ریاست معارف ولایت هرات درتازه‌ترین مورد با صدور مکتوبی، به تمام کارمندان معارف و آموزگاران این ولایت دستور داده است که پس از این «با عمامه» به وظایف و درس‌های‌شان حاضر شوند. این مکتوب امروز (یک‌شنبه، ۶ میزان) با امضای رحمت‌الله جابر، رییس معارف حکومت سرپرست در هرات صادر شده و رییس معارف گفته است که این مکتوب براساس فیصله نشست کمیته‌ی تطبیق قانون امر به معروف و نهی از منکر ولایت هرات، صادر شده است. در بخشی از این مکتوب آمده است که تمام کارمندان ریاست معارف، آمران معارف ولسوالی‌ها و معارف شهر همراه با پرسنل خویش، تمام آمران و مدیران مکاتب، مأموران، آموزگاران و دانش‌آموزان مکاتب دولتی و خصوصی باید پس از تاریخ صدور این مکتوب لنگی بپوشند. ریاست معارف هرات در این مکتوب تاکید کرده است که استفاده از تلفن همراه توسط دانش‌آموزان در مکاتب و مدارس این ولایت را ممنوع کرده است. باید گفت که پیش از این نیز ریاست معارف هرات داشتن «ریش‌ بلند» را برای کارمندان خود اجباری اعلام کرده بود. حکومت فعلی مطابق قانون امر به معروف و نهی از منکر خود، به کارمندان ادارات دولتی دستور داده‌اند که ریش بگذارند و کلاه یا لنگی بپوشند.

یوناما یا دفتر نمایندگی سیاسی سازمان ملل متحد در افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که بدون کارمندان زن نمی‌تواند به نیازمندان خدمات ارائه کند. یوناما امروز (پنج‌شنبه، ۲ میزان) با نشر پیامی در حساب کاربری فیس‌بوک خود نوشته است که این نهاد ناچار شده مراکز کمک‌ها و پرداخت پول نقد را به صورت موقت ببندد. دفتر نمایندگی سیاسی سازمان ملل متحد به نقل از کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان (UNHCR) نوشته است که به صدها هزار تن که از کشورهای همسایه بازگشته‌اند، کمک کرده است. یوناما در ادامه افزوده است که ۵۱ درصد بازگشت‌کنندگان از کشورهای همسایه، زنان هستند و ۳۲ درصد خانواده‌ها توسط زنان سرپرستی می‌شوند. این در حالی است که حکومت فعلی چندی پیش به کارمندان زن سازمان ملل گفته بود که اجازه‌ی سفر به مناطق آسیب‌دیده از زمین‌لرزه برای کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان را ندارند. همچنین رزا اوتونبایوا، رییس یوناما در افغانستان، پس از وضع این محدودیت‌، اعلام کرده بود که محدودیت‌ بر کارمندان زن سازمان ملل، روند کمک‌رسانی را با چالش مواجه ساخته است. در کنار آن، نماینده‌ی ویژه دبیرکل سازمان ملل برای افغانستان تاکید کرده که حضور زنان در کمک‌رسانی به نیازمندان، به‌ویژه زنان و کودکانی که از زمین‌لرزه آسیب دیده‌اند، غیر قابل انکار است. این در حالی است که حکومت فعلی پس از تسلط بر افغانستان، زنان و دختران را از آموزش و ‏تحصیل محروم کرده است. حکومت فعلی در آخرین محدودیت خود، ‏دروازه‌های انستیتوت‌های طبی را به‌روی دختران بست، در حالی که ‏بخش صحت افغانستان با کمبود پرسنل مواجه است.‏ این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

