جان آیلیف، مدیر منطقه‌ای برنامه جهانی غذا در آسیا و اقیانوسیه هشدار داد که کودکان بیشترین فشار را از ناحیه بحران گرسنگی در افغانستان متحمل می‌شوند. آقای آیلیف این اظهارات را در گفتگو با رسانه بین‌المللی چینی «CGTN» مطرح کرده و گفته است که امسال احتمالا حدود ۳.۵ میلیون کودک دختر و پسر زیر پنج سال دچار سوءتغذیه شوند و او از کودکان افغان به عنوان «نخستین قربانیان و آسیب‌دیدگان» بحران گرسنگی در افغانستان یاد کرده است. وی تاکید کرده است: «ما شاهد افزایش بی‌سابقه سوءتغذیه در افغانستان هستیم و پیش‌بینی می‌شود امسال ۳.۵ میلیون دختر و پسر زیر پنج سال دچار سوءتغذیه شوند.» او افزوده است: «این آمار ۵۰۰ هزار نفر بیشتر از سال گذشته است، بنابراین روند سوءتغذیه در افغانستان متاسفانه صعودی است.» در گزارش این رسانه آمده است که کودکان در افغانستان درگیر بحران شدید گرسنگی شده‌اند و بسیاری از آنان مجبورند از سنین پایین کار کنند تا خانواده‌های‌شان را حمایت کنند. این رسانه به نقل از ابراهیم محمدی، کودک کار ۱۱ ساله افغانستانی نوشته است: «صبح‌ها ساعت ۵:۳۰ زود بیدار می‌شوم. دست‌ها و صورتم را می‌شویم و به مدت یک‌ونیم ساعت به محل کارم می‌رسم. وقتی اینجا کار می‌کنم و زغال را خرد می‌کنم، گاهی دست‌ها و پاهایم درد می‌گیرند. بعد مجبورم یک روز استراحت کنم.» مدیر منطقه‌ای برنامه جهانی غذا در آسیا و اقیانوسیه گفت: «وقتی بچه‌هایی هم‌سن خودم را می‌بینم که مجبور نیستند مثل من کار کنند، آرزو می‌کنم من هم مجبور نبودم کار کنم. اما باید کار کنم.» قابل ذکر است که در اواخر ماه جوزای ۱۴۰۳ دفتر هماهنگ کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل در افغانستان اعلام کرد که ۱۹ درصد از کودکان در افغانستان کار می‌کنند. پیش از این نیز پیشتر، این سازمان اعلام کرد که پس از تسلط حکومت فعلی بر افغانستان، بیش از یک‌سوم کودکان وادار به کار شده‌اند. این سازمان با استناد به داده‌های اخیر سازمان بین‌المللی کار گزارش داد که از هر ۱۰ کودک در سراسر افغانستان، یک کودک کار می‌کند. تشدید بحران گرسنگی زنگ خطر را برای میلیون‌ها نیازمند در افغانستان به‌صدا درآورده است؛ سازمان ملل هشدار داده است حدود یک‌سوم جمعیت افغانستان به کمک غذایی نیاز دارند و ۳.۱ میلیون نفر در آستانه قحطی قرار دارند.

