برچسب: اخراج اجباری

1 ماه قبل - 125 بازدید

کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان اعلام کرده است که در ‏حال ارائه‌ی کمک‌های اضطراری برای مهاجران بازگشته به افغانستان است، ‏اما بودجه تهیه شده، در حال اتمام است‎.‎ این نهاد امروز (یک‌شنبه، ۲۶ اسد) با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که ‏خانواده‌ها با بازگشت از ایران یا پاکستان به کشور بحران‌زده، با ‏آینده‌ای نامعلوم در افغانستان روبرو هستند. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد خواستار حمایت فوری از مهاجران بارگشت‌کننده از ایران و پاکستان شده است. قابل ذکر است که جمهوری اسلامی ایران پس از جنگ با اسرائیل، اخراج مهاجران افغانستان را تشدید ‌‏کرد و تا اکنون بیش از یک میلیون و ‌‏۱۰۰ ‏هزار مهاجر بدون مدرک به افغانستان اخراج شده‌اند.‏ همچنین پاکستان نیز اقامت بیش از یک میلیون مهاجر را تمدید نکرده و این ‌‏دسته از مهاجران در معرض اخراج قرار دارند.‏ سازمان بین‌المللی مهاجرت نیز با نشر گزارشی گفته است که طی دو سال اخیر حدود ‏چهار ‏میلیون مهاجر از ایران و پاکستان بازگشته‌اند.‏ در گزارش آمده است که بدون همکاری منطقه‌ای و حمایت فوری ‌‏‌‏بین‌المللی، بحران بازگشت مهاجران می‌تواند به یک بحران انسانی ‏گسترده‌تر با ‌‏عواقب شدید برای افغانستان و فراتر از آن تبدیل شود.‏ باید گفت که در حال حاضر یکی از مشکلات جدی بازگشت‌کنندگان، نبود سرپناه، کار و عدم ادغام با اجتماع ‏است. پس ‏از آغاز موج گسترده‌ی بازگشت، شهرهای افغانستان با کمبود ‏خانه مواجه شده‌اند و ‏اجاره ملک‌ به‌شدت افزایش یافته است.‏

ادامه مطلب


1 ماه قبل - 219 بازدید

۵۰ نهاد حقوق بشری با نشر یک اعلامیه‌ای مشترک از کارزار حمایت از خبرنگاران اهل افغانستان در ایران، پاکستان و ترکیه استقبال کردند و خواستار توقف فوری اخراج اجباری و بازداشت آنان شدند. این نهادها با نشر اعلامیه‌ای خواسته‌اند که با اقدام فوری، امنیت و حق حیات خبرنگاران افغانستان را تضمین کنند. همچنین این سازمان‌های حقوق بشری در بخشی از اعلامیه‌اش نسبت به وضعیت زندگی روزنامه‌نگاران اهل افغانستان در این کشورها ابراز نگرانی کردند و تاکید کردند که این شرایط با تعهدات بین‌المللی کشورها نسبت به مهاجران در تضاد است. آنها خواستار بررسی کامل پرونده‌های این خبرنگاران و فراهم شدن امکان انتقال آنان به کشورهای امن شدند. این نهادها از سازمان‌های حامی خبرنگاران خواسته‌اند تا موارد نقض حقوق روزنامه‌نگاران افغان را مستندسازی کنند. این فعالان حقوق بشری از سازمان ملل خواسته‌اند برنامه‌ای ویژه و اضطراری برای اسکان و حفاظت از خبرنگاران افغانستانی در ایران، ترکیه و پاکستان اجرا کند. در بخشی از اعلامیه‌ آمده است: «هرگونه کوتاهی در این زمینه، چشم‌پوشی بر تهدید علیه آزادی، عدالت و کرامت انسانی خواهد بود.» بر اساس ماده‌ی هفدهم قانون امر به معروف و نهی از منکر که در ماه اسد سال گذشته توسط هبت‌الله آخوندزاده توشیح شد، نشر تصاویر جانداران ممنوع اعلام شده است. این ممنوعیت تا اکنون در ۱۷ ولایت به اجرا درآمده است. بر بنیاد شاخص جهانی آزادی رسانه‌ها در سال ۲۰۲۵ میلادی، افغانستان با امتیاز ۱۷.۸۸ در جایگاه ۱۷۵ قرار گرفته است، در حالی‌که در رده‌بندی سال ۲۰۲۴ در جایگاه ۱۷۸ قرار داشت. گزارش‌گران بدون مرز با نشر این رده‌بندی گفته است که در سال ۲۰۲۴ میلادی، دست‌کم ۱۲ رسانه به دلیل محدودیت‌ها مجبور به تعطیلی شدند.

