برچسب: رسانه گوهرشاد

7 روز قبل - 83 بازدید

اشتراک‌کنندگان چهارمین نشست «گفتگوی ملی و ترقی جینوا در مورد نقش جامعه‌ی مدنی و نیروهای دموکراتیک در آینده‌ی افغانستان» اعلام کرده‌اند که حضور زنان در طرح موزاییک یوناما یا دفتر نمایندگی سیاسی سازمان ملل متحد در افغانستان نادیده گرفته شده است. در اعلامیه آمده است که این نشست با تمرکز بر رایزنی‌ها در مورد مشروعیت قانون اساسی و نقشه راه سیاسی برای افغانستان با حضور برخی از فعالان جامعه مدنی، فعالان حقوق زن، مقام‌ها و دپیلمات‌های حکومت پیشین در شهر آنتالیا ترکیه برگزار شده است. اعلامیه به نقل از نبیلا مصلح، فعال حقوق زن در این نشست نوشته است که طرح موزاییک یوناما تعریف درستی از حضور نیروهای سیاسی- مدنی، به‌ویژه زنان افغانستان ندارد. وی تاکید کرده است: «تمام محتوای طرح موزاییک دربرگیرنده‌ی تعامل گروه تماس با حکومت سرپرست است و به نیازمندی‌های مردم افغانستان و تنگناهایی که در کشور وجود دارد، دیده نمی‌شود.» خانم مصلح در ادامه‌ افزوده است که زنان افغانستان مسوولیت دارند با به چالش کشیدن طرح موزاییک، در برابر این تعامل بد جامعه‌ی جهانی جدی باشند. او گفته است که زنان افغانستان باید با «هم‌گرایی و هم‌صدایی طرح موزاییک را تعدیل کرده و طرح بدیل را به جای طرح موزاییک به جامعه‌ی جهانی پیشکش نمایند» تا با آرمان‌های مردم افغانستان بازی نشود. همچنین نصیراحمد اندیشه، سفیر افغانستان در جنیوا نیز در بخشی این نشست گفته است که یوناما در طرح موزاییک خود، زنان، فعالان جامعه‌ی مدنی و مخالفان حکومت فعلی را «کوچک‌نمایی» کرده است. او تاکید کرده است: «نقشه راهی که توسط یوناما در جریان است، یک نقشه راه ناقض است که نمی‌تواند برای افغانستان آغاز یک تحول مثبت باشد.» قابل ذکر است که طرح موسوم به طرح موزاییک چندی پیش از سوی یوناما یا دفتر نمایندگی سیاسی سازمان ملل متحد در افغانستان برای عبور از وضعیت موجود افغانستان زیر سلطه‌ی حکومت فعلی ارائه شده است. ارائه‌ی این طرح از سوی یوناما واکنش زنان معترض و فعالان حقوق زن، اعضای جامعه‌ی مدنی، فعالان حقوق بشر را در پی داشته است. به باور آن‌ها این طرح ناقص بوده و نمی‌تواند ارزش‌های مردم افغانستان را برآورده سازد.

ادامه مطلب


7 روز قبل - 69 بازدید

کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهند‌گان اعلام کرده است که تنها در ماه اپریل سال جاری میلادی، ۲۸۰ هزار مهاجر افغانستانی از کشورهای ایران و پاکستان اخراج شده‌اند. شبکه خبری الجزیره امروز (سه‌شنبه، ۶ جوزا) به نقل از «یو‌ان‌اچ‌سی‌آر» گزارش داده است که بحران رو به وخامتی در افغانستان در حال شکل‌گیری است که از اخراج اجباری مهاجران از پاکستان و ایران سرچشمه می‌گیرد. در گزارش آمده است که بازگشت‌کنند‌گان تمام دارایی‌های خود را از دست داده‌اند و اکنون با آینده‌ای پرخطر مواجه هستند. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهند‌گان تاکید کرده است که ایران و پاکستان سال‌ها میزبان ۵.۲۵ میلیون مهاجر افغانستانی بوده‌اند، اما در ماه‌های اخیر، هر دو کشور خود با بحران اقتصادی روبرو شده‌اند. این در حالی است که بازگشت‌کنندگان با خطرات جدی امنیتی و نقض حقوق خود در افغانستان مواجه‌اند. در گزارش این سازمان بین‌المللی آمده است: «اقلیت‌های قومی و مذهبی، فعالان حقوق بشر و روزنامه‌نگاران نیز در هنگام بازگشت با تهدیدهای بیشتری روبه‌رو هستند.» کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهند‌گان گفته است که برای حمایت از بازگشت‌کنندگان در بخش‌های سرپناه، کمک نقدی، خدمات صحی و غذا به ۶۰ میلیون دالر نیاز دارد. باید گفت که پاکستان از نزدیک به دو ماه به این‌سو مرحله دوم اخراج اجباری مهاجران افغانستان را نیز روی دست گرفته که طی آن، هزاران شهروند افغانستان از این کشور با اجبار به افغانستان برگشت داده شده‌اند. در این میان مهاجران بازگشته از برخورد نادرست، زشت و خلاف ارزش‌های انسانی توسط پولیس پاکستان نیز سخن می‌زنند.

