برچسب: زنان

6 ماه قبل - 214 بازدید

احساس پوچی اغلباً با احساس بی اه‌می‌ت بودن خود همراه است و ارتباط محک‌می‌ با نا ا‌می‌دی و سرزنش خود دارد. این احساس بی‌ ارزشی ‌می‌‌تواند باعث پریشانی زیاد در فرد شود تا حدی که زندگی روزمره را مختل کند. شاید وقتی که حس کنید هیچ از کارهایی که انجام ‌می‌‌دهید درست نیستند یا هیچکدام از تلاش‌های‌تان در وضعیت‌تان تفاوتی ایجاد ن‌می‌‌کنند حفظ انگیزه برای‌تان دشوار باشد. به ه‌می‌ن دلیل است که یافتن روش‌های برای غلبه بر احساس پوچی و کمک گرفتن از دیگران در صورت لزوم بسیار مهم است. در ادامه شرح خواهیم داد که این احساسات از کجا نشأت ‌می‌‌گیرند و از چه راه‌های ‌می‌‌توان بر آن غلبه کرد. دلایل احساس بی ارزشی( پوچی) آسیب‌های دوران کودکی: شاید در دوران کودکی‌تان تجارت منفی داشته‌اید که اثرات دائ‌می‌ بر شما گذاشته اند. غفلت، سوءرفتار و بدرفتاری در دوران کودکی همه در ایجاد احساس بی ارزشی نقش دارند. کودکانی که در معرض سوءرفتار قرار ‌می‌‌گیرند یا والدین شان بصورت مدام از آنها انتقاد ‌می‌‌کنند، اغلب در دوران بزرگسالی نیز دچار احساساتی آسیب پذیر خواهند شد. طبق تحقیقات این آسیب‌های روحی در احساسی که فرد در بزرگسالی نسبت به خودش پیدا ‌می‌‌کند نقش دارند و در ارتباط اند. مقصر دانستن خود بابت اتفاقات منفی: ممکن است رویدادهای منفی را به کارها یا ویژگی‌های خودتان نسبت دهید. افرادی که بیشتر اتفاقات منفی را به دنیای درون خودشان ارتباط ‌می‌دهند بیشتر دچار نشانه‌های افسردگی مانند حس بی ارزش بودن ‌می‌شوند. انتقادات گذشته: ممکن است در گذشته دیگران از شما انتقاد کرده باشند. تجربیات گذشته که در آنها به فرد احساس تحقیر شدن یا مورد انتقاد قرار گرفتن دست داده باشد ‌می‌تواند باعث شود که او احساس کند در هیچ حالتی ارزشمند نیست. مشکل مهار استرس: ممکن است برای تطبیق دادن خودتان با استرس مشکل داشته باشید. استرس به هردو صورت حاد و مزمن ‌می‌تواند روی درکی که فرد از خودش دارد اثر منفی بگذارد. شاید بعد از تجربه‌ی شکست‌های مهم مانند مشکلات مالی، طلاق یا از دست دادن شغل‌تان احساس کنید دیگر ارزشی ندارید و اولویتی برای حفظ انگیزه‌ی‌تان پیدا کرده نتوانید. مشکلات سلامت روان: ممکن است دچار یکی از مشکلات سلامت روان باشید که موجودیت آن شما را به سمت احساس پوچی هدایت کرده است. اختلالات خلق و خو مانند افسردگی عمده اغلب با نشانه‌های مانند: خجالت، احساس گناه، نا ا‌میدی و بی ارزشی همراه اند. این نشانه ها سبب احساس پریشانی ‌می‌شوند و مدیریت امورات روزانه را برای فرد دشوار ‌می‌کنند و این روند زنجیره ای باعث بروز احساسات منفی نسبت به خود در فرد ‌می‌شود. راهکارهایی جهت غلبه بر احساس بی ارزشی: با خودتان با محبت و احترام برخورد کنید افرادی که احساس بی ارزشی ‌می‌کنند اغلب فکرهای منفی ‌می‌کنند و حرف‌های منفی به خودشان ‌می‌زنند. شاید در ابتدا سخت به‌ نظر برسد اما باید تمرکز کنید و رفتار مهربانانه با خودتان را در پیش بگیرید. هر وقت متوجه شدید که به خودتان در حال زدن حرف‌های منفی هستید سعی کنید راه‌های را پیدا کنید تا این افکار را در چهار چوبی مثبت‌تر و واقع‌گرایانه‌تر قرار دهید. توجه کنید که احساس پوچی در چه مواقعی و تحت چه شرایطی به شما دست ‌می‌دهد گاهی این احساسات منفی در پاسخ به موقعیت ها، افکار، رویارویی با برخی افراد یا برخی تجربیات ایجاد ‌می‌شوند. توجه داشته باشید این افکار از چه زمانی شروع ‌می‌شوند، وقتی که شروع ‌می‌شوند چه اتفاقی در حال رخ دادن است و چه نوعی افکاری ممکن است در آنها دخیل باشد. به این ترتیب با شناسایی ‌می‌توانید به مبارزه با نشخوارهای فکری‌تان بروید. برای دیگران فعالیتی را انجام دهید: طبق تحقیقات، شرکت در فعالیت‌های اجتماعی مانند: داوطلب شدن برای انجام کاری یا هر امر اجتماعی دیگری برای افرادی که نیاز به کمک دارند ‌می‌تواند روی شادی و حال خوب شما اثر بگذارد و احساس مفیدیت را به شما بازگرادند. وقتی احساس پوچی ‌می‌کنیم چطور باید از دیگران کمک بگیریم؟ یکی از نکات مهم که باید به خاطر داشته باشید این است که احساس بی ارزشی شاید یکی از مشکلات ز‌مینه‌ی سلامت روان باشد. اگر دائماً این احساس را دارید به طوری که از آن احساس پریشانی ‌می‌کنید  یا سبب ‌می‌شود نتوانید خودتان را  با امور روزانه‌تان تطبیق دهید باید از مشاورین بخش سلامت روان و روانشناسان کمک بگیرید. سخن پایانی: ممکن است هر یک از ما هرازگاهی دچار احساس بی ارزشی شویم، اما اگر این احساسات حالتی مزمن و فراگیر پیدا کند ممکن است مشکل ساز شوند. ولی خوشبختانه افرادی هستند که ‌می‌توانید از آنها راهکار و مشوره‌های حرفه‌ای دریافت کنید. این کمک‌ها شامل جلسات روان درمانی رو در رو، دریافت دارو، جلسات مشاوره‌ی گروهی جهت کسب تعامل اجتماعی بیشتر و غیره  ‌می‌باشند. و همچنان در کنار همه ی موارد ذکر شده انجام مطالعات و کسب آگاهی بیشتر ‌می‌تواند در ایجاد انگیزه، احساس ارزشمندی، هدف‌گذاری و غلبه بر احساس ناکارآمدی کمک کننده باشند. نویسنده: مرضیه بهروزی «روانشناس بالینی»

