فرحان حق، معاون سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد اظهارات تازه‌ی رهبر حکومت فعلی در مورد تطبیق حدود شرعی از جمله سنگسار علنی زنان را به شدت ناامیدکننده خوانده است. فرحان حق گفت که به تکرار نگرانی‌های خود را در مورد بدرفتاری با زنان تحت بسیاری از احکام حکومت فعلی ابراز کرده‌ و خواهان لغو آن فرمان‌ها شده‌ است. هبت‌الله آخندزاده، رهبر حکومت فعلی به تازگی در یک نوار صوتی خطاب به کشورهای غربی گفته است: «شما ممکن است آن را نقض حقوق زنان بنامید که ما به گونه‌ی علنی آن‌ها را به دلیل ارتکاب زنا سنگسار یا شلاق می‌زنیم زیرا با اصول دموکراتیک شما در تضاد است. همانطور که شما ادعا می‌کنید برای آزادی کل بشریت تلاش می‌کنید، من نیز همینطور. من نماینده خدا هستم و شما نماینده شیطان.» وی تاکید کرد: «ما به فشار بر آن ادامه خواهیم داد و به تلاش برای حقوق برابر زنان در افغانستان و در واقع در همه کشورها ادامه خواهیم داد.» رهبر حکومت سرپرست از ارزش‌های حقوق بشر غربی و آزادی زنان انتقاد کرده و گفته است که علمای دینی حکومت به طور مداوم در برابر غرب و شکل دموکراسی آن در افغانستان مقاومت خواهند کرد. پیش از این شماری از فعالان حقوق زن و مدافعان حقوق بشر نسبت به اظهارات رهبر حکومت فعلی و احتمال افزایش نقض حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان، در افغانستان اظهار نگرانی کردند. آنان هشدار داده‌اند: «اگر امروز با زنان افغانستان علیه تروریزم متحد نشوید، فردا همین تروریزم علیه شما متحد خواهد شد و جهان امروز نتیجه حمایت از این گروه را با چشم سر مشاهده می‌کند.» حکومت فعلی که در اگست ۲۰۲۱ به قدرت بازگشت، از آن زمان تاکنون صدها افغان از جمله زنان را به اتهامات مختلف از جمله «جرایم اخلاقی» در استدیوم‌های ورزشی در حضور هزاران تماشاچی شلاق زده است. دادگاه عالی حکومت حداقل چهار مرد را پس از محکومیت به قتل در محضر عام اعدام کرده‌ است.

گروه هنری دختران «نیما» با ارسال نامه‌ای سرگشاده به آدرس دفتر اولاف شولتس، صدراعظم آلمان از او خواسته‌اند که از حقوق زنان و دختران در افغانستان حمایت کند، زیرا افغانستان برای آن‌ها به یک قفس تبدیل شده و راهی برای رفتن و جایی برای زندگی کردن یا ماندن ندارند. این گروه هنری روز گذشته (دوشنبه، ۲۸ حوت) نامه‌ی سرگشاده را به آدرس دفتر اولاف شولتس، صدراعظم آلمان فرستاده و گفته‌اند که پس از تسلط حکومت سرپرست در افغانستان، تمامی روزنه‌های امید به‌روی زنان و دختران بسته شده است. آنان می‌گویند که حکومت فعلی مکاتب، دانشگاه‌ها، کار و حضور در اجتماع را از زنان و دختران افغانستان گرفته است. گروه دختران هنری نیما که تعدادشان به ۱۵ دختر هنرمند می‌رسد. در نامه آمده است که زنان و دختران افغانستان هر روز خود را زیر ظلم و شکنجه سپری می‌کنند و شاهد اعدام شهروندان، نکاح اجباری زنان و دختران و... هستند. در ادامه آمده است که زنان افغان در کنج خانه‌‌های خود دچار یک مصیبت کلان هستند. گروه هنری دختران نیما تاکید کردند: «ما انتظار داریم که کشور قدرتمند آلمان به حقوق زنان و دختران این سرزمین توجه جدی داشته باشد و این حکومت را به رسمیت نشناسد و از حقوق زنان و دختران افغانستان حمایت و دفاع کند.» آنان افزوده‌اند: «ما از شما چیز زیادی نمی‌خواهیم، فقط برای نجات زندگی خود، برای نجات رویا و اهداف خود، برای حق انسانی خود دست به سوی شما دراز می‌کنیم که شما امیدی برای ما باشید. فقط یک فرصت برای نجات زندگی دوباره می‌خواهیم.» در حالی گروه هنری دختران نیما نامه‌ی سرگشاده به صدراعظیم آلمان ارسال می‌کند که بیش از دو سال می‌شود که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است. براساس آمارهای سازمان ملل متحد، براثر این دستورات حکومت فعلی بیش از دو میلیون دختر در افغانستان از آموزش و تحصیل بازمانده‌اند.

