کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد(UNHCR)  درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که افغانستان با یک بحران بزرگ انسانی و آوار‌گی روبرو است. این سازمان امروز (سه‌شنبه، ۲۵ سنبله) با نشر گزارشی گفته است که بیش از سه میلیون تن در افغانستان بر اثر درگیری‌ها و بی‌ثباتی‌های اخیر در داخل کشور آواره شده‌ و با آینده نامعلوم روبرو هستند. سازمان ملل متحد در ادامه تاکید کرده است که کمک‌های مالی می‌تواند برای آوارگان داخلی افغانستان کمک‌های نجات‌بخش و حمایت‌های اضطراری فراهم کند. در بخشی از گزارش آمده است که تنها یک فیصد از بودجه کمیساریای عالی پناهندگان از طرف سازمان ملل تأمین می‌شود. همچنین کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در بخشی از گزارش خود از نهادهای حامی و جامعه بین‌المللی خواسته است تا برای حمایت از نیازمندان و افراد آسیب در افغانستان کمک‌های فوری بشردوستانه انجام دهند. در حالی سازمان ملل برای آوارگان داخلی درخواست کمک می‌کند که یکی از عوامل مهم بی‌جا شدن خانواده‌ها در افغانستان جنگ‌های دو دهه اخیر عنوان شده است. در کنار جنگ‌های داخلی، فقر و بی‌کاری و خشک‌سالی‌های پیهم از دیگر عوامل آوره شدن مردم در افغانستان گفته شده است.

تاج‌الدین اویواله، نماینده‌ی یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد در ‏افغانستان اعلام کرده است که کودکان سنگین‌ترین بار زمین‌لرزه‌ی اخیر در شرق افغانستان ‏را بر دوش می‌کشند و به‌ویژه دختران با خطرات منحصربه‌فردی روبرو ‏هستند.‏ آقای اویواله این اظهارات را در یک نشست خبری در جنوا مطرح کرده و گفته است: «افغانستان بار دیگر در حال ‏دست‌وپنجه نرم کردن با تراژدی است و کودکان در انتهای بحرانی وخیم قرار ‏دارند.» وی در ادامه تاکید کرد که حداقل یک هزار و ۱۷۲ کودک در ‏زمین‌لرزه جان خود را از دست داده‌اند که بیش از نیمی از کل تلفات را تشکیل ‏می‌دهد و همچنان ۴۵ کودک از خانواده‌های خود جدا شده‌اند و ۲۷۱ نفر به‌تازگی یتیم شده‌اند. سازمان ملل با نشر آمارهای گفته است که زمین‌لرزه در شرق افغانستان دست‌کم جان بیش از ‏دو هزار و ۱۶۴ نفر را گرفته و بیش از سه هزار و ۴۲۸ نفر را زخمی کرده است.‏ نماینده‌ی صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل در ادامه افزوده است که مثل همیشه در چنین بلایایی، کودکان سنگین‌ترین ‏بار را به دوش می‌کشند و در مجموع، بیش از نیم‌میلیون نفر تحت تأثیر قرار گرفته‌اند که در ‏میان آنان، ۲۶۳ هزار کودک شامل اند که اکنون با خطرات بیشتری روبرو هستند.‏ وی گفته است: «به‌ویژه دختران با خطرات منحصربه‌فردی ‏روبرو هستند. وقتی خانه‌ها ویران می‌شوند، دختران اغلب اولین کسانی هستند ‏که در کشوری که حق تحصیل آنان با موانع بزرگی روبرو است، از مکتب ‏خارج می‌شوند. وقتی خانواده‌ها معیشت خود را از دست می‌دهند، دختران در ‏معرض خطر بیشتری برای ازدواج کودکان قرار می‌گیرند.»