ریچارد بنت، گزارشگر ویژه‌ی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که حکومت سرپرست باید محدودیت‌ها علیه کارکنان زن ملل متحد را لغو کنند. آقای بنت روز (جمعه، ۲۱ سنبله) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود، خواستار لغو محدودیت‌ها علیه کارمندان زن سازمان ملل در «سطح ملی» شده است. وی در ادامه تاکید کرده است: «جلوگیری از دسترسی زنان به محل کار یا حمایت از جوامع نیازمند، گواه دیگری است بر اینکه حکومت فعلی تا زمانی که مسیر خود را تغییر ندهند، نباید به وضعیت عادی بازگردند.» او افزوده است: «من قویاً با یوناما همصدا می‌شوم و از حکومت فعلی می‌خواهم که محدودیت‌های اعمال شده بر کارمندان زن در سطح ملی را لغو کنند.» سازمان ملل متحد در افغانستان نیز در اعلامیه‌‌ای خواستار لغو محدودیت‌های حکومت سرپرست علیه کارمندان زن شد. سازمان ملل نوشته است که به تاریخ ۷ سپتامبر سال جاری میلادی، نیروهای دولتی مانع ورود کارمندان و قراردادی‌های زن سازمان ملل به دفاتر این نهاد در کابل شدند. یوناما تصریح کرد که این محدودیت سپس به دفاتر ساحوی سازمان ملل در سراسر کشور گسترش یافت و با اطلاعیه‌های کتبی یا شفاهی از سوی حکومت فعلی اعمال گردید. سازمان ملل با نشر اعلامیه‌ای گفته است که نیروهای حکومتی در ورودی دفاتر سازمان ملل در ولایت‌های کابل، هرات و مزار شریف حضور دارند تا مانع ورود کارمندان زن به دفاتر نهادهای سازمان ملل شوند. سازمان ملل گفته: «این موضوع به‌ویژه با توجه به محدودیت‌های مداوم بر حقوق زنان و دختران در افغانستان، نگران‌کننده است.» سازمان ملل متحد در افغانستان گفته است که این محدودیت‌ها نقض قوانین بین‌المللی مربوط به مصونیت‌ها و امتیازات کارکنان سازمان ملل است و در تلاش است هرچه زودتر این محدودیت‌ها را لغو کند. همچنین حکومت فعلی پس از تسلط بر افغانستان، زنان و دختران را از آموزش و ‏تحصیل محروم کرده است. حکومت فعلی در آخرین محدودیت خود، ‏دروازه‌های انستیتوت‌های طبی را به‌روی دختران بست، در حالی که ‏بخش صحت افغانستان با کمبود پرسنل مواجه است.‏ این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان (AJSO) اخراج دسته‌جمعی بیش از ۳۰۰ کارمند «رادیو تلویزیون ملی» به‌شمول ۹۰ کارمند و خبرنگار زن را محکوم کرده است. این نهاد با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این اقدام حکومت سرپرست گامی دیگر در مسیر سرکوب آزادی رسانه‌ها و حذف نظام‌مند زنان از عرصه‌های عمومی به‌ویژه در رسانه‌ها به‌شمار می‌رود. در اعلامیه آمده است که این اقدام حکومت فعلی نه‌تنها بی‌احترامی آشکار به تجربه و تلاش کارمندان است، بلکه لطمه‌ای جبران‌ناپذیر به ساختار رسانه‌ای و آینده‌ی اطلاع‌رسانی مستقل در افغانستان وارد می‌کند. سازمان حمایت از خبرنگاران: «ما این اقدام را بخشی از سیاست سیستماتیک حذف زنان از حوزه‌ی کار و اجتماع می‌دانیم؛ سیاستی که پیش‌تر نیز در وزارت‌های معارف، تحصیلات عالی، زراعت و دیگر نهادهای دولتی پیاده شده است.» در اعلامیه آمده است: «تصمیم رهبری حکومت فعلی مبنی بر کاهش ۲۰ درصدی کارمندان ادارات دولتی، بدون در نظر گرفتن پیامدهای انسانی، اجتماعی و اقتصادی آن، بحران را در کشور عمیق‌تر خواهد ساخت.» قابل ذکر است که حکومت فعلی در روزهای اخیر حدود ۳۰۰ کارمند و خبرنگار به‌شمول خبرنگاران و کارمندان زن «رادیو و تلویزیون ملی» را از دفتر مرکزی و دفترهای ولایتی برکنار کرده‌اند. باید گفت که روند تنقیص بست‌های دولتی در تشکیلات اداری از یک ماه به این‌سو آغاز شده و تا اکنون صدها کارمند از نهادهای دولتی برکنار شده‌اند. براساس این تصمیم، تنها از وزارت معارف حدود ۹۰ هزار بست تنقیص شده است. سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان از جامعه‌‌ی جهانی، نهادهای حقوق بشری و مدافع آزادی رسانه‌ها خواسته با استفاده از ابزارهای فشار سیاسی و دیپلماتیک، حکومت فعلی را وادار به توقف اخراج‌های خودسرانه کارمندان رسانه‌ای، به‌ویژه زنان سازند.

