مرکز خبرنگاران‌ افغانستان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که با گذشت یک روز از اعلام وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت سرپرست،‌ دفتر رادیوهای «بیگم» و «جوانان» در کابل هنوز بازگشایی نشده است. این مرکز امروز (یک‌شنبه، ۵ حوت) به نقل از منابع آگاه نوشته است که دو کارمند بازداشت‌شده‌ی رادیو بیگم نیز هنوز از زندان آزاد نشده‌اند. وزارت اطلاعات و فرهنگ دیروز (شنبه، ۴ حوت) اعلام کرده بود که به این دو رادیو اجازه‌ی فعالیت دوباره داده است. این وزارت تاکید کرده بود که مسوولان این رادیوها تعهد کرده‌اند که مطابق پالیسی حکومت فعلی و اصول خبرنگاری فعالیت و از هرگونه تخلف خودداری کنند. مرکز خبرنگاران افغانستان در بخشی از اعلامیه‌اش از اجازه‌ی فعالیت دوباره به این دو رادیو استقبال کرده، اما مجبور کردن آن‌ها به «تعهدات فراتر از قانون رسانه‌ها» و تداوم بازداشت کارمندان‌شان را محکوم کرده است. همچنین این مرکز خواستار آزادی فوری دو کارمند بازداشت‌شده‌ی رادیو بیگم شده است. این در حالی است که وزارت اطلاعات و فرهنگ در ۱۶ ماه دلو اعلام کرد که نشرات رادیو بیگم را به‌دلیل سوءاستفاده از جواز و تهیه برنامه برای یک تلویزیون که در خارج از کشور قرار دارد، متوقف کرده است. یک روز پس آن این رادیو اعلام کرد که کارمندان وزارت اطلاعات و فرهنگ و نیروهای استخبارات با یورش به دفتر این رادیو در کابل، دو کارمند مرد را بازداشت و کمپیوتر‌ها، هارددیسک‌ها، اسناد و تلفن‌های همراه خبرنگاران زن را با خود برده‌اند. رادیو بیگم در هشتم مارچ سال ۲۰۲۱ میلادی، هم‌زمان با روز جهانی همبستگی زنان ایجاد شده بود و اکثر کارکنانش زن بودند‌.

وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت سرپرست درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که به رادیوهای «بیگم» و «جوانان» اجازه داده است که نشرات خود را از سرگیرند. این وزارت شام روز (شنبه، ۴ حوت) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که مسوولان این دو رادیو متعهد شدند که پس از این مطابق سیاست حکومت فعلی و «اصول خبرنگاری» فعالیت کرده و از هرگونه تخلف خودداری می‌کنند. مسوولان رادیوهای بیگم و جوانان تا اکنون در مورد از سرگیری فعالیت شان و شرایط آن، اظهارنظر نکرده‌اند. این در حالی است که وزارت اطلاعات و فرهنگ در ۱۶ ماه دلو اعلام کرده بود که نشرات رادیو بیگم را به‌دلیل سوءاستفاده از جواز و تهیه برنامه برای یک تلویزیون که در خارج از کشور قرار دارد، متوقف کرده است. یک روز پس از آن، این رادیو اعلام کرد که کارمندان وزارت اطلاعات و فرهنگ و نیروهای استخبارات با یورش به دفتر این رادیو در کابل، دو کارمند مرد را بازداشت و کمپیوتر‌ها، هارددیسک‌ها، اسناد و تلفن‌های همراه خبرنگاران زن را با خود برده‌اند. حکومت فعلی تا اکنون در مورد آزادی دو کارمند مرد این رادیو اظهارنظر نکرده‌اند و مشخص نیست که آنان آزاد شده‌اند و یا هنوز در بازداشت هستند. قابل ذکر است که رادیو بیگم در هشتم مارچ سال ۲۰۲۱ میلادی، هم‌زمان با روز جهانی همبستگی زنان ایجاد شده بود و اکثر کارکنانش زن بودند‌. نشرات آن در ۱۲ ولایت کشور، از جمله کابل، پروان، بامیان، بغلان، لوگر، میدان وردک و غزنی قابل دسترس بود. این رادیو را حمیده امان، کارآفرین اهل افغانستان مقیم فرانسه راه‌اندازی کرده است و از سوی «مؤسسه‌ی بیگم برای زنان» مدیریت می‌شد. خانم امان «اکادمی بیگم» را نیز تأسیس کرده است که به دختران بالاتر از صنف ششم و محروم از آموزش، به‌صورت آنلاین آموزش می‌دهد. ویدیوهای آموزشی این رادیو از طریق رادیو بیگم نیز منتشر می‌شد و از طریق تلویزیونی به همین نام نیز قابل دسترس است.