ادامه مطلب


1 هفته قبل - 67 بازدید

وزارت صحت عامه‌ی حکومت سرپرست درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که کارزار جدید تطبیق واکسن پولیو امروز (دوشنبه، ۵ جوزا) در سراسر کشور آغاز شده است و تا سه روز دیگر خواهد شد. شرافت زمان امرخیل، سخنگوی این وزارت با نشر یک پیام ویدیویی در حساب کاربری ایکس گفته است که در جریان این کارزار سه روزه، ۱۱.۸ میلیون کودک زیر پنج سال، واکسن پولیو دریافت خواهند کرد. آقای امیرخیل تاکید کرده است که در جریان این کارزار، تابلیت «آلبندازول» نیز بری کودکان ۲۴ تا ۵۹ ماهه توزیع خواهد شد. سخنگوی وزارت صحت عامه‌ی حکومت فعلی افزوده است: «هدف از توزیع این تابلیت‌ها، جلوگیری از بیماری‌های مرتبط با کرم در اطفال است.» همچنین صفحه‌ی «افغانستان عاری از پولیو» اعلام کرد که کارزار جدید تطبیق واکسن پولیو امروز (دوشنبه، ۵ جوزا) در سراسر کشور آغاز می‌شود. این صفحه با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود از خانواده‌ها خواسته است که «سهم خود را برای افغانستان عاری از پولیو» انجام دهند. بر اساس آمار سازمان جهانی صحت، در سال جاری میلادی دو مورد مثبت بیماری فلج اطفال در افغانستان در ولایت‌های بادغیس و هلمند شناسایی شده است. آمار این سازمان همچنین نشان می‌دهد که در سال جاری میلادی ۱۸ مورد مثبت ویروس محیطی پولیو نیز در افغانستان ثبت شده است که شامل هشت مورد در قندهار، شش مورد در هلمند و یک‌ مورد در هرکدام از ولایت‌های لغمان، کابل، ننگرهار و زابل می‌شود. در حال حاضر افغا‌نستان و پاکستان تنها کشورهای جهان هستند که ویروس فلج اطفال یا پولیو در آن ریشه‌کن نشده است. این در حالی است که در سال گذشته میلادی، ۲۵ مورد انسانی پولیو و ۱۱۳ مورد محیطی آن در افغانستان ثبت شده بود. از جمله موارد انسانی، ۱۴ مورد در قندهار، هفت مورد در هلمند، دو مورد در ارزگان، یک مورد در کنر و یک مورد در نورستان ثبت شده بود. چند وقت پیش سازمان جهانی صحت اعلام کرده بود که عربستان سعودی متعهد به کمک ۵۰۰ میلیون دالر برای محو فلج اطفال در افغانستان و پاکستان شده است.

