بیماری آلزایمر شایع‌ترین علت زوال عقل است. بیماری آلزایمر فرآیند بیولوژیکی است که با ظاهر شدن انباشته شدن پروتئین‌ها به شکل پلاک‌های آمیلوئید و گره‌های نوروفیبریلاری در مغز آغاز می‌شود. این باعث می‌شود سلول‌های مغز به مرور زمان بمیرند و مغز کوچک شود. علائم اولیه بیماری آلزایمر شامل فراموش کردن رویداد‌ها یا مکالمات اخیر است. با گذشت زمان، بیماری آلزایمر منجر به از دست دادن جدی حافظه می‌شود و بر توانایی فرد برای انجام کار‌های روزمره تأثیر می‌گذارد. هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد. در مراحل پیشرفته، از دست دادن عملکرد مغز می‌تواند باعث کم آبی، تغذیه نامناسب یا عفونت شود. این عوارض می‌تواند منجر به مرگ شود. اما دارو‌ها ممکن است علائم را بهبود بخشند یا کاهش دهند. برنامه‌ها و خدمات می‌توانند به حمایت از افراد مبتلا به این بیماری و مراقبان آن‌ها کمک کنند. علائم از دست دادن حافظه علامت اصلی بیماری آلزایمر است. در اوایل بیماری، افراد ممکن است در یادآوری رویداد‌ها یا مکالمات اخیر دچار مشکل شوند. با گذشت زمان، حافظه بدتر می‌شود و علائم دیگری بروز می‌کند. در ابتدا، فردی که به این بیماری مبتلا است ممکن است در به خاطر سپردن و یاد اوری مشکل داشته باشد با بدتر شدن علائم و نشانه‌ها، یکی از اعضای خانواده یا دوستان ممکن است بیشتر متوجه این مسائل شود. تغییرات مغزی ناشی از بیماری آلزایمر منجر به علائم زیر می‌شود که با گذشت زمان بدتر می‌شوند. حافظه همه گاهی اوقات با حافظه مشکل دارند، اما از دست دادن حافظه مربوط به بیماری آلزایمر پایدار است. با گذشت زمان، از دست دادن حافظه بر توانایی عملکرد در محل کار و خانه تأثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است: جملات و سؤالات را بار‌ها و بار‌ها تکرار کنید. مکالمات، قرار‌ها یا رویداد‌ها را فراموش کنید. اقلام را اشتباه قرار دهند، اغلب آن‌ها را در مکان‌هایی قرار دهند که منطقی نیست. در جا‌هایی که قبلاً خوب می‌شناختند گم شوید. نام اعضای خانواده و‌اشیاء روزمره را فراموش کنید. در یافتن کلمات مناسب، بیان افکار یا مکالمه مشکل دارید. تفکر و استدلال بیماری آلزایمر باعث ایجاد مشکل در تمرکز و تفکر، به ویژه در مورد مفاهیم انتزاعی مانند اعداد می‌شود. انجام بیش از یک کار به طور همزمان بسیار سخت است. ممکن است مدیریت امور مالی، موجودی دسته چک و پرداخت قبوض به موقع دشوار باشد. در نهایت افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است اعداد را تشخیص ندهند. قضاوت و تصمیم‌گیری بیماری آلزایمر تصمیم‌گیری و قضاوت معقول را سخت می‌کند. افراد مبتلا به بیماری آلزایمر ممکن است در محیط‌های اجتماعی انتخاب‌های ضعیفی داشته باشند یا برای نوع نامناسب آب و هوا لباس بپوشند. حل مشکلات روزمره ممکن است سخت باشد. ممکن است فرد مبتلا به آلزایمر نداند که چگونه با سوختن غذا در اجاق گاز برخورد کند یا چگونه هنگام رانندگی تصمیم بگیرد. برنامه‌ریزی و انجام کار‌های آشنا فعالیت‌های معمولی که شامل تکمیل مراحل به ترتیب خاصی است نیز برای افراد مبتلا به آلزایمر سخت است. آن‌ها ممکن است در برنامه‌ریزی و پختن غذا یا انجام یک بازی مورد علاقه دچار مشکل شوند. با