ادامه مطلب


6 ماه قبل - 134 بازدید

سازمان ائتلاف برای زنان در روزنامه‌نگاری می‌گوید که در ۵ سال اخیر دست‌کم ۳۳ مورد تهدید علیه روزنامه‌نگاران زن افغانستانی از جمله ۷ مورد قتل را ثبت کرده است. این سازمان با نشر اعلامیه‌ای گفته است که روزنامه‌نگاران زن در افغانستان در میان تهدیدات مداوم، فشارها، سانسور، قوانین سرکوب‌گر، خشونت، آزار و اذیت مجبور به زندگی و کار زیر سلطه «ظلم» هستند. این نهاد نسبت به تهدیدهای «غیرقابل تصور» علیه خبرنگاران زن در حاکمیت حکومت سرپرست ابراز نگرانی کرده و گفته است که وضعیت زنان خبرنگار «شوکه‌کننده» است. سازمان ائتلاف برای زنان در روزنامه‌نگاری گفت حکومت سرپرست در افغانستان حق فعالیت آزادنه روزنامه‌نگاران را سلب کرده، آن‌ها را به خاموشی واداشته و زنان را از مشارکت در زندگی عمومی منع کرده است. این سازمان تاکید کرد که پس از حاکمیت حکومت فعلی در افغانستان در آگوست ۲۰۲۱، حداقل ۸۰۰ خبرنگار و فعال زن افغان را به محل امن منتقل کرده است. به گفته این سازمان، «زندگی برای خبرنگاران و به‌طور کلی وضعیت آزادی مطبوعات در افغانستان تحت حاکمیت طالبان در معرض خطرات و چالش‌ها بوده است.» این نهاد می‌گوید که به مستندسازی و برجسته‌سازی موارد تهدیدات علیه روزنامه‌نگاران زن در افغانستان تحت کنترول حکومت فعلی ادامه می‌دهد. سازمان ائتلاف برای زنان در روزنامه‌نگاری از جامعه‌ی جهانی خواسته است تا امنیت روزنامه‌نگاران زن را در اولویت قرار دهد و از آزادی مطبوعات در افغانستان دفاع کند. این سازمان گفته است که روزنامه‌نگاران زن تحت حاکمیت حکومت سرپرست در ترس دائمی از زندان، آزار و اذیت، خشونت و حتا مرگ، تنها به دلیل انجام شغل خود در شرایط غیرقابل تصور زندگی می‌کنند. این در حالی است که حکومت فعلی در سه سال اخیر، محدودیت‌های گسترده‌ای بر فعالیت رسانه‌ها در مجموع و به‌ویژه علیه روزنامه‌نگاران زن وضع کرده است. این سازمان گفته است که خبرنگاران و فعالان زن در داخل افغانستان از وضعیت نگران‌کننده و تهدیدهای حکومت فعلی، شوکه شده‌اند. سازمان ائتلاف برای زنان در روزنامه‌نگاری با خبرنگاران زن افغانستان ابراز هم‌بستگی خود را اعلام کرده و متعهد است که رنج‌های آنان را بازتاب می‌دهد تا صدای آنان از منظر رسانه‌های کشور محو نشود. این گزارش در حالی منتشر می‌شود که در تازه‌ترین موارد حکومت فعلی دستور داده که تصویر زنده‌جان در رسانه‌های داخلی کشور متوقف شود. پس از این دستور نشرات دست‌کم ده رسانه‌ از جمله «تلویزیون ملی» در تخار، قندهار و بادغیس متوقف شده است.