خانواده سلطنتی هلند برای قدردانی از فعالیت‌های لیلا حیدری، بنیان‌گذار کمپ و مرکز آموزشی مادر که در زمینه درمان معتادان و آموزش زنان و دختران افغانستان فعالیت می‌کند، نشان «گئوزن‌پنینگ» (Geuzenpenning) را به او اهدا کرد. نشان گئوزن، معروف به نشان شجاعت، که از عالی‌ترین نشان‌های سلطنتی هلند به شمار می‌رود با حضور مارگریت، شاهدخت هلند، و ده‌ها تن از مقام‌های دولتی و کنشگران حقوق بشر به لیلا حیدری، فعال اجتماعی افغان اهدا شد. در بیانیه‌ای خانواده سلطنتی هلند آمده است که شاهدخت مارگریت، با اهدای این مدال به لیلا حیدری «از کار شجاعانه او» قدردانی کرد. لیلا حیدری، ازدواج در خوردسالی تا مدیریت کمپ درمان معتادان همچنین سایت نشان گئوزن در مطلبی جزئیاتی از زندگی لیلا حیدری منتشر کرد. در این مطلب آمده است که لیلا حیدری متولد ۱۹۸۷ در یک خانواده افغان در پاکستان است که پس از مدتی اقامت در پاکستان به ایران پناه بردند. لیلا در ۱۲ سالگی در ایران با یک مرد روحانی ازدواج کرد و در ۱۳ سالگی نخستین فرزندش را به دنیا آورد. او در ۱۹ سالگی از شوهرش جدا شد و طبق قوانین اسلامی، سه فرزندش نزد پدرشان باقی ماندند. لیلا حیدری از آن پس به تحصیل پرداخت و در رشته‌های ادبیات فارسی، الهیات و روان‌شناسی تحصیل کرد. او همچنین در زمینه فیلم‌سازی نیز کار کرده است. براساس معلومات موجود خانم حیدری در سال ۲۰۰۹ میلادی و هنگام بازگشت از ایران به افغانستان با اعتیاد برادرش حکیم و دشواری‌های زندگی او مواجه شد و تصمیم گرفت برای کمک به برادر خود و دیگر معتادان به مواد مخدر، مرکز درمانی کوچکی ایجاد کند. این مرکز به‌سرعت رشد کرد و از سوی متقاضیان به «کمپ مادر» شهرت یافت و به یکی از مراکز مهم درمان معتادان در کابل تبدیل شد. در ادامه آمده است که خانم حیدری برای تامین هزینه‌های کمپ مادر، رستورانی به نام تاج‌بیگم تاسیس کرد که به یکی از رستوران‌های پرجنب‌وجوش کابل بدل شد. او بعد از بسته شدن رستوران تاج‌بیگم خانم حیدری فعالیت خود را با ایجاد «مرکز آموزشی مادر»، با هدف ارائه برنامه‌های آموزشی به زنان و دختران ادامه داد. در بیانیه خانواده سلطنتی هلند آمده است «مرکز آموزشی مادر»، که سال ۲۰۲۱ میلادی تاسیس شد، امکان آموزش و درآمدزایی را برای دختران و زنان زیادی فراهم کرد. در ادامه آمده است که زنان و دختران این مرکز در زمینه نقاشی، دوزندگی و طراحی لباس، بافت قالیچه و ساخت جواهرات آموزش می‌بینند و از این طریق کسب درآمد می‌کنند. [caption id="attachment_11473" align="aligncenter" width="310"] مدال گئوزن (Geuzenpenning)[/caption] نشان گئوزن چیست؟ مبارزان هلندی که در جنگ جهانی دوم شرکت داشتند، بنیاد نشان گئوزن را در سال ۱۹۸۷ میلادی تاسیس کردند. این نشان هر سال به مبارزان راه آزادی و فعالان حقوق بشر که در حمایت از دموکراسی و ضد دیکتاتوری فعالیت می‌کنند اهدا می‌شود. در سال ۲۰۱۱ میلادی، سیما ثمر، رییس کمیسیون حقوق بشر دولت پیشین افغانستان، به‌خاطر دفاع از زنان و حقوق بشر این مدال را به دست آورده بود.