ادامه مطلب


1 هفته قبل - 117 بازدید

رسانه‌های کویتی اعلام کرده‌اند که دولت این کشور در اقدامی بی‌سابقه، تابعیت ده‌ها هزار نفر از جمله دست‌کم ۲۶ هزار زن را لغو کرده است. در گزارش رسانه‌ها آمده است که این افراد عمدتا از طریق ازدواج تابعیت گرفته بودند، اما حالا در پی تغییر سیاست‌ها از سوی امیر جدید کویت، از حقوق شهروندی محروم شده‌اند. همچنین خبرگزاری فرانسه گزارش داده است که برخی از زنان قربانی این تصمیم، دهه‌هاست در کویت زندگی کرده‌اند. یکی از آن‌ها به نام «لاما» به خبرگزاری فرانسه گفته است: «پس از دو دهه زندگی در این کشور، یک‌شبه تابعیتش را از دست دادم. ما مادران و مادربزرگ‌های بچه‌های همین کشور هستیم.» همچنین در گزارش آمده است که  کویت از ماه آگوست تا اکنون تابعیت بیش از ۳۷ هزار نفر را لغو کرده است که دست‌کم ۲۶ هزار نفر از آن‌ها زنان بوده‌اند. لغو تابعیت‌های گسترده بخشی از برنامه اصلاح‌طلبانه‌ای است که توسط شیخ مشعل الاحمد الصباح، امیر کویت، با هدف بازتعریف هویت کویتی هدایت می‌شود. امیر کویت پنج ماه پس از رسیدن به قدرت در دسامبر ۲۰۲۳ میلادی، پارلمان را منحل و بخشی از قانون اساسی را به حالت تعلیق درآورد. کارزار جدید کویت، تابعیت از طریق ازدواج که فقط شامل زنان می‌شد را لغو کرده و تابعیت‌هایی را که به زنان از سال ۱۹۸۷ به بعد اعطا شده بود، پس می‌گیرد. داده‌های رسمی نشان می‌دهد که از سال ۱۹۹۳ تا ۲۰۲۰، حدود ۳۸ هزار زن از طریق ازدواج تابعیت گرفته‌اند. این اقدام همچنین افرادی با تابعیت دوگانه و کسانی را که با مدارک جعلی تابعیت گرفته‌اند هدف قرار داده است. تحلیل‌گران معتقدند این اقدام بخشی از سیاست بازتعریف «هویت کویتی» از سوی رهبری جدید این کشور است. این اقدام تلاشی‌ست برای محدود کردن تابعیت به افراد دارای تبار خانوادگی کویتی و همزمان، کاهش شمار رای‌دهندگان در ساختار سیاسی‌ای که تنها بخشی از جمعیت را در فرآیند تصمیم‌گیری مشارکت می‌دهد.

ادامه مطلب


1 هفته قبل - 106 بازدید

اتحادیه‌ی اروپا و برنامه توسعه‌ی سازمان ملل متحد اعلام کرده است که از سال ۲۰۲۲ میلادی تا اکنون با اعطای کمک‌های مالی و آموزشی به بیش از سه هزار کسب‌وکار کوچک و متوسط تحت مدیریت زنان در سراسر افغانستان، زمینه‌ی کار را برای بیش از هشت هزار نفر را فراهم کرده‌اند. بخش زنان سازمان ملل متحد با نشر گزارشی نوشته است که این حمایت‌ها در قالب کمک‌هزینه، تجهیز و بازسازی بازارها و مرکزهای آموزشی صورت گرفته است. در گزارش آمده است که در مرحله‌ی نخست این برنامه، یک شرکت زعفران در هرات موفق شده با نوسازی تجهیزات و دریافت سرمایه‌ی اولیه، افزون بر افزایش تولید، ۲۰ زن را به ‌صورت مستقیم استخدام کند. همچنین در ولایت بادغیس، نیز یک مرکز اجتماعی زنان که به تازگی بازسازی شده، با پشتیبانی در اتحادیه‌ی اروپا و سازمان ملل بیش از ۱۷۰ کارآموز را زیر پوشش قرار داده است. در گزارش آمده که اصلی‌ترین مانع گسترش تجارت زنان و دختران در افغانستان دسترسی محدود به منبع‌های مالی‌ست؛ زیرا بسیاری از آنان وام بانکی دریافت کرده نمی‌توانند. برنامه‌ی توسعه‌ی سازمان ملل تاکید کرده است که افزون بر پشتیبانی مالی از کسب‌وکارهای زنان و دختران، برای بیش از چهار هزار زن دوره‌های آموزشی کسب‌وکار و مهارت‌های فنی را نیز، برگزار کرده است. باید گفت که این برنامه‌ها در حالی برگزار می‌شود که زنان و دختران از کارهای رسمی در بسیاری از بخش‌ها، سازمان‌ها و نهادها منع شدهاند. در این میان، صنایع‌دستی، خیاطی و کسب‌وکارهای کوچک و متوسط از محدود شغل‌های باقی‌مانده برای زنان و دختران در این کشور است. در نزدیک به چهار سال گذشته، شماری از سازمان‌ها و نهادها تلاش کرده که از این طریق زنان و دختران را پشتیبانی کند تا کسب درآمد کنند.