ادامه مطلب


6 ماه قبل - 153 بازدید

اتحادیه‌ اروپا می‌گوید که در هر دو ساعت یک مادر در افغانستان به‌دلیل عوارض قابل پیش‌گیری مربوط به بهداشت باروری و ولادی، جان خود را از دست می‌دهد. این اتحادیه با نشر اعلامیه‌ای گفته است که ۹۰ درصد زنان و مادران در افغانستان به خدمات بهداشتی ضروری دسترسی ندارند. در اعلامیه آمده است که خدمات اولیه‌ی بهداشتی تنها در اختیار ده درصد زنان قرار دارد. اتحادیه اروپا هشدار داد: «نرخ مرگ‌ومیر مادران، اطفال و نوزادان در میان بالاترین میزان مرگ‌ومیر جهان باقی مانده است. در هر دو ساعت یک مادر به‌دلیل عوارض قابل پیش‌گیری مربوط به صحت باروری و ولادی، جان خود را از دست می‌دهد و بیست‌وپنج درصد شهروندان افغانستان در مناطق صعب‌العبور و محروم زندگی می‌کنند.» در ادامه آمده است که اتحادیه اروپا ۱۶ میلیون یورو به سازمان جهان بهداشت و ۱۵ میلیون یورو به دفتر جمعیت سازمان ملل متحد در افغانستان برای بهبود خدمات بهداشتی کمک کرده است. این اتحادیه گفته است این حمایت مالی و ارائه کمک‌‌ها برای بهبود خدمات تداوی بیماری‌های غیرساری، از جمله سرطان و گسترش خدمات در بخش‌های بهداشت باروری، نسایی و ولادی، نوزادان، صحت طفل و نوجوانان اختصاص داده شده است. در ادامه آمده است که افغانستان در ارائه‌ی خدمات اولیه‌ی بهداشتی، به‌ویژه برای زنان، جوانان و کسانی‌‌که در مناطق محروم زندگی می‌کنند با چالش‌های قابل توجهی مواجه است. ویرونیکا باسکوویک پوهر، سرپرست نمایندگی اتحادیه‌ اروپا در افغانستان گفته است این حمایت مالی تضمین می‌کند که مراقبت‌های بهداشتی به افرادی که بیش‌تر به آن نیازمند هستند، برسد و حوزه‌های حیاتی مانند صحت باروری، مراقبت از مادر و نوزاد و مبارزه با بیماری‌های مزمن در اولویت قرار گیرند. وی تاکید کرد: «ما به این باور هستیم که با هم‌کاری مستمر، مبتنی بر اعتماد، شفافیت و مشارکت، می‌توانیم تاثیر پایداری بر صحت و رفاه آسیب‌پذیرترین قشر افغانستان، به‌ویژه زنان و اطفال بگذاریم.» او می‌گوید که این نهاد تعهد می‌کند که از دسترسی زنان و مردان در افغانستان، به‌ویژه در مناطق دورافتاده و محروم به خدمات بهداشتی ضروری اطمینان حاصل کند‌. همچنین ایدوین سینزا سلوادور، نماینده‌ی سازمان جهانی صحت نیز گفته است که با کمک جدید مالی این نهاد قادر خواهد بود تا دسترسی به مراقبت‌های صحی با کیفیت بالا را برای بیماری‌های غیرساری، از جمله سرطان در هفت ولایت افغانستان افزایش دهد. او گفته است که این نهاد تعهد می‌کند که از دسترسی زنان و مردان در افغانستان، به‌ویژه در مناطق دورافتاده و محروم به خدمات صحی ضروری اطمینان حاصل کند‌. کوابینا آسانتی انتیامو، نماینده‌ی صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در افغانستان نیز گفته است که آنان با این کمک به بیش از نیم‌میلیون نفر از جمعیت افغانستان دسترسی خواهند یافت و خدمات صحی جامعه‌محور را تقویت خواهند کرد. قابل ذکر است که این کمک در حالی صورت گرفته است که نهادهای امداد‌‌‌رسان در سال جاری میلادی با کمبود شدید بودجه برای ارائه‌ی خدمات به افراد نیازمند مواجه هستند و بارها در مورد پی‌آمدهای آن هشدار داده‌اند. براساس آمار اوچا، برنامه پاسخ بشردوستانه برای افغانستان در سال ۲۰۲۴ با ۲.۰۹ میلیارد دالر کمبود بودجه مواجه است.