یوناما یا دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد برای افغانستان به مناسبت روز جهانی مطبوعات اعلام کرده است که رسانه‌های آزاد و مستقل در کشور در حال فرسایش هستند. یوناما امروز (شنبه، ۱۳ ثور) با نشر اعلامیه‌ای گفته است: «چالش‌های فرا راه رسانه‌‌ها از اعمال محدودیت‌ها توسط مقامات حاکم گرفته تا معضلات اقتصادی و مالی، دسترسی شهروندان به اطلاعات حیاتی را به ‌طور جدی با خطر مواجه ساخته است.» رزا اوتونبایوا، رییس یوناما در این اعلامیه تاکید کرده است: «وجود یک بخش رسانه‌ای متنوع و سالم، برای شفافیت، اعتماد عمومی و حکومت‌داری خوب ضروری است. اما در افغانستان شاهد فرسایش تدریجی رسانه‌های آزاد و مستقل هستیم.» وی هشدار داده است که خبرنگاران در معرض خطر بازداشت، شکنجه و زندان قرار دارند. رییس یوناما برای افغانستان افزوده است که زنان خبرنگار به‌ویژه با خطرات و موانع نابرابر مواجه‌اند. وی تاکید کرده است: «روز جهانی آزادی مطبوعات یادآور نقش مهم خبرنگاران و رسانه‌ها در افغانستان می‌باشد. رسانه‌‌ها بنیاد یک جامعه آگاه و پویا را تشکیل می‌دهند و از نقش‌‌شان باید حفاظت صورت گیرد.» در اعلامیه یوناما آمده است: «به دلیل بحران اقتصادی در افغانستان، رسانه‌ها در کشور از بابت کاهش چشمگیر در میزان کسب درآمد متاثر گردیده‌اند که این امر منجر به ختم فعالیت رسانه‌های متعدد گردیده است. بر علاوه، انفاذ محدودیت‌‌های گسترده‌ از سوی مقامات حاکم باعث گردیده است تا دست اندرکاران حرفه‌ای در عرصه رسانه‌‌ها با تهدید، بازداشت، شکنجه و بدرفتاری مواجه گردند، در حالیکه خبرنگاران زن به گونه خاص از خطرات و موانع بیشتر متاثر گردیده‌اند.» در همین حال، سازمان گزارشگران بدون مرز روز گذشته با انتشار گزارشی درباره وضعیت آزادی مطبوعات در جهان اعلام کرده است که افغانستان از میان ۱۸۰ کشور، در جایگاه ۱۷۵ قرار دارد. همچنین در آستانه روز جهانی آزادی رسانه‌ها (سوم می)، مرکز خبرنگاران افغانستان از تشدید محدودیت‌ها بر آزادی رسانه‌ها و بازداشت خبرنگاران در کشور ابراز نگرانی کرده و می‌گوید که آزادی رسانه‌ها تحت حاکمیت حکومت سرپرست به طور جدی مختل شده است.

مرکز خبرنگاران‌ افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که دفتر تلویزیون خصوصی آرزو که ۸۶ روز پیش توسط نیروهای حکومت سرپرست مسدود شده بود، بازگشایی شده است. این مرکز به نقل از بصیر عابد، رییس تلویزیون آرزو گفته است که دفتر این تلویزیون حوالی ساعت ۱۱:۰۰ پیش‌ازچاشت امروز (شنبه، ۱۱ حوت) رسما بازگشایی شد و کارمندان آن فعالیت خود را از سرگرفته‌اند. رییس تلویزیون آرزو به مرکز خبرنگاران افغانستان تاکید کرده است که محکمه‌ی حکومت سرپرست حکم بی‌گناهی کارمندان این تلویزیون را صادر کرده است و مشکلی برای ادامه‌ی کار آنان در این رسانه وجود ندارد. قابل ذکر است که نیروهای استخبارات و امر به معروف حکومت فعلی در ۱۴ ماه قوس سال جاری خورشیدی به دفتر تلویزیون آرزو در کابل یورش بردند و ضمن مسدود کردن این دفتر، هفت نفر از کارمندان این رسانه را نیز بازداشت کردند. کارمندان این رسانه در ۳۰ قوس با سپردن ضمانت کتبی مبنی بر عدم خروج از کابل و حضور در جلسه‌ی محکمه‌ی حکومت فعلی، از زندان پلچرخی آزاد شدند و قرار بود محکمه در مورد آنان حکم دهد. همچنین مرکز خبرنگاران افغانستان در ادامه نوشته است که رییس تلویزیون آرزو گفته است که برای بازگشایی این تلویزیون شرایط خاصی مطرح نشده است. حکومت فعلی تلویزیون آرزو را متهم به نشر «سریال‌های غیراخلاقی و مبتذل» و «خلاف اصول و سنت‌های اسلامی و افغانی» کرده بود. مرکز خبرنگاران افغانستان از بازگشایی دفتر این رسانه استقبال کرده، اما مسدود کردن آن را برای ۸۶ روز نقض صریح حقوق بنیادی یک رسانه‌ی آزاد دانسته است. این در حالی است که حکومت فعلی از زمان تسلط دوباره بر افغانستان بارها به دفترهای رسانه‌ها هجوم برده و خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها را بازداشت و زندانی کرده است. حکومت فعلی همچنان محدودیت‌های گسترده‌ای بر فعالیت رسانه‌ها و خبرنگاران وضع کرده‌ است.