دفتر نمایندگی اتحادیه‌ی اروپا برای افغانستان، از خانواده‌ها خواسته که برای آینده‌ی روشن‌تر افغانستان، از آموزش دختران‌ و پسران‌شان پشتیبانی کنند. این سازمان این اظهارات را به مناسب روز جهانی «خانواده/والدین»، با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود مطرح کرده و نوشته است که از خانواده‌ها برای پشتیبانی از آموزش فرزندان شان حمایت می‌کند. نمایندگی اتحادیه‌ی اروپا برای افغانستان تاکید کرده است که از خانواده و فرزندان‌شان از طریق ایجاد شغل، آموزش و سلامت پشتیبانی می‌کند. در بخش از پیام این نهاد آمده است: «برای آینده‌ی روشن‌تر افغانستان، مسوولیت ما به عنوان والدین حمایت از آموزش همه‌ی کودکان – دختران و پسران است.» قابل ذکر است که اتحادیه‌ی اروپا، در حالی بر حمایت از آموزش، شغل و سلامت تاکید کرده که حکومت فعلی، پس از به دست گرفتن قدرت، محدودیت‌های فزاینده‌ای بر زنان و دختران صادر کرده اند. در نتیجه‌ی اجرایی‌شدن این محدودیت‌ها، دختران بالاتر از ۱۲ سال از فراگیری علم در سراسر کشور محروم شده و زنان نیز، از کار در بسیاری از بخش منع شده اند. باید گفت که روز جهانی والدین که از ۲۰۱۲ میادی توسط سازمان ملل به رسمیت شناخته شده امسال، با شعار «پرورش والدین» تأکید دارد که «والدگری» یک مهارت آموختنی است و خانواده‌ها باید برای ایفای بهتر نقش خود، از پشتیبانی‌‌های آموزشی و اجتماعی برخوردار باشند.

محمد نصیری، مدیرکل بهزیستی ولایت تهران درتازه‌ترین مورد اعلام کرد که در یک سال گذشته دو هزار کودک کار اهل افغانستان به همراه خانواده‌های‌شان از ایران اخراج شده‌اند. آقای نصیری گفته است که در یک سال گذشته نزدیک چهار هزار و ۲۰۰ کودک در تهران شناسایی شده‌اند که از این تعداد ۸۶ درصد اهل افغانستان بودند. مدیرکل بهزیستی ولایت تهران افزوده است که مرکزی برای کودکان کار در تهران با هماهنگی ادارات مختلف از جمله دادگستری، اداره کل اتباع و نیروی انتظامی ایجاد شده است. همچنین علی القاصی، رییس کل دادگستری تهران سال گذشته ۸۲ درصد از کودکان آسیب‌دیده در این استان را اهل افغانستان اعلام کرده بود. علی القاصی‌ گفته بود که نزدیک به ۳ هزار و ۷۰۰ کودک آسیب‌دیده در تهران شناسایی شده‌اند که ۸۲ درصد آن‌ها «اتباع بیگانه‌» هستند. مقام‌ها و رسانه‌های جمهوری اسلامی اغلب برای مهاجران اهل افغانستان ساکن ایران از عبارت «اتباع بیگانه» استفاده می‌کنند. علی کاظمی، دبیر مرجع ملی کودکان جمهوری اسلامی گفته بود مشکل بازماندن از آموزش و مشکلات مالی سبب می‌شود که کودکان به کار در جاده‌های تهران روی بیاورند. قابل ذکر است که کودکان مهاجر عمدتاً مصروف جمع‌آوری زباله هستند. برخی از این کودکان بی‌سرپرست یا از خانواده‌های کم‌‌درآمد هستند که به دلیل بحران اقتصادی در افغانستان به ایران رفته‌اند. در حال حاضر روند اخراج مهاجران از ایران جریان دارد. این کشور تصمیم دارد حدود دو میلیون مهاجر را اخراج کند. روند اخراج مهاجران افغان از کشورهای همسایه در حالی ادامه دارد که نبود فرصت‌های شغلی و محدودیت‌های وضع‌شده، شهروندان افغانستان را به مهاجرت واداشته است. قابل ذکر است که پس از تسلط دوباره‌ی حکومت فعلی بر افغانستان شمار زیاد فعالان مدنی، مدافعان حقوق بشر و حقوق زن، خبرنگاران، دگرباشان جنسی، نظامیان پیشین و افغان‌هایی که با نیروهای خارجی در افغانستان همکار بودند، به دلیل هراس از انتقام‌جویی و یا هم رسیدگی به درخواست‌های پناهندگی‌شان به کشورهای اروپایی و آمریکایی به پاکستان و ایران رفته‌اند که برخی از آنان هنوز هم منتظر طی مراحل درخواست‌های پناهندگی‌شان اند.

