ریچارد بنت، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر برای افغانستان میگوید که صدای مهاجران افغانستان در گفتگوها و تصمیمگیریهای بینالمللی باید شنیده شود. آقای بنت این اظهارات را در نشستی در فضای ایکس که توسط نهاد شهمامه، برگزار شده بود، مطرح کرده و گفته است که حقوق مهاجران باید بهصورت جهانی تقویت و بهبود یابد. گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر، بر راهحلهای بلندمدتی برای مهاجران افغانستان تاکید کرده است. او افزوده است: «هرچند که بُعد سیاسی مسئله هر چه باشد. ما باید به حقوق پناهجویان احترام بگذاریم.» گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد میگوید که افغانستان در جریان چهار دهه گذشته بهدلیل درگیریها منبع اصلی مهاجرت بوده است. وی گفته است که پس از تسلط حکومت فعلی بر افغانستان در آگوست ۲۰۲۱ میلادی، موجهای جدیدی از پناهجویان از این کشور شکل گرفته است. آقای بنت محدودیتهای حکومت سرپرست، از جمله محدودیتهای مرتبط با حقوق بشر را که زندگی افغانها را بسیار دشوار کرده است، بهویژه برای زنان و دختران و همچنین اقلیتها، مذهبی و قومی، از دلایل اصلی موج جدید مهاجرت از افغانستان دانست. او با اشاره به گفتگوهایش با مهاجران افغانستان، گفت که آنها در کشورهای میزبان با چالشهای اقتصادی و اجتماعی مواجه هستند. همچنین ریچارد بنت در بخشی از صحبتهایش تاکید کرده است که بار مهاجران افغانستان نه تنها باید بر شانه کشورهای همسایه باشد، بلکه بیشتر بر عهده کشورهایی باشد که در طول دهههای گذشته در افغانستان درگیر بودهاند، بهویژه اعضای ناتو و متحدانش. باید گفت که پس از تسلط دوبارهی حکومت فعلی بر افغانستان شمار زیاد فعالان مدنی، مدافعان حقوق بشر و حقوق زن، خبرنگاران، دگرباشان جنسی، نظامیان پیشین و افغانهایی که با نیروهای خارجی در افغانستان همکار بودند، به دلیل هراس از انتقامجویی و یا هم رسیدگی به درخواستهای پناهندگیشان به کشورهای اروپایی و آمریکایی به پاکستان رفتهاند که برخی از آنان هنوز هم منتظر طی مراحل درخواستهای پناهندگیشان اند.
برچسب: فقر و بیکاری
همزمان با کنفرانس ملی تغییرات اقلیمی در کابل، سازمان ملل متحد میگوید که در سال جاری میلادی بیش از ۵۰۰ هزار کودک در افغانستان در معرض سوءتغذیه قرار دارند. این سازمان با نشر اعلامیهای در حساب کاربری ایکس خود گفته است که محدودیتهای دسترسی به غذا همراه سردی هوا، توانایی مردم برای تأمین غذا برای خانوادههایشان را دشوار کرده است. همچنین سازمان ملل متحد در ادامه تاکید کرده است که برنامه جهانی غذا در افغانستان به میلیونها کودک در سال جاری کمک خواهد کرد. قابل ذکر است که یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل گفته بود که در سال ۲۰۲۴ میلادی حدود ۴۷۵ هزار کودک مبتلا به سوءتغذیه را در افغانستان درمان کرده است. با این حال، یونیسف در گزارش سالانهاش ۲۰۲۴ را یکی از بدترین سالها برای کودکان در مناطق درگیر جنگ خوانده و تأکید کرده بود که تأثیر جنگها بر کودکان در سراسر جهان به سطح ویرانگری رسیده است. همچنین رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل برای افغانستان در کنفرانس ملی تغییرات اقلیمی در کابل گفت: «افغانستان از منظر تغییرات اقلیمی همچنان آسیبپذیر است.» وی افزوده است که به پیگیری تامین هزینه برای مقابله با تغییرات اقلیمی در افغانستان ادامه میدهد و به دنبال راههایی برای شنیدهشدن صدای افغانها در کنفرانس«کپ۳۰» است. طی سالهای گذشته جاری شدن سیلابهای مکرر و رویدادهای طبیعی مانند زمینلرزه به بسیاری از ولایتهای افغانستان آسیب زده است و حکومت سرپرست ظرفیت پوشش خسارات افغانهای آسیبدیده را نداشته است. کارشناسان و مردم افغانستان میگویند که این کشور پس از سه دهه جنگ، ناامنی و نبود حاکمیتهای کارآ، ظرفیت و توانایی مقابله با تاثیرات منفی تغییرات اقلیمی را ندارد. با این مسوولان حکومت فعلی بارها گفتهاند: «میراثدار مشکل فقر و سوءتغذیه در این کشور است که به دلیل فاجعههای طبیعی مانند سیل و تغییرات اقلیمی تشدید شده است.» آنان گفته اند که جامعهی جهانی باید کمکهای انساندوستانه بیشتری به افغانستان ارسال کند و نباید آن را مشروط و مربوط به وضعیت سیاسی و مسائل داخلی افغانستان کنند.
