بخش زنان سازمان ملل متحد برای افغانستان اعلام کرده است که زنان و دختران در افغانستان خواستار برخورداری از حقوق اولیه، برابری و کرامت انسانی هستند. این نهاد با باز نشرکردن گزارشی تحت عنوان «زنان توقف ناپذیر، جنبش زنان افغان» که از سوی این نهاد تهیه شده بود، نوشته است که زنان افغانستان همان حقوقی را میخواهند که همهی زنان در سراسر جهان میخواهند. در گزارش آمده است که زنان و دختران در افغانستان، خواستار برخورداری از حقوق اولیهی شان هستند. گزارش به نقل از زنان افغانستان نوشته است: «ما نمیخواهیم قلعهای در آسمان ساخته شود. ما حقوق اولیه خود را میخواهیم.» بخش زنان سازمان ملل متحد برای افغانستان نیز نوشته: «آنچه زنان افغانستانی میخواهند، همان چیزیست که همهی زنان میخواهند؛ زندگی به انتخاب خود، با برابری و کرامت داشته باشند.» این نهاد سازمان ملل متحد میگوید که هرچند حکومت فعلی در تلاش حذف زنان افغانستان از جامعه، فضای عمومی، آموزشی و بخشهای تصمیمگیری هستند؛ اما زنان این محدودیتها را نمیپذیرند و از تلاشهایشان دست بر نمیدارند. بخش زنان سازمان ملل متحد، پیش از این افغانستان را یکی از خطرناکترین کشورهای برای زنان و دختران توصیف کرده بود. این در حالی است که حکومت فعلی در نزدیک به سه سال گذشته، با صدور بیش از ۵۰ فرمان زنان و دختران را از تمام حقوقشان محروم کرده و آنان را از زندگی عمومی نیز حذف کرده است.

برچسب: زنان و دختران

مسوولان در اداره صحت روانی شفاخانه حوزوی هرات از افزایش نگرانکننده شمار زنان مبتلا به بیماریهای روانی خبر داده و میگویند که دستکم ۸۰ درصد مراجعهکنندگان شفاخانه رواندرمانی هرات را زنان و دختران تشکیل میدهند. سازمان ملل متحد با نشر گزارشی گفته است که از زمان بازگشت حکومت فعلی به قدرت در ماه اسد ۱۴۰۰، زنان و دختران در افغانستان با مشکلات عمیق و روزافزون روانی دستوپنجه نرم میکنند. یک داکتر در شفاخانه حوزوی هرات به دلایل امنیتی نخواست نامش در گزارش سازمان ملل فاش شود، گفت: «روزانه ۱۰۰ تن به مرکز رواندرمانی هرات مراجعه میکنند که از این میان ۸۰ درصد آن زنان و دختران هستند.» در گزارش آمده است که مشکلات اقتصادی، خشونتهای خانوادگی، آینده تاریک و محدودیت آموزش و کار، از عوامل افزایش بیماری روانی زنان عنوان میشوند. سازمان ملل به نقل از مرجان، یکی از بیماران گفت: «بیشتر حملات ناگهانی روانی را تجربه میکنم. قلب من ضعیف است و بیحال و سرگیچه دارم. ممنوعیت تحصیل مرا به افسردگی مبتلا کرده است.» وی گفت: «تا چی وقت زنان و دختران در چهاردیواری خانه محبوس باشند و با آینده تاریک دست و پنجه نرم کنند؟» مرجان با بیان اینکه چندبار تلاش کرده خودکشی کند، گفت که در دوره حکومت فعلی، پدرش او را به زور به شوهر داد و مجبور شد فعالیتهای مدنی و حقوق بشری را کنار بگذارد. این در حالی است که با برگشت حکومت فعلی به قدرت، زنان و دختران با محدودیتهای گستردهای روبرو شدهاند. دختران از رفتن به مکتب و دانشگاه و زنان از کارکردن در نهادهای غیردولتی داخلی و بینالمللی محروم شدهاند.