سازمان عفو بین‌الملل از تمدید یوناما یا مأموریت هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان استقبال کرده و از رزا اوتنبایوا، رییس این هیأت خواسته است که رسیدگی به وضعیت اضطراری حقوق بشر در کشور را با تمرکز بر حقوق زنان، دختران، اقلیت‌ها و همچنین بحران انسانی در اولویت قرار دهد. عفو بین‌الملل با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که در زمانی که وضعیت حقوق بشر در افغانستان رو به وخامت است، نظارت و گزارش‌دهی یوناما بسیار مهم است. این سازمان تاکید کرد که یوناما باید به گزارش علنی، قوی و مکرر حقوق بشری خود ادامه دهد و در عین حال بر حکومت سرپرست فشار بیاورد تا تمام احکامی را که حقوق زنان و دختران را محدود می‌کند، لغو کنند. این در حالی است که شورای امنیت سازمان ملل متحد شب گذشته با تصویب قطع‌نامه‌ای به اتفاق آرا مأموریت هیأت معاونت این سازمان در افغانستان (یوناما) را برای یک سال دیگر تمدید کرد. براساس این تصمیم، مأموریت هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) تا ۱۷ مارچ ۲۰۲۵ تمدید شد. مأموریت هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان تمدید می‌شود که زنان و دختران با محدودیت‌های شدید آموزشی و کاری مواجه هستند. زنان و دختران در افغانستان اجازه آموزش، کار در نهادهای داخلی و بین‌‎المللی و فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی ندارند.

نصیراحمد اندیشه، نماینده‌ی افغا‌نستان در جنیوا می‌گوید که وضعیت وخیم زنان و دختران در افغانستان، نیازمند پاسخ هماهنگ جامعه‌‌ی جهانی است. آقای اندیشه بیانیه‌ای را که با حمایت نمایندگان چهل کشور طرح شده است، در جریان بحث آزاد در پنجاه‌وپنجمین اجلاس شورای حقوق‌‌بشر سازمان ملل متحد ارائه کرده و گفت که وعده‌های حکومت فعلی به‌شمول احترام به حقوق‌‌بشر برآورده نشده است و زنان و دختران همچنان نمی‌توانند به حقوق اساسی‌شان دسترسی داشته باشند‌. او تاکید کرد که کمیسیون منع همه‌ی اشکال تبعیض علیه زنان و دختران به این نتیجه رسیده است که به‌دلیل ماهیت گسترده و سیستماتیک رفتارهای حکومت فعلی علیه زنان، این رفتارها ممکن است «آزار و اذیت جنسیتی» محسوب شود. وی افزود که سرکوب هدفمند و نهادینه‌شده‌ی زنان، از سوی کارشناسان، به‌ویژه ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق‌‌بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان، به‌عنوان «آپارتاید جنسیتی» توصیف شده است. نماینده‌ی افغانستان در جنیوا افزود که این وضعیت چیزی جز پاسخ‌گویی کامل را نمی‌طلبد. در حالی نصیراحمد اندیشه خواستار اقدام جامعه‌ی جهانی جهت احترام به زنان و دختران افغانستان می‌شود که بیش از دو سال می‌شود که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب منع کرده‌ است. وزارت تحصیلات عالی حکومت فعلی، زنان و دختران افغان را از تحصیل در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز بازداشته است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. علی‌رغم واکنش‌ها و محکومیت‌های جهانی، حکومت سرپرست تا اکنون از تصمیم‌شان درباره‌ی آموزش زنان و دختران عقب‌نشینی نکرده‌اند. حکومت فعلی کار زنان در ادارات دولتی و غیردولتی را نیز منع کرده است.

