شبکه‌ی خبری سی‌ان‌ان می‌گوید که پس از قطع کمک‌های ایالات متحده به افغانستان، مرگ‌ومیر نوزادان در کشور سه تا چهار درصد افزایش یافته است. این شبکه‌ی خبری با نشر گزارشی گفته است که صدها شفاخانه و درمانگاه در سراسر افغانستان، از جمله کابل، در چند ماه گذشته به دلیل قطع کمک‌های اداره توسعه جهانی آمریکا (یو‌اس‌ایآیدی) بسته شده‌اند. در ادامه آمده است که در این شفاخانه‌ها ایالات متحده به‌ویژه اداره توسعه جهانی آمریکا هزینه داکتران، نرسان، و دواهای اساسی را تامین می‌کرد؛ اما اکنون همه آن‌ها قطع شده‌اند. گزارشگر سی‌ان‌ان که به یکی از شفاخانه‌ها در کابل رفته، گفته است، در حالی که مشغول صحبت بود، متوجه شد که کودک دیگر نفس نمی‌کشد. در بخشی از این گزارش که یک کودک در حال جان دادن نیز به تصویر کشیده شده، او حین مشاهده وضعیت گفت: «او دارد می‌میرد؟ یا خدای من. او دارد می‌میرد؟ یا خدای من.» این در حالی است که دونالد ترمپ، ریيس جمهور ایالات متحده، پس از برگشت به قصر سفید در ماه جنوری سال جاری میلادی، در فرمان اجرایی تمامی کمک‌های خارجی و توسعه‌ای آمریکا را متوقف ساخت و بر اساس این دستور، اداره توسعه جهانی امریکا نیز با تعطیلی کامل رو‌برو شد. اداره توسعه جهانی ایالات متحده یکی از بزرگترین نهادهای کمک‌کننده به کشورهای فقیر جهان از جمله افغانستان طی سال‌های متمادی بوده است. این نهاد در ۲۴ سال گذشته، بیش از ۱۰۹ میلیارد دالر به افغانستان کمک کرده‌ است. قابل ذکر است که در بیش از سه سال حاکمیت دوباره حکومت سرپرست، سقف کمک‌های «یواس‌آی‌دی» به افغانستان به بیش از ۳.۷ میلیاد دالر رسیده که بیش‌تر از طریق نهادهای ملل متحد برای کمک‌رسانی بشردوستانه انجام شده است.

وزارت کار و امور اجتماعی حکومت سرپرست درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که در ادامه‌ی توافق این وزارت با قطر برای اعزام کارگر، آن کشور هزار و ۳۰۰ فرصت کاری دیگر را نیز به کارگران افغانستان اختصاص داده است. این وزارت روز (چهارشنبه، ۱ اسد) با نشر اعلامیه‌‌ای گفته است که به این ترتیب شمار فرصت‌های کاری قطر برای کارگران افغانستان به دو هزار رسیده است. وزارت کار و امور اجتماعی در ادامه تاکید کرده است که به‌زودی روند ثبت، رشته‌های کاری و سایر جزئیات اعلام خواهد شد. در اعلامیه آمده است که با آغاز اعزام قانونی کارگران از افغانستان به قطر، فرصت‌های کاری بیشتری نیز دریافت خواهد کرد. قابل ذکر است که وزارت کار و امور اجتماعی برای اولین‌بار روز دوشنبه این هفته از توافق با قطر برای اعزام کارگر به آن کشور خبر داد. این در حالی است که پس از تسلط دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، میزان بیکاری در کشور به‌شدت افزایش یافته است. همچنان حکومت فعلی هزاران کارمند دولت را برکنار و افراد خود را جایگزین کرده‌ که به این ترتیب بر شمار افراد بیکار افزوده شده است. این اخراج‌ها در حالی پس از جنگ ایران و اسراییل شدت یافته است که افغانستان با بحران شدید حقوق بشری و انسانی مواجه ا‌ست و بسیاری از اخراج‌شد‌گان، از جمله زنان، خبرنگاران و مدافعان حقوق بشر در معرض خطر واقعی نقض حقوق بشر قرار دارند. این موضوع نیز باعث نگرانی‌های جدید در قسمت بازار کار شده است.

