ایالات متحده آمریکا درتازه‌ترین مورد ورود اتباع ۱۲ کشور از جمله افغانستان، ایران و سودان را به دلیل «نواقص جدی امنیتی» و تهدید برای امنیت ملی، ممنوع اعلام کرده است. دونالد ترمپ، رییس‌ جمهور آمریکا ناوقت شب گذشته (چهارشنبه، ۱۴ جوزا) فرمانی را امضا کرد که از روز (دوشنبه، ۹ جون) سفر اتباع ۱۲ کشور را ممنوع و برای مسافران ۷ کشور دیگر محدودیت‌هایی جزیی اعمال می‌کند. کاخ سفید با نشر اعلامیه‌ای گفته است که این تصمیم به دلیل «نواقص جدی در روند بررسی سوابق و غربالگری امنیتی» در این کشورها اتخاذ شده و آن‌ها را تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا دانسته است. در بخشی از این اعلامیه آمده است که نهادهای امنیتی ایالات متحده، پس از ارزیابی‌های گسترده، این کشورها را دارای بالاترین میزان خطر در زمینه تهدیدات تروریستی و امنیت ملی شناسایی کرده‌اند. همچنین این فرمان، استثناهایی برای افراد دارای اقامت دایمی، ویزه‌های معتبر و کسانی که ورودشان به نفع منافع ملی ایالات متحده باشد، در نظر گرفته شده است. در اعلامیه آمده است که این تصمیم براساس صلاحیت اعطا‌شده به رییس‌ جمهور ایالات متحده در بخش ۲۱۲ قانون مهاجرت و تابعیت آمریکا اتخاذ شده است. همچنین دادگاه عالی آمریکا نیز در پرونده‌ای موسوم به «ترمپ علیه هاوایی»، حق اعمال چنین محدودیت‌هایی را برای رییس‌ جمهور تایید کرده بود. قابل ذکر است که دولت آمریکا تاکید کرده است که بازنگری‌ها در روند غربالگری و نظارت امنیتی، برای تقویت همکاری با دولت‌های خارجی و حفاظت از مردم امریکا، از اولویت‌های اصلی این سیاست به‌شمار می‌رود. طبق گزارش میزان تخلف از مدت ویزا (Overstay Report) در سال مالی ۲۰۲۳ وزارت امنیت داخلی امریکا، نرخ تخلف از ویزای تجاری/گردشگری (B1/B2) افغانستان ۹.۷۰ درصد و نرخ تخلف از ویزاهای دانشجویی (F)، فنی‌وحرفه‌ای (M) و بازدیدکننده تبادلی (J) معادل ۲۹.۳۰ درصد بوده است.

سازمان بین‌المللی مهاجرت درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که اخراج اجباری مهاجران افغانستان از ایران به‌صورت چشم‌گیر افزایش یافته و این موضوع نگران‌کننده است. این سازمان با نشر گزارشی، اخراج اجباری خانواده‌های مهاجران افغاستانی را نگران‌کننده خوانده و از کشورها خواسته است که بازگشت اجباری مهاجران را تعلیق کند. سازمان بین‌المللی مهاجرت در ادامه تاکید کرده است که در ماه می ۱۵ هزار و ۶۷۵ خانواده‌ی مهاجر از ایران به افغانستان بازگشته‌اند که نسبت به ماه اپریل ۲.۳ برابر افزایش داشته است. در گزارش آمده است که تنها از ۲۵ می تا اول جون سال جاری میلادی، شش هزار و ۳۸۷ خانواده از ایران اخراج شده‌اند که شامل ۲۴ هزار و ۲۷۵ نفر می‌شود. براساس گزارش سازمان ملل متحد، از جمله در ۲۹ می ۹۵۵ خانواده از ایران اخراج شدند. سازمان بین‌المللی مهاجرت گفته است که در این مدت ۲۵ هزار و ۷۹۴ فرد مجرد نیز از ایران به افغانستان اخراج شده‌اند. براساس گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت، ایران بین جنوری و می سال جاری