قصر سفید آمریکا با انتقاد از سیاست‌های حکومت فعلی در برابر زنان و دختران می‌گوید که «خروج فاجعه‌بار» نیروهای آمریکایی از افغانستان به دستور جوبایدن، رییس‌جمهور پیشین آمریکا، سبب شده است که زنان و دختران، با سیاست «سرکوب» روبرو بوده و از این وضعیت رنج می‌برند. آنا کلی، معاون سخنگوی کاخ سفید این موضوع را در پاسخ به پرسش واشنگتن پست درباره‌ی تاثیر تعلیق کمک‌های آمریکا بر برنامه‌های آموزشی زنان افغانستان بیان کرده و گفته است: «خروج فاجعه‌بار جو بایدن از افغانستان به حکومت فعلی اجازه داد تا این گروه حکومت این کشور را خصمانه تصرف کرده و سیاست‌های شرعی قرون وسطایی را بر مردم تحمیل کنند.» در گزارش آمده است که پس از آن که دونالد ترمپ، رییس‌جهمور آمریکا دستور تعلیق کمک‌های خارجی این کشور را صادر کرد، کمک‌های به بخش آموزشی در افغانستان صورت می‌گرفت نیز متاثر شده است. در بخشی از گزارش آمده است: «در حالی‌که حکومت فعلی آموزش‌های بالاتر از صنف ششم را برای دختران ممنوع کرده است، آموزش‌های آنلاین و بورسیه‌های آموزشی آخرین فرصت‌ها و امید برای هزاران دختر و زن بوده است؛ اما تعلیق کمک‌های آمریکا این روزنه‌ی امید را آنان گرفته است.» بربنیاد گزارش روزنامه‌ی واشنگتن پست، آمریکا بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۹ حدود ۱۶۷ میلیون دالر در دانشگاه آمریکایی افغانستان سرمایه‌گذاری کرده بود. این دانشگاه که اکنون به دوحه، قطر منتقل شده است، یکی از بزرگ‌ترین ارائه‌دهندگان آموزش آنلاین برای زنان افغانستانی محسوب می‌شود. دانشگاه آمریکایی افغانستان به دلیل تعلیق کمک‌های مالی، ترم بهار ۲۰۲۵ خود را به حالت تعلیق درآورده است. این اقدام حدود ۷۰۰ دانش‌جو را تحت تأثیر قرار داده است. افزون بر این، دانشگاه آسیایی برای زنان در بنگلادش که به پناهگاهی برای بسیاری از زنان افغانستان تبدیل شده بود، به دلیل تعلیق کمک‌های آمریکا، پذیرش ۳۳۰ دانش‌جوی جدید را به تعویق انداخته است. این تحولات نگرانی‌های گسترده‌ای را در مورد آینده‌ی آموزش زنان افغانستان برانگیخته است. سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری هشدار داده‌اند که تصمیم دولت ترمپ برای توقف کمک‌های خارجی می‌تواند وضعیت زنان و دختران در افغانستان را وخیم‌تر کرده و آنان را از هرگونه آموزش محروم سازد.