یوناما یا دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان به اخراج گسترده‌ی مهاجران افغانستانی از ایران گفته است که وضعیت اضطراری تازه‌ای در کشور در حال شکل‌گیری است. این سازمان با نشر پیامی در حساب کاربری فیس‌بوک خود نوشته است که روزانه هزاران مهاجر اهل‌ افغانستان از ایران اخراج می‌شوند و این موضوع چالش‌های زیادی را برای نهادهای امدادگر و مسوولان محلی به‌وجود آورده است. یوناما در ادامه تاکید کرده است که مسوولان و نهادهای امدادگر در تلاش‌اند تا روند بازگشت این خانواده‌ها را مدیریت کرده و به آن‌ها کمک‌رسانی کنند. در اعلامیه، کمبود بودجه و منابع لازم برای ارائه خدمات به این جمعیت در حال افزایش را یکی از بزرگ‌ترین موانع پیش رو در مناطقی عنوان کرده که بازگشت‌کنندگان به آن‌جا مسکن می‌گزینند. به گفته‌ی یوناما، ادغام مجدد این مهاجران در جامعه نیز یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها خواهد بود. بسیاری از این افراد با مشکلات اقتصادی، اجتماعی و روانی مواجه هستند که نیازمند توجه و حمایت فوری دارند. روند اخراج مهاجران افغانستان از ایران به‌طور فزاینده‌ای از چند هفته به این‌سو جریان دارد. ‏کمیسیون رسیدگی به مشکلات مهاجران حکومت فعلی اعلام کرد که تنها دیروز حدود ۱۳ هزار و ۱۸۶ مهاجر از ایران وارد افغانستان شده‌اند. این اخراج‌ها در حالی پس از جنگ ایران و اسراییل شدت یافته است که افغانستان با بحران شدید حقوق بشری و انسانی مواجه ا‌ست و بسیاری از اخراج‌شد‌گان، از جمله زنان، خبرنگاران و مدافعان حقوق بشر در معرض خطر واقعی نقض حقوق بشر قرار دارند.

سازمان جهانی صحت اعلام کرده است که بسیاری از زنان و دختران در افغانستان به دلیل ناآگاهی، فقر و نداشتن دسترسی به خدمات درمانی، بیش از گذشته به کمک نیاز دارند تا بتوانند اعتیاد به مواد مخدر را ترک کنند. این نهاد با نشر گزارشی هشدار داده که استفاده از مواد مخدر در میان زنان بیشتر شده و روی زندگی خانوادگی، اجتماعی و وضعیت روانی آنان تاثیر «بسیار بد» گذاشته است. در این گزارش، نمونه‌ای از زندگی نسرین؛ دختر ۲۰ ساله‌ای که با خوردن یک قرص از طرف دوستش، کم‌کم به مواد مخدری مانند تریاک، ترامادول، پرگابالین و قرص «تابلیت کا» معتاد شد. سازمان جهانی صحت به نقل از نسرین نوشته است: «از خودم بدم می‌آمد. زندگی‌ام از کنترولم خارج شده بود، از خانواده‌ام دزدی می‌کردم. هیچ راهی نمی‌دیدم.» در بخشی از این گزارش آمده است که زندگی نسرین زمانی تغییر کرد که مادرش از راه یک آگهی، خبر شد که مرکز ترک اعتیاد برای زنان در بامیان وجود دارد. نسرین به آن مرکز رفت؛ جایی که با کمک سازمان جهانی بهداشت، دفتر مواد مخدر سازمان ملل و اتحادیه‌ی اروپا ساخته شده است. سازمان جهانی صحت تاکید کرده است که نسرین ۴۵ روز در آن مرکز بود و با کمک پزشک، مشاوره روانی، آموزش حرفه‌ای و حمایت اجتماعی توانست از اعتیاد نجات پیدا کند. این نهاد سازمان ملل می‌گوید که اکنون نسرین در یک کارگاه خیاطی کار می‌کند و می‌گوید: «بیش از سه ماه می‌شه که پاک هستم. دوباره با خانواده‌ام رابطه دارم، دوست پیدا کرده‌ام و می‌تونم به آینده فکر کنم.» سازمان جهانی صحت افزوده است که باید این‌گونه مرکز‌ها در همه‌جا بیشتر ساخته شوند و کمک به زنانی که درگیر اعتیاد هستند، در واقع سرمایه‌گذاری برای آینده سالم و با ثبات افغانستان است. قابل ذکر است که دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل اعلام کرده که تولید تریاک در سال‌های اخیر ۳۰ درصد در افغانستان افزایش یافته است. این در حالی ا‌ست که چندی پیش نیز این دفتر برای بیش‌از ۷۰ نفر از زنان معتاد در ولایت کابل در بخش‌های خیاطی، تهیه مواد غذایی از جمله ترشی و مربا، زمینه‌‌ی کار را فراهم کرده‌ بود.

فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت ایران به انتقادها مبنی بر اخراج مهاجران بدون ‏مدرک اهل افغانستان واکنش نشان داده و آن را خواست مردم و موضوع مهم در راستای ‌‏«ساماندهی اقتصادی» خوانده است. خبرگزاری ایرنا گزارش داده است که خانم مهاجرانی این اظهارات را روز (چهارشنبه، ۲۵ ‏سرطان) در یک نشست خبری مطرح کرده و گفته است که وزیر داخله‌ی ایران در ‏جلسه هیأت دولت درباره‌ی تأثیر خروج اتباع خارجی گزارش داده ‏است.‏ وی در ادامه تاکید کرده است: «این موضوع مهمی است که هم خواست ‏مردم است و هم با توجه به این‌که حجم زیادی از اقتصاد ما با یارانه ‏در حوزه‌هایی مثل انرژی و نان اداره می‌شود، در راستای ‏ساماندهی اقتصادی، موضوع ساماندهی اتباع مهم است.» قابل ذکر است که جمهوری اسلامی ایران در اوایل امسال برگه‌های سرشماری حدود دو میلیون ‏شهروند افغانستان را که سند شبه‌قانونی دانسته می‌شد، باطل اعلام ‏کرد و خواستار خروج این مهاجران شد.‏ همچنین ایران پس از جنگ با اسرائیل اخراج مهاجران را تشدید کرد. ‏در حال حاضر روزانه ده‌ها هزار نفر از مرزهای غربی افغانستان ‏وارد این کشور می‌شوند. عمده‌ی بازگشت‌کنندگان خانواده‌های مهاجر ‏هستند.‏ باید گفت که بازگشت اجباری گسترده باعث شده است که برخی از مهاجران نتوانند ‏دارایی‌شان را از ایران به افغانستان انتقال دهند. برخی از ‏بازگشت‌کنندگان می‌گویند که کارفرمایان و مالکان خانه‌ها از ‏پرداخت حقوق و رهن خانه سر باز زده‌اند.‏ این در حالی است که کمیساری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهند‌گان هشدار داده که تا پایان سال، سه میلیون مهاجر افغانستانی از ایران و پاکستان به کشور باز می‌گردند؛ روندی که بحران انسانی را تشدید می‌کند. براساس آمار سازمان ملل، تنها از مسیر مرز اسلام‌قلعه، روزانه بیش از ۳۰ هزار نفر وارد افغانستان می‌شوند. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان گفته است که در واکنش به این وضعیت، اقداماتی اضطراری برای تامین آب، خدمات بهداشتی، تغذیه و واکسیناسیون برای هزاران نفر در روز آغاز شده است. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل تاکید کرده است که این روند، بدون برنامه‌ریزی و آماده‌گی کافی، می‌تواند وضعیت آسیب‌پذیر هزاران خانواده اهل افغانستان را بیشتر از پیش بحرانی کند و خواستار کمک‌های فوری بشردوستانه شده است. سازمان ملل متحد و نهادهای بین‌المللی خواستار کمک‌های مالی فوری برای رسیدگی به مهاجران و جوامع میزبان آنان شده است.

