سازمان بین‌المللی نجات کودکان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که در ماه جون سال جاری میلادی بیش از ۸۰ هزار کودک اهل افغانستان از ایران به افغانستان بازگشته‌اند. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که این آمار در مقایسه با ماه پیش دو برابر افزایش یافته و ساختار خدماتی افغانستان را در آستانه فروپاشی قرار داده است. سازمان بین‌المللی نجات کودکان تاکید کرده است که شش هزار و ۷۰۰ تن از این شمار کودکان بدون همراه بوده‌اند و حدود ۳۹ درصد از این کودکان به اجبار از ایران بازگردانده شده‌اند. در گزارش آمده است ه پس از اعلام آتش‌بس میان ایران و اسرائيل در پنجم سرطان بیش از ۳۶ هزار تن در یک روز از ایران وارد افغانستان شده‌اند. همچنین گزارش به نقل از سمیرا سیدرحمان، مدیر بخش دادخواهی سازمان نجات کودکان، نوشته است که: «بسیاری از خانواده‌ها فقط با چیزهایی که می‌توانند حمل کنند وارد کشور می‌شوند. آن‌ها خسته، ترسیده و نگرانند.» وی در ادامه افزوده است: «جامعه‌ی جهانی نباید از این وضعیت چشم بپوشد. وقت آن است که برای نجات کودکان و خانواده‌های افغان گام‌های جدی برداشته شود.» در بخشی از گزارش آمده است که در واکنش به این وضعیت، دو مرکز حمایتی ویژه کودکان در هرات ایجاد کرده است که خدمات روانی و فضای امن بازی برای کودکان فراهم می‌کند. همچنین به تاز‌گی، سانجی ویجسکرا، مدیر منطقه‌ای یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد برای جنوب آسیا، نیز گفته است که هزاران کودک هر روز از اسلام‌قلعه وارد افغانستان می‌شوند و آنان به کمک فوری نیاز دارند. این در حالی است که چند روز پیش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل هشدار داده و گفته بود که اخراج اجباری مهاجران افغانستان، منطقه و فراتر از آن را بی‌ثبات می‌کند. این نهاد نوشت که بیش از ۱.۲ میلیون شهروند افغانستان در سال ۲۰۲۵ میلادی از ایران و پاکستان مجبور به بازگشت به افغانستان شده‌‌اند که این امر بحران بشری موجود در داخل افغانستان را بیشتر تشدید کرده است.

زنان معترض و اعضای جنبش اعتراضی زنان عدالت‌خواه افغانستان از اخراج گسترده‌ی مهاجران افغانستان از ایران به شدت انتقاد کرده و اخراج پناه‌جویان به‌ویژه زنان و کودکان را اقدامی غیرانسانی عنوان کردند. جنبش زنان عدالت‌خواه افغانستان با نشر اعلامیه‌ای نوشته است که شهروندان افغانستان برای یافتن امنیت به ایران پناه برده و اخراج آن‌ها، «ناعادلانه و مغایر با اصول بنیادین حقوق بشر و تعهدات بین‌المللی» می‌باشد. در اعلامیه آمده است: «زنان، کودکان و مردانی که تنها جرم‌‌شان تلاش برای «زنده ماندن» بوده است، امروز در کوچه‌ها و خیابان‌های ایران با تحقیر، خشونت و بازداشت‌های گروهی روبه‌رو می‌شوند.» در اعلامیه‌ی جنبش اعتراضی زنان عدالت‌خواه آمده است که مهاجران افغانستانی به اجبار به سرزمینی بازگردانده می‌شوند که در آن، تهدید و ترس وجود دارد. اعضای این جنبش اعتراضی خواستار توقف رفتار غیرانسانی با مهاجران افغانستانی شده و از نهادهای بین‌المللی، سازمان ملل و کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان خواسته‌اند تا در برابر این بی‌عدالتی خاموش نباشند. زنان معترض سکوت در برابر اخراج مهاجران افغانستانی از ایران را همراهی با ظلم عنوان کردند. آن‌ها از ادامه‌ی روند اخراج مهاجران افغانستانی از ایران هشدار داده و گفته‌اند که ادامه‌ی این روند، زخم عمیقی بر پیکر همبستگی انسانی بر جا خواهد گذاشت. این در حالی است که چند روز پیش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل هشدار داده و گفته بود که اخراج اجباری مهاجران افغانستان، منطقه و فراتر از آن را بی‌ثبات می‌کند. این نهاد نوشت که بیش از ۱.۲ میلیون شهروند افغانستان در سال ۲۰۲۵ میلادی از ایران و پاکستان مجبور به بازگشت به افغانستان شده‌‌اند که این امر بحران بشری موجود در داخل افغانستان را بیشتر تشدید کرده است.

