کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان برای افغانستان می‌گوید که وضعیت اقتصادی و حقوق بشر برای زنان و دختران در افغانستان هم‌چنان وخیم است. این نهاد با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که وضعیت بشردوستانه برای زنان در افغانستان ناامن است. کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان تاکید کرد که زنان و دختران در افغانستان به کمک‌ها و حمایت‌های بیش‌تری نیاز دارند. براساس آمار سازمان ملل متحد، ۲۳.۷ میلیون نفر در افغانستان نیازمند کمک‌های بشردوستانه هستند که حدود ۸۰ درصد نیازمندان را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند. قابل ذکر است که حکومت سرپرست پس از به دست گرفتن قدرت افزون بر محدودیت‌های دیگر، کار زنان را نیز ممنوع کرده که این ممنوعیت شامل کار آنان در دفترهای سازمان ملل و موسسه‌های بشردوستانه نیز می‌شود. ممنوعیت کار زنان افزون بر ایجاد مشکل‌های اقتصادی و از بین‌رفتن منبع‌های درآمد، روند امدادرسانی را نیز با چالش مواجه کرده است. پیش از این، برنامه‌ی جهانی غذای سازمان ملل متحد، با اشاره به محدودیت‌های حکومت فعلی بر زنان و دختران، گفته بود که ۹۰ درصد خانواد‌ه‌های تحت سرپرستی زنان به غذای کافی دست‌رسی ندارند.

برنامه جهانی غذا در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که  ۹۰ درصد خانواده‌ها تحت سرپرستی زنان در افغانستان غذای کافی برای خوردن ندارند. این نهاد با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که کمک‌های غذایی برنامه جهانی غذا برای زنانی که سرپرست‌ خانواده‌ها‌ی‌شان را دارند؛ آخرین راه نجات است. برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد از ادامه‌ی محدودیت‌‌ها بر زنان و دختران در افغانستان نیز ابراز نگرانی کرده و گفته که زنان از بیش‌تر جنبه‌های زندگی محروم هستند. در ادامه آمده است که محدودیت‌های موجود بر زنان سرپرست خانواده‌ها سبب شده است که آنان گزینه‌های کمی برای تغذیه‌ی خود و فرزندان‌شان داشته باشند. این نهاد سازمان ملل متحد گفته است: «از هر ۱۰ خانواده تحت سرپرستی زنان در افغانستان، 9 خانواده غذای کافی برای خوردن ندارند.» این نگرانی در حالی مطرح می‌شود که زنان و دختران در افغانستان، تحت محدودیت‌های شدید حکومت سرپرست قرار  دارند. حکومت سرپرست افزودن بر محدودیت‌های دیگر، کار زنان را نیز ممنوع کرده است که در نتیجه‌ی آن نیازمندی خانواده‌ها به ویژه‌ خانواده‌های تحت سرپرستی زنان افزایش یافته است. این در حالی ا‌ست که براساس آمار سازمان ملل متحد، ۲۳.۷ میلیون نفر در افغانستان نیازمند کمک‌های بشردوستانه هستند.پیش‌تر گروه کاری، زنان و صلح و امنیت گفته بود که ۸۰ درصد نیازمندان زنان و کودکان استند.

یونسکو یا سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی سازمان ملل متحد هشدار داده است که حکومت سرپرست در افغانستان با محروم کردن ۱.۴ میلیون دختر از آموزش، آینده یک نسل را با خطر روبرو کرده است. این نهاد با نشر اعلامیه‌ای گزارش داد که پس از دستیابی حکومت فعلی به قدرت، شمار دانش‌آموزان دختر و پسر در مقطع ابتدایی هم ۱.۱ میلیون نفر کمتر شده است. حکومت فعلی در ۲۴ اسد ۱۴۰۰ به قدرت رسید و سال بعد آموزش دختران را در مقاطع متوسطه و بالاتر منع کرد. یونسکو در اعلامیه خود نوشته است: «یونسکو از پیامدهای زیانبار نرخ فزاینده ترک آموزش، که می‌تواند منجر به افزایش کار کودکان و ازدواج زودهنگام شود، نگران است.» سازمان علمی، فرهنگی و آموزش سازمان ملل هشدار داده است: «تنها در سه سال، مقام‌های بر سر کار (حکومت فعلی) تقریباً دو دهه پیشرفت پایدار آموزش و پرورش در افغانستان را از بین برده‌اند و آینده یک نسل کامل اکنون در خطر است.» برپایه آمار یونسکو، اکنون ۲.۵ میلیون دختر از آموزش محروم هستند که ۸۰ درصد دختران سن مکتب را در افغانستان تشکیل می‌دهند. سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی سازمان ملل تاکید کرد که رهبران حکومت فعلی از سال ۱۴۰۰، دست‌کم یک میلیون و ۴۰۰ هزار دختر را «عمداً» از دسترسی به آموزش متوسطه محروم کردند. باید گفت که افغانستان در جهان تنها کشوری است که در آن دختران و زنان اجازه ندارند به مکتب‌های متوسطه و دانشگاه بروند. حکومت فعلی را هیچ کشوری به عنوان حکومت رسمی افغانستان به رسمیت نشناخته است. اگرچه برخی مقام‌های سازمان ملل محدودیت‌هایی را که حکومت فعلی بر زنان وضع کرده است، «آپارتاید جنسیتی» خوانده‌اند، اما این سازمان هنوز از پذیرش درخواست‌ها برای به رسمیت‌شناختن سیاست‌های زن‌ستیزانه حکومت فعلی به عنوان «آپارتاید جنسیتی» خودداری کرده است.

اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد اعلام کرده است که ۲۳.۷ میلیون نفر در افغانستان به کمک‌های بشردوستانه وابسته‌ هستند. این نهاد گفته است که در حال حاضر ۴۸ درصد جمعیت افغانستان زیر خط فقر زندگی می‌کنند و ۱۲.۴ درصد نیز در ناامنی غذایی به سر می‌برند. اوچا با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود، نوشته است که فقر اقتصادی به طور چشم‌گیری نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافته است. براساس آمار دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل، از بیش از ۳۰ میلیارد دالر بودجه درخواستی این سازمان برای سال ۲۰۲۴، تنها ۲۵ درصد آن فراهم شده است. دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل از کشورها و نهادهای امدادگر می‌خواهد تا به کمک‌های خود از طریق برنامه‌های توزیع کمک‌های بشردوستانه در افغانستان ادامه دهند. همزمان با ابراز نگرانی اوچا، شماری از سازمان‌های امدادی دیگر نیز هشدار داده‌اند که افغانستان در یکی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین بحران‌های انسانی جهان قرار دارد. براساس آخرین گزارش بانک جهانی، سه سال پس از بازگشت حکومت سرپرست، اقتصاد افغانستان هیچ رشدی نداشته و در وضعیت رکود قرار دارد. نهادهای ناظر می‌گویند که محدودیت‌های حکومت سرپرست بر فعالیت و آموزش و کار زنان نیز باعث به وخامت گراییدن وضعیت اقتصادی در افغانستان شده است. باید گفت که سه سال قبل در ۲۴ اسد، حکومت فعلی قدرت را به دست گرفت و از آن به بعد محدودیت‌های شدید علیه زنان و دختران وضع کرده است. دختران و زنان افغانستان در حال حاضر از آموزش، کار، تفریح، سفر بدون محرم مرد، تداوی توسط داکتر مرد و… محروم شدند.

سازمان جهانی صحت اعلام کرده است که از آغاز سال روان میلادی (طی هشت ماه گذشته) ۱۱ مورد تازه پولیو یا فلج اطفال در افغانستان ثبت شده است. این سازمان با نشر پیامی گفته است که همزمان با برگزاری دور اضطراری کارزار تطبیق واکسن پولیو در افغانستان، طی هشت ماه گذشته، ۱۱ رویداد تازه پولیو یا فلج کودکان در افغانستان و ۱۴ مورد دیگر در پاکستان ثبت شدند. سازمان جهانی صحت تاکید کرد که در سال گذشته شش مورد بیماری پولیو در افغانستان و شش رویداد دیگر در پاکستان ثبت شده بود. به گفته این سازمان، دو رویداد تازه پولیو در ولسوالی نهر سراج ولایت هلمند و ولایت قندهار در یک هفته گذشته ثبت شده‌اند. در گزارش این نهاد آمده است که دو رویداد تازه دیگر در ایالت بلوچستان پاکستان ثبت شده‌اند. سازمان جهانی بهداشت می‌گوید که در سال روان میلادی ۳۳ رویداد تازه فلج کودکان در یمن و سه مورد در سومالیا ثبت شده‌اند. دور اضطراری تطبیق واکسن پولیو روز شنبه (۲۰ اسد) در بخش‌های گوناگون کشور آغاز شد و هنوز هم ادامه دارد. قرار است در این دور دو میلیون و ۴۰۰ هزار کودک زیر سن پنج سال این واکسن را دریافت کنند. در حال حاضر افغانستان و پاکستان تنها کشورهای جهان هستند که بیماری فلج کودکان در آن به صفر نرسیده است. حکومت سرپرست پیش از تسلط دوباره بر افغانستان، در شماری از مناطق تحت کنترل خود مانع تطبیق واکسن پولیو می‌شدند.

