سازمان جهانی صحت در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده است که روزانه ۲۴ مادر و ۱۶۷ نوزاد در سراسر افغانستان به دلایل مرگ‌ومیر قابل‌ پیشگیری جان‌شان را از دست می‌دهند. این سازمان امروز (یک‌شنبه، ۲۰ جوزا) با نشر گزارشی گفته است که شدیدترین عواقب وضعیت بحرانی صحی در افغانستان را زنان و کودکان متحمل می‌شوند. در گزارش آمده است: «به‌طور غم‌انگیز، مرگ‌ومیر مادران قابل پیشگیری هر روز جان ۲۴ مادر را می‌گیرد و روزانه ۱۶۷ نوزاد به دلایل قابل پیشگیری جان خود را از دست می‌دهند.» سازمان جهانی صحت تاکید کرد که شهروندان سراسر افغانستان یک سیستم صحی ناپایدار را تحمل می‌کنند و با شبح روزانه‌ی کمبود مواد غذایی و سوءتغذیه روبرو هستند و این وضعیت با بار قابل توجه بیماری‌های واگیر و غیرواگیر، شیوع مکرر بیماری، خشک‌سالی شدید و سایر بلاهای طبیعی ترکیب شده است. این سازمان افزود که وضعیت اسفبار زنان افغانستان به‌دلیل عدم دسترسی دختران و زنان به تحصیل و معیشت بدتر شده است. تعطیلی مراکز صحی و کمبود بودجه سازمان جهانی صحت در ادامه گزارشش نوشته است که به‌دلیل کمبود شدید بودجه، در مجموع ۴۲۸ مرکز بهداشتی ثابت و سیار در کشور بین جنوری تا دسامبر ۲۰۲۳ میلادی تعطیل شدند. در ادامه آمده است که ۳۱۰ مرکز صحی در سراسر کشور، از جمله شفاخانه‌ها به‌دلیل کمبود بودجه، با کمبود شدید خدمات و عدم حمایت مواجه خواهند شد. به گفته‌ی سازمان جهانی صحت، تعطیلی مراکز صحی، تأثیر مخربی بر دسترسی بیش از سه میلیون نفر به مراقبت‌های بهداشتی داشته است؛ از جمله بیش از ۶۰۰ هزار کودک زیر پنج سال و بیش از ۲۴۰ هزار زن باردار و شیرده. در گزارش تاکید شده است که برای حفظ دست‌آوردها سال‌های گذشته، به ۳۵۲ میلیون دالر اضافی برای تکمیل بودجه‌ی کلی ۴۲۳ میلیون دالری برای سال‌های ۲۰۲۴ الی ۲۰۲۵ نیاز دارد. فرصت قابل توجه و محو فلج کودکان سازمان جهانی صحت همچنان در بخش گزارشش نوشته است که شش کودک در سال ۲۰۲۳ براثر ویروس پولیو در افغانستان فلج شدند، درحالی‌که این رقم در سال ۲۰۲۰، ۵۹ کودک بود. این سازمان گفت که افغانستان از سال ۲۰۲۱ دست‌آوردهای قابل توجهی در ریشه‌کنی فلج اطفال داشته است. در ادامه آمده است که عدم استفاده‌ی حداکثری از این فرصت منجر به فلج شدن تعداد بیشتری از کودکان و تحمیل بارهای بیشتر بر سیستم صحی کشور می‌شود. سازمان جهانی صحت می‌گوید، در‌حالی‌که تلاش‌ها برای ریشه‌کن‌کردن فلج اطفال تا حدی موفقیت‌آمیز بوده است، اما چالش‌های پایدار باقی مانده است. در سال گذشته‌ی میلادی شش مورد مثبت بیماری فلج کودکان در افغانستان ثبت شده بود که همه در ولایت ننگرهار است.