ادامه مطلب


6 ماه قبل - 158 بازدید

شفاخانه‌ی امرجنسی کابل اعلام کرده است که در پی وقوع یک انفجار در منطقه‌ی «سینمای پامیر» کابل ۱۱ زخمی به شمول زنان و کودکان به این شفاخانه منتقل شده‌اند. این شفاخانه با نشر اعلامیه‌ای گفته است که این انفجار حوالی ساعت ۲:۰۰ بعد‌ازظهر امروز (چهارشنبه، ۲ عقرب) در یک مارکت پوشاک دست‌ دوم رخ داده است. استفانو جنارو اسمیرنوف، از مسوولان شفاخانه‌ی امرجنسی کابل تاکید کرد که افراد زخمی شامل یک دختر سه‌ساله، یک پسر چهارساله، یک پسر ۱۶ ساله، دو زن و شش مرد هستند. او افزوده است که حال یکی از زخمیان وخیم است. وی می‌گوید که انفجار زمانی رخ داد که دروازه‌ی مارکت پوشاک دست دوم باز شد و ورود مردم باعث ازدحام شد. استفانو جنارو اسمیرنوف گفت که بسیاری از کسانی که تحت تأثیر این حمله قرار گرفته‌اند در فقر شدید به‌سر می‌برند. قابل ذکر است که بعدازظهر امروز شماری از شهروندان کشور در صحبت با رسانه گوهرشاد گفته‌اند که از وقوع انفجار در منطقه‌ی سینمای پامیر گزارش داده بودند، اما جزئیاتی در مورد آن ارائه نکردند. با این وجود، مسوولان امنیتی در کابل تا اکنون در مورد این انفجار اظهارنظر نکرده‌اند. همچنین تا اکنون هیچ فرد یا گروهی مسوولیت این انفجار را به عهده نگرفته است‌. باید گفت که منطقه‌ی سینمای پامیر از مناطق مزدحم کابل است و عمدتا محل کار دست‌فروشان است.

ادامه مطلب


6 ماه قبل - 161 بازدید

اداره انکشاف بین‌المللی ایالات متحده (USAID) گفته است که زمینه‌ی آموزش کشت بهتر زعفران را برای بیش از ۱۰ نفر نفر به شمول هزاران زن کشاورز در هرات فراهم کرده است. این نهاد با نشر گزارشی گفته است که این برنامه آموزشی را تحت نام «برنامه جامع مدیریت آفات» برای ۱۰هزار و ۹۰ کشاورز در هرات برگزار کرده و آنان درباره کشت زعفران و مدیریت پایدار آفات آموزش‌ اساسی دیده‌‌اند. در ادامه آمده است که سه هزار و ۴۵۴ زن نیز از این برنامه آموزشی مستفید شدند. اداره انکشاف بین‌المللی ایالات متحده تاکید کرد: «با آموزش مدیریت پایدار آفات، این دهقانان می‌توانند معیارات بازارهای اروپا و آمریکا را برآورده ساخته و دسترسی خویش را به بازارهای پر منفعت جهانی گسترش دهند.» کشت زعفران برای نخستین‌بار تقریباً دو دهه قبل در ولایت هرات آغاز شد و این گیاه در حال حاضر، در بیشتر ولایات کشت می‌شود. بر اساس معلومات وزارت زراعت، آبیاری و مالداری، در سال ۲۰۲۱ بیش از ۲۱ تن زعفران در افغانستان تولید شده بود. باید گفت که زعفران افغانستان از نظر ذایقه شهرت جهانی دارد و انستیتیوت جهانی ذایقه و کیفیت در بلجیم امسال برای نهمین بار لقب بهترین زعفران را به افغانستان داد. همچنین در تازه‌ ترین مورد، وزارت صنعت و تجارت حکومت سرپرست گفته است که در شش ماه نخست سال جاری خورشیدی، ۸۰ تن زعفران به ارزش ۲۰.۵ میلیون دالر به کشورهای منطقه و جهان صادر شده است. آخندزاده عبدالسلام جواد، سخنگوی این وزارت، با فرستادن یک ویدیویی به خبرنگاران گفت که بیشتر صادرات زعفران افغانستان به هند، اسپانیا، عربستان سعودی، امارات متحده‌ی عرب، آمریکا، فرانسه، آلمان و بریتانیا انجام شده است. اداره انکشاف بین‌المللی ایالات متحده تاکید کرد: «ما به افغان‌ها کمک می‌کنیم تا تجارت خود را تقویت کرده و به کار و بار خود ادامه دهند. دهقانان را قادر می‌سازیم تا برای خانواده‌ها و جوامع خود غذا و فرصت‌های شغلی را در سراسر کشور فراهم کنند و ما تلاش می‌کنیم تا دسترسی مساوی به آموزش برای همه دانش‌آموزان، به شمول مردان، پسران و دختران فراهم شود.» این اداره می‌گوید که تلاش‌های خود روی تقویت جامعه‌ مدنی و حقوق بشر به ویژه حقوق زنان و دختران نیز در افغانستان ادامه خواهد داد.

ادامه مطلب


7 ماه قبل - 116 بازدید

منابع محلی از ولایت ننگرهار می‌گویند که یک زن جوان در ولسوالی بتی‌کوت این ولایت خودکشی کرده است. دست‌کم دو منبع به رسانه گوهرشاد گفته‌اند که این زن روز (سه‌شنبه، ۱ عقرب) در منطقه «باریکاب»، از مربوطات ولسوالی بتی‌کوت ولایت ننگرهار خود را حلق‌آویز کرده و خودکشی کرده است. منبع تاکید کرد که تا اکنون دلیل و انگیزه‌ی این اقدام مشخص نشده است. همچنین مسوولان محلی در ننگرهار این رویداد را تأیید کرده‌اند. اما جزییات ارائه نکرده‌اند. چندی پیش نیز یک جوان در ولسوالی بتی‌کوت خودکشی کرده بود. باید گفت که میزان خودکشی زنان و دختران در سراسر افغانستان و به ویژه در ولایت شرق کشور پس از تسلط حکومت فعلی به‌طور چشم‌گیری افزایش یافته است. بیماری‌های روانی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی خودکشی‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند.

