اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه ملل متحد اعلام کرده است که ۴۸ درصد مردم افغانستان زیر خط فقر زندگی می‌کنند و بیش از ۲۲ میلیون نفر به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که سیاست‌های محدودکننده حکومت سرپرست مانع دسترسی زنان و دختران افغانستان به کمک‌ها شده است. در گزارش آمده است که در سال ۲۰۲۵ میلادی، حدود ۵.۷ میلیون زن، ۱۲ میلیون کودک، پنج میلیون سالمند و سه میلیون معلول در افغانستان به کمک‌های بشردوستانه نیاز خواهند داشت. بر اساس گزارش دفتر هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه ملل متحد، درگیری‌های چندین ساله و فقر گسترده در کشور، با سطح بالای ناامنی غذایی، سوءتغذیه، آوارگی طولانی‌مدت، آلودگی گسترده به مهمات انفجاری و شیوع بیماری‌های واگیر، به همراه بوده است. طبق این گزارش، ۱۴.۸ میلیون نفر با عدم مصونیت غذایی مواجه‌اند و بیش از سه میلیون نفر در نزدیکی مناطق آلوده به مهمات منفجر نشده زندگی می‌کنند. همچنین یوناما پس از انتشار این گزارش در یادداشتی در حساب کاربری فیس‌بوک خود نوشته است: «این ارقام تنها عدد نیستند. ناتوانی ما در بسیج بودجه کافی و به موقع، پیامدهای ویرانگری خواهد داشت.» بر اساس گزارش، سازمان ملل برای کمک‌رسانی در سال ۲۰۲۵ میلادی درخواست بیش از ۲.۴ میلیارد دالر کرده است، اما تا اکنون تنها ۱۲ درصد از این بودجه تأمین شده است. اوچا تاکید کرده است که پس از تسلط حکومت فعلی بر افغانستان، سیاست‌های محدودکننده گسترده‌ای علیه حقوق و آزادی‌های اساسی زنان و دختران اعمال شده است که دسترسی آن‌ها به کمک‌ها و خدمات را محدود کرده و مشارکتشان در زندگی عمومی را کاهش داده است.

منابع محلی از ولایت تخار می‌گویند که یک دختر جوان توسط افراد مسلح ناشناس در ولسوالی ورسج این ولایت به قتل رسیده و سپس جسد او به آتش کشیده شده است. دست‌کم دو منبع تایید کردند که این جسد روز (سه‌شنبه، ۶ جوزا) در منطقه ترشت از مربوطات ولسوالی ورسج پیدا شده است و هنوز هویت قربانی مشخص نشده است. منبع تاکید کرده است که جسد سوخته این دختر جوان به این مرکز درمانی منتقل شده، اما تا اکنون موفق به شناسایی هویت او نشده است. مسوولان حکومت محلی در ولایت تخار تا اکنون در این مورد چیزی به رسانه‌ها نگفته‌اند. قابل ذکر است که پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، قتل‌های مرموز زنان، کودکان و جوان در در سراسر کشور افزایش کم‌پیشینه یافته است. بیماری‌های روانی، خصومت شخصی، ازدواج‌های اجباری، خشونت خانوادگی و فشار‎های روحی ناشی از فقر و بیکاری عوامل اصلی این قتل‌ها بیان شده است. همچنین با تسلط حکومت سرپرست بر افغانستان اکثریت نهادهای حامی حقوق زنان متوقف شده است. زنان در افغانستان چون گذشته با مراجعه به نهادهای عدلی و قضایی، دیگر نمی‌توانند برای خشونت‌های وارده‌ی شان شکایت کنند و این‌گونه خشونت‌‌ها پایدار باقی مانده و افزایش پیدا می‌کند. براساس گزارش‌ها، عاملان قتل‌های مرموز غالبا «افراد مسلح ناشناس» دانسته می‌شود و حکومت فعلی کم‌تر از شناسایی و مجازات آنان خبر می‌دهند.