تحقیق تازه‌ موسسه «رائول والنبرگ» نشان می‌دهد که بسته شدن خانه‌های امن در افغانستان زنان را به شرایط ناامن، ازدواج‌های اجباری و فشارهای اجتماعی بازگردانده است. این موسسه‌ی سویدنی با نشر تحقیق نوشته است که این وضعیت باعث شده که بسیاری از زنان به جای حمایت دوباره در چرخه خشونت و محدودیت‌های اجتماعی گرفتار شوند. در گزارش آمده است: «با بازگشت حکومت فعلی به قدرت و بسته شدن خانه‌های امن و مراکز حمایت از زنان، آسیب‌پذیری زنان در برابر خشونت‌های مبتنی بر جنسیت به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته است.» بر اساس این پژوهش: «این وضعیت صرفا یک شکست انسانی را نشان نمی‌دهد، بلکه بیانگر فرسایش نظام‌مند سازوکارهای حمایتی برای زنان است. مسئله‌ای که ریشه در بی‌ثباتی سیاسی و مقاومت اجتماعی در برابر خودمختاری زنان دارد.» در این تحقیق ۷۴ صفحه‌ای، یکی از کارکنان پیشین خانه‌ امن در ولایت قندوز گفته است که طی چند سال اخیر، بازماندگان خشونت را با خطراتی بی‌سابقه روبرو کرده است. همچنین در بخشی از گزارش آمده است که بسته شدن مراکز حمایت از زنان (WPC) بخشی از الگوی گسترده‌تری در راستای محدودسازی آزادی‌ها و گزینه‌های در دسترس زنان در نظام حکومت فعلی بوده است. مصاحبه‌شوندگان در این گزارش توضیح داده‌اند که چالش‌های فیزیکی و امنیتی پس از بسته شدن این مراکز همچنان ادامه دارد و بازگشت اجباری بسیاری از زنان به خانواده، آنان را در معرض آسیب‌هایی چون ازدواج‌های اجباری قرار داده است. همچنین رنا، پرستاری از یکی از مراکز حمایت از زنان در غرب افغانستان، در یک مصاحبه آنلاین در سال ۲۰۲۴ گفت: «برخی از خانواده‌ها این زنان را پذیرفتند اما خیلی زود آن‌ها را به عقد مردانی درآوردند تا به‌زعم خودشان مشکل را حل کنند.» مصاحبه‌شوندگان تاکید کرده‌اند که این ازدواج‌ها نه‌تنها حمایت‌کننده نبودند بلکه چرخه‌ کنترول و خشونت را تداوم بخشیده‌اند. این تحقیق نشان می‌دهد که وابستگی اقتصادی، فشارهای اجتماعی و فقدان مسیرهای جایگزین، زنان را ناچار به پذیرش تصمیمات خانواده کرده است. موسسه رائول والنبرگ، یک نهاد تحقیقاتی و دانشگاهی است که به نام دیپلمات سویدنی که در پایان جنگ جهانی دوم جان ده‌ها هزار یهودی و دیگر افراد در معرض خطر در مجارستان را نجات داد، نام‌گذاری شده است. این موسسه همزمان با انتشار این گزارش که بر ضرورت فوری بازسازی ساختارهای حمایتی برای زنان افغان تاکید دارد، پژوهش دیگری را نیز با عنوان «زنان پیشگام اوزبیک در روند آموزشی در افغانستان» منتشر کرده است.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد اعلام کرده است که چهار میلیون کودک در افغانستان به دلیل نبود ساختمان‌های مناسب آموزشی، آب آشامیدنی سالم، و کمبود معلم به‌ویژه معلمان زن، از مکتب محروم هستند. این سازمان امروز (دوشنبه، ۱۲ جوزا) با نشر گزارشی گفته است که کودکان اغلب به دلیل موانع اقتصادی ترک تحصیل می‌کنند و گاهی اوقات برای کمک به خانواده‌هایشان در امرار معاش، مجبور به کار اجباری می‌شوند. یونیسف تاکید کرده است که این نهاد تمرکز بیشتری بر استخدام معلمان زن دارد و خانواده‌ها نیز از نگاه فرهنگی، این گزینه را برای فرزندان خود مناسب‌تر می‌دانند. در گزارش آمده که شماری از آموزگاران با پشتیبانی این نهاد، تلاش دارند که با روش‌های خلاقانه، حضور دختران پایین‌تر از صنف ششم را در افغانستان افزایش دهند. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل تاکید کرده است که اکنون چهار میلیون کودک در افغانستان به آموزش دست‌رسی ندارند. در بخشی از گزارش آمده که یونیسف، به هدف کاهش این محرومیت و تقویت کیفیت آموزش، با پشتیبانی مالی دولت‌های جاپان و کوریای جنوبی، ده‌ها آموزگار زن را در چندین ولایت آموزش داده است. این سازمان در این گزارش به داستان آموزگار زنی پرداخته که با پس از شرکت در یک دوره آموزشی حمایت‌ شده از سوی یونیسف، توانسته با بازی‌ها و فعالیت‌های گروهی، دانش‌آموزان بیشتری را به مکتب جذب کند. لیما عزیزی، آموزگار صنف سوم در لیسه حضرت ابوبکر صدیق، گفته در یک ماه اخیر، میزان حضور دانش‌آموزان در صنف‌های این مکتب، ۵ درصد افزایش یافته است. پیش از این، صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد، گفته بود که از هر سه کودک در افغانستان، یک تن از آموزش محروم مانده و حدود ۶۰ درصد این کودکان دختران اند. این گزارش در حالی نشر می‌شود که به دلیل سیاست‌های حکومت سرپرست افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم برای چهارمین سال متوالی از ادامه‌ی آموزش‌های شان محروم مانده‌اند. پیش از این، سازمان عفو بین‌الملل گفته بود که پس از ممنوعیت بر آموزش دختران بالاتر از صنف ششم، تا اکنون حدود سه‌ونیم میلیون دختر از آموزش محروم شده‌اند.

صندوق جمعیت سازمان ملل متحد اعلام کرده است در حالی که جهان به ۹ صدهزار قابله‌ نیازمند است، بسیاری از زنان و دخترانی که به آنها متکی هستند، نادیده گرفته می‌شوند. این نهاد با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که قابله‌ها در مواقع بحرانی جان انسان‌ها را نجات می‌دهند و قابله‌های آموزش‌دیده که در یک محیط کاملا کاربردی کار می‌کنند، می‌توانند از دو سوم مرگ و میر مادران و نوزادان و جلوگیری کنند. در ادامه آمده است که قابله‌ها می‌توانند ۹۰ درصد از کل خدمات ضروری سلامت جنسی، باروری، مادران و نوزادان را ارائه دهند. صندوق جمعیت سازمان ملل متحد افزوده است که با این حال، آنها به دلیل کمبود سرمایه‌گذاری و حمایت، تنها ۱۰ درصد از نیروی کار بهداشت را تشکیل می‌دهند. این سازمان تاکید کرده است که از سال ۲۰۰۸ میلادی به این‌سو با شرکا و دولت‌ها برای ایجاد نیروی کار قابله‌های «آموزش‌دیده و دارای پشتیبانی خوب در محیط‌های کم منابع»  همکاری کرده است. این نهاد تصریح کرد که برای «تقویت آموزش و پرورش قابله‌ها، ایجاد محیط توانمندساز و سازوکار نظارتی برای قابله‌ها و آماده‌سازی قابله‌ها برای ارایه‌ی خدمات جامع و یک‌پارچه سلامت جنسی، باروری، مادران، نوزادان و نوجوانان» تلاش می‌کند. در حالی جهان به صدها هزار قابله نیازمند است که افغانستان از نظر نرخ بالای مرگ‌ومیر مادران در رتبه‌ی هفتم جهان قرار دارد. حکومت سرپرست پس از بازگشت دوباره به قدرت، علاوه بر محدویت‌های اجتماعی و حقوقی علیه زنان و دختران، دروازه‌های مکاتب و دانشگاه‌ها را به‌روی آن‌ها بسته‌اند. همچنین حکومت فعلی در زمستان ۱۴۰۳ خورشیدی تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی خصوصی را نیز ممنوع اعلام کردند. این تصمیم واکنش‌های سازمان‌ جهانی صحت و سازمان‌های مدافع حقوق بشری را در پی داشت. سازمان جهانی صحت در اعلامیه‌ای نوشت که ممنوعیت تحصيل دختران در انستیتوت‌های طبی می‌تواند سیستم صحی افغانستان را فلج کند.