ادامه مطلب


7 ماه قبل - 161 بازدید

فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر اعلام کرده است که ۳.۲ میلیون کودک زیر سن پنج سال و ۸۴۰ هزار زن باردار و شیرده در افغانستان از بیماری سوءتغذیه حاد رنج می‌برند. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که بحران سوءتغذیه در میان کودکان، زنان باردار و شیرده، تحت حاکمیت حکومت سرپرست افزایش یافته است. در بخشی از این گزارش، آمده است که ولایت‌های قندهار و پکتیکا گواه بیش‌ترین افراد مبتلا به سوءتغذیه است. براساس این گزارش در قندهار ۱۳۰ هزار و ۳۸۶ کودک زیر سن پنج سال و ۴۱ هزار و ۳۵۴ زن باردار و شیرده به سوءتغذیه حاد مبتلا هستند. همچنان در بند دیگر گزارش آمده است که ۴۷ هزار و ۶۴۷ کودک و ۱۷ هزار و ۵۸ زن در پکتیکا نیز با سوءتغذیه حاد دست‌وپنجه نرم می‌کنند. فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر در گزارش خود تصریح کرده که مرگ‌ومیر کودکان و زنان، ناشی از سوءتغذیه در قندهار و پکتیکا ۶.۴ درصد و در سایر نقاط کشور سه درصد است. این نهاد با ابراز نگرانی افزوده که از ماه می تا سپتامبر سال جاری،شمار مبتلایان سوءتغذیه به‌طور قابل توجهی افزایش یافته و وضعیت به سطح “نگران‌کننده‌ای” رسیده است. در این گزارش بحران اقلیمی، کاهش کمک‌های بشردوستانه و هم‌چنان افزایش سطح فقر در میان خانواده‌ها از عوامل مهم بلند رفتن آمار سوءتغذیه در میان کودکان و زنان باردار و شیرده عنوان شده است. این در حالی است که چند ماه پیش نیز برنامه جهانی غذا (WFP) اعلام کرده بود که سه میلیون کودک در افغانستان به بیماری سوءتغذیه مبتلا هستند. چند روز پیش نیز بانک جهانی اعلام کرده بود که افغانستان تحت حکومت سرپرست در میان ۲۶ کشور فقیرترین جهان است. قابل ذکر است که پس از تسلط دوباره حکومت فعلی بر افغانستان، به دلیل محدودیت‌های این گروه علیه شهروندان و کاهش کمک‌های بین‌المللی، اقتصاد خانواده‌ها در کشور به‌شدت کاهش یافته است.

