برچسب: مکتب

5 روز قبل - 60 بازدید

نویسنده: مهدی مظفری پس از تغییر رژیم افغانستان در اوت ۲۰۲۱ و تأسیس مجدد «امارت اسلامی افغانستان»، نظام آموزش عالی این کشور دستخوش تحولات عمیق و چالش‌برانگیزی شده است. دانشگاه‌ها که زمانی به‌عنوان مراکز تولید دانش و پرورش نیروی انسانی متخصص در افغانستان شناخته می‌شدند، اکنون با محدودیت‌های شدید ایدئولوژیک، تغییرات ساختاری و کاهش دسترسی به آموزش مواجه هستند. این مطلب به بررسی وضعیت کنونی دانشگاه‌های افغانستان تحت حاکمیت امارت اسلامی، چالش‌های پیشرو و پیامدهای آن بر جامعه و آینده این کشور می‌پردازد. زمینه تاریخی و بازگشت امارت اسلامی قبل از سقوط دولت جمهوری اسلامی افغانستان، نظام آموزش عالی این کشور در حال بازسازی و توسعه بود. پس از سال ۲۰۰۱، با حمایت جامعه بین‌المللی، دانشگاه‌های دولتی و خصوصی متعددی در سراسر کشور تأسیس شدند و دسترسی به آموزش عالی به‌ویژه برای زنان و اقشار محروم افزایش یافت. بااین‌حال، این دستاوردها شکننده بودند و با سقوط نظام جمهوری در سال ۲۰۲۱، بسیاری از این پیشرفت‌ها به خطر افتاد. حکومت سرپرست پس از تسلط بر کابل، امارت اسلامی را با هدف اجرای شریعت اسلامی به شیوه‌ای سخت‌گیرانه احیا کردند. این رویکرد تأثیر مستقیمی بر نظام آموزشی، به‌ویژه دانشگاه‌ها، گذاشت. سیاست‌های جدید این دولت مبتنی بر تفسیر خاص آنها از شریعت، به‌ویژه در زمینه جداسازی جنسیتی، ممنوعیت تحصیل زنان در برخی مقاطع و رشته‌ها و تغییر محتوای آموزشی، نظام آموزش عالی را به مسیری متفاوت هدایت کرده است. محدودیت‌های آموزشی برای زنان یکی از بارزترین تغییرات در دانشگاه‌های افغانستان تحت حاکمیت امارت اسلامی، محدودیت‌های شدید بر آموزش زنان است. در دسامبر ۲۰۲۲، وزارت تحصیلات عالی این حکومت اعلام کرد که تحصیل دختران در دانشگاه‌ها تا اطلاع ثانوی ممنوع است. این تصمیم که به گفته مقامات حکومت به دلیل «عدم رعایت حجاب و اختلاط جنسیتی» اتخاذ شد، هزاران دانشجوی دختر را از ادامه تحصیل محروم کرد. به گزارش منابع خبری، تنها در یک انستیتوت طبی در ولایت بلخ، حدود ۷۰۰ دختر از آموزش محروم شدند. این ممنوعیت واکنش‌های گسترده‌ای در داخل و خارج از افغانستان به دنبال داشت. سازمان ملل متحد و نهادهای حقوق بشری این اقدام را نقض آشکار حقوق بشر و مانعی برای توسعه پایدار افغانستان دانستند. حاکمان امارت در پاسخ اعلام کردند که این تصمیم موقت است و در آینده با ایجاد «شرایط مناسب» امکان بازگشت دختران به دانشگاه‌ها فراهم خواهد شد. بااین‌حال، تا حال حاضر (اپریل ۲۰۲۵)، هیچ نشانه‌ای از لغو این ممنوعیت دیده نشده است. علاوه بر ممنوعیت تحصیل، زنان از تدریس در دانشگاه‌ها نیز محروم شده‌اند. این سیاست نه‌تنها فرصت‌های شغلی زنان را محدود کرده، بلکه کیفیت آموزش را نیز تحت‌تأثیر قرار داده است، زیرا بسیاری از استادان زن از کشور خارج شده یا از ادامه فعالیت منع شده‌اند. تغییر محتوای آموزشی و اسلامی‌سازی امارت اسلامی در راستای اهداف ایدئولوژیک خود، محتوای آموزشی دانشگاه‌ها را به سمت اسلامی‌سازی سوق داده است. به گفته نظیف شهرانی، استاد انسان‌شناسی دانشگاه ایندیانا، رویکرد امارت «دانشگاه‌های افغانستان را به مدارس جهادی تبدیل کرده است». این تغییرات شامل حذف یا اصلاح رشته‌هایی است که از نظر حکومت سرپرست با شریعت سازگار نیستند، مانند برخی رشته‌های علوم اجتماعی، هنر و علوم‌انسانی. به‌جای آن، تأکید بیشتری