دختران کریکت‌باز افغانستان می‌گویند که برای زن بودن و ورزش کردن کشورشان را ترک کرده و در افغانستان دیگر جایی برای دختران ورزشکار نیست. فیروزه امیری، یکی از زنان ورزشکار افغانستان که به دلیل محدودیت‌های حکومت فعلی دیگر اجازه بازی در کشور را ندارد، حالا در استرالیا همراه با دیگر دختران افغانستان‌ تیم کریکت تشکیل داده در گفتگو با رسانه «اندیا تودی» گفته است: «برای زن بودن و ورزش کردن کشورم را ترک کردم. در افغانستان دیگر جایی برای دختران ورزشکار نیست.» دختران کریکت‌باز که سال‌ها آموزش دیده و رقابت کرده بودند، دیگر نمی‌توانند در مسابقات شرکت کنند یا حتا تمرین داشته باشند. فیروزه امری تاکید کرده است: «زمانی که ممنوعیت‌ها شروع شد، تمرینات ما لغو شد، مسابقات تیم ملی متوقف شد و به ما گفتند نباید دیگر بازی کنیم. این برای من و دوستانم خیلی سخت بود.» او افزوده است که پس از تهدیدها و ناامنی‌ها، علیه او و همرانش درخواست پناهندگی دادند و به استرالیا رسیدند. وی تصریح کرد که در این کشور با کمک نهادهای حمایت از مهاجران و ورزشکاران، توانستند دوباره تیم دختران کریکت افغانستان را شکل دهند. این دختران می‌گویند: «این تیم حالا نه فقط برای بازی، بلکه برای رساندن پیام‌های حقوق زنان و تاکید بر اهمیت آزادی ورزش زنان در افغانستان فعالیت می‌کند.» این دختران ورزشکاران می‌گویند: «ما نمی‌خواهیم به عنوان قربانی دیده شویم. ما می‌خواهیم ثابت کنیم که زنان افغانستانی توانمند هستند و می‌توانند در هر زمینه‌ای موفق باشند.» او با امید می‌گوید: «دلمان برای وطن‌مان تنگ شده است، اما ما می‌خواهیم با بازی کریکت، صدای زنان افغانستان را به گوش جهان برسانیم. ما می‌خواهیم روزی دوباره در وطن خودمان بازی کنیم و شاهد آزادی و پیشرفت زنان باشیم.» تشکیل این تیم جدید مورد حمایت برخی نهادهای بین‌المللی حقوق بشر و ورزشکاران جهانی قرار گرفته است. باید گفت که از زمان تسلط حکومت فعلی، قوانین سخت‌گیرانه‌ای علیه زنان وضع شده است؛ حضور زنان در ورزشگاه‌ها ممنوع و فعالیت در بسیاری از رشته‌های ورزشی زنان ممنوع شده است.

وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت سرپرست اعلام کرده است که در جریان نزدیک به چهار سال گذشته، بیش از ۵ میلیون و ۹۷ هزار شهروند افغانستان که در کشورهای همسایه زندگی می‌کردند، به کشور بازگشته‌اند. عبدالمطلب حقانی، سخنگوی این وزارت امروز (یک‌شنبه، ۱۱ جوزا) با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که روند بازگشت مهاجران در ماه‌های اخیر نیز ادامه داشته و تنها در دو ماه گذشته بیش از ۲۰۰ هزار مهاجر اهل افغانستان، از پاکستان، ایران و ترکیه به کشور برگشته‌اند. همچنین کمیشنری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان نیز در تازه‌ترین گزارشش خود اعلام کرده بود که در دو ماه گذشته، بیش از ۵۰۰ هزار شهروند افغانستان از ایران و پاکستان اخراج شده‌اند. این سازمان افزوده است که بسیاری از بازگشت‌کنندگان با مشکلات جدی مانند بیکاری، نداشتن سرپناه، محدود بودن دسترسی به خدمات صحی و آموزشی و کمبود کمک‌های اضطراری مواجه‌ هستند. کمیشنری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان از جامعه‌ی جهانی خواسته است تا حمایت‌های مالی و بشردوستانه خود را به افغانستان افزایش دهند تا زمینه اسکان پایدار و ادغام موفق مهاجران بازگشتی در جامعه فراهم شود. این سازمان تاکید کرده است که بدون پشتیبانی مستمر، میلیون‌ها انسان که به کشور خود بازمی‌گردند، در معرض خطر فقر شدید، بی‌خانمانی و ناامنی قرار دارند. قابل ذکر است که پاکستان از اول اپریل سال جاری میلادی روند اخراج اجباری مهاجران افغانستان را آغاز کرد و افراد بدون اسناد و دارندگان کارت شهروندی افغانستان را اخراج می‌کند. براساس آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت، تا اکنون بیش از ۱۳۰ هزار مهاجر از پاکستان اخراج و به افغانستان بازگشته‌اند.

ویگاه مقربی، فیلم‌ساز و دانشجوی دکترای سینما در دانشگاه استانبول، دومین دور جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه دانشجویان را با هدف تقویت آموزش و تجربه‌ فیلم‌سازی برگزار کرد. ویگاه مقربی گفته است که این جشواره روز گذشته (شنبه، ۱۰ جوزا) در شهر استانبول ترکیه برگزار شده و در این جشنواره، ۴۵۰ فیلم از کشورهای مختلف ارسال شد و شش فیلم برتر موفق به دریافت جایزه شدند. در این جشنواره ۲۹ فیلم منتخب از میان ۴۵۰ اثر ارسالی به مرحله رقابت راه یافتند و شش فیلم برتر توسط هیأت داوران به دریافت جایزه شایسته شناخته شدند. خانم مقربی تاکید کرده است که این رویداد با هدف ایجاد بستری برای آموزش، تبادل تجربه و تقویت مهارت‌های فیلم‌سازی میان دانشجویان بین‌المللی برگزار شد. نخستین دور این جشنواره در سال ۲۰۲۳ میلادی با اشتراک بیش از ۸۰ فیلم از کشورهای مختلف برگزار شد و در آن چهار فیلم برتر موفق به کسب جایزه شدند. مرحله نخست جشنواره امسال به‌صورت دوره آموزشی و در قالب صنف‌های تخصصی در «آکادمی سینما» برگزار شد. گزارش شده است که این برنامه با حمایت «دفتر ترک‌های خارج از کشور و جوامع نسبی» طراحی شده است. برگزارکننده این برنامه گفت: «این جشنواره ادامه خواهد داشت و به‌گونه‌ای ویژه برگزار خواهد شد. این رویداد فرصت بسیار خوبی را برای دانشجویان خارجی فراهم می‌کند تا فرهنگ و کشور خود را معرفی کنند.» ویگاه مقربی، هنرمند تئاتر و فیلم‌ساز اهل افغانستان، دانش‌آموخته رشته تئاتر از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه کابل و دارای کارشناسی ارشد سینما از دانشگاه مرمره ترکیه است. او تاکنون در بیش از ۱۵ فیلم کوتاه به عنوان کارگردان و در حوزه‌های فنی فعالیت داشته است و فیلم کوتاه «آینه» او جوایز متعددی در جشنواره‌های بین‌المللی کسب کرده است.