‏ او تصریح کرد که بدون اقدام جامعه‌ی جهانی، بحران نابرابری‌های موجود را ‏عمیق‌تر کرده و بار نامتناسبی را بر دوش دختران خواهد گذاشت. نماینده‌ی یونیسف در بخشی از صحبت‌هایش اشاره کرده است که شرکایش، استقرار امدادگران زن را در اولویت قرار ‏می‌دهند تا اطمینان حاصل شود که زنان و دختران می‌توانند به‌طور ایمن و ‏عادلانه به حمایت دسترسی داشته باشند. پیش از این نهادهای کمک‌رسان از کمبود امدادگران و داکتران زن در مناطق ‏زلزله‌زده خبر داده بودند. حکومت سرپرست محدودیت‌های شدیدی بر ‏تردد و فعالیت زنان وضع کرده‌اند. نهادهای امدادرسان خواستار لغو این ‏محدودیت است.‏ ‏حدود دو هفته قبل زمین‌لرزه‌ی مرگ‌بار شرق افغانستان را تکان داد. این رویداد ‌‏در ولایت کنر تلفات و خسارات سنگین برجای گذاشته است.‏ اوچا اعلام ‏کرده است که طبق آخرین آمار، در این زمین‌لرزه دو هزار و ‌‏۱۶۴ نفر جان ‏باخته و سه هزار و ۴۲۸ نفر دیگر زخمی شده‌اند.‏ به‌گفته‌ی این نهاد، جان‌باختگان شامل ۵۱۶ زن، ۴۷۶ مرد، ۵۰۹ دختر و ‌‏۶۶۳ ‏پسر می‌شوند.‏ نهادهای سازمان ملل برای ادامه‌ی کمک‌رسانی درخواست بودجه‌ی فوری کرده‌اند.

استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل درباره بحران انسانی رو به گسترش در افغانستان هشدار داد و می‌گوید که بیش از ۹ میلیون نفر، یعنی حدود یک‌چهارم جمعیت این کشور، با ناامنی حاد غذایی روبرو هستند. آقای دوجاریک این اظهارات را در یک نشست خبری در نیویارک مطرح کرده و گفته است که با منابع دست داشته، این سازمان در هر ماه می‌تواند کمتر از یک میلیون نفر را تحت پوشش قرار دهد و بحران انسانی در افغانستان هر روز وخیم‌تر می‌شود. او به نقل از برنامه جهانی غذا گفته است که در سال ۲۰۲۵ میلادی میزان سوءتغذیه حاد در افغانستان به بالاترین سطح خواهد رسید و بیش از ۴.۷ میلیون کودک و زن نیازمند درمان فوری خواهند بود. سخنگوی دبیرکل سازمان ملل در ادامه تاکید کرد که علت اصلی این وضعیت کاهش شدید کمک‌های غذایی از سوی هشت سازمان بین‌المللی است و برای ارائه کمک‌های غذایی فوری و حمایت از مردم نیازمند در زمستان پیش رو، سازمان ملل به‌طور فوری به ۵۶۸ میلیون دالر نیاز دارد. همچنین وی با اشاره به زلزله اخیر در کنر افزوده است که زلزله اخیر در شرق افغانستان فشار مضاعفی بر خانواده‌های آسیب‌پذیر وارد کرده است. این مقام سازمان ملل تصریح کرد که در ولایت کنر با توزیع بیسکویت‌های مغذی و دیگر اقلام ضروری، بخشی از نیازها تامین شده و برای پشتیبانی از عملیات بشردوستانه چادرهایی برپا گردیده است، اما به دلیل محدودیت منابع، کمک‌ها تنها به بخشی از نیازمندان اختصاص یافته است. سازمان ملل متحد پی‌هم از کاهش شدید کمک‌های بین‌المللی برای افغانستان هشدار داده است. تعلیق کمک‌های آمریکا دولت را به‌شدت تحت فشار قرار داده است. ایالات متحده امریکا به زلزله‌زدگان کنر نیز کمک نکرد. این درحالی است که آمریکا بزرگترین حامی مالی افغانستان در بیش از دو دهه گذشته بوده است. این کشور در دوره حاکمیت حکومت فعلی نیز حدود ۳.۵ میلیارد دالر به افغانستان کمک کرده است.