ادامه مطلب


1 ماه قبل - 145 بازدید

نهاد حمایت از کودکان (Save the Children) درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که به‌طور متوسط، هر ۳۰ ثانیه یک کودک از ایران و پاکستان به افغانستان اخراج می‌شود و تقریباً نیمی از جمعیت افغانستان در حال حاضر، به کمک نیاز دارند. این نهاد امروز (دوشنبه، ۲۰ اسد) با نشر گزارشی گفته است: «بیش از ۸۰۰ هزار کودک در سال جاری به کشور بازگشته‌اند و سه‌چهارم این کودکان از ایران اخراج شدند. این تعداد دو برابر مجموع کودکان سال گذشته است، زمانی که هر دو کشور برای مهاجران و پناهندگان بدون مدرک، مهلت‌هایی برای خروج تعیین کرده بودند.» نهاد حمایت از کودکان تاکید کرده است که هزاران کودک بدون سرپرست از کشورهای همسایه اخراج شده‌اند.  بسیاری از آنها در سرزمین مادری خود غریبه هستند یا در کشورهای همسایه متولد شده‌اند یا سال‌ها به عنوان پناهنده یا مهاجر زندگی کرده‌اند. در گزارش آمده است: «بسیاری از این کودکان خسته، وحشت‌زده و مطمئن نیستند که چگونه در کشوری که در چهار سال گذشته با گرسنگی و فقر شدید دست و پنجه نرم کرده است، زنده خواهند ماند. هزاران کودک به تنهایی، بدون خانواده یا دسترسی به خدمات اولیه در حال بازگشت هستند.» سازمان نجات کودکان از کشورهای منطقه می‌خواهد که بازگشت داوطلبانه، ایمن و آبرومندانه به افغانستان را تضمین کنند. اجبار یا تحت فشار قرار دادن کودکان برای بازگشت، به ویژه کودکانی که سرپرست ندارند، می‌تواند خطر استثمار، سوءاستفاده و بی‌توجهی را افزایش دهد. نهادهای امدادرسان هشدار داده‌اند که از هر پنج کودک در افغانستان، یکی با سوء‌تغذیه مواجه است. نهاد حمایت از کودکان تصریح کرده که از ماه مارچ تا اکنون، بیش از ۱۵۰ هزار کودک بازگشته به افغانستان را حمایت کرده است. در همین حال، معاون سازمان حمایت از کودکان سازمان ملل (یونیسف) خواهان بازگشت کودکان با حفظ کرامت انسانی شده است.