پیشرفت بیماری آلزایمر، مردم فراموش می‌کنند که چگونه کار‌های اساسی مانند لباس پوشیدن و حمام کردن را انجام دهند. علل علل دقیق بیماری آلزایمر به طور کامل شناخته نشده است. اما در سطح پایه، پروتئین‌های مغز مانند همیشه عمل نمی‌کنند. این کار سلول‌های مغزی را که نورون‌ها نامیده می‌شوند مختل می‌کند و باعث ایجاد یک سری رویداد‌ها می‌شود. نورون‌ها آسیب می‌بینند و ارتباط خود را با یکدیگر از دست می‌دهند. آن‌ها در نهایت می‌میرند. دانشمندان بر این باورند که برای اکثر افراد، بیماری آلزایمر ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و محیطی است که در طول زمان بر مغز تأثیر می‌گذارد. در کمتر از ۱ درصد افراد، آلزایمر ناشی از تغییرات ژنتیکی خاصی است که تقریباً تضمین می‌کند که فرد به این بیماری مبتلا شود. برای افراد این گروه، بیماری معمولاً در میانسالی شروع می‌شود. این بیماری سال‌ها قبل از اولین علائم شروع می‌شود. آسیب اغلب در ناحیه‌ای از مغز که حافظه را مدیریت می‌کند شروع می‌شود. از دست دادن نورون‌ها در یک الگوی تا حدی قابل پیش‌بینی به سایر مناطق مغز گسترش می‌یابد. در مرحله آخر بیماری، مغز کوچک شده است. محققان در تلاش برای درک علت بیماری آلزایمر بر نقش دو پروتئین متمرکز شده‌اند: پلاک‌ها بتا آمیلوئید قطعه‌ای از پروتئین بزرگتر است. وقتی این قطعات در کنار هم جمع می‌شوند، بر ارتباط بین سلول‌های مغزی تأثیر می‌گذارند. توده‌ها رسوبات بزرگتری به نام پلاک آمیلوئید را تشکیل می‌دهند. درهم و برهم. پروتئین‌های تاو نقشی در پشتیبانی و سیستم انتقال داخلی سلول‌های مغز برای حمل مواد مغذی و سایر مواد ضروری دارند. در بیماری آلزایمر، پروتئین‌های تاو تغییر شکل می‌دهند و به ساختار‌هایی به نام درهم تنیده‌های نوروفیبریلاری سازماندهی می‌شوند. گره‌ها سیستم حمل و نقل را مختل می‌کنند و باعث آسیب به سلول‌ها می‌شوند. عوامل خطر عوامل خطر ابتلا به آلزایمر شامل سن، سابقه خانوادگی، سبک زندگی و عوامل دیگر است. سن سن بالا قوی‌ترین عامل خطر شناخته شده برای بیماری آلزایمر است. آلزایمر بخشی از پیری معمولی نیست. اما با افزایش سن، احتمال ابتلا به این بیماری افزایش می‌یابد. سابقه خانوادگی و ژنتیک خطر ابتلا به بیماری آلزایمر در صورتی که یکی از بستگان درجه یک مانند والدین یا خواهر یا برادر مبتلا به این بیماری تشخیص داده شود، بیشتر است. اینکه چگونه ژن‌ها در میان خانواده‌ها بر خطر تأثیر می‌گذارند تا حد زیادی مشخص نیست. جنسیت به طور کلی تعداد زنان مبتلا به آلزایمر بیشتر از مردان است. شاید به این دلیل که معمولاً زن‌ها بیشتر از مردان عمر می‌کنند و سن بالا یکی از فاکتور‌های مهم در ابتلا به آلزایمر است. سایر موارد: سندروم‌دان مصرف بیش از حد الکل الودگی هوا کم خوابی و‌بی خوابی سبک‌زندگی‌ناسالم ضربه به سر تشخیص: هنوز هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند با تشخیص صددرصد، بیماری آلزایمر را تأیید کند. از آنجایی که علائم آلزایمر به‌کندی پیشرفت می‌کند، تشخیص این بیماری معمولاً دشوار است. با این حال برخی آزمایش‌های تصویربرداری مغزی می‌توانند رسوبات پروتئینی به نام آمیلوئید را در مغز شناسایی کرده و قبل از شروع علائم اصلی