مسوولان در فرماندهی پولیس ولایت کاپیسا می‌گویند که در پی درگیری بین دو خانواده در ولسوالی کوه‌بند این ولایت، یک تن کشته شده و هشت تن دیگر به‌شمول چهار زن زخمی شدند. عبدالفتاح فایز، سخنگوی فرماندهی پولیس کاپیسا گفته است که این رویداد در روستای منگل خیل از مربوطات ولسوالی کوه‌بند زمانی رخ داده که دو خانواده به‌خاطر «تقسیم راه» باهم درگیر شده بودند. وی تاکید کرد که این درگیری حوالی ساعت ۷:۰۰ دوشنبه‌شب (۵ جوزا) رخ داد و در نتیجه یک تن کشته شده و هشت تن دیگر به‌شمول‌ چهار زن زخمی شده‌اند. سخنگوی فرماندهی پولیس ولایت کاپیسا افزوده است که زخمی‌های این رویداد برای تداوی به شفاخانه منتقل شده‌اند. او در مورد سن و وضعیت صحی زخمی‌های این رویداد چیزی نگفته است. عبدالفتاح فایز می‌گوید که چهار تن را در پیوند به این رویداد بازداشت کرده است. قابل ذکر است که پیش از این نیز در رویدادهای مشابه، چندین تن به‌شمول زنان و کودکان در شماری از ولایت‌ها قربانی مشکلات خانوادگی شده‌اند.

رویا محبوب، بنیان‌گذار و رهبر تیم رباتیک دختران افغا‌نستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که برنده‌‌ی جایزه‌ی «شجاعت در علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات» یا (Courage in STEM) مرکز علمی «لیبرتی» در نیوجرسی آمریکا شده است. خانم محبوب شام امروز (سه‌شنبه، ۶ جوزا) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که از دریافت این جایزه بسیار مفتخر است. وی در ادامه تاکید کرده است: «مفتخرم که جایزه شجاعت در علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (Courage in STEM) یک موزه علمی فوق‌العاده در نیوجرسی که کنجکاوی را برمی‌انگیزد و نوآوران آینده را توانمند می‌سازد، دریافت می‌کنم.» او از مرکز علمی «لیبرتی» در نیوجرسی آمریکا ابراز قدردانی کرده و نوشته است: «از شما به خاطر باورتان به آن‌ها و به من متشکرم.» بنیان‌گذار تیم رباتیک دختران افغا‌نستان در ادامه نوشته که این جایزه فقط برای او نیست، بلکه برای هر دختری است که جرات کرده فراتر از محدودیت‌هایی که بر او تحمیل شده، یاد بگیرد. او در ادامه افزوده است: «این جایزه برای دختران و هر تیمی است که رباتی ساخت و با وجود منابع محدود و چالش‌های عظیم، رویای نوآوری را در سر می‌پروراند، و هر زن جوانی که خود را نه قربانی شرایط‌ش، بلکه یک دانشمند، مهندس یا نوآور آینده می‌داند.» قابل ذکر است که تیم رباتیک دختران افغانستان در خزان سال ۱۴۰۲ هجری خورشیدی با حضور در مسابقات جهانی «فرست گلوبال» (First Global) در کشور سنگاپور، مدال نقره‌ی شجاعت این مسابقه را از آن خود کرد. رویا محبوب، رهبر این تیم در سال ۱۴۰۱ هجری خورشیدی برنده جایزه‌ی سالانه انجمن دوحه (دوحه فرم) شده بود. همچنین اعضای این تیم در سال ۲۰۲۱ میلادی در فهرست ۳۰ دانشمند، مخترع و سرمایه‌گذار در سطح آسیا نیز قرار گرفته بودند.

