همزمان با روز جهانی غذا اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌‌ی کمک‌های بشردوستانه اعلام کرده است که  افغانستان با یکی از بدترین بحران‌های گرسنگی در ‏جهان روبرو است، ‎زنان و کودکان بیشترین آسیب را از بحران گرسنگی دیده‌اند. اين نهاد امروز (پنج‌شنبه، ۲۴ میزان) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که ۹.۵ میلیون نفر در سراسر افغانستان به شدت دچار ناامنی غذایی هستند و از هر ۵ نفر، ۱ نفر آن‌ها نمی‌داند وعده غذایی بعدی‌اش از کجا خواهد آمد. دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه در ادامه تاکید کرده است: «زنان و کودکان بیشترین آسیب را دیده‌اند. بدون بودجه فوری، میلیون‌ها نفر در معرض خطر سوءتغذیه قرار دارند.» سازمان ملل متحد نیز به مناسبت روز جهانی غذا گفته است: «غذا یک حق انسانی است، نه یک امتیاز.» سازمان ملل با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود، «نیاز فوری به اقدام جهانی برای اطمینان از دسترسی همه، در همه جا، به غذای کافی و مغذی را برجسته کرده است.» همچنین برنامه جهانی غذا گفته بود که هم‌اکنون ۴.۷ میلیون مادر و کودک در ‏افغانستان با ‌‏سوءتغذیه مواجه‌اند.‏ این نهاد چندی پیش اعلام کرد که بحران گرسنگی افغانستان روز به روز عمیق‌تر می‌شود. برنامه جهانی غذا گفته بود که برای ادامه‌ی رسیدگی به نیازمندان در شش ماه آینده، به ۵۳۹ میلیون دالر به صورت «فوری» نیاز دارد. بازگشت حکومت سرپرست به قدرت و تشدید خشک‌سالی، منجر به گسترش فقر در افغانستان ‏شده است. به‌گفته‌ی سازمان ملل متحد، بیش از ۲۲ میلیون نفر در کشور نیاز به ‏کمک‌های بشردوستانه دارند. این در حالی است که کمک‌های جهانی به افغانستان ‏نیز کاهش یافته است.‏ در حالی که وضعیت اقتصادی در افغانستان رو به وخامت است، کشورهای همسایه در ‏حال بازگرداندن مهاجران اند. تنها امسال بیش از دو میلیون مهاجر از ‏کشورهای ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند.‏

بخش زنان سازمان ملل متحد درتازه‌ترین مورد خواستار اقدامات جسورانه برای برابری حقوق و توانمندسازی زنان و دختران روستایی در افغانستان شده است. این سازمان با نشر اعلامیه‌ای به مناسبت روز جهانی زنان روستایی گفته است: «زنان و دختران روستایی، هر روز به جوامع غذا می‌دهند، از محیط زیست محافظت می‌کنند و توسعه پایدار را تقویت می‌کنند.» بخش زنان سازمان ملل متحد در ادامه تاکید کرده است که زنان و دختران در مناطق روستایی نسل‌هاست که جنبش‌های جمعی را برای تغییر هدایت می‌کنند. در ادامه آمده است که تا سال ۲۰۳۰ میلادی حدود ۳۵۱ میلیون زن و دختر در جهان همچنان در فقر شدید زندگی خواهند کرد. براساس گزارش رسانه‌های مختلف زنان و دختران در مناطق روستایی کشور، علاوه بر تربیت فرزندان و انجام کارهای خانه، بخش قابل توجهی از نیروی کار کشاورزی را نیز تشکیل می‌دهند. با این وجود، حکومت سرپرست در سراسر کشور، محدودیت‌های علیه زنان و دختران وضع کرده است. اکنون دختران و زنان اجازه آموزش بالاتر از صنف‌ ششم، کار در اداره‌های داخلی و بین‌المللی و گشت‌گذار را ندارند.

یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که چالش‌ها در مکاتب ابتدایی افغانستان همچنان پابرجا هستند و بسیاری از پسران به دلیل فقر ترک تحصیل می‌کنند. این نهاد با نشر اعلامیه‌ای گفته است: «آخرین تحلیل ما پیشرفت اندکی را در آموزش ابتدایی افغانستان نشان می‌دهد، اما چالش‌ها همچنان پابرجا هستند. بسیاری از پسران به دلیل فقر ترک تحصیل می‌کنند و وضعیت دختران نیز شکننده است.» در بخشی از اعلامیه‌ آمده است که ۲.۱۳ میلیون کودک در افغانستان هنوز به مکتب نمی‌روند. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد در ادامه تاکید کرده است که سرمایه‌گذاری مداوم در آموزش افغانستان بسیار مهم است. همچنین یونیسف در گزارشی مشترک با یونسکو اعلام کرد که بررسی‌های آن‌ها نشان می‌دهد که آموزش در مقطع متوسطه هم‌ برای دختران و‌ هم پسران دچار بحران است و آن را معضل عمیق «یاد نگرفتن در مکتب» توصیف کرده است. یونیسف این وضعیت را پیامد سیاست‌های ضعیف و محدودکننده حکومت سرپرست در نظام آموزشی دانسته است. یونیسف و یونسکو از مقامات حکومت فعلی خواسته‌‌اند که ممنوعیت آموزش متوسطه و عالی دختران و زنان را فوراً لغو کنند. در گزارش پیش‌بینی شده است که اگر این ممنوعیت ادامه پیدا کند تا سال ۲۰۳۰ میلادی، نزدیک به چهار میلیون دختر از آموزش متوسطه محروم خواهند شد. در گزارش آمده است که امر پیامدهای عمیقی برای آینده کشور خواهد داشت.

شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که مکانیزم تحقیقی مستقل در مورد نقض حقوق بشر در افغانستان، از سوی این شورا بدون هیچ رأی مخالف تایید شده است. نصیر احمد اندیشه، سفیر دایمی افغانستان در جینوا، امروز (دوشنبه، ۱۴میزان) با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که قطعنامه‌ای در راستای ایجاد یک مکانیزم تحقیقی مستقل در مورد نقض حقوق بشر در افغانستان، به شورای حقوق بشر سازمان ملل در جینوا پیشکش شده بود، بدون رأی‌گیری و مخالفت تصویب شده است. آقای اندیشه در ادامه تاکید کرده است که حکومت سرپرست در هیچ کشوری برای حمایت از خود در عرصه‌ی بین‌المللی، جای باقی نگذاشته‌اند. وی در ادامه افزوده است: «تعاملات کاملاً معامله‌ای و کوتاه‌مدت هستند. به همه همکاران، شرکا و نهادهایی که به ایجاد این سازوکار تحقیقاتی مستقل کمک کردند، تبریک می‌گویم. روز بزرگی است.» همچنین دیدبان حقوق بشر نیز در اعلامیه‌ای اعلام کرد که شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در تاریخ ۶ اکتبر ۲۰۲۵ قطعنامه‌ای تاریخی را به تصویب رساند که بر اساس آن، سازوکار مستقلی برای تحقیق درباره نقض‌های حقوق بشری گذشته و جاری در افغانستان ایجاد می‌شود. سازمان دیده‌بان حقوق بشر گفت که این قطعنامه پیامی روشن به حکومت فعلی افغانستان می‌فرستد، مبنی بر اینکه شواهد در حال جمع‌آوری و آماده‌سازی است تا روزی آنان در برابر عدالت پاسخگو شوند. در اعلامیه دیدبان حقوق بشر آمده است: «این قطعنامه که به ابتکار اتحادیه اروپا ارائه شد، [با اجماع و حمایت گسترده‌ای از سوی کشورهای مختلف از تمامی مناطق و گروه‌های سیاسی] به تصویب رسید.» این نهاد وظیفه دارد شواهد مربوط به جنایات جنگی، جنایت علیه بشریت و سایر نقض‌های شدید حقوق بشر را جمع‌آوری و حفظ کند، افراد مسوول را شناسایی کرده و پرونده‌هایی تهیه نماید که بتوان از آن‌ها برای تعقیب قضایی در دادگاه‌های ملی و بین‌المللی استفاده کرد. در اعلامیه دیدبان حقوق بشر آمده است که این قطعنامه دوره مأموریت گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر افغانستان را تمدید کرد؛ مأموریتی که نظارت و گزارش‌دهی آن همچنان حیاتی بوده و مکمل سازوکار جدید به شمار می‌رود. دیدبان حقوق بشر تصریح کرد که دامنه‌ی تحقیقات این نهاد فقط به حکومت فعلی محدود نیست و شامل مقام‌های حکومت پیشین، فرماندهان جنگی، نیروهای بین‌المللی، گروه‌های مسلح غیردولتی و سایر افرادی که در نقض‌های جدی حقوق بشر نقش داشته‌اند نیز می‌شود.