طارق علی بخیت، معاون سازمان همکاری اسلامی و نماینده‌ی ویژه‌ این سازمان برای افغانستان می‌گوید که آموزش زنان و دختران فقط یک موضوع عدالت نیست، بلکه رکن اساسی اسلام است. آقای بخیت این اظهارات را در ورکشاپ «توازن آموزشی» در جده مطرح کرده و گفته است که آموزش زنان و دختران فقط یک موضوع عدالت نیست؛ این یک رکن اساسی آموزه‌های مقدس اسلام و یک عامل کلیدی در دستیابی به توسعه‌ی پایدار و هماهنگی اجتماعی است. او تاکید کرد که سند جده یک تفسیر مستند رهنمود‌های اسلامی‌ است و به ویژه برای تامین حقوق، مساوات و عدالت زنان کار می کند. ورکشاپ دو روزه‌ی «توازن آموزشی» و نشر سند «جده» در مورد حقوق زنان در اسلام، با همکاری دفتر سازمان همکاری اسلامی در افغانستان(OIC) و یوناما یا هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (۱۷-۱۸ فبروری ۲۰۲۵) خاتمه یافت. هدف این ورکشاپ، مشارکت رهبران زن و مرد اهل افغانستان از حوزه‌های علمی، جامعه مدنی، نهادهای دینی، و خدمات عامه، برای بررسی راه های مناسب برای دفاع از حقوق زنان در چارچوب آموزه های اسلامی بود. همچنین این ورکشاپ به هدف تحریک گفتگو، آگاهی‌دهی، ایجاد شبکه‌ها برای اقدامات مثبت در مورد حقوق زنان در افغانستان و تدوین ستراتیژی‌ها برای اجرای مؤثر اصول اعلامیه‌ی جده برگزار شد. روزا اوتونبایوا، نماینده‌ی ویژه‌ی سرمنشی سازمان ملل متحد برای افغانستان همچنان در این نشست، بر اهمیت تطبیق اعلامیه‌ی جده به عنوان ابزار عملی برای دادخواهی، اصلاحات سیاسی و اجتماعی در افغانستان تأکید کرد. در حالی طارق علی بخیت بر آموزش دختران و زنان تاکید می‌کند که حکومت سرپرست پس از تسلط دوباره بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم را از رفتن به مکتب منع کردند و سپس درهای دانشگاه‌ها را نیز به‌روی دختران بستند. همچنان در تازه‌ترین اقدام، تحصیل دختران در انستیتوت‌های طبی را نیز منع کرده‌ است و به این ترتیب دختران را به‌صورت کامل از دسترسی به آموزش رسمی محروم کرده است. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.

منابع در پاکستان می‌گویند که پولیس پاکستان ذکیه کاویان، خبرنگار و عضو جنبش اعتراضی زنان را به همراه چهار فرزندش بازداشت کرده است. دست‌کم دو منبع از میان خبرنگاران و فعالان حقوق زن امروز (چهارشنبه، ۲ حوت) تایید کردند که این خبرنگار زن در حال حاضر در بازداشت‌گاه نیروهای امنیتی پاکستان به سر می‌برد. منبع از بازگشت اجباری خانم کاویان به افغانستان، ابراز نگرانی کرده و گفته است که او تنها سرپرست خانواده‌اش است و همسرش قبلاً به قتل رسیده است. همچنین یک نوار صوتی که در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود که منسوب به ذکیه کاویانی است. او در این نوار صوتی خطاب به زنان معترض می‌گوید که‌ به شمول چهار فرزندش توسط پولیس پاکستان بازداشت شده است. وی در این نوار صوتی از زنان معترض و مهاجران افغانستان ساکن پاکستان می‌خواهد برای آزادی آنان دادخواهی کنند. معلوم نیست که این زن معترض و چهار فرزندش کدام روز و از کدام شهر توسط پولیس