بر دروس دینی، فقه و شریعت صورت‌گرفته است. در اپریل ۲۰۲۵، وزارت تحصیلات عالی حکومت اعلام کرد که ۲۶۰۰ استاد دانشکده‌های شرعیات در نشستی در قندهار با ملا هیبت الله آخوندزاده، رهبر حکومت، بیعت کرده‌اند. این اقدام نشان‌دهنده تلاش حکومت برای تقویت نفوذ ایدئولوژیک خود در دانشگاه‌ها و تبدیل آنها به مراکز ترویج تفکر دیوبندی است. همچنین، گزارش‌هایی از جایگزینی نظام آموزش مدرن با برنامه‌های درسی مبتنی بر مدارس دینی سنتی وجود دارد که این امر نگرانی‌هایی را درباره کاهش کیفیت علمی و حرفه‌ای آموزش عالی ایجاد کرده است. فرار مغزها و کمبود استادان یکی دیگر از چالش‌های اصلی دانشگاه‌های افغانستان، خروج گسترده استادان و نخبگان علمی از کشور است. به گفته اسماعیل یون، استاد دانشگاه کابل، پس از تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان، بیش از ۶۰۰ استاد این دانشگاه از کشور خارج شده‌اند و ۲۰۰ استاد دیگر که برای تحصیل به خارج رفته بودند، بازنگشته‌اند. این فرار مغزها به دلیل محدودیت‌های دولت، ناامنی و نبود چشم‌انداز مثبت برای آینده ایجاد شده است. کاهش تعداد استادان مجرب، همراه با اخراج برخی استادان به دلایل سیاسی یا مذهبی، کیفیت آموزش را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داده است. دولت برای پر کردن این خلأ، از ملاها و افراد با تحصیلات دینی استفاده می‌کنند که اغلب فاقد تخصص لازم در رشته‌های علمی و فنی هستند. این امر به کاهش اعتبار مدارک دانشگاهی و تضعیف جایگاه دانشگاه‌های افغانستان در سطح بین‌المللی منجر شده است. جداسازی جنسیتی و محدودیت‌های زیرساختی حکومت سرپرست سیاست جداسازی جنسیتی را در دانشگاه‌ها به‌شدت اجرا کرده‌اند. حتی در دوره‌ای که تحصیل دختران مجاز بود، کلاس‌های جداگانه برای پسران و دختران برگزار می‌شد و حضور زنان در برخی رشته‌ها محدود شده بود. این سیاست، همراه با کمبود امکانات و منابع، فشار مضاعفی بر دانشگاه‌ها وارد کرده است. بسیاری از دانشگاه‌ها با کمبود کلاس، کتابخانه و آزمایشگاه مواجه هستند، و بودجه محدود امارت اسلامی برای توسعه زیرساخت‌های آموزشی کافی نیست. تأثیرات اجتماعی و اقتصادی محدودیت‌های اعمال‌شده بر دانشگاه‌ها تأثیرات عمیقی بر جامعه افغانستان داشته است. محرومیت زنان از آموزش عالی نه‌تنها نابرابری جنسیتی را تشدید کرده، بلکه فرصت‌های شغلی و مشارکت اقتصادی زنان را نیز کاهش داده است. این امر می‌تواند به افزایش فقر و وابستگی اقتصادی خانواده‌ها منجر شود. علاوه بر این، کاهش کیفیت آموزش و خروج نخبگان، توانایی کشور برای بازسازی و توسعه در بلندمدت را به خطر انداخته است. از سوی دیگر، تبدیل دانشگاه‌ها به مراکز ترویج ایدئولوژی مدنظر حکومت نگرانی‌هایی درباره رادیکالیزه شدن نسل جوان ایجاد کرده است. به گفته برخی تحلیلگران، این سیاست می‌تواند به ترویج افکار افراطی و کاهش تفکر انتقادی در میان دانشجویان منجر شود که پیامدهای منفی برای صلح و ثبات در منطقه خواهد داشت. واکنش‌های بین‌المللی جامعه بین‌المللی بارها از سیاست‌های حکومت فعلی افغانستان در زمینه آموزش انتقاد کرده است. سازمان ملل متحد اعلام کرده که به رسمیت شناختن دولت فعلی در سایه محدودیت‌های شدید علیه زنان و دختران غیرممکن است. برخی کشورها، مانند امارات متحده عربی و چین، گام‌هایی برای به رسمیت شناختن امارت اسلامی برداشته‌اند، اما همچنان بر لزوم رعایت حقوق بشر، از جمله حق آموزش، تأکید دارند.

