منابع از ولایت جوزجان میگویند که نوزادان ششگانگی که سه روز قبل در شهر شبرغان، مرکز این ولایت به دنیا آمده بودند، فوت کردند. منبع به نقل امینالله، پدر این نوزادان به رسانه گوهرشاد گفته است که هر شش نوزاد روز گذشته (چهارشنبه، ۹ عقرب) بهدلیل مشکلات صحی درگذشتهاند. نوزادان شامل دو پسر و چهار دختر بودند. باید گفت که روز دوشنبه هفتهی جاری مسوولان شفاخانهی خصوصی «شکران» که این کودکان در آنجا به دنیا آمده بودند، وضعیت صحی نوزادان و مادرشان را قناعتبخش توصیف کرده و گفته بودند هر شش نوزاد سالم هستند. امینالله که باشندهی اصلی ولایت فاریاب است، امروز (پنجشنبه، ۱۰ عقرب) گفت که همسرش نیز تحت مراقبتهای صحی قرار دارد. امینالله تاکید کرد که وضعیت اقتصادی مناسب ندارد و نیازمند کمک است. این در حالی است که در ماه اسد نیز مسوولان صحی در دایکندی از تولد پنجگانگی خبر داده بودند. در آن زمان گزارش شده بود که دو نفر از این نوزادان نیز پس از تولد فوت کردهاند. افغانستان از جمله کشورهایی است که مرگومیر مادران و نوزادان در آن بالا است. سازمان ملل متحد اعلام کرده است که افغانستان بیشترین تعداد مرگو میر مادران هنگام زایمان را دارد و هر دو ساعت یک زن در هنگام زایمان جان خود را از دست میدهد.
برچسب: نوزادان
صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (UNFPA) ضمن هشدار از آنچه که نرخ بالای مرگ و میر مادران در افغانستان عنوان شده، اعلام کرده است که نظام صحی افغانستان به صورت فوری به ۱۸ هزار قابله نیاز دارد. این صندوق هشدار داد اگر این نیاز برآورده نشود، زندگی زنانی بسیاری به خطر میافتد. افغانستان یکی از بالاترین نرخهای مرگ و میر مادران باردار را در جهان دارد. صندوق جمعیت سازمان ملل تاکید کرد که قابلهها میتوانند حدود ۹۰ درصد نیازهای فوری بهداشت باروری مادر، نوزاد و دختران نوجوان را برآورده کنند. طبق گزارش این صندوق، در سطح جهانی هم به حدود ۹۰۰ هزار قابله آموزش دیده دیگر نیاز است. طبق این گزارش، در افغانستان برای رسیدگی به تقاضای شفاخانهها، به ۱۸ هزار قابله ماهر دیگر نیاز فوری وجود دارد. کمبودی که اگر جبران نشود، میتواند زندگی بسیاری را به خطر اندازد. صندوق جمعیت ملل متحد گفت که در سال ۲۰۲۱ از بیش از ۷۰ درمانگاه خانوادگی در افغانستان حمایت میکرد، اما این رقم اکنون با وجود محیط عملیاتی بسیار چالشبرانگیز، بیش از شش برابر شده و به ۴۷۷ درمانگاه رسیده است. طبق این گزارش، این کلینیکها از سال ۲۰۲۱ به بیش از پنج میلیون افغان کمک کرده تا به خدمات حیاتی بهداشتی، به ویژه در مناطق دورافتاده و صعبالعبور دسترسی پیدا کنند. آمار بالای مرگ و میر مادران افغان در گزارش صندوق جمعیت سازمان ملل آمده است که افغانستان از دیرباز دارای یکی از بالاترین نرخهای مرگومیر مادران در جهان بوده است. هر ساعت یک زن به دلیل عوارض بارداری و زایمان جان خود را از دست میدهد. به گفته این صندوق، این مرگومیرها تا حد زیادی با مراقبتهای قابلههای ماهر قابل پیشگیریاند. صندوق کودکان سازمان گزارش داده است که در هر ۱۰۰ هزار تولد، ۶۳۸ مادر جان خود را در جریان وضع حمل از دست میدهند که علت آن فقر، دسترسی محدود به خدمات صحی و نابرابری جنسیتی است. این صندوق با اشاره به محدودیتهایی که حکومت سرپرست برای آموزش، کار و سفر زنان وضع کرده، گفت که چشمانداز این وضعیت برای زنان و دختران و نسلهای آینده در افغانستان خطرناکتر به نظر میرسد.
