستان به‌گونه‌ای بی‌سابقه و هدفمند از سوی حکومت سرپرست نقض شده است. این نهاد با نشر گزارشی در حساب کاربری ایکس خود گفته است که زنان و دختران در افغانستان تقریباً از تمام عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی و آموزشی کنار زده شده‌اند. بخش زنان سازمان ملل متحد گزارشی تحت عنوان «شاخص جنسیت افغانستان ۲۰۲۴ میلادی» منتشر کرده و در گزارش آمده است که نزدیک به ۸ تن از هر ۱۰ زن جوان در این کشور از آموزش، اشتغال و مهارت‌آموزی محرومند. در این گزارش آمده است که افغانستان دومین کشور دارای بزرگ‌ترین شکاف جنسیتی در جهان است. براساس یافته‌های گزارش سازمان ملل متحد، ۷۶ درصد تفاوت میان زنان و مردان در حوزه‌های سلامت، آموزش، دسترسی مالی و مشارکت در تصمیم‌گیری وجود دارد. بخش زنان سازمان ملل در ادامه هشدار داده است که توسعه پایدار در افغانستان بدون مشارکت و توانمندسازی زنان امکان‌پذیر نیست. این در حالی است که با ادامه محدودیت‌ها، بحران حقوق بشر در افغانستان تشدید یافته و زنان بیش از پیش از آموزش، کار و مشارکت اجتماعی محروم می‌شوند. همزمان، گزارش‌هایی از اخراج تحقیرآمیز مهاجران افغانستان از کشورهای همسایه و به ویژه از ایران و پاکستان و بازداشت دختران به‌دلیل نداشتن محرم، نگرانی‌ها را در مورد وضعیت حقوق بشری در کشور افزایش داده است. همچنین حکومت سرپرست از زمان تسلط دوباره بر افغانستان محدودیت‌های گسترده بر حقوق و آزادی‌های اساسی زنان وضع و آنان را از آموزش و کار محروم کرده‌اند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

سازمان جهانی صحت اعلام کرده است که بسیاری از زنان و دختران در افغانستان به دلیل ناآگاهی، فقر و نداشتن دسترسی به خدمات درمانی، بیش از گذشته به کمک نیاز دارند تا بتوانند اعتیاد به مواد مخدر را ترک کنند. این نهاد با نشر گزارشی هشدار داده که استفاده از مواد مخدر در میان زنان بیشتر شده و روی زندگی خانوادگی، اجتماعی و وضعیت روانی آنان تاثیر «بسیار بد» گذاشته است. در این گزارش، نمونه‌ای از زندگی نسرین؛ دختر ۲۰ ساله‌ای که با خوردن یک قرص از طرف دوستش، کم‌کم به مواد مخدری مانند تریاک، ترامادول، پرگابالین و قرص «تابلیت کا» معتاد شد. سازمان جهانی صحت به نقل از نسرین نوشته است: «از خودم بدم می‌آمد. زندگی‌ام از کنترولم خارج شده بود، از خانواده‌ام دزدی می‌کردم. هیچ راهی نمی‌دیدم.» در بخشی از این گزارش آمده است که زندگی نسرین زمانی تغییر کرد که مادرش از راه یک آگهی، خبر شد که مرکز ترک اعتیاد برای زنان در بامیان وجود دارد. نسرین به آن مرکز رفت؛ جایی که با کمک سازمان جهانی بهداشت، دفتر مواد مخدر سازمان ملل و اتحادیه‌ی اروپا ساخته شده است. سازمان جهانی صحت تاکید کرده است که نسرین ۴۵ روز در آن مرکز بود و با کمک پزشک، مشاوره روانی، آموزش حرفه‌ای و حمایت اجتماعی توانست از اعتیاد نجات پیدا کند. این نهاد سازمان ملل می‌گوید که اکنون نسرین در یک کارگاه خیاطی کار می‌کند و می‌گوید: «بیش از سه ماه می‌شه که پاک هستم. دوباره با خانواده‌ام رابطه دارم، دوست پیدا کرده‌ام و می‌تونم به آینده فکر کنم.» سازمان جهانی صحت افزوده است که باید این‌گونه مرکز‌ها در همه‌جا بیشتر ساخته شوند و کمک به زنانی که درگیر اعتیاد هستند، در واقع سرمایه‌گذاری برای آینده سالم و با ثبات افغانستان است. قابل ذکر است که دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل اعلام کرده که تولید تریاک در سال‌های اخیر ۳۰ درصد در افغانستان افزایش یافته است. این در حالی ا‌ست که چندی پیش نیز این دفتر برای بیش‌از ۷۰ نفر از زنان معتاد در ولایت کابل در بخش‌های خیاطی، تهیه مواد غذایی از جمله ترشی و مربا، زمینه‌‌ی کار را فراهم کرده‌ بود.

