پارلمان اروپا با صدور قطعنامهای، وضعیت زنان و دختران افغانستان را «آپارتاید جنسیتی» عنوان کرده و از اتحادیه اروپا خواسته است که از بهرسمیتشناسی آپارتاید جنسیتی بهعنوان جنایت علیه بشریت حمایت کند. این قطعنامه با ۵۶۵ رأی موافق، هشت رأی مخالف و ۴۳ رأی ممتنع در پارلمان اتحادیه اروپا تصویب شده و توشیح قانون امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی را محکوم کرده است. در قطعنامه آمده است که قانون امر به معروف حکومت فعلی زنان و دختران افغانستان را از حقوق و آزادیهای اساسیشان بیشتر محروم کرده و این وضعیت معادل «آپارتاید جنسیتی» است. در ادامه آمده است که قانون امر به معروف و اجرای سایر دستورات باعث حذف زنان از صحنهی عمومی، ازدواج اجباری و زودهنگام آنان و قراردادنشان در معرض خشونت جنسی شده است. اعضای پارلمان اروپا در این قطعنامه از شجاعت زنان افغانستان ستایش کردهاند. آنان در این قطعنامه خواستار وضع تحریمهای جدید اتحادیه اروپا علیه حکومت سرپرست شدهاند. همچنین اعضای پارلمان اروپا رفتار کشورهایی را که با عادیسازی روابط با حکومت فعلی آنان را تقویت میکنند، محکوم کردهاند و خواستار مشارکت معنادار زنان افغانستان در مجامع و مذاکرات بینالمللی شدهاند. قابل ذکر است که حکومت فعلی از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، محدودیتهای گستردهای بر حقوق و آزادیهای اساسی زنان وضع و آنان را از آموزش و کار منع کرده است. ملا هبتالله آخندزاده، رهبر حکومت سرپرست حدود یک ماه پیش قانون امر به معروف و نهی از منکر را توشیح کرد که براساس آن صدای زنان «عورت» محسوب میشود و شنیده شدن آن در بیرون از خانه منع شده است.
برچسب: #حقوق بشر
توماس گرینفیلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد از سیاستهای حکومت سرپرست در قبال زنان و دختران انتقاد کرده و میگوید که «استقبال مطلق حکومت فعلی از زنستیزی استبدادی عمیقاً نگران کننده است». خانم گرینفیلد، روز (جمعه، ۳۰ سنبله) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود تاکید کرده است که حکومت فعلی هرچه زودتر باید به عملکردهای «زنستیز» خود در برابر زنان پایان دهند. وی تاکید کرد: «ایالات متحده به صراحت گفته که هرگونه گام معنادار جهت عادیسازی روابط با حکومت سرپرست، وابسته به اقدامات این گروه از جمله رفتار با زنان و دختران، خواهد بود.» در حالی نگرانیها از وضعیت زنان و دختران افغانستان مطرح میشود که زنان در این کشور از ابتداییترین حقوقشان محروم هستند. قابل ذکر است که حکومت فعلی، با روی کار آمدن دوبارهیشان در آگوست ۲۰۲۱ در افغانستان، حدود ۸۰ فرمان محدودکننده بر زنان و دختران صادر کرده است. همچنین حکومت سرپرست پس از بازگشت به قدرت در افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از تحصیل محروم و سپس دانشجویان دختر را از رفتن به دانشگاهها دولتی و خصوصی و آموزشگاههای خصوصی منع کردند. باید گفت که محدودیتهای حکومت فعلی، باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. سازمان ملل متحد و جامعهی جهانی در سه سال اخیر بارها خواستار لغو ممنوعیت حق آموزش و کار زنان در افغانستان شدهاند، اما حکومت سرپرست تا اکنون به این خواستها اعتنا نکرده است. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند. همچنین به تازگی، قانون جدید امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی حتا صدای زنان را «عورت» عنوان کرده است. بخش زنان سازمان ملل پیش از این نیز گفته بود که محدودیتها بر زنان تاثیر مخربی بر زندگی آنان در افغانستان داشته است.