اوچا یا دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد اعلام کرده است که ۳۴ کارمند بشردوستانه از جمله ۹ زن، توسط نیروهای حکومت سرپرست در یک ماه گذشته بازداشت شدند. این نهاد روز (چهارشنبه، ۱ حوت) با نشر گزارش ماهانه‌ی خود گفته است که ۱۵ نفر از این افراد تا ماه فبروری در بازداشت مانده‌اند. در گزارش آمده است که بازداشت کارمندان بشردوستانه از سوی حکومت فعلی نسبت به ماه گذشته، حدود ۱۶۱ درصد افزایش یافته است. دفتر هماهنگ‌کننده‌ی کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد از تعلیق پروژه‌‌های بشردوستانه به دلیل دخالت‌های مختلف ابزار نگرانی کرده است. در ادامه آمده است که در ماه جنوری، ۵۶ پروژه‌ی بشردوستانه به دلیل دخالت‌های مختلف تعلیق شده‌اند و ۴۸ درصد آن‌ها هم‌چنان در حالت تعلیق باقی مانده‌اند. اوچا افزوده است که در همین مدت ۱۲۷ مورد مداخله یا محدودیت در دسترسی به کمک‌های بشردوستانه ثبت شده که ۸۳ درصد آن‌ها از سوی نیروهای حکومت فعلی اعمال شده است. دفتر هماهنگی کمک‌های بشردوستانه می‌گوید که این دخالت‌ها شامل درخواست فهرست کارمندان و داده‌ها، محدودیت در مشارکت زنان در اقدام‌های بشردوستانه، دخالت در روند استخدام، تاخیر در امضای اسناد و مداخله در امور تدارکاتی بوده است. همچنین گزارش پیشین اوچا نیز نشان داده بود که در ماه نوامبر سال گذشته میلادی، ۱۶۴ مورد اخلال در روند کمک‌رسانی در افغانستان ثبت شده که ۹۹ درصد این مداخلات از سوی مقام‌های فعلی صورت گرفته است. این در حالی است که سازمان‌های مختلف همواره از بحران بشری در افغانستان نگرانی کرده‌اند. براساس گزارش‌ها بیش‌ترین افراد نیازمند زنان و کودکان اند و ممنوعیت کار زنان در نهادهای بشردوستانه، روند امدادرسانی به آنان را دشوارتر کرده است.