میلادی، ۴۵۰ هزار مهاجر افغانستانی را اخراج کرده که شامل ۳۰ هزار و ۲۶۶ خانواده نیز می‌شوند. سازمان بین‌المللی مهاجرت در بخشی از گزارش افزوده است: «درخواست فوری خود را از همه کشورها تکرار می‌کند تا فوراً بازگشت اجباری افغان‌ها را بدون توجه به وضعیت مهاجرت آنان تا زمانی که شرایط بازگشت امن، داوطلبانه و با عزت فراهم شود، متوقف کنند.» قابل ذکر است که جمهوری اسلامی ایران در سال جاری خورشیدی برگه‌های سرشماری مهاجران افغانستان را باطل کرد. براساس آمار مقام‌های ایرانی بیش دو میلیون نفر دارای برگه‌های سرشماری هستند. همین‌طور بیش از دو میلیون مهاجر فاقد هرگونه برگه‌اند. طبق معلومات، دارندگان این برگه‌ها پس از مراجعه به دفترهای موسوم به «دفتر کفالت»، برگه خروج از ایران دریافت می‌کنند و باید مطابق مهلت تعیین‌شده در این برگه، از ایران خارج شوند.

محمد نصیری، مدیرکل بهزیستی ولایت تهران درتازه‌ترین مورد اعلام کرد که در یک سال گذشته دو هزار کودک کار اهل افغانستان به همراه خانواده‌های‌شان از ایران اخراج شده‌اند. آقای نصیری گفته است که در یک سال گذشته نزدیک چهار هزار و ۲۰۰ کودک در تهران شناسایی شده‌اند که از این تعداد ۸۶ درصد اهل افغانستان بودند. مدیرکل بهزیستی ولایت تهران افزوده است که مرکزی برای کودکان کار در تهران با هماهنگی ادارات مختلف از جمله دادگستری، اداره کل اتباع و نیروی انتظامی ایجاد شده است. همچنین علی القاصی، رییس کل دادگستری تهران سال گذشته ۸۲ درصد از کودکان آسیب‌دیده در این استان را اهل افغانستان اعلام کرده بود. علی القاصی‌ گفته بود که نزدیک به ۳ هزار و ۷۰۰ کودک آسیب‌دیده در تهران شناسایی شده‌اند که ۸۲ درصد آن‌ها «اتباع بیگانه‌» هستند. مقام‌ها و رسانه‌های جمهوری اسلامی اغلب برای مهاجران اهل افغانستان ساکن ایران از عبارت «اتباع بیگانه» استفاده می‌کنند. علی کاظمی، دبیر مرجع ملی کودکان جمهوری اسلامی گفته بود مشکل بازماندن از آموزش و مشکلات مالی سبب می‌شود که کودکان به کار در جاده‌های تهران روی بیاورند. قابل ذکر است که کودکان مهاجر عمدتاً مصروف جمع‌آوری زباله هستند. برخی از این کودکان بی‌سرپرست یا از خانواده‌های کم‌‌درآمد هستند که به دلیل بحران اقتصادی در افغانستان به ایران رفته‌اند. در حال حاضر روند اخراج مهاجران از ایران جریان دارد. این کشور تصمیم دارد حدود دو میلیون مهاجر را اخراج کند. روند اخراج مهاجران افغان از کشورهای همسایه در حالی ادامه دارد که نبود فرصت‌های شغلی و محدودیت‌های وضع‌شده، شهروندان افغانستان را به مهاجرت واداشته است. قابل ذکر است که پس از تسلط دوباره‌ی حکومت فعلی بر افغانستان شمار زیاد فعالان مدنی، مدافعان حقوق بشر و حقوق زن، خبرنگاران، دگرباشان جنسی، نظامیان پیشین و افغان‌هایی که با نیروهای خارجی در افغانستان همکار بودند، به دلیل هراس از انتقام‌جویی و یا هم رسیدگی به درخواست‌های پناهندگی‌شان به کشورهای اروپایی و آمریکایی به پاکستان و ایران رفته‌اند که برخی از آنان هنوز هم منتظر طی مراحل درخواست‌های پناهندگی‌شان اند.

وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت سرپرست اعلام کرده است که در جریان نزدیک به چهار سال گذشته، بیش از ۵ میلیون و ۹۷ هزار شهروند افغانستان که در کشورهای همسایه زندگی می‌کردند، به کشور بازگشته‌اند. عبدالمطلب حقانی، سخنگوی این وزارت امروز (یک‌شنبه، ۱۱ جوزا) با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که روند بازگشت مهاجران در ماه‌های اخیر نیز ادامه داشته و تنها در دو ماه گذشته بیش از ۲۰۰ هزار مهاجر اهل افغانستان، از پاکستان، ایران و ترکیه به کشور برگشته‌اند. همچنین کمیشنری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان نیز در تازه‌ترین گزارشش خود اعلام کرده بود که در دو ماه گذشته، بیش از ۵۰۰ هزار شهروند افغانستان از ایران و پاکستان اخراج شده‌اند. این سازمان افزوده است که بسیاری از بازگشت‌کنندگان با مشکلات جدی مانند بیکاری، نداشتن سرپناه، محدود بودن دسترسی به خدمات صحی و آموزشی و کمبود کمک‌های اضطراری مواجه‌ هستند. کمیشنری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان از جامعه‌ی جهانی خواسته است تا حمایت‌های مالی و بشردوستانه خود را به افغانستان افزایش دهند تا زمینه اسکان پایدار و ادغام موفق مهاجران بازگشتی در جامعه فراهم شود. این سازمان تاکید کرده است که بدون پشتیبانی مستمر، میلیون‌ها انسان که به کشور خود بازمی‌گردند، در معرض خطر فقر شدید، بی‌خانمانی و ناامنی قرار دارند. قابل ذکر است که پاکستان از اول اپریل سال جاری میلادی روند اخراج اجباری مهاجران افغانستان را آغاز کرد و افراد بدون اسناد و دارندگان کارت شهروندی افغانستان را اخراج می‌کند. براساس آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت، تا اکنون بیش از ۱۳۰ هزار مهاجر از پاکستان اخراج و به افغانستان بازگشته‌اند.

در ادامه‌ی اخراج مهاجران از پاکستان و ایران، بیش از ده سازمان فرهنگی و رسانه‌ای بین‌المللی و داخلی با نشر یک اعلامیه‌ی مشترک، خواستار توقف «اخراج دسته‌جمعی و خودسرانه‌ی» مهاجران افغانستان از پاکستان شدند. این سازمان‌ها با نشر اعلامیه‌ای گفته‌اند که نویسندگان، هنرمندان، خبرنگاران و مدافعان حقوق‌ بشر، در صورت اخراج به افغانستان همچنان با تهدیدهای جدی، از جمله بازداشت خودسرانه، شکنجه، کشته شدن و حتی زندان مواجه خواهند شد. انجمن بین‌المللی قلم، گزارشگران بدون مرز، کمیته‌ی حفاظت از خبرنگاران، انجمن بین‌المللی زنان در رادیو و تلویزیون، شبکه بین‌المللی شهرهای پناهگاه (آیکورن)، سازمان «ارتباط هنرمندان در معرض خطر»، «فری‌پرس ان‌لیمتید»، «فرانت‌لاین دیفندرز»، «ایندیکس آن سینسورشیپ»، نی، خبرنگاران افغانستان در تبعید در آمریکای شمالی و جنوبی، انجمن‌های قلم افغانستان، آمریکا، آلمان و ناروی از جمله امضاکنندگان این اعلامیه می‌باشند. در ادامه آمده است: «در میان افرادی که بیش از همه در معرض خطر پیگرد قرار دارند، نویسندگان، خبرنگاران، هنرمندان و مدافعان حقوق بشر هستند که همچنان با تهدیدهای جدی، از جمله بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه و زندان روبرو هستند.» این سازمان‌ها تاکید کردند: «زنان و دخترانی که به افغانستان بازگردانده می‌شوند نیز با سطوح بی‌سابقه‌ای از سرکوب در تمامی جنبه‌های زندگی‌شان مواجه خواهند شد که مصداق آپارتاید “جنسیتی” است.» این سازمان‌ها گفته‌اند که بسیاری از مهاجران افغانستان که پس از تسلط حکومت سرپرست به پاکستان رفته‌اند، برنامه داشتند که به کشورهای امن مهاجرت کنند، اما تعلیق مسیرهای ویزای بشردوستانه و عدم حمایت کافی از شهروندان در معرض خطر افغانستان در کشورهای مختلف جهان، از جمله ایالات متحده، بریتانیا و آلمان، باعث شده است که بسیاری از آنان در شرایط ناامن و بی‌ثبات گرفتار شوند. در اعلامیه آمده است که برنامه‌ی اخراج دسته‌جمعی و اجباری مهاجران از پاکستان برای بیش از یک میلیون پناهنده و پناه‌جوی اهل افغانستان، موج تازه‌ای از ترس را ایجاد کرده است. قابل ذکر است که پاکستان از اول اپریل سال جاری میلادی روند اخراج اجباری مهاجران افغانستان را آغاز کرد و افراد بدون اسناد و دارندگان کارت شهروندی افغانستان را اخراج می‌کند. براساس آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت، تا اکنون بیش از ۱۳۰ هزار مهاجر از پاکستان اخراج و به افغانستان بازگشته‌اند.

کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهند‌گان اعلام کرده است که تنها در ماه اپریل سال جاری میلادی، ۲۸۰ هزار مهاجر افغانستانی از کشورهای ایران و پاکستان اخراج شده‌اند. شبکه خبری الجزیره امروز (سه‌شنبه، ۶ جوزا) به نقل از «یو‌ان‌اچ‌سی‌آر» گزارش داده است که بحران رو به وخامتی در افغانستان در حال شکل‌گیری است که از اخراج اجباری مهاجران از پاکستان و ایران سرچشمه می‌گیرد. در گزارش آمده است که بازگشت‌کنند‌گان تمام دارایی‌های خود را از دست داده‌اند و اکنون با آینده‌ای پرخطر مواجه هستند. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهند‌گان تاکید کرده است که ایران و پاکستان سال‌ها میزبان ۵.۲۵ میلیون مهاجر افغانستانی بوده‌اند، اما در ماه‌های اخیر، هر دو کشور خود با بحران اقتصادی روبرو شده‌اند. این در حالی است که بازگشت‌کنندگان با خطرات جدی امنیتی و نقض حقوق خود در افغانستان مواجه‌اند. در گزارش این سازمان بین‌المللی آمده است: «اقلیت‌های قومی و مذهبی، فعالان حقوق بشر و روزنامه‌نگاران نیز در هنگام بازگشت با تهدیدهای بیشتری روبه‌رو هستند.» کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهند‌گان گفته است که برای حمایت از بازگشت‌کنندگان در بخش‌های سرپناه، کمک نقدی، خدمات صحی و غذا به ۶۰ میلیون دالر نیاز دارد. باید گفت که پاکستان از نزدیک به دو ماه به این‌سو مرحله دوم اخراج اجباری مهاجران افغانستان را نیز روی دست گرفته که طی آن، هزاران شهروند افغانستان از این کشور با اجبار به افغانستان برگشت داده شده‌اند. در این میان مهاجران بازگشته از برخورد نادرست، زشت و خلاف ارزش‌های انسانی توسط پولیس پاکستان نیز سخن می‌زنند.

کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که در یک هفته‌ی گذشته، ۳ هزار و ۶۵ مهاجر به افغانستان بازگشته‌اند که ۴۹ درصد آنان زنان و دختران بوده‌اند. این سازمان روز گذشته (یک‌شنبه، ۴ جوزا) با نشر گزارشی گفته است که این مهاجران از کشورهای پاکستان، ایران و تاجیکستان به افغانستان بازگشته‌اند و برای شماری از این بازگشت‌کنندگان، به‌ویژه زنان و دختران، کمک‌های بشردوستانه نیز ارائه شده است. در گزارش آمده است که از میان بازگشت‌کنندگان، ۳۶ درصد تحت سرپرستی زنان قرار دارند، زنانی که نه‌تنها بار اصلی خانواده را به دوش می‌کشند، بلکه در شرایطی بازمی‌گردند که امکانات اولیه‌ی زندگی، خدمات حمایتی و حقوق ابتدایی‌شان در این کشور محدود یا از آن‌ها سلب شده است. قابل ذکر است که روند بازگشت اجباری مهاجران افغانستانی از پاکستان از آغاز اپریل سال جاری میلادی، وارد مرحله‌ی دوم شده و با وجود هشدارهای نهادهای بین‌المللی، هم‌چنان ادامه دارد. پیشتر، سازمان‌های حقوق بشری نسبت به بازگشت اجباری زنان و دختران هشدار داده و تاکید کرده‌اند که بازگرداندن آنان به کشوری که از حق آموزش، کار و حضور اجتماعی محروم‌اند، نقض جدی حقوق بشر به شمار می‌رود. پاکستان که میزبان یکی از بزرگترین جمعیت پناه‌جویان کشور در درازمدت بوده است، در بحبوحه تیرگی روابط دوجانبه با حکومت فعلی و افزایش نگرانی‌های امنیتی، تصمیم به اخراج مهاجران بدون مدرک کشور گرفته است. با این حال، چالش‌های سیاسی و اقتصادی داخلی، با تأثیرات بلندمدت بر ثبات اجتماعی، باعث دشواری‌های بیش‌تر برای مهاجران بازگشته و جامعه افغانستان شده است. باید گفت که پاکستان از نزدیک به دو ماه به این‌سو مرحله دوم اخراج اجباری مهاجران افغانستان را نیز روی دست گرفته که طی آن، هزاران شهروند افغانستان از این کشور با اجبار به افغانستان برگشت داده شده‌اند. در این میان مهاجران بازگشته از برخورد نادرست، زشت و خلاف ارزش‌های انسانی توسط پولیس پاکستان نیز سخن می‌زنند.

محمد نصیری، مدیرکل بهزیستی تهران درتازه‎‌ترین اعلام کرده است که بیش از ۳۰۰ کودک کار مهاجر افغانستانی طی دو ماه با خانواده‌های‌شان به کشورشان بازگردانده شده‌اند. محمد نصیری این اظهارات را در گفتگو با خبرگزاری ایرنا مطرح کرده و گفته است که ۸۵ درصد کودکان کار که طی دو ماه در طرح «ساماندهی و حمایت از کودکان کار» شناسایی شده، از مهاجران غیرمجاز هستند. او از کشور خاصی در این گفتگو نام نبرده است، اما ایران به شهروندان خارجی که عمداً مهاجران افغانستان هستند، «اتباع» می‌گوید. آقای نصیری تاکید کرده است که کودکان شناسایی‌شده در این طرح به همراه خانواده‌هایشان با هماهنگی نیروی انتظامی، اداره کل اتباع و حمایت فنی یونیسف و پس از طی فرایند قانونی به کشور مبدأ بازگردانده شدند. مدیرکل بهزیستی تهران افزوده است که بخش قابل توجهی از خانواده‌های کودکان خارجی نیازمند هستند و برای این خانواده‌ها، با حمایت یونیسف، مدل حمایتی جدیدی طراحی شده که به‌زودی در روز جهانی