یونیسف یا صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد میگوید که در زمستان سال جاری برای ۳۲ هزار خانواده در افغانستان پول نقد کمک کرده است. این نهاد امروز (چهارشنبه، ۲۶ جدی) با پیامی در حساب کاربری ایکس خود گفته است که این خانواده میتوانند با این بستههای کمکی، نیازهای روزانهی خود را برآورده کنند و گرم بمانند. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد تاکید کرد که این کمک را با همکاری بخش کمکهای بشردوستانهی آژانس توسعه بینالمللی امریکا انجام داده است. این سازمان بینالمللی مشخص نکرده است که به هرکدام از این خانوادهها چه مقدار کمک کرده است. در ادامه آمده است که در زمستان فعالیتهای اقتصادی کند میشود، برف جوامع دورافتاده را از دسترسی به خدمات ضروری محروم میکند و کودکان بیشتر در معرض خطر بیماریهای تنفسی قرار میگیرند. قابل ذکر است که پیش از این شماری از نهادهای بینالمللی از کمبود بودجه برای کمکرسانی در فصل زمستان به افراد نیازمند در افغانستان ابراز نگرانی کرده بودند. برنامه جهانی غذا گفته بود که بهدلیل کمبود بودجه نمیتواند در زمستان امسال برای هفت میلیون نفر کمکهای حیاتی ارائه کند. همچنین اوچا یا دفتر هماهنگکنندهی کمکهای بشردوستانهی سازمان ملل متحد گفته است که برای رسیدگی به مناطق آسیبپذیر در افغانستان در فصل زمستان و بحران فقر؛ به ۶۰۳.۵ میلیون دالر بودجه بهصورت فوری نیاز است. این دفتر در سال جاری میلادی برای کمکرسانی به مردم افغانستان ۳.۰۶ میلیارد دالر بودجه درخواست کرده بود؛ اما گفته میشود بخشی از این بودجه تأمین شده است. بهگفتهی اوچا، بیش از ۲۳ میلیون نفر در افغانستان نیاز به کمک دارند. نهادهای امدادرسان خارجی همچنین پیشبینی کردهاند که زمستان دشواری در انتظار مردم افغانستان خواهد بود.