ادامه مطلب


2 هفته قبل - 92 بازدید

ریاست معارف حکومت سرپرست در غزنی درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که باشندگان ولسوالی جاغوری این ولایت با هزینه شخصی خود لیسه عالی می‌سازند. ریاست معارف با نشر اعلامیه‌ای گفته است که هزینه ساخت این لیسه ۱۳ میلیون افغانی مشخص شده و سنگ تهداب آن را حبیب‌الله آغا، وزیر معارف حکومت فعلی گذاشته است. تصاویر مراسم گذاشتن سنگ تهداب ساخت «لیسه عالی صالحی زیرک» نشان می‌دهد که دیگر مقام‌های حکومت سرپرست هم حضور داشتند. گفته شده که قرار است این لیسه در سه طبقه ساخته شود که امکان آموزش برای شمار زیادی از دانش‌آموزان را فراهم می‌کند. همچنین وزارت معارف با نشر خبرنامه‌ای گفته است که هزینه‌ی ساخت ساختمان جدید «مکتب صالحی» جاغوری از کمک‌های مردم این ولسوالی پرداخت می‌شود. این مکتب در روستای «زیرک» ولسوالی جاغوری غزنی ساخته می‌شود. باشندگان جاغوری پیش از این نیز چندین مکتب، پل، شفاخانه و ده‌ها کیلومتر جاده را با هزینه‌ی شخصی و بدون کمک دولتی، اعمار کرده‌اند.

ادامه مطلب


2 ماه قبل - 99 بازدید

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد در افغانستان می‌گوید که در حال ساخت ۱۶۵ مکتب برای دختران و پسران در سراسر کشور است. یونیسف با نشر اعلامیه‌ای گفته است که این مکتب‌ها را در مناطق شرقی، جنوبی و مرکزی افغانستان می‌سازد و بیش از ۳۳ هزار کودک که نیمی از آنان دختر هستند، از آن بهره‌مند می‌شوند. در اعلامیه آمده است که این مکتب‌ها به سیستم‌های برق خورشیدی، سرویس بهداشتی، محل‌های شست‌وشوی دست و چاه‌های آب حفاری‌شده مجهز خواهند بود. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد تاکید کرده است:‌ «با حمایت دولت جاپان، یونیسف با همکاری برنامه توسعه سازمان ملل متحد در حال ساخت ۱۶۵ مکتب در مناطق شرقی، جنوبی و مرکزی افغانستان است.» در ادامه آمده است که نیازهای آموزشی افغانستان بالا است و به دلیل مشکلات اقتصادی و سایر محدودیت‌ها تا هفت میلیون کودک در سراسر این کشور از آموزش بازمانده‌اند. یونیسف می‌گوید که حداقل نیمی از مکتب‌های دولتی در سراسر کشور فضای کافی برای صنف‌های درس ندارند و ۵۸ درصد آن‌ها فاقد آب آشامیدنی و محل‌های شست‌وشوی دست هستند. همچنین در ماه سرطان سال روان نیز صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل گفته بود که قصد دارد ساختمان ۱۹۰ مکتب را در سال جاری در افغانستان بازسازی کند. در حالی یونیسف از اعمار ساختمان ۱۶۵ مکتب در سراسر افغانستان خبر می‌دهد که حکومت سرپرست دختران بالاتر از صنف ششم را در افغانستان از رفتن به مکتب، دانشگاه و ورزش منع کرده‌ است. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. قابل ذکر است که در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