شورای پناهندگان ناروی اعلام کرده است که فعالیت‌های بشردوستانه خود در افغانستان و ۱۹ کشور دیگر را به دلیل تعلیق کمک‌های خارجی آمریکا متوقف خواهد کرد. این سازمان با نشر اعلامیه‌ای در حساب کاربری ایکس گفته است که مجبور به اخراج کارمندان خود در افغانستان و دیگر کشورها شده است. شورای پناهندگان ناروی هشدار داده است که بدون راه‌حل فوری برای تامین نیازهای مالی این سازمان، ممکن است در پایان ماه جاری میلادی برنامه‌های بشردوستانه خود تحت تامین مالی آمریکا را متوقف کند. در اعلامیه آمده است: «برای اولین بار در تاریخ مجبور به تعلیق کارهای حیاتی و فوری امدادی برای صدها هزار نفر در نزدیک به ۲۰ کشور متاثر از جنگ، بلایای طبیعی و جابجایی‌ها شده‌ایم.» شورای پناهندگان ناروی تاکید کرده است که این اقدام عواقب جدی برای مردم تحت بحران در سراسر جهان خواهد داشت. این سازمان به تعلیق برخی کمک‌های خود در اوکراین و بحران‌ جاری در سودان نیز اشاره کرده است. در اعلامیه آمده است که این سازمان صدها کارمند خود در سراسر جهان از جمله کارمندان زن و مرد در افغانستان را از کار اخراج کرده است. شورای پناهندگان ناروی گفت: «ما درحال حاضر میلیون‌ها دالر درخواست پرداخت به تاخیر افتاده به دولت آمریکا داریم. بدون یک راه‌حل فوری، ممکن است در پایان فبروری مجبور به توقف برنامه‌های تحت تامین مالی ایالات متحده شویم.» شورای پناهندگان ناروی همچنین افزود که به صلاحیت حکومت ایالات متحده برای انجام بررسی از کمک‌های خارجی را به رسمیت می‌شناسد اما برای جلوگیری از اختلال در کمک‌های بشردوستانه خواستار اقدام فوری آمریکا است. اخیرا وزارت خارجه آمریکا با به تعلیق درآوردند کمک‌های خارجی خود، اعلام کرده است که حکومت ایالات متحده باید تمرکز بیشتری بر منافع ملی خود داشته باشد. شورای پناهندگان ناروی از معافیت کمک‌های تعلیق‌شده آمریکا برای کمک‌های نجات‌بخش استقبال کرده است، اما افزوده که این شورا شامل این معافیت نمی‌شود. این نهاد خواستار ادامه کمک‌های مالی آمریکا شده است. این در حالی است که یان اگلند، رییس شورای پناهندگان ناروی، پیش‌تر از این به افغانستان سفر کرده و از بحران بشری در این کشور هشدار داده بود.

«رادیو بیگم» درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که نیروهای استخبارات‌ و کارمندان وزارت اطلاعات و فرهنگ با یورش به دفتر این رادیو در کابل، دو کارمند مرد آن را که «هیچ‌گونه سمت مدیریتی ارشد ندارند» بازداشت کرده‌اند. این رادیو امروز (چهارشنبه، ۱۷ دلو) با نشر اعلامیه‌‌ای گفته است که نیروهای حکومت فعلی همچنان «کمپیوترها، هارددیسک‌ها، اسناد و تلفن‌های همراه خبرنگاران زن» را با خود برده‌اند. وزارت اطلاعات و فرهنگ دیروز اعلام کرده که نشرات رادیو بیگم به‌دلیل تخلفات متعدد از پالیسی نشراتی و استفاده‌ی نادرست از جواز متوقف شده است. همچنین این وزارت در بخشی از اعلامیه‌ی خود گفته بود که رادیو بیگم برای یک تلویزیونی که در خارج افغانستان قرار دارد، مواد و برنامه تهیه می‌کرد. با این وجود رادیو بیگم در اعلامیه‌اش گفته است، تا زمانی که همکارانش در بند حکومت فعلی است، به‌دلیل نگرانی در مورد امنیت آنان، در مورد یورش نیروهای حکومت سرپرست به دفترش و ادعاهای این گروه اظهارنظر نمی‌کند. این رادیو از حکومت سرپرست خواسته است که کارمندانش را هرچه زودتر آزاد کنند. در اعلامیه‌ی این رادیو تاکید شده است که هدف فراهم‌سازی زمینه‌ی آموزش برای دختران و حمایت از زنان افغانستان است و هرگز در فعالیت‌های سیاسی دخیل نبوده است. قابل ذکر است که رادیو بیگم در هشتم مارچ سال ۲۰۲۱ میلادی، هم‌زمان با روز جهانی همبستگی زنان ایجاد شده بود و اکثر کارکنانش زن بودند‌. براساس اطلاعات منتشرشده در صفحه‌‌ی فیس‌بوک این رادیو، نشرات آن در ۱۲ ولایت کشور، از جمله کابل، پروان، بامیان، بغلان، لوگر، میدان وردک و غزنی قابل دسترس بود. این رادیو را حمیده امان، کارآفرین اهل افغانستان مقیم فرانسه راه‌اندازی کرده است و از سوی «مؤسسه‌ی بیگم برای زنان» مدیریت می‌شد. این زن افغانستانی «اکادمی بیگم» را نیز تأسیس کرده است که به دختران بالاتر از صنف ششم و محروم از آموزش، به‌صورت آنلاین آموزش می‌دهد. ویدیوهای آموزشی این رادیو از طریق رادیو بیگم نیز منتشر می‌شد و از طریق تلویزیونی به همین نام نیز قابل دسترس است.