مقابله با کار کودک رونمایی می‌شود. قابل ذکر است که کودکان مهاجر عمدتاً مصروف جمع‌آوری زباله هستند. برخی از این کودکان بی‌سرپرست یا از خانواده‌های کم‌‌درآمد هستند که به دلیل بحران اقتصادی در افغانستان به ایران رفته‌اند. در حال حاضر روند اخراج مهاجران از ایران جریان دارد. این کشور تصمیم دارد حدود دو میلیون مهاجر را اخراج کند. روند اخراج مهاجران افغان از کشورهای همسایه در حالی ادامه دارد که نبود فرصت‌های شغلی و محدودیت‌های وضع‌شده، شهروندان افغانستان را به مهاجرت واداشته است. قابل ذکر است که پس از تسلط دوباره‌ی حکومت فعلی بر افغانستان شمار زیاد فعالان مدنی، مدافعان حقوق بشر و حقوق زن، خبرنگاران، دگرباشان جنسی، نظامیان پیشین و افغان‌هایی که با نیروهای خارجی در افغانستان همکار بودند، به دلیل هراس از انتقام‌جویی و یا هم رسیدگی به درخواست‌های پناهندگی‌شان به کشورهای اروپایی و آمریکایی به پاکستان و ایران رفته‌اند که برخی از آنان هنوز هم منتظر طی مراحل درخواست‌های پناهندگی‌شان اند.

آسیا پلتفرم درتازه‌ترین مورد هشدار داده است که بیش از یک میلیون مهاجر افغانستانی که در ماه‌های اخیر از پاکستان برگشته‌اند، در صورت نبود حمایت فوری، در معرض خطر بی‌جاشدگی ثانویه و بحران انسانی قرار دارند. این نهاد با نشر اعلامیه‌ای گفته است که بازگشت‌کنندگان از کشورهای همسایه و به ویژه پاکستان، عمدتاً به‌طور اجباری، وارد کشوری می‌شوند که از پیش با فقر گسترده، فروپاشی اقتصادی و کم‌بود شدید منابع مواجه است. در اعلامیه آمده است: «افغانستان در گذشته بزرگ‌ترین بحران بی‌جاشدگی داخلی در آسیا را تجربه کرده است. حالا با موج بازگشت اجباری، یکی از بزرگ‌ترین تغییرات جمعیتی در سال‌های اخیر را از سر می‌گذراند.» نهاد آسیا پلتفرم در اعلامیه‌اش هشدار داده است که نبود زمین، سرپناه، سندهای قانونی، فرصت‌های شغلی و خدمات آموزشی و درمانی برای بازگشت‌کنند‌گان، زمینه‌ساز فاجعه‌ای انسانی و ناآرامی‌های بیشتر خواهد شد. همچنین این سازمان از تمامی کشورها، نهادها و سازمان‌های ذی‌ربط خواسته است که اصول بازگشت داوطلبانه، امن و با کرامت را رعایت کرده و با یک پاسخ منطقه‌ای هماهنگ، از حقوق پناهند‌گان و بازگشت‌کنند‌گان حمایت کنند. پاکستان که میزبان یکی از بزرگترین جمعیت پناه‌جویان کشور در درازمدت بوده است، در بحبوحه تیرگی روابط دوجانبه با حکومت فعلی و افزایش نگرانی‌های امنیتی، تصمیم به اخراج مهاجران بدون مدرک کشور گرفته است. با این حال، چالش‌های سیاسی و اقتصادی داخلی، با تأثیرات بلندمدت بر ثبات اجتماعی، باعث دشواری‌های بیش‌تر برای مهاجران بازگشته و جامعه افغانستان شده است. باید گفت که پاکستان از نزدیک به دو ماه به این‌سو مرحله دوم اخراج اجباری مهاجران افغانستان را نیز روی دست گرفته که طی آن، هزاران شهروند افغانستان از این کشور با اجبار به افغانستان برگشت داده شده‌اند. در این میان مهاجران بازگشته از برخورد نادرست، زشت و خلاف ارزش‌های انسانی توسط پولیس پاکستان نیز سخن می‌زنند.