شماری زنان معترض و اعضای جنبش اعتراضی زنان پنجره امید می‌گویند که  طرح موزاییک یوناما یا دفتر نمایندگی سیاسی سازمان ملل متحد در افغانستان، در تضاد با اصول بنیادین حقوق بشر است. این جنبش اعتراضی با نشر اعلامیه‌ای گفته است که یوناما با طرح موزاییک، حکومت سرپرست را بدون هیچ‌گونه شرط حقوق بشری، به عنوان شریک گفتگو معرفی کرده که این طرح خود بازتاب‌دهنده‌ی انحصار قدرت است. در ادامه آمده است: «در این طرح، صدای هیچ زن معترض، هیچ قربانی خشونت و هیچ گروه مقاومت مدنی شنیده نشده است. این رویکرد، نفی کامل تنوع  سیاسی، اجتماعی و جنسیتی مردم افغانستان است.» زنان معترض با اشاره به محدویت‌های زنان در افغانستان تاکید کرده‌اند که یوناما خواهان «تعامل سازنده» با حکومت فعلی است. آنان نوشته‌اند: «این طرح عملا پیام می‌دهد که آپارتاید جنسیتی پذیرفتنی است و یوناما، با سکوت در برابر سرکوب ساختاری زنان، به جهان اعلام می‌کند که می‌توان تبعیض جنسیتی را نهادینه کرد و باز هم مشروعیت بین‌المللی به دست آورد.» زنان معترض طرح ارایه‌ شده یوناما را خیانت به مردم افغانستان دانسته‌اند. آن‌ها خواهان لغو فوری طرح موزاییک و آغاز یک روند جامع واقعی با مشارکت نمایندگان مستقل زنان، فعالان مدنی، قربانیان جنگ و نهادهای دموکراتیک شده است. همچنین زنان معترض در این اعلامیه، خواستار تضمین بازگشت بی‌قید و شرط دختران به آموزش، زنان به کار و حضور فعال زنان در زندگی عمومی به عنوان پیش شرط هر نوع  گفتگو شده‌اند. آنان از شورای امنیت سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی خواسته‌اند که آپارتاید جنسیتی در افغانستان را به رسمیت شناخته و آن را محکوم نماید. این در حالی است که یوناما چندی پیش طرحی را به منظور حل بحران جاری سیاسی، حقوق بشری و انسانی در افغانستان تهیه کرده و در نشست اخیر «فرمت دوحه» ارائه داده است. این سند زیر عنوان «رویکرد جامع برای افغانستان»، در ۱۰ صفحه به عنوان «نقشه‌ی راه موزاییک»، در تاریخ ۱۷ فبروری سال  ۲۰۲۵ میلادی به اشتراک گذاشته شده و مستند به توصیه‌های «ارزیابی مستقل وضعیت افغانستان» است که پیش‌تر توسط شورای امنیت سازمان ملل منتشر شد.

نمایشگاه هنری تحت عنوان «نقش هری» با حضور آثار زنان در ۶۰ اثر به شمول نقاشی، میناتوری و خطاطی در شهر هرات به نمایش گذاشته شده است. عبدالقدیر اسلم زاده، برگزارکننده این نمایشگاه می‌گوید که به هدف حمایت از هنرمندان و فراهم‌سازی بازار فروش آثار هنری آنان این نمایشگاه را به مدت سه روز برگزار کرده است. آقای اسلم‌ زاده تاکید کرده است که در این نمایشگاه ۶۰ اثر به نمایش‌ گذاشته‌ شده است که حدود ۴۰ اثر متعلق به بانوان است و این نمایشگاه در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه ویژه بازدید بانوان می‌باشد. در همین حال هنرمندان برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی را برای جلب توجه مردم به هنر نقاشی و ایجاد بازار فروش برای آثار هنری‌شان سودمند می‌دانند. از سوی هم مولوی حمید الله غیاثی، آمر فرهنگ و هنر اداره اطلاعات و فرهنگ ولایت هرات می‌گوید که این اداره متعهد به حمایت از هنرمندان می‌باشد و تلاش دارد با برگزاری نمایشگاه‌های گوناگون، زمینه فروش آثار هنری آنان را فراهم سازد. وی افزوده است که در همین راستا نمایشگاهی دایمی از آثار هنری در قلعه اختیارالدین این ولایت ایجاد شده است. تابلوهایی که در این نمایشگاه به نمایش گذاشته شده است، بازتابی از ذوق، احساس و خلاقیت زنانی‌اند که با وجود چالش‌های فراوان، راه هنر را انتخاب کرده‌اند. بازدیدکنندگان نمایشگاه نیز با ابراز خرسندی از برگزاری چنین برنامه‌هایی تاکید کردند: «این تابلوها تنها نقاشی نیستند؛ بلکه روایت‌هایی از درد، امید و زیبایی‌اند که باید در هر خانه، اداره و محیط کاری جایگاهی داشته باشند.» آنان تاکید کردند: «این هنر صدای دختران افغانستان است و باید شنیده شود.» این در حالی است که پس از تسلط حکومت سرپرست، محدودیت‌های زیادی بر هنرمندان وضع شده و شماری از آنان به دلیل همین محدودیت‌ها به فعالیت‌های هنری خود پایان داده‌اند. در حالی آثار نقاشان و خوش‌نویسان به نمایش گذاشته‌اند که حکومت در بیش از سه سال گذشته، محدودیت‌های شدیدی علیه دختران و زنان وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان به مکتب و دانشگاه نمی‌توانند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