ادامه مطلب


7 ماه قبل - 167 بازدید

داستان در زبان فارسی‌/دری، واژه آشنایی است، اما داستان به مفهوم امروزینش، عمر طولانی‌ای ندارد. به همین منظور، پژوهش در مورد داستان‌نویسی در حوزه زبان و ادبیات فارسی و به ویژه ادبیات داستانی یک گروه جنسیتی خاص، یعنی بانوان، در یک قلمرو سیاسی خاص، یعنی افغانستان، کاری بس دشوار است. هرگاه، پژوهشگری بخواهد روی داستان و نقش بانوان در خلق داستان و قصه بپردازد، ناگزیر است تا به متون کهن روایی فارسی که در ادبیات فارسی کم هم نیستند و به واژه‌نامه‌‌هایی که هر کدام این واژه را به گونه‌‌های متفاوت برگردان کرده‌اند، مراجعه کند. اگر بخواهیم داستان را تعریف کنیم، به متن زیر می‌پردازیم: داستان کوتاه اثری است، کوتاه که در آن نویسنده به یاری یک طرح منظم شخصیت اصلی را در یک واقعه اصلی نشان می‌دهد و این اثر بر مخاطب تاثیر واحدی را القا می‌کند. همچنین داستان کوتاه را می‌توان به یاری خصوصیات زیر از دیگر آثار بازشناخت: طرح منظم و مشخصی دارد؛ یک شخصیت اصلی دارد؛ این شخصیت، در یک واقعه اصلی ارایه می‌شود؛ در «کلی» که همه اجزای آن با هم پیوند متقابل دارند، شکل می‌بندد؛ تاثیر واحدی را القا می‌کند؛ کوتاه است. اگر نگرشی بر واژه داستان در واژه‌نامه‌ها و ادبیات کهن پارسی دری داشته باشیم، در اغلب این واژه‌نامه‌ها، داستان با افسانه، حکایت، سرگذشت، قصه، انگاره و اسطوره مترادف هم بیان شده‌اند. بنابراین، اگر رابطه هنر داستان‌نویسی را با زنان و یا ادبیات داستانی بانوان را در قلمرو زبانی خویش به بازبینی قرار دهیم، باز هم نیاز داریم تا نخست به مفاهیم گذشته داستان برگردیم و نقش زنان را در خلق و پرورش افسانه‌ها و روایت‌ها در زبان پارسی به بررسی بگیریم. قصه‌گویی در بین بانوان از گذشته‌‌های خیلی دور رواج داشته است و حتا خالقان بیشتر افسانه‌ها را زن می‌پندارند. افسانه‌ها نوعی بیان تمثیلی‌اند که بیشتر جنبه تخیلی و غیرواقعی دارند. «یکی بود یکی نبود، غیر از خدا هیچ کس نبود...» عبارتی است که سر آغاز هر افسانه‌ای می‌شود. در ادامه این جمله، افسانه‌ها ما را با شهر‌های خیالی، مردمانش، خوبی‌‌های‌شان، بدی‌ها و بدبختی‌‌های‌شان، آشنا می‌کنند. قسمی‌که یادآور شدم، افسانه‌گویی در بین مادربزرگان، یکی از رسم‌‌های خیلی دیرین پارسی‌گویان است و بیشترین افسانه‌ها هم در شب‌‌های زمستان در گرد صندلی‌ها نقل می‌گردند. معمولا مادران و مادربزرگان افسانه‌ها را برای این به فرزندان‌شان نقل می‌کنند تا کودک پند‌هایی از قهرمانان افسانه‌ها بگیرد و به خواب برود و با پایان خوشی که هر افسانه دارد، مادران توانسته باشند برای کودکان‌شان خواب خوشی را داده باشند. حتا در اسطوره‌ها هم به زنان به عنوان خالق افسانه‌ها اشاره شده است. از آن جمله می‌توان به شهزاد قصه‌گوی، زن اسطور‌های و راوی شگفت‌انگیزترین و غنی‌ترین کتاب قصه، داستان هزار و یک شب، استناد کرد. اما چنانی که در آغاز گفتیم، داستان کوتاه، به مفهوم امروزینش، عمر خیلی زیادی در ادبیات پارسی دری افغانستان ندارد. حدود ۹۰ سال و‌ اندی از چاپ نخستین داستان‌واره ادبیات معاصر افغانستان نویسندگی (جهاد اکبر)، احتمالا به  مولوی محمد حسین پنجابی، در سال ۱۲۹۸ خورشیدی می‌گذرد. پسان‌ترها داستان‌‌های دیگری از سایر نویسندگان در نشریات فعال آن زمان به چاپ رسید، ولی بدبختانه بانوان در این میان هیچ نقشی نداشتند. تا آن که ماگه رحمانی، نخستین بانوی داستان‌نویسی به نوشتن داستان روی آورد. بانو ماگه در عرصه مطبوعات و سیاست با مقالات اجتماعی و سیاسی‌اش، به عنوان نخستین بانوی فعال در عرصه‌‌های روشنفکری افغانستان معروف است و در کنار ماگه رحمانی می‌توان از رقیه ابوبکر نیز نام برد. از وی یک داستان زیر عنوان «زمرد» در روزنامه اصلاح به چاپ رسیده است. پسان‌ترها، در اواخر دهه سی و آغاز دهه چهل خورشیدی که آغاز داستان‌نویسیی نو در افغانستان است، هیچ بانویی در صحنه نقش ندارد و هم داستانی از این دوره به دسترس نیست. تا این که تحولات سیاسی آن زمان، دوره تجربه دموکراسی، به میان آمدن رسانه‌‌های چاپی و شنیداری خصوصی، ایجاد انجمن ادبی کابل و دادن آزادی نسبی برای زنان، منجر به این شدند تا بانوان نیز در عرصه داستان‌نویسی کار کنند. از این میان می‌توان از بانوانی چون دنیا غبار، ملالی موسی و محبوبه نام برد. با آن که نوشته‌‌های این بانوان چندان مورد توجه قرار نگرفتند، ولی آغاز خوبی برای کار داستان‌نویسی برای بانوان این سرزمین بود. مدتی بعد، در دهه‌‌های ۵۰ و ۶۰ خورشیدی، وضعیت ادبیات داستانی بین بانوان تغییر خیلی