صندوق جمعیت سازمان ملل متحد اعلام کرده است در حالی که جهان به ۹ صدهزار قابله‌ نیازمند است، بسیاری از زنان و دخترانی که به آنها متکی هستند، نادیده گرفته می‌شوند. این نهاد با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که قابله‌ها در مواقع بحرانی جان انسان‌ها را نجات می‌دهند و قابله‌های آموزش‌دیده که در یک محیط کاملا کاربردی کار می‌کنند، می‌توانند از دو سوم مرگ و میر مادران و نوزادان و جلوگیری کنند. در ادامه آمده است که قابله‌ها می‌توانند ۹۰ درصد از کل خدمات ضروری سلامت جنسی، باروری، مادران و نوزادان را ارائه دهند. صندوق جمعیت سازمان ملل متحد افزوده است که با این حال، آنها به دلیل کمبود سرمایه‌گذاری و حمایت، تنها ۱۰ درصد از نیروی کار بهداشت را تشکیل می‌دهند. این سازمان تاکید کرده است که از سال ۲۰۰۸ میلادی به این‌سو با شرکا و دولت‌ها برای ایجاد نیروی کار قابله‌های «آموزش‌دیده و دارای پشتیبانی خوب در محیط‌های کم منابع»  همکاری کرده است. این نهاد تصریح کرد که برای «تقویت آموزش و پرورش قابله‌ها، ایجاد محیط توانمندساز و سازوکار نظارتی برای قابله‌ها و آماده‌سازی قابله‌ها برای ارایه‌ی خدمات جامع و یک‌پارچه سلامت جنسی، باروری، مادران، نوزادان و نوجوانان» تلاش می‌کند. در حالی جهان به صدها هزار قابله نیازمند است که افغانستان از نظر نرخ بالای مرگ‌ومیر مادران در رتبه‌ی هفتم جهان قرار دارد. حکومت سرپرست پس از بازگشت دوباره به قدرت، علاوه بر محدویت‌های اجتماعی و حقوقی علیه زنان و دختران، دروازه‌های مکاتب و دانشگاه‌ها را به‌روی آن‌ها بسته‌اند. همچنین حکومت فعلی در زمستان ۱۴۰۳ خورشیدی تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی خصوصی را نیز ممنوع اعلام کردند. این تصمیم واکنش‌های سازمان‌ جهانی صحت و سازمان‌های مدافع حقوق بشری را در پی داشت. سازمان جهانی صحت در اعلامیه‌ای نوشت که ممنوعیت تحصيل دختران در انستیتوت‌های طبی می‌تواند سیستم صحی افغانستان را فلج کند.

مسوولان ریاست صحت عامه ولایت خوست می‌گویند که در سه ماه گذشته، نزدیک به ۱۰ هزار مادر و کودک در این ولایت به سوءتغذیه مبتلا شده‌اند. احمد مجاهد، رییس صحت عامه خوست گفته است که اخیراً نزدیک به ۳۰ مرکز صحی در برخی مناطق دوردست این ولایت که در زمینه سلامت مادر و کودک خدمات ارائه می‌کردند، مسدود شده‌اند. وی ضمن اشاره به موجودیت امکانات در این بخش، نسبت به توقف کمک‌های نهادهای بین‌المللی ابراز نگرانی کرده و گفته است که این امر ممکن است آن‌ها را با مشکلات جدی رو‌برو کند. آقای مجاهد تاکید کرده است: «تلاش ما این است که با همکاری وزارت مربوطه، این مراکز صحی بسته‌شده را دوباره فعال کنیم.» او افزوده است که بر بنیاد ارقام ثبت‌شده، طی سه ماه گذشته نزدیک به ده هزار نفر که بیش از نصف آنان کودکان هستند، دچار سوءتغذیه شده‌اند. همچنین رییس صحت عامه ولایت خوست در بخشی از صحبت‌هایش تاکید کرد: «کلینیک‌هایی که مسدود شده است باعث شده گزارش‌هایی از مرگ‌ومیر مادران و کودکان برای ما برسد.» قابل ذکر است که بیماری سوءتغذیه در افغانستان به‌ویژه در میان کودکان یک بحران جدی است و مشکلاتی چون فقر، عدم دسترسی به خدمات بهداشتی و تغذیه‌ای مناسب مانع ارائه درمان‌های ضروری و پیشگیری از این بیماری می‌شود. اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشری سازمان ملل متحد پیش‌بینی کرده است که آمار کودکان مبتلا به سوءتغذیه در افغانستان در سال ۲۰۲۵ به ۳.۵ میلیون نفر برسد. طبق گزارش‌های ملل متحد این رقم در پنج سال گذشته حدود ۳ میلیون کودک زیر پنج سال بوده است.

حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین افغانستان بار دیگر از حکومت سرپرست خواسته است که دروازه‌های مکاتب و دانشگاه‌ها را به‌روی دختران بازگشایی کنند تا بار دیگر شاهد مرگ‌ومیر مادران و کودکان نوزاد وطن در اثر مشکلات موجود نباشد. آقای کرزی این اظهارات را شام روز (یکشنبه، ۱۴ ثور) با بازنشر گزارش اخیر یونیسف درباره‌ی افزایش میزان مرگ‌ومیر کودکان و نوزادان در قندهار مطرح و به شدت ابراز نگرانی کرده است. رییس‌جمهور پیشین کشور در ادامه تاکید کرد که علاج اساسی مشکلات در توسعه و تقویت نظام آموزشی، فراهم بودن فرصت تعلیمی برای همگی و «تمهیدات لازم برای جلوگیری از فرار قوای بشری و کادرهای علمی و مسلکی به خارج از کشور» می‌باشند. همچنین حامد کرزی در ادامه از ادارات و سازمان‌های بین‌المللی امدادرسان خواسته است که برای نجات جان مادران و کودکان اقدام کنند و در تجهیز نیازمندی‌های مراکز صحی در سراسر کشور توجه نمایند. این در حالی است که صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد، روز چهارشنبه هفته‌ی گذشته اعلام کرده است که نرخ مرگ‌ومیر نوزادان در قندهار بالاتر از میانگین ملی است. پیش از این تام فلیچر، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور افغانستان، پس از بازدید از شفاخانه‌ی حوزوی قندهار، وضعیت این شفاخانه را «تکان‌دهنده» توصیف کرده بود. او در حساب کاربری ایکس خود نوشته بود که کاهش بودجه به این معنی است که نوزادان بیشتری ممکن است جان خود را از دست بدهند. معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور افغانستان، کاهش بودجه برای خدمات‌رسانی به نیازمندان را «حکم اعدام» میلیون‌ها نفر به‌ویژه کودکان دانسته است.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که ۹۰ درصد مرگ‌ومیر مادران در افغانستان با امکانات ساده قابل پیش‌گیری است. این سازمان امروز (پنج‌شنبه، ۱۱ ثور) پیام تام فلیچر، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور بشردوستانه در حساب کاربری ایکس را بازنشر و تاکید کرده که یونیسف تنها قادر به حمایت از ۶۰ درصد مراکز صحی است. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد هشدار داده است که کاهش کمک‌ها ممکن است توانایی این نهاد در حمایت از زنان باردار را از بین ببرد. همچنین تام فلیچر، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد برای افغانستان نیز نسبت به پیامدهای کاهش کمک‌ها هشدار داده و افزوده است: «زنانی که سه ساعت با دوچرخه راهی بیمارستان می‌شوند تا زایمان کنند، مین‌هایی که پاک‌سازی نشده‌اند، نوزادانی که جان می‌دهند.» این در حالی است که ایالات متحده آمریکا، به‌عنوان بزرگ‌ترین ارایه‌دهنده کمک‌های بشردوستانه به افغانستان، تمامی برنامه‌های خود از جمله حمایت از مادران و نوزادان را قطع کرده است. قطع کمک‌های بشردوستانه آمریکا باعث شده که شماری زیادی از نهادهای بین‌المللی فعالیتش را در افغانستان متوقف کند.