مهاجران افغانستان در ولایت کرمان ایران میگویند که پس از مسدودشدن سیمکارتها، اکنون حسابهای بانکیشان نیز مسدود شده و دولت ایران از آنان مالیاتهای سنگینی گرفته است. شماری مهاجران افغانستانی در ولایت/استان کرمان امروز (سهشنبه، ۲۵ جدی) به رسانه گوهرشاد گفتهاند که وقتی برای برطرف کردن این مشکل به بانکهای این ولایت مراجعه میکنند، بانکها آنان را به ادارهی امور مالیاتی کرمان ارجاع میدهند. آنان تاکید کردند که ادارهی امور مالیاتی استان کرمان حسابها را بررسی میکند و از زمانی که حساب باز شده است، از مهاجران مالیه میخواهد. مهاجران افغانستانی در ولایت کرمان افزودهاند که معمولا مقدار مالیات از ۱۰۰ میلیون تومان آغاز میشود و برای کسانی که تراکنش بالایی دارند، به چند میلیارد تومان میرسد. همچنین براساس اسنادی که در شبکههای اجتماعی نشر شده است، ادارهی امور مالیاتی کرمان از یک مهاجر افغانستانی سه میلیارد و ۱۳۵ میلیون و ۲۸۱ هزار و ۲۳۹ تومان مالیه خواسته است. در عین حال، ویدیوها نشان میدهد که شماری از مهاجران افغانستان به مسوولان ایرانی در مورد وضع این مالیههای سنگین اعتراض میکنند. مهاجران میگویند که بانکهای ایرانی در کرمان بدون هیچگونه اطلاع قبلی حسابهای آنان را مسدود کردهاند. مهاجران در کرمان از ایران خواستهاند که به جای وضع مالیاتهای سنگین ناگهانی، کد مالیاتی صادر شده و به طور قانونی و منظم از آنان مالیات گرفته شود. آنان با ابراز تاسف میگویند که مسدودشدن کارتهای بانکیشان بدون اطلاع قبلی باعث شده است زندگی روزمرهیشان مختل شود و در تهیه نیازمندیهای ابتدایی خود با مشکل مواجه شوند. این در حالی است که ایران استخدام کارگران افغانستانی را در شماری از ولایتهای این کشور ممنوع کرده و نیز روند اخراج اجباری پناهجویان را تشدید کرده است. از زمان رویکارآمدن مسعود پزشکیان بهعنوان رییسجمهور ایران، فشارها بر مهاجران افغانستان در آن کشور افزایش چشمگیر یافته است. در این مدت کارزارهای گستردهای علیه مهاجران افغانستان در شبکههای اجتماعی از سوی کاربران ایرانی راهاندازی شده است. دولت ایران اعلام کرده است که تا پایان سال جاری خورشیدی دو میلیون مهاجر را بازداشت و اخراج میکند.
مجمع جهانی اقتصاد در تازهترین ارزیابی خود از پیشرفت فناوری و تنشهای ژئوپلیتیکی که روی آیندهی مشاغل تاثیر خواهد گذاشت، گزارش داده است که تا سال ۲۰۳۰ میلادی، حدود ۱۷۰ میلیون فرصت شغلی جدید ایجاد خواهد شد. در گزارش مجمع جهانی اقتصاد (World Economic Forum) آمده است که تحولات فناوری، تنشهای ژئوپلیتیکی، اقتصادی و سایر تحولات در جهان، نیروها را به سمت شکل دادن به بخشها و مشاغل در سراسر جهان سوق میدهد. این گزارش که فرصتهای شغلی در سال ۲۰۲۵ را ارزیابی کرده، تخمین میزند که ۱۷۰ میلیون فرصت شغلی جدید تا سال ۲۰۳۰ در سراسر جهان ایجاد خواهد شد و این در شرایطی است که فناوری و دیگر تحولات ۹۲ میلیون شغل موجود را احتمالا از میان برمیدارد. مجمع جهانی اقتصاد تاکید کرده که با احتساب مشاغلی که پدید میآید و مشاغلی که تحت تاثیر فناری نابود میشود، حدود ۷۸ میلیون شغل جدید خالص تا سال ۲۰۳۰ در سراسر جهان ایجاد خواهد شد. در گزارش آمده است که انتظار میرود ترکیبی از سریعترین مهارتها در هوش مصنوعی و دادههای بزرگ، شبکهها، امنیت سایبری، و سواد فناوری و مهارتهای انسان محور، بازار کار را تا سال ۲۰۳۰ به سرعت تغییر دهد. این گزارش از آنچه که «شکاف مهارت» خوانده میشود ابراز نگرانی کرده است. در گزارش آمده است که شکاف مهارت