ادامه مطلب


1 ماه قبل - 122 بازدید

تد چایبان، معاون بخش اجرایی یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد اعلام کرده است که در سال ۲۰۲۵ میلادی بیش از دو میلیون مهاجر، از جمله نیم‌میلیون کودک از ایران و پاکستان به افغانستان اخراج شدند. آقای چایبان که به‌تازگی از سفر به افغانستان بازگشته، این اظهارات با نشر اعلامیه‌ای مطرح کرده و گفته است که در سفرش به افغانستان از مرز اسلام‌قلعه، جایی که روزانه ده‌ها هزار نفر از ایران بر می‌گردند، بازدید کرده است. وی در ادامه تاکید کرده است که بازگشت‌کنندگان مشتاق‌اند آینده را در کشور خود بسازند، اما یکی از نگرانی‌های مشترک آنان ادامه‌ی تحصیل دختران‌شان پس از صنف ششم است. او در ادامه ضمن سپاس‌گزاری از ایران و پاکستان برای میزبانی از مهاجران افغانستان، گفته است آنان نگران رفاه خانواده‌ها و افراد، از جمله کودکانی هستند که سفر اغلب دشوار و ناگهانی بازگشت را طی می‌کنند ‌و همچنین نگران چگونگی تأثیر بازگشت‌های گسترده بر جوامع شکننده‌، در داخل افغانستان اند. معاون بخش اجرایی یونیسف افزوده است که کودکان، به‌ویژه کودکان بدون همراه، نیاز به حمایت ویژه دارند و باید منافع آنان توسط مقام‌های حمایت از کودکان ارزیابی شود تا از حمایت و رفاه شان، از جمله حمایت از ادغام مجدد آنان با خانواده‌های‌شان اطمینان حاصل شود. این مقام صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل گفت که تا پایان ماه جولای، یونیسف بیش از شش هزار کودک بدون همراه و جداشده را ثبت و حمایت کرده و آنان را به خانواده‌ها و بستگان‌شان بازگردانده است. تد چایبان ضمن این‌که از ارائه‌ی کمک‌ها به بازگشت‌کنندگان ابراز رضایت کرده، گفته است که برای اطمینان از عبور ایمن بازگشت‌کنندگان در حین حرکت، از جمله کیفیت مراقبت مداوم در طول بازگشت آنان و دسترسی پایدار به خدمات ضروری در مناطق بازگشت در داخل افغانستان و برای حمایت از ادغام مجدد پایدار، به اقدامات بیشتری نیاز است. همچنین در این اعلامیه، یونیسف خواستار گفتگو میان حکومت سرپرست، ایران و پاکستان برای مرحله‌بندی اخراج مهاجران افغانستان و فراهم کردن امکان مدیریت بهتر بازگشت‌کنندگان شده است. قابل ذکر است که ایران پس از آتش‌بس با اسرائیل روند اخراج مهاجران افغانستان را تشدید کرده و روزانه تا ده‌ها هزار مهاجر را نیز اخراج کرده است. هم‌زمان با این، اخراج مهاجران افغانستان از پاکستان نیز ادامه دارد و روزانه صدها نفر از آن کشور نیز اخراج و وارد افغانستان می‌شوند.

ادامه مطلب


1 ماه قبل - 166 بازدید

سید جواد حسینی، رییس سازمان بهزیستی ایران اعلام کرد که از میان چهار هزار و چهارصد کودک کار شناسایی شده در طرح‌های این سازمان، بیش از ۸۶ درصد آنها اتباع خارجی به ویژه مهاجران اهل افغانستان هستند. آقای حسینی این اظهارات را در گفتگو با تلویزیون ایران مطرح کرده و گفته است که کودکان کار هم در خیابان‌ها و هم در کارگاه‌ها فعالیت دارند که هر دو نوع کار کودک غیرقانونی محسوب می‌شود. در ادبیات رسمی ایران، واژه «اتباع» معمولاً به مهاجران افغانستان اشاره دارد. قابل ذکر است که ایران از امضاکنندگان کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل است که کار کودکان را ممنوع می‌کند، اما فعالان حقوق کودک می‌گویند قوانین داخلی و شرایط اقتصادی باعث شده این پدیده همچنان گسترده باشد. کودکان مهاجر عمدتا مصروف جمع‌آوری زباله هستند. برخی از این کودکان بی‌سرپرست یا از خانواده‌های کم‌‌درآمد هستند. چالش دسترسی کودکان مهاجر به آموزش نیز از عوامل کار این کودکان دانسته می‌شود. قابل ذکر است که تا اکنون آمار دقیقی از تعداد کودکان کار افغان در ایران در دسترس نیست، اما باری عضو شورای شهر تهران اعلام کرد که تنها در تهران حدود ۷۰ هزار کودک کار وجود دارد که ۸۰ درصد آن‌ها افغان هستند. همچنین افزایش چشمگیر موج بازگشت مهاجران افغانستانی از ایران، همزمان با شدت‌ گرفتن روند اخراج‌های اجباری از پاکستان، چالش‌های نگران‌کننده‌ای را برای افغانستان ایجاد کرده است. با این حال، حکومت فعلی با حکومت ایران در مورد اخراج و بازگشت مهاجران افغانستانی همکاری می‌کند.