منابع محلی از ولایت غور می‌گویند که جسد یک زن و دختر هفت ساله‌اش پس از حدود دو ماه ناپدیدشدن، در این ولایت پیدا شده است. دست‌کم دو منبع در صحبت با رسانه گوهرشاد تایید کردند که جسد این دو تن روز (شنبه،‌ ۱۹ جوزا) از روستای «آب‌ گرم» از مربوطات ولسوالی الله‌یار کشف شده است. منبع تاکید کرد که این زن و دختر هفت ساله‌اش حدود دو ماه پیش شب‌هنگام از خانه‌ای‌شان در همین روستا ناپدید شده بودند. همچنین شماری از رسانه‌های ملی گزارش داده‌اند که ربایند‌گان، نخست این دو تن را به قتل رسانده و سپس دفن کرده‌اند. تا اکنون عاملان این رویداد و انگیزه آن مشخص نشده است. منبع در مورد سن این زن جزییات نداده است. با این حال، مولوی عبدالحی زعیم، رییس اطلاعات و فرهنگ ولایت غور در صحبت با رسانه گوهرشاد پیدا‌شدن جسد یک زن و دختر هفت ساله‌اش را تایید می‌کند. آقای زعیم اما در مورد دلیل ناپدیدشدن این زن و دخترش چیزی نگفته است. پس از تسلط حکومت سرپرست بر کشور، قتل‌های مرموز در بین زنان به‌گونه بی‌پیشینه افزایش یافته است. بیماری‌های روانی، خصومت شخصی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی این قتل‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.

حکومت سرپرست پس از تسلط بر افغانستان، در حالی آموزش دختران بالاتر از صنف ششم را منع کرده است که سایت خبری «سی‌بی‌اس» گزارش داده است که باوجود محرومیت‌ها، اما برخی از دختران نوجوان و شجاع در افغانستان از پذیرش فرمان‌های حکومت فعلی، «سر باز زدند» و به فراگرفتن آموزش به‌صورت غیر رسمی روی آورده‌اند. این سایت خبری، به سراغ دختران دانش‌آموز، دانش‌جو و آموزگارهای رفته است که پس از روی کار آمدن حکومت فعلی، خانه‌نشین شدند. آنان اما می‌گویند که مکتب‌های مخفی را به هدف مبارزه با محدودیت‌ها و دست یافتن به ادامه‌ی آموزش دور از چشم حکومت سرپرست، ایجاد کرده‌اند. سایت خبری سی‌بی‌اس تاکید کرد: «با وجود این خطرها، بسیاری از دختران افغانستان از از دست دادن امید، خودداری کرده‌اند و برای ادامه‌ی تحصیل به مکتب‌های غیررسمی و دور از چشم حکومت فعلی روی آورده‌اند.» به‌باور این دختران، امید آنان این است که اگر حکومت فعلی تغییر یا از طریق فشارهای بین‌المللی مجبور شوند محدودیت‌های خود را کاهش دهند، مکتب‌های مخفیانه به آنان کمک می‌کند تا از طریق همتاهای بین‌المللی خود قادر به قبولی در امتحانات شوند. باید گفت که حکومت سرپرست تنها چند روز پس از گرفتن قدرت، ممنوعیت‌های گسترده‌ی را بر حقوق زنان و‌ دختران وضع کرد. صدها هزار دختر در پی فرمان‌های حکومت فعلی، امیدهای شان را از دست داده و آموزش را رها کرده‌اند. دیده بان حقوق بشر، نیز در بیانیه‌ای گفته بود که جامعه‌ی افغانستان و آینده‌ی این کشور با از دست دادن بسیاری از زنان حرفه‌ای «هرگز به طور کامل بهبود نخواهد یافت»، به ویژه‌ی در کشوری که پیش از این با نرخ پایین سواد جوانان دست‌وپنجه نرم می‌کردند. همچنین هم سازمان ملل متحد، حکومت فعلی را به اجرای «آپارتاید جنسیتی» با احکام، سیاست‌ها و سیستم تبعیض نهادینه شده علیه زنان و دختران متهم می‌کند و افغانستان را تحت سلطه‌ی «اسلام‌گرایان تندرو» به «قبرستان امیدهای مدفون شده‌ی دختران» می‌خواند.