برنامه جهانی غذا برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که در سال جاری میلادی، ۱.۲ میلیون زن باردار و شیرده از سوءتغذیه رنج می‌برند و نیاز فوری به درمان و غذای مقوی دارند. این برنامه امروز (یک‌شنبه، ۲۴ حمل) با نشر گزارشی گفته است که در حال حاضر، افغانستان با شدیدترین بحران سوءتغذیه کودکان در تاریخ خود روبرو است. در گزارش آمده است که بحران سوءتغذیه با کاهش شدید کمک‌های غذایی اضطراری برنامه‌ی جهانی غذا و برنامه‌های پیش‌گیری از سوءتغذیه به‌دلیل کم‌بود بودجه در دو سال گذشته مرتبط است. برنامه جهانی غذا در ادامه افزوده است که تنها در سال جاری میلادی، انتظار می‌رود ۳.۵ میلیون کودک خردسال دچار سوءتغذیه شوند که این رقم، نیم میلیون نفر بیش‌تر از سال گذشته است. به گفته‌ی برنامه‌ی جهانی غذا، ۱۵ میلیون نفر در افغانستان نمی‌دانند که وعده‌ی غذایی بعدی‌شان از کجا خواهد آمد. هشت خانواده از هر ده خانواده نمی‌توانند دست‌کم رژیم غذایی سالم را تأمین کنند و سه‌چهارم آنان برای خرید غذا مجبور به قرض گرفتن پول هستند. سازمان ملل متحد پیش از این آمار داده بود که افغانستان در سال ۲۰۲۵ هم‌چنان درگیر یکی از بدترین بحران‌های انسان‌دوستانه در جهان است. بیش از ۲۲ میلیون نفر در این کشور نیازمند کمک‌های بشری اند؛ اما در عین حال، دفتر هماهنگ‌کننده‌ی سازمان ملل متحد (اوچا)، از کم‌بود بودجه ابراز نگرانی کرده است. برنامه‌ی جهانی غذای ملل متحد در سال گذشته، به ۹ میلیون نفر در افغانستان کمک اضطراری غذایی رساند که نیمی از آنان زنان و دختران بوده‌اند.

رادیو عمومی ملی (ان‌پی‌آر) گزارش داده که پس از قطع کمک‌های سازمان توسعه بین‌المللی آمریکا، مرگ مادران و نوزادان‌شان هنگام زایمان به صورت چشم‌گیر در افغانستان افزایش یافته است. در گزارش رادیو عمومی ملی (ان‌پی‌آر) آمده است که در اپی اقدامات اخیر اداره ترامپ و بسته شدن مراکز صحی محلی، دسترسی زنان به خدمات درمانی به موقع کاهش یافته است. این رادیو به نقل از برخی قابله‌ها نوشته است که شاهد مرگ مادران هنگام زایمان به دلیل دیر رسیدن به مراکز صحی بوده‌اند. آن‌ها گفته‌اند افزایش مرگ مادران و نوزادان پیامد ضربه‌ای است که قطع ناگهانی کمک‌های سازمان توسعه بین‌المللی آمریکا به سیستم آسیب‌پذیر بهداشت افغانستان وارد کرده است. همچنین سازمان بهداشت جهانی گزارش داده است که تا اواخر ماه مارچ بیش از ۲۰۰ مرکز بهداشت در افغانستان در پی متوقف شدن کمک‌های مالی سازمان توسعه بین المللی آمریکا مسدود شده‌اند. این سازمان هشدار داده است که اگر اقدام جدی در این زمینه صورت نگیرد، تا ماه جون امسال حدود ۲۰۰ مرکز بهداشت دیگر هم مسدود خواهند شد. شماری از قابله‌های موظف در شفاخانه‌ها به رادیوی ملی امریکا گفته‌اند که پس از قطع کمک‌های آمریکا مراکز صحی در مناطق بسته شده و مراجعه زنان باردار به بیمارستان های مرکز فزایش پیدا کرده است. به گفته این قابله‌ها، زنان بارداری که از مناطق دور دست به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند، به «اکثرا» دلیل تاخیر در دسترسی به خدمات بهداشتی می‌میرند. یک قابله به شرط افشا نشدن هویت‌اش به‌ ان‌پی‌آر آمریکا گفته است که یک زن و کودکش اخیرا به دلیل مسدود شدن مسیر در اثر برفباری و عدم دسترسی به خدمات بهداشتی جان باخته است. به گفته‌ی این قابله، درمانگاه روستا چند هفته پیش از مرگ این زن و کودکش در پی قطع کمک‌های آمریکا مسدود شده بوده است. فایزه یک قابله دیگری در یکی از ولسوالی‌های کوهستانی هرات گفته است که مردم روستا از موجودیت یک درمانگاه شبانه‌روزی بسیار خوشحال بودند چون نزدیک‌ترین مرکز صحی از این روستا چهار ساعت فاصله دارد. رادیوی عمومی ملی گزارش داده است که پس از قطع کمک‌های خارجی آمریکا، کشورهای کمک‌کننده دیگر از جمله بریتانیا، فرانسه، آلمان و ... هم کمک‌های خارجی خود را کاهش داده است. به گزارش این رادیو، بریتانیا تقریبا نیمی از کمک‌های خارجی‌اش را قطع خواهد کرد، فرانسه قصد دارد ۴۰ درصد کمک‌های خارجی خود را کاهش دهد، بلجیم ۲۵ درصد کاهش خوهد داد و آلمان هم بیش از دو میلیارد دالر کمک‌های خارجی خود را کاهش خواهد داد.