داکتر تاج‌الدین اویوالی، نماینده‌ی یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد برای افغانستان می‌گوید که یک چهارم مهاجران اخراج شده از ایران، کودکان هستند. آقای اویوالی با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که بسیاری از کودکان اخراج شده از ایران، «بدون همراه» و از خانواده‌های‌شان جدا هستند. وی در ادامه تاکید کرد که در ماه جون سال جاری میلادی، بیش از ۱۶۰ هزار مهاجر اهل افغانستان از طریق مرز اسلام قلعه‌ی هرات به افغانستان بازگردانده شده‌اند. همچنین سنجی ویجیسکرا، مدیر منطقه‌ای صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد نیز در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که از مرز اسلام قلعه دیدن کرده است. او در ادامه افزوده است: «کودکان زیادی اینجا هستند که با فجایع غیرقابل تصوری روبرو شده‌اند و به حمایت ما نیاز دارند.» مدیر منطقه‌ای صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل می‌گوید که در مرز اسلام قلعه با پسر جوانی دیدار کرده که «بزرگترین نگرانی» او این بوده که با دست خالی به خانه باز گشته است. سنجی ویجیسکرا گفته است که یونیسف و شرکای بین‌المللی‌اش در حال ارائه‌ی خدمات حیاتی صحی، تغذیه‌ای، حفاظتی در مرز هستند، اما نیازها بسیار زیاد است. مدیر منطقه‌ای صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل از جامعه جهانی خواستار حمایت از کودکان به‌ویژه کودکان اخراج شده از ایران شده است. ایران پس از برقراری آتش‌بس با اسراییل، روند اخراج مهاجران افغانستان را شدت بخشیده است. براساس آمارهای منتشر شده از سوی حکومت سرپرست، در روزهای اوایل بعد از آتش‌بس روزانه بین ۲۰ تا ۳۰ هزار مهاجر تنها از ایران وارد کشور می‌شود.

کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد همزمان با اخراج گسترده‌ی مهاجران افغانستان از ایران و پاکستان هشدار داده است که اخراج اجباری مهاجران افغانستان، منطقه و فراتر از آن را بی‌ثبات می‌کند. اين نهاد با نشر اعلامیه‌ای گفته است که بازگشت به افغانستان باید داوطلبانه، ایمن و با وقار باشد. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد تاکید کرده است که بیش از ۱.۲ میلیون شهروند افغانستان در سال ۲۰۲۵ میلادی از ایران و پاکستان مجبور به بازگشت به افغانستان شده‌‌اند که این امر بحران بشری موجود در داخل افغانستان را بیشتر تشدید کرده است. این سازمان افزوده است که طی سال جاری میلادی بیش از ۳۶۶ هزار شهروند افغانستان از ایران بازگشته‌اند. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان از افزایش چشم‌گیر بازگشت شهروندان افغانستان در شرایط دشوار از ایران به افغانستان هشدار داده است. بر اساس برآوردهای سازمان ملل متحد، بیش از نیمی از جمعیت افغانستان برای تامین نیازهای زندگی خود به کمک‌های بشردوستانه وابسته هستند. در اعلامیه آمده است که کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متعهد شده که با شرکای بین‌المللی‌اش به بازگشت‌کنندگان حمایت فوری و طولانی‌مدت ارائه می‌کند. اعلامیه به نقل از عرفات جمال، نماینده کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در افغانستان نوشته است که هزاران شهروند افغانستان تحت شرایط نامطلوب در حال بازگشت به کشور خود هستند. عرفات جمال خواستار «بودجه فوری و قابل توجه برای اطمینان از ادغام مجدد پایدار و جلوگیری از جابجایی چرخه‌ای در داخل کشور و فراتر از مرزها» شده و تاکید کرده است که تا اکنون تنها ۲۳ درصد بودجه‌ی مورد نیاز تامین شده است. بر اساس داده‌های سازمان ملل، در یک هفته‌ی گذشته، ایران بیش از ۸۸ هزار مهاجر افغانستانی را از این کشور اخراج کرده است.