بیماری، امکان درمان را فراهم کنند. سایر روش‌های تشخیصی: عکس‌برداری‌های مغزی سی اسکن وMEI درمان: در حال حاضر درمان بیماری آلزایمر بیشتر شامل درمان‌های علامتی، درمان اختلالات رفتاری و دارو‌های کاهنده سیر پیشرفت بیماری است. درمان خاصی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد، اما برخی دارو‌ها می‌توانند به طور موقت بدتر شدن علائم زوال عقل را کاهش دهند. دارو‌ها و سایر مداخلات نیز می‌توانند به علائم رفتاری کمک کنند. که حتماً باید تحت نظر پزشک متخصص باشد پیشگیری آیا می‌توانم خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهم؟ در حالی که برخی از عوامل خطر برای آلزایمر وجود دارد که نمی‌توانید آن‌ها را تغییر دهید، مانند سن و ژنتیک، ممکن است بتوانید سایر عوامل را برای کمک به کاهش خطر مدیریت کنید. عوامل خطر برای بیماری آلزایمر عبارتند از: سن (افزایش سن عامل خطر اصلی است). ژنتیک آسیب سر ضربه‌ای. افسردگی بیماری‌های قلبی عروقی و بیماری‌های عروق مغزی. فشار خون بالا. کلسترول بالا. دیابت. سیگار کشیدن چاقی. تحقیقات نشان می‌دهد که داشتن یک سبک زندگی سالم به محافظت از مغز در برابر زوال شناختی کمک می‌کند. استراتژی‌های زیر ممکن است به کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر کمک کند: از نظر ذهنی فعال بمانید: بازی‌های رومیزی انجام دهید، بخوانید، جدول کلمات متقاطع انجام دهید، یک آلت موسیقی بنوازید یا سرگرمی‌های دیگری را انجام دهید که به «قدرت مغز» نیاز دارد. فعالیت بدنی داشته باشید: ورزش باعث افزایش جریان خون و اکسیژن به مغز می‌شود که ممکن است بر سلامت سلول‌های مغز تأثیر بگذارد. اگر در فعالیت‌هایی شرکت می‌کنید که خطر آسیب سر را افزایش می‌دهند، از پوشش محافظ سر استفاده کنید. از نظر اجتماعی فعال بمانید: به طور منظم با دوستان و خانواده صحبت کنید و در فعالیت‌های گروهی مانند خدمات مذهبی، کلاس‌های ورزشی، باشگاه‌های کتاب یا کار داوطلبانه اجتماعی شرکت کنید. سالم بخورید: رژیم غذایی مدیترانه‌ای یا DASH یا رژیم غذایی سالم دیگری که حاوی آنتی اکسیدان است را دنبال کنید. نوشیدنی‌های الکلی را در حد اعتدال مصرف کنید. نویسنده: داکتر معصومه پارسا

مدیریت مارکیت تجارتی حسین‌زاده در دشت برچی از مربوطات غرب کابل حدود ۴۰ دکان این مارکیت را به صورت رایگان برای شش ماه در اختیار زنان و دختران تجارت‌پیشه قرار داده است. این چهل دکان روز گذشته (جمعه، ۹ قوس) طی یک برنامه توسط حمزه قاسمی، مدیر این مارکیت تجارتی افتتاح و آقای قاسمی گفت: «این دکان‌ها که در طبقه‌ی سوم مارکیت «حسین‌زاده» قرار دارند، برای حمایت از زنانی که به تجارت‌های کوچک مشغول هستند، به طور رایگان در اختیار آن‌ها قرار گرفته است.» نفیسه حیران، یکی از دکان‌داران این مارکت گفت که در این فروشگاه‌ها محصولات مختلفی از جمله لباس‌های دست‌دوز، چرمه‌دوزی و صنایع دستی هزارگی به فروش می‌رسند. آقای حیران تاکید کرد که زنان و دختران شاغل در این مارکیت، مواد اولیه مانند پارچه و نخ را برای زنان در مناطق دورافتاده ارسال می‌کنند که باعث اشتغال‌زایی برای صدها زن شده است. او افزود که سرمایه‌ی زنان، از صد هزار تا پنج‌صد هزار افغانی متغیر است که