عموما به پیشیگرفتن فناوری از مهارت انسانی در استفاده از فناری اطلاق میشود و مجمع جهانی اقتصاد گزارش داده که بخاطر این شکاف، بیش از ۱۲۰ میلیون کارگر در میان مدت با خطر اخراج روبرو میشوند. این مرکز با بررسی رویکرد کاری حدود ۱۰۰۰ شرکت در سراسر جهان، گزارش داده است که ۸۵ درصد از کارفرمایان مورد بررسی قصد دارند ارتقای مهارت نیروی کار خود را در اولویت قرار دهند، به طوری که ۷۰ درصد از کارفرمایان انتظار دارند کارکنانی با مهارت های جدید استخدام کنند، ۴۰ درصد نیز برای کاهش کارکنان برنامه ریزی می کنند. پویایی بازار کار به گفته مجمع جهانی اقتصاد، افزایش هزینههای زندگی بهعنوان یک کاتالیزور برای تغییر در بازار کار ظاهرشده است، بهطوریکه نیمی از کارفرمایان پیشبینی میکنند که مدلهای کسبوکار آنها را متحول کند. باوجود کاهش اخیر تورم جهانی، پیشبینی میشود که فشارهای مداوم قیمتها همراه با رشد اقتصادی کندتر پیامدهای گستردهای برای اشتغال داشته باشد. این آشفتگی اقتصادی هم شرکتها و هم کارگران را وادار میکند تا موقعیتها و استراتژیهای خود را در بازاری که بهطور فزایندهای در نوسان است، ارزیابی کنند. علاوه بر این، انتظار میرود الگوهای متفاوت در روندهای جمعیتی تأثیر قابلتوجهی بر نیروی کار جهانی داشته باشد. پیری جمعیت در اقتصادهای توسعهیافتهتر، تقاضا برای متخصصان مراقبتهای بهداشتی را افزایش میدهد، درحالیکه افزایش جمعیت در سن کار در مناطق کمدرآمد باعث رشد نقشهای مرتبط با آموزش میشود. برای پر کردن این شکافها، کسبوکارها باید مهارتهای مدیریت استعداد، آموزش و مربیگری را در اولویت قرار دهند. علاوه بر این، تنشهای ژئوپلیتیکی یکی از نگرانیهای اصلی کارفرمایان است، بهطوریکه ۳۴ درصد از شرکتها آن را بهعنوان موضوع اصلی معرفی میکنند. اثرات موجدار این درگیریها، ازجمله محدودیتهای تجاری و تغییر در سیاستهای صنعتی، بسیاری از کسبوکارها را وادار میکند تا در استراتژیهای عملیاتی خود تجدیدنظر کنند. تحول دیجیتال با برتری هوش مصنوعی، ۵۰ درصد از کارفرمایان جهانی در حال برنامهریزی برای تغییر فعالیتهای خود هستند. قابلتوجه است که تقریباً نیمی از کارفرمایان در حال بررسی تجدید ساختار داخلی هستند و کارمندان را از موقعیتهای آسیبپذیر هوش مصنوعی به سایر نقشها در سازمان خود منتقل میکنند. این راهحل کمبود مهارتهای فعلی را برطرف میکند و درعینحال تأثیر منفی احتمالی اختلالات فناوری بر اشتغال را نیز کاهش میدهد. برندگان و بازندگان براساس این گزارش، پیشبینی میشود برخی مشاغل اصلی تا سال ۲۰۳۰ منجر به رشد بازار کار شوند. انتظار میرود مشاغلی مانند کارگران مزرعه، رانندگان تحویل کالا و کارگران ساختمانی افزایش قابلتوجهی داشته باشند. این روند با رشد قابلتوجهی که در مراقبتهای بهداشتی و آموزش پیشبینی میشود، در درجه اول متخصصان پرستاری و معلمان دبیرستان به بخشهای اساسی گسترش مییابد. مشاغلی در حوزه هوش مصنوعی، روباتیک و سیستمهای انرژی نیز تقاضای بالایی خواهد داشت. متخصصان کلان داده، مهندسان فینتک، متخصصان هوش مصنوعی و یادگیری ماشین و توسعهدهندگان نرمافزار و اپلیکیشنها ازنظر درصدی ازجمله مشاغلی هستند که سریعترین رشد را دارند. تغییر جهانی به سمت پایداری نیز بر روند بازار کار تأثیر میگذارد. مشاغل در حوزه انتقال سبز و انرژی با موقعیتهایی مانند متخصصان خودروهای خودران و الکتریکی، مهندسان محیطزیست و مهندسان انرژیهای تجدید پذیر هم برجستهتر خواهند شد و در میان مشاغلی خواهند بود که سریعترین رشد را دارند.