ادامه مطلب


1 هفته قبل - 92 بازدید

سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که در پی کامل تعلیق کمک‌های خارجی آمریکا دست‌کم ۴۲۰ مرکز صحی در سراسر افغانستان تعطیل شده‌اند. این نهاد با نشر گزارشی گفته است که تعطیلی این مراکز، ۳.۰۵ میلیون نفر را در ۳۰ ولایت افغانستان متأثر کرده است. سازمان بهداشت جهانی با نشر نموداری از تاثیرات تعلیق کمک‌های آمریکا بر ارائه خدمات صحی در افغانستان نوشته است که از ماه فبروری تا اکنون فعالیت دست‌کم ۲۲ نهاد اجرایی همکار با این سازمان متوقف شده است. در ادامه آمده است که در پی تعلیق کمک‌های آمریکا ۱۱ مرکز صحی در کابل، ۶۷ مرکز در مناطق مرکزی، ۸۰ مرکز در شرق، ۶۲ مرکز در شمال‌شرق، ۴۹ مرکز در شمال، ۷۰ مرکز در جنوب‌غرب، ۳۴ مرکز در جنوب و ۴۷ مرکز در غرب کشور تعطیل شده‌اند. گزارش هشدار داده است که توقف کمک‌های آمریکا تاثیرات منفی بر دسترسی مردم به خدمات صحی نجات‌بخش در افغانستان گذاشته است. همچنین این سازمان در بخشی از گزارشش از اهداکنندگان خواست که برای جلوگیری از «وخامت بیشتر اوضاع بشری»، بودجه جایگزینی را به مراکز صحی افغانستان اختصاص دهند. این درحالی است که آمریکا پس از روی‌کارآمدن دونالد ترمپ، کمک‌های خارجی خود را تعلیق کرد. این کشور بزرگترین کمک‌کننده به افغانستان بود. به‌تازگی صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در افغانستان هشدار داده است که به دلیل کاهش بودجه، ۶.۳ میلیون نفر که بیشتر آنان زنان و دختران هستند، دسترسی به مراقبت‌های صحی ضروری را از دست خواهند داد. پیش‌تر سازمان جهانی صحت در افغانستان هشدار داده بود که به‌دلیل کمبود بودجه، ۸۰ درصد مراکز صحی تحت حمایت این سازمان در افغانستان تعطیل خواهند شد.

ادامه مطلب


1 هفته قبل - 70 بازدید

شهرداری شهر «سن‌دیگو» در ایالت کالیفرنیای آمریکا، ۱۹ ماه می را به گونه‌ی رسمی به عنوان «روز فرهنگ هزاره» به رسمیت شناخت. تاد گلوریا، شهردار این شهر با صدور یک اعلامیه‌‌ی رسمی گفته است: «از طرف مردم سن‌دیگو، روز ۱۹ می را به‌عنوان «روز فرهنگ هزاره» اعلام می‌کند. به رسمیت‌شناختن و بزرگداشت روز فرهنگ هزاره، فرصتی را برای ارتقای آگاهی فرهنگی، فراگیری و همبستگی میان همه‌ی ساکنان سن‌دیگو فراهم می‌کند و حس تعلق و درک متقابل را در میان جوامع گوناگون این شهر تقویت می‌نماید.» شهردار سن‌دیگو در ادامه تاکید کرده است که هزاره‌ها در سراسر جهان این روز را با برگزاری جشن‌های سنتی، پوشیدن لباس‌های محلی و رقصیدن بر اساس موسیقی سرزمین‌شان، گرامی می‌دارند. در عین حال، محمد جواد رحیمی، نماینده محلی حزب دموکرات آمریکا در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که او در دیدار با شهردار سن‌دیگو پیشنهاد به رسمیت‌شناختن «روز فرهنگ هزاره» را مطرح کرد و شهردار نیز این پیشنهاد را پذیرفت. آقای رحیمی در ادامه تاکید کرده است: «این امر باعث افزایش آگاهی فرهنگی، وحدت و حس تعلق به جامعه‌ی می‌شود.» او افزوده است: «اعلام ۱۹ می به عنوان روز فرهنگی هزاره در سن‌دیگو بسیار ارزشمند است و نشان دهنده توجه واقعی شهردار به جوامع ما می‌باشد.» قابل ذکر است که هزاره‌های افغانستان از سال ۲۰۱۷ میلادی به این‌سو روز ۱۹ می را به‌عنوان «روز فرهنگ هزاره» در سراسر جهان تجلیل می‌کنند. این روز پیش از این در تقویم کشور پاکستان نیز به‌عنوان «روز فرهنگ هزاره» ثبت شده است.