همزمان با زلزله‌ی مرگ‌بار در شرق افغانستان، فیلیپو گراندی، کمسیر عالی سازمان ملل در امور پناهندگان می‌گوید که این مرگ‌ومیر و ‏ویرانی به بحران خشک‌سالی و بازگشت اجباری میلیون‌ها مهاجر اضافه ‏شده است. آقای گراندی با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته که امیدوار است جامعه‌ی اهداکننده در حمایت ‏از تلاش‌های امدادی تردید نکند و کمیسر عالی سازمان ملل در امور پناهندگان عمیقاً از زمین‌لرزه‌ی مرگ‌بار افغانستان که بحرانی در ‏دل بحران‌های دیگر است، ابراز تأسف می‌کند. وی در ادامه تاکید کرده است که هم‌زمان افغانستان با بازگشت گسترده‌ی پناهندگان ‏از کشورهای همسایه روبرو است. این دفتر با قربانیان ابراز همدردی کرده و در اعلامیه افزوده است: «در ساحه حضور ‏دارد، اما منابع بیشتری نیاز است.» قابل ذکر است که زمین‌لرزه‌‌ی شش ریشتری دو شب قبل، ولایت‌های شرقی کشور را لرزاند.‏ براساس آماری که مقامات حکومت سرپرست ارائه کرده‌اند، تا اکنون در این زمین‌لرزه ‌‏۸۰۰ نفر در کنر و ۱۲ نفر در ننگرهار جان باخته‌اند.‏ طبق این آمار، دو هزار و ۵۰۰ نفر در کنر، ۲۵۵ نفر در ‏ننگرهار، ۵۸ نفر در لغمان و چهار نفر در نورستان زخمی شده‌اند.‏ مسوولان دولتی می‌گویند که آمار تلفات ابتدایی است و ممکن است افزایش یابد.‏

کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهند‌گان اعلام کرده است که تنها در ماه اپریل سال جاری میلادی، ۲۸۰ هزار مهاجر افغانستانی از کشورهای ایران و پاکستان اخراج شده‌اند. شبکه خبری الجزیره امروز (سه‌شنبه، ۶ جوزا) به نقل از «یو‌ان‌اچ‌سی‌آر» گزارش داده است که بحران رو به وخامتی در افغانستان در حال شکل‌گیری است که از اخراج اجباری مهاجران از پاکستان و ایران سرچشمه می‌گیرد. در گزارش آمده است که بازگشت‌کنند‌گان تمام دارایی‌های خود را از دست داده‌اند و اکنون با آینده‌ای پرخطر مواجه هستند. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهند‌گان تاکید کرده است که ایران و پاکستان سال‌ها میزبان ۵.۲۵ میلیون مهاجر افغانستانی بوده‌اند، اما در ماه‌های اخیر، هر دو کشور خود با بحران اقتصادی روبرو شده‌اند. این در حالی است که بازگشت‌کنندگان با خطرات جدی امنیتی و نقض حقوق خود در افغانستان مواجه‌اند. در گزارش این سازمان بین‌المللی آمده است: «اقلیت‌های قومی و مذهبی، فعالان حقوق بشر و روزنامه‌نگاران نیز در هنگام بازگشت با تهدیدهای بیشتری روبه‌رو هستند.» کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهند‌گان گفته است که برای حمایت از بازگشت‌کنندگان در بخش‌های سرپناه، کمک نقدی، خدمات صحی و غذا به ۶۰ میلیون دالر نیاز دارد. باید گفت که پاکستان از نزدیک به دو ماه به این‌سو مرحله دوم اخراج اجباری مهاجران افغانستان را نیز روی دست گرفته که طی آن، هزاران شهروند افغانستان از این کشور با اجبار به افغانستان برگشت داده شده‌اند. در این میان مهاجران بازگشته از برخورد نادرست، زشت و خلاف ارزش‌های انسانی توسط پولیس پاکستان نیز سخن می‌زنند.