همزمان با افزایش اخراج مهاجران افغانستان از ایران، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان می‌گوید، زنان و دخترانی که به کشورشان باز می‌گردند، از این وضعیت نگران هستند. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان با نشر گزارشی نوشته است که ایران در هفته‌های اخیر اخراج مهاجران را تشدید کرده و روزانه هزاران تن به افغانستان بازگشت داده می‌شوند. عرفات جمال، رییس دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در افغانستان که از مرز اسلام‌قعله در ولایت هرات بازدید کرده، گفته است که بسیاری از افغانستانی‌ها «وحشت‌زده و نگران» هستند که به کشورشان باز می‌گردند. آقای جمال در بخش از سخنانش تاکید کرده است که این نگرانی‌ها در میان زنان به مراتب بیشتر است؛ زیرا زنان به کشوری بازگردانده می‌شوند که از ابتدایی‌ترین حقوق شان حتا آزادی گشت‌وگذار نیز محروم شده‌اند. رییس دفتر کمیسار عالی سازمان ملل گفته: «من درست در مرز بین ایران و افغانستان بودم، جایی که هزاران افغانستانی تحت شرایط نامساعدی در حال بازگشت هستند. خانواده‌های افغانستانی بار دیگر آواره می‌شوند، با وسایل اندک، خسته، گرسنه و وحشت‌زده از آن‌چه در کشوری که بسیاری از آنان هرگز حتا قدم به آن نگذاشته‌اند در انتظارشان است، می‌رسند. زنان و دختران به ویژه نگران هستند؛ زیرا از محدودیت‌های آزادی رفت‌وآمد و حقوق اساسی مانند آموزش و اشتغال می‌ترسند.» بر اساس داده‌های سازمان ملل، در یک هفته‌ی گذشته، ایران بیش از ۸۸ هزار مهاجر افغانستانی را از این کشور اخراج کرده است. ایران در حالی مهاجر افغانستانی را اخراج می‌کند که بیش‌تر خانواده‎‌ها به دلیل ممنوعیت آموزش و کار زنان به آن کشور پناه برده بودند. ایران از دهه‌ها به این سو میزبان بیش‌ترین مهاجران افغانستانی است.

رسانه‌های ایرانی درتازه‌ترین مورد گزارش داده‌اند که فرماندهی انتظامی این کشور دستور اخراج تمام مهاجران غیرقانونی اهل افغانستان را صادر کرده است. خبرگزاری مهر امروز (جمعه، ۶ سرطان) با نشر گزارشی گفته است که احمدعلی گودرزی، فرمانده مرزبانی فراجا، دستور اخراج مهاجران اهل افغانستان از ایران را خواست مردم عنوان کرده است. در ادامه آمده است که طبق دستور، هرگونه منزل و ملکی که به شهروندان‌های افغانستان اجاره داده شود، قول‌نامه آن باطل خواهد بود. این در حالی است که ایران در دو روز گذشته بیش از ۶۰ هزار مهاجر اهل افغانستان را از طریق مرزهای هرات اخراج کرده است. دفتر والی در هرات اعلام کرده است که روز (‏پنج‌شنبه، ۵ سرطان)، برای دومین روز متوالی بیش از ۳۰ ‏هزار مهاجر از طریق مرز اسلام قلعه به کشور بازگشته‌اند.‏ روز چهارشنبه نیز بیش از ۳۰ هزار نفر وارد هرات شده بودند. در خبرنامه‌ی دفتر والی در هرات آمده است که کمیته ‏امور مهاجران در مرز، برای رسیدگی به بازگشت‌کنندگان ‏تدابیر لازم و ضروری را روی ‌دست گرفته است.‏ به گفته‌ی این دفتر، بازگشت‌کنندگان پس از دریافت خدمات ‏ابتدایی به مناطق اصلی‌شان انتقال داده می‌شوند‎.‎ چندی پیش، مقام‌های ایرانی تاکید کرده بودند که روند اخراج مهاجران افغان در روزهای اخیر چهار برابر افزایش یافته است. در همین حال، مهاجران به‌ویژه زنان و فعالان حقوق بشر از اخراج گسترده ابراز نگرانی کرده و خواهان حمایت نهادهای بین‌المللی شده‌اند. براساس گزارش‌ها، پولیس ایران تلفن‌های همراه مهاجران افغان را به اتهام جاسوسی بررسی می‌کند.