شماری از فعالان مدنی، فعالان حقوق زن و کنشگران حقوق بشر در نشستی در مقر سازمان ملل متحد، سیاست‌های حکومت فعلی علیه زنان و دختران افغانستان را«آپارتاید جنسیتی» عنوان کرده و از جامعه‌ی جهانی خواستند که این جرم را به‌رسمیت بشناسند. فعالان حقوق بشر و حقوق زنان از جمله یلدا رویان، فوزیه کوفی، فاطمه گیلانی، نجلا ایوبی و اصیلا وردک در نشستی در مقر سازمان ملل متحد تحت عنوان مبارزه با «آپارتاید جنسیتی» سخنرانی کرده و وضعیت جاری در افغانستان را آپارتاید جنسیتی خواندند. آنان در این نشست، از تعامل کشورهای جهان با حکومت فعلی نیز به شدت انتقاد کردند. فوزیه کوفی، عضو مجلس نمایندگان حکومت پیشین هم در این نشست در صحبت‌های خود گفت که در این مدت هیچ فشاری بر حکومت سرپرست نبوده است و آن‌ها هفته‌ی ۴۰ میلیون دالر دریافت می‌‌کنند و «بیش از هزار» ملاقات با دیپلومات‌های خارجی داشته‌اند. خانم کوفی افزود که رابطه‌ی جامعه‌ی جهانی با حکومت فعلی همیشه یک‌طرفه بوده و رفتار این حکومت هیچ تغییری نکرده است. او تصریح کرد که باید تمام این «ایکو سیستم سیاسی» حاکم در افغانستان تغییر کند و یک حکومت جامع بر اساس خواست مردم افغانستان ایجاد شود. همچنین یلدا رویان، کنشگر حقوق بشر نیز در این نشست گفت که از ماه آگست سال ۲۰۲۱ میلادی تا کنون حکومت فعلی ده‌ها فرمان محدودکننده علیه زنان و دختران صادر کرده و تبعیض شدیدی را بر زنان و دختران افغانستان اعمال کرده است. او می‌گودی که رفتار با زنان در افغانستان سلطه‌ی مردان را منعکس می‌کند و«آپارتاید جنسیتی» یک سیستم حکومتی است که به‌صورت سیستماتیک زنان و مردان را از هم جدا کرده و در نهایت منتهی به کنار گذاشتن زنان از فضاهای عمومی خواهد شد. وی افزود که زنان و دختران افغانستان از چند جهت، از جمله بعد هویتی، جنسیتی و اقتصادی تحت فشار قرار دارند و همه‌روزه خشونت‌های اجتماعی و خانوادگی را تجربه می‌کنند. خانم رویان در بخشی از صحبت‌هایش از اعضای سازمان ملل متحد خواسته است که در برابر این جنایت پاسخ‌گو باشند و از به‌رسمیت شناختن حکومت فعلی خودداری کنند. در ادامه‌ی این نشست، اصیلا وردک، فاطمه گیلانی و نجلا ایوبی هم در مورد زنان افغانستان و حقوق بشری آن‌ها صحبت کردند.