آسیا پلتفرم درتازه‌ترین مورد هشدار داده است که بیش از یک میلیون مهاجر افغانستانی که در ماه‌های اخیر از پاکستان برگشته‌اند، در صورت نبود حمایت فوری، در معرض خطر بی‌جاشدگی ثانویه و بحران انسانی قرار دارند. این نهاد با نشر اعلامیه‌ای گفته است که بازگشت‌کنندگان از کشورهای همسایه و به ویژه پاکستان، عمدتاً به‌طور اجباری، وارد کشوری می‌شوند که از پیش با فقر گسترده، فروپاشی اقتصادی و کم‌بود شدید منابع مواجه است. در اعلامیه آمده است: «افغانستان در گذشته بزرگ‌ترین بحران بی‌جاشدگی داخلی در آسیا را تجربه کرده است. حالا با موج بازگشت اجباری، یکی از بزرگ‌ترین تغییرات جمعیتی در سال‌های اخیر را از سر می‌گذراند.» نهاد آسیا پلتفرم در اعلامیه‌اش هشدار داده است که نبود زمین، سرپناه، سندهای قانونی، فرصت‌های شغلی و خدمات آموزشی و درمانی برای بازگشت‌کنند‌گان، زمینه‌ساز فاجعه‌ای انسانی و ناآرامی‌های بیشتر خواهد شد. همچنین این سازمان از تمامی کشورها، نهادها و سازمان‌های ذی‌ربط خواسته است که اصول بازگشت داوطلبانه، امن و با کرامت را رعایت کرده و با یک پاسخ منطقه‌ای هماهنگ، از حقوق پناهند‌گان و بازگشت‌کنند‌گان حمایت کنند. پاکستان که میزبان یکی از بزرگترین جمعیت پناه‌جویان کشور در درازمدت بوده است، در بحبوحه تیرگی روابط دوجانبه با حکومت فعلی و افزایش نگرانی‌های امنیتی، تصمیم به اخراج مهاجران بدون مدرک کشور گرفته است. با این حال، چالش‌های سیاسی و اقتصادی داخلی، با تأثیرات بلندمدت بر ثبات اجتماعی، باعث دشواری‌های بیش‌تر برای مهاجران بازگشته و جامعه افغانستان شده است. باید گفت که پاکستان از نزدیک به دو ماه به این‌سو مرحله دوم اخراج اجباری مهاجران افغانستان را نیز روی دست گرفته که طی آن، هزاران شهروند افغانستان از این کشور با اجبار به افغانستان برگشت داده شده‌اند. در این میان مهاجران بازگشته از برخورد نادرست، زشت و خلاف ارزش‌های انسانی توسط پولیس پاکستان نیز سخن می‌زنند.