در ادامهی وضع محدودیت حکومت سرپرست علیه زنان و جنگ در افغانستان، ملالی هلمندی، رییس اجرایی شرکت تولید انرژی خورشیدی «هلمند سولر» اعلام کرد که ۴۷ سال جنگ در افغانستان، نقش مادران را بهعنوان ستون فقرات خانوادهها در کشور تضعیف کرده است. خانم هلمندی این اظهارات را در نشستی که به میزبانی سازمان ملل متحد در مورد حمایت از زنان کارآفرین در کشورهای درگیر جنگ در بحرین برگزار شده بود، مطرح کرده و گفته است که یک مادر در افغانستان بیشترین زمان را در رشد کودک میگذراند. او تاکید کرد: «من دریافتم که خانوادههای پایدارتر هستند که در آن مادران توانمند است، دانش دارد و به آنها [خانوادهها] فرصت داده میشود که کسب درآمد کنند و یک مادر در افغانستان بیشترین زمان را در رشد کودک میگذراند.» وی افزود که شرکت زیر اداره وی پس از تسلط دوباره حکومت سرپرست بر افغانستان، گلخانههایی را برای زنان آسیبدیده از جنگ و بحران ایجاد کرده است. همچنین حمید هیرمند، شوهر خانم هلمندی نیز در این نشست گفت که حدود ۸۰ درصد از زنان در افغانستان به دلیل جنگ و تحولات اخیر شغل خود را از دست دادند. سازمان ملل نشستی دو روزهای را به هدف حمایت از زنان سرمایهگذار و اهمیت سرمایهگذاری زنان در کشورهای درگیری جنگ در شهر منامه، پایتخت بحرین، برگزار کرده بود. در این نشست درکنار زنان کارآفرین اهل افغانستان، سرمایهگذاران زن از کشورهای الجزایر، عراق، سودان و فلسطین نیز حضور داشتهاند. این در حالی است که پس از تسلط حکومت فعلی بر افغانستان، محدودیتهای شدیدی علیه دختران و زنان وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان به مکتب و دانشگاه نمیتوانند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند. این رویکرد حکومت فعلی خانوادههای را که زنان نانآور آنان هستند، با مشکلات جدی اقتصادی روبهرو کرده است.

هیدر بار، معاون بخش زنان دیدبان حقوق بشر میگوید که حکومت سرپرست هیچ نوع علاقه و تعهدی نسبت به حقوق بشر بهویژه حقوق زنان و دختران افغانستان ندارد. خانم بار در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که حکومت فعلی در گذشت نیز هیچ تعهدی نسبت به دموکراسی نداشته بود. وی تاکید کرد: «آنچه که باید روشن بسازم، اینست که متأسفانه حکومت فعلی هرگز تعهدی نسبت به زنان افغانستان، مردم، دموکراسی، حقوق بشر و مسائل مربوط به آنها نداشته. حالا هم ندارد.» حکومت فعلی با تسلط دوباره بر افغانستان، بیشاز ۵۰ فرمان محدودکننده علیه زنان و دختران صادر کرده و اکنون در افغانستان زنان از حقوق اولیه خود از جمله حق آموزش، کار، سفر و تفریح و مشارکتهای سیاسی محروم هستند. حکومت سرپرست به دلیل وضع محدودیتها علیه زنان، از سوی کشورهای جهان به نقض حقوق بشر متهم است. اما حکومت فعلی همواره این ادعاها را رد کرده و گفته است که آنان حقوق زنان را مطابق به شریعت اسلامی تامین کرده است. باید گفت که حکومت در بیش از دو سال گذشته، محدودیتهای شدیدی علیه دختران و زنان وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان به مکتب و دانشگاه نمیتوانند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند.

