سیگار یا دفتر سرمفتش ویژه‌ی ایالات متحده آمریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار) از ادامه‌ی محدودیت‌های حکومت سرپرست بر زنان و دختران در افغانستان انتقاد کرده و گفته است که ادامه این وضعیت، سبب افزایش مرگ و میر مادران در کشور خواهد شد. سیگار امروز (چهارشنبه، ۲۳ عقرب) با استناد به گزارش‌های ملل متحد گفته است که محدودیت‌های کنونی حکومت فعلی بر حقوق زنان دختران، مادران افغانستانی را بیشتر در معرض خطر قرار داده است. این نهاد با ابراز نگرانی گفته است که ممنوعیت ۱.۱ میلیون دانش‌آموز دختر از رفتن به مکتب و کم از کم ۱۰۰ هزار دانشجوی زن از دانشگاه‌ها، سبب افزایش ۴۵ درصدی در زایمان زود هنگام و افزایش ۵۰ درصدی در مرگ‌ومیر مادران خواهد شد. در گزارش آمده است: «افغانستان برای سال‌های متمادی یکی از بدترین ریکاردهای صحت مادران را در جهان داشته است. تا سال ۲۰۲۰، تحت حکومت جمهوری اسلامی، افغانستان با داشتن ۶۲۰ مرگ‌ومیر در هر ۱۰۰هزار زایمان، هشتمین آمار بلند مرگ و میر مادران را در سطح جهانی داشت.» سیگار با اشاره به گزارش‌های اخیر نهادهای بین‌المللی به ویژه سازمان ملل متحد گفته است که ۲۰ هزار زن در افغانستان تنها در هر ماه در محلات دور دست که دسترسی به امکانات صحی در آن مناطق بسیار اندک است، طفل به دنیا می‌آورند. در ادامه آمده است که در حال حاضر تنها، ۶۷ درصد زایمان‌ها در افغانستان در مراکز صحی و تحت نظر قابله‌ها انجام می‌شود. دفتر سرمفتش ویژه ایالات متحده در امور بازسازی افغانستان در حالی از افزایش مرگ‌ومیر مادران در افغانستان ابراز نگرانی کرده است که اخیراً صندوق جمعیت سازمان ملل گفت که در هر دو ساعت، یک مادر به علت عوارض قابل پیشگیری مرتبط به حاملگی و زایمان در این کشور جان می‌بازند. این نهاد به تاریخ (۱۴ عقرب) در گزارشی افغانستان را یکی از دشوارترین کشورها برای مادران عنوان کرد و گفته بود که زنان افغانستان در هنگام بارداری و زایمان، مشکلات زیادی را متحمل می‌شوند. نگرانی‌ها از افزایش مرگ و میر مادران در هنگام ولادت در افغانستان در حالی مطرح می‌شود که با مسلط شدن حکومت فعلی بر افغانستان و کاهش کمک‌های جامعه‌ی جهانی، نظام صحی کشور در پرتگاه سقوط قرار گرفته است. همچنین سازمان جهانی صحت هشدار داده بود که اگر کمبود بودجه در سیستم مراقبت‌های بهداشتی ادامه یابد، دسترسی ۷.۶ میلیون نفر به کمک‌های بهداشتی ضروری و نجات دهنده در افغانستان قطع خواهد شد. به گفته‌ی این سازمان، به ۴۲۳ میلیون دالر برای فراهم‌آوری خدمات صحی در افغانستان در سال‌های ۲۰۲۴ - ۲۰۲۵ نیاز است.