دادگاه عالی حکومت سرپرست اعلام کرده است که نیروهای امنیتی دو تن را در ولایت‌ کاپیسا به اتهام رابطه خارج از ازدواج «روابط نامشروع» در ملاءعام شلاق زده‌اند. دادگاه عالی با نشر خبرنامه‌ای گفته است که نیروهای حکومت فعلی دو تن را در ولسوالی حصه دوم ولایت کاپیسا شلاق زده‌اند. در خبرنامه آمده است که این افراد به اتهام‌ روابط نامشروع شلاق زده شدند. در ادامه آمده است که در جریان اجرای جزای تعزیری، مقام‌های قضایی محلی و مسوولان اداره محلی حکومت فعلی و شماری از باشندگان محل حضور داشته‌اند. باید گفت که پس از تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان، مجازات شلاق در ملاءعام، پدیده‌ی جدیدی است که اکثر زنان و دختران در کشور با آن مواجه هستند. این درحالی است که هفته گذشته حکومت فعلی ۶۳ نفر به شمول ۱۵ زن را در ولایت سرپل به شکل علنی شلاق زدند که این اقدام حکومت سرپرست واکنش‌های بین‌المللی در پی‌داشت.

مسوولان در فرماندهی پولیس ولایت کاپیسا می‎‌گویند که در اثر انفجار سرگلوله هاوان برجای مانده از گذشته در این ولایت، یک کودک نُه ساله جان باخته است و سه کودک دیگر‌ زخمی شدند. عبدالفتاح فایز، سخنگوی فرماندهی پولیس کاپیسا با نشر خبرنامه‌ای گفته است که این رویداد در روستای «قلعه سرکاری نوآباد» از مربوطات حوزه دوم امنیتی شهر محمودراقی رخ داده است. آقای فایز تاکید کرد که قربانیان این رویداد اعضای یک خانواده هستند. او افزود که این رویداد ساعت ۳:۲۵ عصر روز (پنج‌شنبه، ۱۷ جوزا) رخ داده و قربانیان این رویداد که سه پسر و یک دختر و اعضای یک خانواده هستند از سه تا نُه سال داشتند. باید گفت که افغانستان، یکی از آلوده‌ترین کشورها به مواد منفجرناشده‌ی جنگی است که بیشتر قربانیان آن کودکان هستند. اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های انسان‌دوستانه‌ی سازمان ملل متحد در افغانستان پیشتر گزارش داده بود که ماهانه ۶۰ تن که بیشترشان کودکان هستند، در نتیجه‌ی انفجار ماین‌های به‌جامانده از جنگ در افغانستان کشته یا دچار معلولیت می‌شوند. براساس آخرین گزارش‌ها، نزدیک به ۶۰۶ کیلومتر مربع خاک افغانستان آلوده به ماین و مهمات انفجاری است.

مسوولان در اداره مبارزه با حوادث طبیعی ولایت بدخشان می‌گوید که در پی ریزش تپه در ولسوالی یمگان، یک زن جان باخته است و چهار نفر زخم برداشته‌اند. محمد کامگار، آمر حوادث ریاست مبارزه با حوادث طبیعی بدخشان گفت که این حادثه پس‌ازچاشت روز گذشته (جمعه، ۱۸ جوزا) در روستای «ونی» از مربوطات ولسوالی یمگان رخ داده است. آقای کامگار تاکید کرد که افرادی در پایان تپه‌ای مصروف کار بودند که این تپه ریزش کرده و در نتیجه یک نفر جان باخته است و چهار نفر دیگر زخم برداشته‌اند. فرد جان باخته در این رویداد یک زن است و زخمیان آن‌ چهار مردی هستند که در حال کندن‌کاری تپه بوده‌اند. وی افزود که زخمیان این رویداد از زیر آوار بیرون کشیده شده و برای درمان به کلینیک صحی ولسوالی یمگان منتقل شده‌اند. آقای کامگار به نقل از منابع صحی، وضعیت زخمی‌های این رویداد را قناعت بخش توصیف می‌کند. رویدادهای طبیعی مشابه هرازگاهی در مناطق مختلف کشور جان شهروندان افغانستان را می‌گیرد. همچنین روز گذشته یک معدنچی نیز در‌ پی فروریزی سقف یک معدن در این‌ ولایت جان باخت.