یک روز مانده به سال‌روز تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان، چند نهاد کمک‌کننده بین‌المللی هشدار داده‌اند که افغانستان زیر سلطه حکومت فعلی در حال تبدیل شدن به یک بحران بشری «فراموش‌شده» در جهان است. سازمان اقدام علیه گرسنگی، شورای پناهندگان دنمارک، کمیته بین‌المللی نجات، شورای پناهندگان ناروی، سازمان نجات کودکان، سازمان بین‌المللی ورلدویژن و سازمان کمک‌ اسلامی امروز (سه‌شنبه، ۲۳ اسد) با نشر بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که مردم افغانستان طی سه سال گذشته «بزرگ‌ترین بحران بشری» را در زیر حاکمیت حکومت فعلی تجربه کرده‌اند. در ادامه آمده است که شهروندان کشور به‌شدت نیازمند دریافت کمک‌های بشری هستند. این سازمان‌ها تاکید کردند که در زمینه رساندن کمک به نیازمندان در مناطق دوردست کشور با چالش‌هایی روبرو هستند. بربنیاد این بیانیه، حدود ۲۳.۷ میلیون تن در افغانستان به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند که شامل ۵۲ درصد کودکان و ۲۵ درصد زنان است. در ادامه آمده است که ناامنی غذایی در افغانستان افزایش یافته است و ۶.۳ میلیون تن در داخل کشور آواره هستند. نهادهای کمک‌کننده تصریح کردند که ۱۲.۴ میلیون تن در کشور با ناامنی غذایی حاد دست‌وپنجه نرم می‌کنند. طبق این بیانیه، بیکاری در کشور نیز نسبت به سال گذشته دو برابر شده است. این سازمان‌ها می‌گویند که بحران جاری در افغانستان تنها با کمک‌های بشردوستانه قابل حل نیست و نیاز به یافتن راه‌حل اساسی دارد. سازمان‌های کمک‌کننده به این باور هستند که تعامل دیپلماتیک با حکومت فعلی برای ایجاد یک محیط مناسب به‌منظور اجرای پروژه‌های حیاتی در افغانستان ضروری است. این در حالی است که پیش از این هم نهادهای کمک‌کننده بین‌المللی از بدتر شدن وضعیت بشری در کشور ابراز نگرانی کرده بودند.

صندوق جمعیت سازمان ملل (UNFPA) به مناسبت روز جهانی جوانان اعلام کرده است که حدود ۶۳ درصد جمعیت افغانستان را افراد زیر ۲۵ سال تشکیل می‌دهند. این سازمان با نشر بیانیه‌ای گفته است که با مشارکت معنی‌دار آن‌ها تلاش‌های بشردوستانه و توسعه اثرگذارتر و پایدارتر خواهد بود. در حالی که بیش از ۲۰ میلیون نفر در افغانستان با بحران گرسنگی روبرو هستند، برپایه برخی برآوردها، نرخ بیکاری در کشور بالای ۱۴ درصد است. سازمان ملل تخمین زده است که بیش از ۵۰۰ هزار نفر پس از روی کار آمدن حکومت سرپرست در ۲۰۲۱ میلادی بیکار شدند. حکومت فعلی در افغانستان اشتغال زنان را ممنوع کرده است. جمعیت افغانستان تا اکنون سرشماری نشده است، اما چند روز قبل عصمت‌الله حکیمی، معاون اداره احصائیه و معلومات گفته بود که جمعیت افغانستان در سال جاری ۳۵ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر برآورد شده است. با وجود این، سازمان ملل، جمعیت این کشور را حدود ۴۳ میلیون نفر برآورد کرده است. برپایه آمار سازمان ملل، ۴۳ درصد از این جمعیت زیر ۱۴ سال‌اند و ۵۵ درصد دیگر ۱۵ تا ۶۴ ساله، یعنی در سن کار هستند و تنها دو درصد جمعیت کشور بالای ۶۵ سال‌اند. صندوق جمعیت سازمان ملل همچنین برآورد کرده که امید به زندگی در میان مردان در روز تولد ۶۲ سال و در میان زنان ۶۸ سال است.