ندا محمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی حکومت سرپرست گفته است که هدف از تحصیل، مجاهد یا طالب شدن نیست، بلکه دانشجویان باید به‌عنوان انجنیر و داکتر به مردم خدمت کنند. آقای ندیم این اظهارات را در جریان سفرش به ولایت هرات و در دیدار با دانشجویان دانشگاه هرات مطرح کرده و گفته است که از ادامه تحصیل حمایت می‌کند، اما دانشجویان باید در برابر «ایجاد نفاق» ایستادگی کنند. تلویزیون ملی افغانستان که تحت کنترول حکومت سرپرست قرار دارد امروز (سه‌شنبه، ۶جوزا) از حضور و سخنرانی وزیر تحصیلات عالی در مراسمی با استادان و دانشجویان دانشگاه هرات خبر داده است. ندا محمد ندیم در این مراسم تاکید کرده است: «ما نمی‌خواهیم شما مجاهد شوید و در وزارت‌های دفاع یا داخله کار کنید. ما نمی‌خواهیم دانشجویان ما طالب شوند. آن‌ها باید انجنیر و داکتر شوند و مشکلات مردم را حل کنند.» وی افزوده است که هر دانشجو و استاد، در کنار فراگیری تحصیلات، باید «باایمان و بااخلاق» باشد. وزیر تحصیلات عالی حکومت فعلی مدعی شد که جهان در تلاش برای ایجاد «بی‌اتفاقی در نظام» افغانستان است. این مقام دولتی می‌گوید: «در افغانستان قتل و کشتار وجود ندارد، فضا امن است و هیچ نفاقی میان مردم نیست. همه در فضای برادری زندگی می‌کنند.» در حالی وزیر تحصیلات عالی بر آموزش تاکید می‌کند که طی بیش از سه سال گذشته زنان و دختران افغانستان از ابتدایی‌ترین حقوق خود، از جمله آموزش و کار، محروم شده‌اند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند. در این میان، فعالیت‌هایی چون صنایع‌دستی، خیاطی و کارهای محدود خانگی، از معدود گزینه‌های باقی‌مانده برای آنان به شمار می‌رود. یونیسف و شماری از نهادهای بین‌المللی تلاش دارند از طریق همین فرصت‌های محدود، راهی برای توان‌مندسازی زنان و دختران در افغانستان باز کنند.

برنامه‌ی اسکان بشر سازمان ملل متحد (UN-Habitat) برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که کودکان آسیب‌پذیرترین قشر در کابل هستند. این نهاد امروز (سه‌شنبه، ۶ جوزا) با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که کودکان در کابل به آب آشامیدنی، مراقبت‌های صحی، آموزش و فضاهای سبز و امن دسترسی ندارند. برنامه‌ی اسکان بشر سازمان ملل متحد در ادامه تاکید کرده است: «کودکان افغانستان سزاوار زندگی بهتر هستند.» این سازمان بین‌المللی افزوده است که از هر ۵ نفر در کابل، ۴ نفر آن‌ها در سکونت‌گاه‌‌های غیررسمی زندگی می‌کنند. در اعلامیه‌ی برنامه‌ی اسکان بشر سازمان ملل متحد آمده است که وقت آن رسیده که برای تضمین آینده‌ی روشن‌تر جامعه اقدام و سرمایه‌گذاری شود. قابل ذکر است که در این اواخر کشورهای ایران، پاکستان و تاجیکستان اخراج پناه‌جویان اهل افغانستان را شدت بخشیده است. در پی اخراج مهاجران افغانستان از این کشورها، یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد در گزارشی نوشته بود که ۲۰ درصد بازگشت‌کنندگان از پاکستان کودکان هستند. همچنین این سازمان گزارش داده بود که یک سوم کودکان افغانستان از آموزش بازمانده‌اند و ۶۰ درصد آن‌ها دختران هستند. صندوق حمایت از کودکان سازمان آموزش را حق هر کودکی دانسته و تاکید کرده است که آنان، کودکان را به مهارت‌های ضروری برای رشد، شکوفایی و تصمیم‌گیری‌های آگاهانه در زندگی مجهز می‌کند.