شماری از زنان معترض و اعضای جنبش اعتراضی موسوم به «جنبش شنبههای ارغوانی» از وضع محدودیتهای حکومت سرپرست بر زنان بهویژه حجاب اجباری انتقاد کرده و میگویند که پوشش اجباری بخشی از یک کمپین عمدی و سیستماتیک برای حذف زنان از فضاهای اجتماعی، خاموش کردن صدای آنان و از بین بردن نقش زنان و دختران در جامعه است. اعضای این جنبش با نشر بیانیهای در حساب کاربری ایکسشان، نوشتهاند که تحمیل پوشش اجباری از سوی حکومت فعلی بر زنان و دختران، پایههای «آزادی و کرامت انسانی» آنان را نابود کرده است. در ادامه آمده است: «وضع این محدودیتهای سرکوبگر نه تنها آزادی زنان را تهدید میکند، بلکه به ویران شدن مسیر پیشرفت و توسعهی افغانستان منجر خواهد شد. هیچ جامعهی بدون مشارکت فعال و توانمندسازی زنان نمیتواند به عدالت و پیشرفت دست یابد.» آنان از تاثیرهای روانی و فزیکی پوشش اجباری بر زنان نیز ابراز نگرانی کردند. زنان معترض تاکید کردند که پوشش اجباری سبب ایجاد احساس بیگانهگی و انزوای درونی در بین زنان میشود. آنان در این مورد گفتهاند: «این تحمیل، هویت فردی و اجتماعی زنان را سرکوب کرده و توانایی بیان فردیت و آزادی را از آنان سلب میکند. احساس مداوم محدودیت و عدم حق انتخاب، منجر به اضطراب، افسردگی و کاهش عزت نفس میشود.» اعضای جنبش شنبههای ارغوانی میگویند: «پوشیدن تمام بدن و لباسهای محدود کننده سبب مسایل مختلف سلامت جسمی میشود. این لباسها بهویژه در آبوهوای گرم افعانستان، خطرات جدی برای سلامت زنان بهبار میآورد و باعث بیماریهای پوستی، کمآبی بدن و گرمازدگی میشود.» آنان تاکید کردند: «پوشش اجباری نمونهی از سیاستهای سرکوبگر حکومت فعلی است. این دولت با انکار حقوق بنیادین انسانی و اجتماعی زنان، نه تنها به هویت و خودمختاری آنان حمله میکند، بلکه آینده و توسعهی جامعهی افغانستان را نیز بهطور کلی در خطر میاندازد.» این در حالی است که حکومت سرپرست در سه سال گذشته متهم به نقض گستردهی حقوق بشری بهویژه حقوق زنان و دختران است. این انتقادها در حالی مطرح میشود که حکومت فعلی در سومین سال از حاکمیت شان قانون «امر به معروف و نهی از منکر» خود را توشیح کرده و اکنون در سراسر کشور نافذ است. مادهی سیزدهم این قانون که دارای هشت بند است به «احکام مربوط به حجاب زن» اختصاص داده شده است.
امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجهی حکومت سرپرست در واکنش به نگرانی اعضای شورای امنیت ملل متحد و رییس یوناما دربارهی توشیح قانون امر به معروف و نهی از منکر، گفت که با تطبیق این قانون، زنان و دختران در افغانستان با مشکل روبرو نشدند. آقای متقی امروز (پنجشنبه، ۲۹ سنبله) در نشست «حسابدهی به ملت» گفت که اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد و یوناما نباید این موضوع (توشیح قانون امر به معروف و نهی از منکر) را جدی بگیرند. او تاکید کرد: «قوانین امر به معروف را که ملل متحد و یوناما آن را بار بار بالا میکند، ما و شما عملاً میبینیم در کابل و دیگر ولایات افغانستان که مردم و خواهران افغانستان با کدام مشکل جدی روبرو نشدهاند.» او افزود حکومت سرپرست همواره دربارهی قوانین شان وضاحت داده است و در این مورد، جای برای نگرانی نیست. امیرخان متقی میگوید که ربط دادن همه موضوعات به قانون جدید حکومت فعلی، «کار خوب نیست.» این در حالی است که نمایندگان برخی از کشور حاضر شورای امنیت ملل متحد، مانند جاپان، بریتانیا، سویس، کوریای جنوبی و اکوادور، روز گذشته از انفاذ قانون امر به معروف و نهی از منکر انتقاد کرده و از وضعیت زنان در افغانستان ابراز نگرانی کردند. نماینده فرانسه، انفاذ قانون امر به معروف و نهی از منکر را توسط حکومت فعلی، «مغایر با توافقنامه دوحه» خواند و ابراز داشت که قطعنامههای ۲۵۹۳ و ۲۶۸۱ ملل متحد، حاوی تعهدات بینالمللی است که یکی از آن پابندی به حقوق زن است. نماینده فرانسه گفته است: «حکومت سرپرست بر هیچ یک از این ارزش ها پابند نیستند.» نمایند فرانسه تاکید کرد که تمکین به حقوق بشر باید اولویت در هرگونه تعامل با حکومت فعلی باشد. این در حالی است که وزارت عدلیه با نشر اعلامیهای گفت که هبتالله آخندزاده، رهبر حکومت فعلی، قانون امر به معروف و نهی از منکر را توشیح کرده و اکنون در سراسر افغانستان نافذ است. در بخشی از قانون امر به معروف و نهی از منکر حکومت حکومت فعلی، احکام مربوط به حجاب زنان گنجانیده شده و تذکر داده شده است که «ستر تمام بدن زن لازمی و پنهان کردن روی زن به سبب ترس از فتنه ضروری است.» همچنین در ماده ۱۳ این قانون، شنیدن صدای زنان، حتا نعت و تلاوت، به طور کلی منع شده و گفته شده است که صدای بلند زنان «عورت» تلقی شده است.
سیما باهوس، معاون دبیر کل سازمان ملل متحد و رییس اجرایی بخش زنان این سازمان اعلام کرده است که جامعهی جهانی نباید حقوق زنان افغانستان را برای دستیابی به برخی پیشرفتهای احتمالی معامله کند. باهوس این اظهارات را روز (چهارشنبه، ۲۸ سنبله) در نشست شورای امنیت سازمان ملل مطرح کرده و گفت: «ما از شورای امنیت و بازیگران کلیدی بینالمللی میخواهیم که از تجربیات گذشته که سبب حذف زنان شد، درس بگیرند. ما نباید حقوق زنان یا نمایندگی آنان را برای دستیابی به برخی پیشرفتهای احتمالی در زمینه مبارزه با مواد مخدر یا جلوگیری از تروریسم در افغانستان، مبادله کنیم.» او تاکید کرد که این رویکرد در دهه ۱۹۹۰ با شکست مواجه شده بود و باز هم شکست خواهد خورد. سیما باهوس میگوید که در حال حاضر ۹۰ درصد از زنان و دختران افغانستان با مشکلات روانی روبرو هستند و هشت درصد این زنان دستکم یک زن یا دختر را میشناسند که اقدام به خودکشی کرده است. همچنین رییس بخش زنان سازمان ملل در بخشی از صحبتهایش با اشاره به محدودیتهای شدید حکومت فعلی خاطرنشان کرده است که دولت زنان افغانستان را حتا از زنان بیرون از خانوادهشان جدا کرده است. او مدعی است که طی سه سال گذشته حکومت فعلی اعتراضات زنان را بهشدت سرکوب کردهاند و در سال ۲۰۲۱، ۸۸ درصد از اعتراضات آنان در فضای باز برگزار میشد، در حالی که اکنون ۹۴ درصد این اعتراضات بهگونه آنلاین برگزار میشود. خانم باهوس افزود که اگر تعلیق دسترسی زنان به تحصیلات عالی ادامه