برنامه‌ اسکان سازمان ملل متحد (یو‌ان-هبیتات) درتازه‌ترین مورد ‏درباره‌ی بحران کم‌آبی در کابل هشدار داده و می‌گوید که پایتخت افغانستان با بحران بی‌سابقه آب روبرو است. این برنامه امروز (پنج‌شنبه، ۲۶ سرطان) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که سطح آب کابل به‌طور قابل‌توجهی ‏کاهش یافته و شش میلیون نفر را در معرض خطر قرار داده ‏است‎.‎ برنامه‌ اسکان بشر سازمان ملل متحد در ادامه تاکید کرده است: «مقابله با این ‏بحران نیاز به سرمایه‌گذاری در مقیاس بزرگ، همکاری ‏قوی و افزایش آگاهی عمومی در مورد استفاده و مدیریت ‏آب دارد.» در ادامه آمده است: «آب حیات است. بیایید همین حالا اقدام کنیم.» قابل ذکر است که کارشناسان درباره‌ی کاهش آب‌های زیرزمینی کابل هشدار ‏داده‌اند و می‌گویند که ممکن است پایتخت افغانستان به اولین ‏شهری تبدیل شود که به‌طور کامل آب ندارد.‏ براساس گزارش سازمان غیردولتی مرسی کورپس که چندی ‏پیش نشر شد، سطح آب در منابع زیرزمینی کابل در دهه‌ی ‏گذشته به‌دلیل شهرنشینی سریع و بحران آب‌‌وهوایی تا ۳۰ ‏متر کاهش یافته است.‏ طبق این گزارش، استخراج آب در حال حاضر سالانه ۴۴ ‏میلیون متر مکعب بیشتر از میزان تغذیه طبیعی آب‌های ‏زیرزمینی است. ‏ همچنین چند وقت پیش یوناما هشدار داده شده بود که اگر این روند ادامه پیدا کند، تمام منابع ‏زیرزمینی آب کابل در اوایل سال ۲۰۳۰ میلادی خشک ‏و میلیون‌ها باشنده‌ی این شهر با تهدید مواجه خواهند شد.‏

سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو» درتازه‌ترین مورد گزارش داده است که مأموران ‏وزارت اطلاعات ایران سارا گوهری، دانشجوی ۲۹ ساله‌ی اهل ‏افغانستان را بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل کرده‌اند.‏ این سازمان با نشر گزارشی گفته است که این زن جوان حدود ۱۰ روز قبل، به‌تاریخ ١٥ سرطان در مرز تایباد به‌دلیل نامعلوم بازداشت شده ‏است.‏ سارا گوهری پیش‌تر در صفحه‌ی اینستاگرام خود اعلام کرده بود که ‏قصد دارد برای انجام یک تحقیق مستقل درباره‌ی مهاجران افغانستانی ‏به مرز تایباد برود‎.‌‏ او دانشجوی جامعه‌شناسی دانشگاه تهران است.‏ طبق گزارش سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، پیگیری‌های مکرر خانوادە‌ی سارا جهت اطلاع ‏از وضعیت سلامتی او بی‌نتیجه مانده است‎.‎ در شبکه‌های اجتماعی نیز کارزاری تحت عنوان «سارا گوهری ‏کجا است؟» راه‌اندازی شده است.‏ همچنین به‌تازگی از ناپدیدشدن یک دختر نوجوان اهل افغانستان در تهران ‏نیز گزارش شده است.‏ بستگان فریده محمدی، مهاجر ۱۵ ساله‌ی اهل افغانستان در ایران در صحبت با رسانه گوهرشاد ‏تایید کردند که او مدت هشت روز می‌شود که ناپدید شده است و ‏هنوز اطلاعی از سرنوشتش در دست نیست.‏ منبع گفت که او ‏حوالی چاشت روز چهارشنبه هفته‌ی پیش (۱۸ سرطان) از ‌‏«چهارراه ده متری»، واقع در منطقه‌ی اسلام‌شهر صالح‌آباد تهران، ‏ناپدید شده است‎.‎ منبع تاکید کرده است که فریده در یک کارگاه خیاطی در این منطقه کار می‌کرد ‏و حوالی چاشت از این کارگاه خارج شده و دیگر اطلاعی از او در ‏دسترس نیست.‏ باید گفت که در اواسط ماه جوزای امسال، جسد مثله‌شده‌ی کبرا رضایی، یک ‏دختر جوان مهاجر افغانستانی پس از ۵۰ روز ناپدیدبودن، از میان ‏زباله‌ها پیدا شد‎. پس از آن رسانه‌های ایران گزارش دادند که بقایای جسد این زن از ‏خانه‌ی یک مرد ایرانی کشف شده و او در ارتباط با این قتل ‏بازداشت شده است‎.‎ این موارد در حالی گزارش شده است که ایران به‌گونه‌ی گسترده در حال ‏اخراج مهاجران افغانستان هستند. مهاجران از برخورد پولیس ‏ایران شاکی اند.‏ ‏هم‌زمان آنچه که «مهاجرستیزی و افغانستانی‌ستیزی» در جامعه‌ی ‏ایران گفته می‌شود، نگرانی‌هایی را در پی داشته است.‏