سیما باهوس، رییس‌ بخش زنان سازمان ملل متحد می‌گوید که افغانستان همچنان جدی‌ترین بحران حقوق زنان و دختران را تجربه می‌کند. خانم باهوس این اظهارات را در شصت‌وهشتمین نشست کمیسیون مقام زن در سازمان ملل متحد که زیر نام «جنایت علیه بشریت در افغانستان با نگاه جنسیتی» برگزار شده بود، مطرح کرده و گفت که باید فضا برای مشارکت زنان و دختران در تمام‌ تصمیم‌گیری‌ها باز شود. او می‌گوید که در این نشست از زنان افغانستان درباره اینکه امنیت برای آنها چه معنایی دارد، شنیده است. این نشست روز (سه‌شنبه، ۲۲ حوت) به میزبانی امارات متحده، بریتانیا، انستیتوت توسعه خارجی و نهاد پژوهش و توسعه در مقر ملل متحد برگزار شد. کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد نیز در اعلامیه‌‌ای نوشته است که این نشست یک فراخوان فوری برای اقدام هماهنگ جامعه‌‌ی جهانی برای تدوین «آپارتاید جنسیتی» به‌عنوان جنایت علیه در چارچوب‌های حقوقی بین‌المللی برگزار شده بود. در اعلامیه آمده است که چارچوب‌های حقوقی بین‌المللی در حال حاضر برای رسید‌گی به نقض حقوق بشر مبتنی بر جنسیت، با این ماهیت و مقیاس، مجهز نیستند. این سازمان تاکید کرد که کنوانسیون‌های آپارتاید و رفع تبعیض علیه زنان می‌تواند در این زمینه به‌صورت مجزا، کاربرد داشته باشد، اما به یک رویکرد جامع‌تر و قوی‌تر نیاز است. این در حالی است که حکومت سرپرست پس از تسلط بر افغانستان، زنان و دختران را از ابتدایی‌ترین حقوق‌شان از جمله رفتن به مکتب برای دختران بالاتر از صنف ششم و دانشگاه‌ها و کار در نهادهای غیردولتی داخلی و بین‌المللی منع کرده‌ است.

باوجود سرکوب و وضع محدودیت علیه زنان و دختران در افغانستان، جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا در تازه‌ترین اظهار نظرش گفته است که در افغانستان تحت کنترل حکومت سرپرست، آپارتاید جنسیتی وجود دارد. آقای بورل این اظهارات را در نشست سالانه شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره‌ی همکاری این سازمان با اتحادیه اروپا بیان کرده است. او در این نشست گفت: «به نظر می‌رسد که افغانستان فراموش شده است، اما وضعیت بشردوستانه، اقتصادی، سیاسی و حقوق بشری نگران کننده‌است. در افغانستان یک آپارتاید جنسیتی وجود دارد. این وضعیت نمی‌تواند تحمل شود.» وی بر اجرای قطعنامه ۲۷۲۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره‌ی افغانستان تاکید کرده و گفت که برای اجرای قطعنامه، به فشار و تعامل ضرورت است. این قطعنامه چندی پیش در راستای اجرای توصیه‌های «ارزیابی مستقل افغانستان» تصویب شد. قابل ذکر است که در این قطعنامه از دبیرکل سازمان ملل متحد خواسته شده که در مشوره با اعضای شورای امنیت، بازیگران و ذی‌نفعان مرتبط به افغانستان، از جمله مقام‌های حکومت فعلی، زنان، جامعه‌ی مدنی و کشورهای منطقه یک نماینده‌ی ویژه در مورد افغانستان با تخصص قوی در مورد حقوق‌‌بشر و جنسیت، تعیین کند. شورای امنیت سازمان ملل متحد گفته است که این نماینده ویژه باید توصیه‌های ارزیابی مستقل افغانستان را بدون لطمه زدن به مأموریت یوناما و‌ فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل برای افغانستان، اجرایی کند. باید گفت که حکومت فعلی پس از تسلط خود بر افغانستان، محدودیت شدید بر زنان و دختران وضع کرده‌ است. در حال حاضر زنان و دختران افغانستان از کار و آموزش و دیگر فعالیت‌های اجتماعی محروم هستند.