ادامه مطلب


1 هفته قبل - 63 بازدید

کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که در یک هفته‌ی گذشته، ۳ هزار و ۶۵ مهاجر به افغانستان بازگشته‌اند که ۴۹ درصد آنان زنان و دختران بوده‌اند. این سازمان روز گذشته (یک‌شنبه، ۴ جوزا) با نشر گزارشی گفته است که این مهاجران از کشورهای پاکستان، ایران و تاجیکستان به افغانستان بازگشته‌اند و برای شماری از این بازگشت‌کنندگان، به‌ویژه زنان و دختران، کمک‌های بشردوستانه نیز ارائه شده است. در گزارش آمده است که از میان بازگشت‌کنندگان، ۳۶ درصد تحت سرپرستی زنان قرار دارند، زنانی که نه‌تنها بار اصلی خانواده را به دوش می‌کشند، بلکه در شرایطی بازمی‌گردند که امکانات اولیه‌ی زندگی، خدمات حمایتی و حقوق ابتدایی‌شان در این کشور محدود یا از آن‌ها سلب شده است. قابل ذکر است که روند بازگشت اجباری مهاجران افغانستانی از پاکستان از آغاز اپریل سال جاری میلادی، وارد مرحله‌ی دوم شده و با وجود هشدارهای نهادهای بین‌المللی، هم‌چنان ادامه دارد. پیشتر، سازمان‌های حقوق بشری نسبت به بازگشت اجباری زنان و دختران هشدار داده و تاکید کرده‌اند که بازگرداندن آنان به کشوری که از حق آموزش، کار و حضور اجتماعی محروم‌اند، نقض جدی حقوق بشر به شمار می‌رود. پاکستان که میزبان یکی از بزرگترین جمعیت پناه‌جویان کشور در درازمدت بوده است، در بحبوحه تیرگی روابط دوجانبه با حکومت فعلی و افزایش نگرانی‌های امنیتی، تصمیم به اخراج مهاجران بدون مدرک کشور گرفته است. با این حال، چالش‌های سیاسی و اقتصادی داخلی، با تأثیرات بلندمدت بر ثبات اجتماعی، باعث دشواری‌های بیش‌تر برای مهاجران بازگشته و جامعه افغانستان شده است. باید گفت که پاکستان از نزدیک به دو ماه به این‌سو مرحله دوم اخراج اجباری مهاجران افغانستان را نیز روی دست گرفته که طی آن، هزاران شهروند افغانستان از این کشور با اجبار به افغانستان برگشت داده شده‌اند. در این میان مهاجران بازگشته از برخورد نادرست، زشت و خلاف ارزش‌های انسانی توسط پولیس پاکستان نیز سخن می‌زنند.

ادامه مطلب


1 هفته قبل - 91 بازدید

صفحه‌ی «افغانستان عاری از پولیو» درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که کارزار جدید تطبیق واکسن پولیو امروز (دوشنبه، ۵ جوزا) در سراسر کشور آغاز می‌شود. این صفحه با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود از خانواده‌ها خواسته است که «سهم خود را برای افغانستان عاری از پولیو» انجام دهند. براساس معلومات نهادهای بین‌المللی در سال جاری میلادی دو مورد مثبت بیماری فلج اطفال یا پولیو در افغانستان شناسایی شده است. اولین مورد در ولسوالی بالامرغاب ولایت بادغیس و دومین مورد در ولایت هلمند شناسایی شده است. بر اساس آمار سازمان جهانی صحت، همچنین در سال جاری میلادی ۱۸ مورد مثبت ویروس محیطی پولیو در افغانستان ثبت شده است که شامل هشت مورد در قندهار، شش مورد در هلمند و یک‌ مورد در هرکدام از ولایت‌های لغمان، کابل، ننگرهار و زابل می‌شود. در حال حاضر افغا‌نستان و پاکستان تنها کشورهای جهان هستند که ویروس فلج اطفال یا پولیو در آن ریشه‌کن نشده است. این در حالی است که در سال گذشته میلادی، ۲۵ مورد انسانی پولیو و ۱۱۳ مورد محیطی آن در افغانستان ثبت شده بود. از جمله موارد انسانی، ۱۴ مورد در قندهار، هفت مورد در هلمند، دو مورد در ارزگان، یک مورد در کنر و یک مورد در نورستان ثبت شده بود. چند وقت پیش سازمان جهانی صحت اعلام کرده بود که عربستان سعودی متعهد به کمک ۵۰۰ میلیون دالر برای محو فلج اطفال در افغانستان و پاکستان شده است.

ادامه مطلب


1 هفته قبل - 103 بازدید

از زمانی که به دنیا می‌آییم، این هورمون‌های ما هستند که کنترل اشتها، الگوی خواب، میزان استرس، میل جنسی، خوشحال یا مضطرب بودن و خیلی احساسات دیگرمان را به دست دارند. این روزها اصطلاح «اختلال هورمونی» را از دهان متخصصین زیاد می‌شنویم؛ اما آیا می‌دانید که معنی آن چیست؟ به نظر بسیار شایع و رایج می‌آید، طوری که بسیاری از خانم‌ها مشتاق به درک و آگاه شدن از آن هستند تا بدانند در واقع کدام هورمون ما است که دچار اختلال شده است و برای تشخیص اختلال هورمونی باید به دنبال چه علائمی باشیم؟ اکثر خانم‌های بالای ۴۰ سال سن، وقتی اسم هورمون را می‌شوند، در ذهن‌شان تصویر یائسگی، گر گرفتگی و نوسان خلق وخویی می‌آید. اما در حقیقت از زمان تولد ما یعنی خیلی قبل‌تر از دوران یائسگی، این هورمون‌های ما بودند که کنترل عملکرد بدن ما مثل اشتها، الگوی خواب، واکنش ما به استرس، میل جنسی، خوشحالی، اضطراب و غیره را در دست داشتند. به همین دلیل است که برای تمام خانم‌ها در هر سنی که هستند، داشتن اطلاعات اولیه در مورد چگونگی کار کردن هورمون‌ها واجب است. در غیر این صورت می‌توان گفت مثل افرادی هستیم که سال‌ها در تاریکی به دنبال درک نحوه کار کردن هورمون‌ها در بدن بودیم. هورمون‌هایی که اول از همه دچار اختلال می‌شوند هورمون‌ کورتیزول (استرس) و انسولین (قند خون) هستند. می‌توان به این هورمون‌ها هورمون‌های آلفا گفت چرا که تسلط مستقیم روی هورمون‌های  تیروئید، تخم‌دان و خواب دارند. در واقع هورمون کورتیزول تعیین می‌کند که هورمون‌های تیروئید، استروژن، پروژسترون، تستوسترون و ملاتونین در بدن چطور کار کنند. در این مقاله به شما توضیح می‌‌دهیم که اختلال هورمونی چیست و وقتی که هورمون‌ها خوب کار نمی‌کنند چه اتفاقی می‌افتد. همچنین اختلالات هورمونی یا اختلالات غدد درون‌ریز زمانی رخ می‌دهند که سیستم غدد درون‌ریز، مسئول تولید و توزیع هورمون‌ها در بدن، دچار اختلال عملکرد شود. این سیستم شامل غددی مانند تیروئید، آدرنال، هیپوفیز، پانکراس، تخمدان‌ها و بیضه‌هاست که هورمون‌هایی را ترشح می‌کنند تا فرآیندهای حیاتی مانند متابولیسم، رشد، تولیدمثل و پاسخ به استرس را تنظیم کنند. اختلالات هورمونی می‌توانند به دلیل تولید بیش از حد یا بسیار کم یک هورمون، یا عدم پاسخ صحیح بدن به هورمون‌ها ایجاد شوند. علائم این اختلالات بسته به نوع هورمون درگیر و شدت مشکل بسیار متنوع هستند و می‌توانند بر سلامت جسمی، عاطفی و روانی فرد تأثیر بگذارند. علائم کلی عدم تعادل هورمونی عدم تعادل هورمونی می‌تواند اثرات گسترده‌ای بر متابولیسم و عملکرد بدن داشته باشد. برخی از علائم شایع عبارتند از: ضربان قلب آهسته یا سریع (تاکی‌کاردی) افزایش یا کاهش وزن بدون دلیل مشخص خستگی مداوم و کاهش انرژی یبوست یا اسهال و حرکات روده غیرطبیعی بی‌حسی و سوزن‌سوزن شدن در دست‌ها و پاها سطح کلسترول خون بالاتر از حد طبیعی افسردگی، اضطراب یا تغییرات خلقی عدم تحمل دمای سرد یا گرم پوست و موی خشک و زبر، یا پوست نازک، گرم و مرطوب توزیع نامنظم چربی بدن تیرگی پوست در نواحی مانند زیر بغل، پشت گردن یا کناره‌های گردن زائده‌های پوستی (زائده‌های کوچک و خوش‌خیم) تشنگی شدید و تکرر ادرار این علائم می‌توانند به‌تنهایی یا به‌صورت ترکیبی ظاهر شوند و بسته به نوع اختلال، شدت آن‌ها متفاوت باشد. بیماری‌های ناشی از عدم تعادل هورمونی عدم تعادل هورمونی می‌تواند منجر به ده‌ها بیماری پزشکی