برنامه توسعه‌ای سازمان ملل متحد (UNDP) اعلام کرده است که از اکتوبر ۲۰۲۱ میلادی تا اکنون توانسته‌ است به بیش از ۲۵ میلیون تن در سراسر افغانستان خدمات حیاتی و حمایت‌های اساسی اجتماعی ارائه کند. این سازمان امروز (یک‌شنبه، ۲۲ سرطان) با نشر گزارشی نوشته است که از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ میلادی، از نزدیک به ۸۰ هزار کسب‌وکار کوچک حمایت کرده که ۹۷ درصد آن‌ها را زنان اداره می‌کنند. در گزارش آمده است که در سال‌های اخیر وابستگی زنان اهل افغانستان به مشاغل غیررسمی و بدون درآمد ثابت افزایش یافته و این میزان از ۳۷ درصد در سال ۲۰۲۳ میلادی به ۵۷ درصد در سال ۲۰۲۴ میلادی رسیده است. همچنین در بخشی از گزارش آمده است که تنها هفت درصد از زنان در خارج از خانه شاغل هستند، در حالی‌که این رقم برای مردان ۸۴ درصد است. برنامه توسعه‌ای سازمان ملل هشدار داده است که محرومیت زنان از اقتصاد رسمی می‌تواند بین سال‌های ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۶ خساراتی معادل به ۹۲۰ میلیون دالر به اقتصاد افغانستان وارد کند. این در حالی‌ است که پس از سلطه دوباره‌ی حکومت سرپرست بر افغانستان، محدودیت‌های زیادی در برابر کار زنان وضع شده است. همچنین حکومت سرپرست از زمان تسلط دوباره بر افغانستان محدودیت‌های گسترده بر حقوق و آزادی‌های اساسی زنان وضع و آنان را از آموزش و کار محروم کرده‌اند. این اقدام حکومت فعلی باعث شده است که میلیون‌ها دانش‌آموز دختر از آموزش باز بماند. در کنار آن زنان از رفتن به‌ باشگاه‌های ورزشی، رستورانت‌ها، حمام‌های عمومی، معاینه توسط پزشکان مرد، سفر بدون محرم و کار در موسسات غیردولتی داخلی و بین‌المللی و حتی دفاتر سازمان ملل در افغانستان منع شده‌اند.

کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان درتازه‌ترین مورد اعلام کرده است که با توجه به کاهش ‏کمک‌های جهانی برای افغانستان، آینده‌ی بازگشت‌کنندگان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.‏ این نهاد با نشر پیامی در حساب کاربری ایکس خود نوشته است که با بازگشت ۱.۴ میلیون نفر در سال ‏جاری، نیاز به کمک در افغانستان تشدید شده است.‏ کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در ادامه تاکید کرده است که برای شروع دوباره به حمایت ‏نیاز دارد.‏ این روزها اخراج مهاجران از ایران به‌شدت ادامه دارد.‏ براساس آمار، روزانه ده‌ها هزار نفر از مرزهای غربی وارد افغانستان می‌شوند. عمده‌ی ‏بازگشت‌کنندگان خانواده‌های مهاجر هستند.‏ بازگشت مهاجران در وضعیتی است که بحران اقتصادی افغانستان با کاهش ‏کمک‌ها روبه وخامت است.‏ این در حالی‌ است که روزانه شمار زیادی از مهاجران افغانستانی، به‌ویژه زنان و کودکان، از مرز ایران وارد افغانستان می‌شوند. براساس گزارش‌ها، مادران، کودکان، زنان باردار و افراد سالمند از آسیب‌پذیرترین گروه‌ها در میان مهاجران به‌شمار می‌روند که به خدمات بهداشتی، غذا و سرپناه نیاز فوری دارند. قابل ذکر است که پس از جنگ ایران و اسرائيل، جمهوری اسلامی روند اخراج گسترده مهاجران افغانستانی را روی دست گرفته است. تهران می‌گوید که تنها مهاجران افغان بدون مدرک را اخراج می‌کند اما مهاجران گزارش می‌دهند که پولیس مدارک آن‌ها از جمله ویزا و پاسپورت‌شان را پاره کرده و با وجود اسناد قانونی آن‌ها را اخراج کرده‌اند. اسکندر مومنی، وزیر داخله ایران که حدود ۴۰۰ هزار مهاجر افغانستانی از کشور اخراج شده‌اند. او گفت که مصوبه دولت به مجلس ایران ارسال شده تا طرح سامان‌دهی مهاجران اجرایی شود.