توسط خود آنان تأمین شده و هدف آن‌ها رشد تولیدات داخلی و خودکفایی در عرصه‌ی تجارت است. در این مارکیت برای بیش از چهل زن و شش مرد زمینه‌ی کار فراهم شده است و خرید و فروش برای همه آزاد است. با این وجود، برخی از زنان تجارت‌پیشه از نبود بازار مناسب ابراز نگرانی کرده و خواستار برگزاری نمایشگاه‌های صنایع دستی در داخل و خارج از کشور شدند. شماری از آنان، واردات کالای‌های مشابه و محدودیت ویزای سفر و‌ مشکلات در زمینه‌ی مواد خام را از چالش‌های کلیدی کارشان عنوان می‌کنند. آنان گفته‌اند هنوز بازار کالاهای وارداتی خارجی در کشور نسبت به کالاهای داخلی گرم‌تر است. در حالی این دکان‌ها در اختیار زنان قرار می‌گیرد که حکومت در بیش از سه سال گذشته، محدودیت‌های شدیدی علیه دختران و زنان وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان به مکتب و دانشگاه نمی‌توانند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

اهمال کاری یعنی به تعویق انداختن وظایف تا لحظه‌ی آخر یا انجام دادن‌شان پس از موعد مقرر.هرچقدر هم که منظم باشید باز احتمالش وجود دارد که به جای انجام کارهایتان چندین ساعت را با انجام کارهای بیهوده مثل تماشای تلوزیون ویا گشتن در شبکه‌های اجتماعی هدر دهید. شاید یک پروژه‌ی کاری را به تعویق بیندازید، تکالیف‌تان را دیر انجام دهید یا کارهای خانه را نادیده بگیرید؛ طرحواره‌ی اهمال کاری در هر جنبه ای از زندگی ممکن است اثر منفی زیادی بر شغل، مفیدیت کارها و زندگی شما بگذارد که در ادامه به معرفی ابعاد مختلفی از ازین موضوع میپردازیم. انواع اهمال کاری: بعضی از محققان اهمال کاران را به دو دسته تقسیم می‌کنند: اهمال کاران منفعال و اهمال کاران فعال. اهمال کار منفعل: کار را به تعویق می‌اندازد، چون با تصمیم‌گیری و عمل به تصمیم‌هایش مشکل دارد. اهمال کار فعال: عمداً کار را به تعویق میاندازد، زیرا تحت فشار کار کردن باعث می‌شود احساس کند به چالش کشیده شده و انگیزه گرفته است. برخی محققان هم اهمال کاران را بر اساس سبک‌های اهمال کاری آن‌ها دسته‌بندی می‌کنند. این سبک‌ها عبارت‌اند از: کمال‌گرا: از ترس اینکه نتواند وظیفه‌ی خود را به نحو احسنت تکمیل نماید آن را به تعویق می‌اندازد. رویا پرداز: کار‌ها را به تعویق می‌اندازد؛ زیرا خوب به جزئیات توجه نمی‌کند. مبارزه طلب: اعتقاد به این دارد که نباید دیگران برایش برنامه‌ریزی و تعیین تکلیف کنند. نگران: وظایف را بابت ترس از تغییر یا ترک امنیت و آسایش چیزهای که برای او آشناست به تعویق می‌اندازد. بحران ساز: وظایف‌ش را به تعویق می‌اندازد؛ چون از کار کردن تحت فشار لذت می‌برد. افراط‌گر: بیش از حد مسئولیت می‌پذیرد و به این ترتیب زمان کافی برای شروع و انجام کاری پیدا نمی‌کند. تفاوت اهمال کاران با غیر اهمال کاران: کسانی که اهمال کاری نمی‌کنند روی کاری تمرکز می‌کنند که نیاز است تا انجام داده شود. آن‌ها هویت شخصی قوی‌تری دارند و کمتر نگران آنچه روان‌شناسان عزت نفس جمعی می‌نامند (اینکه دیگران چه احساسی نسبت به ما دارند) هستند و بیشتر به عزت نفس شخصی اهمیت می‌دهند، یعنی هرآن احساسی که نسبت به خودمان داریم. به گفته‌ی پیرس استیل، روان‌شناس، اغلب ویژگی شخصیتی وظیفه‌شناسی در افرادی