زیادی کرد. پی‌ریزی انجمن‌‌های ادبی در حوزه‌‌های مختلف فرهنگی افغانستان، حمایت دولت از این انجمن‌ها، آزادی بیشتر برای حضور زنان در اجتماع، گسترش بیشتر مطبوعات و آثار چاپی و امکانات دیگر، کمک خوبی برای رشد داستان‌نویسی در بین بانوان کردند. در این سال‌ها ترجمه نیز نقش به‌سزایی در ساختن جریان داستان‌نویسی بین بانوان داشت. کتاب‌‌های مختلفی از زبان‌‌های فرانسوی و روسی ترجمه می‌شدند و حتا شماری از بانوان نویسنده، خود به این زبان‌های خارجی دسترسی داشتند و می‌توانستند از منابع دست اول استفاده کنند. سپوژمی زریاب که زبان فرانسوی را می‌دانست، یکی از آنها بود. سپوژمی زریاب نخستین بانویی بود که با چاپ نخستین داستانش، نشان داد که نویسنده مستعدی است. این بانو، از همان ابتدا، نه تنها در میان بانوان داستان‌نویس، بلکه در میان همه نویسندگان افغانستان جای خودش را باز کرد. او از همان ابتدا به شکل، زبان، درونمایه و تکنیک داستانش توجه داشت. بانو زریاب، شخصیت‌های داستان‌‌هایش را از میان زنان انتخاب می‌کرد و به گفته بعضی از پژوهشگران داستان‌نویسی، او با وارد کردن احساسات زنانه در قالب داستان، حرکت جدیدی را برای ادبیات داستانی بانوان، پی‌ریزی کرد. از او سه اثر داستانی چاپ شده است. در همین دهه ۵۰ و ۶۰ ما بانوان دیگری چون مریم محبوب، شریفه شریف، فروغ بهرام کریمی‌، پروین پژواک، فوزیه رهگذر و دیگرانی داریم که با وجود محدودیت‌‌های فراوان اجتماعی و خانوادگی، به نوشتن داستان روی آورده بودند. اگر بخواهیم روی جریان داستان‌نویسی در این دو دهه تمرکز کنیم، این دوره را یک دوره درخشان ادبیات داستانی بانوان می‌یابیم. چون حداقل ما سپوژمی زریاب، مریم محبوب و پروین پژواک را داریم. ولی در این دوره ما از ادبیات داستانی بانوان، آثار خیلی ضعیفی نیز داشته‌ایم که حتا بعضی از آنها خالی از هر گونه عناصر داستانی بوده‌اند. از این دو دهه ما کتاب‌‌های خوب داستانی از بانوان نیز داریم. «شرنگ شرنگ زنگ‌ها»، «دشت قابیل» و رمان «در کشوری دیگر» از سپوژمی زریاب و «درخت‌‌های کارتوس گل می‌کنند» و «خانه دلگیر» از مریم محبوب، از جمله آثار نوشته شده در این دو دهه‌اند. معصومه کوثری نیز با آن که نویسنده کم‌کاری است، ولی خیلی خوب می‌نویسد. از او مجموعه‌ای کم‌حجم، به نام «حادثه فصل» به چاپ رسیده است. کوثری در نوشته‌‌هایش، وضعیت سنتی جامعه افغانستان را خیلی خوب به تصویر می‌کشد و ظلم و ستمی را که در بین این جامعه سنتی بالای زنان و دختران روا داشته می‌شود، خوب پوشش می‌دهد. کوثری مدتی در ایران نیز زندگی کرده است و بیشتر آفریده‌‌هایش هم در همان جا شکل گرفته‌اند. هرات یکی از مراکز فعالی بود که در دهه هفتاد بانوان زیادی روی داستان می‌پرداختند. از این میان می‌توان از بانوانی چون لیلا رازقی، حمیرا قادری، شیما قاضی‌زاده و دیگران نام برد. این بانوان در ایران رفت و آمد داشتند؛ بنابراین، داستان‌های‌شان نه تنها در افغانستان، بلکه در نشریات ایران نیز به چاپ می‌رسیدند. با آن که سال‌هاست این بانوان روی داستان به طور جدی می‌پردازند، ولی تا اکنون ما فقط از حمیرا قادری مجموعه‌ای مستقل چاپ شده داریم. کابل نیز یکی از حوزه‌‌هایی بود که بانوان، جسته و گریخته، در دهه هفتاد، در صحنه ادبیات نقش داشتند. جمیله اکبر، یکی از همین بانوان است. با آن که او نخستین داستانش را در آغاز دهه ۶۰ نوشته است، ولی کار‌های دیگرش برمی‌گردد به سال‌‌های دهه هفتاد. از او یک مجموعه به نام «خانه قدیمی‌« منتشر شده است. داستان‌‌های بانو اکبر در این مجموعه شعاری و تبلیغی‌اند و عناصر داستانی را در خود کم‌تر دارند. اگر روی حوزه مهاجرت بپردازیم، داستان‌نویسی بانوان خیلی پسان‌تر از مردان شروع شد. ولی جریان داستانی‌ای را که جوانان مهاجر توانستند در حوزه ادبی ایران شکل بدهند، نسبتا قوی‌تر از جریان داستانی دهه هفتاد بانوان در داخل افغانستان بود که می‌توان از بتول سید حیدری، فاخره موسوی، معصومه حسینی، زهرا حسین‌زاده، شکریه رضابخش و دیگران نام برد. گفته می‌شود که با وجود این که این بانوان تازه‌کار بودند، ولی داستان کوتاه را می‌شناختند و داستان‌های‌شان خیلی زود توانستند در میان خوانندگان مهاجر و حلقات فرهنگی و ادبی داخل افغانستان خواننده پیدا کنند. به طور نمونه می‌توان به مجموعه داستانی «تبرداران» اثر بتول سید حیدری اشاره کرد. و در اخیر باید اضافه کنیم که، نوشته‌‌های بانوان داستان‌نویس در نشست‌‌های منظم ادبی نقد و بررسی می‌گردند و در نشریات داخل و خارج از افغانستان به چاپ می‌رسند. نویسنده: قدسیه امینی