برنامه جهانی غذا برای افغانستان می‌گوید که زنان و دختران بیش‌ترین آسیب را از بحران بشری و پزشکی در افغانستان متحمل می‌شوند. هارالد مان‌هارت، معاون برنامه‌ جهانی غذا در افغانستان با نشر خبرنامه‌ای گفته است که هم‌راه با تاکایوشی کورومیا، سفیر جاپان در کابل، از یک مرکز درمانی سوتغذیه در پایتخت دیدن کرده‌‌اند. سفیر جاپان برای افغانستان تاکید کرده است که دیدن مادران و کودکان افغانستانی که از سوءتغذیه رنج می‌برند «دل‌خراش» است. او با اشاره به این بحران افزوده است که کشورش متعهد به پشتیبانی از شهروندان افغانستان به ویژه در بخش پزشکی است. برنامه‌ی جهانی غذای سازمان ملل متحد نوشته کرده است که نزدیک به یک‌سوم جمعیت این کشور نیازمند کمک‌های فوری غذایی است. همچنین معاون برنامه جهانی غذا برای افغانستان گفته است که این کشور بلندترین میزان سوتغذیه‌ی کودکان را در سال‌های اخیر تجربه می‌کند. این نهاد، سال گذشته‌ی میلادی به سه میلیون کودک ویک میلیون و هشت‌صد هزار مادر باردار و شیرده در سراسر کشور خدمات درمانی یا پیش‌گیرانه سوءتغذیه ارائه کرده است. بربنیاد آمار سازمان ملل متحد، نزدیک به ۲۳ میلیون نفر در افغانستان نیازمند کمک‌های فوری غذایی هستند. در سوی دیگر، نهادهای سازمان ملل متحد بارها هشدار داده که زنان و دختران به دلیل محدودیت‌های فرهنگی، بیش‌ترین آسیب را از بحران انسانی تجربه می‌کنند.

شماری از فعالان حقوق بشر در نشستی گفته‌اند که زنان و دختران افغانستان در بند سرکوب، فقر، نابرابری و ستم قرار گرفته‌ و دست‌آوردهایی که در دو دهه گذشته با تلاش و مبارزه به دست آورده بودند، اکنون از بین رفته است. فعالان حقوق بشر این اظهارات را در نشستی که از سوی «هزاره‌های حوزه نیو انگلند» در شهر بوستون ایالت ماساچوست آمریکا برگزار شده بود، مطرح کرده و گفته‌اند که زنان در افغانستان روزی در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی همتراز با مردان نقش ایفا می‌کردند، اما امروز از تمامی حقوق انسانی خود محروم شده‌اند. در قطع‌نامه‌ای که از سوی هزاره‌های حوزه نیو انگلند منتشر شده، آمده است که سیاست حکومت سرپرست نه‌تنها سرنوشت میلیون‌ها دختر را به تاریکی کشانده، بلکه آینده‌ی افغانستان را نیز با بحران عمیقی مواجه کرده‌است. در قطع‌نامه آمده است که حکومت فعلی فرصت‌های شغلی را از زنان گرفته، آنان را از مشارکت در سیاست، اقتصاد و اجتماع محروم کرده است. فعالان حقوق بشر در قطع‌نامه گفته‌اند: «زنان افغانستان نه‌تنها از حقوق اولیه خود بی‌بهره‌اند، بلکه هرگونه اعتراض یا مطالبه‌ی برابری [آنان] با خشونت سرکوب می‌شود.» این فعالان حقوق بشر گفته‌اند که مبارزه برای حقوق زنان، یک وظیفه جهانی و ضروری و به‌عنوان انسان‌های متمدن، همبستگی خود را با تمامی زنان جهان که برای آزادی، عدالت و برابری مبارزه می‌کنند، اعلام می‌کند. فعالان حقوق بشر از سازمان ملل متحد، اتحادیه‌ی اروپا، سازمان همکاری‌های اسلامی، نهادهای مدافع حقوق بشر، رسانه‌های بین‌المللی و تمامی کشورهای متعهد به ارزش‌های انسانی خواسته است که سیاست‌های محدودکننده‌ علیه زنان افغانستان را محکوم کنند. این فعالان حقوق بشر از جامعه‌ی جهانی و سازمان‌های مدافع حقوق بشر نیز خواسته‌اند که رفتار حکومت فعلی با زنان را به عنوان آپارتاید جنسیتی به رسمیت بشناسند و برای جرم‌انگاری آن، تحت قوانین بین‌المللی، از جمله در پیش‌نویس کنوانسیون جنایات علیه بشریت، تلاش کنند. همچنین داکتر سیما سمر، رییس پیشین کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در این نشست گفته است که حکومت فعلی زنان را در افغانستان با وضع محدویت‌های شدید علیه حقوق و آزادی‌های اساسی شان «به اسارت» گرفته‌اند. رییس پیشین کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در این نشست گفته است که هیچ صلحی در جهان بدون مشارکت زنان پایدار بوده نمی‌تواند.