ادامه مطلب


1 ماه قبل - 120 بازدید

استفانی لوز، رییس برنامه اسکان بشر سازمان ملل در افغانستان درتازه‌ترین مورد هشدار داده است که بسیاری از بازگشت‌ کنند‌گان به کشور خانه یا جایی برای زندگی کردند ندارند. خانم لوز این اظهارات را در نشست خبری در جینوا مطرح کرده و گفته است که میلیون‌ها تن از کشورهای همسایه مانند ایران و پاکستان، به اجبار یا داوطلبانه به افغانستان بازگشته‌اند، اما چالش اصلی فراتر از بازگشت، ادغام مجدد افرادی است که خانه، دارایی و امید خود را از دست دادند. وی در ادامه تاکید کرده است که ۶۰ درصد بازگشت‌ کنند‌گان، زیر ۱۸ سال هستند و بسیاری از آن‌ها هیچ پیوند اجتماعی یا شبکه حمایتی در افغانستان ندارند. او در ادامه افزوده است که این موضوع آن‌ها را در معرض خطر استفاده از راه‌کارهای مقابله‌ای منفی قرار می‌دهد. استفانی لوز در بخشی از صحبت‌هایش بر ضرورت فراهم کردن مسکن مناسب، دسترسی به خدمات پایه‌ای مانند آب و خدمات صحی و ایجاد فرصت‌های معیشتی پایدار تاکید کرد تا این افراد بتوانند زندگی با کرامت داشته و خانواده‌های خود را حمایت کنند. این مقام بین‌المللی تصریح کرد که این بحران انسانی نیازمند رویکردی منسجم، ساختاری و متناسب با شرایط محلی است و نباید وضعیت مردم افغانستان، به‌ویژه زنان و دختران، نادیده گرفته شود. براساس آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت، از سپتامبر ۲۰۲۳ میلادی تا اکنون بیش از چهار میلیون مهاجر از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند که بیش از یک میلیون تن تنها در سال ۲۰۲۵ ‏میلادی وارد افغانستان شده‌اند. باید گفت که در حال حاضر روند اخراج و بازگشت مهاجران از ایران و پاکستان ادامه دارد. ‏مقام‌های جمهوری اسلامی ایران می‌گویند که تا اکنون یک میلیون مهاجر افغانستانی اخراج ‏شده‌اند. ‏ چند وقت پیش، ایران از تمام مهاجران بدون مدرک خواسته‌ بود که آن کشور را ترک ‏کنند. مقام‌های ایرانی درباره‌ی شمار مهاجران بدون مدرک آمار ‏متفاوت ارایه می‌کنند. همچنین براساس برخی آمار، شمار مهاجران بدون‌ مدرک ‏اهل افغانستان به چهار میلیون نفر می‌رسد. در کنار آن، در پاکستان هم چند میلیون مهاجر افغانستانی حضور دارند. به‌تازگی ‏کارت‌های اقامت بیش از یک میلیون نفر منقضی شده و دولت پاکستان ‏نمی‌خواهد آن را تمدید کند.