مسوولان در فرماندهی پولیس ولایت تخار می‌گویند که یک مرد در ولسوالی چاه‌آب این ولایت پس از مشاجره لفظی مادرش را به قتل رسانده است. فرماندهی پولیس تخار با نشر خبرنامه‌ای گفته است که این رویداد شب گذشته (چهارشنبه، ۲۹ حوت) در ولسوالی چاه‌آب رخ داده است. در ادامه آمده است که این مرد مادرش را پس از مشاجره لفظی با ضربات چاقو به شکل فجیع کشته است. در خبرنامه آمده است که فرد متهم بازداشت شده و بررسی‌های نخستین از وی آغاز شده است. در خبرنامه در مورد سن قاتل و مقتول جزییات داده نشده است. پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، قتل‌های مرموز زنان، کودکان و جوان در در سراسر کشور افزایش کم‌پیشینه یافته است. بیماری‌های روانی، خصومت شخصی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی این قتل‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.

صندوق جمعیت سازمان ملل متحد برای افغانستان اعلام کرده است که زنان و دختران در این کشور به‌دلیل عدم دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، در معرض خطر افزایش مرگ‌ومیر و بیماری‌های مختلف قرار دارند. این نهاد با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود از محدودیت دسترسی زنان و دختران افغانستان به خدمات بهداشتی امن و موثر ابراز نگرانی کرده و گفته است که با همکاری بریتانیا، خدمات نجات‌بخش را برای اطمینان از دسترسی بدون مانع زنان به مراقبت‌های بهداشتی ارائه می‌کند. صندوق جمعیت سازمان ملل متحد به نقل از فوزیه، یکی از زنان در ولایت ننگرهار گفته است: «بچه‌ام خیلی مریض است. دو فرزند دیگر هم دارم که آن‌ها نیز در خانه به دنیا آمدند. بدون پول، نمی‌توانستیم برای کمک پزشکی به جایی برویم.» همچنین ملالی امین، کارمند یک مرکز بهداشتی در این ولایت تاکید کرده است که مردم روستا هزینه‌ی پرداخت تداوی خود در مراکز بهداشتی دورتر را ندارند. ملالی افزوده است: «مردم از ما توقعات زیادی دارند؛ زیرا این کلینیک در منطقه‌ای بسیار دورافتاده واقع شده است. فقر در این‌جا بسیار گسترده است و مردم حتی ۱۰ افغانی برای پرداخت کرایه موتر به‌منظور رفتن به کلینیک‌های دیگر و خرید دارو ندارند.» صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در بخشی از این گزارشش بر ضرورت سرمایه‌گذاری پای‌دار برای تضمین دسترسی امن و بدون مانع زنان به مراقبت‌های صحی در افغانستان تاکید کرده است. این سازمان گفت: «به همراه شرکا و اهداکنندگان خود، خدمات بهداشتی نجات‌بخش در زمینه‌های باروری، مادران، نوزادان، کودکان و نوجوانان را به‌منظور مقابله با تاثیرات شدید بحران انسانی بر زنان و دختران ارائه می‌دهیم.» قابل ذکر است که افغانستان یکی از بالاترین نرخ‌های مرگ‌ومیر مادران و نوزادان را در جهان دارد. عواملی هم‌چون کم‌بود کادر درمان متخصص، به‌ویژه پزشکان زن، نبود تجهیزات پزشکی کافی، و کم‌بود بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در ولایت‌های دوردست، از مهم‌ترین دلایل افزایش مرگ‌ومیر مادران و نوزادان در این کشور عنوان شده است. همچنین کارشناسان بهداشت و نهادهای بین‌المللی بارها هشدار داده‌اند که بدون حمایت کافی از سیستم بهداشت و درمان، وضعیت سلامت زنان و کودکان در افغانستان وخیم‌تر خواهد شد. در شرایطی که بسیاری از کشورهای جهان در حال کاهش مرگ‌ومیر مادران هستند، افغانستان هم‌چنان با بحرانی عمیق در این زمینه روبه‌رو است.