شماری از زنان معترض به مناسبت هشتم مارچ، روز جهانی همبسته‌گی زنان می‌گویند که زنان افغانستان، به‌ویژه فعالان حقوق بشر، خبرنگاران و زنان معترض با یکی از شدیدترین بحران‌های انسانی و حقوقی در جهان مواجه هستند. زنان معترض با نشر قطع‌نامه‌ای از جامعه‌ی جهانی و نهادهای بین‌المللی می‌خواهند که فشار را بر حکومت سرپرست افزایش دهند تا ممنوعیت‌های تحصیلی، شغلی و اجتماعی توسط حکومت علیه زنان لغو شود. زنان معترض تاکید کردند که محدودیت‌های سیستماتیک، خشونت گسترده و حذف کامل زنان از عرصه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در افغانستان، مصداق بارز نقض حقوق بشر و آپارتاید جنسیتی است. در قطع‌نامه‌ی زنان معترض آمده است که پس از تسلط حکومت فعلی، زنان از حق آموزش، کار، آزادی بیان و مشارکت در جامعه محروم شد‌ه‌اند. همچنین در بخشی از قطع‌نامه آمده است که برای زنان معترض، خبرنگاران، فعالان حقوق بشر و نظامیان پیشین که در افغانستان و کشورهای همسایه با تهدید و سرکوب مواجه‌اند، راه‌های امن و قانونی برای خروج و اسکان مجدد باید ایجاد شود. قابل ذکر است که حکومت سرپرست در بیش از سه سال گذشته محدودیت‌های زیادی علیه شهروندان کشور، به‌ویژه زنان و دختران وضع کرده است. در حال حاضر دختران و زنان از رفتن به مکتب، دانشگاه و کار منع شده و از ابتدایی‌ترین حقوق‌شان نیز محرومند. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند. این در حالی است که حکومت سرپرست در افغانستان بارها گفته که حقوق شهروندان، از جمله حقوق زنان در چارچوب احکام اسلامی در کشور بیشتر از پیش تأمین شده است.

سازمان حفاظت از کودکان درتازه‌ترین اعلام کرده است که بحران اقتصادی، خشکسالی‌ها و سیلاب‌های پی‌در‌پی در افغانستان زندگی کودکان را در این کشور تحت تاثیر قرار داده است. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که سال ۲۰۲۴ میلادی برای کودکان در افغانستان «بی‌رحمانه» بوده است. سازمان حفاظت از کودکان با نشر ویدیویی در حساب کاربری ایکس خود خواستار حمایت از کودکان افغانستان شد. این سازمان تاکید کرد: «بحران اقتصادی، خشکسالی‌ها و سیلاب‌های پی‌در‌پی باعث شده‌اند که کودکان از نظر غذایی در وضعیت بدی قرار بگیرند. به ما کمک کنید تا به کودکان افغان، امید بدهیم.» سازمان حفاظت از کودکان پیش از این نیز نسبت به بحران انسانی ناشی از تغییرات اقلیمی در افغانستان هشدار داده و گفته بود تنها اوایل امسال ۳۸ هزار نفر که نیمی از آن‌ها کودکان بودند، به دلیل شرایط جوی در این کشور، آواره شدند. قابل ذکر است که کودکان در افغانستان با مشکلات متعددی مواجه‌اند. بر اساس رده‌بندی بنیاد حقوق کودکان، افغانستان در میان سه کشور بد برای کودکان در سال ۲۰۲۳ قرار داشت. سازمان حفاظت از کودکان پیش از این گفته بود که نوزادان افغان در طول زندگی خود پنج برابر بیشتر از افراد ۶۰ ساله امروز، از تاثیرات خشکسالی متاثر خواهند شد.