محسن نقوی، وزیر امور داخله‌ی پاکستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که از نوامبر ۲۰۲۳ میلادی تا اکنون یک میلیون و ۲ هزار و ۲۳۰ مهاجر افغانستانی از این کشور اخراج شدند. آقای نقوی این اظهارات را در گزارشی به شورای ملی این کشور مطرح کرده و گفته است که بیش از ۱.۳۷ میلیون مهاجر افغانستان دارنده کارت «پی‌او‌آر» از سال ۲۰۰۷ میلادی به این‌سو تحت برنامه کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناه‌جویان به این کشور بازگشت داده شده‌اند. در ادامه آمده است که اعتبار کارت شهروندی افغانستان (ای‌سی‌سی) را نیز تمدید نخواهد کرد. پاکستان که میزبان یکی از بزرگترین جمعیت پناه‌جویان کشور در درازمدت بوده است، در بحبوحه تیرگی روابط دوجانبه با حکومت فعلی و افزایش نگرانی‌های امنیتی، تصمیم به اخراج مهاجران بدون مدرک کشور گرفته است. همچنین سازمان بین‌المللی مهاجرت اعلام کرده که در ادامه روند اخراج اجباری مهاجران افغانستان، از اول ماه اپریل تا ۱۲ می سال روان میلادی، بیش از ۱۲۸ هزار تن از پاکستان اخراج شده‌اند. با این حال، چالش‌های سیاسی و اقتصادی داخلی، با تأثیرات بلندمدت بر ثبات اجتماعی، باعث دشواری‌های بیش‌تر برای مهاجران بازگشته و جامعه افغانستان شده است. باید گفت که پاکستان از نزدیک به دو ماه به این‌سو مرحله دوم اخراج اجباری مهاجران افغانستان را نیز روی دست گرفته که طی آن، هزاران شهروند افغانستان از این کشور با اجبار به افغانستان برگشت داده شده‌اند. در این میان مهاجران بازگشته از برخورد نادرست، زشت و خلاف ارزش‌های انسانی توسط پولیس پاکستان نیز سخن می‌زنند.

سازمان جهانی بهداشت برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که سال‌ها جنگ و مشکلات اقتصادی در افغانستان، آسیب‌های سنگینی به سلامت روان زنان و کودکان وارد کرده است. این سازمان امروز (چهارشنبه، ۲۴ ثور) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که چندین دهه جنگ در افغانستان افراد بسیاری به‌ویژه زنان و کودکان را با استرس، افسردگی، اضطراب پس از سانحه و سایر شرایط مواجه‌ کرده است. در اعلامیه آمده است که این سازمان برای درک این موضوع با حمایت اتحادیه‌ی اروپا، برنامه‌های سلامت روان و حمایت‌های روانی-اجتماعی متحول‌کننده‌ای را برای نیازمندترین افراد ارائه می‌دهد. سازمان جهانی صحت در ادامه تاکید کرده است که از طریق شفاخانه‌ها و مراکز اجتماعی، جلسات مشاوره، گروه‌درمانی و مدیریت استرس را برای هزاران نفر از جمله زنان، کودکان، سالمندان و افراد دارای معلولیت در سراسر کشور ارائه می‌دهد. در اعلامیه آمده است: «با وجود این تلاش‌ها، اکثر ۳۴ شفاخانه‌ دولتی در افغانستان هنوز فاقد خدمات تخصصی سلامت روان هستند.» همچنین دکتر ادوین سنیزا سالوادور، نماینده سازمان جهانی صحت در افغانستان تاکید کرده است که این سازمان موفق شده است تا پایان نوامبر ۲۰۲۵ میلادی، پنج سرویس یکپارچه MHPSS، بستری و سرپایی را حفظ کند و آینده این خدمات نجات‌بخش همچنان نامشخص است.» سازمان جهانی صحت در این اعلامیه به نقل از زنانی نوشته که در مراکز اجتماعی این نهاد خدمات و مشوره سلامت روان دریافت کرده، صحت‌یاب شده و به «زندگی عادی خود» بازگشته‌اند.