پاکستان بازداشت شده است. قابل ذکر است که پاکستان از حدود یک‌ونیم سال پیش روند اخراج مهاجران افغانستانیِ فاقد مدارک اقامتی را آغاز کرده است. بر اساس آمار سازمان ملل، تا اکنون بیش از ۸۰۰ هزار نفر از پاکستان به افغانستان بازگردانده شده‌اند که اکثریت آنان را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند. افغانستان در چند دهه‌ی اخیر یکی از بالاترین آمارهای مهاجرت غیرقانونی را داشته است و کشورهای همسایه، از جمله ایران و پاکستان، میزبان شمار زیادی از این مهاجران هستند. پس از به قدرت رسیدن حکومت سرپرست، شماری از روزنامه‌نگاران، فعالان حقوق زن، نیروهای نظامی پیشین، وکیلان، قاضی‌ها و زنان معترض، از ترس انتقام‌گیری، مجبور به فرار به پاکستان شدند. همچنین دو روز پیش وزارت مهاجران و بازگشت‌کنندگان اعلام کرده بود که پولیس پاکستان طی یک هفته اخیر، ۶۵ کودک و ۳۰ زن را از این کشور اخراج کرده‌اند. این وزارت با انتشار بیانیه‌ای از دولت پاکستان خواسته بود که روند اخراج مهاجران افغانستان به‌ویژه زنان و کودکان را از این کشور متوقف کند.

یوناما یا دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان اعلام کرده است که محدودیت‌های حکومت سرپرست بر آموزش، کار و دسترسی به خدمات صحی، باعث آسیب‌ طولانی‌مدت زنان و دختران می‌شود. یوناما امروز (سه‌شنبه، ۳۰ دلو) از گفتگوهای مهم و سازنده با سازمان همکاری اسلامی در مورد وضعیت زنان و دختران در افغانستان خبر داده و گفته است که مشارکت بیشتر زنان و اقدام عملی در این زمینه به‌گونه‌ی فوری نیاز است. این در حالی است که حکومت سرپرست از زمان تسلط دوباره بر افغانستان محدودیت‌های گسترده‌ای بر حقوق و آزادی‌های اساسی زنان وضع و آنان را از حق کار و آموزش محروم کرده است. به‌تازگی وزیران خارجه‌ی زن ۱۷ کشور در یک بیانیه‌‌ی مشترک، افغانستان زیر حاکمیت حکومت فعلی را ظالم‌ترین کشور جهان برای زنان خوانده و گفته‌اند: «این واقعیت تاریک را نمی‌توان نادیده گرفت.» آنان خواستار لغو محدودیت‌ها علیه زنان و دختران، از جمله قانون امر به معروف و نهی از منکر حکومت فعلی شده‌‌اند. این محدودیت‌های حکومت فعلی افغانستان باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بمانند. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.

سومین نمایندگی «رستورانت بانوان افغان» با سرمایه‌گذاری و مدیریت یک زن کارآفرین در شهر کابل افتتاح شد. سمیرا محمدی، بنیان‌گذار «رستورانت بانوان افغان» در صحبت با رسانه گوهرشاد گفته است که این نمایندگی را روز گذشته (دوشنبه، ۲۹ دلو) با حضور شماری از زنان تجارت‌پیشه در ناحیه چهارم شهر کابل راه‌اندازی کرده است. خانم محمدی هدف از راه‌اندازی این رستورانت را فراهم کردن زمینه‌ی کار برای زنان و دختران عنوان کرده و بر ادامه‌ی گسترش رستورانت‌ «بانوان افغان» در سراسر کابل و دیگر ولایات کشور خبر داده است. او تاکید کرد: «در سه نمایندگی «رستورانت بانوان افغان» در شهر کابل، حدود ۵۰ زن و ۳۰ مرد مشغول به کار هستند و همچنان می‌خواهیم، کارمندان این سه شعبه را