انجمن خوش‌نویسان هرات از برگزاری نمایشگاه پنج‌روزه‌ تحت عنوان «حدیث دوست» با حضور زنان در این ولایت خبر داده است. جلیل احمد توانا، رییس انجمن خوشنویسان هرات روز گذشته (سه‌شنبه، ۲۲ عقرب) به رسانه گفت که این نمایشگاه به هدف زنده نگه‌داشتن خط اسلامی و اصیل هرات با حضور خوش‌نویسان و هنرمندان برگزار شده است. آقای توانا تاکید کرد که در این نمایشگاه ۴۹ اثر از انواع مختلف خط‌های نستعلیق، نستعلیق شکسته و خط کوفی قرن اول، از سوی امان‌الله پویا، هنرمندی از هرات، خلق شده و به نمایش گذاشته شده است. در ادامه آمده است که نمایشگاه «حدیث دوست» که در سالون علامه صلاح‌الدین سلجوقی برگزار شده، پنج روز به طول می‌انجامد و دو روز آن به خانم‌ها اختصاص داده شده است. از سوی دیگر، حیات‌الله مهاجر فراهی، معین نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت سرپرست گفته است که این گروه در تلاش است تا هنرهای اصیل اسلامی را زنده نگه دارد و برای تشویق هنرمندان، زمینه برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی را فراهم کند. این در حالی است که پس از تسلط حکومت سرپرست، محدودیت‌های زیادی بر هنرمندان وضع شده و شماری از آنان به دلیل همین محدودیت‌ها به فعالیت‌های هنری خود پایان داده‌اند. در حالی آثار خوش‌نویسان به نمایش گذاشته‌اند که حکومت در بیش از سه سال گذشته، محدودیت‌های شدیدی علیه دختران و زنان وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان به مکتب و دانشگاه نمی‌توانند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

برنامه جهانی غذا (WFP) در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که ۱۴.۸ میلیون شهروندان افغانستان در زمستان پیش‌رو به کمک‌های فوری نیاز دارند. این نهاد امروز (دوشنبه، ۲۱ عقرب) با نشر گزارش ماه اکتوبر خود گفته است که ناامنی غذایی در افغانستان نسبت به سال ۲۰۲۳ میلادی کاهش یافته است. در گزارش آمده است که با نزدیک شدن زمستان برنامه جهانی غذا، ۸۵ درصد از منابع غذایی مورد نظر خود را برای نیازمندان در افغانستان زیر سلطه حکومت سرپرست فراهم کرده است. در ادامه آمده است که این نهاد بین‌المللی کمک‌های زمستانی خود را برای حمایت از امنیت غذایی ۶.۲ میلیون آسیب‌پذیر در کشور افزایش می‌دهد. برنامه جهانی غذا تاکید کرد که تا اکنون برای ۲.۶ میلیون نیازمند کمک شده است. همچنین در بخشی از گزارش آمده است که از آغاز سال جاری میلادی الی ماه اکتوبر حدود ۱۱.۶ میلیون تن با ناامنی غذایی روبرو بودند. این سازمان می‌گوید که این نهاد برای حمایت از افراد آسیب‌پذیر در افغانستان به ۷۸۷ میلیون دالر نیاز دارد. در ادامه آمده است که برنامه جهانی غذا به هدف رسید‌گی به افراد نیازمند در فصل زمستان، تا اکنون ۵۲ هزار و ۶۱۰  تُن مواد غذایی را برای ۱.۵ میلیون تن در ولایت‌های که گواه برف‌باری شدید است، ارسال کرده است. در گزارش برنامه جهانی غذا آمده است که ولایت‌های بدخشان، بامیان، غور و دایکندی برای ارسال مواد غذایی در اولویت این نهاد بین‌المللی قرار دارد. همچنین برنامه جهانی غذا پیش‌بینی کرده است که در سال ۲۰۲۵ حدود ۳.۵ میلیون کودک زیر پنج سال و ۱.۱۵ میلیون زن باردار و شیرده از سوءتغذیه حاد رنج خواهند برد. برنامه جهانی غذا با اشاره به قانون امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست افزوده است که تأمین امنیت کارمندان زن از اولویت‌های این نهاد است. این در حالی است که چند روز پیش نیز برنامه جهانی غذا بحران اقلیمی را یک «واقعیت تلخ» افغانستان عنوان کرده بود.