ادامه مطلب


1 ماه قبل - 117 بازدید

سازمان بین‌المللی مهاجرت درباره‌ی بازگشت گسترده مهاجران به ‏افغانستان هشدار داده و خواستار تامین بودجه فوری برای رسیدگی به این بحران ‏شده است، زیرا افغانستان با ‏یکی از بزرگترین بازگشت گروهی مهاجران در تاریخ معاصر روبرو است. این سازمان با نشر اعلامیه‌ای گفته است که از سپتامبر ۲۰۲۳ میلادی به این‌طرف بیش از چهار میلیون ‏مهاجر از از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند که ۱.۵ میلیون نفر تنها در سال ۲۰۲۵ میلادی بازگشته و انتظار می‌رود پس از تصمیم دولت پاکستان مبنی بر عدم ‏تمدید اقامت پناهندگان، یک میلیون نفر دیگر نیز از پاکستان بازگردند.‏ در اعلامیه آمده است که برای پاسخ‌گویی به نیازهای رو به ‌رشد در ‏مرزها و مناطق بازگشت، نیاز به بودجه اضافی دارد و بدون حمایت فوری، ‏سیستم‌های موجود با خطر شدید فروپاشی مواجه هستند و میلیون‌ها نفر را در ‏معرض خطر قرار می‌دهند.‏ محمد عبدیکر، رییس دفتر سازمان بین‌المللی مهاجرت که از افغانستان ‏بازدید کرده، گفته است: «من با خانواده‌هایی که به مرز ایران رسیده بودند، ‏صحبت کردم که کاملاً خسته بودند، بسیاری از آنها بچه‌های کوچک داشتند و ‏جایی برای رفتن نداشتند.»‏ وی تصریح کرد که «سازمان بین‌المللی مهاجرت» به عنوان رهبر کنسرسیوم مرزی، تمام تلاش ‏خود را می‌کند، اما در حال حاضر تنها به یک نفر از هر ده نفری که به کمک ‏نیاز دارند کمک می‌کند. همچنین او در بخشی از صحبت‌هایش افزوده است: «این وضعیتی است که ‏هیچ کس نباید با آن روبرو شود. افغانستان نباید فراموش شود.»‏ این در حالی است که بازگشت مهاجران از پاکستان در ماه اپریل پس از آنکه مقام‌های پاکستان ‏ضرب‌الاجل خروج مهاجران بدون مدرک را تعیین کردند، افزایش ‏یافت.‏ همان زمان، موج بزرگتری از بازگشت از ایران آغاز شد و همچنان ادامه دارد. رییس سازمان بین‌المللی مهاجرت وضعیت مرزهای افغانستان را بحرانی توصیف ‏کرده، اما گفته است که نباید از فشارهای وارده بر جوامعی که بازگشت‌کنندگان ‏در آنها مستقر می‌شوند، غافل شد.‏ وی گفت: «بسیاری از این مناطق در حال حاضر فاقد خدمات اولیه و ‏فرصت‌های اقتصادی هستند. بدون سرمایه‌گذاری، بازگشت‌کنندگان برای ادغام ‏مجدد با مشکل مواجه خواهند شد و این اغلب منجر به جابجایی بیشتر می‌شود. ‏شکستن این چرخه معیوب نیازمند حمایت پایدار است.»‏ در حال حاضر یکی از مشکلات جدی بازگشت‌کنندگان، نبود سرپناه است. پس ‏از آغاز موج گسترده بازگشت، شهرهای افغانستان با کمبود خانه مواجه شده‌اند و همچنان ‏اجاره ملک‌ به شدت افزایش یافته است.‏

ادامه مطلب


1 ماه قبل - 102 بازدید

بخش زنان سازمان ملل متحد درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که زنان و دختران که ‏مجبور به بازگشت به افغانستان می‌شوند، با خطرات فزاینده فقر، ازدواج زودهنگام، خشونت، استثمار و ‏محدودیت‌ها در حقوق و آزادی‌های خود روبرو هستند. این نهاد و آژانس بین‌المللی امدادرسان «کی‌یر» در یک اعلامیه‌ای مشترک گفته‌اند زنان و دختران بازگشت‌کننده، برای ‏بازسازی زندگی خود در جوامعی که از قبل تحت فشارهای شدید ‏اقتصادی و زیست‌محیطی بوده‌اند، نیاز مبرم به کمک‌های بشردوستانه ‏و حمایت پایدار دارند. در اعلامیه آمده است که از ماه سپتامبر ۲۰۲۳ میلادی به این‌طرف بیش از ۲.۴۳ ‏میلیون نفر بدون مدرک از ایران و پاکستان بازگشته‌اند. همچنین در بخشی از اعلامیه آمده است که زنان و ‏دختران یک سوم از بازگشت‌کنندگان از ایران و حدود نیمی از کل ‏بازگشت‌کنندگان از پاکستان را تشکیل می‌دهند. در ادامه آمده است که بسیاری از این زنان به کشوری بازمی‌گردند ‏که هرگز در آن زندگی نکرده‌اند و با وضعیت بدون خانه، بدون درآمد ‏و بدون دسترسی به آموزش یا مراقبت‌های مواجه می‌شوند. در ادامه آمده است: «زنان و دختران بازگشته، مانند همه زنان و ‏دختران در افغانستان، با خطرات فزاینده فقر، ازدواج زودهنگام، ‏خشونت، استثمار و محدودیت‌های بی‌سابقه در حقوق، حرکت و ‏آزادی‌های خود روبرو هستند.» اعلامیه به نقل از سوزان فرگوسن، نماینده ویژه زنان سازمان ملل متحد در افغانستان، نوشته است: «زنان و دختران آسیب‌پذیر که بدون هیچ‌چیز به جوامعی که ‏از قبل به نقطه شکست رسیده‌اند، می‌رسند، آنان را در معرض خطر ‏بیشتری قرار می‌دهند.» وی تصریح کرد که برای حمایت اختصاصی از زنان بازگشت‌کننده، به ‏بودجه بیشتری نیاز است.‏ قابل ذکر است که کاهش شدید بودجه کمک‌رسانی، ظرفیت سازمان‌های بشردوستانه را ‏برای پاسخ‌گویی به نیازها را به شدت تضعیف کرده است. ‏ گراهام دیویسون، مدیر آژانس بین‌المللی امدادرسان «کی‌یر» در افغانستان، تاکید کرد: «ما به شدت ‏به حمایت برای ارائه خدمات اولیه، فضاهای امن و حفاظت از زنان و ‏دختران بازگشته نیاز داریم.»‏ وی در ادامه افزوده است که زنان و دختران با پریشانی، سردرگم و ناامیدی به ‏افغانستان بر می‌گردند.‏ بخش زنان سازمان ملل و نهاد «کی‌یر» گفته‌اند: «ما از جامعه ‏بین‌المللی می‌خواهیم که اکنون اقدام کند – از حقوق زنان و دختران ‏افغان محافظت کند و روی زنان امدادرسان که خستگی‌ناپذیر در خطوط ‏مقدم برای حمایت از آنها تلاش می‌کنند، سرمایه‌گذاری کند.»‏