یوناما یا دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان به‌مناسبت روز جهانی معلم اعلام کرده است که آموزش و پرورش شهروندان افغانستان برای یک کشور با صلح و ثبات، خودکفا، مقاوم و شکوفا مهم و ضروری است. یوناما امروز (یک‌شنبه، ۱۳ میزان) با نشر پیامی در حساب کاربری فیس‌بوک خود نوشته است که از تمامی آموزگاران در افغانستان و سراسر جهان به پاس تعهد استوار و تلاش‌های خستگی‌ناپذیرشان در راستای ایجاد جهان بهتر، قدردانی می‌کند. امروز برابر است با «روز جهانی معلم» و سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی سازمان ملل متحد (یونسکو) امسال بر «بازتعریف آموزش به‌عنوان حرفه‌ای مبتنی بر همکاری» تأکید کرده است. بااین‌حال، پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان تجلیل از روز جهانی معلم در افغانستان ممنوع شده است. در تازه‌ترین مورد، آمریت معارف شهر هرات به مکاتب دولتی و خصوصی این ولایت دستور داده‌ است که از روز معلم تجلیل نکنند. همچنین دفتر اتحادیه اروپا در کابل نیز با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود خود نوشته که آموزش برای همه، کلید یک افغانستان مقاوم و خودکفا است که توسعه اقتصادی را تقویت می‌کند. این نهاد از تلاش‌های خستگی‌ناپذیر همه معلمان افغانستان، به ویژه معلمان زن قدردانی کرده است. قابل ذکر است که پنجم اکتبر روز جهانی معلم نام‌گذاری شده است. از این روز در سراسر جهان تجلیل می‌شود.

برنامه جهانی غذا (WFP) درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که زلزله‌های اخیر در افغانستان بحران امنیت غذایی و تغذیه‌ای را در سراسر کشور تشدید کرده‌ است. این سازمان امروز (پنج‌شنبه، ۱۰ میزان) با نشر گزارشی گفته است که بیش از ۹ میلیون تن، با ناامنی غذایی حاد مواجه هستند و سوءتغذیه شدید میان کودکان و مادران به بالاترین حد ثبت شده رسیده است. در بخشی از گزارش برنامه جهانی غذا آمده است که شرق افغانستان، به‌ویژه ولایت‌های کنر و ننگرهار که بیش‌ترین آسیب را از رویدادهای طبیعی دیده‌اند، پیش از زلزله نیز با سطوح بحرانی سوءتغذیه مواجه بودند و اکنون وضعیت وخیم‌تر شده است. در ادامه آمده است که بازگشت خانواده‌های اخراج شده از پاکستان، فشار بر منابع محدود بشردوستانه را افزایش داده است. این سازمان اعلام کرده است که تا اکنون به بیش از ۵۸ هزار تن در ولایت‌های کنر، ننگرهار و لغمان کمک غذایی اضطراری ارایه شده است. همچنین برنامه جهانی غذا در بخشی از گزارشش هشدار داده است که مناطق آسیب‌دیده کوهستانی و دورافتاده با ناهمواری زمین، جاده‌های ضعیف و ضعف پوشش تلفن، همچنان به شدت از دسترسی به کمک‌ها محروم هستند. علاوه بر این، کمبود بودجه باعث شده حمایت‌ها به کمتر از یک میلیون تن در ماه محدود شود و کسر بودجه کل برنامه جهانی غذا برای شش ماه آینده حدود ۶۲۲ میلیون دالر اعلام شده است. بر اساس گزارش سازمان ملل، پس از حاکمیت حکومت فعلی، وضعیت اقتصادی در افغانستان وخیم‌تر شده است. به گفته‌ی صندوق کمک‌های انسان‌دوستانه‌ی سازمان ملل برای افغانستان، محدودیت‌های وضع‌شده بر زنان بر اقتصاد این کشور تاثیر گذاشته است. در گزارش آمده که نیمی از جمعیت افغانستان برای ادامه‌ی زندگی به کمک‌های انسان‌دوستانه نیاز دارند که بیش‌تر این نیازمندان زنان و کودکان اند.

استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل متحد از اتصال مجدد اینترنت و شبکه‌های مخابراتی پس از ۴۸ ساعت در افغانستان استقبال کرده و می‌گوید که قطع اینترنت فعالیت‌های سازمان ملل در افغانستان را مختل کرده بود. آقای دوجاریک از اتصال مجدد اینترنت و شبکه‌های مخابراتی در افغانستان استقبال کرد و گفته است که قطع اینترنت تاثیرات منفی بر ثبات اقتصادی، بر مردم و وضعیت وخیم زنان و دختران و حق مردم برای آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات برجا گذاشته بود. او در بخشی از پیامش تاکید کرده است که قطع اینترنت فعالیت‌های سازمان ملل در افغانستان را مختل کرده بود. او به امدادرسانی سازمان ملل و دیگر انجوها در مناطق زلزله‌زده در شرق افغانستان اشاره کرد که با قطع اینترنت فعالیت‌شان مختلف شده بود. همچنین پیش از این آژانس پناهندگان سازمان ملل اعلام کرده بود که ارتباط خود را با امدادگرانش از دست داده است. قابل ذکر است که با قطع شدن اینترنت و شبکه‌های مخابراتی تمام صرافی‌ها، گمرکات، شرکت‌های هواپیمایی، صادرات و واردات و کسب‌وکارهای مرتبط با اینترنت به خصوص برخی از رسانه‌ها تعطیل شدند. این در حالی است که حکومت سرپرست به مدت دو روز، شبکه‌های مخابراتی و خدمات اینترنت را در سراسر افغانستان قطع کرده بود. ۴۸ ساعت قطع اینترنت و شبکه‌های مخابراتی در افغانستان، شهروندان را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. برخی فعالان مدنی از حکومت سرپرست خواسته‌اند تا دسترسی به اینترنت را به عنوان یک حق اساسی شهروندی تضمین کند و از ایجاد اختلال‌های ناگهانی خودداری شود. مسوولان حکومت فعلی تا اکنون درباره‌ی این قطعی و اتصال دوباره توضیحی ارائه نکرده‌اند.

ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که محروم‌کردن زنان و دختران از آموزش مصداق افراط‌گرایی است و با تمرکز بر آموزش دینی/جهادی، آینده نسل جوان افغانستان نابود می‌شود. آقای بنت این اظهارات را روز (جمعه، ۴ میزان) در حاشیه نشست سازمان ملل مطرح کرده و گفته است که گزارش‌های مستند از افغانستان برای سوق‌دادن بحث‌های جهانی به‌سوی اقدامات موثر بین‌المللی حیاتی است. وی در ادامه تاکید کرده است که ایجاد بسترهای بیش‌تر برای شنیدن دیدگاه‌های شهروندان افغانستان، به‌ویژه علما و کارشناسان اسلامی، اهمیت دارد و باید به آن توجه شود. گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در این نشست با اشاره به سرکوب جامعه مدنی و خاموش‌ساختن صدای مخالفان افزوده است که با وجود تهدیدها، ارعاب و انتقام‌جویی‌ها، اقدامات این گروه از دید جامعه جهانی پنهان نمانده و همچنان زیر نظارت قرار دارد. ریچارد بنت در حالی از وضعیت زنان و دختران انتقاد می‌کند که حکومت فعلی پس از تسلط بر افغانستان، زنان و دختران را از آموزش و ‏تحصیل محروم کرده است. حکومت فعلی در آخرین محدودیت خود، ‏دروازه‌های انستیتوت‌های طبی را به‌روی دختران بست، در حالی که ‏بخش صحت افغانستان با کمبود پرسنل مواجه است.‏ این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

سیما باهوس، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور زنان می‌گوید که در بحران‌های انسانی گسترده، زنان و دختران نخستین و سنگین‌ترین قربانیان هستند، از افغانستان تا یمن، از سودان تا غزه، این زنان‌اند که بهای سنگین بی‌ثباتی، خشونت و گرسنگی را می‌پردازند. خانم باهوس این اظهارات را در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد به مناسبت سی‌امین سالگرد چهارمین نشست جهانی زنان، مطرح کرده و در این نشست وضعیت نگران‌کننده زنان و دختران در کشورهای جنگ‌زده، به‌ویژه افغانستان، در مرکز توجه مقام‌های بلندپایه بین‌المللی قرار گرفت. آنان تاکید کردند: «ما به زنان و دختران در تمام کشورها بدهکاریم که در مسیر تحقق صلح و عدالت از هیچ تلاشی دریغ نکنیم.» همچنین در این نشست، آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد با هشدار درباره رشد زن‌ستیزی در سطح جهان، گفت که دستاوردهای چند دهه مبارزه برای حقوق زنان، اکنون زیر فشارهای تازه‌ای قرار دارند. وی در ادامه تاکید کرد: «درگیری‌های گسترده و بحران‌های اقلیمی، حقوق و آزادی‌های زنان و دختران را به‌شدت محدود کرده‌اند. نفرت ساختاری و تکنولوژیک در حال گسترش است و باید در برابر آن ایستادگی کرد.» در عین حال، ریم السالم، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور خشونت علیه زنان، با اشاره به وضعیت دردناک زنان در افغانستان و فلسطین، این کشورها را نمونه‌ای از «نابودی نظام‌مند زنان» توصیف کرد. ریم السالم افزوده است: «در حالی که جهان خاموش نشسته، زنان و دختران به طور هدفمند هدف قرار گرفته و به حاشیه رانده می‌شوند. این بی‌عملی، چهره واقعی دولت‌هایی را که مدعی حمایت از حقوق زنان هستند، افشا می‌کند.» قابل ذکر است که افغانستان یکی از محورهای اصلی این نشست بود، جایی که بر اساس گزارش کمیشنر عالی حقوق بشر ملل متحد، نرخ مرگ و میر مادران در بالاترین سطح جهانی قرار دارد. همچنین حکومت فعلی پس از تسلط بر افغانستان، زنان و دختران را از آموزش و ‏تحصیل محروم کرده است. حکومت فعلی در آخرین محدودیت خود، ‏دروازه‌های انستیتوت‌های طبی را به‌روی دختران بست، در حالی که ‏بخش صحت افغانستان با کمبود پرسنل مواجه است.‏ این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.