ادامه مطلب


7 ماه قبل - 187 بازدید

رسانه‌های بین‌المللی گزارش داده‌اند که سه فیلم از فیلم‌سازان اهل افغانستان برنده جایزه‌ بخش افغانستان جشنواره فیلم سماع در سویدن شده‌اند. در گزارش آمده است که فیلم‌های «زیباترین پیراهن کابلی» از کاظم عجرم، «آخرین تولد» از نوید محمدی و «کودکی من، وطن من» از فل گرابسکی و شعیب شریفی در فهرست برندگان‌ جشنواره سماع‌ هستند. پانزدهمین جشنواره فیلم سماع در روزهای ۲۸ و ۲۹ میزان با اشتراک کارگردان‌هایی از افغانستان، ایران، تاجیکستان و برخی کشورهای دیگر در شهر استکهلم سویدن برگزار شد. فیلم کوتاه «زیباترین پیراهن کابلی» به کارگردانی کاظم عجرم، کارگردان اهل افغانستان، تندیس بهترین فیلم کوتاه جشنواره سماع را از آن خود کرد. این فیلم در ماه آگوست ۲۰۲۳ ساخته شده و در جشنواره‌های مختلف به نمایش درآمده است. فیلم «آخرین تولد» از نوید محمدی، کارگردان دیگر اهل افغانستان نیز جایزه بهترین فیلم داستان جشنواره سماع را گرفته است. این فیلم به قدرت‌گیری دوباره حکومت فعلی در ماه اسد ۱۴۰۰ و تاثیرات آن بر زندگی یک خبرنگار زن و همسر و دوستانش می‌پردازد که در تلاش نجات یافتن از انتقام‌جویی و حاکمیت فعلی ‌اند. فیلم «آخرین تولد» سال گذشته اکران شد. همچنین فیلم «کودکی من، وطن من: ۲۰ سال در افغانستان» از شعیب شریفی و فل گرابسکی نیز برنده جایزه بهترین مستند جشنواره سماع شده است. در این فیلم، آقای شریفی و همکارش به زندگی یک شهروند افغانستان از کودکی تا جوانی پرداخته‌اند. پیشتر فیلم «کودکی من، وطن من» برنده جایزه بهترین مستند فیلمبرداری «بفتا»، آکادمی هنرهای فیلم و تلویزیون بریتانیا، نیز شد. از فیلم «پژواک‌ها» از احمد ابراهیمی نیز در بخش افغانستان جشنواره فیلم سماع تقدیر شده است. در حالی این فیلم‌ها برنده‌ی جایزه می‌شود که سینما و فیلم‌سازی در افغانستان به صورت کامل متوقف و بازی‌گران زن با محدودیت‌های شدید مواجه هستند.

ادامه مطلب


7 ماه قبل - 177 بازدید

فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر (IFRC) در تازه‌ترین مورد اعلام کرده است که بحران سوءتغذیه در میان کودکان و زنان باردار و شیرده در افغانستان به شدت افزایش یافته است. این نهاد امروز (دوشنبه، ۳۰ میزان) با نشر گزارشی گفته است که در حال حاضر ۳.۲ میلیون کودک زیر پنج سال و ۸۴۰ هزار زن باردار و شیرده در افغانستان تحت کنترول حکومت سرپرست از سوءتغذیه حاد رنج می‌برند. در گزارش آمده است که از این میان حدود ۱.۷ میلیون کودک از سوءتغذیه حاد شدید و عوارض صحی مرتبط با آن رنج می‌برند. فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر تاکید کرد که ولایت‌های قندهار و پکتیکا گواه بیش‌ترین افراد مبتلا به سوءتغذیه است. در ادامه آمده است که در قندهار ۱۳۰ هزار و ۳۸۶ کودک زیر پنج سال و ۴۱ هزار و ۳۵۴ زن باردار و شیرده به سوءتغذیه حاد مبتلا هستند. این نهاد افزود که همچنان ۴۷ هزار و ۶۴۷ کودک و ۱۷ هزار و ۵۸ زن در پکتیکا با سوءتغذیه حاد دست‌وپنجه نرم می‌کنند. در بخشی از گزارش آمده است که مرگ‌ومیر کودکان و زنان ناشی از سوءتغذیه در قندهار و پکتیکا ۶.۴ درصد و در سایر نقاط کشور سه درصد بوده است. فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر می‌گوید که از ماه می الی سپتامبر سال جاری میلادی، شمار افراد مبتلا به سوءتغذیه در کشور به‌گونه بی‌پیشنه‌ای افزایش یافته است. بحران اقلیمی، کاهش کمک‌های بشردوستانه و همچنان افزایش سطح فقر در میان خانواده‌ها از عوامل مهم بلند رفتن آمار سوءتغذیه در میان کودکان و زنان باردار و شیرده افغان عنوان شده است. این در حالی است که چند ماه پیش نیز برنامه جهانی غذا (WFP) اعلام کرده بود که سه میلیون کودک در افغانستان به بیماری سوءتغذیه مبتلا هستند. چند روز پیش نیز بانک جهانی اعلام کرده بود که افغانستان تحت حکومت سرپرست در میان ۲۶ کشور فقیرترین جهان است. قابل ذکر است که پس از تسلط دوباره حکومت فعلی بر افغانستان، به دلیل محدودیت‌های این گروه علیه شهروندان و کاهش کمک‌های بین‌المللی، اقتصاد خانواده‌ها در کشور به‌شدت کاهش یافته است.

ادامه مطلب