طبقهبندی فازهای امنیت غذایی یکپارچه (IPC) میگوید که در سال جدید میلادی بیش از ۱۴ میلیون تن در افغانستان با ناامنی شدید غذایی مواجه خواهند شد. این سازمان با نشر گزارشی گفته است که از نوامبر ۲۰۲۴ میلادی تا مارچ ۲۰۲۵، حدود ۳۲ درصد از جمعیت کل افغانستان با وضعیت بحرانی امنیت غذایی مواجه خواهند شد. براساس پیشبینی طبقهبندی فازهای امنیت غذایی یکپارچه، تعداد افرادی که در ماههای آینده با ناامنی غذایی مواجه میشوند، ۱.۱ میلیون تن کمتر از مدت مشابه در سال گذشته خواهد بود. در ادامه گزارش آمده است که این نهاد با همکاری برنامه جهانی غذا و سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد، وضعیت امنیت غذایی را در کشورهای مختلف ارزیابی میکند. قابل ذکر است که آخرین گزارش سازمان ملل نشان میدهد که ناامنی غذایی در افغانستان در پایان سال ۲۰۲۱ به اوج خود رسید و بیش از ۲۲ میلیون تن با این مشکل مواجه شدند. همچنین اوچا یا دفتر هماهنگکنندهی کمکهای بشردوستانهی سازمان ملل متحد گفته است که برای رسیدگی به مناطق آسیبپذیر در افغانستان در فصل زمستان به ۶۰۳.۵ میلیون دالر بودجه بهصورت فوری نیاز است. این دفتر در سال جاری میلادی برای کمکرسانی به مردم افغانستان ۳.۰۶ میلیارد دالر بودجه درخواست کرده بود؛ اما گفته میشود بخشی از این بودجه تأمین شده است. بهگفتهی اوچا، بیش از ۲۳ میلیون نفر در افغانستان نیاز به کمک دارند. در کنار آن، دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل گفته بود که بیش از پنج میلیون تن در افغانستان به کمکهای اضطراری نیازمند هستند. نهادهای امدادرسان خارجی همچنین پیشبینی کردهاند که زمستان دشواری در انتظار مردم افغانستان خواهد بود.
اوچا یا دفتر هماهنگکنندهی کمکهای بشردوستانهی سازمان ملل متحد در افغانستان میگوید که در سال ۲۰۲۵ میلادی، ۵.۸ میلیون نفر در افغانستان به سرپناه اضطراری و کمکهای غیرغذایی ضرورت دارند. این نهاد امروز (سهشنبه، ۱۸ جدی) با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که این افراد شامل خانوادههای سیلزده، بازگشتکنندگان و کسانی میشوند که در اقامتگاههای غیررسمی زندگی میکنند. دفتر هماهنگکنندهی کمکهای بشردوستانهی سازمان ملل متحد تاکید کرده است که که شرکای بشردوستانه رسیدگی به نیازهای ۱.۱ میلیون نفر را در اولویت قرار داده است. در ادامه آمده است که برای ارائهی کمکهای اضطراری، تجهیزات زمستانی و سرپناه به این افراد به ۱۷۹ میلیون دالر بودجه نیاز است. همچنین از اعلامیهای اوچا آمده است که کوچک شدن فضای حفاظتی، اقتصاد شکننده، دسترسی ناکافی به خدمات اساسی، خطرات طبیعی و شوکهای ناشی از آب و هوا و نیز پویاییهای سیاسی منطقهای همچنان توانایی افغانها را برای بهبودی پس از 40 سال درگیری تضعیف میکند. این نهاد تاکید کرد: «در سال 2025، تقریبا نیمی از جمعیت، حدود 22.9 میلیون نفر به دلیل ظرفیت محدود برای برآوردن نیازهای مزمن و حاد، برای زنده ماندن به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند. علاوه بر این، تحمیل مداوم محدودیتهای مرتبط با حقوق توسط مقامات عملی حکومت فعلی خطرات حفاظتی را در میان زنان، دختران و پسران، جوانان و سایر گروههای در معرض خطر افزایش داده است و دسترسی آنها به خدمات ضروری نجات جان و فرصتهای معیشتی را محدود کرده است.» این در حالی است که اوچا دیروز نیز اعلام کرده بود که در سال جاری میلادی ۱۴.۸ میلیون نفر در افغانستان به کمکهای غذایی و کشاورزی برای زنده ماندن نیاز دارند. این نهاد گفته بود که شرکای بشردوستانه ۱۴.۲ میلیون نفر را در اولویت قرار دادهاند و برای رسیدگی به نیازهای آنان نیاز به ۱.۰۹ میلیارد دالر بودجه است.