آبله مرغان یک بیماری ناشی از ویروس واریسلا زوستر است. اغلب علائم آبله مرغان شامل علائم بالینی خفیف تا متوسط بدون عوارض جدی حاد در کودکان بوده است. بثورات خارشدار همراه با تاولهای کوچک پر از مایع ایجاد میکند. آبله مرغان به راحتی به افرادی سرایت میکند که به این بیماری مبتلا نشده اند یا واکسن آبله مرغان را دریافت نکرده اند. آبله مرغان در گذشته یک مشکل گسترده بود، اما امروزه این واکسن از کودکان در برابر آن محافظت میکند. علائم آبله مرغان بثورات ناشی از آبله مرغان ۱۰ تا ۲۱ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس واریسلا زوستر ظاهر میشود. بثورات اغلب حدود ۵ تا ۱۰ روز طول میکشد. علائم دیگری که ممکن است ۱ تا ۲ روز قبل از جوش ظاهر شوند. عبارتند از: تب از دست دادن اشتها سردرد خستگی و احساس ناخوشی عمومی هنگامی که راش آبله مرغان ظاهر میشود، سه مرحله را طی میکند: برآمدگیهایی به نام پاپول ایجاد میشود که در طی چند روز ایجاد میشوند. تاولهای کوچک پر از مایع به نام وزیکول که در حدود یک روز تشکیل میشوند و سپس میشکنند و نشت میکنند. پوستهها و دلمهها که تاولهای شکسته را میپوشانند و چند روز دیگر بهبود مییابند. برجستگیهای جدید برای چندین روز همچنان ظاهر میشوند. بنابراین، ممکن است همزمان برآمدگی، تاول و دلمه داشته باشید. تا ۴۸ ساعت قبل از ظاهر شدن بثورات، میتوانید ویروس را به افراد دیگر منتقل کنید. ویروس تا زمانی که تمام تاولهای شکسته پوسته نشوند، مسری باقی میماند. این بیماری به طور کلی در کودکان سالم خفیف است. اما گاهی اوقات، بثورات میتواند تمام بدن را بپوشاند. ممکن است تاول در گلو و چشم ایجاد شود. آنها همچنین ممکن است در بافتی تشکیل شوند که داخل مجرای ادرار، مقعد و واژن را میپوشاند. علل ایجاد بیماری ویروسی به نام واریسلا زوستر باعث آبله مرغان میشود. میتواند از طریق تماس مستقیم با بثورات گسترش یابد. همچنین زمانی که فرد مبتلا به آبله مرغان سرفه یا عطسه میکند و شما قطرات هوا را تنفس میکنید، میتواند گسترش یابد. عوامل خطر اگر قبلاً آبله مرغان نگرفته اید یا واکسن آبله مرغان را تزریق نکرده اید، خطر ابتلا به ویروسی که باعث آبله مرغان میشود بیشتر است. برای افرادی که در مراکز مراقبت از کودک یا مدرسه کار میکنند، بسیار مهم است که واکسینه شوند. اکثر افرادی که مبتلا به آبله مرغان شده اند یا واکسن را دریافت کرده اند در برابر آبله مرغان مصون هستند. اگر واکسن زده اید، باید بدانید که هنوز به آبله مرغان مبتلا میشوید اما علائم اغلب خفیفتر هستند. ممکن است تاولهای کمتری داشته باشید و تب خفیف یا بدون تب داشته باشید. چند نفر ممکن است بیش از یک بار به آبله مرغان مبتلا شوند، اما این اتفاق نادر است. چه عوارضی با آبله مرغان ممکن است؟ عوارض آبله مرغان بعید است اما ممکن است. آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند: عفونتهای باکتریایی پوست، خون و بافتهای نرم شما آنسفالیت یا سندرم ری ذات الریه کم آبی بدن مشکلات مربوط به نحوه لخته شدن خون شما مشکلات کبدی حتی زمانی که آبله مرغان شایع بود، کودکان سالم به طور کلی موارد خفیف آبله مرغان را داشتند. اما آبله مرغان میتواند علائم جدیتری در بزرگسالان بالای ۱۸ سال ایجاد کند. عوارض معمولا افراد زیر را تحت تأثیر قرار میدهند. نوزادان افراد مسن افرادی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است. زنان باردار برای پیشگیری چه باید کرد؟ بهترین راه پیشگیری از بیماری، واکسن میباشد. متخصصان مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها تخمین میزنند که تزریق واکسن در ۹۰-۸۰ درصد افراد از بروز بیماری جلوگیری مینماید. هنگام ابتلا به آبله مرغان چگونه از بیمار باید مراقبت کرد؟ اجتناب از خارش: خارش ضایعات باعث کندی روند بهبود و افزایش خطر عوارض و عفونی شدن زخمها میشود. اگر کودک شما ضایعات را میخاراند به خصوص در شبها به وی دستکش بپوشانید و ناخن کودک مبتلا به بیماری را کوتاه نمائید. در صورت شدید بودن خارش ضایعات، پزشک جهت بهبود بیمار آنتی هیستامین تجویز مینماید. حمام کردن: حمام کردن با آب سرد باعث بهبود خارش ضایعات میگردد. استراحت و رژیم غذایی مطلوب: استراحت منجر به بهبود اکثر بیماریهای عفونی میشود. در صورت زخم شدن دهان، غذاهای نرم، کمک کننده هستند. غذاهای اسیدی و خشک منجر به تحریک زخمهای درون دهانی میشوند. چگونگی درمان در اکثر موارد نیاز به درمان ضد ویروسی نیست و فقط درمان حمایتی انجام میشود که شامل تجویز داروهایی برای کاهش خارش یا تجویز دارو برای کاهش تب انجام میشود. درمانی خاصی برای آبله مرغان وجود ندارد، به جز استراحت و دادن داروها برای پایین آوردن تب و کاهش خارش. برای پایین آوردن تب میتوان این کارها را انجام داد: آب و مایعات فراوان بنوشید. میتوانید یخ نیز بمکید. با آب ولرم حمام کنید. لباسهای نازک و نخی به تن کنید و از لباسهای زبر و گرم دوری کنید. داروها را به موقع مصرف کنید. مطالعات جدید نشان میدهند که مصرف هر نوع دارو از خانوادهی دارو های ضد التهاب و سایر قرصهای این خانواده در زمان ابتلا به بیماری آبلهمرغان بدون مشورت با پزشک میتواند منجر به عفونت ثانویه یا آسیب به بافت شود. نویسنده: داکتر معصومه پارسا
منابع صحی از ولایت بدخشان میگویند که فعالیت شفاخانه ۶۰ بستر نسایی و ولادی این ولایت بهدلیل قطع کمکهای سازمان جهانی صحت از یک هفته به این طرف متوقف شده است. دستکم سه منبع در صحبت با رسانهگوهرشاد تایید کرد که فعالیت این شفاخانه از اول ماه جاری میلادی (۱۱ سرطان) متوقف شده است. منبع افزود که این شفاخانه از سوی سازمان جهانی صحت تمویل میشد، اما این سازمان از اول ماه جولای، حمایت خود را از این شفاخانه قطع کرده است. منبع میگوید که با توقف فعالیت شفاخانه نسایی و ولادی ولایت بدخشان، ۷۳ نفر از داکتران و کارمندان این شفاخانه بیکار شدهاند. به گفتهی منبع، شفاخانه نسایی و ولادی بدخشان دارای ۶۰ بستر است و به بسیاری از بیماران زن در این شفاخانه رسیدگی میشد. منبع افزود که با توقف فعالیت آن، بسیاری از بیماران زن با مشکلات گسترده مواجه خواهند شد. سازمان جهانی صحت تا اکنون در مورد قطع کمکهای خود به این شفاخانه اظهارنظر نکرده است. از سویی هم، شفقالله همدرد، رییس شفاخانه ولایتی بدخشان با تایید این موضوع گفت که شفاخانه ۶۰ بستر نسایی و ولادی این ولایت به دلیل عدم پرداخت هزینه آن از سوی سازمان صحی جهان بسته شده است و تلاشهای آنان با ادارات ذیربط، بزرگان محلی و مرکزی جهت ادامه فعالیتهای این بخش صحی بینتیجه باقی مانده است. آقای همدرد تاکید کرد که با مسدود ماندن شفاخانه ۶۰ بستر نسایی و ولادی و تراکم نفوس بیش از یک ملیون و ۳۰۰ هزار نفری در بدخشان، احتمال مرگومیر مادران و نوزادان در این ولایت افزایش چشمگیر پیدا کند. پیش از این اوچا یا دفتر هماهنگکنندهی کمکهای بشردوستانهی سازمان ملل متحد از کاهش بودجهی بشردوستانه برای افغانستان و تأثیرات بر بخشهای مختلف، از جمله بخش صحت شکایت کرده بود. این نهاد در اول ماه جاری میلادی اعلام کرد که فقط ۶۹۶ میلیون دالر بودجه دریافت کرده است که ۲۲.۸ درصد از درخواست اولیهی آنان را تشکیل میدهد.