در آستانه‌ی سومین سال‌روز تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان، دیدبان حقوق بشر اعلام کرده است که این حکومت از زمان به قدرت رسیدن در کشور، «جدی‌ترین بحران حقوق بشری و حقوق زنان» را در سطح جهان ایجاد کرده است. این نهاد با نشر بیانیه‌ای گفته است که افغانستان همچنان یکی از بدترین بحران‌های انسانی جهان را تجربه می‌کند. این نهاد گفته است که افغانستان تحت حاکمیت طالبان، تنها کشوری است که در آن دختران از آموزش بالاتر از صنف ششم محروم شده‌اند. در ادامه آمده است: «حکومت فعلی حقوق زنان برای آزادی حرکت را نقض کرده، آن‌ها را از بسیاری از اشکال اشتغال منع کرده، محافظت‌های مربوط به خشونت جنسیتی را برای زنان و دختران از بین برده، موانعی برای دسترسی آن‌ها به مراقبت‌های صحی ایجاد کرده و آن‌ها را از انجام ورزش و حتی بازدید از پارک‌های تفریحی منع کرده است.» دیدبان حقوق بشر به نقل از ریچارد بنت، گزارشگر ویژه‌ی سازمان ملل متحد در امور افغانستان وضعیت کشور را مانند «یک سیستم نهادینه شده از تبعیض، تفکیک، بی‌احترامی به کرامت انسانی و حذف زنان و دختران» تشریح کرده است. در ادامه آمده است که زنان و دختران افغانستان تحت حاکمیت ستم‌گرانه‌ی حکومت فعلی، بدترین کابوس‌های زندگی خود را از سر می‌گذرانند. همچنین در بخشی از بیانیه به نقل از فرشته عباسی، پژوهشگر افغانستان در دید‌بان حقوق بشر آمده است: «تمام دولت‌ها باید از تلاش‌ها برای پاسخگو کردن رهبری حکومت سرپرست و تمام کسانی که مسوول جنایات جدی در افغانستان هستند، حمایت کنند.» خانم عباسی در ادامه به بازداشت‌های زنان و دختران به اتهام «بد حجابی» اشاره کرده و تاکید کرده است که برخی از افراد بازداشت شده به مدت چندین روز در بازداشت بدون ارتباط با خانواده‌شان بوده و مورد «خشونت فیزیکی، تهدید و ارعاب» قرار گرفته‌اند. دیدبان حقوق بشر افزود که حکومت فعلی در کنار بر افزایش محدودیت‌ها بر حقوق زنان و دختران، آزادی بیان و رسانه‌ها را نیز به شدت محدود کرده و معترضان، منتقدان و خبرنگاران را بازداشت و شکنجه کرده است. این نهاد می‌گوید که محدودیت‌های حکومت فعلی، دسترسی زنان و دختران به مراقبت‌های بهداشتی را مختل کرده و حق سلامت آن‌ها را به خطر انداخته است. طبق این بیانیه، ممنوعیت‌های آموزشی حکومت سرپرست در افغانستان منجر به کمبود کارمندان بهداشتی زن در آینده می‌شود. این در حالی است که چند روز پیش نیز دیدبان حقوق بشر گفته بود که حکومت سرپرست از حقوق زنان در افغانستان سوءاستفاده می‌کنند.

بخش بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد اعلام کرده است که حضور زنان و دختران افغانستان در پروسه‌های امدادرسانی حیاتی می‌باشد و باید حضور آنان تامین شود. این سازمان با نشر پیامی از نگینه یاری، رییس گروه مشورتی زنان تیم کشوری بشردوستانه در افغانستان در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که حضور زنان و دختران افغانستان در پروسه‌ی امدادرسانی، حقوق آنان را تامین می‌کند. بخش بشردوستانه‌ی سازمان ملل می‌گوید که زنان یکی از عامل‌های قدرت‌مند تغییر هستند و حضور آنان برای موفقیت پاسخ بشردوستانه حیاتی است. در ادامه آمده است که بدون مشارکت و حمایت معنادار زنان در این پروسه، مشارکت زنان و دختران نیز محدود می‌شود. نگینه یاری، در مورد اهمیت ارتقای نقش زنان در تصمیم‌گیری می‌گوید که اهداکنندگان باید از زنان حمایت کنند و راه‌بردها را براساس توصیه‌های آنان قرار دهند. خانم یاری افزود که تعامل با زنان نتایج بهتری را به همراه دارد و از حقوق آنان نیز محافظت می‌کند. در حالی بخش بشردوستانه‌ی سازمان ملل متحد بر حضور زنان و دختران تاکید دارد که براساس آمار سازمان ملل متحد، ۲۳.۷ میلیون نفر در افغانستان نیازمند کمک‌های بشردوستانه است و حدود ۸۰ درصد آنان زنان و کودکان استند. با این وجود، حکومت فعلی کار زنان و دختران در نهادهای بین‌المللی به‌شمول دفترهای سازمان ملل را ممنوع کرده است. پیش از این نهادهای مختلف سازمان ملل گفته‌اند که ممنوعیت کار زنان روند امدادرسانی به نیازمندان را چالش‌برانگیز کرده است.