برنامه جهانی غذا درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که شرایط درآمدزایی برای زنان در افغانستان با گذشت زمان دشوارتر شده است. این سازمان با نشر پیامی گفته است که به دلیل محدودیت‌های حکومت سرپرست افغانستان، زنان و دختران از سه سال به این طرف از بسیاری مشاغل ممنوع و از کار در موسسات غیردولتی و آموزش محروم شده‌اند. سازمان جهانی غذا ویدیویی را پخش کرد که دشواری‌های زنان افغانستانی را برای کسب درآمد نشان می‌دهد. این ویدیو زنی را نشان می‌دهد که با خواهرانش نانوایی خانگی را راه‌اندازی کرده و برای دو هزار کودک در مکاتب، تحت حمایت سازمان جهانی غذا نان می‌رسانند. در ادامه آمده است که ممنوعیت کار و محرومیت زنان خانواده‌ها را تحت فشار اقتصادی قرار داده است و زنان با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند. در حالی سازمان ملل از دشواری معیشتی زنان افغانستان سخن می‌گوید که حکومت فعلی بیشتر از سه سال است که زنان و دختران را از رفتن به مکاتب و دانشگاه‌ها محروم کرده‌ است. باید گفت که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

یوناما یا نمایندگی سیاسی سازمان ملل متحد در افغانستان از کمبود آموزگاران زن در سراسر کشور طی سال‌های آینده هشدار داده است. این نهاد با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری فیسبوک‌اش  هشدار داده است که با تقاعد بیش از ۱۱ هزار آموزگار زن تا سال ۲۰۳۰ میلادی، افغانستان با کمبود شدید آموزگاران زن مواجه خواهد شد. در ادامه آمده است که با تقاعد این تعداد از آموزگاران، جایگزینی برای آن‌ها وجود ندارد. یوناما تاکید کرده است که کاهش تعداد آموزگاران زن باعث خواهد شد که شمار بیشتری از دختران از دسترسی به آموزش با کیفیت محروم شوند. نمایندگی سیاسی سازمان ملل متحد در افغانستان افزوده است که آینده‌ی آموزشی برای دختران طی سال‌های آینده با چالش‌های بیشتری روبرو خواهد شد. این نهاد بر اهمیت حمایت از آموزگاران زن در افغانستان تاکید کرده است. یوناما نقش کلیدی آموزگاران را در تربیت و تجهیز دانش‌آموزان، اعم از دختران و پسران، به دانش و مهارت‌های ضروری برای ساختن آینده‌ای بهتر یادآور شده است. در اعلامیه آمده است، در شرایطی‌که حکومت سرپرست محدودیت‌های گسترده‌ای بر آموزش دختران اعمال کرده است، جامعه‌ی جهانی و نهادهای بین‌المللی باید بیشتر از هر زمان دیگر از آموزگاران افغانستان حمایت کنند تا امکان ادامه‌ی تحصیل برای دختران و پسران فراهم شود و دستاوردهای آموزشی کشور حفظ شود. این در حالی است که با گذشت بیش از سه سال، دختران از آموزش متوسطه و لیسه محروم هستند و همچنین دانشگاه‌ها هم به‌روی زنان و دختران مسدود مانده است. مسوولان حکومت فعلی در اوایل ممنوعیت آموزش و تحصیل زنان و دختران را موقتی گفته بودند؛ اما با گذشت بیش از سه سال، این گروه همچنان به این ممنوعیت مصمم هستند.