ادامه مطلب


1 ماه قبل - 193 بازدید

گوهر کنار پنجره‌ی کوچکِ اتاق نمور ایستاده بود و با چشم‌های خسته‌اش به آسمان خاکستری نگاه می‌کرد. در دلش غوغایی بود که هیچ‌کس نمی‌توانست آن را بفهمد؛ غوغای دختری شانزده‌ساله که روزی با هزار آرزو از کابل دل کنده بود و با مادر و دو برادر کوچکش راهی ایران شده بود، تا شاید زندگی بهتری داشته باشد، تا شاید دوباره بتواند قلم به دست بگیرد و دفترچه‌اش را پر از واژه‌های رنگین کند. اما حالا، همه‌چیز در آستانه‌ی فروپاشی بود؛ درست وقتی که امید داشت دوباره به مکتب برگردد. حرف‌های همسایه، حرف‌های مردم، خبرهای بد از رسانه‌ها، همه مثل خنجری در دلش فرو می‌رفت: «افغان‌ها را اخراج می‌کنند و می‌فرستندشان همان‌جا که آمدند.» هر بار که این جملات را می‌شنید، قلبش تند می‌زد. افغانستان؟ همان خاکی که روزی صدای خنده‌هایش در حویلیِ خانه‌شان می‌پیچید؟ همان جایی که بوی نان تازه‌ی مادربزرگ در صبح‌های زمستان، زندگی را برایش شیرین می‌کرد؟ نه… حالا افغانستان برای او معنای دیگری داشت؛ حالا افغانستان یعنی سیاهی، یعنی دروازه‌های بسته‌ی مکتب، یعنی ترس از مردانی که با نگاه‌شان آزادیِ دخترها را می‌دزدیدند، یعنی خانه‌نشینی، یعنی خواب‌هایی که دیگر هیچ‌گاه تعبیر نمی‌شوند. گوهر وقتی به یاد روزهای اخیر کابل می‌افتاد، گلویش می‌سوخت. آن روز که مکتب‌شان بسته شد، همه‌ی دخترها با چشم‌هایی پر از اشک به هم نگاه می‌کردند. معلم‌شان، که همیشه لبخند به لب داشت، آن روز نتوانست جلوی گریه‌اش را بگیرد. گوهر دفترش را بغل کرده بود؛ همان دفتری که روی جلدش نوشته شده بود: «آینده‌ی من از همین‌جا شروع می‌شود». اما آینده‌اش همان روز تمام شد، وقتی دروازه‌ی مکتب بسته شد. پدرش سال‌ها پیش در یک انفجار جان باخته بود. مادرش مجبور شد همه‌ی دارایی‌شان را بفروشد تا بچه‌ها را به ایران بیاورد. آن‌وقت‌ها همه می‌گفتند: «ایران جای امنی است، می‌شود درس خواند، می‌شود زندگی ساخت». گوهر وقتی پایش به تهران رسید، فکر کرد دوباره همه‌چیز درست می‌شود؛ اما زندگی هیچ‌وقت آن‌طور که آدم فکر می‌کند، پیش نمی‌رود. در ایران، زندگی سخت‌تر شد. اول که برای گرفتن خانه و پیدا کردن جا، چقدر مادرش گریه کرد، چقدر تحقیر شنید. صاحب‌خانه‌ها می‌گفتند: «به افغان‌ها خانه نمی‌دهیم». بلاخره، یک اتاق کوچک، آن هم در پایین‌شهر پیدا شد؛ اتاقی که حتی نور آفتاب هم از دیدنش شرم می‌کرد. همان‌جا شد خانه‌شان، همان‌جا شد دنیای جدید گوهر. در ایران، نام‌نویسی در مکتب برای بچه‌های مهاجر مشکل داشت. گوهر بارها با مادرش رفت، در صف ایستاد، التماس کرد، اما هر بار یک بهانه آوردند: «مدارک‌تان ناقص است»، «شما اقامت ندارید»، «امسال ظرفیت پر شده». و هر بار، گوهر با چشم‌هایی پر از اشک به دخترهایی نگاه می‌کرد که با یونیفورم‌های آبی‌رنگ از کنار او می‌گذشتند. دلش می‌خواست فریاد بزند: «من هم حق دارم! من هم می‌خواهم درس بخوانم!» اما صدا در گلویش می‌مرد. حالا که هنوز زخم آن روزها تازه بود، خبر اخراج دوباره، مثل تیشه به ریشه‌ی امیدش می‌خورد. اگر برگردند افغانستان، چه می‌شود؟ مکتب که نیست، کاری برای دخترها نیست، آزادی هم که هیچ. گوهر خودش را در آینه‌ی کوچک کنار دیوار نگاه کرد. صورتش لاغر شده بود، گونه‌هایش رنگ باخته بودند. با خودش گفت: «این‌همه سختی را کشیدم که باز برگردم همان‌جا؟» اشک‌هایش بی‌اختیار سرازیر شد. مادرش وارد اتاق شد. دست‌هایش از کار و شستن لباس‌ها در خانه‌ی مردم، زخم شده بود. چهره‌اش خسته، اما پر از اندوه بود. وقتی گوهر اشک‌هایش را پاک می‌کرد، مادر آهی کشید و گفت: «دخترکم، گریه نکن… خدا بزرگ است.» اما گوهر می‌دانست، خدا هم وقتی می‌بیند انسان‌ها چقدر نامهربان‌اند، شاید او هم گریه کند. شب‌ها وقتی صدای پای مردان در کوچه می‌پیچید و دروازه‌ها با شدت کوبیده می‌شد، قلب گوهر از ترس می‌لرزید. می‌گفتند مأمورهای انتظامی خانه‌به‌خانه می‌گردند تا مهاجران غیرقانونی را دستگیر کرده و به افغانستان بازگردانند. هر بار که در کو زده می‌شد، مادر با عجله چراغ را خاموش می‌کرد، گوهر و برادرهایش را گوشه‌ی اتاق می‌نشاند و با صدایی لرزان دعا می‌خواند. در آن ثانیه‌ها، گوهر حس می‌کرد تمام جهانش در تاریکی خفه‌ای گیر افتاده است. او شب‌ها خواب مکتب می‌دید؛ خواب یک صنف روشن، یک تخته‌سیاه، یک معلم مهربان. خواب این‌که دوباره کیفش را به دوش بیندازد و با لبخند از کوچه بگذرد. اما وقتی بیدار می‌شد، سقف نم‌زده‌ی اتاق جلو چشمانش ظاهر می‌شد، صدای داد و فریاد همسایه‌ها را می‌شنید، بوی نم و کپک را حس می‌کرد، و می‌دانست که تصورات قشنگ و رؤیاهای زیبا فقط خواب‌اند. یک روز، مادر با صورتی پریشان از بازار برگشت. کنار گوهر نشست و گفت: «شنیدی؟ می‌گویند دو هفته مهلت داده‌اند که برگردیم افغانستان… اگر نرویم، می‌گیرند و می‌فرستند.» گوهر حس کرد زمین زیر پایش خالی شده. افغانستان؟ همان جایی که حالا برایش مثل یک زندان بزرگ بود؟ با صدایی شکسته پرسید: «اگر برگردیم، من چه می‌کنم؟ درس که نیست… زندگی که نیست…» مادر چیزی نگفت؛ فقط اشک در چشم‌هایش حلقه زد. دل گوهر پر از حرف بود. کاش کسی بود که شنونده‌ی آن همه رویاهای نیمه‌کاره‌اش باشد؛ از کتاب‌هایی که هیچ‌وقت تمام نکرد، از روزهایی که آرزو داشت داکتر شود، معلم شود، یا به جایی برسد. اما حالا همه‌چیز مثل دودی در هوا گم شده بود. شبِ آخر، وقتی همه خوابیده بودند، گوهر گوشه‌ی دفترچه‌ی کهنه‌اش نوشت: «خدایا! اگر صدایم را می‌شنوی، من فقط یک آرزو دارم: بگذار درس بخوانم… بگذار از این تاریکی بیرون شوم…» اشک روی کاغذ چکید، کلمه‌ها محو شدند. اما گوهر نوشت، چون نوشتن تنها راهی بود که می‌توانست با آن نفس بکشد؛ حتی اگر فردا، همه‌چیز از دست برود. نویسنده: سارا کریمی