زمستان و بحران فقر؛ برنامه جهانی غذا برای افغانستان در تازهترین مورد اعلام کرده است که میلیونها تن در این کشور نیازمند کمکهای فوری هستند. این سازمان این اظهارات را امروز (سهشنبه، ۱۷ جدی) در یادداشتی در حساب کاربری ایکس خود مطرح کرده است. برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد تاکید کرده است که اکثریت این خانوادهها ناگزیر هستند از میان غذا و گرم نگهداشتن فرزندانشان یکی را انتخاب کنند. این سازمان با ابراز نگرانی از بحران اقتصادی در افغانستان خواهان کمکهای فوری از سوی نهادهای بینالمللی شده است. همچنین برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد پیشتر نیز گفته بود که برای کمک به نیازمندان در افغانستان برای شش ماه آینده به ۷۱۸ میلیون دالر نیاز است. برنامه جهانی غذا اذعان داشت که پنج میلیون تن در این کشور نمیدانند وعده بعدی غذاییشان از کجا تأمین خواهد شد. به گفتهی این دفتر، یک میلیون تن از این افراد در نقاط سختگذر از جمله بدخشان، غور، بامیان و دایکندی قرار دارند. همچنین اوچا یا دفتر هماهنگکنندهی کمکهای بشردوستانهی سازمان ملل متحد گفته است که برای رسیدگی به مناطق آسیبپذیر در افغانستان در فصل زمستان و بحران فقر؛ به ۶۰۳.۵ میلیون دالر بودجه بهصورت فوری نیاز است. این دفتر در سال جاری میلادی برای کمکرسانی به مردم افغانستان ۳.۰۶ میلیارد دالر بودجه درخواست کرده بود؛ اما گفته میشود بخشی از این بودجه تأمین شده است. بهگفتهی اوچا، بیش از ۲۳ میلیون نفر در افغانستان نیاز به کمک دارند. نهادهای امدادرسان خارجی همچنین پیشبینی کردهاند که زمستان دشواری در انتظار مردم افغانستان خواهد بود.
نویسنده: مهدی مظفری تغییر نظام سیاسی در افغانستان، پیامدهای ویرانگری بر اقتصاد این کشور، بهویژه بر زندگی جوانان، داشته است. بسیاری از جوانان (اعم از دختر و پسر) پیش از تغییر حکومت، در سازمانهای دولتی و غیردولتی مشغول به کار بودند و از این طریق امرارمعاش میکردند؛ اما اکنون بیشتر آنان حتی تأمین مایحتاج اولیه زندگی نیز برایشان دشوار شده است. جوانان افغان، از تضاد فاحش بین وضعیت پیشین و کنونی بازار کار افغانستان سخن گفته و به یاد میآورند که پس از فارغالتحصیلی از دانشگاه، فرصتهای شغلی بسیاری در دسترس بود؛ اما اکنون یافتن شغلی مناسب تقریباً غیرممکن شده است. صحبتهای پسران و دختران افغان درباره اقتصاد و اشتغال نمایانگر بحرانی گستردهتر است که جوانان افغان با آن دستوپنجه نرم میکنند؛ بحرانی که با رکود اقتصادی، توقف پروژههای توسعهای و بیثباتی سیاسی تشدید شده است. گزارشهای بینالمللی نیز این وضعیت را تأیید میکنند: نرخ بیکاری در افغانستان در سال ۲۰۲۳ به ۱۵.۴ درصد رسیده که بالاترین میزان از سال ۱۹۹۱ میلادی و افزایش ۱۴ درصدی را نسبت به سال ۲۰۲۲ داشته است. این آمار تکان دهنده، نشان از وخامت وضعیت اقتصادی و تداوم چالشهای افغانستان از زمان روی کار آمدن حکومت سرپرست در سال ۲۰۲۱ دارد. پیش از آن، نرخ بیکاری ۸.۹۵ درصد بود و کمترین میزان آن در سال ۱۹۹۲، با میانگین ۷.