افزایش دهیم.» این بانوی کارآفرین که پیش از این، رستورانت‌هایش ویژه زنان بود، اما نمایندگی سوم با دو سالن جداگانه برای زنان و مردان به منظور ایجاد فضایی امن و راحت برای مشتریان و به ویژه برای خانواده‌ها طراحی شده است. بنیان‌گذار «رستورانت بانوان افغان» بخشی از صحبت‌هایش گفته است که در این رستورانت، علاوه بر پختن ۲۲ نوع غذای داخلی و خارجی، در نمایندگی سوم رستورانت «بانوان افغان»، آشپزخانه سیار برای زنان نیز راه‌اندازی شده است. همچنین سمیرا محمدی در ادامه تاکید کرد که حدود چهار سال پیش با سرمایه‌ی شش الی هفت هزار افغانی و با استفاده از «وسایل آشپزی خانه‌ی خود» کار خود را آغاز کرده است. خانم محمدی گفت که با فروش طلا و جواهرات خود، حدود ۲ میلیون افغانی برای راه‌اندازی نمایندگی‌های رستورانت خود در سطح شهر کابل سرمایه‌گذاری کرده است. اما سمیرا محمدی آرزو دارد که نمایندگی‌های این رستورانت را در سراسر افغانستان با همکاری بانوان سرمایه‌گذار افتتاح کند تا بتواند به تعداد بیشتری از زنان و دختران زمینه‌ی کار را فراهم کند. این بانوی کارآفرین از زنان و دختران خواست که متوقف نشوند و جهت رسیدن به اهداف‌شان همواره تلاش کنند. همچنان او از حمایت‌های مردم و حکومت فعلی قدردانی کرد. همچنین مدینه سادات، یکی از شرکت‌کنندگان افتتاح نمایندگی سوم این رستورانت می‌گوید که ایجاد فضاها و مراکزی که توسط بانوان مدیریت می‌شود، می‌تواند به روحیه‌دهی به دیگران کمک کند. خانم سادات تاکید کرد: «باید مانند سمیرا محمدی تلاش کنیم تا مشکلات خانواده، خود و جامعه‌ی خود را حل کنیم.» او از زنان و دخترانی که به دلیل محدودیت‌های خانه‌نشین شده‌اند، می‌خواهد که دست روی دست نگذارند و با تلاش و اراده خود به دنبال فرصت‌های جدید باشند. قابل ذکر است که حکومت فعلی طی سه‌ونیم سال گذشته، محدودیت‌هایی زیادی علیه آموزش، تحصیل و اشتغال زنان و دختران در افغانستان وضع کرده است. با این وجود بسیاری از بانوان شاغل پس از منع فعالیت در موسسات و ادارات‌ دولتی، اقدام به ایجاد رستورانت‌ها و کافه‌های ویژه زنان در شماری از شهرهای کشور کرده‌اند.

زهرا عالمی، پزشک اهل افغانستان که اخیراً در فهرست ۳۰ جوان موفق زیر ۳۰ سال دانشگاه هلسینکی در فنلند قرار گرفته است می‌گوید که آرزوی تغییرات بنیادی در نظامی صحی افغانستان را دارد. خانم عالمی خواستار بازگشایی مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران و زنان در افغانستان شد و بر لزوم فراهم کردن فرصت‌های آموزشی برابر تاکید کرده است. دانشگاه هلسینکی در فنلند روز (پنجشنبه، ۲۵ دلو) با نشر فهرستی از ۳۰ جوان موفق زیر ۳۰ سال، نام یک دختر جوان اهل افغانستان را به پاس فعالیت‌های اکادمیک و اجتماعی‌اش، در آنجا درج کرده است. زهرا عالمی در صحبت با تلویزیون افغانستان اینترنشنال گفته است که دانشگاه هلسینکی او را بدون هیچ تبعیضی و با در نظرداشت فعالیت‌های آکادمیک و اجتماعی‌اش انتخاب کرده است. وی در صحبت‌هایش تاکید کرده است که حدود یک‌سال قبل از دانشکده پزشکی دانشگاه هلسینکی فارغ شده است، هم‌اکنون