یابد، اقتصاد افغانستان با حذف زنان از نیروی کار سالانه پنج درصد تولید ناخالص داخلی و معادل دو سوم تولید ناخالص داخلی امروز را تا سال ۲۰۶۶ از دست خواهد داد. همچنین سازمان ملل تخمین زده است که مرگومیر مادران در افغانستان ممکن است تا سال ۲۰۲۶ به دلیل این ممنوعیت ۵۰ درصد افزایش یابد. معاون دبیر کل سازمان ملل از جامعهی جهانی خواسته است که «عادی سازی شیوههای تبعیضآمیز» با حکومت فعلی را متوقف کند و بهجای آن سرمایهگذاری و تقویت سازمانهای جامعه مدنی با رهبری زنان را در کشور افزایش دهد. پیشتر نماینده آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل با انتقاد از رویکرد حکومت فعلی در برابر شهروندان کشور، بهویژه زنان گفته بود که باید از هر اقدامی که به رسمیت شناختن دولت تلقی میشود، خودداری شود.
رینا امیری، نماینده ویژه ایالات متحده آمریکا برای حقوق بشر و زنان افغانستان، به محدودیتهای روزافزون علیه زنان و دختران واکنش نشان داده و از حکومت سرپرست خواسته است که فعالیتهای «زنستیزانه» و «مخرب» را کنار بگذارند. خانم امیری این اظهارات را با نشر پیامی از یک دختر اهل افغانستان در حساب کاربری ایکس خود ابراز کرده است. وی تاکید کرد که سه سال است حکومت سرپرست مکتبهای دخترانه بالاتر از صنف ششم را بسته است. نماینده ویژه آمریکا برای حقوق بشر و زنان افغانستان به نقل از یک دختر دانشجو نوشته است: «من میخواستم مکتب را تمام کنم داکتر شوم و شفاخانهای در کشورم بسازم.» وی خاطرنشان کرده که این صدای میلیونها زن افغانستان است که از تحصیل محروم شدهاند. او میگوید: «ما صدای زنان افغانستان در سراسر جهان هستیم.» خانم امیری پیش از این نیز بارها از بسته ماندن مکاتب دخترانه در افغانستان به شدت انتقاد کرده بود، اما مسوولان حکومت فعلی بارها تأکید کردهاند که در شرایط فعلی مکاتب دخترانه بالاتر از صنف ششم را بازگشایی نخواهند کرد. حکومت سرپرست پس از بازگشت به قدرت در افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از تحصیل محروم و سپس دانشجویان دختر را از رفتن به دانشگاهها دولتی و خصوصی و آموزشگاههای خصوصی منع کردند. باید گفت که محدودیتهای حکومت فعلی، باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند.
نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد دربارهی افغانستان شام امروز (چهارشنبه، ۲۸ سنبله) در مقر این سازمان برگزار میشود. در این نشست، رزا اوتنبایوا، فرستادهی ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد و رییس یوناما دربارهی وضعیت افغانستان صحبت میکند. یوناما با نشر اعلامیهای گفته است که این نشست ساعت ۶:۳۰ دقیقهی شام به وقت کابل برگزار خواهد شد. شورای امنیت آخرین بار در اول ماه سرطان دربارهی افغانستان تشکیل جلسه داده بود. انتظار میرود رییس یوناما در نشست امروز دربارهی بحران بشری افغانستان زیر حاکمیت حکومت سرپرست و نقض حقوق بشر صحبت کند. قابل ذکر است که حکومت سرپرست پس از حاکمیت خود بر افغانستان محدودیت شدیدی علیه زنان و دختران وضع کردهاند. حکومت سرپرست پس از بازگشت به قدرت در افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از تحصیل محروم و سپس دانشجویان دختر را از رفتن به دانشگاهها دولتی و خصوصی و آموزشگاههای خصوصی منع کردند. سازمان ملل متحد و جامعهی جهانی در سه سال اخیر بارها خواستار لغو ممنوعیت حق آموزش و کار زنان در افغانستان شدهاند، اما حکومت سرپرست تا اکنون به این خواستها اعتنا نکرده است. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند. همچنین به تازگی، قانون جدید امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی حتا صدای زنان را «عورت» عنوان کرده است. بخش زنان سازمان ملل پیش از این نیز گفته بود که محدودیتها بر زنان تاثیر مخربی بر زندگی آنان در افغانستان داشته است.