۹ درصد، ثبت شده بود. این ارقام بهوضوح نشان میدهند که افغانستان با بحرانی جدی در زمینهی اشتغال روبروست که عواقب اجتماعی و اقتصادی ویرانگری را به همراه خواهد داشت. مهاجرت و اعتیاد؛ چالشهای بیکاری! افزایش بیسابقهی نرخ بیکاری و فقر در افغانستان، بسیاری از جوانان را به مهاجرت غیرقانونی سوق داده است. جستجوی زندگی بهتر و فرار از شرایط سخت اقتصادی، آنها را به سمت خطرات و ناامنیهای مسیرهای مهاجرت غیرقانونی میکشاند. گزارشهای بینالمللی نشان میدهند که تعداد پناهندگان و مهاجران افغان از ۲.۹ میلیون نفر در سال ۲۰۲۱ به ۵.۷ میلیون نفر در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است. این افزایش چشمگیر، حاکی از بحرانی عمیق و گسترده است که بخش عمدهی آن را جوانان تشکیل میدهند؛ نسلی که آیندهی کشور را به دوش میکشیدند، اکنون در جستجوی امیدی ناچیز در سرزمینهای بیگانه سرگردان هستند. تجربههای تلخ بسیاری از این جوانان، از جمله از دست رفتن شغل و ناامیدی از آینده، آنها را به مهاجرت واداشته است. اما مهاجرت تنها راه فرار از وضعیت اسفناک اقتصادی نیست. برای بسیاری از جوانان، اعتیاد به مواد مخدر، راهی برای فرار از واقعیت تلخ فقر و بیکاری شده است. افغانستان، با سابقهای طولانی در تولید مواد مخدر، همواره یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مواد مخدر در جهان بوده است. این وضعیت، زمینه را برای گسترش اعتیاد در میان جوانان، بهخصوص در شرایط دشوار اقتصادی و اجتماعی، فراهم کرده است. تجربیات بسیاری از جوانان نشان میدهد که بیکاری و فقر آنها را به سمت اعتیاد سوق داده و حس طردشدگی و بیکسی، فرایند ترک اعتیاد را سختتر میکند. علاوه بر این چالشها، دختران افغانستانی نیز با محرومیت از تحصیل روبرو هستند. پس از تسلط دوباره حکومت سرپرست، مدارس متوسطه به روی دختران بسته شد و این امر منجر به محرومیت بیش از ۲.۵ میلیون دختر از آموزش و پرورش شده است. گزارشهای بینالمللی بر وخامت این وضعیت و تبعات طولانیمدت آن تأکید دارند. بسیاری از دختران جوان از دست رفتن رؤیاهایشان و ناامیدی حاکم بر جامعهی زنان افغانستان سخن میگویند؛ محرومیتی که نسلی از زنان را از فرصتهای پیشرفت و مشارکت در توسعهی کشور محروم کرده و آیندهی این کشور را به مخاطره میاندازد. مشکلات روانی مشکلات روانی در میان جوانان افغانستانی به معضلی فزاینده تبدیل شده است که ریشه در شرایط اقتصادی و اجتماعی نامساعد این کشور دارد. بررسیهای اخیر نشان میدهد که بخش قابل توجهی از جوانان افغان، در اثر فشارهای اقتصادی مستمر، از اختلالات روانی مانند اضطراب و افسردگی رنج میبرند. این آمار تکاندهنده، بیانگر بحرانی خاموش و گسترده است که بهطور مستقیم با وضعیت نامناسب اقتصادی و سیاسی افغانستان مرتبط است. فقر گسترده، فقدان فرصتهای شغلی، عدم امنیت و ناامیدی از آینده، همگی بهعنوان عوامل اصلی تشدید این مشکلات روانی در میان جوانان شناخته میشوند. این معضل تنها مختص به یک گروه سنی یا جنسیتی خاص نیست؛ بلکه طیف وسیعی از جوانان، از هر دو جنس، در معرض خطر ابتلا به اختلالات روانی قرار دارند. عدم دسترسی به مراقبتهای روانشناختی مناسب و فقدان منابع کافی برای ارائه خدمات مرتبط، وضعیت را بحرانیتر میکند. بسته شدن مکاتب و هرگونه مراکز آموزشی بر روی دختران، نه تنها به محرومیت از آموزش و آیندهی تحصیلی منجر شده، بلکه امید و انگیزه را از آنها سلب کرده است. این حس یأس