در یکی از شفاخانه‌های فنلند به عنوان داکتر عمومی کار می‌کند. او افزوده است که در سه ‌سالگی به فنلند مهاجر شده است. زهرا عالمی در ادامه گفت: «یکی از آرزوهای بزرگ من اینست که در زمینه پزشکی برای زنان و کودکان افغان خدمت کنم‌.» خانم عالمی با اشاره به دسترسی اندک زنان و کودکان به مراقبت‌های بهداشتی گفت که مشتاق است در نظام صحی افغانستان تغییرات بنیادی ایجاد کند. همچنین او در بخشی از صحبت‌هایش گفته است: «تحصیل حق اساسی هر انسان است و هیچ جامعه بدون آموزش پیشرفت نمی‌کند.» زهرا عالمی از حکومت فعلی خواسته است تا دروازه مکاتب و دانشگاه‌ها را بر روی دختران و زنان باز کند زیرا به باور او «ملتی قوی و مستقل است که زنان و مردان آن فرصت آموزش برابر را داشته باشند.» این دختر افغانستانی در حالی آرزوی تغییر در نظام بهداشتی افغانستان را دارد که حکومت فعلی کار و آموزش زنان و دختران را ممنوع کرده است. این اقدام حکومت فعلی افغانستان باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بمانند. در کنار آن زنان و دختران از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.

وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت سرپرست به اعلامیه‌ای وزیران خارجه‌ی زن ۱۷ کشور واکنش نشان داده و می‌گوید که حقوق زنان و دختران در افغانستان مطابق شریعت اسلامی تامین شده و کشورهای جهان نباید در امور داخلی این کشور مداخله کنند. سیف‌الاسلام خیبر، سخنگوی این وزارت روز (یک‌شنبه، ۲۸ دلو) در واکنش به این بیانیه‌ گفته است که جهانیان از حقوق بشر، به‌ویژه حقوق زنان، به‌عنوان «ابزار سیاسی و تبلیغاتی» در برابر حکومت فعلی استفاده می‌کنند. او تاکید کرد: »افغانستان یک کشور مستقل است و شریعت اسلامی اساس آن را تشکیل می‌دهد. این شریعت برای زنان، کودکان و همه‌ی افراد جامعه حقوق روشنی تعیین کرده و وزارت امر به معروف و نهی از منکر متعهد به اجرای آن است. کشورهایی که ادعای دفاع از حقوق زنان را دارند، در ۴۰ سال گذشته خود این حقوق را زیر پا گذاشته‌اند.» در حالی سخنگوی این وزارت مدعی تامین حقوق زنان و دختران می‌باشد، زنان در افغانستان از بسیاری از حقوق اساسی خود، از جمله حق آموزش، کار و مشارکت اجتماعی، محروم شده‌اند. بر اساس احکام صادرشده از سوی حکومت فعلی، دختران پس از صنف ششم اجازه‌ی ادامه‌ی تحصیل را ندارند و زنان از کار در بسیاری از ادارات و سازمان‌های غیرحکومتی منع شده‌اند. سیف‌الاسلام خیبر افزوده است که هیچ نهاد خارجی «حق مداخله و اظهارنظر در امور این وزارت را ندارد» و از کشورها خواست تا از مداخله در مسائل داخلی افغانستان خودداری کنند. با این حال، وزیران امور خارجه‌ی زن ۱۷ کشور دو روز قبل در بیانیه‌ای مشترک، از عمل‌کرد این وزارت‌خانه انتقاد کرده بود. آنان تاکید کرده‌اند که سیاست‌های این وزارت‌خانه موجب محدودیت‌های شدید بر زندگی زنان شده و آنان را از حقوق اولیه‌ی خود، از جمله آزادی رفت‌وآمد و مشارکت در جامعه، محروم کرده است. سازمان‌های حقوق بشری نیز بارها از وضعیت زنان در افغانستان ابراز نگرانی کرده‌اند.