نورجلال جلالی، وزیر صحت عامه حکومت سرپرست در دیدار با رییس سازمان پزشکان بدون مرز در افغانستان خواهان افزایش کمک‌ها و خدمات این سازمان در کشور شده است. این وزارت با نشر اعلامیه‌ای از دیداز نورجلال جلالی با میکاییل لیپی، رییس سازمان داکتران بدون مرز در افغانستان، خبر داده است. در اعلامیه آمده است که دو طرف در این دیدار در مورد فعالیت مرکزهای بهداشت این سازمان در افغانستان گفتگو کرده‌اند. نورجلال جلالی در این دیدار همچنان خواهان «بهبود مراکز صحی و خدمات صحی مربوط به داکتران بدون مرز» و تامین شفافیت در ارائه خدمات از سوی این سازمان شده است. همچنین دو رز قبل نیز جلالی در دیدار با ادوین سینیزا سالوادور، رییس سازمان صحی جهان برای افغانستان و مندیپ راتی رییس تیم پولیو در این سازمان، گفته بود که باید روی حل تمام مشکلات در بخش صحت کار شود. پزشکان بدون مرز یکی از معدود سازمان‌های بهداشتی است که در حال حاضر در افغانستان فعالیت می‌کند. این در حالی است که وضعیت صحی در افغانستان، به ویژه برای زنان، وخیم گزارش شده است. کم‌بود مرکزهای صحی، محدودیت‌های فرهنگی و کاهش دسترسی به خدمات بهداشتی، چالش‌های جدی برای زنان در سراسر این کشور ایجاد کرده است. همچنین چند وقت پیش نمایندگی اتحادیه‌ی اروپا برای افغانستان گفته بود که پشتیبانی و ارائه‌ی خدمات ابتدایی پزشکی در بخش جلوگیری و درمان سوتغذیه به زنان و کودکان در افغانستان حیاتی است.

برنامه توسعه ملل متحد هشدار داده است که ناامنی معیشتی برای زنان و دختران در افغانستان به‌گونه‌ چشم‌گیر در حال افزایش است و مشارکت اقتصادی زنان به‌شدت کاهش یافته و تنها ۷ درصد از زنان افغانستانی شاغل‌ هستند. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که تنها ۵۶ درصد از خانوارها در سال ۲۰۲۴ میلادی محیط زندگی‌شان را برای زنان و دختران «ایمن» توصیف کرده‌اند؛ در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۲ میلادی، ۷۲ درصد بوده است. در گزارش آمده است که این کاهش ۱۶ درصدی، نشان‌دهنده‌ی افت چشمگیر حس امنیت برای زنان در محیط‌های خانگی است. همچنین در بخشی از این گزارش آمده است: «مشارکت اقتصادی زنان به‌شدت پایین ارزیابی شده است. تنها ۷ درصد از زنان در افغانستان در مقابل ۸۴ درصد از مردان در بازار کار حضور دارند. در ادامه آمده است که این اختلاف فاحش، بیانگر محدودیت‌های ساختاری و اجتماعی شدید بر اشتغال زنان است. برنامه توسعه ملل متحد از افزایش ناامنی معیشتی در سراسر کشور خبر داده و بر اساس داده‌های موجود، ۷۵ درصد خانوارها با ناامنی معیشتی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند که این رقم نسبت به سال گذشته، ۶ درصد افزایش یافته است. این نهاد تاکید کرد که افزایش هزینه‌های زندگی، کاهش درآمد و به‌ویژه قطع کمک‌های بشردوستانه، اثرات سنگینی بر خانوارهای آسیب‌پذیر، به‌ویژه خانواده‌های زن‌سرپرست گذاشته است. بر بنیاد این گزارش، ۹۰ درصد از تمامی خانواده‌ها و ۹۷ درصد از خانواده‌هایی که توسط زنان سرپرستی می‌شوند در معرض شوک‌های اقتصادی قرار داشته‌اند. باید گفت که افغانستان در پایین‌ترین جایگاه شاخص جهانی زنان، صلح و امنیت قرار دارد. سازمان‌های بین‌المللی بارها هشدار داده‌اند که ادامه محدودیت‌های گسترده بر آموزش، اشتغال و آزادی‌های اساسی زنان، نه‌تنها نابرابری جنسیتی را تشدید می‌کند، بلکه سلامت، رفاه و ثبات اجتماعی کشور را نیز به خطر می‌اندازد. همچنین از محرومیت دختران بالاتر از صنف ششم از مکتب بیش از ۱۳۰۰ روز گذشته است. حکومت فعلی دختران را از رفتن به دانشگاه و فراگیری آموزش‌های طبی نیز محروم ساخته‌اند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد در افغانستان اعلام کرده است که به ۵۰ هزار زن باردار و شیرده در شهر کابل قرص {تابلیت} مکمل آهن برای جلوگیری از کم‌خونی توزیع کرده است. این نهاد با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این مقدار قرص را به کمک اتحادیه‌ی اروپا توزیع کرده است. در ادامه آمده است که قرص‌های مایکرونوتریین حاوی ۱۵ نوع ویتامین و منرال‌ها برای تقویت تغذیه زنان هستند. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل تصریح کرده است که این قرص‌ها به زنان کمک می‌کند تا با کم‌خونی و دیگر کمبودهای تغذیه‌ای در دوران بارداری و شیرده مبارزه کنند. این نهاد پیش از این نیز گفته بود که در سال ۲۰۲۴ میلادی برای ۲.۵ میلیون دختر در افغانستان قرص آهن یا جلوگیری از کم‌خونی توزیع کرده است. پیش از این قرص‌های آهن در مکاتب دخترانه توزیع می‌شد، اما پس از ممنوعیت آموزش دختران و بسته‌ شدن مکاتب به روی دختران بالاتر از صنف ششم، یونیسف آن‌را خانه به خانه برای دختران توزیع می‌کند.

اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که با توجه به کاهش چشم‌گیر بودجه، روند کمک‌رسانی مجددا اولویت‌بندی شده است. اوچا امروز (سه‌شنبه، ۲۳ ثور) در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که اهداف اولیه برای رسیدگی به شدیدترین نیازهای ۱۲.۵ میلیون نفر متمرکز شده‌ است. دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد تاکید کرده است که برای رسیدگی به نیازمندترین افراد، ۱.۶۲ میلیارد دالر بودجه نیاز است. این نهاد در کل برای کمک‌رسانی در افغانستان برای نیازمندان در سال ۲۰۲۵ میلادی، ۲.۴۲ میلیارد دالر بودجه درخواست کرده است. براساس گزارش‌های موجود کمک‌های بشری به افغانستان کاهش یافته است. آمریکا که بزرگ‌ترین کمک‌کننده به این کشور بود، پس از روی‌کارآمدن دونالد ترامپ کمک‌هایش را به افغانستان و سایر کشورهای فقیر قطع کرده است. در کنار آن، محدودیت وضع شده بر زنان و دختران نیز به اقتصاد بحرانی افغانستان ضربه‌ی سنگین وارد کرده است. همچنین اخراج مهاجران افغانستان از کشورهای ایران و پاکستان ادامه دارد؛ امری که منجر به وخامت وضعیت می‌شود.

سفارت بریتانیا برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که ۴۶ درصد زنان متاهل در افغانستان با خشونت فیزیکی، ۳۴ درصد با خشونت روانی و ۶ درصد با خشونت جنسی مواجه‌اند. این سفارت امروز (سه‌شنبه، ۲۳ ثور) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود با استناد به سازمان صحی جهان، این آمار را منتشر کرده است. سفارت بریتانیا تاکید کرده است که مردان نقش حیاتی در پایان دادن به این خشونت‌ها دارند. این سفارت به نقل از یک مرد افغانستانی نوشته است: «به‌عنوان مردان افغان، باید به پسران خود بیاموزیم که به زنان احترام بگذارند و با عمل خود در این راه الگو باشیم.» قابل ذکر است که طی سه سال گذشته زنان و دختران بیش از پیش در معرض خشونت قرار گرفته‌اند. یوناما یا دفتر هیأت معاونت سازمان ملل در افغانستان چند وقت پیش گفته بود که هیچ‌گونه مرجع دادخواهی و شکایت از خشونت برای زنان در حکومت سرپرست وجود ندارد. همچنین از محرومیت دختران بالاتر از صنف ششم از مکتب بیش از ۱۳۰۰ روز گذشته است. حکومت فعلی دختران را از رفتن به دانشگاه و فراگیری آموزش‌های طبی نیز محروم ساخته‌اند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.