پس از بسته شدن دروازههای مکاتب و دانشگاهها به روی دختران و ممنوعیت آنان از کار و فعالیت در ادارات دولتی و موسسات خارجی، زنان و دختران شاغل بیکار و خانهنشین شدند. در هرات اما دو بانوی جوان، پس از گذشت چندین ماه از وضع محدویتها بر کار و تحصیل دختران، تصمیم گرفتند به محدودیتها نه گفته و راه فراری از پستوی خانه برایشان پیدا کنند. مهتاب عبداللهی و حلیمه محمدی، دو بانوی جوان در هرات، از معدود دخترانی در افغانستان هستند که به محدویتها نه گفته و برای رسیدن به استقلالیت مالی، کارگاه تولید و فروشگاه لباسهای سنتی افغانی و لباسهای هزارگی «برند لباس سنتی شیرین» را راه اندازی کردند. این دو بانوی جوان که هر دو دانشجوی دانشگاه هرات بودند، پس از وضع محدودیتها و بسته شدن دروازههای دانشگاهها به روی دختران، به فکر راهاندازی کارگاه تولید و فروشگاه لباس شدند. آنان پس از چندماه برنامهریزی و پسانداز کردن پول، فعالیت کارگاه تولید و فروشگاه «برند لباس سنتی شیرین» را آغاز کردند. خانم عبداللهی، میگوید با آنکه راهاندازی کارگاه تولید لباس سرمایهی بیشتری نیاز داشت، اما آنان با سرمایهی اندک، کارشان را شروع کردند: «هر کدام ما ۱۰ هزار افغانی داشتیم. پولهای خود را روی هم گذاشتیم و کار «برند لباس سنتی شیرین» را شروع کردیم. با آنکه با ۲۰ هزار افغانی بیش از ۳ دست لباس نمیشد تهیه کرد.» [caption id="attachment_12929" align="aligncenter" width="664"] عکس ارسالی به رسانه گوهرشاد[/caption] این کارگاه تولید لباس سنتی افغانی، تنها دست مهتاب و حلیمه را نگرفت، آن دو به سرعت چند بانوی دیگری را نیز استخدام کردند تا آنان نیز بتوانند از این فرصت بهرهمند شوند و فعالیت کنند: «به جز ما دو نفر، ۷ خانم دیگر (برشکار، مهرهدوز، خیاط، عکاس، مدل، طراح و فروشنده) نیز در کنار ما مصروف کار شدهاند.» به نظر میرسد ابن بانوان برای تلاشهایشان دورنمای قشنگ و البته بزرگتری را ترسیم کرده اند. مسوول کارگاه تولید و فروشگاه «برند لباس سنتی شیرین» میگوید آنان قصد دارند، کار تولید لباسشان را تبدیل به «برند» جهانی کنند: «سه ماه میشود که روی طرح یک لباس جدید کار میکنیم. این کار ترکیبی از طرح لباس سنتی و جدید است. در روزهای آینده لباس طراحی شده ما وارد بازار خواهد شد. تمرکز ما بر روی تولید لباسهای بهروز و مدلهای جدید است تا از این طریق بتوانیم کار خود را در سطح جهانی گسترش دهیم.» بانو عبداللهی، میگوید با آنکه بیش از چندماه از راهاندازی کارگاهشان نمیگذرد، اما چندین سفارش از داخل و خارج از کشور داشته اند: «تا حالا سفارشهایی از ولایتهای کابل، هلمند، غور داشتیم، چند سفارش دیگر از کشورهای آمریکا و ایران نیز داشتیم.» او خواهان حمایت موسسات داخلی و خارجی از زنان تجارت پیشه است: «بزرگترین مشکل ما، مشکل اقتصادی است و البته مشکل بازار. اگر دستوبال ما باز باشد و اگر بازار مناسب باشد ما میتوانیم بهتر از این، کار کنیم. طرحهای جدیدی روی لباسهای تولیدی خود پیاده کنیم.» پیش از این نیز، شماری از زنان تجارت پیشه و کسبهکار هرات گفته بودند که حمایتهای بین المللی از زنان بشدت کاهش یافته و حمایتهای داخلی نیز بیشتر بر مردان متمرکز است تا بر زنان. با این حال خانم عبداللهی باورمند است که محدودیتها نمیاتواند سد راه او و کار آنان شود: «محدودیتها باعث میشود که آدمها بیشتر تلاش کنند. کار و تلاش، راههای فرار از تنگدستی است و البته راههای فرار از محدودیت. درست است که دروازههای مکاتب و دانشگاهها به روی ما [دختران] بسته است، اما این باعث نمیشود که در گنج خانه بنشینیم و زانوی غم بغل کنیم.» [caption id="attachment_12928" align="aligncenter" width="651"] عکس ارسالی به رسانه گوهرشاد[/caption] مسوول کارگاه تولید و فروشگاه «برند لباس سنتی شیرین»، خطاب به باقی دختران و زنان افغانستان میگوید: «شروع کنید، نه بگویید به محدودیتها. به هر چیزی که جلوی پیشرفت شما را میگیرد، نه بگویید. کافیست به خود باور داشته باشید، آن وقت است که میتوانید بحرانها را از سر راه خود بردارید. هیچ وقت تسلیم نشوید.» این در حالی است که تقریبا سه سال از قدرتگیری حکومت فعلی میگذرد. طی این مدت زنان از رفتن به دانشگاهها، مکاتب، فعالیت در موسسات، ادارات و سایربخشها محروم شدند. شرایطی که نابودی هزاران آرزوی زنان و دختران افغان را به همراه داشت و آنان را مجبور ساخت دست به انتخابهایی زنند که هرگز آن را تصور نمیکردند. با گذشت نزدیک به سال اما هیچ بهبودی در وضعیت حقوقی زنان و برداشته شدن محدودیتها ایجاد نشده است. گزارشگر: سینا