و ناامیدی، همراه با سایر فشارهای اقتصادی و اجتماعی، زمینه را برای بروز مشکلات روانی شدیدتر فراهم میکند. پسران نیز با فقدان فرصتهای شغلی، آیندهای نامشخص و حس بیارزشی مواجه هستند. ناتوانی در تأمین نیازهای اولیه زندگی و عدم توانایی در برنامهریزی برای آینده، فشارهای روانی سنگینی را بر دوش جوانان میگذارد. کارشناسان حوزه سلامت روان، ضمن تأیید افزایش مداوم مشکلات روانی در میان جوانان، بهویژه دختران، بر ضرورت تلاش بیشتر برای رفع این مسائل تأکید میکنند. بهبود شرایط اقتصادی، ایجاد فضای آموزشی و روانی مناسب، ارائه خدمات روانشناختی دسترسیپذیر و مقرونبهصرفه، آموزش مهارتهای مقابله با استرس و ایجاد حس امید به آینده، همگی از جمله اقداماتی هستند که میتوانند به بهبود وضعیت روانی جوانان و افزایش مشارکت مؤثر آنها در ساختن آیندهی افغانستان کمک کنند. بدون توجه جدی به این معضل، نه تنها سلامت روان جوانان در معرض خطر جدی قرار میگیرد، بلکه پتانسیلهای این نسل برای بازسازی و توسعهی کشور نیز از بین خواهد رفت؛ بنابراین، پرداختن به این چالش و ارائه راهکارهای جامع و فراگیر، ضروری و حیاتی به نظر میرسد.
وزارت امور داخله ایران درتازهترین مورد اعلام کرده است که در سه سال گذشته حدود سه میلیون مهاجر افغانستانی از این کشور اخراج شدهاند. نادریار احمدی، رییس مرکز امور مهاجران وزارت داخله ایران در مجلس شورای اسلامی گفته است که شرایط دشوار در افغانستان باعث شده تا مهاجران اخراجشده دوباره وارد ایران شوند. آقای احمدی تاکید کرد که نیروهای امنیتی ایران در تلاش برای اخراج مجدد پناهجویان هستند که به صورت غیرمجاز وارد ایران شدهاند. رییس مرکز امور مهاجران وزارت امور داخلهی ایران افزوده است، مهاجران اهل افغانستان که در گذشته در این کشور زندگی کردهاند، از برخی امتیازات در ایران بهرهمند میشوند. او با اشاره به دانشآموختهگان افغانستان در ایران گفته است که حدود ۷۰۰ داکتر متخصص در میان این فارغان حضور دارند. وی در ادامه گفته است که دسته دوم، مهاجرانی هستند که به دلیل شرایط جنگی در افغانستان به ایران مهاجرت کردهاند. نادریار احمدی تاکید کرده است که شماری از کارفرمایان ایرانی با تخلف از قانون کار، مهاجران را به خدمت گرفتهاند و آنان امروز خود را «صاحب حق» میگیرند و حاضر به خروج از ایران نیستند. او گفت: «ما تلاش داریم تا از طریق مذاکره با کارفرمایان ایرانی و همچنین ایجاد محدودیت برای اتباع غیرمجاز این موضوع را مدیریت کنیم». رییس مرکز امور مهاجران وزارت داخله ایران در مجلس شورای اسلامی گفته است که در حال حاضر روزانه حدود سه تا چهار هزار نفر بهطور قانونی وارد ایران میشوند و به دلیل نامناسب بودن شرایط مرزی، برخی افراد بهگونه غیرقانونی به ایران میآیند. او در ادامه ابراز امیدواری کرده است که با تغییرات در شرایط مرزی آمار ورود این افراد کاهش یابد. این مقام ارشد مهاجرتی جمهوری اسلامی گفته است در سه سال گذشته سالانه حدود یک میلیون مهاجر فاقد مدرک از ایران اخراج شدند که تقریبا نصف از آنها بهطور داوطلبانه این کشور را ترک کردهاند. ایران همواره شهروندان مهاجر افغانستان را بهطور اجباری از این کشور اخراج کرده و این روند پس از تسلط حکومت سرپرست افزایش یافته است.