ادامه مطلب


1 ماه قبل - 164 بازدید

بخش زنان سازمان ملل متحد درتاز‌ترین مورد هشدار داده است که زنان و دختران بازگشت‌کننده از ایران و پاکستان در معرض خطر ازدواج‌های زودهنگام، خشونت و سوءاستفاده قرار دارند. این سازمان امروز (پنج‌شنبه، ۱۶ اسد) با نشر گزارشی گفته است که زنان و دختران بازگشت‌کننده به‌شدت به کمک‌های بشردوستانه وابسته‌اند و آنان  پس از بازگشت به کشور، دسترسی‌شان به اجتماع، کمک‌های انسانی و آزادی‌های فردی محدود می‌شود. بخش زنان سازمان ملل تاکید کرده است که یک‌سوم بازگشت‌کنندگان از ایران را زنان تشکیل می‌دهند و تقریباً نیمی از افراد اخراج‌شده از پاکستان نیز دختران و زنان هستند. براساس گزارش‌های نشر شده توسط سازمان‌های داخلی و بین‌المللی، از سال گذشته تا اکنون، ۲.۴۳ میلیون مهاجر افغانستانی از ایران و پاکستان اخراج شده‌اند. همچنین در بخشی از گزارش بخش زنان سازمان ملل آمده است: «ورود زنان و دختران آسیب‌پذیر با دست خالی به جوامعی که خود در آستانه فروپاشی هستند، آن‌ها را در معرض خطرات بیش‌تری قرار می‌دهد.» این سازمان در ادامه افزوده است که پناهگاه امن، معیشت و آموزش دختران، مهم‌ترین نیازهایی هستند که زنان و دختران به آن‌ها اشاره می‌کنند. سازمان ملل در ادامه هشدار داده است که دسترسی زنان خودسرپرست به کمک‌های بشردوستانه و همچنان توانایی آنان برای حمایت از خانواده‌های‌شان کاهش یافته است. این سازمان از جامعه‌ی جهانی و نهادهای کمک‌رسان خواهان اقدام فوری برای حمایت از زنان و دختران افغانستان شده است. این در حالی است که سازمان ملل پیشتر مواردی را مستند کرده است که پناه‌جویان بازگشت‌کننده از کشورهای همسایه با خطر بازداشت، شکنجه و زندان روبرو بوده‌اند. باید گفت که در حال حاضر روند اخراج و بازگشت مهاجران از ایران و پاکستان به شدت ادامه دارد. ‏مقام‌های جمهوری اسلامی ایران می‌گویند که تا اکنون یک میلیون مهاجر افغانستانی اخراج ‏شده‌اند. ‏ چند وقت پیش، ایران از تمام مهاجران بدون مدرک خواسته‌ است که آن کشور را ترک ‏کنند. مقام‌های ایرانی درباره‌ی شمار مهاجران بدون مدرک آمار ‏متفاوت ارایه می‌کنند. همچنین براساس برخی آمار، شمار مهاجران بدون‌ مدرک ‏اهل افغانستان به چهار میلیون نفر می‌رسد. در کنار آن، در پاکستان هم چند میلیون مهاجر افغانستانی حضور دارند. به‌تازگی ‏کارت‌های اقامت بیش از یک میلیون نفر منقضی شده و دولت پاکستان ‏تا اکنون درباره تمدید یا عدم تمدید آن تصمیم نگرفته است

ادامه مطلب