صندوق امانی ویژهی سازمان ملل متحد برای افغانستان گفته است که در افغانستان زنان و دختران با چالشهای نامتناسبی از جمله محدودیتهای حکومت سرپرست روبرو هستند و بر حفظ تمرکز بر سرمایهگذرای بر زنان و حمایت از آنان تاکید شود. این صندوق با نشر گزارشی نوشته است که صندوق امانی ویژهی سازمان ملل متحد از سال ۲۰۲۱ میلادی تا اکنون بیش از ۱.۶۷ میلیون زن را در سراسر افغانستان حمایت کرده است. در گزارش آمده است که سرمایهگذاری روی زنان و دختران در افغانستان بیش از هر زمان دیگری حیاتی است. در ادامه آمده است که مردم افغانستان در سالهای اخیر با مشکلهای فوق العادهای مواجه بودهاند. دههها درگیری همراه با بلایای طبیعی و تأثیرات تغییرات آبوهوایی، رنج بسیار زیادی را به همراه داشته است بهویژه برای زنان که حقوق آنان به میزان قابل توجهی تضعیف شده است. این صندوق نوشته است که برای رسیدگی به مسایل پیچیده، تلاش دارند که زنان را به عنوان عوامل تغییر مثبت توانمند کند. این نهاد تاکید کرد که زنان و دختران افغانستان با چالشهای بیسابقهای روبرو هستند و برابری جنسیتی در کار آنان نقش اساسی دارد. صندوق امانی ویژهی سازمان ملل متحد برای افغانستان تصریح کرد که با استفاده از رویکرد «توسط زنان، برای زنان» ابتکارات تحت رهبری زنان را اولویتبندی میکند و ابزارهای موفقیت را در اختیار آنان قرار میدهند. این صندوق، بیش از ۹۰ «خانه بهداشت خانواده» را ایجاد کرده است. کلینیکهای اجتماعی با کارکنان و قابلههای محلی که مراقبتهای بهداشتی ضروری باروری، مادر و کودک را ارائه میدهند. در بخش از این گزارش آمده است که نرخ باسوادی در میان زنان ۲۳ درصد است که این آمار در روستاهای کشورها حتا کمتر نیز میباشد. صندوق، استقلال اقتصادی برای زنان را مهم عنوان کرده و گفته است که شرکتهای کوچک و متوسط متعلق به زنان را هدف قرار میدهد. به سرمایه، مهارتها و بازار، زنان کارآفرین را حمایت میکند. این نهاد افزوده که بیش از ۷۰ درصد از شرکتهای کوچک و متوسط تحت حمایت صندوق متعلق به زنان است. صندوق امانی ویژهی سازمان ملل متحد برای افغانستان همچنان نوشته که کار سازمان ملل متحد در افغانستان مملو از چالشها، بهویژه محدودیتهاییست که بر نقش زنان در سازمانهای غیردولتی محلی و بینالمللی تأثیر میگذارد. این در حالی است که حکومت سرپرست کار زنان در نهادهای دولتی و غیردولتی را ممنوع کرده است.

فوزیه کوفی، عضو پیشین مجلس نمایندگان حکومت پیشین افغانستان و رییس حزب موج تحول میگوید که نشست سالانهی صلح نوبل فرصتی برای بلند کردن صدای زنان و دختران افغانستان میباشد، زیرا آنان از تمامی حقوق اساسی و انسانیشان محروم شدند. خانم کوفی گفت که زنان در افغانستان هر روز، پیشانی خود را در سنگ میگذارند و پیشانیشان میشکند و روز بعد آن را تعمیر میکنند و دوباره مبارزه را شروع میکنند. رییس حزب موج و تحول افغانستان تاکید کرد: «من فکر میکنم که زنان و دختران افغانستان، شایستهی برخی الگوها هستند؛ زیرا آنان باید زنی را ببینند که میتواند بر تغییر تأثیر بگذارد، بهطوری که آنان نیز شهامت مبارزه را داشته باشند.» خانم کوفی یکی از هشت سخنران اصلی در نشست امسال مرکز صلح نوبل در اسلو، پایتخت ناروی است. او در پیوند به نشست صلح نوبل، میگوید که این فرصتی است تا مشکلات زنان را بازگو کند و صدای آنان را به جهانیان برساند. مرکز صلح نوبل، نام سخنرانانی که قرار است در کنفرانس سالانهی آن صحبت کنند را منتشر کرد. فوزیه کوفی به نمایندگی و حمایت از حقوق زنان افغانستان به عنوان یکی از این سخنرانان معرفی شده است. براساس اعلام مرکز صلح نوبل، این نهاد ز طریق نشست سالانه، برندگان این جایزه، کارشناسان، تصمیمگیران و فعالان را گرد هم میآورد تا در مورد چالشها و بررسی راهحلها گفتگو کنند و عقبگردهای خطرناک حقوق زنان در سراسر جهان را برجسته کند. فوزیه کوفی در دو دوره به عنوان نمایندهی مردم بدخشان در مجلس نمایندگان حضور داشته و عضو پیشین هیات مذاکرهکنندهی صلح با حکومت سرپرست در دوحه بود. این در حالی است که پس از بازگشت حکومت فعلی به قدرت، زنان افغانستان در حال حاضر از تمامی حقوق اساسی خود محروم شدهاند، آنان از مکتب بازمانده و اجازهی کار در دفترهای خصوصی و دولتی را ندارند.