شود. در بیشتر موارد، تولید بیش از حد یا کمبود یک هورمون باعث ایجاد علائم و مشکلات سلامتی می‌شود. برخی از این اختلالات نیازمند درمان مداوم هستند، در حالی که برخی دیگر ممکن است موقتی بوده و به‌طور خودبه‌خود برطرف شوند. در زیر به برخی از رایج‌ترین بیماری‌های مرتبط با اختلالات هورمونی پرداخته می‌شود: دیابت: این بیماری زمانی رخ می‌دهد که بدن انسولین کافی تولید نمی‌کند یا سلول‌ها به درستی به انسولین پاسخ نمی‌دهند. دیابت نوع ۱ به دلیل حمله سیستم ایمنی به سلول‌های پانکراس و دیابت نوع ۲ به دلیل مقاومت به انسولین ایجاد می‌شود. علائم شامل تشنگی شدید، تکرر ادرار، خستگی و کاهش وزن غیرمنتظره است که اگر کنترل نشود، می‌تواند به عوارضی مانند بیماری‌های قلبی، کلیوی و عصبی منجر شود. اختلالات تیروئید: غده تیروئید هورمون‌هایی مانند تیروکسین (T4) و تری‌یدوتیرونین (T3) را ترشح می‌کند که متابولیسم را تنظیم می‌کنند. این اختلالات شامل: کم‌کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم): تولید ناکافی هورمون تیروئید که به خستگی، افزایش وزن، پوست خشک و یبوست منجر می‌شود. پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم): تولید بیش از حد هورمون تیروئید که با کاهش وزن، ضربان قلب سریع، تعریق و اضطراب همراه است. این وضعیت ممکن است به دلیل بیماری گریوز یا گواتر ایجاد شود. اختلالات آدرنال: غده آدرنال هورمون‌هایی مانند کورتیزول و آلدوسترون را ترشح می‌کند که در مدیریت استرس و فشار خون نقش دارند. اختلالات مرتبط شامل: بیماری آدیسون (نارسایی آدرنال): کمبود کورتیزول و آلدوسترون که با خستگی، ضعف عضلانی و تغییر رنگ پوست همراه است. سندرم کوشینگ: تولید بیش از حد کورتیزول، اغلب به دلیل استفاده طولانی‌مدت از کورتیکواستروئیدها یا تومور، که علائمی مانند افزایش وزن، فشار خون بالا و ضعف استخوان‌ها را به دنبال دارد. اختلالات هورمون رشد: هورمون رشد توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شود و در رشد و متابولیسم نقش دارد. کمبود آن می‌تواند به کوتاهی قد در کودکان منجر شود، در حالی که تولید بیش از حد (آکرومگالی) در بزرگسالی باعث بزرگ شدن دست‌ها، پاها و صورت می‌شود، معمولاً به دلیل تومور هیپوفیز. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS): این اختلال هورمونی شایع در زنان به دلیل عدم تعادل هورمون‌های جنسی (اندروژن و استروژن) رخ می‌دهد و با قاعدگی نامنظم، کیست‌های تخمدان، افزایش وزن و رشد موهای زائد (هیرسوتیسم) همراه است. PCOS می‌تواند بر باروری تأثیر منفی بگذارد و خطر دیابت نوع ۲ را افزایش دهد. اختلالات هیپوفیز: غده هیپوفیز به‌عنوان "رهبر غدد"، هورمون‌هایی را ترشح می‌کند که سایر غدد را کنترل می‌کنند. تومورها یا آسیب به این غده می‌تواند تولید ناکافی یا بیش از حد هورمون‌ها را به دنبال داشته باشد و بر رشد، متابولیسم و تولیدمثل اثر بگذارد. علائم خاص عدم تعادل هورمونی عدم تعادل هورمونی می‌تواند به روش‌های مختلفی بروز کند: افزایش یا کاهش وزن: هورمون‌ها متابولیسم را تنظیم می‌کنند و اختلال در آن‌ها می‌تواند به نوسانات وزنی غیرقابل‌توضیح منجر شود. تغییرات خلقی: هورمون‌هایی مانند کورتیزول، تیروکسین و استروژن بر خلق‌وخو اثر دارند و عدم تعادل آن‌ها می‌تواند به افسردگی، اضطراب یا تحریک‌پذیری منجر شود. خستگی: علامت شایعی در اختلالات تیروئید، آدرنال و دیابت است. بی‌نظمی‌های قاعدگی: در زنان، عدم تعادل