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد اعلام کرده است که در سال ۲۰۲۴ میلادی برای ۲.۵ میلیون دختر در افغانستان قرص آهن توزیع کرده است. این نهاد امروز (یک‌شنبه، ۱۴ دلو) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این قرص‌ها برای دختران نوجوان و زنانی که در معرض خطر کم‌خونی قرار دارند، توزیع شده است. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد تاکید کرده است که دوز روزانه‌ی قرص آهن از کم‌خونی جلوگیری می‌کند. یونیسف در سال ۲۰۲۳ میلادی نیز اعلام کرده بود که برای بیش از چهار میلیون دختر نوجوان در افغانستان قرص آهن توزیع کرده و از آنان در برابر کم‌خونی محافظت کرده است. یونیسف از فاطمه، دختر ۱۰ ساله‌ی افغانستانی یاد کرده و گفته است که وی پس از مصرف قرص‌های اسید فولیک آهن، «احساس انرژی بیشتری» می‌کند. پیش از این، این قرص‌ها توسط کارکنان مرکزهای بهداشتی، در درب خانه‌ها توزیع می‌شود. باید گفت که قرص‌های جلوگیری از کم‌خونی در گذشته در مکتب‌های دخترانه توزیع می‌شد، اما پس از ممنوعیت آموزش دختران و بسته‌ شدن مکتب‌ها بروی دختران بالاتر از صنف ششم توسط حکومت سرپرست، یونیسف آن‌را خانه به خانه برای دختران توزیع می‌کند.

همزمان متوقف‌شدن کمک‌های بشردوستانه آمریکا برای افغانستان، اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد هشدار داده است که آمار کودکان مبتلا به سوءتغذیه در افغانستان در سال ۲۰۲۵ میلادی به ۳.۵ میلیون نفر خواهد رسید. این دفتر امروز (سه‌شنبه، ۹ دلو) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که در طول پنج سال گذشته، سه میلیون کودک زیر پنج سال در افغانستان از سوءتغذیه حاد رنج برده‌اند. این نهاد با نشر فراخوان جمع‌آوری کمک در ادامه گفته است که حمایت کمک‌کنندگان باعث می‌شود نوزادان و مادران در افغانستان مواد مغذی روزانه‌ی مورد نیاز خود را برای یک رژیم غذایی سالم دریافت کنند. این در حالی است که برنامه جهانی غذا در سال گذشته‌ی میلادی گفته بود که حدود چهار میلیون کودک، نوزاد و مادر شیرده در افغانستان مبتلا به سوءتغذیه هستند. همچنین یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد هم در سال ۲۰۲۴ میلادی درباره‌ی ابتلای ۲.۹ میلیون کودک به سوءتغذیه حاد هشدار داده بود. فقر و گرسنگی در کشور منجر به گسترش سوءتغذیه، به‌ویژه در میان کودکان و زنان شده است. دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد می‌گوید که در سال ۲۰۲۵ میلادی ۲۲.۹ میلیون نفر در افغانستان به کمک‌های بشردوستانه نیاز خواهند داشت. این سازمان برای کمک‌رسانی نیاز به ۲.۲۴ میلیارد دالر بودجه است. اوچا در سال ۲۰۲۴ میلادی برای کمک‌رسانی به مردم افغانستان ۳.۰۶ میلیارد دالر بودجه درخواست کرده بود؛ اما طبق آخرین گزارش‌های سازمان ملل متحد، حدود ۴۰ درصد این بودجه تأمین شده بود.