که اهمال کاری نمی‌کنند برجسته‌تر است، افرادی که خیلی وظیفه‌شناس‌اند در زمینه‌های دیگری‌مان اند تأدیب نفس، استمرار و مسئولیت‌پذیری شخصی نیز بسیار بهتر عمل می‌کنند. عواقب طرح‌واره‌ی اهمال کاری: اهمال کاری تنها در مواردی که شدت پیدا کند و بر زندگی روزمره‌ی فرد تأثیر منفی بگذارد تبدیل به مشکلی جدی می‌شود. در چنین مواقعی مشکل فقط ضعف مدیریت زمان نیست؛ بلکه مسئله بخش بزرگی از سبک زندگی آنهاست. ممکن است این افراد قبض‌های خود را دیر پرداخت کنند، کار‌های بزرگ پروژه را تا شب قبل از ختم موعد به انجام نرسانند، کادو خریدن را تا روز قبل از تولد به تعویق بیندازند و حتی مالیات‌های خود را دیر پرداخت کنند که همه‌ی این‌ها عواقب بدی بر زندگی فرد بر جای خواهد گذاشت. متأسفانه، اهمال کاری ممکن است تأثیر جدی بر چندین جنبه از زندگی داشته باشد، جنبه‌هایی مانند سلامت روان، وضعیت اجتماعی، حرفه‌ای و مالی که چند نمونه‌شان عبارت‌اند از: استرس و بیماری بیشتر سنگین‌تر شدن بار مسئولیت روابط اجتماعی نارضایتی از جانب دوستان، خانواده و همکاران سایر پیامد‌ها نحوه‌ی غلبه بر اهمال کاری: شاید بپرسید چطور می‌توانیم دست از اهمال کاری برداریم؟ خوشبختانه روش‌های متفاوتی برای مبارزه با اهمال کاری وجود دارد که برخی از این روش‌ها را در ادامه به معرفی می‌گیریم: یک فهرست انجام کار درست کنید: برای اینکه از مسیر انجام کار‌هایتان منحرف نشوید، بد نیست در کنار هر مورد فهرست خود یک تاریخ تحویل بنویسید. قدم‌های کوچک بردارید: موارد فهرست خود را به مراحل کوچک و قابل کنترل تقسیم کنید تا کار‌هایتان خیلی استرس‌زا به نظر نیایند. علائم هشدار دهنده را بشناسید: به تمام افکار اهمال‌گرانه‌ی خود دقت کنید و با تمام وجود تلاش کنید در برابر این میل مقاومت کنید. اگر به فکر اهمال کاری افتادید، خود را مجبور کنید که چند دقیقه برای خود وقت بگذارید. عوامل حواس‌پرتی را حذف کنید: از خود بپرسید که چه چیزی بیشتر حواس شما را پرت می‌کند و تمام این منابع حواس‌پرتی را حذف کنید. از خود تقدیر کنید: وقتی موردی از فهرست کار‌هایتان را به موقع انجام دادید، به خود تبریک بگویید و با انجام کاری که دوست دارید به خودتان پاداش بدهید. جیمز کلیر در کتاب \\\" خرده عادت‌ها\\\" می‌گوید: من اغلب در زمان بی‌حوصلگی به سمت رسانه‌های اجتماعی کشیده می‌شوم، اگر حتی کسری از ثانیه احساس خستگی کنم به سراغ تلفن همراهم می‌روم. بسیار آسان است که این حواس‌پرتی‌ها را با این عنوان که فقط به یک زنگ تفریح کوچک نیاز دارم توجیه کنید؛ اما با گذر زمان آن‌ها ممکن است روی هم انباشته و به مسئله‌ی جدی تبدیل شوند. کشش دایمی فقط یک دقیقه‌ی دیگر مرا از انجام هر کار نتیجه بخشی باز می‌دارد. اهمال کاری از جمله مشکلات بسیار رایجی است که اگر برای رفع و حل آن فکری نکنیم ممکن است عواقب بسیار جدی برایمان داشته باشد که در این مقاله ضمن بررسی چیستی و چرایی طرح‌واره‌ی اهمال کاری، راهکار‌هایی برای مقابله با آن نیز معرفی کردیم. اگر علاقه دارید در این باره اطلاعات بیشتری کسب کنید و اوضاع زندگی‌تان را بهبود ببخشید پیشنهاد می‌شود تا مطالعه‌تان را در این زمینه افزایش دهید. نویسنده: مرضیه بهروزی «روانشناس بالینی»