استروژن و پروژسترون می‌تواند قاعدگی نامنظم، آمنوره (قطع قاعدگی) یا خونریزی‌های غیرطبیعی ایجاد کند. ناباروری: مشکلات هورمونی می‌توانند بر تولید اسپرم در مردان یا تخمک‌گذاری در زنان اثر بگذارند. تغییرات پوست و مو: ریزش مو، رشد موهای زائد، یا تغییر بافت پوست (خشکی یا چربی بیش از حد) از علائم احتمالی است. سایر علائم: تغییرات بینایی، گرسنگی یا تشنگی بیش از حد، ضعف عضلانی، و تکرر ادرار بسته به نوع اختلال ممکن است دیده شود. علل اختلالات هورمونی اختلالات هورمونی می‌توانند از عوامل مختلفی ناشی شوند: ژنتیک: برخی اختلالات مانند کم‌کاری تیروئید مادرزادی یا سندرم کوشینگ ارثی هستند. بیماری‌های خودایمنی: سیستم ایمنی ممکن است به غدد مانند تیروئید (بیماری هاشیموتو) یا پانکراس حمله کند. تومورها: تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم در غدد می‌توانند تولید هورمون را مختل کنند. داروها: مصرف طولانی‌مدت کورتیکواستروئیدها یا برخی داروهای دیگر می‌تواند تعادل هورمونی را تغییر دهد. آسیب یا جراحت: ضربه یا جراحی به غدد می‌تواند عملکرد آن‌ها را مختل کند. عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض سموم، مواد شیمیایی صنعتی، یا پلاستیک‌هایی با BPA می‌تواند به اختلال هورمونی منجر شود. سبک زندگی: رژیم غذایی نامناسب، کمبود خواب، و استرس مزمن نیز می‌توانند نقش داشته باشند. تشخیص و درمان تشخیص اختلالات هورمونی معمولاً با آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح هورمون‌ها (مانند TSH برای تیروئید، گلوکز برای دیابت، یا کورتیزول برای آدرنال) آغاز می‌شود. آزمایش‌های تکمیلی مانند سونوگرافی، MRI، یا تست تحمل گلوکز ممکن است برای شناسایی علل زمینه‌ای مانند تومورها یا آسیب‌های ساختاری انجام شود. درمان بسته به نوع اختلال متفاوت است: داروها: مانند انسولین برای دیابت، لووتیروکسین برای کم‌کاری تیروئید، یا داروهای ضداندروژن برای PCOS. تغییر سبک زندگی: رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم، کاهش استرس، و حفظ وزن سالم می‌توانند به تعادل هورمون‌ها کمک کنند. جراحی: در مواردی مانند تومورهای هیپوفیز یا آدرنال ممکن است جراحی لازم باشد. درمان هورمونی: جایگزینی هورمون‌ها در شرایطی مانند نارسایی آدرنال یا هیپوتیروئیدیسم. نظارت و پیگیری: برخی اختلالات، مانند تغییرات هورمونی در دوران بارداری یا یائسگی، ممکن است با مدیریت علامتی کنترل شوند. پیشگیری و نکات اضافی پیشگیری از اختلالات هورمونی شامل سبک زندگی سالم است: مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی (مانند ید برای تیروئید)، اجتناب از استرس مزمن، و کاهش تماس با مواد شیمیایی مضر. همچنین، معاینات دوره‌ای و توجه به علائم اولیه می‌تواند به تشخیص زودهنگام کمک کند. در زنان، تنظیم قاعدگی و در مردان، بررسی سطح تستوسترون، می‌تواند از پیشرفت مشکلات جلوگیری کند. نتیجه‌گیری اختلالات هورمونی با علائم متنوع و تأثیرات گسترده، یکی از چالش‌های مهم سلامت عمومی هستند. شناخت بیماری‌هایی مانند دیابت، اختلالات تیروئید، PCOS، و سندرم کوشینگ، همراه با آگاهی از علل و روش‌های درمان، می‌تواند به مدیریت بهتر این شرایط کمک کند. با تشخیص به‌موقع و رویکردی جامع شامل دارو، تغییر سبک زندگی و حمایت پزشکی، افراد می‌توانند کیفیت زندگی خود را بهبود بخشیده و از عوارض طولانی‌مدت این اختلالات جلوگیری کنند. نویسنده: داکتر معصومه پارسا

ادامه مطلب