نویسنده: مهدی مظفری افغانستان با ۱۰۳ مرگ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده، بالاترین نرخ مرگ و میر نوزادان را در جهان دارد. این آمار تکاندهنده که توسط سازمانهای معتبر بینالمللی تأیید شده است، گواهی بر تراژدی عمیقی است که کودکان این کشور در طول دههها جنگ و ناآرامی با آن روبرو بودهاند. اما این فقط بخشی از داستان است. خشکسالی سال ۲۰۲۱ اوضاع را به طور فاجعهباری وخیمتر کرد و میلیونها نفر را در افغانستان با کمبود شدید غذا و آب آشامیدنی مواجه ساخت. این شرایط، کودکان را به طور غیرقابل تصوری در برابر بیماریهای قابل پیشگیری و سوءتغذیه آسیبپذیرتر میکند و جان بیگناهان بیشتری را در معرض خطر قرار میدهد. عوامل مؤثر در مرگ و میر نوزادان در افغانستان ۱. فقر: این مقوله در افغانستان نقش هولناکی در افزایش نرخ مرگ و میر نوزادان ایفا میکند. این امر از طریق مجموعهای از عوامل پیچیده و به هم پیوسته، جان نوزادان را به خطر میاندازد. بسیاری از خانوادههای فقیر در افغانستان به دلیل کمبود منابع مالی، به مراقبتهای بهداشتی اولیه قبل، حین و بعد از زایمان دسترسی ندارند. این امر منجر به عدم دریافت مراقبتهای ضروری مانند معاینات دوران بارداری، کمک به زایمان و مراقبتهای پس از زایمان میشود که میتواند برای نجات جان مادر و نوزاد حیاتی باشد. به علاوه، خانوادههای فقیر غالباً در خانههای غیربهداشتی و پر ازدحام زندگی میکنند که فاقد آب آشامیدنی سالم و فاضلاب مناسب هستند. این شرایط محیطی خطر بیماری و مرگ نوزادان را به طور قابل توجهی افزایش میدهد. همچنین، فقر، محدودیت دسترسی به غذا را به همراه دارد. این منجر به سوءتغذیه مادران میشود، که خود باعث کاهش وزن هنگام تولد، ضعف سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به بیماری در نوزادان میشود. استرس و اضطراب ناشی از فقر نیز بر سلامت روان مادران تاثیر منفی میگذارد و منجر به افسردگی و اضطراب آنان میشود. این شرایط میتواند بر رشد جنین و مراقبت از نوزاد تاثیر به شدت منفی بگذارد. ۲. جنگ و ناآرامی: مقوله جنگ و ناآرامی از دیگر عوامل مؤثر در مرگ و میر نوزادان در افغانستان است. بر اثر جنگ و درگیری زیرساختهای حیاتی مانند بیمارستانها و کلینیکها ویران میشود. در این حالت است که دسترسی به مراقبتهای بهداشتی به شدت محدود شده و به ویژه برای زنان باردار و نوزادان که به شدت به مراقبتهای بهداشتی تخصصی نیاز دارند، خطرناک است. به علاوه اینها، جنگ و ناآرامی چون خشونتزاست و خشونت ناشی از جنگ میتواند مستقیماً منجر به مرگ و میر نوزادان شود. حملات هوایی، باران گلولهها و سایر اشکال خشونت احتمال مرگ نوزادان و همچنین مادران آنها را بالا میبرد. همچنین، جنگ و ناآرامی باعث اضطراب و استرس شدید در زنان باردار میشود. این امر منجر به زایمان زودرس و کم وزنی نوزادان میشود. سازمان ملل متحد تخمین زده است که در سال ۲۰۲۱، هر روز ۲۰ نوزاد در افغانستان به دلیل عواملی که قابل پیشگیری یا درمان هستند، جان خود را از دست میدهند. این رقم به دلیل جنگ و ناآرامی به طور قابل توجهی افزایش یافته است. ۳. کمبود پرسنل بهداشتی: نبود پرسنل بهداشتی آموزشدیده، به ویژه متخصصان زایمان و مراقبت از نوزادان، چالشهای قابل توجهی را برای ارائه مراقبتهای مناسب به مادران و نوزادان ایجاد میکند. بسیاری از زنان باردار در افغانستان، به خصوص در مناطق روستایی، به