ادامه مطلب


2 ماه قبل - 130 بازدید

سازمان ملل متحد اعلام کرده است که پس از حدود یک و نیم سال جنگ در غزه و تعطیلی مکاتب، دانش‌آموزان و معلمان فلسطینی بار دیگر به صنف‌های درس بازگشته‌اند. سازمان ملل اعلام کرده است که از آغاز سال تحصیلی جدید در غزه در روز (یکشنبه ۵ حوت) بیش از ۱۰۰ هزار دانش‌آموز در سراسر نوار غزه در مکتب‌ها ثبت‌نام کرده‌اند. استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل گفته است که تا اکنون «۱۶۵ مکتب دولتی در غزه بازگشایی شده‌اند» و برای نخستین‌بار در ۱۶ ماه گذشته، اکثر دانش‌آموزان امکان حضور در صنف‌های درس را پیدا کرده‌اند. اعلامیه به نقل از سیف نشبت، یکی از دانش‌آموزان نوشته است که او با ابراز خوشحالی از بازگشت به مکتب، گفت که با وجود اینکه امکانات محدود است و محیط مناسبی برای آموزش وجود ندارد، اما آنها مصمم‌ هستند که روند آموزشی را ادامه دهند. این دانش‌آموز تاکید کرده است: «ماه‌های گذشته برای من و بسیاری از هم‌صنفی‌هایی دشوار بوده و نگرانی از دست دادن آینده‌مان را در پی داشته، اما تصمیم به ازسرگیری آموزش در غزه، امید را به ما بازگرداند.» سیف نشبت تصریح کرد که تلاش می‌کند تا عقب‌ماندگی ۱۵ ماه گذشته را جبران کرده و تحصیلات خود را بدون تأخیر ادامه دهد. براساس گزارش رسانه‌های بین‌المللی، مجموع خسارات وارده به بخش آموزش غزه از دو میلیارد دالر فراتر تخمین زده می‌شود. این در حالی است که مقام‌های فلسطینی گزارش داده‌اند که ۸۵ درصد مکتب‌های غزه بر اثر حملات هوایی اسرائیل از کار افتاده‌اند. وزارت معارف فلسطین اعلام کرده که دانش‌آموزان در ساختمان‌هایی که هنوز پابرجا مانده‌اند، یا در مراکز آموزشی جایگزینی که در سراسر این منطقه جنگ‌زده ایجاد شده‌اند، به آموزش ادامه خواهند داد. مقامات فلسطین تخمین زده‌اند که از اکتبر ۲۰۲۳ میلادی تا اکنون، بیش از ۱۲ هزار دانش‌آموز و ۸۰۰ معلم کشته شده‌اند و بیش از هزار نهاد آموزشی تخریب شده است. وزارت معارف از سازمان‌های حقوق بشری خواسته است که بر اسرائیل فشار آورند تا زمینه دسترسی به مواد ضروری آموزشی فراهم شود. در طول جنگ در غزه بارها گزارش‌هایی از هدف قرار دادن مدارس، پناهگاه‌های غیرنظامی و بیمارستان‌ها توسط ارتش اسرائیل منتشر شد. این حملات واکنش‌های گسترده بین‌المللی را به دنبال داشته است.

ادامه مطلب


6 ماه قبل - 106 بازدید

فوزیه کوفی، نماینده‌ی پیشین پارلمان افغانستان، هم‌زمان با پایان سال آموزشی در ولایت‌های سرد‌سیر کشور، از آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد خواسته است که هرچه زودتر اقدام‌های جدی و معناداری را برای لغو ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم در افغانستان روی‌دست بگیرد. خانم کوفی با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود، از ادامه‌دار بودن ممنوعیت آموزش دختران در افغانستان ابراز نگرانی کرده است. وی تاکید کرد: «برخی از دختران صنف ششم عمداً تلاش می‌کنند که در آزمون‌های سالانه شرکت نکنند و تصمیم دارند سال آینده نیز به مکتب ادامه دهند. این چه نوع ناامیدی است که افراد را وادار می‌کند تا عمداً آینده‌ی خود را به خطر بی‌ندازند؟» نماینده‌ی پیشین پارلمان افغانستان در ادامه از آنتونیو گوترش خواسته است تا برای بهبود وضعیت آموزشی و بازگرداندن امیدهای از دست رفته‌ی زنان و دختران افغانستانی، هرچه زودتر اقدام کند. او افزود: «سخنان و هم‌دردی‌های رهبران جهان نه کافی است و نه تأثیرگذار. زمان آن فرارسیده که برای بازگرداندن اعتماد دختران بی‌صدای افغانستان که امیدهای شان عمیقاً به سازمان‌های چندجانبه و هنجارهای بین‌المللی گره خورده، اقدام‌های مؤثر و معناداری صورت گیرد.» باید گفت که این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شود که اکنون در افغانستان، یک هزار و ۱۵۵ روز می‌شود که دروازه‌های مکتب به روی دختران بالاتر از صنف ششم بسته است. طی بیش از سه سال گذشته حکومت سرپرست افغانستان خواست جامعه‌ی جهانی، سازمان‌های حقوق بشری و دانش‌آموزان مبنی بر بازگشایی مکتب‌ها را نپذیرفته است. حکومت فعلی آموزش دختران را مسئله‌ی داخلی افغانستان عنوان کرده و می‌گویند که نه سازمان ملل و نه جامعه‌ی جهانی «حق مداخله» در این زمینه را دارند.

ادامه مطلب


6 ماه قبل - 125 بازدید

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد در روز جهانی «دانش‌آموز» از راه‌اندازی یک صنف سیار برای ده‌ها دختر دانش‌آموز خبر داده است. این سازمان با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود، هدف از راه‌اندازی این صنف را فراهم کردن زمینه‌ی آموزش برای دختران عنوان کرده است. در بخشی از اعلامیه آمده است: «این صنف به ده‌ها دانش‌آموز دختر کمک می‌کند تا به آموزش‌های ابتدایی دسترسی پیدا کنند.» رابعه، یکی از دانش‌آموزان این صنف به صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد گفته است که پیش‌ از این هیچ دسترسی به آموزش نداشته است. رابعه تاکید کرد: «ما مشتاقیم که به این‌جا بیایم تا بتوانیم یاد بگیریم، بخوانیم و بنویسیم.» یونیسف اما در مورد موقعیت این صنف جزئیات نداده است. روز یک‌شنبه با هفدهم نوامبر، برابر با روز جهانی دانش‌آموز بوده است. این روز در حالی فرارسیده است که اکنون در افغانستان، یک هزار و ۱۵۴ روز می‌شود که دروازه‌های مکتب به روی دختران بالاتر از صنف ششم قفل است. حکومت سرپرست تا اکنون خواست جامعه‌ی جهانی، سازمان‌های حقوق بشری و دانش‌آموزان مبنی بر بازگشایی مکتب‌ها را نپذیرفته است. مسوولان حکومت فعلی آموزش دختران را مسئله‌ی داخلی افغانستان عنوان کرده و می‌گویند که نه سازمان ملل و نه جامعه‌ی جهانی «حق مداخله» در این زمینه را دارند. باید گفت که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

ادامه مطلب


6 ماه قبل - 135 بازدید

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل اعلام کرده است که سال گذشته به ۶.۳ میلیون دختر و پسر در افغانستان وسایل آموزش توزیع کرده است. روشنان مرتضی، معاون نماینده یونیسف در افغانستان گفت که این سازمان در افغانستان بزرگترین برنامه تامین وسایل آموزشی را در سطح جهان دارد. خانم مرتضی در پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که یونیسف متعهد به حمایت از آموزش برای تمام کودکان اهل افغانستان است. او تصویری از یک انبار بزرگ وسایل آموزشی برای کودکان در افغانستان را نیز منتشر کرده است. این در حالی است که کاترین راسل، رییس صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل در نهم عقرب اظهار نگرانی کرده بود که محرومیت از آموزش، دختران افغانستان را در معرض ازدواج زودهنگام قرار داده است. کاترین راسل تاکید کرد که هیچ کشوری نمی‌تواند بدون مشارکت نیمی از جمعیت خود پیشرفت کند. وی تاکید کرد: «آن‌ها که از آموزش در مکاتب کنار گذاشته شده‌اند، در خانه محصور و حقوق‌شان سلب شده است، چشم‌انداز چندانی به جز ازدواج زودهنگام ندارند.» بر اساس آمار یونیسف، از سپتامبر ۲۰۲۱ تا اکنون حدود ۱.۴ میلیون دختر از آموزش فراتر از صنف ششم محروم شده‌اند. یونسکو نیز اعلام کرده بود که در مجموع اکنون ۲.۵ میلیون دختر از آموزش محروم‌اند که این رقم ۸۰ دختران واجد شرایط مکتب در افغانستان را تشکیل می‌دهد.

ادامه مطلب


6 ماه قبل - 122 بازدید

چندین نهاد بین‌المللی از جمله، سازمان نجات کودکان، صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد و نهاد آموزش افغانستان در تازه‌ترین مورد اعلام کرده‌اند که قرار است سال آینده میلادی ۸.۹ میلیون دانش‌آموز در افغانستان به مکتب بروند. این نهادها امروز (سه‌شنبه، ۲۲ عقرب) با نشر گزارش مشترک گفته‌اند که بربنیاد پیش‌بینی‌ها، سال آینده حضور دانش‌آموزان به مکاتب نسبت به ۲۰۲۴ میلادی حدود ۱۰.۷ درصد افزایش خواهد یافت. در گزارش آمده است که یکی از دلایل افزایش احتمالی دانش‌آموزان ازدیاد نفوس در سراسر افغانستان است. در ادامه آمده است که دانش‌آموزان دختر که در سال جاری از صنف ششم فارغ می‌شوند، از ادامه آموزش محروم خواهند شد. نهادهای بین‌المللی تاکید کردند که که سال آینده شمار زیادی از کودکان در افغانستان در سن مکتب به دلیل چالش‌های اقتصادی و شرایط اجتماعی همچنان از حق آموزش محروم می‌مانند. در گزارش آمده است که نهادهای بین‌المللی روی کودکان آسیب‌پذیر در مکاتب تمرکز خواهند کرد. همچنین در بخشی از گزارش آمده است که قرار است نهادهای بین‌المللی حامی حقوق کودکان سال آینده میلادی از ۴۸۰ هزار دانش‌آموز آسیب‌پذیر افغان پشتی‌بانی کنند. این نهادها می‌گویند که هزینه صنف‌های محلی از دو هزار و ۷۰۰ به دو هزار و ۸۰۰ دالر در ماه افزایش یافته است. این نهادها گفته‌اند که هزینه‌های کودکان آسیب‌پذیر از ۶۳ دالر به ۶۵ و هزینه آموزگاران از ۱۰۰ به ۱۲۰ دالر افزایش یافته است. این در حالی است که چند ماه پیش صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل گفته بود که با گذشت ۱۰۰۰ روز از ممنوعیت دختران بالاتر از صنف ششم از آموزش در افغانستان، آنان سه میلیارد ساعت درسی‌شان را از دست داده‌اند. دختران بیش از سه سال است که از مکتب و دانشگاه محروم شده‌اند. باید گفت که محدودیت‌‌های حکومت فعلی، باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

ادامه مطلب


6 ماه قبل - 146 بازدید

مسوولان ایرانی می‌گویند که فرزندان مهاجران اهل افغانستان دارای مدرک، باید از حق آموزش برخوردار باشند. حسین‌علی امیری، والی ولایت فارس در نشست شورای آموزش و پرورش فارس گفت: «فرزندان اتباع مجاز نباید از تحصیل باز بمانند، پس در پیشنهادات این حوزه باید بازنگری صورت گیرد.» خبرگزاری ایسنا گزارش داده است که والی فارس، خواستار برنامه‌ریزی برای آموزش فرزندان مهاجران افغانستانی مجاز در ایران شده است. حسین‌علی امیری گفته است: «برنامه‌ریزی برای آموزش اتباع بیگانه باید به نحوی باشد که کمترین آسیب و در عین حال بیشترین بهره را در پی داشته باشد.» این در حالی است که با آغاز سال تحصیلی جدید در ایران، گزارش‌های متعددی از شکایت خانواده‌های مهاجران افغانستانی از خودداری مسوولان مکاتب از ثبت‌ نام فرزندان‌شان منتشر شده است. روزنامه فرهیختگان ایران اواخر ماه میزان ۱۴۰۳ گزارش داد که به‌دنبال خودداری برخی از مکتب‌ها در اصفهان از ثبت‌نام دانش‌آموزان اهل افغانستان، رییس شورای اسلامی روستای رحیم‌آباد گفته است که مانع ثبت‌نام آن‌ها شده «چون آن‌ها بو می‌دهند». طبق گزارش‌ها، وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی، ثبت‌نام دانش‌آموزان غیرایرانی را مشروط به دریافت شناسه «یکتا» کرده و برای مدارس حدنصاب تعیین کرده است. با این حال، مسوولان در مناطق مختلف با بهانه‌های مختلف و نژادپرستانه مانع ثبت‌نام کودکان دارای کارت اقامت و کد یکتا می‌شوند. در برخی موارد آن‌ها از دولت ایران خواسته‌اند مکتب‌های جداگانه‌ای برای مهاجران تأسیس کند. باید گفت که شهروندان افغانستان طی چند ماه گذشته بارها مورد خشونت قرار گرفته و چند مورد نیز به جان باختن انجامیده است. گفتنی‌ست که ایران از سال‌ها به این‌سو میزبان میلیون‌ها افغانستانی‌ است. در ماه‌های اخیر این کشور، روند اخراج اجباری شهروندان افغانستان را آغاز کرده است. پس از حاکمیت حکومت فعلی در آگوست 2021، تعدادی از شهروندان افغانستان به‌شمول زنان معترض، فعالان حقوق زن، نظامیان پیشین و خبرنگاران به کشورهای مختلف از جمله ایران مهاجرت کردند.

ادامه مطلب


7 ماه قبل - 206 بازدید

عرفان را صدا زد تا از خواب برخیزد. سپس میز صبحانه را آماده کرد و هر دو کنار هم، روی میز صبحانه نشستند. فاطمه سخن را آغاز کرد: «آقا عرفان، برای ثبت‌نام ریحانه و علی باید چه کنیم؟ به چند مدرسه (مکتب) مراجعه کردم، اما می‌گویند ظرفیت برای شهروندان افغانستان تکمیل شده است. بخشنامه‌ای آمده و فقط تعداد مشخصی را پذیرش می‌کنند.» عرفان نگاهی سنگین به فاطمه، علی و ریحانه انداخت و با صدای پرسوز گفت: «فاطمه جان، بارها گفتم که به وطن (افغانستان) برگردیم. زندگی در آنجا برای ما بهتر خواهد بود و اولادهای ما بدون جنجال و مشکل به مکتب می‌روند و درس می‌خوانند.» فاطمه با حالتی ناراحت پاسخ داد: «من روز نخست ازدواجمان شرط گذاشتم که باید در ایران زندگی کنیم. نمی‌توانم در کشوری غریب زندگی کنم. اکنون نیز فرزندم کلاس/صنف اول است و هنوز نتوانسته‌ام برایش مدرسه (مکتب)‌ای پیدا کنم.» عرفان که نگران اولادهایش بود، ادامه داد: «خواهر دوستم مدیر دبستان (مکتب ابتدایه) است. نگران نباش، خودم این مسئله را حل می‌کنم. امشب می‌روم با دوست صحبت می‌کنم، شاید راه حل اساسی برای این مشکل پیدا شد.» عرفان آهی کشید و لباس‌هایش را پوشید و برای رفتن به کارگاه سنگ‌تراشی آماده شد. فاطمه مدارک شناسایی او را به دستش داد و گفت: «بهتر است این مدارک همراهت باشد؛ این روزها مهاجران غیرقانونی را دستگیر می‌کنند. خدای نکرده تو را ردمرز کند، با این اولادها چیکار؟» عرفان از او تشکر کرد و به سوی حیاط رفت. صدای فاطمه را شنید که می‌گفت: «راستی، امشب وقتی از سرکار برگشتی، نان را فراموش نکن.» عرفان پاسخی داد و از خانه خارج شد. به کارگاه رسید و همچون هر روز کارش را آغاز کرد. مدتی نگذشته بود که صادق، دوستش، سراسیمه به سمت او دوید. عرفان با عجله دستگاه را خاموش کرد و با تعجب پرسید: «رفیق جان برایت چه اتفاقی افتاده؟ چرا این‌قدر نگران هستی؟» صادق نفس‌زنان پاسخ داد: «این بار قضیه جدی است! مأموران در حال دستگیری مهاجران غیرقانونی هستند. درست پشت درِ کارگاه با آقا داوود در حال صحبت‌اند. چند نفر از بچه‌ها از در پشتی فرار کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد که به آن‌ها شک کرده‌اند. دو مأمور به سمت در پشتی رفته‌اند. من چه کنم؟ نمی‌توانم فرار کنم.» عرفان که برای دوستش نگران شده بود، گفت: «چند بار به تو گفتم که حالا که نتوانستی اقامت قانونی بگیری، خودت را معرفی کن و به کشورت برگرد. هر جایی قوانینی دارد، نمی‌توانی همیشه فرار کنی.» در همین لحظه، آقا داوود همراه دو مأمور به سمت صادق آمدند. صادق که دیگر راه فراری نداشت، با ناچاری همراه آن‌ها رفت. عرفان مدارک شناسایی خود را به مأموران نشان داد و سپس دوباره به کار مشغول شد. آقا داوود که بسیار ناراحت به نظر می‌رسید، عرفان را صدا زد و گفت: «فقط تو برای من باقی مانده‌ای. هیچ‌یک از کارگران ایرانی حاضر نیستند در سنگ‌تراشی کار کنند. همه می‌گویند کار سختی است و دستمزد بیشتری می‌خواهند. برای من هم به‌صرفه نیست. احساس می‌کنم دارم سکته می‌کنم! با اتحادیه تماس گرفتم، گفتم به فکر من باشید. آن‌ها می‌گویند چند نیروی خانم برای شما می‌فرستیم. گفتم این کار برای زنان مناسب نیست؛ باید سنگ جابه‌جا کنند. آن بنده‌های خدا نمی‌دانند که این کار چقدر دشوار است. اگر بیایند، حادثه‌ای برایشان پیش خواهد آمد. مجبورم کارگاه را برای چند روز تعطیل کنم تا ببینم چه می‌شود. شاید کارگر مناسبی پیدا کردم.» عرفان که گویی دنیا بر سرش خراب شده بود، بر روی صندلی نشست و با صدایی لرزان و سرد گفت: «ان‌شاءالله هر چه خیر باشد.» پس از تسویه‌حساب با آقا داوود، به سوی خانه روانه شد. بوی نان تازه به مشامش رسید و به یاد آورد که باید نان بخرد. به سمت نانوایی رفت و با دیدن بنری بزرگ که بر سر درِ نانوایی نصب شده بود، دلش به تپش افتاد. دنیا در برابر چشمانش تاریک شد، دستانش را روی سرش گذاشت و با لحنی افسرده گفت: «باورم نمی‌شود؛ دیگر به مهاجران افغانستانی نان هم نمی‌دهند؟ مگر دین ندارید؟ این چه حکمی است؟» نانوا که شرمسار به نظر می‌رسید، پاسخ داد:"ببخشید، آقا عرفان. دستور از بالا آمده است. وگرنه من هیچ مشکلی با شما ندارم.» جوانی که در صف ایستاده بود، گفت: «بس نیست این‌قدر نان مجانی خوردید؟» نانوا با ناراحتی پاسخ داد: «می‌دانی آقا عرفان چندین سال است که در ایران زندگی می‌کند؟ همسرش نیز ایرانی است و سالانه چند میلیون تومان برای اقامت قانونی پرداخت می‌کند.» سپس رو به عرفان کرد و گفت: «فکر می‌کنم نانوایی‌های که می‌توانید از آن‌ها نان بخرید را مشخص کرده‌اند.» عرفان زیر لب آهسته گفت: «حداقل زیر این بنر، راه‌حلی هم برای ما می‌نوشتید.» پیرزنی که در صف بود، به سوی عرفان آمد و چند نان به او تعارف کرد: «بیا پسرم، نان امروز مهمان من.» عرفان با چشمانی پر از اشک و لبخند مملو از درد گفت: «سپاسگزارم، مادر!» او خواست پول نان‌ها را به پیرزن بدهد که پیرزن با اخمی گفت: «من گفتم که مهمان من هستی!» عرفان تشکری کرد و به سوی خانه بازگشت. کلید را در قفل چرخاند و وارد خانه شد. ریحان با دیدن پدر، شادمانه به سوی او دوید و گفت:«بابا، امروز زود برگشتی! برایم مدرسه (مکتب) پیدا کردی؟» عرفان تازه به یاد قولی که به فاطمه داده بود افتاد. نمی‌دانست با این‌همه مصیبت چه کند. به آسمان نگاهی کرد، لبخندی بر لب آورد، دستی بر سر ریحان کشید و گفت: «به خدا توکل کن، دخترم. درست می‌شود.» نویسنده: نرگس حسینی

ادامه مطلب