شورای علمای ولایت غزنی با نشر یک فیصله‌نامه‌ی تازه دستور داده است که از طلاق زنان بدون «ضرورت مبرم و عاجل» در این ولایت جلوگیری شود. این شورا به‌تازگی یک فیصله‌نامه‌ی ۱۵ ماده‌ای را درباره‌ی ازدواج، طویانه و مهر زنان منتشر کرده و این در فیصله‌نامه آمده است: «از تمام حلال‌ها، حلال بد در اسلام طلاق است. مگر تنها به‌خاطر ضرورت جواز دارد. به همین خاطر، باید بدون ضرورت مبرم و عاجل، از طلاق‌دادن پرهیز شود.» در ماده پنجم این فیصله‌نامه آمده است که اخیراً برخی افراد به‌دلیل نافرمانی و مخالفت زن، شوهر را وادار به «طلاق خلع» می‌کند، اما پول خلع برای مرد ناجایز است و باید از این کار غیرمشروع جلوگیری شود. شورای علمای غزنی گفته است که هم‌زمان با وضعیت بد اقتصادی، طویانه‌ی دختران افزایش یافته و مردم با مشکلات مواجه شده‌اند. در ادامه آمده است که برای رفع مشکلات جوانان و حفظ عزت زنان این فیصله‌نامه را ابلاغ کرده‌ است. در ماده اول این فیصله‌نامه آمده است که مهر حق شرعی زن است و به او باید داده شود. در ماده دوم آمده است که مهر زیاد سبب اعمال ناجایز می‌شود و شورای علما و متنفذان هر ولسوالی باید با توجه به مصلحت مردم میزان مهر را تعیین کنند. همچنین در ماده سوم شورای علمای غزنی آمده است که در نکاح باید با زن مشوره شود و او راضی باشد. در ماده‌های هفتم و هشتم این فیصله‌نامه آمده است که عروسی باید مطابق شریعت باشد و چیزی که بیرون از مهر باشد ممنوع است، مانند خریدن و پرداخت پول. در ماده نهم آمده است که زن بیوه حق تعیین مهر دارد و با هرکسی که بخواهد می‌تواند نکاح کند. در فیصله‌نامه آمده است که نکاح بدل نشود، اگر می‌شود برای هر یکی مهر تعیین شود. همین‌طور در ماده یازدهم آمده است که شلیک‌کردن و کشیدن چادر زن برای وادارکردن او به ازدواج غیرشرعی است و مترتکبان این اعمال مجازات می‌شود. شورای علمای غزنی همچنان بددادن زن را ممنوع کرده است. در ماده چهاردهم فیصله‌نامه‌ی این شورا آمده است اگر زنی بدون رضایت بر انباق داده شود، نکاح‌اش منعقد نیست. همچنین در ماده پانزدهم شلیک کردن، عکس گرفتن و فیلم‌برداری در عروسی ممنوع شده و اگر کسی در این کارها گرفتار شود، مجازات می‌شود. قابل ذکر است که حکومت فعلی پس از سلطه‌ی خود بر افغانستان محدودیت‌ بر حقوق زنان وضع کرده است.

مسوولان ریاست صحت عامه ولایت خوست می‌گویند که در سه ماه گذشته، نزدیک به ۱۰ هزار مادر و کودک در این ولایت به سوءتغذیه مبتلا شده‌اند. احمد مجاهد، رییس صحت عامه خوست گفته است که اخیراً نزدیک به ۳۰ مرکز صحی در برخی مناطق دوردست این ولایت که در زمینه سلامت مادر و کودک خدمات ارائه می‌کردند، مسدود شده‌اند. وی ضمن اشاره به موجودیت امکانات در این بخش، نسبت به توقف کمک‌های نهادهای بین‌المللی ابراز نگرانی کرده و گفته است که این امر ممکن است آن‌ها را با مشکلات جدی رو‌برو کند. آقای مجاهد تاکید کرده است: «تلاش ما این است که با همکاری وزارت مربوطه، این مراکز صحی بسته‌شده را دوباره فعال کنیم.» او افزوده است که بر بنیاد ارقام ثبت‌شده، طی سه ماه گذشته نزدیک به ده هزار نفر که بیش از نصف آنان کودکان هستند، دچار سوءتغذیه شده‌اند. همچنین رییس صحت عامه ولایت خوست در بخشی از صحبت‌هایش تاکید کرد: «کلینیک‌هایی که مسدود شده است باعث شده گزارش‌هایی از مرگ‌ومیر مادران و کودکان برای ما برسد.» قابل ذکر است که بیماری سوءتغذیه در افغانستان به‌ویژه در میان کودکان یک بحران جدی است و مشکلاتی چون فقر، عدم دسترسی به خدمات بهداشتی و تغذیه‌ای مناسب مانع ارائه درمان‌های ضروری و پیشگیری از این بیماری می‌شود. اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشری سازمان ملل متحد پیش‌بینی کرده است که آمار کودکان مبتلا به سوءتغذیه در افغانستان در سال ۲۰۲۵ به ۳.۵ میلیون نفر برسد. طبق گزارش‌های ملل متحد این رقم در پنج سال گذشته حدود ۳ میلیون کودک زیر پنج سال بوده است.