حنان حسن بلخی، رییس بخش شرق مدیترانهی سازمان جهانی صحت در دیدار با مقامهای حکومت سرپرست، بر حقوق آموزش زنان و دختران در این کشور تاکید کرده است. خانم بلخی در جریان هفتهی گذشته به کابل سفر کرده و با شماری از مقامهای حکومت فعلی از جمله، عبدالسلام حنفی، معاون اداری رییسالوزرا و قلندر عباد، وزیر صحت عامهی حکومت فعلی دیدار داشته است. وی با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که وی در کنار مسایل دیگر در مورد آموزش دختران نیز با مقامهای حکومت فعلی گفتگو کرده است. او آموزش زنان و دختران را نیاز حیاتی عنوان کرده و بر حق آموزش آنان تاکید کرده است. به گفتهی این مقام سازمان جهانی صحت، آموزش زنان بهطور قابل توجهی بر سلامت و رفاه عمومی مردم تاثیر میگذارد. خانم بلخی در این سفرش بر تضمین دسترسی عادلانه به مراقبتهای بهداشتی نیز تاکید کرده است. حنان بلخی تاکید کرد که سازمان جهانی بهداشت با جامعهی مدنی افغانستان در برنامههای بشردوستانه همکاری خواهد کرد. او افزود: «من به عنوان مدیر منطقهای، متعهد به حمایت بیشتر برای پیشبرد صحت افغانستان هستم.» باید گفت که حکومت سرپرست، پس از تسلط بر افغانستان، در نخستین اقدام شان آموزش زنان و دختران بالاتر از صنف ششم را ممنوع کرد. این حکومت در ادامه، دانشگاههای خصوصی و دولتی را نیز بهروی دختران مسدود کرد. حکومت فعلی باوجود خواستهای مکرر سازمانهای مختلف بینالملل، جامعهی جهانی و مردم افغانستان؛ فرمانهای محدود کننده بر زنان و دختران را لغو نکردهاند.

رینا امیری، نماینده ویژه ایالات متحده آمریکا در امور زنان و حقوق بشر افغانستان میگوید که حکومت فعلی باید محدودیتهای «فلجکننده» علیه زنان و دختران در افغانستان را حذف کند. خانم امیری با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود با قربانیان سیلابهای اخیر در سراسر افغانستان ابراز غمشریکی کرده است. او تاکید کرد که این سیلابها جان افراد زیادی را گرفته و خسارات قابل توجهی به بار آورده است. وی افزود که برای مقابله با ویرانیهای تغییرات آب و هوا (تغییرات اقلیمی) حکومت سرپرست باید از قدرت کُل جمعیت استفاده کرده و محدودیتهای فلج کننده علیه زنان و دختران را حذف کند. این در حالی است که در نتیجه سیلابهای ویرانگر اخیر در ولایتهای افغانستان به ویژه در بغلان تا اکنون ۸۰ نفر کُشته و زخمی شده که کودکان و زنان نیز در میان قربانیان این سیلابها هستند.

کرن دیکر، کاردار سفارت آمریکا برای افغانستان در قطر گفته است که واشنگتن هرگز از دفاع از حقوق زنان و دختران دست بر نمیدارد. خانم دیکر با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که با تام ویست، نماینده ویژه آمریکا و رینا امیری، نماینده ویژه این کشور در امور زنان و حقوق بشر برای افغانستان دیدار کرده است. او افزود: «ما هرگز از دفاع از حقوق شما (زنان و دختران افغانستان) دست بر نمیداریم.» وی میگوید که آنان در مورد کار زنان و دختران افغانستان در این دیدار گفتگو کردهاند. در حالی خانم دکر از حقوق زنان و دختران دفاع میکند که حکومت فعلی نزدیک به سه سال گذشته، محدودیتهای شدیدی علیه دختران و زنان وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان به مکتب و دانشگاه نمیتوانند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند.