برنامه‌ جهانی غذا درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که با بازگشت اجباری بیش از دو‌ونیم‌میلیون مهاجر از پاکستان و ایران، افغانستان تحت فشار عظیمی قرار گرفته است. این برنامه امروز (دوشنبه، ۱۹ عقرب) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که بسیاری از خانواده‌ها با مادران و کودکانی که دچار سوءتغذیه هستند، به افغانستان می‌آیند. برنامه‌ جهانی غذا در ادامه تاکید کرده است که به‌ لطف شرکایی مانند یونان، در مراکز پذیرش و ترانزیت و از طریق خدمات تغذیه‌ای برای مادران و کودکان، حمایت‌های حیاتی را برای خانواده‌ها فراهم می‌کند. این در حالی است که اخیراً اخراج مهاجران افغانستان از پاکستان تشدید شده است، در حالی‌ که در اوایل امسال بازگشت و اخراج از ایران بیشتر بود. براساس اعلام سازمان ملل، تنها در سال جاری بیش از دو‌ونیم‌میلیون مهاجر از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند. طبق آمار این سازمان، از سال ۲۰۲۳ میلادی که روند اخراج از پاکستان آغاز شد، تا اکنون بیش از چهار‌ میلیون مهاجر به افغانستان اخراج شده‌اند. بازگشت مهاجران در حالی ادامه دارد که افغانستان با بحران بشری مواجه است و کمک‌های جهانی نیز کاهش یافته است.

منابع از میان مهاجران اهل افغانستان در پاکستان می‌گویند که پولیس این کشور، فاطمه همنوا، خبرنگار افغانستان را همراه با دو کودک‌اش از منطقه «بی–۱۷» شهر اسلام‌آباد بازداشت کرده است. دست‌کم دو منبع گفته‌اند فاطمه همنوا پس از چاشت امروز (سه‌شنبه، ۱۳ عقرب) همراه با دو کودک‌اش توسط پولیس پاکستان بازداشت شده و به یکی از کمپ‌های مهاجران غیرقانونی انتقال داده‌ شده‌اند. منبع در ادامه تاکید کرده است که فاطمه همنوا از جمله خبرنگارانی است که پس از روی‌کار آمدن حکومت سرپرست به پاکستان پناه برده بود و در ماه‌های اخیر با مشکلات تمدید ویزه روبرو بوده است. در هفته‌های اخیر، حکومت پاکستان روند تمدید ویزه برای شهروندان افغانستان را دشوار کرده و هم‌زمان، روند بازداشت و اخراج مهاجران از این کشور شدت یافته است. همچنین شماری از نهادهای مدافع حقوق بشر گفته‌اند که این اقدام‌ها برخلاف اصول بین‌المللی پناهندگی است و جان بسیاری از خبرنگاران و فعالان مدنی افغانستان در پاکستان را در معرض خطر قرار داده است. پاکستان همه روزه مهاجران افغانستان را بازداشت و اخراج می‌کند.

منابع از میان مهاجران در ایران می‌گویند که حلیمه پژواک، فعال حقوق زن و یکی از زنان معترض افغانستان، به‌دلیل نداشتن ویزای معتبر توسط نیروهای امنیتی ایران بازداشت شده است. سازمان حامی جنبش‌های فمینیستی (فمنا)، روز (چهارشنبه، ۷ عقرب) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود از بازداشت این فعال حقوق زن خبر داده است و نوشته است که خانم پژواک هم‌اکنون در بازداشت به‌سر می‌برد و با خطر جدی اخراج به افغانستان مواجه است. قابل ذکر است که در چند ماه اخیر بازداشت و ناپدید شدن دختران افغانستانی در ایران افزایش یافته است. این در حالی‌ است که ایران، از دهه‌ها پیش میزبان شمار بزرگی از مهاجران افغانستان بوده است. به گفته‌ی مقام‌های رسمی ایران، حدود شش میلیون مهاجر افغانستانی در این کشور زندگی می‌کنند. اما در ماه‌های اخیر، هم‌زمان با شدت گرفتن روند اخراج مهاجران، گزارش‌هایی از بدرفتاری مردم ایران و نیروهای امنیتی، خشونت‌های ضد‌مهاجرتی، قتل، ناپدید شدن و بازداشت کردن فعالان حقوق زن اهل افغانستان نیز پخش شده است. چندی پیش نیز سارا گوهری، دختر ۲۹ ساله‌ اهل افغانستان و دانشجوی رشته‌ی جامعه‌شناسی در دانشگاه تهران، هنگام سفر به مرز «تایباد» برای انجام پژوهشی میدانی درباره‌ی وضعیت مهاجران افغانستانی، توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.

همزمان با بازگشت مهاجران افغانستانی از ایران و پاکستان، «جنبش زنان معترض شمال» نسبت به بی‌توجهی جامعه‌ی جهانی نسبت به اخراج آنان به‌ویژه افراد آسیب‌پذیر و زنان انتقاد کرده است. این جنبش با نشر اعلامیه‌ای گفته است که زنان و دختران در افغانستان با چالش‌ها و محدودیت‌های فزاینده روبرو هستند و این وضعیت سبب شده است که بسیاری آنان راه مهاجرت را در پیش گیرند؛ اما در کشورهای همسایه نیز، وضعیت مناسبی ندارند. در ادامه آمده است که زنان مهاجر افغانستانی در کشورهای همسایه، به‌ویژه در پاکستان و ایران، با شرایط دشوار و رفتارهای تحقیرآمیز روبرو اند. در اعلامیه آمده است که این زنان و دختران در میان تهدید اخراج، فقر و نبود حمایت انسانی، روزهای پرهراسی را سپری می‌کنند. جنبش زنان معترض شمال تاکید کرد که مهاجرت برای بسیاری از زنان افغانستانی به معنای نجات از جنگ و حاکمیت محدودکننده در داخل کشور بوده است؛ اما اکنون، در کشورهای میزبان نیز از ابتدایی‌ترین حقوق انسانی محروم شده‌اند. در بخشی از اعلامیه آمده است: «مهاجر بودن جرم نیست؛ زنان افغانستانی تنها پناه‌جو نیستند، آنان مادران و سرپرستان خانواده پ‌اند که برای حفظ جان و آینده‌ی فرزندان‌شان از همه‌چیز گذشته‌اند.» این جنبش هشدار می‌دهد که اخراج اجباری مهاجران افغانستانی بدون درنظرگرفتن وضعیت انسانی آنان، نقض آشکار حقوق بشر است. این جنبش از جامعه‌ی جهانی، نهادهای بین‌المللی و سازمان ملل می‌خواهد که برای جلوگیری از یک فاجعه‌ی انسانی دیگر در میان زنان و کودکان افغانستانی، اقدام فوری انجام دهند. در پی تشدید محدودیت‌های حکومت فعلی، بسیاری از زنان و دختران، فعالان حقوق بشر، روزنامه‌نگاران، نظامیان پیشین و دیگر قشرهای آسیب‌پذیر مجبور به ترک افغانستان شدند.