محمد صادق معتمدیان، والی تهران ایران درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که عملیات جمع‌آوری و اخراج مهاجران «غیرمجاز» افغانستان، تشدید یافته است. خبرگزاری مهر گزارش داده است که والی تهران روز (شنبه، ۳۱ جوزا) در بازدید از اردوگاه عسکرآباد این موضوع مطرح کرده و گفته است: «برخورد با حضور غیرقانونی اتباع خارجی در کشور، یک ضرورت امنیتی و اجتماعی است.» وی در ادامه تاکید کرده است که نیروی انتظامی، شهرداری‌ها، مرکز امور اتباع و سایر نهادها، فرآیند شناسایی، جمع‌آوری، انتقال و خروج اتباع غیرمجاز را با سرعت و دقت انجام می‌دهند. محمد صادق معتمدیان افزوده است که شرکت اتوبوس‌رانی ایران این مهاجران را تا مرز افغانستان منتقل می‌کنند. این در حالی است که پس از آغاز جنگ ایران و اسرائیل، گزارش شده است که این کشور مانع خروج شماری از مهاجران افغانستان از جمله دارندگان کارت سرشماری و برگه خروج شده است. شماری از مهاجران افغانستان می‌گویند که به آنان با وجود داشتن برگه‌ی خروج، اجازه خروج از ایران داده نشده است. قابل ذکر است که مقام‌های ایرانی تا اکنون در مورد ممانعت از خروج مهاجران دارای برگه‌ی سرشماری و کارت خروج اظهارنظر نکرده‌اند. باید گفت که ایران در سال جاری خورشیدی برگه سرشماری حدود دو میلیون مهاجر افغانستانی را که به‌عنوان مدرک اقامت قانونی محسوب می‌شد، باطل کرد و به این ترتیب آنان به مهاجران غیرقانونی در آن کشور تبدیل شدند. دولت ایران به این مهاجران پس از دوبار مراجعه به دفترهای موسوم به «دفتر کفالت» برگه خروج از ایران می‌دهد و به آنان هشدار می‌دهد که اگر مطابق مهلت تعیین شده در این برگه خارج نشوند، جریمه و به اجبار اخراج می‌شوند.

شماری از زنان معترض و اعضای جنبش زنان افغانستان در تبعید به مناسبت «۲۰ جون، روز جهانی پناه‌جویان» اعلام کرده است که هزاران زن افغانستانی در کشورهای همسایه مانند ایران، پاکستان و ترکیه با «تهدید بازداشت، اخراج اجباری، بی‌هویتی، کار اجباری، خشونت جنسیتی، تبعیض در دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی» مواجه هستند. این جنبش با نشر اعلامیه‌ای گفته است که میلیون‌ها شهروند افغانستان، به‌ویژه زنان، همچنان در تبعید، سرگردانی، تبعیض و بی‌حقوقی کامل روزگار می‌گذرانند. در اعلامیه آمده است: «بیش از چهار دهه جنگ، خشونت ساختاری، اشغال و حکومت‌های ناکارآمد باعث شده است، افغانستان یکی از بزرگ‌ترین پناهندگان را در جهان داشته باشد.» زنان معترض در این جنبش با استناد به ماده ۱۴ اعلامیه جهانی حقوق بشر و کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنیو مربوط به وضعیت پناهندگان و پروتکل ۱۹۶۷ آن، گفته‌اند هر فردی که از ترس «شکنجه، پیگرد سیاسی، جنسیتی یا تهدید به جان»، کشور خود را ترک می‌کند، حق دارد در کشور دیگر پناه بجوید و مورد حمایت قرار گیرد؛ اما شهروندان در تبعید افغانستان در بلاتکلیفی به سر می‌برند. در ادامه آمده است که زنان فعال مدنی، خبرنگاران، قاضیان، وکیلای مدافع، استادان دانشگاه و آموزگارانی که به دلیل فعالیت‌های مدنی یا جنسیت‌شان افغانستان را ترک کرده‌اند، در کشورهای پناهنده‌پذیر رها شده و هیچ چشم‌اندازی برای اسکان مجدد‌شان وجود ندارد. همچنین در اعلامیه تاکید شده است: «سکوت جامعه‌ی جهانی، به‌ویژه نهادهای مسوول مانند کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناه‌جویان و کشورهایی که در روند سقوط افغانستان دخیل بوده‌اند، «ظلمی آشکار» در برابر زنانی است که تنها «جرم‌شان» خواستن حق آموزش، کار و زندگی انسانی‌ است.» جنبش زنان افغانستان در تبعید هشدار می‌دهد که ادامه وضعیت موجود نه‌ تنها نقض فاحش حقوق بشر و تعهدات بین‌المللی‌ است، بلکه تهدید مستقیمی برای جان و روان هزاران زن پناه‌جوی افغانستان به شمار می‌رود. این جنبش از سازمان ملل متحد، نهادهای حقوق بشری و کشورهای میزبان خواسته است که از اخراج زنان و خانواده‌های افغانستان جلوگیری کرده و به آنان اقامت و حمایت قانونی بدهند.