سازمان ملل متحد در تازهترین مورد اعلام کره است که نشستی به میزبانی این سازمان دربارهی بحران حقوق زنان افغانستان برگزار میشود. سازمان ملل با نشر اعلامیهای گفته است که براساس تقسیماوقات این سازمان، این نشست تحت عنوان «بحران در افغانستان: جامعهی جهانی برای حمایت و احیای حقوق اساسی زنان چه کاری باید انجام دهد؟» فردا (سهشنبه، ۲۷ سنبله) برگزار خواهد شد. در اعلامیه آمده است که این رویداد جانبی به بحران شدید و در حال تشدید حقوق زنان در افغانستان میپردازد که ناشی از ظلم سیستماتیک حکومت سرپرست به زنان و دختران از طریق احکام محدودکننده است. در ادامه آمده است که هدف از برگزاری نشست فردا «فراهم کردن بستری برای فعالان حقوق زنان افغانستان، مدافعان بینالمللی و نمایندگان سازمان ملل متحد است تا در مورد چگونگی حمایت جامعهی جهانی و احیای حقوق اساسی زنان در افغانستان گفتگو کنند.» سازمان ملل متحد تاکید کرد که موضوعات کلیدی شامل ایجاد پارامترهای تعامل مبتنی بر حقوق بشر با حکومت فعلی، بررسی پیشنویس معاهدهی پیشگیری و مجازات جنایات علیه بشریت و ابداع یک رویکرد سیاست بینالمللی منسجم است که حقوق و حمایت از زنان و دختران افغانستان را در اولویت قرار میدهد. قابل ذکر است که حکومت سرپرست پس از حاکمیت خود بر افغانستان محدودیت شدیدی علیه زنان و دختران وضع کردهاند. حکومت سرپرست پس از بازگشت به قدرت در افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از تحصیل محروم و سپس دانشجویان دختر را از رفتن به دانشگاهها دولتی و خصوصی و آموزشگاههای خصوصی منع کردند. باید گفت که محدودیتهای حکومت فعلی، باعث شده است که میلیونها دانشآموز دختر از آموزش باز بماند. سازمان ملل متحد و جامعهی جهانی در سه سال اخیر بارها خواستار لغو ممنوعیت حق آموزش و کار زنان در افغانستان شدهاند، اما حکومت سرپرست تا اکنون به این خواستها اعتنا نکرده است. در کنار آن زنان از رفتن به باشگاههای ورزشی، رستورانتها، حمامهای عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بینالمللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شدهاند. همچنین به تازگی، قانون جدید امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی حتا صدای زنان را «عورت» عنوان کرده است. بخش زنان سازمان ملل پیش از این نیز گفته بود که محدودیتها بر زنان تاثیر مخربی بر زندگی آنان در افغانستان داشته است.