صندوق جمعیت سازمان ملل متحد اعلام کرده است که افغانستان یکی از دشوارترین مکان‌ها در جهان برای زایمان زنان است و هر دو ساعت یک مادر به دلیل عوارض قابل پیش‌گیری باروری جان خود را از دست می‌دهد. این نهاد با نشر گزارشی گفته است که زنان و دختران افغانستانی با چالش‌های ناشی از جنگ طولانی‌مدت و محدودیت‌های حکومت سرپرست روبرو هستند. در گزارش آمده که سازمان جهانی جمعیت در حال ارائه‌ی خدمات به زنان و دختران است تا دسترسی آنان به مراقبت‌های بهداشتی، حمایت و فرصت‌هایی که شایسته‌اش هستند، فراهم شود. به گفته‌ی صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، زیرساخت‌های شکننده‌ی بهداشت و درمان و همچنان دسترسی محدود به خدمات بهداشتی و باروری، به‌ویژه در مناطق روستایی، خطرهای جدی را برای مادران و نوزادان در افغانستان ایجاد می‌کند. در گزارش آمده است که در سه سال گذشته، بحران طولانی‌مدت افغانستان با بی‌ثباتی گسترده اقتصادی، محدودیت‌های اعمال‌شده بر کار و تحصیل زنان، بازگشت اجباری مهاجران و جابه‌جایی‌های گسترده، تشدید یافته است. این نهاد تاکید کرده است که در سراسر کشور در هر ماه به بیش از یک میلیون نفر، خدمات بهداشتی ارائه کرده است. همچنین پیو اسمیت، مدیر منطقه‌ای صندوق جمعیت سازمان ملل برای آسیا و اقیانوسیه گفته است: «تنها در سال جاری، صندوق جمعیت سازمان ملل به بیش از ۶۶۰ هزار جوان افغانستانی، که ۸۰ درصد آنان زن هستند، از طریق برنامه‌های ارتباطی ویژه‌ی جوانان کمک کرده است. این برنامه‌ها خدمات بهداشتی و حمایت معیشتی از جمله توسعه‌ی مهارت‌ها را برای جوانان فراهم می‌کند.» در ادامه آمده است که تغییرهای آب‌هوایی نیز وضعیت اضطراری در افغانستان را تشدید کرده است. رویدادهای شدید آب‌وهوایی دسترسی زنان و دختران به خدمات بهداشتی را به‌طور جدی تحت تاثیر قرار داده است. سیلاب‌های اخیر جان افراد را گرفته و برخی از جوامع را از خدمات حیاتی بهداشتی مادران و باروری محروم کرده است. آقای اسمیت می‌گوید که این نهاد برای گسترش کمک‌رسانی به زنان و دختران در سراسر افغانستان به منابع بیش‌تری ضرورت دارد. سازمان جمعیت جهانی همچنان از جامعه‌ی جهانی می‌خواهد که در کنار زنان و جوانان افغانستانی بایستد. سازمان جهانی جمعیت در حالی از مرگ‌ومیر مادران در افغانستان خبر می‌دهد که پیش از این اتحادیه‌ی اروپا نیز از این وضعیت در افغانستان نگرانی کرده بود. باید گفت که افغانستان از سال‌ها به این‌سو که به‌دلیل نظام بهداشت ضعیف، بالاترین نرخ مرگ‌ومیر زنان در هنگام زایمان را دارد.

مسوولان بخش سرطان شفاخانه حوزوی ولایت هرات می‌گویند که تعداد بیماران مبتلا به سرطان در این ولایت ۴۰ درصد افزایش یافته است. داکتر فاروق احمد صدیقی، مسوول بخش بیماران سرطانی شفاخانه حوزوی هرات گفته است که از آغاز سال جاری تا اکنون چهار هزار نفر به این بخش مراجعه کرده‌اند که از این میان، ۵۰۰ نفر به عنوان بیماران سرطانی تشخیص داده شدند. آقای صدیقی تاکید کرد که تعداد مبتلایان به سرطان در میان زنان و مردان تقریباً مساوی است و متأسفانه این بیماری در میان مردم هرات در حال افزایش می‌باشد. وی افزود که از بانوان مراجعه‌کننده، حدود ۲۰ درصد به سرطان سینه مبتلا بوده‌اند. مسوول بخش بیماران سرطانی شفاخانه حوزوی هرات گفته است که جراحی و شیمی درمانی در این شفاخانه انجام می‌شود، اما شعاع درمانی در افغانستان هنوز به طور کامل فراهم نشده است. براساس معلومات این شفاخانه، در حال حاضر، ۱۸ بستر فعال برای بیماران سرطانی در شفاخانه حوزوی هرات وجود دارد و نیاز به ساخت یک شفاخانه جدید با ظرفیت ۵۰ درصد بیشتر به شدت احساس می‌شود. همچنین مراجعه‌کنندگان خواهان توجه بیشتر حکومت به بیماری سرطان هستند و تاکید می‌کنند که باید امکانات کافی در این بخش فراهم شود تا نیازی به درمان در خارج از کشور نباشد. باید گفت که بیماری سرطان یکی از بیماری‌های نسبتا ناعلاج است که بالاترین میزان مرگ و میر را در جهان به خود اختصاص داده است. براساس گفته‌های سازمان جهانی صحت، نیاز به اقدامات فوری و مؤثر در این زمینه احساس می‌شود. بربنیاد گزارش‌ها با تسلط حکومت سرپرست خدمات صحی در سراسر افغانستان و به ویژه برای زنان با محدودیت‌های شدید مواجه شده است.

کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگی در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که ۲۰ زن در ولایت دایکندی از دوره‌ی قابلگی دوساله فارغ شدند. این سازمان امروز (سه‌شنبه، ۱۵ عقرب) گفته است که این برنامه‌ی آموزشی با پشتیبانی اتحادیه اروپا، توسط کمیساریای عالی سازمان ملل و موسسه «خدمات اجتماعی و تخنیکی وطن» مدیریت می‌شود. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که هدف این برنامه مقابله با میزان بالای مرگ‌ومیر مادران و کودکان است. در ادامه آمده است که یک برنامه‌ی جدید آموزشی برای گروه دیگر از قابله‌ها آغاز شده است. برنامه‌ی آموزش قابلگی در ولایت بامیان نیز برگزاری شده است. این در حالی است که حکومت سرپرست افغانستان تحصیل زنان در دانشگاه‌ها و مکاتب بالاتر از صنف ششم را منع کرده است. با ادامه‌ی ممنوعیت تحصیل زنان، افغانستان با بحران کمبود پرسنل صحی زن مواجه می‌شود. در حال حاضر نیز مراکز صحی با کمبود داکتران زن مواجه‌اند. ولایت دایکندی، یکی از ولایات عقب‌مانده در مرکز افغانستان می‌باشد، مردم این ولایت و به ویژه زنان به خدمات صحی با کیفیت دسترسی ندارند.

منابع محلی می‌گویند که سه زن جوان طی ۲۴ ساعت گذشته در ولایت‌های فاریاب و هلمند به دلیل خشونت‌های خانوادگی خودکشی کردند. دست‌کم چهار منبع به رسانه گوهرشاد گفته‌اند که در رویداد نخست یک دختر ۱۸ ساله به نام عارفه در روستای «تخت زغن»، از مربوطات ولسوالی پشتون‌کوت ولایت فاریاب خودش را حلق‌آویز کرده و به زندگی‌اش پایان داده است. منبع گفت که عارفه متأهل بود و در خانه پدرش دست به خودکشی زده است. همچنین یک منبع دیگر گفت که یک دختر ۲۲ ساله دیگر بنام گل‌افزار در روستای «قلعه شاهان»، از مربوطات ولسوالی گرزیوان ولایت فاریاب خودکشی کرده است. منبع تاکید کرد که این دختر جوان نیز متأهل بود و با خوردن مواد زهری (مرگ موش) به زند‌گی‌ خود پایان داده است. در عین حال، منبع دیگر می‌گوید که یک دختر ۲۴ ساله طی ۲۴ ساعت گذشته در ولسوالی مارجی ولایت هلمند خودکشی کرده است. منابع دلیل خودکشی این سه زن را خشونت‌ و دعوای خانوادگی عنوان کرده‌اند. مسوولان حکومت سرپرست در ولایت فاریاب و هلمند تا اکنون در این باره اظهار نظری نکرده‎اند. باید گفت که میزان خودکشی زنان و دختران در سراسر افغانستان پس از تسلط حکومت فعلی به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته است. بیماری‌های روانی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی خودکشی‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.