مراقبتهای قبل از زایمان توسط ماما یا پزشک آموزش دیده دسترسی ندارند. این امر میتواند منجر به تشخیص و درمان نشدن عوارض بارداری شود که برای مادر و نوزاد خطرناک میباشد. در سالهای اخیر، بسیاری از پرسنل بهداشتی متخصص افغانستان به دلیل درگیری، ناامنی و حقوق پایین، از این کشور مهاجرت کردهاند. این امر کمبود شدید نیروی کار ماهر در بخش بهداشت را تشدید کرده است. سازمان جهانی بهداشت تخمین زده است که «در سال ۲۰۲۱، افغانستان ۵۷ درصد از پزشکان و ماماهای خود را از دست داد.» ۴. سوءتغذیه: از دیگر عوامل مرگ و میر نوزادان، سوءتغذیه است. بدون شک سوءتغذیه مزمن، که بیشتر در بین کودکان افغان رایج است، در بدترین حالت، میتواند منجر به مرگ آنان شود. امّا نوزادانی که با وجود سوءتغذیه زنده میمانند، دچار عوارض ذیل میشوند: ضعیف شدن سیستم ایمنی: کمبود مواد مغذی ضروری در دوران کودکی، بهویژه ویتامینها و مواد معدنی، سلولهای ایمنی بدن را تضعیف میکند و آنها را در برابر باکتریها، ویروسها و سایر عوامل بیماریزا، ناتوان میسازد. بیماریهای عفونی: کودکان دچار سوءتغذیه، بهطور قابلتوجهی بیشتر در معرض ابتلا به بیماریهای عفونی مانند اسهال، ذاتالریه و سل قرار دارند. این بیماریها میتوانند منجر به عوارض جدی، مرگ و میر و ناتوانیهای بلندمدت شوند. رشد نامناسب: سوءتغذیه مزمن، مانع از رشد و نمو طبیعی کودکان میشود و پیامدهای جبرانناپذیری بر سلامت جسمی و ذهنی آنها در طول زندگی خواهد داشت. ۵. دسترسی محدود به آب آشامیدنی و بهداشت: یکی دیگر از مقولههایی که در ردیف عوامل مؤثر در مرگ و میر شدید نوزادان قرار میگیرد، عبارت از کمبود آب آشامیدنی سالم و فاضلاب مناسب است. نبود یا کمبود آب آشامیدنی و نبود فاضلاب مناسب در افغانستان زمینه را برای شیوع بیماریهای اسهالی و سایر بیماریهای عفونی که به ویژه برای کودکان خردسال کشنده هستند، فراهم کرده است. اقدامات ضروری برای نجات جان نوزادان و کودکان: افزایش سرمایهگذاری در مراقبتهای بهداشتی مادر و نوزاد: این شامل افزایش تعداد پرسنل بهداشتی آموزشدیده، ساخت و تجهیز مراکز بهداشتی، و ارائه خدمات بهداشتی رایگان یا با هزینه کم برای مادران و نوزادان است. تامین آب آشامیدنی سالم و بهداشت: ایجاد سیستمهای آب آشامیدنی سالم و فاضلاب مناسب برای همه جوامع، به ویژه در مناطق روستایی، ضروری است. مبارزه با سوءتغذیه: برنامههای تغذیهای جامع برای کودکان و خانوادههای آسیبپذیر، به ویژه در مناطق محروم، باید اجرا شود. آموزش و توانمندسازی زنان: آموزش زنان در مورد بهداشت باروری، مراقبتهای قبل از زایمان و مراقبت از نوزادان، میتواند به طور قابل توجهی به بهبود سلامت مادران و نوزادان کمک کند. حفاظت از کودکان در برابر درگیری: همه طرفهای درگیر در جنگ باید برای محافظت از کودکان در برابر خشونت و تضمین دسترسی آنها به کمکهای بشردوستانه تلاش کنند. نجات جان نوزادان در افغانستان، تنها یک ضرورت اخلاقی نیست، بلکه سرمایهگذاری در آینده این کشور نیز است. با اقدامات فوری و پایدار، میتوانیم به این کودکان شانس زندگی سالم و پربار را بدهیم. مرگ هر کودک یک تراژدی است. با اقدامات فوری و پایدار، میتوان جان بیشماری از نوزادان را در افغانستان نجات داد. جامعه جهانی و دولت افغانستان باید تعهد خود را برای تضمین دسترسی همه کودکان به مراقبتهای بهداشتی با کیفیت، غذا، آب و سایر نیازهای اساسی نشان دهند.