شماری از جنبشهای زنان افغانستان با نشر یک اعلامیهی مشترک، خواستار توجه جدی سازمان ملل به مسئله نسلکشی هزارهها در افغانستان شدند. این جنبشها شب گذشته (یکشنبه، ۲۵ سنبله) در این اعلامیه حملات بر هزارهها را هدفمند و سیستماتیک توصیف کرده و خواستار بررسی این جنایات از سوی نهادهای بینالمللی شدهاند. در اعلامیه آمده است: «ما از تمامی نهادهای بینالمللی، سازمانهای حقوق بشر و کشورهایی که به حقوق بشر احترام میگذارند، میخواهیم که این جنایات را فوراً بررسی کنند و عاملان آن را به پاسخگویی وادار کنند.» این اعلامیه در واکنش به رویداد اخیر در ولایت دایکندی که در آن ۱۴ شهروند هزاره توسط گروه داعش تیرباران شدند، صادر شده است. پنج روز پیش، شماری از باشندگان ولسوالی سنگتختوبندر ولایت دایکندی که برای استقبال از زائران کربلا به سمت ولایت غور میرفتند، در مناطق مرزی این دو ولایت، توسط افراد مسلح تیرباران شدند. قربانیان این رویداد همه مردان و باشندگان یک روستا هستند. این حمله با واکنشهای شدید داخلی و خارجی روبرو شده است. پیشتر دیدبان حقوق بشر نیز در واکنش به این حمله گفته بود که پس از تسلط دوباره حکومت سرپرست بر افغانستان، بیش از ۷۰۰ شیعه هزاره در پی حملات داعش در افغانستان کشته شدهاند. قابل ذکر است که طی سالهای اخیر هزارهها بارها در مساجد، مکاتب، شفاخانهها، ورزشگاهها و مسیرهای رفتوآمد هدف حملات مرگبار قرار گرفتهاند. مسوولیت بیشتر این حملات را گروه داعش برعهده گرفته است.
سازمان عفو بینالملل به تیرباران شدن شماری باشندگان ولایت دایکندی واکنش نشان داده و میگوید که عاملان این کشتار بیرحمانه باید فوراً بهدست عدالت سپرده شوند و اقدامات لازم برای محافظت از جامعهی هزاره در برابر آسیب بیشتر اتخاذ شود. عفو بینالملل تیرباران ۱۴ نفر از باشندگان دایکندی در منطقهی مرزی این ولایت با غور را محکوم کرده و گفته است که این کشتار بخشی از یک الگوی گستردهتر از حملات عمدی و سیستماتیک است که جامعهی هزاره را در عبادتگاه، مکاتب، شفاخانهها، جادهها و سایر مناطق عمومی در افغانستان هدف قرار میدهد. در ادامه آمده است که آخرین کشتار غیرنظامیان هزاره یادآور وحشتناک دیگری از هزینهی معافیت از مجازات در افغانستان است. سازمان عفو بینالملل تاکید کرد، نیاز است جامعهی بینالملل برای رسیدگی به نقض گسترده و سیستماتیک حقوق بشر و جنایات تحت قوانین بینالمللی در افغانستان، یک مکانیسم پاسخگویی مستقل بینالمللی را ایجاد کند. این در حالی است که چهار روز پیش، شماری از باشندگان ولسوالی سنگتختوبندر ولایت دایکندی که برای استقبال از زائران کربلا به سمت ولایت غور میرفتند، در مناطق مرزی این دو ولایت، توسط افراد مسلح تیرباران شدند. قربانیان این رویداد همه مردان و باشندگان یک روستا هستند. این حمله با واکنشهای شدید داخلی و خارجی روبرو شده است. پیشتر دیدبان حقوق بشر نیز در واکنش به این حمله گفته بود که پس از تسلط دوباره حکومت سرپرست بر افغانستان، بیش از ۷۰۰ شیعه هزاره در پی حملات داعش در افغانستان کشته شدهاند. قابل ذکر است که طی سالهای اخیر هزارهها بارها در مساجد، مکاتب، شفاخانهها، ورزشگاهها و مسیرهای رفتوآمد هدف حملات مرگبار قرار گرفتهاند. مسوولیت بیشتر این حملات را گروه داعش برعهده گرفته است.