نادر یاراحمدی، رییس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت داخله‌ی ایران درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که در شش‌ ماه نخست سال جاری خورشیدی، یک‌ میلیون و ۴۵۰ هزار مهاجر افغانستانی از آن کشور اخراج شده‌اند. خبرگزاری ایرنا به نقل از نادر یاراحمدی گزارش داده است که روند اخراج مهاجران افغانستانی همچنان ادامه دارد و قرار است به همین تعداد دیگر نیز در آینده‌ی نزدیک اخراج شوند. رییس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی ایران در ادامه تاکید کرده است که در حال حاضر ۴.۵ میلیون مهاجر قانونی و غیرقانونی افغانستانی در آن کشور زندگی می‌کنند. او در ادامه افزوده است که ۸۰ هزار ازدواج میان زنان و مردان افغانستانی و ایرانی ثبت شده که با احتساب فرزندان‌شان، جمعیتی حدود ۲۵۰ هزار نفر را تشکیل می‌دهند. یاراحمدی در مورد صدور شناس‌نامه برای فرزندان این خانواده‌ها گفته است: «فرزندانی که از مادران ایرانی و یا برعکس متولد می‌شوند، می‌توانند از شناس‌نامه برخوردار شوند.» قابل ذکر است که ایران در سال جاری خورشیدی برگه‌های سرشماری مهاجران افغانستانی را باطل و روند خروج اجباری آنان را آغاز کرده است. همچنان پیش از این، مقام‌های حکومت فعلی اعلام کرده بودند که امسال حدود یک‌ میلیون و ۸۰۰ هزار مهاجر از ایران اخراج شده‌اند. این اخراج‌ها در حالی پس از جنگ ایران و اسراییل شدت یافته است که افغانستان با بحران شدید حقوق بشری و انسانی مواجه ا‌ست و بسیاری از اخراج‌شد‌گان، از جمله زنان، خبرنگاران و مدافعان حقوق بشر در معرض خطر واقعی نقض حقوق بشر قرار دارند.

سازمان‌های یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل و یونسکو اعلام کرده‌اند که حکومت سرپرست افغانستان پس از بازگشت به قدرت در آگوست ۲۰۲۱ میلادی تا‌ اکنون ‏حدود ۲.۲ میلیون دختر نوجوان را از آموزش محروم کرده است. این سازمان‌ها با نشر گزارشی مشترک در مورد وضعیت آموزش در ‏افغانستان گفته‌اند که سالانه ۳۹۷ هزار کودک در هر سال تحصیلی از ادامه‌ی ‏آموزش باز می‌مانند. در گزارش یونیسف و یونسکو آمده است که تا سال ۲۰۲۴ میلادی، بیش از ۲.۱۳ ‏میلیون کودک در سن مکتب ابتدایی از مکتب محروم بودند که ۶۰ درصد آنان ‏دختر هستند.‏ همچنین در بخشی از گزارش آمده است که بخش آموزش افغانستان تحت فشار شدید ناشی ‏از شوک‌های بشردوستانه‌ی هم‌زمان است. ‏ در ادامه آمده است که در سال ۲۰۲۵ میلادی، تخمین زده می‌شود که ۸.۹ میلیون کودک، از جمله ۸۸۸ هزار ‏نفر دارای معلولیت، به پشتیبانی آموزشی اضطراری نیاز خواهند داشت.‏ در عین حال حدود ۲.۷ میلیون نفر از ایران و پاکستان از سال ۲۰۲۳ به این‌طرف اخراج شده‌اند که ۴۰ درصد آنان کودک هستند.‏ در گزارش آمده است که بسیاری از کودکان بازگشته ،به‌ویژه دختران بالای ۱۲ سال، به‌دلیل کمبود ‏زیرساخت‌ها و ممنوعیت‌های موجود، برای جذب در مکاتب با مشکل مواجه ‏هستند.‏ در گزارش یونیسف و یونسکو آمده است که بازگشت مهاجران فشار بیشتری را ‏بر سیستم آموزشی افغانستان وارد می‌کند و بر تعداد کودکان و نوجوانان خارج ‏از مکتب می‌افزاید.‏ همچنین حکومت فعلی پس از تسلط بر افغانستان، زنان و دختران را از آموزش و ‏تحصیل محروم کرده است. حکومت فعلی در آخرین محدودیت خود، ‏دروازه‌های انستیتوت‌های طبی را به‌روی دختران بست، در حالی که ‏بخش صحت افغانستان با کمبود پرسنل مواجه است.‏ این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.